37
Yoğun Bakımda Trakeotomi: Kime ,Ne zaman, Nasıl? Dr Özlem Özkan Kuşcu

Yoğun bakımda trakeotomi kime ,ne zaman, nasıl

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Yoğun bakımda trakeotomi kime ,ne zaman, nasıl

Yoğun Bakımda Trakeotomi:Kime ,Ne zaman, Nasıl?

Dr Özlem Özkan Kuşcu

Page 2: Yoğun bakımda trakeotomi kime ,ne zaman, nasıl

Sunum planı

• Tarihçe• Tanım• Anatomi • Endikasyonlar• Kontrendikasyonlar• Genel özellikler ve uygulama zamanı• Metodlar • Komplikasyonlar

Page 3: Yoğun bakımda trakeotomi kime ,ne zaman, nasıl

Tarihçe• İlk kez MÖ 1500 yıllarında eski mısırlılar

tarafından uygulanmış.

Page 4: Yoğun bakımda trakeotomi kime ,ne zaman, nasıl
Page 5: Yoğun bakımda trakeotomi kime ,ne zaman, nasıl

19. yüzyılın ilk yarısında difterili hastalar, trakeostomi kullanılarak kurtarılmış, larinks tümörlerinde ve savaş sırasında oluşan travmalarda kullanılmaya başlanmıştır.

Page 6: Yoğun bakımda trakeotomi kime ,ne zaman, nasıl

• Chevalier Jackson 1923 yılında bu prosedürün tekniğini ve endikasyonlarını tanımlamış ve kullanılan cerrahi aletleri geliştirmiştir.

• 1930 yılında ortaya çıkan Polio epidemisi ile kullanımı yaygınlık kazanmıştır.

• 19. yüzyılın ikinci yarısında ise sekresyonların etkili bir şekilde kontrolü ve mekanik ventilatör tedavisindeki gelişmeler trakeostominin kullanımını arttırmıştır

Page 7: Yoğun bakımda trakeotomi kime ,ne zaman, nasıl

Tanım

• Trakea ön duvarının geçici olarak açılması işlemidir. • Trakea cilde ağızlaştırılmaz ise trakeotomi,• Trakea kenarları cilde ağızlaştırılır ise trakeostomi

denir ancak trakeostomi ve trakeotomi terimleri günlük pratikte sinonim olarak kullanılmakta,

Page 8: Yoğun bakımda trakeotomi kime ,ne zaman, nasıl

• Trakeostomi iki şekilde açılmaktadır:• Trakeostomi tüpünün 1. veya 2. trakeal

halkanın aşağısından bir dilatatör yardımıyla yerleştirilmesine perkutanöz trakeotomi (PT),

• Cerrahi teknik ile krikotiroid membrandan yerleştirilmesine ise krikotroidotomi(CT) denilmekte

Page 9: Yoğun bakımda trakeotomi kime ,ne zaman, nasıl

Anatomi

• Trakeotominin krikoid kartilajın en az bir veya iki halka aşağısından yapılması gerekir ancak genellikle 2. ve 3. halkalar veya 3. ve 4. halkalar arasından trakeotomi açılmaktadır.

• Krikoid kartilaja çok yakın açılırsa: subglottik stenoz ,

• Çok aşağı seviyeden açılırsa: trunkus brakiosefalikus hasarına neden olabilir .

Page 10: Yoğun bakımda trakeotomi kime ,ne zaman, nasıl

1. Krikoid ve tiroid kıkırdak, 2. Tiroid bezi, 3. Trakea, 4. Trakeostomi insizyonu 5. krikotirotomi insizyonu

Page 11: Yoğun bakımda trakeotomi kime ,ne zaman, nasıl

Endikasyonlar

Page 12: Yoğun bakımda trakeotomi kime ,ne zaman, nasıl

Perkütan trakeostomi endikasyonları

• 1. Üst hava yolu obstrüksiyonlarında

• a. Travma• b. Yanık ve korosiv madde

hasarları• c. Larenksin fonksiyonel

bozukluklarında (bilateral• rekürren larengeal sinir hasarı)• d. Yabancı cisimler• e. İnfeksiyonlar• f. İnflamatuvar hastalıklar

• g. Tümörler• h. Postoperatif• i. Obstrüktif uyku apnesi• 2. Pulmoner bakım için• 3. Uzun süreli ventilasyon

desteği için• 4. Hava yolunu korumak için• a. Kafa travması, koma• b. Postoperatif beyin cerrahisi

olguları

Page 13: Yoğun bakımda trakeotomi kime ,ne zaman, nasıl

Kontrendikasyonlar

• Acil olan durumlarda kontrendikasyon söz konusu değildir.

