44

Click here to load reader

Noli Me Tangere Kabanata 10-17

  • Upload
    scps

  • View
    1.138

  • Download
    22

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Noli Me Tangere Kabanata 10-17
Page 2: Noli Me Tangere Kabanata 10-17

KABANATA 10 – ANG BAYAN NG SAN DIEGO• Ang pinagmulan ng bayan ng San

Diego dahil sa mga Ibarra. DON PEDRO EIBARRAMENDIA DON SATURNINO IBARRA DON RAFAEL IBARRA DON CRISOSTOMO IBARRA• Nang umunlad ang san Diego ang

Pilipinong kura ay pinalitan ng Paring Kastila (Padre Damaso)

Page 3: Noli Me Tangere Kabanata 10-17

Ang San Diego ay isang karaniwang bayan sa

Pilipinas na nasa isang baybayin ng isang lawa at my malalapad na bukirin at palayan. Karamihan sa

nakatira rito ay mga magsasaka.

Page 4: Noli Me Tangere Kabanata 10-17

May isa umanong matandang kastila na

dumating sa bayan. Ito ay matatas magsalita ng

tagalog at nanlalalim ang mga mata. Binili niya ang

buong gubat. Ang mga pinambayad niya ay mga damit, alahas at salapi.

Hindi nagtagal ang matanda ay nawala.

Page 5: Noli Me Tangere Kabanata 10-17

Isang araw ang mga nagpapastol ng kalabaw ay nakaamoy ng masangsang na amoy. Hinanap nila ang pinanggalingan ng amoy at nakita nila ang nabubulok

na bangkay ng matanda na nakabitin sa isang puno ng

baliti.

Page 6: Noli Me Tangere Kabanata 10-17

Hindi nagtagal, isang batang mistisong kastila ang

dumating at sinabing siya ang anak ng namatay. Ito ay may pangalang Saturnino.

Siya ay masipag at mapusok. Sininop niya ang

gubat.

Page 7: Noli Me Tangere Kabanata 10-17

Sa kalaunan, nakapag-asawa siya ng isang

babaeng taga-Maynila at nagkaroon ng anak na

tinawag niyang Rafael o Don Rafael, na siyang ama ni

Crisostomo.

Page 8: Noli Me Tangere Kabanata 10-17

Si Don Rafael ay hindi malupit bagkus siya ay

mabait. Ito ang dahilan kung bakit kinagiliwan siya ng mga magsasaka. Napaunlad niya ang lugar, mula sa pagiging nayon. Ito ay naging bayan.

Page 9: Noli Me Tangere Kabanata 10-17

Nagkaroon ng isang kura Indiyo. Pero, nang namatay

si Padre Damaso na ang pumalit at naging kura

pareho ng bayan.

Page 10: Noli Me Tangere Kabanata 10-17

KABANATA 11 – ANG MGA MAKAPANGYARIHAN• Ang tunay na makapangyarihan

sa San Diego ay sina: kura – Padre Salvi (katumbas ng kapangyarihan ng Sto.Papa ng Roma) Alperes – pinuno ng mga guwardiya sibil – katumbas ng kapangyarihan ng Hari ng Espanya)

KANSER NG LIPUNAN: Pagpapatalbugan ng

Kapangyarihan

Page 11: Noli Me Tangere Kabanata 10-17

Ang San Diego ay maihahalintulad sa Roma at Italya sa mahigpit na pag-

aagawan sa kapangyarihan pamunuan ng bayan. Ang

mga ito ay sina Pare Bernardo Salvi at ang

alperes.

Page 12: Noli Me Tangere Kabanata 10-17

Si Padre Bernardo Salvi, isang payat at batang pransiskano at siyang

pumalit kay Padre Damaso. Payat siya sapagkat mahilig

siyang mag-ayuno.

Page 13: Noli Me Tangere Kabanata 10-17

Kung ihahambing siya kay Pari Damaso, siya ay mabait

at maingat sa tungkulin.

