แนะนำ ePub และการสร้าง ePub ด้วย Sigil

การพฒนา eBook ฟอรแมต ePubeBook เปนคาหนงในยคไอซท (ICT: Information and Communication Technology) ทไดยน

บอยมาก เปนคาผสมระหวาง e คายอของ Electronic และ Book จงหมายถง หนงสอทจดทาและแสดงผลในรปแบบสออเลกทรอนกส โดยรปแบบของ eBook ทไดรบการกลาวถงมานานและไดรบความนยมมากคอ eBook ในฟอรแมต PDF และมรปแบบใหมๆ เกดขนอยางตอเนอง ทาใหคาวา e-Book มการใชในหลากหลายบรบท หลายรปแบบเนองจากเทคโนโลยทนามาสรางสรรค e-Book ทแตกตางกนออกไป ดงนนเพอใหเขาใจไดชดเจนการกลาวถง e-Book และแนวทางการพฒนาควรระบฟอรแมตใหชดเจน ซงแบงไดดงน

• e-Book ฟอรแมต pdf เปน e-Book ทมการกลาวถงและพฒนายาวนานมาก โดยนาเอกสารตางๆ ทงทเปนขอมล และภาพมาแปลงใหอยในฟอรแมต .pdf ดวยโปรแกรมกลม PDF Converter เชน Acrobat Professional, PDF Creator, CutePDF, PDF Factory

• eBook ฟอรแมต pdb สาหรบการนาเสนอผานอปกรณพกพาอยาง PDA - Personal digital assistants โดยเปน eBook ทไดจากการแปลงเอกสาร Word หรออนๆ ใหอยในฟอรแมต .pdb

• e-Book ฟอรแมต Flip Album เปน e-Book ทนาเสนอแบบการพลกหนาเสมอนจรง (3D-Flip Book) จะตองใชโปรแกรมเฉพาะคอ FlipAlbum สรางสรรค โดยการนาภาพ เสยง VDO มาประกอบการนาเสนอพรอมระบบโตตอบกบผใชลกษณะตางๆ ทงนการนาเอกสารจาก Word หรอเอกสารสงพมพตางๆ มาแปลงใหอยในฟอรแมตนทาไดยาก โดยผสรางสรรคตอง Copy/Paste และจดหนาเองทละหนา หรออาจจะใชเทคนคแปลงเอกสารใหอยในรปแบบ Image แลวนาภาพขอความทไดมาสรางสรรคกได

• e-Book ฟอรแมต Flip Publisher จากจดดอยของ FlipAlbum ในการแปลงเอกสารจาก Word จงมการพฒนาโปรแกรมนขนมาทประกอบดวยฟงกชนนาเขา (Import) ทาใหเอกสารจาก Word นาเขามาสรางเปน 3D Flip e-Book ไดงาย แตลกเลนกนอยกวา FlipAlbum

• e-Book ฟอรแมต DesktopAuthor เปนรปแบบ e-Book ทพลกหนาเสมอนจรงแตเนนการนาเสนอผานเวบดวยไฟลแบบบบอดและมฟงกชนสรางขอสอบ แบบสอบถามตางๆ

• e-Book ฟอรแมต Flash 3D-Flip ทพฒนาดวยเทคโนโลย Flash แสดงผลแบบพลกหนาเสมอนจรง

การพฒนา eBook ฟอรแมต ePub : บญเลศ อรณพบลย 1

เนองจากฟอรแมตทหลากหลาย และขอจากดในการแสดงผลผานอปกรณตางๆ ทาใหมการพฒนามาตรฐาน eBook ขนมา โดยความรวมมอของกลม The International Digital Publishing Forum (IDPF) เกดเปนมาตรฐานการพฒนา eBook ฟอรแมต ePub อนเปนฟอรแมต eBook ทประกอบดวยมาตรฐาน 3 มาตรฐานผสมผสานกน ไดแก

• Open Publication Structure (OPS)• Open Packaging Format (OPF)• Open Container Format (OCF)

eBook ฟอรแมต ePub มลกษณะของเอกสารในรปแบบ XML ทมสวนขยายเปน .epub และควบคมการนาเสนอผลดวย CSS ทาให ebook ฟอรแมตนมลกษณะเดนคอ

