Uczeń zdolny

Uczeń zdolnyUczeń zdolnyRada PedagogicznaRada Pedagogiczna

Zespół Szkół w Wilkowyi Zespół Szkół w Wilkowyi maj 2006r.maj 2006r.

Rodzaje inteligencjiRodzaje inteligencji(teoria Howarda Gardnera Uniwersytet Harvarda)(teoria Howarda Gardnera Uniwersytet Harvarda)

inteligencja językowainteligencja językowa inteligencja logiczno-matematycznainteligencja logiczno-matematyczna inteligencja kinestetycznainteligencja kinestetyczna inteligencja muzycznainteligencja muzyczna inteligencja przestrzennainteligencja przestrzenna inteligencja wewnątrzosobowainteligencja wewnątrzosobowa inteligencja międzyosobowainteligencja międzyosobowa

testy mierzące talenty w poszczególnych dziedzinach

Zachowanie inteligentne Zachowanie inteligentne (teoria Roberta Sternberg’a Uniwersytet Yale)(teoria Roberta Sternberg’a Uniwersytet Yale)

adaptacja (przystosowanie)adaptacja (przystosowanie) selekcja (decydowanie)selekcja (decydowanie)

kształtowanie realnych środowisk ludzi (modyfikowanie)kształtowanie realnych środowisk ludzi (modyfikowanie)

Masz 3 kulki. Z tego jedna jest cięższa a dwie mają równy ciężar. Masz do dyspozycji wagę, ale możesz z niej skorzystać tylko raz. Jak sprawdzić, która kulka jest najcięższa.

Cechy osobowości towarzyszące Cechy osobowości towarzyszące uzdolnieniom:uzdolnieniom:

wytrwałość w finalizowaniu działańwytrwałość w finalizowaniu działań

skupienie na celu skupienie na celu

pewność siebie pewność siebie

brak poczucia niższości brak poczucia niższości

Nie ma jednego pojedynczego kryterium, które możeNie ma jednego pojedynczego kryterium, które możesłużyć za rozpoznanie uzdolnień. służyć za rozpoznanie uzdolnień.

U osób z wyjątkowymi osiągnięciami i twórczymi U osób z wyjątkowymi osiągnięciami i twórczymi dokonaniami dostrzega się natomiast dokonaniami dostrzega się natomiast związek cechzwiązek cech::

zaangażowanie zadaniowezaangażowanie zadaniowe

twórczość (umiejętność dostrzegania i rozwiązywania twórczość (umiejętność dostrzegania i rozwiązywania problemów najbardziej różni uzdolnione dziecko od problemów najbardziej różni uzdolnione dziecko od rówieśników)rówieśników)

Najkorzystniej jeśli wszystkie te cechy wystąpią razem.

ponadprzeciętne (choć niekoniecznie najwyższe) zdolności ponadprzeciętne (choć niekoniecznie najwyższe) zdolności ogólneogólne

Rodzaje zdolności:Rodzaje zdolności:

zdolności ogólnezdolności ogólne, określane jako inteligencja , określane jako inteligencja

zdolności kierunkowe = zdolności kierunkowe = uzdolnieniauzdolnienia

najwyższy ich stopień określa się mianem talentu najwyższy ich stopień określa się mianem talentu

zdolności twórczezdolności twórcze to umiejętności rozwiązywania to umiejętności rozwiązywania zadań i problemów w różny, często oryginalny zadań i problemów w różny, często oryginalny sposóbsposób

Okres od urodzenia do 10 roku życia dziecka to najważniejszy etap,

w którym można wpłynąć na wszechstronny rozwój dziecka. Najkorzystniejszy jest rozwój

harmonijny. Zakłócenia w jednej dziedzinie mogą rzutować

na pozostałe.

Mimo predyspozycji niektóre zdolności nie rozwijają się i nie ujawniają

jeśli dziecko nie ma odpowiednich zachęt, ukierunkowania, możliwości

ćwiczenia i sprawdzenia się. W niesprzyjających warunkach

rozwój zdolności może ulec częściowemu lub całkowitemu

zahamowaniu.

Rozwój dla obrony.Rozwój dla obrony.

Rozwój dla rozwoju.Rozwój dla rozwoju.

Strategie rozwojuStrategie rozwoju

Wiek szkolny to rozkwit zdolności intelektualnych.Wiek szkolny to rozkwit zdolności intelektualnych.

wysoką sprawność językową,wysoką sprawność językową, umiejętność wnioskowania,umiejętność wnioskowania, szybkie tempo procesów myślowych,szybkie tempo procesów myślowych, bardzo dobrą pamięć,bardzo dobrą pamięć, zainteresowania prowadzeniem informacji,zainteresowania prowadzeniem informacji, wysoką zdolność koncentracji uwagi,wysoką zdolność koncentracji uwagi, oryginalność w zadawaniu pytań,oryginalność w zadawaniu pytań, zainteresowania czytelnicze,zainteresowania czytelnicze, dostrzeganie i rozwiązywanie problemów.dostrzeganie i rozwiązywanie problemów.