Page 14: Noli Me Tangere Kabanata 10-17

Ang asawa ng Alperes ay si Donya Consolacion, isang

Pilipina na mahilig maglagay ng mga kolorete sa mukha. Ang alperes ang puno ng

mga guwardiya sibil.

Page 15: Noli Me Tangere Kabanata 10-17

Ang pagkakapangasawa niya ay binubunton niya sa

pamamagitan ng paglalasing, pag-uutos sa

mga sundalo na magsanay sa init ng araw o dili kaya ay

sinasaktan ang kanyang eposa.

Page 16: Noli Me Tangere Kabanata 10-17

Bagama’t may hidwaan ang alpares at Pari Salvi kapag sila ay nagkikita ay pareho

silang nagpaplastikan. Sila ay nagbabatian sa harap ng

maraming tao at para walang anumang namamagitan di

pagkakaunawaan.

Page 17: Noli Me Tangere Kabanata 10-17

Pero, kapag hindi na magkaharap gumagawa sila ng kani-kanilang mga paraan para makapaghiganti sa isa’t-

isa. Ang alperes at si Pari Salvi ang tunay na

makapangyarihan sa San Diego.

Page 18: Noli Me Tangere Kabanata 10-17

KABANATA 13 – MGA BABALA NG SIGWA

• Ang pagbisita ni Ibarra sa libingan ng ama ngunit di niya ito makita.

• Nakausap ni Ibarra ang sepulturero na siyang nagsabi kung nasaan ang bangkay ng ama. (ito ay ipinahukay ni Padre Garote (alyas ni Padre Damaso dahil sa mahilig sa pamamalo gamit ang garote) at ipinalipat sa libingan ng mga Intsik. Mas minabuti ng naghukay na ito ay itapon sa lawa.

• Ikinagalit ni Ibarra ang kanyang natuklasan at napagbuntunan ng galit ang nakasalubong na kura (Padre Salvi)

• Sinabi ni Padre Salvi na si Padre Damaso ang tinutukoy na kura na nagpahukay sa bangkay ng kanyang ama at hindi siya.

Page 19: Noli Me Tangere Kabanata 10-17

Dumating si Ibarra sa libingan at hinanap ang puntod ng ama- si Don Rafael. Kasama niya ang isang matandang utusan niya.

Sinabi ng matanda kay Ibarra, na si Kapitan Tiyago ang

nagpagawa ng nitso ni Don Rafael.

Page 20: Noli Me Tangere Kabanata 10-17

Nakita nina Ibarra at matanda ang sepulturero. Sinabi nila ang

palatandaan ng libingan ni Don Rafael. Tumango ang

tagapaglibing. Pero, nasindak si Ibarra ng ipagtapat ng sepulturero na kanyang sinunog ang krus at itinapon naman ang bangkay sa

lawa dahil sa utos ni Padre Garrote.

Page 21: Noli Me Tangere Kabanata 10-17

Higit umanong mabuti na mapatapon ang bangkay sa lawa

kaysa makasama pa ito sa libingan ng mga intsik.

Parang pinagtakluban ng langit at lupa si Ibarra. Nasindak siya ng husto. Ang matanda naman ay napaiyak sa kanyang narinig.

Page 22: Noli Me Tangere Kabanata 10-17

Parang baliw na nilisan ni Ibarra ang kausap hanggang sa

makasalubong niya si Pari Salvi.

Kaagad na dinaluhong ni Ibarra si Pari Salvi. Bakas sa mukha ni Ibarra ang nagalalatang na

poot at galit sa dibdib.

Page 23: Noli Me Tangere Kabanata 10-17

Nararamdaman iyon ni Pari Salvi. Tinanong ni Ibarra si Pari

Salvi kung bakit nagawa nila ang malaking kalapastangan sa kanyang ama. Sumagot si Pari

Salvi na hindi siya ang may kagagawan niyon kundi si

Padre Damaso na tinawag na Padre Garrote.

Page 24: Noli Me Tangere Kabanata 10-17

KABANATA 15 – ANG MGA SAKRISTAN

• Sina Basilio (10) at Crispin (7) ay magkapatid na anak nina Sisa at Pedro.

• Nagtrabaho sila bilang sakristan sa simbahan ng san Diego.

