1. 11/5/12 ycie w regionie intensywnego wydobycia gazu upkowego przykad ze Stanw Zjednoczonych Czy Polska j est gotowa? Geert De Cock, Policy ocer Lbork, 26 padziernik, 2012 Food & Water Europe Europejska ga organizacji Food & Water Watch Siedziba FWE w Brukseli, siedziba FWW w Waszyngtonie Obszar dziaa: zrwnowaone wykorzystanie wody i produkcja ywnoci... oraz ...gaz upkowy 12.000 indywidualych czonkw z USA Wsparcie nansowe od tysicy amerykaskich organizacji adnych korporacji, adnych rzdowych dotacji NIEZALENO I PRZEJRZYSTO h`p://www.foodandwaterwatch.org/about/annual-report / 1

2. 11/5/12Gaz z upkw Zmniejszenie zalenoci od rosyjskiego gazu Uatwienie w transformacji gospodarki opartej na energi wglowej Czy gaz naturalny oraz rodzimy gaz upkowy rzeczywicie pomoe polskiej gospodace w osigniciu tych celw? Zaoenia prezentacji Co to jest szczelinowanie hydrauliczne? Co to znaczy gaz niekonwencjonalny Wpyw na rodowisko Wpyw na zdrowie Kwesge ekonomiczne i zatrudnienie Wnioski 2 3. 11/5/12Szczelinowanie hydrauliczne Dwie metody niezbdne dla przeprowadzenia wydobycia gazu ze ska upkowych Szczelinowanie hydrauliczne Wiercenia poziome (do 2 km) Pompowanie wody pod wysokim cinieniem Wymieszanie wody z domieszk pasku i chemikaliw Proppant (piasek krzemieniowy) utrzymuje rozwarcie szczelin Woda z gazem wraca na powierzchni rdo: Propublica 3 4. 11/5/12rdo: Prof. Rien Herber, byy wiceprezes dziau eksploracji w Shell. rdo: WorldOil.com 4 5. 11/5/12rdo: Florency Geny, Oxford IES analityk Statoil Gaz upkowy = intensywne zagospodarowanie terenu IEA: Be ready to think big konieczna bdzie wiksza ilo wierce Przykady z USA (obszary upkowe): Barne` shale: 15.000 wiertni Marcellus shale : do 100.000 wiertni Tysice wiertni bdzie koniecznych w nastpnych dekadach JELI oszacowania pokadw s waciwe 5 6. 11/5/12rdo: EIA video Efekt zakumulowanych wiercen w Pennsylvanii rdo: Pennsylvania Department of Conservagon of Natural Resources 6 7. 11/5/12 rdo: Internagonal Energy Agency Wpyw na rodowisko Wpyw zakumulowany 7 8. 11/5/12Ilo wody Zuycie wody przez polski przemysl upkowy bdzie wynosi jedynie 0,06 % rocznego zuycia w Polsce (obliczenie oparte na 200 wierceniach) ALE: caa woda jest pobierana ze rde lokalnych. W Teksasie zuycie wody dla szczelinownia rwna si zuyciu gospodarstw domowych Konkurencja pomidzy uytkownikami wody Woda po szczelinowaniu nie moe by uywana do adnych innych dziala Jako wody 25 do 75% wprowadzonej wody wraca na powierzchni (owback) odpad, z ktrym naley si zmierzy Wadliwie wyposaone oczyszczalnie sciekw w USA musialy sprostac: NORM Naturalnie wystepujace materialy radioaktywne Metale ciezkie Wysokie poziomy bromidw reagujcych z chlorem tworzc rakotwrcze trihalometany Chemikalia uywane do szczelinowania hydraulicznego zawierajce zwizki BTEX 8 9. 11/5/12Jako wody Problemy zwizane z integralnoci wierni mog prowadzi do zanieczyszczenia studni Fenomen zapalajcego sie kranu Przemys zaprzecza: brak danych pocztkowych Chemikalia w pynie szczelinujcym Tylko 1-2 %, ALE: Mimo relatywnie niskiej koncentracji, iloci absolutne s ogromne tysice kilogramow chemikaliow Niektre chemikalia s niebezpieczne nawet jeli ich koncentracja jest nisza ni poziom wykrywalny (Bishop,2011) 9 10. 11/5/12 Chemikalia cd. Przykady: 2-Butoxyethanol due dawki powoduj defekty natalne, wpyw na skad krwi; Ethylene Glycol wpyw na wzrok i system oddechowy a take na poronienia; Methanol wpyw na system nerwowy Weglowodory aromatyczne tj. benzen - rakotwrcze Aldehyd glutarowy (Glutaraldehyde) toksyczny dla systemu oddechowego, skry i oczu; Inne oddziaywania Zanieczyszczenia powietrza zwizane w intensywnym wydobyciem gazu upkowego: Negatywny wpyw na zdrowie: - wysze ryzyko zachorowalnoci na raka wrd ludnoci zamieszkujcej obszar w odlegoci do 800 m od wiercenia 10 11. 11/5/12 Ekonomiczne korzyci? Wielko potencjalnego zatrudnienia jest zawyona Gaz upkowy nie spowoduje obnienia cen gazu Boom & bust dla lokalnej gospodarki Niekorzystny wpyw na inne dziay gospodarki - ceny nieruchomoci - turystyka - rolnictwo Uzytkowanie terenu: Industralizacja terenow wiejskich Okolo 3,6 ha na kazda wielo-odwiertowa plazorme wiertnicza (AEA report, 2012) Plus pomocnicza infrastruktura: Stacje kompresujace, gazocigi, magazyny gazu, miejsca poboru wody etc. 11 12. 11/5/12Source: Rumbach (2012) Source: Food & Water Watch 12 13. 11/5/12Source: Nature Conservancy (2011) Source: Nature Conservancy 13 14. 11/5/12 Source: Rumbach (2012) Ruch uliczny kade wiercenie bdzie wymagao od 890 do 1350 cikich przewozw ciearowkami (Food & Water Europe, March 2012) 8 wiertniowa prazorma moe wymaga 4-6 tys. przejazdw ciearowkami w okresie 6 miesicy (EP report Bogusaw Sonik) 14 15. 11/5/12Source: Rumbach, 2012 15 16. 11/5/12Wnioski - Konieczno oceny oddziaywania na rodowisko musi by przeprowadzona przed rozpoczciem wierce - Zwrocenie uwagi na zakumulowany wpyw rozwoju przemysu upkowego na du skal - Korzysci dla lokalnej spolecznoci bardzo wtpliwe... - Sabe strony ekonomiczne przedsiwziecia: Dugoterminowe zniszczenia rodowiska Oponienie w rozwoju OZE w Posce Zniesienie na margines strategii majcej na celu poprawienie efektywnoci energetycznej Dzikuj! Email: gdecock@fweurope.org & pbarczak@fweurope.org Tel: 0032 /(0)2/893.10.18 h`p://www.foodandwaterwatch.org/europe/fracking/ 16