Grijze Staar

i n h o u d S o p G a v e

Welkom bij phaco centrum 3

Grijze Staar 4

eerSte Symptomen 5

oorzaken 6

behandelinG 7

operatie 8

Goed om te Weten 10

bijzondere inStructieS 1 1

tipS tijdenS de GenezinGSperiode 14

contact 15

3

W e l k o m b i j p h a c o c e n t r u m

Welkom bij phaco centrum. u heeft bewust gekozen voor een oogkliniek met ervaren en gespecialiseerde oogchirurgen. een staaroperatie is een hoog gespecialiseerde operatie die men slechts eenmaal in het leven ondergaat. een staaroperatie verbetert niet alleen uw gezichtsvermogen maar de afhankelijkheid van een bril kan ook minder worden. hiernaast zijn er diverse soorten lensopties die het lezen zonder bril mogelijk maken. deze folder legt u eenvoudig uit wat u voor tijdens en na de operatie kunt verwachten. phaco centrum heeft kwaliteit hoog in het vaandel staan en vandaar dat de operaties ook onder controle van een anesthesist plaatsvinden, ondanks het feit dat bij de operaties over het algemeen met druppelverdoving wordt gewerkt.

team phaco centrum

oogspecialisten v.l.n.r.

c. verdoorn, W. batubara en y. yong

4

G r i j z e S t a a r

de natuurlijke lens in het oog heeft dezelfde functie als de lens van een fototoestel, nl. het vormen van een scherp beeld. Grijze staar, met een vakterm ook wel ‘cataract’ genoemd, is een vertroebeling van de ooglens.

door de troebele lens kan er zich op het netvlies geen scherp beeld meer vormen. net als door vuile ramen of matglas kan de buitenwereld niet meer duidelijk worden waargenomen.

ook het dragen van een bril leidt bij staar zelden tot een verbetering van het gezichtsvermogen.

Gezichtsvermogen

met gezonde ogen:

een scherp en duidelijk beeld

Gezichtsvermogen

met grijze staar:

een onscherp beeld ondanks bril

5

e e r S t e S y m p t o m e n

een van de eerste symptomen van lens-vertroebeling is doorgaans een verhoogde gevoeligheid voor licht, met name tegenlicht. er gebeurt dan hetzelfde als bij een vuile autovoorruit. hoe vuiler de ruit, des te sterker wordt de bestuurder in het donker verblind door koplampen van andere voertuigen.

naarmate de lenzen troebeler worden, wordt het gezichtsveld steeds waziger. het troebel worden verloopt soms heel snel, maar meestal is het een proces dat meerdere jaren duurt. doordat ook de lichtbrekende kracht van de lens verandert, moeten mensen met staar vaak van bril wisselen.

• verhoogde lichtgevoeligheid • verminderd contrast• minder scherp zien • vaak van bril moeten wisselen

verhoogde

lichtgevoeligheid

verminderd

contrast

minder scherp zien

6

o o r z a k e n

de meest voorkomende oorzaak van het ontstaan van grijze staar is het natuurlijke verouderingsproces van de lens, de zogeheten ouderdomsstaar. bij sommige patiënten ontstaat deze vorm van grijze staar al in het 40e levensjaar, maar normaal treedt ouderdomsstaar pas op tussen het 60e en 70e levensjaar. ook verwondingen aan het oog, ernstige oogontstekingen of verschillende stofwisselingsziekten (bijv. diabetes) kunnen leiden tot grijze staar. zeer zelden komt de aandoening al vanaf de geboorte voor.

invallend licht

hoornvlies

lens

de troebele lens

verstrooit het licht en

veroorzaakt zo een

onscherp beeld op het

netvlies.

7

b e h a n d e l i n G

helaas is het tot op de dag vandaag niet mogelijk om grijze staar met medicijnen te genezen. de troebele ooglens moet in zijn geheel worden vervangen.

in een zeer vroeg stadium van de grijze staar kan het dragen van een bril vaak het gezichtsvermogen verbeteren. mensen die al langer een bril dragen, zien in het beginstadium van staar vaak zelfs beter zonder hun vertrouwde bril. omdat de lichtgevoeligheid bij grijze staar toeneemt, kan ook een zonnebril in het begin uitkomst bieden.