• เปนระบบเปด (Open)• มอสระ (Free) ในการจดการสงตางๆ• เนอหาตวอกษรสามารถตดคา (Word Wrap) และสามารถปรบขนาดตวอกษรได• สามารถนาภาพทงแบบ Bitmap และ Vector ผสมกบเนอหา• รองรบ DRM - Digital Right Management• รองรบการฝง Metadata

ePub ไดรบความสนใจสงมากขนอยางตอเนอง โดยเฉพาะเมอมการเขาถงเนอหาผานอปกรณพกพาอยาง Tablet PC, iPad

การสราง eBook ในฟอรแมต ePub

การสราง eBook ในฟอรแมต ePub มเครองมอหลายเครองมอ ทงทเปนซอฟตแวรฟรในกลมโอเพนซอรส และทตองซอหา ดงน

ทมา: http://mashable.com/2012/01/23/ibooks-author-self-publishing-comparison/


Sigil : ePub Editorคมอเลมนจะนาเสนอการสราง ePub ดวยซอฟตแวรโอเพนซอรส Sigil ซงเปนเครองมอแบบ

WYSIWYG editor โดยสามารถดาวนโหลดไดจากเวบไซต http://code.google.com/p/sigil/

โดย Sigil มความสามารถและคณสมบต ดงน

• สนบสนนการเขารหสภาษาแบบ UTF-8• ระบบการสรางเอกสารแบบ WYSIWYG ทาใหสามารถเหนผลลพธไดทนท• จอภาพแสดงผลทงโหมดสรางแบบ WYSIWYG โหมด HTML และโหมดแสดงผลลพธหนงสอ• สรางสารบญเนอหาแบบ Multi-level ไดทนท• สามารถนาเขาภาพ ฟอนต ไดสะดวก

เมอดาวนโหลดโปรแกรมและตดตงแลว จะไดไอคอนโปรแกรมบน Desktop ดงน


หนาตางโปรแกรม

หนาตางโปรแกรม Sigil มลกษณะ ดงน

เรมตนสราง ePub เลมแรก

เรมตนสราง ePub เลมแรกโดยการพมพและจดรปแบบดวย Sigil หรอจะใชวธการคดลอก/วาง (Copy/Paste) เนอหาทมอยเดมมาวาง แลวจดรปแบบกได

นอกจากนหากมภาพประกอบ ใหเตรยมภาพประกอบในฟอรแมต .jpg หรอ .png หรอ .gif พรอมตงชอแฟมภาพเปนภาษาองกฤษตวพมพเลก ไมมชองวาง แยกทละภาพ เพอใชประกอบการทา ePub

หมายเหต การคดลอกเนอหาจากเวบหรอเอกสาร Word ควรนามาวางบน NotePad กอน เพอตดใหเหลอเฉพาะขอความ แลวจงคดลอกเฉพาะขอความจาก NotePad ไปวางใน Sigil


เมอนาเนอหามาวางในหนาตางพมพเนอหา ดงภาพขางตนแลว ใหกาหนดสวนหวเรองเพอนามาใชเปนสารบญ โดยคลกเมาสในบรรทดทกาหนดเปนหวเรอง ดงตวอยาง ชอนทานแตละเรอง จะเปนหวเรอง ใหนาเมาสมาคลกทชอนทาน เชน คลกทบรรทด “นทานเรองเดกโลภ” แลวคลกปมเครองมอ Style เลอกสไตล Heading 1 ดงภาพ

เนอหาทจดสไตลเปน Heading 1 จะถกจดรปแบบใหมขนาดโต หนา และหากมเนอหาสวนอนทเปนหวเรองยอย กสามารถกาหนดใหเปน Heading 2 หรอ Heading 3 ไดเชนกน


คดลอกเนอหามาวางในหนาตางพมพเนอหา

ในขณะสราง ePub ควรบนทกแฟมเอกสารตอเนอง โดยคลกปมเครองมอ Save หรอคาสง File, Save แฟมทไดจะมสวนขยายเปน .epub

เมอบนทกแฟม ePub แลวถดไปกจะเปนการสรางสารบญเนอหา โดยคลกปมเครองมอ Generate TOC from headings ซงจะมหนาตาง Heading Selector ทงน Sigil จะตรวจสอบเนอหาทจดแตงรปแบบดวย Heading style แลวแสดงผลการตรวจสอบดงภาพ