• Napagbintangan si Crispin na nagnakaw ng 2 onsa (32 pesos)

• Pinagmumulta si Basilio dahil sa mali ang pagtugtog niya ng kampana.

• Bilang kaparusahan nila di sila maaaring umuwi muna bagamat gusto na nilang umuwi dahil alam nilang hinihintay sila ng kanilang ina.

• Tumakas si Basilio mula sa kumbento upang makauwi.

KANSER NG LIPUNAN: Pang-aabuso sa mga Bata Kawalang-katarungan

Page 25: Noli Me Tangere Kabanata 10-17

Parang plegarya ang tunog ng kampanang binabatak ng

magkapatid na sakristan na sina Crispin at Basilio. Sinabi ni

Crispin kay Basilio ng kung kasama sila ni Sisa. Disin sana,

siya ay hindi mapagbibintangang isang

magnanakaw.

Page 26: Noli Me Tangere Kabanata 10-17

Ang anyo ng pangamba sa mukha ni Crispin ay

nababakas. Ang suweldo lang kasi niya ay dalawang piso sa isang buwan. Minultahan pa siya ng tatlong beses. Pero,

hindi pumayag si Basilio sapagkat walang kakainin ang

kanilang ina.

Page 27: Noli Me Tangere Kabanata 10-17

Isa pa ang katumbas ng dalawang onsa ay P32.00.

lubhang mabigat ito para kay Basilio. Ipinakiusap ni Crispin

na bayaran na lamang ni Basilio ang ibinibintang sa

kanya. Pero, kulang pa ang sasahurin ni Basilio kahit

magbayad sila.

Page 28: Noli Me Tangere Kabanata 10-17

Nag-aalala pa si Basilio na kapag nalaman ng kanilang ina napagbintangang nagnakaw si Crispin, tiyak na magagalit ito.

Habang nag-uusap ang magkapatid, ang sakristan

mayor ay dumating at puyos ito sa galit.

Page 29: Noli Me Tangere Kabanata 10-17

Sinabi niya kay Basilio na ito ay kanyang minumultahan dahil sa

hindi tamang pagtugtog ng kampana. Si Crispin naman

ang hinarap at sinabing hindi ito makakauwi hanggang hindi

niya inilalabas ang dalawang onsa na binibintang sa kanya.

Page 30: Noli Me Tangere Kabanata 10-17

Biglang sinambilat ng sakristan mayor si Crispin sa bisig at kinaladkad na papanaog sa

hagdanan hanggang sa sila ay lamunin sa dilim. Dinig ni

Basilio ang pagpapalahaw ng kapatid.

Page 31: Noli Me Tangere Kabanata 10-17

Mabilis na pumanhik Si Basilio sa ikalawang palapag ng

kampanaryo. Mabilis na kinalag niya ang lubid na nakatali sa

kampana at bumaba sa bintana ng kampanaryo. Noon ang

langit ay unti-unti ng nagliliwanag sapagkat humihinto na ang ulan.

Page 32: Noli Me Tangere Kabanata 10-17

KABANATA 16 – SI SISA• Paglalarawan sa buhay ni Sisa na nakapag-

asawa ng iresponsableng asawa na si Pedro ngunit bathala ang turing niya rito.

• Itinuturing naman niyang anghel ng kanyang buhay ang dalawang anak na sina Basilio at Crispin.

• Ipinaghanda niya ng masarap na hapunan si Sisa para sa kanyang mga anak.

• Dumating ang lasenggerong asawa at inubos ang inihandang pagkain.

• Nagkaroon siya ng isang masamang pangitain na ikinatakot niya.

• may kumatok sa kanilang pintuan (Basilio)KANSER NG LIPUNAN: Kahinaan ng Kababaihan Katamaran Pagkahilig sa Bisyo

Page 33: Noli Me Tangere Kabanata 10-17

Si Sisa ay nakatira sa isang maliit na dampa na sa labas ng

bayan. Kapuspalad siya sapagkat nakapag-asawa siya

ng lalaking iresponsable, walang pakialam sa buhay,

sugarol at palaboy sa lansangan.