U dzieci zdolnych obserwuje się wtedy:U dzieci zdolnych obserwuje się wtedy:

Etykietka „zdolne dziecko”, Etykietka „zdolne dziecko”, „uczeń zdolny” jest często „uczeń zdolny” jest często bardzo obciążająca………..bardzo obciążająca………..

korzystniejsze będzie używanie terminu

„zachowania znamionujące uzdolnienia”

Metody pracy rozwijające Metody pracy rozwijające uzdolnienia u dzieciuzdolnienia u dzieci

stopniowe zwiększanie wymagaństopniowe zwiększanie wymagań – adekwatnie do możliwości – adekwatnie do możliwości intelektualnych dzieckaintelektualnych dziecka


ciekawe prowadzenie zajęćciekawe prowadzenie zajęć (prezentacje, (prezentacje, demonstracje, rozbudzanie ciekawości, demonstracje, rozbudzanie ciekawości, zachęcania do twórczego rozwiązywania zachęcania do twórczego rozwiązywania problemów)problemów)


realizacja realizacja indywidualnych indywidualnych programów kształceniaprogramów kształcenia


podejmowanie podejmowanie indywidualnego indywidualnego toku naukitoku nauki z poszczególnych z poszczególnych przedmiotówprzedmiotów


motywowanie do motywowanie do samodzielnościsamodzielności i podejmowania i podejmowania inicjatywyinicjatywy


wskazywanie wskazywanie dodatkowych źródełdodatkowych źródeł wiedzy oraz zachęcanie do wiedzy oraz zachęcanie do korzystania korzystania z dodatkowych zajęćz dodatkowych zajęć rozwijających rozwijających zainteresowania i aktywność poznawczą zainteresowania i aktywność poznawczą dzieckadziecka


zachęcanie do konfrontacji wiedzy zachęcanie do konfrontacji wiedzy w konkursachw konkursach


stwarzanie atmosfery akceptacjistwarzanie atmosfery akceptacji, , wyrażanie zadowolenia z sukcesówwyrażanie zadowolenia z sukcesów

Rozporządzenie Ministra Edukacji Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 marca 2001 r. Narodowej z dnia 21 marca 2001 r.

w sprawie warunków i sposobu oceniania, w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów klasyfikowania i promowania uczniów

i słuchaczy oraz przeprowadzania egzaminów i słuchaczy oraz przeprowadzania egzaminów i sprawdzianów w szkołach publicznych i sprawdzianów w szkołach publicznych

(Dz. U. nr 29, poz. 323 i nr 128, poz. 1419)(Dz. U. nr 29, poz. 323 i nr 128, poz. 1419)

Co znaczy w praktyce Co znaczy w praktyce

„„dostosować wymagania edukacyjne dostosować wymagania edukacyjne do..." ?do..." ?

W zależności od rodzaju dysfunkcji W zależności od rodzaju dysfunkcji dostosowanie wymagań edukacyjnych dostosowanie wymagań edukacyjnych

będzie dotyczyłobędzie dotyczyło

formy sprawdzania wiedzy, formy sprawdzania wiedzy,

treści,treści,

formy i treści.formy i treści.

Uczeń ze sprawnością Uczeń ze sprawnością intelektualną niższą intelektualną niższą

od przeciętnejod przeciętnej

Uczeń ze sprawnością intelektualną niższą od przeciętnejUczeń ze sprawnością intelektualną niższą od przeciętnej

W przypadku tych uczniów konieczne jest W przypadku tych uczniów konieczne jest dostosowanie wymagańdostosowanie wymagań zarówno zarówno

w zakresie formyw zakresie formy, jak , jak i treścii treści wymagań. wymagań.

A więc przede wszystkim w tej grupie A więc przede wszystkim w tej grupie możemy mówić o obniżeniu wymagań. możemy mówić o obniżeniu wymagań. Pamiętać jednak należy, że obniżenie Pamiętać jednak należy, że obniżenie kryteriów jakościowych nie może zejść kryteriów jakościowych nie może zejść

poniżej podstawy programowej.poniżej podstawy programowej.


mała samodzielność w myśleniumała samodzielność w myśleniu

zaburzenia myślenia słowno - pojęciowego, a więc tego, zaburzenia myślenia słowno - pojęciowego, a więc tego, na którym przede wszystkim bazuje nauka szkolnana którym przede wszystkim bazuje nauka szkolna

Uczniowie tzw. mało zdolni nie zawsze mają Uczniowie tzw. mało zdolni nie zawsze mają zaburzone te same funkcje psychiczne. zaburzone te same funkcje psychiczne.

