Smart Homes Magazine - September 2013

Smart HomeS magazine - november 2009 1

BeursnieuwsDomotica en Slim Wonen

OnderwijsHuman Technology bij ZadkineTechnasia

AchtergrondDSP ValleySerious Game

PartnersVerkerk Groep10 Nieuwe Partners

ReportageErasmus Energy ForumAelivé

v a k m a g a z i n e v o o r d o m o t i c a & s l i m w o n e n

Nummer 3/ 2013 Prijs: € 9,95

&Beurs Domotica Slim Wonen20 en 21 november 2013 | Evoluon Eindhoven

NIEUW: Workshops• Verander mee en verbreed je kansen • De slimme architecten van de toekomst • Hebben we nog wel adviseurs nodig? • Samen zelfredzaam? • De rol van robots en games in je leefomgeving En nog meer!• Ontbijtcongres op 21 november • De battle tussen de E en W installateur • Inspirende presentaties van standhouders MEER INFO: WWW.BEURSDOMOTICAENSLIMWONEN.NL

Smart HomeS magazine - september 2013 3

nUmmer 3 - September 2013

smart homes magazine inhoud

Keur aan KeurmerKen, normen en certificaten 6

De Beurs Domotica & slim Wonen 8

BezoeK aan opleiDer zaDKine 16

technasia-projecten 20

Dsp-Valley: een europees technologie-cluster 22

leage – een serieus spel Voor ouDeren 26

erasmus energy forum, een Verslag 30

partner Van het eerste uur: VerKerK groep 32

een systemintegrator aVant la lettre: aeliVé 44

en verder:

agenDa 4

nieuWe criteria smart homes aWarD 11

nieuWs 12

stanD Van zaKen reaal 24

riVm-rapport ‘Domotica-inVentarisatie’ 29

nieuWe partners: 37crestron, Digitalstrom, moBilecare, Design8, msi, pilotfish, cross harDWare, Brain trainer, Klict en m-pro

Verslag partnerBijeenKomst Bij clB 42

Beurs-aanKonDigingen 47

22

6

26

16

30

Beurs

6 t/m 11 september 2013

IFALocatie: Berlijn

Meer informatie: b2c.ifa-berlin.de

Beurs


InstAllAtIe VAkbeursLocatie: Evenementenhal Hardenberg

Meer informatie:

www.evenementenhal.nl/hardenberg


Dutch Green buIlDInG WeekDeze week staat in het teken van duurzaam

bouwen, wonen, werken en duurzame ge-

biedsontwikkeling

Meer informatie: www.dgbw.nl

Beurs


50+ beurs Locatie: Jaarbeurs Utrecht

Meer informatie: www.50plusbeurs.nl

Beurs


ecO bOuWLocatie: Jaarbeurs Utrecht

Meer informatie: www.ecobouw.net

symposium

19 september 2013

lIchttherApIe In De GezOnDheIDszOrG nu en In De tOekOmstLocatie: IGLUU, Lichttoren Eindhoven

Meer informatie: www.solg.nl

Beurs


VAkbeurs enerGIeLocatie: Brabanthallen ’s Hertogenbosch

Meer informatie: www.energievakbeurs.nl


AAl FOrum 2013Locatie: Norrköping, Sweden

Meer informatie: www.aalforum.eu

Congres

26 september 2013

emerce eheAlthLocatie: Pakhuis de Zwijger Amsterdam

Meer informatie:

http://www.emerce.nl/ehealth/

Beurs

30 september t/m 4 oktober 2013

elektrOtechnIekLocatie: Jaarbeurs Utrecht

Meer informatie:

www.elektrotechniek-online.nl

30 september t/m 4 oktober 2013

De Week VAn het GeheuGenLocatie: Eindhoven

Meer informatie: www.weekvanhetgeugen.nl

Beurs

2 t/m 4 oktober 2013

expO 60 plusLocatie: Nekkerhal te Mechelen

Meer informatie: www.expo60plus.be

26 oktober 2013

DuurzAme huIzenrOuteHuiseigenaren laten zien welke stappen zij

hebben gezet met het duurzamer maken van

hun huis.

Meer informatie:

www.duurzamehuizenroute.nl.

Beurs

21 & 21 november 2013

beurs DOmOtIcA & slIm WOnenLocatie: Evoluon Eindhoven

Meer informatie:

www.beursdomoticaenslimwonen.nl

Beurs

3 en 4 december 2013

eheAlthLocatie: Jaarbeurs Utrecht

Meer informatie: http://www.ehealthexpo.nl

Beurs

10 t/m 12 december 2013

elektrO VAkbeursLocatie: Evenementenhal Hardenberg

Meer informatie:

www.evenementenhal.nl/hardenberg

Beurs

7 t/m 10 januari 2014

cOnsumer electrOnIcs shOWLocatie: LVCC, Las Vegas

Meer informatie: www.CESweb.org

Beurs

3 t/m 7 februari 2014

VskLocatie: Jaarbeurs utrecht

Meer informatie: www.vsk.nl

Beurs

8 t/m 10 april 2014

renOVAtIeLocatie: Brabanthallen ’s Hertogenbosch

Meer informatie: www.renovatiebeurs.nl

smArt hOmes mAGAzIne - AGenDA

4 smart Homes magazine - september 2013

Het Evoluon is weer de locatie voor

De Beurs Domotica & Slim Wonen

NUMMER 3 - sEptEMbER 2013

smart homes magazine redactioneel

Smart HomeS magazine - november 2009 1

BeursnieuwsDomotica en Slim Wonen

OnderwijsHuman Technology bij ZadkineTechnasia TTC-projectSerious Game

PartnersVerkerk GroepBijeenkomst CLBNieuwe Partners

ReportageErasmus Energy ForumAelivé

v a k m a g a z i n e v o o r d o m o t i c a & s l i m w o n e n

Nummer 3/ 2013 Prijs: € 9,95

Geen slim huis maar gekkenhuis op dit mo-

ment! 50+ beurs, Energiebeurs, Elektrotech-

niekbeurs in zowel Utrecht als Hardenberg

en de 60+ beurs. Smart Homes zal op al deze

beurzen aanwezig zijn met een Domotica-

paviljoen ‘to spread the news’.

Uiteraard zijn we ook druk bezig met onze ei-

gen ‘De Beurs Domotica & Slim Wonen’, met in 2013 als thema ‘horen, zien

en beleven’. Eindelijk kloppen ook de architecten bij ons aan, omdat ze

gewoonweg niet meer om domotica heen kunnen. En óf zij en alle andere

bezoekers het gaan beleven deze editie! De beurs wordt dit jaar nóg in-

teressanter door workshops voor installateurs, adviesbureaus, architecten

en ergotherapeuten, matchmaking sessies, de battle tussen E&W en een

zeer interessant ochtendcongres op donderdag. Geen afwezigheidsmel-

ding van mij dus deze zomer!