Page 34: Noli Me Tangere Kabanata 10-17

Hindi niya asikaso ang mga anak, tanging si Sisa lamang ang

kumakalinga kay Basilio at Crispin. Dahil sa kapabayaan ng

kanyang asawa, naipagbili ni Sisa ang ilan sa mga natipong

hiyas o alahas. Sobra ang kanyang pagkamartir at hina ng

loob.

Page 35: Noli Me Tangere Kabanata 10-17

Nang gabing iyon, abala siya sa paghahanda ng pagkain sa

pagdating nina Basilio at Crispin. Sa kasamaang palad, hindi

natikman ng magkapatid ang inihanda ng ina sapagkat

dumating ang kanilang ama. Nilantakang lahat ang maga

pagkaing nakasadya sa kanila.

Page 36: Noli Me Tangere Kabanata 10-17

Windang ang puso ni Sisa. Hindi nito mapigilan na hindi umiyak.

Paano na ang kanyang dalawang anghel. Ngayon lamang siya ngluto, tapos

uubusin lamang ng kanyang walang pusong asawa.

Page 37: Noli Me Tangere Kabanata 10-17

Nagkaroon siya ng malungkot na pangitain. Kasalukuyan siyang

dumadalangin sa Mahal Na Birhen, ng gulantangin siya ng

malakas na tawag ni Basilio mula sa labas ng bahay.

Page 38: Noli Me Tangere Kabanata 10-17

KABANATA 17 – SI BASILIO• Nakauwi si Basilio na duguan ang noo

(Nadaplisan siya ng bala na ipinutok ng guardia sibil)

• Ikinabahala ni Sisa ang nangyari sa anak lalo na sa di niya pagkakasama kay Crispin.

• Nanaginip si Basilio na namatay si Crispin.

• Kinausap ni Basilio ang ina ukol sa kanyang mga plano na baguhin ang kanilang buhay ngunit di kasama ang ama sa mga plano.

Page 39: Noli Me Tangere Kabanata 10-17

Napatigagal si Sisa nang dumating si Basiliong sugatan

ang ulo. Dumadaloy ang masaganang dugo. Ipinagtapat

ni Basilio ang dahilan ng kanyang pagkakasugat.

Page 40: Noli Me Tangere Kabanata 10-17

Siya ay hinabol ng mga guwardiya sibil at pinahihinto sa

paglakad. Pero siya ay kumaripas ng takbo sapagkat nangangamba siyang kapag

nahuli siya ay parurusahan siya at paglilinisin sa kuwartel.

Page 41: Noli Me Tangere Kabanata 10-17

Dahil sa hindi niya paghinto siya ay binaril. Dinaplisan siya ng punglo sa ulo. Sinabi din

niya sa ina na naiwan niya sa kumbento si Crispin.

Nakahinga ng maluwag si Sisa.

Page 42: Noli Me Tangere Kabanata 10-17

Tinanong ni Sisa kung bakit naiwan si Crispin. Sinabi ni

Basilio na napagbintangan na nagnakaw ng dalawang onsa si Crispin. Hindi niya sinabi ang parusang natikman ng

kapatid sa kamay ng sakristan mayor. Napaluha si Sisa dahil

sa awa sa anak.

Page 43: Noli Me Tangere Kabanata 10-17

Sa pagtulog ni basilio siya ay binangungot. Sa panaginip niya,

nakita niya ang kapatid na si Crispin ay pinalo ng yantok ng

kura at sakristan major hangang sa ito ay panawan ng malay tao.

Dahil sa kanyang malakas na pagungol, siya ay ginising ni

Sisa.

Page 44: Noli Me Tangere Kabanata 10-17

May balak si Basilio (1) ihihinto na silang magkakapatid sa

pagsasakristan at ipapakaon niya si Crispin kinabukasan din, (2)

hihilingin niya kay Ibarra na kunin siyang pastol ng kanyang baka at kalabaw at (3) kung malaki-laki na siya, hihilingin niya kay Ibarra na

bigyan siya ng kapirasong lupa na masasaka.