Generalnie jednak charakterystyczne dla nich są:Generalnie jednak charakterystyczne dla nich są:

wolniejsze tempo pracy i uczenia sięwolniejsze tempo pracy i uczenia się

trudności w koncentracji uwagi przez dłuższy czastrudności w koncentracji uwagi przez dłuższy czas

Ze względu na powyższe cechy konieczne Ze względu na powyższe cechy konieczne jest wobec tych uczniów zastosowanie jest wobec tych uczniów zastosowanie metod ułatwiających im opanowanie metod ułatwiających im opanowanie

materiału. materiału.

Nie kwalifikują się do szkoły specjalnej dla Nie kwalifikują się do szkoły specjalnej dla upośledzonych umysłowo, a program upośledzonych umysłowo, a program szkoły ogólnodostępnej jest dla nich szkoły ogólnodostępnej jest dla nich

trudny, a przede wszystkim zbyt szybko trudny, a przede wszystkim zbyt szybko realizowany.realizowany.

Nauczyciele nie mogą od poradni Nauczyciele nie mogą od poradni oczekiwać, że w opiniach będzie oczekiwać, że w opiniach będzie

określone, do jakiego poziomu należy określone, do jakiego poziomu należy obniżyć wymagania w stosunku do tych obniżyć wymagania w stosunku do tych

uczniów. To nauczyciele są specjalistami uczniów. To nauczyciele są specjalistami w zakresie nauczania poszczególnych w zakresie nauczania poszczególnych

przedmiotów. przedmiotów.


Wymagania co do formy mogą obejmować między innymi:Wymagania co do formy mogą obejmować między innymi: omawianie niewielkich partii materiału i o mniejszym omawianie niewielkich partii materiału i o mniejszym

stopniu trudności,stopniu trudności, pozostawiania więcej czasu na jego utrwalenie,pozostawiania więcej czasu na jego utrwalenie, podawanie poleceń w prostszej formie,podawanie poleceń w prostszej formie, unikanie trudnych, czy bardzo abstrakcyjnych pojęć,unikanie trudnych, czy bardzo abstrakcyjnych pojęć, częste odwoływanie się do konkretu, przykładu,częste odwoływanie się do konkretu, przykładu, unikanie pytań problemowych, przekrojowych,unikanie pytań problemowych, przekrojowych, wolniejsze tempo pracy,wolniejsze tempo pracy, szerokie stosowanie zasady poglądowości,szerokie stosowanie zasady poglądowości, odrębne instruowanie uczniówodrębne instruowanie uczniów zadawanie do domuzadawanie do domu takich partii materiału, które uczeń takich partii materiału, które uczeń

jest w stanie wykonać samodzielnie.jest w stanie wykonać samodzielnie.

Dysleksja, dysortografia, dysgrafiaDysleksja, dysortografia, dysgrafia czyli specyficzne trudności w nauceczyli specyficzne trudności w nauce

dysleksja – dostosowanie wymagań w zakresie formy dysleksja – dostosowanie wymagań w zakresie formy może nastąpić w sytuacjach, gdy programowo jest może nastąpić w sytuacjach, gdy programowo jest przewidziane sprawdzanie opanowania tej umiejętności; przewidziane sprawdzanie opanowania tej umiejętności; w klasach starszych dysleksja nie daje możliwości w klasach starszych dysleksja nie daje możliwości obniżenia wymagań jakościowych.obniżenia wymagań jakościowych.

dysortografia –dostosowanie wymagań w zakresie formy dysortografia –dostosowanie wymagań w zakresie formy sprawdzania wiedzy - W żadnym wypadku dysortografia sprawdzania wiedzy - W żadnym wypadku dysortografia nie uprawnia do zwolnienia ucznia z nauki ortografii i nie uprawnia do zwolnienia ucznia z nauki ortografii i gramatyki.gramatyki.

dysgrafia - dostosowanie wymagań będzie dotyczyło dysgrafia - dostosowanie wymagań będzie dotyczyło formy sprawdzania wiedzy, a nie treści.formy sprawdzania wiedzy, a nie treści.

Dyskalkulia, czyli Dyskalkulia, czyli trudności w liczeniutrudności w liczeniu

dyskalkuliadyskalkulia

Oceniamy przede wszystkim tok rozumowania, Oceniamy przede wszystkim tok rozumowania, a nie techniczną stronę liczenia. a nie techniczną stronę liczenia.