Maar geen medelijden, na deze beursgekte komt mijn vakantie. Net als

voorgaande jaren even ver weg van Domotica en Slim Wonen en op zoek

naar de zon. Het vliegtuig brengt mij waar huisjes nog van stro zijn, iso-

latie bestaat uit dierenuitwerpselen, AV een afkorting is voor Afrikaanse

Volkszang en zorg op afstand… onderschat de capaciteiten van de lokale

medicijnenman niet.

Toch ontsnapte ik er vorig jaar niet helemaal aan,

want daar in het verre Afrika kwam ik in aanraking

met een project dat zich bezig hield met het aanleg-

gen van een drinkwatersysteem op zonne-energie.

Een project dat levens redt, waardoor slim wonen

ineens heel primair wordt. Na deze geweldige erva-

ring werd me gevraagd of ik in de lokale school een

gastles wilde geven over mijn werk. Op een school zonder computers iets

vertellen over Domotica…

Eenmaal terug in ons koude kikkerlandje vroeg ik me af wat de ‘gewone’

Nederlander op dit moment weet van domotica. De opkomst is in volle

gang maar weten hij of zij bijvoorbeeld wel waar ze terecht kunnen? Tijd

voor een enquête! Verderop in het magazine vindt u de meest verrassen-

de antwoorden.

Wie weet tot ziens op een van de eerder genoemde beurzen. Domotica

echt beleven? Kom dan 20 of 21 november naar De Beurs Domotica &

Slim Wonen in het Evoluon in Eindhoven. Ik ben er van overtuigd dat onze

standhouders u het (zon)licht laten zien!

Yvonne van der Ven

Marketing/Event manager

smart Homes Magazine

ISSN: 2211-8659

vijfde jaargang, nummer 3

smart Homes Magazine is het vakmagazine voorDomotica & slim Wonen.

UitgeverStichting Smart HomesNationaal Kenniscentrum Domotica & Slim WonenDuizelseweg 4A5521 AC Eerseltelefoon +31(0)497-514 [email protected]

Verschijningsfrequentie 4x per jaar

HoofdredacteurTheo Wubboltstelefoon +31(0)6-2244 [email protected]

RedactieAd van Berlo, Lonneke Lepelaars, Henk Herman Nap, Barbara van Rest, Yvonne van der Ven, Susan Verheij en Rick van de Weg

LeveringsvoorwaardenOvereenkomstig regelen advertentiewezen

VormgevingHarry Gijsbers BNO, Hilversum

© Copyright 2013Het auteursrecht op de redactionele inhoud van dit vakmagazine wordt voorbehouden.Vermenigvuldiging en/of openbaarmaking van het blad of gedeelten daarvan op welke wijze dan ook zonder schriftelijke toestemming van de directie is verboden. Alhoewel de inhoud van dit vakmagazine met uiterste zorgvuldigheid wordt samengesteld, is de directie niet aansprakelijk voor eventuele (zet)fouten en/of schade die daarvan direct of indirect het gevolg zou kunnen zijn.

sMaRt HoMEs MagaziNE - september 2013 5

SLImmE HuISjES VAN STRO

6 Smart HomeS magazine - september 2013

Toch kunnen er ook nadelen zijn verbonden

aan de vele domotica-initiatieven en brengen

deze soms zelfs risico’s met zich mee. Deze

nadelen hebben te maken met de organisatie

van het zorgproces, het gebruik van de technologie, de

aanwezige kennis en de technologie zelf. Zo bestaat

de kans dat zich een storing voordoet in de techniek.

Ook kunnen zorgverleners weerstand ervaren, doordat

bij het inzetten van technologie hun werk verandert.

Daarnaast is er een gebrek aan standaardisatie en zijn

de verschillende systemen niet altijd compatibel. Wor-

den deze toch gekoppeld, dan is er kans op verlies van

functionaliteit. (IGZ, 2008)

smart homes magazineBarBara van reSt, nictiz

ReDuceRen van RIsIcO’s ZORG Op afsTanD

een keuR aan keuRmeRken, nORmen en ceRTIfIcaTen

van De InZeT van DOmOTIca WORDT Op heT GebIeD van WelZIjn en ZORG veel veRWachT. De hOOp Is DaT mensen

hIeRDOOR lanGeR ZelfsTanDIG ThuIs kunnen blIjven WOnen en De kWalITeIT van leven WORDT veRhOOGD.

hIeRDOOR kan DOmOTIca bIjDRaGen aan ‘cITIZen empOWeRmenT’, een veelGebRuIkTe TeRm In ameRIka. heT

GaaT hIeR Om heT veRsTeRken van mensen en GROepen ZODaT Ze beTeR kunnen Deelnemen aan De samenle-

vInG en meeR GReep kRIjGen Op hun eIGen leven, hun peRsOOnlIjke sITuaTIe en hun OmGevInG. DaaRnaasT

kan InZeT van DOmOTIca mOGelIjk leIDen TOT kOsTenbespaRInG, OmDaT exTRamuRale ZORG vaak GOeDkO-

peR Is Dan InTRamuRale ZORG.

Betere zorg door Betere informatie

Door middel van standaardisatie bevordert nictiz de

optimale toepassing van ehealth/IcT in de zorg. Dit

doet nictiz door standaarden te (helpen) ontwikke-

len, door bevordering en toetsing van kwaliteit van

IcT in de zorg en door kennisoverdracht en expertise

op dit gebied te organiseren.

Smart HomeS magazine -september 2013 7

het rapport ‘Domotica in de langdurige zorg’ dat recen-

telijk door het Rijksinstituut voor volksgezondheid en

milieu (RIvm) is uitgebracht biedt een handreiking die

kan ondersteunen bij het maken van een risicoanalyse.

Ook kan het helpen bij het implementeren van beheers-

maatregelen wanneer domotica in het zorgproces wordt

ingezet. Dit rapport is in opdracht van de Inspectie van

de Gezondheidszorg (IGZ) geschreven. De IGZ stimuleert

zorgaanbieders om bij het gebruik van domotica en

e-health bestaande handreikingen te benutten. Daar-

bij deed de IGZ naar aanleiding van het rapport een

oproep om de richtlijnen voor het toepassen van deze

technologie verder te ontwikkelen.