คลกปม OK เพอยนยนการสรางสารบญ จะปรากฏสารบญเนอหา (TOC: Table of content) ดงภาพ


หลงจากไดสารบญเนอหาแลว กจะปดทายดวยการกาหนดเมทาดาทา (Metadata) ซงกคอขอมลอธบายหนงสออเลกทรอนกสเลมน อนไดแก ชอเรอง ผแตง/ผเขยน/ผสรางสรรค ภาษาหลกของหนงสอ โดยเลอกจากเมนคาสง Edit, Meta Editor

หนาตาง Meta Editor ใหปอนชอเรองในรายการ Title ปอนชอผแตง/ผเขยน/ผสรางสรรคในรายการ Author และเลอกภาษาหลกของหนงสอเปน Thai จากรายการ Language เพยงเทานกจบขนตอนหลกของการสราง ePub และพรอมใชงานตอไป


การเผยแพรและใชงาน ePub

ePub ทสรางไวแลวสามารถเผยแพรไดหลายวธตามลกษณะของอปกรณทใชอาน โดยการเรยกดจาก iPhone และ iPad สามารถทาไดตรงผานเวบไซต ดงนนจงใชวธการนาแฟม ePub ใสไวในเครองแมขายเวบแลวจงสรางลงกเอกสาร ดงตวอยางจากเวบไซต

http://www.stks.or.th/th/knowledge-bank/46-e-book/2446-nstda-epub.html

สาหรบอปกรณในกลม Androids สามารถคดลอกแฟมเอกสาร .epub ใสใน Memory Card เชน MicroSD Card แลวใชคาสงนาเขา (Import) ของ Book Apps เพอเรยกใชงาน โดยวธนเปนวธทเหมาะสาหรบการผลต ePub โครงการ Tablet PC เพอการเรยนการสอนของกระทรวงศกษาธการ หรอการใชบรการฝากแฟมเอกสารผาน Cloud อยาง Dropbox.com

จากภาพเปนตวอยางการนา ePub ใสไวใน Dropbox.com เมอคลกเลอกหนงสอ โปรแกรมจะดาวนโหลด พรอมแสดงขอความวาจะเปดดดวยโปรแกรมใด ทงนใหเลอกเปน eBook ซงเปน Apps สาหรบอานหนงสอของ Androids

เมอคลกเลอก eBook จะแสดงหนงสอ ดงน


หนงสอทปรากฏ จะแสดงผานชนหนงสอของ eBook Apps ดงน



การปรบแตง ePub

จาก ePub ขางตน ยงตองปรบแตงหลายอยาง เชน การแบงการแสดงผลเนอหาแตละเรองใหแยกหนากน การตกแตงดวยภาพ

การแบงหนาเนอหา

ดงภาพจะพบวา เนอหานทานเรองใหม จะตอเนอหานทานกอนหนาน


การแยกสวนเนอหาเปนหนาแยก จะชวยใหการแสดงผลชดเจนขน โดยการแยกเนอหาทาไดโดยคลกเมาสแถววางกอนหนาหวเรองนทานแตละเรอง แลวเลอกคาสง Edit, Split Chapter โปรแกรม Sigil จะคดลอกเนอหาใตตาแหนง Cursor ไปแบงเปนแฟม HTML ใหม ดงแสดงในหนาตาง Book Browser

การนาเขาภาพ

ภาพทนามาตกแตงจะตองมฟอรแมต .jpg หรอ .png หรอ .gif พรอมตงชอแฟมภาพเปนภาษาองกฤษตวพมพเลก ไมมชองวาง แยกทละภาพ โดยคลกปมขวาของเมาสบนโฟลเดอร Images แลวเลอกคาสง Add Existing Files...

เลอกภาพทตองการจากตนแหลง ภาพทเลอกและนาเขา จะเกบอยในโฟลเดอร Images และการนาภาพไปตกแตง เรมจากการคลกเมาส ตาแหนงทตองการวางภาพ จากนนคลกปมเครองมอ Insert Image เลอกภาพทตองการ แลวคลกปม OK กจะปรากฏภาพ ณ ตาแหนง Cursor


ภาพหนาปกหนงสอ

ภาพหนาปกหนงสอ ใชหลกการเดยวกบการนาภาพทไดแนะนาไปแลว เพยงแตเมอนาภาพเขามาแลว ใหคลกปมขวาของเมาสทภาพหนาปก แลวเลอกคาสง Add Semantics, Cover Image

ณ ขณะน ePub เลมแรก กมความโดดเดนนาสนใจเพมขนแลวครบ

