VAZDUŠNO HLAĐENJE MOTORA SUS

Stanojevic David II3

14.5.2014

Kod vazduhom hlađenih motora toplota se prenosi na površinu rebara cilindra i glave.Sa ovih površina toplota se prenosi na vazduh koji je u neposrednoj vezi sa rebrastim površinamaOvakav način prenošenja

toplote, odnosno hlađenja nameće obavezu da se motor izrađuje od materijala koji svojim osobinama omogućava dobro sprovođenje toplote.

Kod vazduhom hlađenih motora može se smatrati da je orebrena površina oko 15 puta veća od površine cilindra.Zbog potrebe hlađenja motora na nekim konstrukcijama su međusobno razdvojeni cilindri i na taj način stvoren je veći prostor između njih, odnosno povećana je površina hlađenja.Kod ovih motora postiže se zagrejanost motora do 60°C za oko jedan minut, dok kod motora hlađenih tečnošću, ista se temperatura postiže za oko 3-4 minuta, što zavisi od toga da li imaju termostat ili ne.

Kod motora čiji su zahtevi hlađenja strožiji, konstruktivno rešenje je složenije, jer kod ovog sistema postoje određeni usmerivači (ulazno – izlazni) preko kojih se obezbeđuje kružno kretanje vazduha koji potiskuje turbina.Kod vazduhom hlađenih motora korozija je znatno manja nego kod motora hlađenih tečnošću.Kod ovih motora mogućnost oštećenja klipa i cilindra, kada je motor hladan, znatno je manja nego kod motora hlađenih tečnošću, jer motor brže stiže radnu temperaturu.

Princip radaKretanjem vozila, vazduh struji po površinama i preuzima deo toplote na sebe.Stajanje ili sporo strujanje vazduha uzrokuje slabije hlađenje, baš kao i nečistoće na rasipnim površinama.U zavisnosti od temperature okoline zavisi i hlađenje, što znači da u uslovima ekstremnijih hladnoća motor tesko postiže optimalnu radnu temperaturu, a u toplijim uslovima hlađenje motora je otežano.

Ugradnjom ventilatora može se ostvariti prisilna cirkulacija vazduha i na taj način poboljšati hlađenje.Ipak može da se smatra da je odvođenje toplote kod hlađenja vazduha u proseku za 10 – 18% manje, nego kod hlađenja tečnošću, te su zbog toga ovi delovi motora termički više opterećeni.

U zavisnosti od konstrukcije, vazduhom hlađene motore možemo podeliti na:

Hlađenje prirodnom cirkulacijom vazduha iHlađenje prinudnom cirkulacijom vazduha.

Hlađenje prirodnom cirkulacijom vazduha

Hlađenje sa prirodnom cirkulacijom vazduha najviše se primenjuje na motorciklima.Sa izvedenom površinom u vidu orebrenja postižu se dva efekta:

Povećana je površina preko koje struji vazduh iDefinisan je njegov smer strujanja.

Ovakvo hlađenje primenjeno je i na manjim stabilnim motorima.

Hlađenje prinudnom cirkulacijom vazduha

Hlađenje pri prinudnoj cirkulaciji vazduha je najrasprostranjeniji način hlađenja vazduhom, a najvažniji i osnovni deo je turbina koja dobija pogon od radilice.

Da bi se Vazduh pravilno usmerio služe limeni skretači (deflektori).Na slici prikazaj je šematski sistem vazdušnog hlađenja četvorocilindričkog rednog motora.Vazduh koji iz atmosfere uvlači ventilator transportuje se u limeni okop motora, odakle ulazi u deflektore postavljene oko cilindara i sa suprotne strane izlazi pravolimeni omotač odakle se odvodi u atmosferu.

Karakteristike vazduhom hlađenih motora

Dobre strane vazduhom hlađenih motora su sledeći:

Motor je pouzdaniji u raduDobro podnose veće temperaturne razlike (120-160° C)Motor ima duži vek trajanja (nema korozije motora)Teže se pregrevaju Brže dostižu radnu temperaturu.

Nedostaci ovih motora su sledeći:Motor je bučniji, zato što je veći zazor između klipa i cilindraU zimskom periodu je slabije zagrevanje kabinskog prostoraTurbina oduzima dosta snage motoru od 8 do 12%Hlađenje motora je neravnomerno.

Hvala na pažnji.