Wanneer de staar verder is gevorderd, d.w.z. wanneer de lens ernstiger vertroebeld is, helpt alleen nog een operatieve ingreep. veelal kunt u zelf aangeven wanneer u precies geopereerd wilt worden. zodra u vindt dat de verslechtering van uw gezichtsvermogen uw levenskwaliteit vermindert, wordt het tijd om een operatie te laten uitvoeren.

op de volgende pagina’s wordt deze operatie nader toegelicht.

8

o p e r a t i e

Vooronderzoekvoorafgaand aan de operatie wordt er een vooronderzoek uitgevoerd, de zogeheten biometrie. daarbij wordt het oog met behulp van de modernste lasertechnieken opgemeten. dit is nodig om de sterkte van de te implanteren lens te berekenen. hoewel de meetmethoden tegenwoordig zeer precies zijn, kunnen de resultaten toch nog enigszins afwijken. doorgaans wordt de sterkte van de lens zodanig gekozen dat de patiënt na de operatie goed in de verte kan zien. tevens kan gekozen worden voor een lens, die ook het lezen zonder bril mogelijk maakt (multifocale technislens of de zelf accomoderende crystalens) meer informatie krijgt u tijdens het vooronderzoek van onze optometristen. voorafgaand aan dit vooronderzoek kunt u de verschillende soorten lenzen op onze website bekijken. deze lenzen worden niet vergoed door uw zorgverzekeraar en zijn niet voor iedereen geschikt.

VerdoVingdankzij de nieuwste operatietechnieken zijn injecties rond het oog altijd niet meer nodig. voor deze operatie volstaat doorgaans een plaatselijke verdoving; er worden oogdruppels toegediend die oog en omgeving ongevoelig maken. deze manier van verdoven is prettiger voor de patiënt en zorgt ervoor dat hij of zij nog op de dag van de operatie weer helemaal hersteld is. voor de zekerheid worden hart- en longactiviteit van de patiënt tijdens de operatie door middel van ecG en zuurstofmeters bewaakt.

moderne intraoculaire

kunstlens

lusjes (haptieken)

lens

9

o p e r a t i e

deoperatiezelftijdens de eerste operatiefase, de zogeheten “phaco-emulsificatie”, wordt de lens met behulp van ultrasoon geluid voorzichtig verbrijzeld en opgezogen. een ultrasone geluidsgenerator zorgt ervoor dat er een fijn tipinstrument zeer snel gaat vibreren. dankzij 40.000 trillingen per seconde valt de troebele lens in talloze brokstukjes uiteen. de verbrijzelde lens wordt met hetzelfde tipinstrument voorzichtig opgezogen.

phaco-emulsificatie vergt niet alleen aanzienlijke technische investeringen, maar ook grote vakkundigheid en ervaring bij de opererende arts.

bij de huidige operatiemethode ontstaan aanzienlijk kleinere operatiewonden (ca. 2,2 tot 2,7 mm) dan bij oudere technieken. daardoor wordt het oog meer ontzien en neemt het genezingsproces minder tijd in beslag.

tijdens de tweede operatiefase wordt de kunstlens samen gevouwen en door een kleine opening in het oog geïmplanteerd. eenmaal binnen ontvouwt de lens zich weer en neemt de juiste positie in de kapselzak van de natuurlijke lens in.