Ook normen en gedragsregels leveren een bijdrage aan

het reduceren van risico’s die zorg op afstand met zich

mee brengt. een norm is een vrijwillige afspraak tussen

belanghebbende partijen over een product, dienst of

proces. De nen 8028 is een norm die voor domotica rele-

vant kan zijn. hierin staan kwaliteitseisen beschreven die

gelden voor telemedicine, het overbruggen van afstand

door gebruik te maken van zowel informatietechnologie

als telecommunicatie. De kwaliteitseisen uit de nen 8028

hebben betrekking op het kwaliteitsmanagement van de

zorginstelling, de cliëntgerichte processen en processen

ten aanzien van de fabricage en levering van middelen

voor telemedicine.

een dataBaSe met Standaarden en ricHtlijnen

voor ’amBient aSSiSted living’

Om domotica zorgvuldig in te zetten is het van belang

om te kijken naar bestaande normen, standaarden,

protocollen, richtlijnen en checklisten. helaas is het

nog moeilijk om de weg te vinden in alle beschikbare

informatie. een belangrijk initiatief om informatie over

standaarden inzichtelijk te maken is het aalIance2

project. Dit project, onderdeel van het europese aal-

programma, focust zich op ‘ambient assisted living’

(aal) oplossingen, gebaseerd op IcT-technologie voor

zorg en welzijn voor ouderen in europa. als eerste stap in

het project zijn alle relevante europese en internationale

standaarden en richtlijnen in het aal-veld verzameld.

In deze database treft u vele standaarden en richtlijnen

aan, gericht op zorg op afstand en domotica in de zorg-

sector binnen europa. De database is beschikbaar via

de website www.aaliance.eu.

In 2012 organiseerde smart homes nog het interna-

tionale aal forum in nederland, samen met het mi-

nisterie van vWs, provincie noord-brabant, brainport

Regio eindhoven en de gemeente eindhoven. Dit jaar

vindt het aal forum plaats in Zweden. Ook nu wordt de

nieuwste informatie over langer zelfstandig kwalitatief

leven gedeeld.

Door het grote aantal bestaande normen, standaarden,

gedragscodes en protocollen is het soms lastig om de

relevantie en waarde hiervan in te schatten of om pro-

ducten op deze standaarden te toetsen. certificaten of

keurmerken kunnen hierbij helpen. een voorbeeld van

een certificeringsysteem is de Qaeh-erkenning van de

dienstverlening van telemedicine. De stichting Quality

assurance ehealth (Qaeh) heeft de eerdergenoemde

nen 8028 vertaald naar toetsbare eisen. Deze eisen heb-

ben betrekking op het in kaart brengen van de risico’s,

het voorkomen of verkleinen ervan en het borgen van de

samenwerking tussen partijen die gezamenlijk zorg op

afstand leveren. De eisen zijn opgesteld in samenspraak

met marktpartijen: zorgprofessionals, zorginstellingen,

leveranciers, fabrikanten en patiënten. Qaeh biedt de

mogelijkheid om een opstapcertificaat te verkrijgen

met als verplichting dat de betreffende partij binnen

drie jaar volledig aan alle eisen voldoet.

Dergelijke initiatieven zijn een aanwijzing voor een zeke-

re mate van professionalisering in de markt. certificering

kan daarbij een belangrijke rol spelen en biedt handvat-

ten aan zorgorganisaties om op een gestructureerde

manier aandacht te besteden aan kwaliteit of zelfs om

zich op dit punt te onderscheiden.

Dit artikel gaf voorbeelden van een handreiking, norm

en certificaat, die relevant kunnen zijn voor domotica-

toepassingen in de zorg. Om u verder te helpen in de

wereld van normen, gedragscodes en keurmerken op het

gebied van zorg op afstand en domotica publiceert nictiz

dit najaar een whitepaper die dient als wegwijzer naar

bestaande informatiebronnen. Ook zorgbreed wordt

gewerkt aan een overzicht van relevante keurmerken en

certificaten. hierover wordt door het kwaliteitsinstituut

(cvZ) en nictiz eind dit jaar een boekje uitgegeven.

Wilt u meer weten over dit onderwerp? Neem dan

contact op met Johan Krijgsman, consultant eHealth

via [email protected]. Ook binnen Smart Homes

zijn specialisten op het vlak van ehealth actief. Zij

zijn betrokken bij diverse praktijktoepassingen en

Europese onderzoeken. Informeer bij Henk Herman

Nap via [email protected]

‘Door het grote aantal bestaanDe normen,

stanDaarDen, geDragscoDes en protocollen

is het soms lastig om De relevantie en waarDe

hiervan in te schatten of om proDucten op Deze

stanDaarDen te toetsen.’


Smart Homes tilt de beurs met de bekende ringen – letterlijk naar een higher level, we organiseren name-lijk een beurs met een inspirerend

programma; workshops voor architecten, installateurs, ergotherapeuten en adviesbu-reaus, match-making, de battle tussen E&W-installateur en een interessant ontbijtcongres met topsprekers op de tweede beursdag.

Deze achtste editie wordt nu nog interessan-ter. Als kenniscentrum van Domotica & Slim Wonen heeft Smart Homes de afgelopen jaren enorm veel kennis en samenwerkingspartners opgebouwd, die wij in workshops met u gaan delen. Zo wordt een bezoekje aan de beurs nog meer waard!

inSpirerende en belovende StandS Juist het beleven van Domotica en Slim Wonen is voor bezoekers van toegevoegde waarde. Standhouders komen met inspirerende stands om in te spelen op de behoefte van de bezoe-ker. De beleving van het product is immers net zo belangrijk als de techniek die erachter zit!

doelgroepDe Beurs Domotica & Slim Wonen is bedoeld voor beslissers en beïnvloeders van:• Aannemersbedrijven• Adviesbureaus• Architectenbureaus

• AV Distributeurs• Belangenverenigingen• Beveiligingsbedrijven• Consumenten• Energiebedrijven• Facilitaire diensten• Gehandicaptenzorg• Ingenieursbureaus• ICT Dienstverleners• Installatiebranche• Interieurarchitecten• Investeringsmaatschappijen• Onderwijsinstellingen• Onderzoeksbureaus• Overheden• Projectontwikkelaars• System-integrators• Thuiszorginstellingen• Vastgoedontwikkelaars• Woningbouwcorporaties• Zorginstellingen

Smart HomeS awardOp de eerste dag zal er weer gestreden wor-den om de Smart Homes Award. Dien uw project nu in en wellicht bent u een van de genomineerden. De uitreiking van de award vindt 20 novem-ber in de namiddag plaats op de stand van Smart Homes in de koepel op de begane grond.

miS deze beurS niet! Voor slechts € 36,- p.p. per dag (incl. BTW) is de beurs te bezoeken. Partners van Stichting Smart Homes, pers én bezoekers in bezit van een re-latiekaart kunnen gratis het evenement bij-wonen. koffie, thee, frisdranken, borrelhapjes, lunch én parkeren zijn beide dagen inbegrepen.

Aanmelden kan via www.beursdomoticaenslimwonen.nlStichting Smart HomesNationaal Kenniscentrum voor Domotica & Slim WonenDuizelseweg 4a, 5521 AC EerselWebsite: www.beursdomoticaenslimwonen.nl en www.smart-homes.nl

smart homes magazine De Beurs Domotica & slim WonenYvonne van der ven

VEEl nIEuWE STAnDhOuDErS, EEn nIEuW PrOGrAmmA, En DIT jAAr nOG mEEr VEEl InSPIrErEnDE En

VOOrAl VEElBElOVEnDE STAnDS. DOmOTICA kOmT DIT jAAr OP 20 En 21 nOVEmBEr COmPlEET TOT lEVEn

In hET EVOluOn TE EInDhOVEn.