Uczeń ma bowiem skłonność do przestawiania Uczeń ma bowiem skłonność do przestawiania kolejności cyfr w liczbie i przez to jej zapis jest kolejności cyfr w liczbie i przez to jej zapis jest błędny. Zły wynik końcowy wcale nie świadczy błędny. Zły wynik końcowy wcale nie świadczy

o tym, że nie rozumie on zagadnienia. o tym, że nie rozumie on zagadnienia. Dostosowanie wymagań będzie dotyczyło tylko Dostosowanie wymagań będzie dotyczyło tylko

formy sprawdzenia wiedzy poprzez formy sprawdzenia wiedzy poprzez prześledzenie toku rozumowania w danym prześledzenie toku rozumowania w danym

zadaniu i jeśli jest on poprawny - wystawienie zadaniu i jeśli jest on poprawny - wystawienie uczniowi oceny pozytywnej.uczniowi oceny pozytywnej.

Informacje z diagnozy – a dostosowanie Informacje z diagnozy – a dostosowanie wymagań edukacyjnychwymagań edukacyjnych

W jaki sposób przygotowywać W jaki sposób przygotowywać materiał do pracy z uczniami materiał do pracy z uczniami

uwzględniając ich predyspozycje uwzględniając ich predyspozycje intelektualne?intelektualne?

Taksonomia BloomaTaksonomia Blooma

Klasyfikuje wszystkie cele kształcenia Klasyfikuje wszystkie cele kształcenia

w taki sposób, aby planując treści w taki sposób, aby planując treści kształcenia odróżniać istotne kształcenia odróżniać istotne

doświadczenia kształcące od nieistotnych.doświadczenia kształcące od nieistotnych.

Definicja poziomu Pojęcia behawioralne

I. WIEDZAZachowania prowadzące do zapamiętania

(rozpoznawania lub odtwarzania) pojęć, treści lub zjawisk.

zdefiniuj, rozpoznaj, wylicz, oznacz, dopasuj, nazwij, naszkicuj, odtwórz,

wybierz, opowiedz/wypowiedz

II. ROZUMIENIEZachowania reprezentujące zrozumienie dosłownego przesłania czy głównej myśli

zawartej w przekazie.

wyjaśnij, rozszerz, podaj przykład, wywnioskuj, zinterpretuj, sparafrazuj,

przerób, streść, przełóż

III. ZASTOSOWANIEZachowania wymagające od ucznia

zastosowanie tego, co zna i rozumie.

zamień, oblicz, wskaż, przekształć, zmodyfikuj, operuj, przewiduj, przygotuj,

pokaż, rozwiąż, użyj

IV. ANALIZAZachowania prowadzące do rozłożenia materiału na części składowe i sposoby

organizacji materiału.

przedstaw na diagramie, wyróżnij, rozpoznaj punkt wiedzenia i stronniczość,

zestaw ze sobą przyczynę i skutek, dokonaj podziałów

V. SYNTEZAZachowania łączące elementy i części

wielu źródeł w nową, oryginalną całość.

złóż, skompiluj, opracuj, zaplanuj, zmodyfikuj, zreorganizuj, napisz

VI. OCENAWydawanie osądów o wartości pojęć, dzieł,

rozwiązań, metod i materiałów.

oceń, porównaj, wyprowadź wniosek, rozróżnij, osądź na podstawie kryteriów,

uzasadnij, poprzyj

Cele kształcenia standardowego mieszczą się zwykle Cele kształcenia standardowego mieszczą się zwykle

na poziomie wiedzy i rozumienia, natomiast wyższe poziomy na poziomie wiedzy i rozumienia, natomiast wyższe poziomy taksonomii są reprezentowane słabo.taksonomii są reprezentowane słabo.

Uczniowie zdolni są w stanie osiągnąć cele z poziomów Uczniowie zdolni są w stanie osiągnąć cele z poziomów wiedzy i rozumienia szybko i dokładnie…….wiedzy i rozumienia szybko i dokładnie…….

dlatego treści wzbogacające powinny odwoływać się dlatego treści wzbogacające powinny odwoływać się

do czterech wyższych poziomów taksonomii.do czterech wyższych poziomów taksonomii.

Programy stosujące tą zasadę są najbardziej skuteczne Programy stosujące tą zasadę są najbardziej skuteczne

w kształceniu uzdolnień u dzieci i młodzieży.w kształceniu uzdolnień u dzieci i młodzieży.

Dziękuję za uwagęDziękuję za uwagę

Education

Uczeń zdolny