• Elektif açılan cerrahi trakeostomide hastanın tıbbi durumunun stabil olması, kanama ve pıhtılaşma bozukluğunun olmaması gerekir

Page 14: Yoğun bakımda trakeotomi kime ,ne zaman, nasıl

Kontrendikasyonlar • Perkütan trakeostomide ise– acil koşullar, – pozitif ekspiryum sonu basıncı (PEEP) > 8 cmH2O,

yüksek oksijen ihtiyacı (FiO2 > %50), yüksek hava yolu basınçları (> 45 cmH2O),

– işlemi güçleştiren durumlar (kısa boyun, boyunda kitle, enfeksiyon),

– unstabil servikal vertebra, boyun ekstansiyonunda kısıtlılık, geçirilmiş cerrahiler, travma, yanıklar vb

– Koagülopati kontrendikasyon oluşturur.

Page 15: Yoğun bakımda trakeotomi kime ,ne zaman, nasıl

Genel özellikler ve uygulama zamanı

• Trakeostominin ne zaman açılacağı konusu tartışmalı ancak entübasyon süresi uzadıkça komplikasyon riskinin artığı bilinmektedir.

• Hasta eğer 7-10 gün içinde ventilatörden ayrılamıyorsa trakeostomi düşünülmeli.

Page 16: Yoğun bakımda trakeotomi kime ,ne zaman, nasıl
Page 17: Yoğun bakımda trakeotomi kime ,ne zaman, nasıl

• Yoğun bakımdaki travma hastalarında erken trakeostomi daha kısa süreli mekanik ventilasyonla ilişkili ancak yoğun bakımda kalış ve mortalite üzerine etkisiz.

• Erken trakeostomi için uygun hasta seçimi önemli.

Page 18: Yoğun bakımda trakeotomi kime ,ne zaman, nasıl
Page 19: Yoğun bakımda trakeotomi kime ,ne zaman, nasıl

Erken trakeostominin,• Mortalite,• Pnömoni üzerine belirgin etkisinin olmadığı• Mekanik ventilasyon süresini ise anlamlı azalttığı

saptanmış

Page 20: Yoğun bakımda trakeotomi kime ,ne zaman, nasıl

Metodlar

• PDT tekniğinin, CT tekniğine göre oksijenizasyon, hemodinamik parametreler ve erken komplikasyonlar açısından farklılık oluşturmadan, daha kısa sürede gerçekleştirilen bir teknik olduğu kabul edilmekte, yatakbaşı uygulanabilmesi ise diğer bir avantajı.

Page 21: Yoğun bakımda trakeotomi kime ,ne zaman, nasıl

Perkütan Dilatasyonel Trakeotomi(PDT)

• CPDT, Ciaglia Perkütan Dilatasyonel Trakeostomi • Ciaglia Blue Rhino” (Tek Dilatasyon) Teknik• GWDF, guidewire dilating forceps;• TLT, Translaringeal trakeostomi, PDT, Perkütan

Dilatasyonel Trakeostomi• PT, PercuTwist Teknik.

Page 22: Yoğun bakımda trakeotomi kime ,ne zaman, nasıl

“Ciaglia” (Sıralı Dilatasyon) Yöntemi• ETT kafı vokal kordların arasında görülecek şekilde geri çekilir.• İkinci-üçüncü trakeal halkaların hizasında 1-1.5 cm’lik cilt

insizyonu yapılır.• Orta hattan trakeaya iğne ile girilip hava aspirasyonuyla iğnenin

yeri doğrulanır .• İğnenin içinden kılavuz tel ilerletilir ve telin üzerine bir

yönlendirici kateter geçirilir. Bütün dilatasyonlar bu kılavuz tel ve yönlendirici kateter kombinasyonunun üzerinden yapılır.