StandHouder worden? Juist vanwege de uitstekende combinatie van aanbieders, producenten én niet te vergeten een goede afspiegeling uit diverse doelgroepen is het interessant om als standhouder present te zijn. Ontmoet in twee dagen tijd 3500 mensen uit diverse doelgroepen, waaronder uiteraard ook potentiële opdrachtgevers én beïnvloeders. na-tuurlijk zijn er weer gunstige pakketten samenge-steld. Standhouders krijgen ook de mogelijkheid om een presentatie te geven. mail naar [email protected] voor meer informatie.

hEEl VEEl nIEuWS OP DE BEurS DOmOTICA & SlIm WOnEnhEEl VEEl nIEuWS OP DE BEurS DOmOTICA & SlIm WOnEn


PrOGrAmmA WOrkShOPS WOEnSDAG 20 nOVEmBEr

10.30- 12.30 - de rol van robotS en gameS in je leefomgeving – ‘blik’ in de toekomSt? robots in onze leefomgeving? koude aan-dacht is een gehoorde reactie, maar is dat zo?Smart Homes werkt al verschillende jaren met robots en vertelt over ervaringen uit vele da-gen gebruikersonderzoek, contact met eind-gebruikers en geeft een toekomstvisie Gaming is in onze beleving achter de com-puter zitten en je afsluiten van je omgeving. klopt dat beeld met de realiteit of kunnen serious games ook worden ingezet veer meer leefbaarheid, zelfredzaamheid en een betere gezondheid? Tijdens deze presentatie zullen we ingaan op de effectiviteit van serious ga-ming in het revalidatieproces en we presen-teren voorbeelden van games, technieken en suggesties voor toekomstig onderzoek.

10.30 – 12.30 verander mee en verbreed je kanSen! De wereld om ons heen verandert perma-nent: veranderende marktomstandigheden, regelgeving, maatschappelijke verschuivin-gen, demografische ontwikkelingen, financi-ele beperkingen. Het speelt allemaal een rol. langer zelfstandig, zelfredzaam, het zelf gaan organiseren en minder handen om ons heen… Wat betekent dat voor onze leefomgeving en de eisen die we daaraan stellen?meer dan de helft van de bevolking heeft in-middels een smartphone en tablet. En iedereen wil interessante apps. Wat betekent dat voor de techniek in huis, de infrastructuur, beveiliging?

Ziet u daarin kansen voor uw vakgebied en bent u bereid mee te beweging in deze stroom?

13.30 – 15.30 de Slimme arcHitecten van de toekomSt! De nieuwbouw maakt enkele magere jaren door. De woningmarkt zit op slot. Toch

betekent dit geen doemscenario’s voor architecten. De renovatiemarkt biedt volop kansen: vele honderdduizenden woningen moeten makkelijk toegankelijk zijn voor senioren. miljoenen huizen moeten naar energieneutraliteit. Wat betekent dit? ken-nis van ouder worden, kennis van energie-besparende oplossingen, maar misschien ook wel van constructieve oplossingen voor aanpasbaarheid, gezond leefklimaat, gedrag van bewoners, etc.En is er ruimte voor totaal nieuwe concepten van modulair bouwen, IFD bouwen, energie-producerende woningen, ‘meeneem’ wonin-gen, et cetera?

13.30 -15.30 Hebben we nog wel adviSeurS nodig? We worden zelf ook allemaal ouder, dus is specifieke kennis hierover nog wel nodig? Vergrijzing biedt kansen, maar laat ze maar allemaal thuis bloeddruk en gewicht meten. Isoleren en zonnepanelen op het dak, dan kom je een heel eind richting energieneu-traliteit. niets is minder waar! De markt van vergrijzing, zelfzorg, substitutie, veranderende geldstro-men schreeuwt om adviseurs die ook de busi-ness case kennen, die weten waar domotica en e-health precies aan bijdragen. En er is nog steeds een enorm verschil tussen ‘berekend’ en ‘gemeten’ energiegebruik van een woning of gebouw. Dus, ook hier geweldige kansen voor adviseurs die weten waar ze over praten, als het om energetische maatregelen gaat.

PrOGrAmmA WOrkShOPS DOnDErDAG 21 nOVEmBEr

13.30 -15.30 “Samen zelfredzaam”Samen: senioren met een rijkdom aan erva-ring, jonge mensen die graag iets willen doen voor een ander, oogje in het zeil in de buurt…leefbaarheid gekoppeld aan zelfredzaam-heid en zorgen waar en wanneer nodig of wenselijk.

hoe kunnen we dat slim faciliteren?Het aanbod van platforms die men kan ge-bruiken om in contact te blijven met elkaar en voor elkaar nemen hand over hand toe. In deze workshop wordt een beeld geschetst van ervaringen, verwachtingen en mogelijkheden

13.30 -15.30 “battle tuSSen de e- en de w-inStallateur”Een cv-ketel en een warmtepomp moet je door een E-installateur laten sturen. nee, dat is het domein van degene, die echt iets weet van verwarmen en koelen, de W-installateur. Duidelijk is dat de tijd van ‘mono-disciplines’ voorbij is. E-installateurs moeten wel degelijk iets weten van ICT, maar ook van de energie-huishouding van een woning. W-installateurs worden steeds meer geconfronteerd met computersystemen op de verwarmingsketel of de koelinstallatie. Hebben dan alleen nog maar de grotere installatiebedrijven een toe-komst in het installeren en onderhouden van techniek in de woning?Tijdens deze sessie zullen traditionele E&W-partijen aan de hand van scherpe stellingen discussiëren over de tegenstellingen en voor-oordelen en kansen van samenwerking.

OnTBIjTCOnGrESDOnDErDAG 21 nOVEmBEr

7 miljoen uitdagingenactuele vraagstukken bieden volop kansen voor leveranciers, installateurs en bouwers

ontbijt: 7.30 – 8.45 uur – congreS 9.00 uur tot 12.00 uur Topsprekers laten uit verschillende branches laten zien …..• Veranderingen in de vraag• nieuwe mogelijkheden van domotica,

e-health en smart energy• Samenwerking • kosten en baten• Alles komt toch samen

Meer informatie over dit congres vindt u op www.beursdomoticaenslimwonen.nl

Enquête Smart Homes

HAD U DIT GEDACHT?

Opm

aak/

teks

t Yvo

nne

van

der

Ven

79% positief tegenover technologische ontwikkelingen83% kent niet de betekenis van Domotica - ‘Iets duisters’

volgens een psycholoog, een kapper dacht dat het een nieuw fruitsoort was

63% wil graag hun huis op afstand bedienenMuziek door je hele huis is heel eenvoudig

45% zou gewoontes veranderen betreft

47% wil thuis bloeddruk en suikerspiegel

Gestelde vraag: Stel u mag iets automatiseren in uw woning, wat zou u kiezen?