met ultrasoon

geluid wordt de

lens verbrijzeld en

opgezogen

opgevouwen lens

wordt in het oog

geïmplanteerd

de ontvouwde

lens in positie

in het oog

10

G o e d o m t e W e t e n

HetgezicHtsVermogennadeoperatiede meeste patiënten kunnen na een staaroperatie met een passende bril weer feilloos lezen en in de verte zien. voorwaarde hiervoor is dat er geen sprake is van andere oogaandoeningen (bijv. aan oogzenuw of netvlies). tijdens de vooronderzoeken worden dergelijke afwijkingen en de mogelijke gevolgen ervan met u doorgesproken. echter, vanwege de vertroebeling van de lens kunnen dergelijke afwijkingen voorafgaand aan de operatie niet altijd 100% worden herkend.

mogelijkecomplicatiescomplicaties komen tijdens de staaroperatie en de daaropvolgende genezingsperiode zeer zelden voor. zoals bij iedere ingreep kunnen er zich echter wel enige complicaties voordoen. complicaties zoals oogbloedingen, een loskomend netvlies, infecties of het troebel worden van het hoornvlies kunnen een nadelig effect op het gezichtsvermogen hebben. deze komen echter zeer zelden voor.

licHaamsreactiesopdekunstlensde kunstlens is vervaardigd van een kunststof die door het lichaam zeer goed wordt verdragen en al bij miljoenen patiënten tot zeer goede resultaten heeft geleid.

geenleeftijdsgrensvoor het opereren van grijze staar bestaat geen leeftijdsgrens, aangezien de operatie met plaatselijke verdoving wordt uitgevoerd. een staaroperatie is wenselijk wanneer u zich vanwege uw verminderde gezichtsvermogen beperkt voelt in uw dagelijkse activiteiten. behalve in uitzonderingsgevallen beslist u dus zelf wanneer u geopereerd wilt worden.

11

b i j z o n d e r e i n S t r u c t i e S

Voordeoperatielet voor de operatie op de volgende punten:1 voor de operatie moet u 6 uur lang nuchter zijn.2 neem uw medicijnen in zoals gewoonlijk, behalve plastabletten.3 trek voor de operatie kledingstukken aan die los om de hals en de armen zitten (liefst met korte mouwen).4 laat al uw sieraden thuis (bijv. ringen, polshorloges, kettingen, oorringen enz.). u mag geen sierraden dragen tijdens de operatie.5 voor vrouwelijke patiënten: liggen op haarspelden of een haarknot is pijnlijk. zorg er voor dat u geen make-up of bodylotion draagt tijdens de operatie.6 tijdens de operatie dient u ca. 30 minuten stil te liggen en met uw handen bij uw hoofd uit de buurt blijven.

VerloopVandeoperatiedagphaco centrum biedt u de gelegenheid om gebruik te maken van onze taxiservice binnen de regio. de service wordt niet door de zorgverzekeraar vergoed, maar is een unieke service voor u als patiënt van onze oogkliniek. u komt in aanmerking voor de service op de dag van uw operatie, informeer hiernaar bij de receptie. Wanneer u arriveert in de kliniek, wordt u op de operatie voorbereid. ongeveer een half uur voor de operatie krijgt u oogdruppels toegediend die uw pupillen tijdelijk uitschakelen. voor de staaroperatie is een plaatselijke verdoving middels speciale oogdruppels vereist. deze maken oog en omgeving volledig gevoelloos. vervolgens wordt u naar de operatiekamer gebracht. uw bloedsomloop wordt geobserveerddoor middel van bloeddruk-, hartslag- en zuurstofmetingen evenals ecG.

12

b i j z o n d e r e i n S t r u c t i e S

directnadeoperatieom risico’s en negatieve effecten op de wondgenezing zoveel mogelijk uit te sluiten, dient u de volgende instructies op te volgen:

1 op de operatiedag dient u rustig aan te doen.2 a. heeft u een druppelverdoving gehad, dan is het belangrijk dat u 3 uur na de operatie het gaasje onder het kapje vandaan haalt (het harde plastic kapje blijft zitten) b. heeft u een prikverdoving gehad, dan mag u de dag na de operatie het gaasje en kapje verwijderen. de komende 10 dagen dient u het harde plastic kapje ’s nachts op het oog te plakken ter bescherming.3 Wrijf de eerste dagen na de operatie niet in uw ogen.4 normaal gesproken zult u na de operatie geen pijn hebben. indien nodig is een lichte pijnstiller echter wel toegestaan. aarzel niet telefonisch contact op te nemen als u meer pijn heeft dan normaal. Wij zijn 24/7 bereikbaar via 073-68 14 990.