• En trakeostomi kanülü kılavuz tel ve yönlendirici kateter kombinasyonunun üzerinden yerleştirilir. Trakeostomi balonu şişirilir

Page 23: Yoğun bakımda trakeotomi kime ,ne zaman, nasıl
Page 24: Yoğun bakımda trakeotomi kime ,ne zaman, nasıl

Ciaglia Blue Rhino” (Tek Dilatasyon) Yöntemi

• Klasik “Ciaglia” yönteminde sıralı dilatasyonlar sırasında oluşabilecek komplikasyonları azaltmak amacı ile “Blue Rhino” adı verilen dilatatör klasik “Ciaglia” yöntemindeki gibi sıralı dilatasyon yerine kılavuz tel ve yönlendirici kateterin üzerinden tek seferde dilatasyon yapılabilmektedir.

Page 25: Yoğun bakımda trakeotomi kime ,ne zaman, nasıl
Page 26: Yoğun bakımda trakeotomi kime ,ne zaman, nasıl
Page 27: Yoğun bakımda trakeotomi kime ,ne zaman, nasıl

Forseps Dilatasyonu (Griggs) Yöntemi

• Kılavuz telin yerleştirilmesine kadar “Ciaglia” yönteminin aynısıdır. Farklı olarak, “Griggs” yönteminde dilatatasyon için “Howard-Kelly” forsepsi kullanılmaktadır. Forsepsin ucundaki delikten kılavuz tel geçirilir, bir veya iki aşamada cilt altı dokular ve trakea forseps açılarak dilate edilir.

Page 28: Yoğun bakımda trakeotomi kime ,ne zaman, nasıl
Page 29: Yoğun bakımda trakeotomi kime ,ne zaman, nasıl

Fantoni Translarengeal YöntemiRijid trakeoskop trakeaya yerleştirilir, içinden geçirilen bir fiberoptik bronkoskop yardımı ile trakeoskop trakeostomi için seçilen kıkırdaklar arası mesafeye kadar ilerletilir.Translüminasyon ile ışık görülür, iğnenin girileceği yer belirlenir. İğne girilir, metal bir tel iğnenin ve trakeoskopun içinden kraniale doğru ilerletilir ve trakeoskopun ağzından dışarı çıkartılır. Trakeoskop ve iğne çıkartılır, trakeanın alt 1/3’üne bir kateter yerleştirilir Telin üzerine setin içinden çıkan özel trakeostomi kanülü yerleştirilir Bu yöntem içeriden kontrollü olduğu için çocuklarda veya dışarıdan anatomik olarak trakeostomi yerinin belirlenmesinin zor olduğu durumlarda da kullanılabilmektedir

Page 30: Yoğun bakımda trakeotomi kime ,ne zaman, nasıl
Page 31: Yoğun bakımda trakeotomi kime ,ne zaman, nasıl

Kontrollü Rotasyon (Percutwist) Yöntemi

• Ucu vida şeklinde bir tek dilatatör, kontrollü bir şekilde kılavuz tel üzerinde saat yönünde çevrilerek pretrakeal dokular ayrılabilmektedir.

• Dilatatörün en geniş kısmı trakeaya girdikten sonra, dilatatör ters yönde döndürülerek çıkartılır.

• Trakeostomi tüpü önceki yöntemler gibi kılavuz tel üzerinden yerleştirilebilir.

Page 32: Yoğun bakımda trakeotomi kime ,ne zaman, nasıl
Page 33: Yoğun bakımda trakeotomi kime ,ne zaman, nasıl

Perkütan dilatasyonel trakeostomi

Page 34: Yoğun bakımda trakeotomi kime ,ne zaman, nasıl

PDT CT KARŞILAŞTIRMASI

Page 35: Yoğun bakımda trakeotomi kime ,ne zaman, nasıl

Komplikasyonlar

• Erken Komplikasyonlar:• Kanama, yara yeri enfeksiyonu, subkutanöz

amfizem, tüp obstrüksiyonu ve tüpün erken yer değiştirmesi vs

• Geç Komplikasyonlar:• Yutma problemleri, trakeal stenoz, trunkus

brakiosefalikus hasarı, trakea-innominate arter fistülü, trake- özofagial fistül, granülom formasyonu ve persistan stoma, vs

Page 36: Yoğun bakımda trakeotomi kime ,ne zaman, nasıl

Komplikasyonlar

– Stoma enfeksiyonu, kanama PDT’ye göre CT’de daha sık karşılaşılan komplikasyonlar.

Page 37: Yoğun bakımda trakeotomi kime ,ne zaman, nasıl

TEŞEKKÜRLER…