17% Huishouden, 16% Muziek/audio, 15% Geen idee, 14%Verlichting 8% Automatische deurvergendeling

16% denkt dat ze naar de Mediamarkt kunnen als ze iets automatiseren in huis. Eén persoon zou de installateur inschakelen, 40% heeft geen idee

95% zou een robot in huis willen voor huishoudelijke taken

zou u dat willen? 75% zegt van wel

meten en doorzenden naar de arts

Hiervan wilde iemand een robot als partner Smart Homes ziet inspirerende ontwikkelingen...

De TOP 5

Een persoon wilde zijn vrouw automatiseren

energiebesparing als het verschil €50,- per jaar is

Domotica is een breed begrip en beslaat vele

toepassingen, die diversiteit willen we graag

terug zien bij de ingediende projecten. Denk

aan aandachtsgebieden als energie, AV, communicatie,

zorg en veiligheid. Maar ook aan concrete oplossingen

als omgevingsbesturing, serious gaming, personenalar-

mering, robotica, entertainment, klimaatbeheersing,

toegangscontrole en detectie. Innovatie kan plaats-

vinden op het gebied van integratie tussen systemen,

het bundelen van diensten in een dienstenplatform,

benutten van technologie in het zorgproces, bijscholing

voor medewerkers, inspelen op weten regelgeving,

samenwerking met kennispartijen/onderwijsinstellingen

en inspelen op specifieke behoeften van een particuliere

opdrachtgever.

Wij hopen van harte dat ook dit jaar weer grote belang-

stelling bestaat om de uitdaging aan te gaan om de

Smart Homes Award te bemachtigen.

De Award zorgt ervoor dat de gerealiseerde projecten

de aandacht krijgen die ze verdienen. De uitreiking vindt

20 november plaats op de stand van Smart Homes in

de koepel van de begane grond onder aanwezigheid

van pers, beursbezoekers en standhouders.

Waarop Worden de projecten beoordeeld?

• Inspelen op de wensen van de klant

• Het project moet gerealiseerd zijn

• Aantoonbare samenwerking tussen partijen

• Integratie van verschillende domoticasystemen

• Modulariteit van de gekozen oplossing

• Opschaalbaarheid van de gekozen oplossing

Wilt u ook graag een voorbeeld zijn voor anderen,

schrijf u project dan in! Inschrijven kan tot 4 oktober

2013.

Meer informatie en het aanmeldformulier kunt u opvragen bij Yvonne van der Ven: [email protected]

smart homes magazine

N I E U W E C R I T E R I A

VOOr SMArt HOMeS IS Het VAn grOOt belAng dAt gereAlISeerde prOjecten de AAndAcHt krIjgen dIe ze

VerdIenen. Op dIe MAnIer kunnen we VAn elkAAr leren en de OpgedAne kennIS gebruIken OM de reAlISAtIe

VAn tOekOMStIge dOMOtIcAprOjecten te Verbeteren. HIerVOOr wOrdt elk jAAr tIjdenS de beurS dOMOtIcA

& SlIM wOnen (20 en 21 nOVeMber) dOOr een VAkjury de SMArt HOMeS AwArd uItgereIkt. we Merken dAt er

Veel AAndAcHt en publIcIteIt IS VOOr de wInnAArS VAn de SMArt HOMeS AwArd.

SMArt HOMeS AwArd wIe wInt de AwArd VOOr Het ‘beSte gereAlISeerde dOMOtIcAprOject’?

Smart HomeS magazIne -september 2013 11

Winnaar 2012:

stichting tanteLouise-

Vivensis,

in bijzijn van

systeemintegrator

Consyst, de jury en

Corien van Berlo,

directeur smart

homes


smart homes magazine nieUWs

Met het gunnen van de nieuwbouw van het Eu-

ropean Patent Office (EPO) in Rijswijk aan het

TBI-consortium is een van de grootste Neder-

landse bouwprojecten voor de komende jaren

een feit. Het project is niet alleen bijzonder door

zijn grootte. Het gebouw wordt opgeleverd met

een uniek concept: in het ontwerp is een dub-

belwandige gevel voorzien met een onderlinge

afstand van 8 meter. Ook op het terrein van

de bouwplaatsinrichting worden creatieve en

innovatieve oplossingen gevraagd van de TBI-

ondernemingen.

Het EPO is de grootste internationale instel-

EEN vaN dE gROOTsTE BOuwPROjEcTEN vOOR dE kOMENdE jaREN

ling in Nederland, met 3.000 werknemers. de

nieuwbouw van 80.000 vierkante meter gaat circa

1.750 medewerkers huisvesten. Een consortium

van vier TBI-ondernemingen won de internatio-

nale competitie: j.P. van Eesteren (bouw), HEvO

(tender/projectmanagement), croon (elektro-

technische installaties) en wolter & dros (werk-

tuigbouwkundige installaties). “voor die samen-

werking is gekozen omdat het European Patent

Office de opdracht als ‘design and construct’ in

de markt heeft gezet. Zo kunnen we optimaal

gebruikmaken van de toegevoegde waarde die

samenwerking tussen bouw en installatietech-

niek biedt”, zegt projectleider Ronald Elshout van

j.P. van Eesteren. Het gebouw wordt uitgevoerd

met een staalconstructie en veel glas, naar een

ontwerp van de gerenommeerde architecten-

bureaus ateliers jean Nouvel (Parijs) en dam

& Partners architecten (amsterdam). door de

grote waterpartij die het gebouw omringt lijkt

de constructie te worden opgetild door de om-

geving. de samenwerking heeft tot opmerkelijke

innovaties geleid op het gebied van klimaatbe-

heersing, verlichting, akoestiek en duurzaam

energiegebruik. deze worden toegepast met

de unieke dubbele gevel aan de zuidzijde die

op circa 8 meter afstand van de eigenlijke gevel

wordt gebouwd. Zo wordt in de gevel een bin-

nentuin gecreëerd voor natuurlijke ventilatie. aan

de noordzijde is vooral de reflectie van de water-

massa op de gevel zichtbaar. daglicht dat door

het water wordt geflecteerd, wordt via de gevel

opgevangen en gedoseerd doorgelaten. voor

warmte en koeling maakt het kantoor gebruik

van warmte- en koudeopslag in de bodem met

warmtepompen. de EPc-waarde ligt daarmee op

circa 30% onder de normen van het Bouwbesluit.

de verwachting is dat de TBI-ondernemingen

in 2014 een begin kunnen maken met de bouw

van het hoofdkantoor. Het totale project neemt

vijf jaar in beslag.