13

b i j z o n d e r e i n S t r u c t i e S

dedagnadeoperatie1 de dag na de operatie moet u beginnen met druppelen (tobradex) volgens volgend schema: 1e week – 4x daags 1 druppel 2e week – 4x daags 1 druppel 3e week – 3x daags 1 druppel 4e week – 2x daags 1 druppel2 bij de eerste controle na uw operatie mag u vragen aan de oogarts of u auto mag rijden. zonder toestemming van de oogarts is dit helaas niet mogelijk.3 bril: u kunt het beste naar de opticien gaan en vragen of ze het glas van het geopereerde oog willen vervangen door vensterglas. u kunt dan gewoon zien en het geopereerde oog kijkt zo rustiger en kan genezen.

VerderebeHandelingna de operatie dient u het geopereerde oog enige tijd met oogdruppels te behandelen. bij de laatste controle, die ongeveer vier weken na de operatie plaatsvindt, krijgt u indien nodig een bril voorgeschreven. belangrijk zijn ook de regelmatige vervolgonderzoeken bij uw oogarts. deze zijn noodzakelijk voor een normaal genezingsproces en eventuele aanpassingen aan uw behandeling.

in sommige gevallen ontstaat maanden tot jaren na de staaroperatie een zogenaamde nastaar. dit is een natuurlijke vertroebeling van het achterste kapsel van de ooglens. door een eenvoudige laseringreep kan het kapsel geopend worden zodat het zicht weer helder is.

14

t i p S t i j d e n S d e G e n e z i n G S p e r i o d e

terwijl het geopereerde oog geneest, dient u de volgende instructies op te volgen om een spoedig herstel te bevorderen:

1 mis de afspraken met u arts voor de vervolgonderzoeken niet (raadpleeg uw afsprakenkaartje)2 neem uw medicijnen in en gebruik de oogdruppels zoals voorgeschreven.3 til de eerste dagen na de operatie geen zware voorwerpen (+20 kg) en vermijd zware lichamelijke inspanningen. normaal huishoudelijk werk is toegestaan.4 Wrijf de eerste dagen na de operatie niet in uw oog en druk er niet op.5 u kunt gewoon onder de douche of in bad. zorg er wel voor dat er geen shampoo of zeep in uw oog komt. Wees bijzonder voorzichtig bij het verwijderen van make-up.6 u kunt gewoon televisiekijken, lezen of aan de computer werken.7 Sportactiviteiten zoals zwemmen en duiken of het bezoeken van een sauna dienen de eerste 10 dagen na de operatie te worden vermeden.8 u mag recreatief fietsen, maar zorg voor bescherming van het oog tegen wind en/of zon, door middel van een (zonne)bril.9 bij een verstoord genezingsproces (bijv. opnieuw rood worden van het geopereerde oog, pijnverschijnselen of afname van het gezichtsvermogen) dient u onmiddellijk advies te vragen aan uw arts of contact op te nemen met uw chirurg.

15

‘s-Hertogenbosch

Rosmalen

Vught

A59

A65

A2

N279

A2

Vughterweg

co n tac t

bijeventueleklachtenkuntu24/7contactmetonsopnemen via telefoonnummer 0900-66 42 787 of073-6814990. beeldmateriaal: alcon, amo.

phacocentrumvughterweg 47k5211 ck ’s-hertogenboscht 0900-oogarts / +31(0)73-68 14 990e info@phacocentrum.nlW www.phacocentrum.nl

vughterweg 47k, 5211 ck ’s-hertogenbosch

t 0900-ooGartS / +31(0)73-68 14 990

www.phacocentrum.nl info@phacocentrum.nl