PAGGAMIT NG IBA'T IBANG SISTEMA NG

DOKUMENTASYON

Mai Nicole R. Olaguer

Ano ang Dokumentasyon?

Dokumentasyon

ito ay ang maingat na pagkilala sa mga hiram na ideya sa pamamagitan ng talababa o mga tala, talang parentetikal, bibliograpiya at listahan ng mga sanggunian.

Gamit ng Dokumentasyon

Pagkilala sa pinagkunan ng datos o impormasyon.

Paglalatag ng katotohanan ng ebidensya.

Pagbibigay ng cross-reference sa loob ng papel.

Pagpapalawig ng ideya. Content Notes -talang pangnilalaman Informational notes - talang impormasyonal

Sistema ng Dokumenta

syon

Talababa-bibliograpiya

Parentetikal-sanggunian

A. TALABABA-BIBLIOGRAPIYA

Footnote-bibliography Isinasagawa sa

pagbanggit ng impormasyong bibliograpikal sa talababa at bibliograpiya.

Pormat ng Talababa

Paglalagay ng Superscript

Pagnunumero ng TalaPagbabantasIndensyon

Halimbawa:

Pinakamalaking kontribusyon natin bilang guro natin ang bigyan ang kabataan ng kakayahang maging panghabam buhay na mag-aaral, pagkat masasabing nagtagumay tayo kung kaya na nilang humaharap ng solusyon sa mga suliranin, umaangkop sa mga pagbabago at tumuklas ng baging katotohanan.¹

Bukod pa rito, sa isang artikulong sinulat ni Freedman ay sinabi niyang, “ang guro ay di dapat na umaasa sa iisang karanasan na mag-aakay sa mga mag-aaral sa iisang landas ng paglaki.”²

___________________________

¹Paraluman R. Giron. Wikang Filipino: Mga Isyu at Hamon ng Pagbabago, Istratehiya sa Paglinang ng Pag-unawa sa Binasa (Papel na inilahad sa ika-29 ng Pambansang Gawaing Kapulungan sa Filipino ng Pambansang Samahan ng mga Tagamasid-Tagapagtaguyod ng Filipino (PASATAF), Teachers’s Camp, Baguio City, April 17, 2001).

² Morris Freedman, Need For Full-Time Audio Visual Specialists in Every School. Audio Visual Instruction. XII:10 (December, 1997),1990.

Unang Pagbanggit sa mga Sanggunian

Kumpletong pangalan ng awtor o mga awtor

Pamagat ng aklatEditor o tagasalinEdisyonBilang ng tomo

Lungsod o bansa ng publikasyon

TagapaglimbagPetsa ng publikasyonBilang ng tiyak na tomo na ginamit

Halimbawa:

¹ Antonio, Lilia at Ligaya Tiamson-Rubin. 2003. Sikolohiya ng Wikang Filipino. Lungsod Quezon: C & E Publishing Inc., p. 73.

Muling Pagbanggit sa Sanggunian

Huling pangalan ng awtor at pahina ² Antonio, Lilia at Ligaya Tiamson-Rubin. 2003. Sikolohiya ng Wikang Filipino. Lungsod Quezon: C & E Publishing Inc., p. 73.

³ Antonio at Rubin, P. 73-74.

Huling pangalan ng awtor, pinaikling pamagat at pahina² Antonio, Lilia at Ligaya Tiamson-Rubin. 2003. Sikolohiya ng Wikang Filipino. Lungsod Quezon: C & E Publishing Inc., p. 73.

³ Antonio at Rubin, Sikolohiya. P. 73-74.

Pagdadaglat na Latin

Ibid Ginagamit ito sa magkasunod na

banggit ng iisang sanggunian. Halimbawa:

¹ Antonio, Lilia at Ligaya Tiamson-Rubin. 2003. Sikolohiya ng Wikang Filipino. Lungsod Quezon: C & E Publishing Inc., p. 73.

² Ibid.³ Ibid, 90.

Op. cit. Ginagamit kung banggitin muli ang

isang sanggunian at nasa ibang pahina ang hinalaw na idea.

Halimbawa:¹ Antonio, Lilia at Ligaya Tiamson-

Rubin. 2003. Sikolohiya ng Wikang Filipino. Lungsod Quezon: C & E Publishing Inc., p. 73.

² Magallona, Ma. Lucia Mirasol. 2004. Manual Para sa mga CBR Worker at Caregiver. Lungsod Quezon: C & E Publishing, Inc. p. 79-80.

³ Antonio at Rubin, op. cit., p. 73-74.

Loc. cit. Ginagamit ito kung babanggiting muli ang

isang sanggunian at pahina Halimbawa:

¹ Antonio, Lilia at Ligaya Tiamson-Rubin. 2003. Sikolohiya ng Wikang Filipino. Lungsod Quezon: C & E Publishing Inc., p. 73.

² Magallona, Ma. Lucia Mirasol. 2004. Manual Para sa mga CBR Worker at Caregiver. Lungsod Quezon: C & E Publishing, Inc. p. 79-80.

³ Alonzo, Rosario. 2005. Raya II. Lungsod Quezon: C & E Publishing, Inc. p. 123.

ª Antonio at Rubin, loc. cit.

Mula “Talababa” Tungo sa “Mga Tala”

Ang mga talababa ay maaring hindi na ilagay sa ibabang bahagi ng bawat pahina at sa halip ay pagsama-samahin sa katapusan ng papel na tinatawag na mga tala (endnotes).

Ginagawa ito kapag nahihirapang pagtapatin ang superscript sa loob ng teksto at mga tala sa mismong pahinang kinalalagyan ng superscript.

Dyornal o Magasin

B. PARENTETIKAL-SANGGUNIAN Isinasagawa ito sa pamamagitan ng

paglalagay ng mga impormasyong bibliograpikal sa loob g parenthesis na nasa teksto mismo. Kakambal nito ang isang alfabetisadong listahan ng sanggunian sa katapusan ng papel.

Pormat ng Talang Parentetikal

Pahina na lamang ang banggitin kung nabanggit na ang awtor sa mismong teksto.

Kung higit sa isa ngunit hindi lalagpas sa tatlo ang awtor banggitin ang pangalan ng lahat ng awtor.

Kung may apat o higit pang awtor, banggitin na lamang ang apelyido ng unang awtor at sundan ng et. al. at pahina.

Kung may babanggiting dalawa o higit pang wator na pareho ang huling panagalan.

Kung pamagat lamang ang naibigay, banggitin ang pinaikling bersyon ng pamagat at sundan ng pahina.

kung ang babanggitin ay bahagi ng akdang may higit sa isang tomo, banggitin ang tomo: (tutuldok ang maghihiwalay sa bilang ng tomo at pahina).

Kung may babanggiting dalawa o higit pang akda ng iisang awtor,banggitin na lamang ang akda. Paikliin kung kailangan.

Posisyon at Pagbabantas

Inilalagay ang talang parentetikal pagkatapos ng salita o ideyang hinalaw.

Ipinoposisyon ito bago ang iba pang bantas tulad ng tuldok, Tandang pananong, kuwit, kolon at semi-kolon.

Kung babanggitin ang talang parentetikal pagkatapos ng isang maikling tuwirang sipi na gagamitan ng panipi.

Sa mahabang tuwirang sipi naman, ang talang parentetikal ay inilalagay pagkatapos ng tuldok sa tuwirang sipi. Dalawang espasyo ang naghihiwalay sa talang parentetikal at sa tuldok at hindi na nilalagayan ng anumang bantas pagkatapos nito.