Per 1 september 2013 wordt gert Lubbersen

de algemeen Directeur van aSSa aBLoY

nederland b.v..

gert Lubbersen verliet de organisatie in sep-

tember 2010 om een nieuwe uitdaging aan te

gaan bij van Leeuwen International te Rhenen.

assa aBLOY en de mensen achter de groep

bleven echter zijn belangstelling houden. Met

zijn ruime ervaring en kennis van de markt en

de klanten, is hij de juiste man om het direc-

tieteam te versterken.

gert wordt verantwoordelijk voor de gehele

organisatie van assa aBLOY Nederland B.v.

vestigingen Raamsdonksveer en apeldoorn.

aaNsTELLINg gERT LuBBERsEN aLs aLgEMEEN dIREcTEuR

Prioriteit zal ko-

men te liggen op

de verdere struc-

turering van de

verkooporganisa-

tie en het verkor-

ten van de ‘time

to market’ van

nieuwe innova-

tieve producten.

assa aBLOY is erg blij met de terugkomst van

gert Lubbersen binnen assa aBLOY.

Voor meer informatie www.assaabloy.nl

cassETTE- MOdELLEN vOOR sYsTEEMPLafONds

de afdeling small Business van western aircon-

ditioning heeft dit jaar een nieuwe lijn casset-

temodellen geïntroduceerd. voor single split-

systemen, multi splitsystemen en vRf systemen.

deze nieuwe lijn is voorzien van een Roundflow

360 uitblaasrooster. dit rooster zorgt voor een

optimale luchtverdeling. deze cassettemodellen

zijn eenvoudig te integreren in een systeem-

plafond. standaard zijn ze uitgevoerd met een

condensliftpomp voor een opvoerhoogte van

50-75 cm(afhankelijk van het model). de cas-

settemodellen zijn geschikt voor zowel koelen

als verwarmen.


Op donderdag 6 juni opende crestron In-

ternational aan de kleine Landtong 19a te

gorinchem het nieuwe kantoor voor de Ne-

derlandse klanten. Na enkele maanden van

voorbereiding – smart Homes werd al in een

vroeg stadium van de plannen op de hoogte

gebracht – was het dan zover.

“Mede dankzij de populariteit van de IsE, is

Nederland binnen de EMEa regio uitgegroeid

tot een levendig platform voor de installa-

tiewereld,” aldus Robin van Meeuwen vP van

crestron International. “Met deze vestiging

in gorinchem heeft crestron een nog stevi-

ger basis gelegd voor de industrie en maakt

het voor de installateurs nog gemakkelijker

om met ons in contact te komen. Bovendien

zijn er ruime trainingsfaciliteiten, waarbij de

inschrijvingen al naar een recordhoogte zijn

gestegen.”

Het kantoor van crestron is onderverdeeld in

vier ruimtes: een voor training en dat plaats

biedt aan zo’n 20 personen, een showroom

annex ‘experience’ lokaal, een conferentieka-

mer en een bureau dat tevens dienst doet als

vergaderruimte voor het Nederlandse team.

dit laatste bestaat uit daniel kerkhof, sales

en businessdevelopment, Yuri staal, training

en technical support en vincent Philippo re-

gional director.

Onlangs is crestron toegetreden tot de

partnercommunity van smart Homes.

BMB Electronics, toonaangevend leverancier

van custom en Home av oplossingen, kondigt

vandaag de lancering aan van five Motion in Eu-

ropa. willem Bok van BMB Electronics reageerde:

“de productoplossingen van five Motion passen

perfect binnen het product portfolio van BMB

Electronics. Het is uniek voor deze producten

dat er geen licentiekosten aan verbonden zijn.

Het is de perfecte oplossing voor bedrijven die

iets met digital signage / Narrowcasting willen

doen en onderscheidt zich doordat de software

slecht één keer nodig is en dat deze kan worden

benaderd van over de gehele wereld. Ook onbe-

perkte opslag in de cloud maakt de five Motion

producten onderscheidend van al het andere dat

er al is op dit vakgebied.

five Motion is ontwikkeld vanuit het perspectief

van de cliënt om het meest intuïtieve systeem te

implementeren, zodat er snel een rendement op

de investering ontstaat. Op basis van applicaties

die de meeste klanten dagelijks gebruiken, zoals

iTunes, PowerPoint en Outlook, zorgt five Motion

voor een software oplossing waarvoor geen 200

pagina’s tellende handleiding voor nodig is.

five Motion is een op Linux gebaseerde webser-

ver die het toelaat om te implementeren, contro-

leren en wereldwijd toegang verschaft van elke

online locatie ter wereld. Hiernaast is five Motion

de enige software oplossing die het toelaat om

niet alleen een boodschap te projecteren op een

videoscherm, maar ook muziek kan toevoegen

vanuit hetzelfde systeem. deze veelzijdige func-

tie elimineert de noodzaak voor extra diensten.

Met betrekking tot service, zijn er geen extra kos-

ten verbonden aan software, licenties en maan-

delijkse of jaarlijkse contracten. wij werken met

u samen alle stappen uit, vanaf het ontwerp tot

een één op één training. Hiernaast krijgt u twee

jaar garantie en 7 dagen per week toegang tot

support. u kunt er dus op vertrouwen dat u werkt

met een bedrijf dat achter hun product staat en

een lange termijn relatie benadrukt.

In het kort:

• Five Motion Functies

• Geen licentiekosten

• Software slechts eenmaal per WAN-adres

benodigd

• Software kan van overall ter wereld worden

benaderd

• Onafhankelijk van elkaar audio en video

afspelen

• Onbeperkte opslag in de Cloud

• Commercieel product

• Altijd op tijd dankzij gebruik van lokale opslag

Voor meer informatie www.bmbelectronics.eu

BMB ELEcTRONIcs LaNcEERT fIvE MOTION IN EuROPa

cREsTRON OPENT kaNTOOR IN gORINcHEM


smart homes magazine nieUWs

In september 2013 treedt Titia siertsema toe tot

de raad van toezicht van MvO Nederland, de

kennis- en netwerkorganisatie op het gebied

van maatschappelijk verantwoord ondernemen

(MvO) met ruim 2.000 aangesloten bedrijven

en organisaties. Mevrouw siertsema is voor-

zitter van uNETO-vNI, met ruim 5.000 leden

een van de grootste brancheorganisaties van

ons land. daarnaast is ze bestuurlijk actief bij

onder meer vNO-Ncw en start foundation.

MvO Nederland-directeur willem Lageweg licht

toe: “Zij brengt een flinke dosis bestuurserva-

ring, een groot netwerk en veel MvO-kennis

met zich mee. uNETO-vNI, de ondernemers-

organisatie voor de installatiebranche en de

technische detailhandel, is binnen het Bran-

cheprogramma van MvO Nederland al jaren

koploper op het gebied van duurzaamheid,

vooral op het gebied van energiebesparing.”

TITIa sIERTsEMa IN Raad vaN TOEZIcHT MvO NEdERLaNd

In september wijzigt de governance van MvO

Nederland. Het huidige bestuur wordt dan raad

van toezicht en de directie neemt de rol van

het bestuur over. MvO Nederland inspireert,

verbindt en versterkt bedrijven en sectoren

om steeds verdergaande stappen te zetten op

het gebied van maatschappelijk verantwoord

ondernemen (MvO). ‘samen veranderen’ is het

motto van deze nationale kennis- en netwerk-

organisatie. Haar ambitie is dat het Nederlandse

bedrijfsleven wereldwijd wordt gezien als een in-

spirerend voorbeeld van MvO en duurzaamheid.

sinds haar oprichting in 2004 is MvO Nederland

uitgegroeid tot hét startpunt voor alle onderne-

mers die hun bedrijfsvoering willen verduurza-

men. Meer dan 2.000 bedrijven en organisaties

sloten zich als partner bij MvO Nederland aan.

Elke maand komen daar tientallen partners

bij. deze ondernemingen komen uit alle sec-

toren en variëren van MkB tot multinationals.

MvO Nederland ondersteunt hen met praktische

tips, kennisdossiers, praktijkvoorbeelden, trainin-

gen en branchespecifieke of themagerelateerde

netwerken. de activiteiten van MvO Nederland

worden projectmatig gefinancierd door zowel

overheden als de aangesloten bedrijven en or-

ganisaties.

Kijk voor meer informatie op www.mvonederland.nl.

kaleidescape presenteert de nieuwe cinema

One, een alles-in-één mediaserver waar u 600

films in dvd-kwaliteit of 100 films in Blu-ray-

kwaliteit (of 6000 cd’s) in de allerbeste audio

en videokwaliteit kunt opslaan en afspelen. al-

les wat u van een kaleidescape systeem kan en

mag verwachten, eenvoudig te installeren en

te gebruiken. En voor het eerst voor een op zijn

minst aantrekkelijke prijs.

de nieuwe cinema One is de eerste component

van de cinema Lijn. Een mooi design, prettige

prijsstelling en simpel te installeren. de bestaan-

de kaleidescape componenten gaan voortaan

door het leven als de ‘Premiere Line’. de cinema

One kan niet gecombineerd worden met com-

ponenten als de M-series spelers en 1u- en 3u-

servers. Nu aantrekkelijk geprijsd voor € 4.295

inclusief BTw.

cINEMa ONEDe voordelen op een rijtje

Eindelijk bereikbaar - voor € 4.295 incl. BTw is

kaleidescape in veel meer projecten toe te pas-

sen. de meeste mensen zijn onder de indruk

van de kaleidescape ervaring, maar schrikken

van het budget dat nodig is voor een Premiere

Line systeem.

fantastische (zo niet de beste) Blu-ray speler -

dankzij de kaleidescape Movie guide starten

disks die in de lade gelegd worden razendsnel

op en kunnen afgespeeld worden zonder de

vervelende mededelingen van fBI, Brein en tijd-

rovende voorvertoningen. dit maakt de cinema

One de simpelste en snelste Blu-ray-speler in

de markt.

Makkelijk uit te breiden - Twee cinema One play-

ers kunnen in een computernetwerk aan elkaar

gekoppeld worden. daarmee verdubbel je de

opslag en kan er in twee ruimtes gebruik gemaakt

worden van de gedeelde media bibliotheek. ui-

teraard blijft voor grotere installaties met meer

zones/meer opslagbehoefte het Premiere Line

systeem beschikbaar, als vanouds.

Betaalbare Blu-ray Movie server - cinema One

kan in een netwerk aan een los verkrijgbare

dv700 disc vault gekoppeld worden. voor

€ 8.590 is een package leverbaar bestaande uit

een dv700 en een cinema One.

Eenvoudig te integreren - de cinema One maakt

gebruik van de zelfde control interfaces en com-

mando’s als de Premiere Line. de dealer kan ge-

bruik maken van zijn beproefde controlemodules,

de fantastische gratis kaleidescape app werkt

ook met de cinema One!

Zuinig - cinema One gebruikt in stand-by maar

0,35 w. als de unit niet in gebruik is, wordt de

hard drive uitgeschakeld.

garantie - drie jaar fabrieksgarantie, uit te breiden

naar 5 jaar.

Voor meer informatie: www.avod.nl


Remeha uit apeldoorn introduceert een nieu-

we serie zonlichtsystemen voor elke woonsitu-

atie. de zonlichtsystemen worden in kant-en-

klare pakketten voor open in-huis geleverd.

deze systemen zijn volledig gericht op instal-

latiegemak. van rijtjeshuis tot vrijstaande wo-

ning. Plaatsing van een nieuwe ketel kan men

combineren met één tot drie lichte, compacte

zonnecollectoren met hoogwaardige boilers in

oplopende klassen en litercapaciteit. de hoogste

klassen zijn bovendien full equiped boilers (in-

clusief voorgemonteerd solar station, regelaar

en expansievat) voor nog meer installatiegemak.

REMEHa INTROducEERT ZONLIcHTsYsTEMEN vOOR ELkE wOONsITuaTIE

Bij de bestelling kiest de

vakman het passende

concept, waarna de

benodigde materialen

voor op het dak en in

het huis automatisch

worden meegeleverd.

de geïntroduceerde

zonlichtsystemen zijn er

in twee soorten syste-

men: Easy en comfort.

Het Easy-segment

vormt een snel te realiseren, duurzame toevoe-

ging voor nieuwe en bestaande cv-systemen.

Over het algemeen één of twee zonnecollectoren.

daarnaast kent het Easy-segment zowel zon-

lichtsystemen met het terugloopprincipe als ook

drukgevulde systemen. Bij de comfort-systemen

zorgen deze drukgevulde zonlichtsystemen dat

er in de woning een royale tapwatervoorraad

beschikbaar is. door de aanwezigheid van een

tweede spiraal in de zonneboiler is deze te com-

bineren met zowel een combi-ketel als een solo-

toestel. Ook een combinatie met een extra warm-

tebron, zoals een warmtepomp, behoort tot de

mogelijkheden. Om

het installatiewerk

te vereenvoudigen,

kan de installateur

de collector zowel

‘op-dak’, ‘in-dak’ als

‘plat-dak’ monteren.

daarnaast heeft hij de

keuze uit horizontale

of verticale montage,

waarvoor twee aparte

uitvoeringen beschik-

baar zijn. Mochten in-

stallatiebedrijven het

dakwerk liever niet

zelf willen of kunnen

doen, dan kunnen

ze de Remeha col-

lector Legservice in-

schakelen. Remeha is

één van de merken binnen BdR Thermea, een

internationaal producent en distributeur van

verwarmingssystemen, warmwatersystemen

en aanverwante diensten. BdR Thermea heeft

vestigingen in ruim 70 landen.

Tovèrli introduceert isimplex, een revolutionair

systeem voor de totale controle over uw woning

isimplex is opgericht in Portugal in 2008 en richt

zich met name op de markt van smart Building

en Home automation. de isimplex producten

bieden een oplossing op basis van 5 criteria:

veiligheid, comfort, Entertainment, Mobiliteit

en Energie management.

Het hart van het systeem

is de isimplex Home

server 5, een ‘all-in One

server’ die de mogelijk-

heid biedt om alles in

een smart Building vanaf

elke locatie te bedienen.

Personaliseerbaar en

eenvoudig in gebruik.

Revolutionair vanwege

de vrijheid om met vele

andere protocollen zoals

Rs232, Telnet, voIP, IR, IP

te communiceren. Tevens is er de mogelijkheid

om met meerdere merken te koppelen zoals;

global cache, kNX, Lutron en sinds kort ook met

Philips dynalite.

de Tv, tablet of smartphone is nu een slimme

interface met toegang tot camera’s, multi-room

audio, video-intercom, weerinformatie, internet,

verlichting etc. de isimplex Media center zet uw

Tv om in het perfecte entertainment center. Blu-

ray, Player-ripper, airPlay, full Hd 1080p behoren

tot de basis functionaliteit van de Media center

(NY). direct toegang tot uw complete digitale

bibliotheek met films, tv-series, muziek en foto’s.

de isimplex Musicbox biedt een IP gebaseerd

multi-room audiosysteem. vrije muziekkeuze in

elke omgeving, vanaf elk favoriet apparaat. vrije

keuze van versterker of luidsprekers, met andere

woorden u kunt uw eigen favoriete merken ge-

bruiken. selecteer een afspeellijst, muziek of al-

bum in één van de isimplex Home server scenes.

isimplex is eenvoudig te installeren, eenvoudig

te configureren, eenvoudig te gebruiken. Tovèrli

Bv Lighting & control solutions biedt hoogwaar-

dige kwaliteitsproducten op gebied van smart-

Building en Home automation.

Voor meer informatie www.toverli.nl

IsIMPLEX vOOR TOTaLE cONTROLE OvER uw wONINg


Eerst even een up-date. Smart Homes Magazine

berichtte toen: “Technische oplossingen kun-

nen het werk van bijvoorbeeld een installateur

of transporteur gemakkelijker maken, ouderen

helpen om langer zelfstandig te wonen en gebouwen

prettiger maken. De Human Technology specialist ver-

taalt de behoefte van de gebruiker naar de technologie,

maar weet dit wel in begrijpelijke taal uit te leggen. Richt

zich op het maken van een ontwerp of plan waarmee

mensen efficienter of gemakkelijker leven en werken. De

mens staat hierbij centraal. Geeft advies en is gespreks-

partner van specialisten op verschillende vakgebieden.

Als Human Technology specialist ben je de tussenper-

soon tussen de productontwikkelaars van technische

producten en de gebruikers van deze producten, dus

de spin in het web. De opleiding heeft raakvlakken met

verschillende werkgebieden en branches. Je kunt hierbij

denken aan: logistiek, zorg, installatietechniek, bouw en

beheer en industrie.”

experience Lab

Aan de Montessoriweg in Rotterdam-Zuid is de locatie

gevestigd waar de driejarige leergang (niveau MBO-4)

wordt gegeven. In de ‘open’ ogende architectuur word ik

welkom geheten door Peter Criellaard, programmama-

nager ICT, Logistiek en Human Technology en naar het

smart homes magazine onderwijstHeo WubboLtS

BEZOEk AAn ZADkInE

HuMAn TECHnOLOGy

AAnLEIDInG vOOR DIT BEZOEk AAn OnDERwIJSInSTELLInG ZADkInE In ROTTERDAM wAS OM EEnS POOLS-

HOOGTE TE nEMEn nAAR AAnLEIDInG vAn EEn EERDER In SMART HOMES MAGAZInE GEPuBLICEERD ARTI-

kEL. nu HET EERSTE STuDIEJAAR ACHTER DE RuG IS, IS HET TIJD vOOR HET OPMAkEn vAn EEn BALAnS.


“Human TecHnology

maakT je dagelijkse leven

gemakkelijker en simpeler!”

Experience Lab geleid. Hier ‘gebeurt’ het allemaal. Geen

strakke rijen van tafels en stoelen, nee, units op wielen

en op comfortabele stahoogte om de leerlingen te laten

werken. “Door deze units op wieltjes te zetten kunnen

ze naar behoefte worden gegroepeerd. Hier bestaat de

dag niet uit een uur vak A en daarna vak B, maar wordt

er gewerkt aan een opdracht uit het bedrijfsleven.”

Docent en stagebegeleider beroepspraktijkvorming

Michel de Ridder vult aan: “wij doen hier vrijwel alles

samen met het bedrijfsleven. Ondernemers kunnen let-

terlijk en figuurlijk door het ontbreken van een drempel

hier zó binnen lopen. En dat is juist ook de bedoeling.

wij willen studenten opleiden en afleveren die bij wijze

van spreken meteen aan de slag kunnen. Of ze nu in de

logistiek, welzijn, industrie, installatie, zorg of bouw gaan

werken. Ze zijn er klaar voor.” Criellaard vult daarbij aan:

“De opzet van de opleiding is te vatten in een driehoek:

de student, de docent en het bedrijf of de ondernemer.”

Op mijn vragende blik hoe ik me dat dan voor me moet

zien, geeft Criellaard een voorbeeld uit de praktijk.

“neem de scootmobiel. Die verdwijnt uit de AwBZ, dus

mensen moeten ‘m zelf aanschaffen. Maar lang niet alle

scootmobiels zijn permanent in gebruik. Maak daarom

een soort ‘greenwheels’-opzet met een app. Op deze

app is te zien waar er een ‘vrij’ beschikbaar is en ver-

zorg daarbij ook de status van het onderhoud. Op deze

manier heb je een maatschappelijk probleem voor een

deel opgelost.”

Knx

Mijn ogen vallen op de twee werktafel-units met scha-

kelpatronen… Michel de Ridder: “Ja, weer een voorbeeld

van praktijk- en oplossingsgericht werken. voor het

bedenken van een technische oplossing kunnen de

studenten hier met het bekende knX-protocol werken.

Zelfs de vloer kan in delen worden verwijderd waardoor

er bijvoorbeeld ook onder een ziekenhuisbed gesleuteld

kan worden. De studenten vinden dat geweldig. Dus

niet werken volgens de prikklok methode maar naar

analogie binnen het bedrijfsleven op basis van prestatie

en agenda. En dat werkt!”

De Ridder vult aan op mijn vraag hoe ze het zelf ervaren:

“In het begin moesten ze er erg aan wennen. Ze zaten

nog te veel in de ‘uit je hoofd leren’-lescultuur, maar

gaandeweg is het hun reuze gaan bevallen. van de 23

die de opleiding zijn begonnen, gaan er 17 naar het

tweede jaar. De uitval was om puur persoonlijke redenen,

overigens. na de vakantie verwachten we tussen de 30

en 35 nieuwe aanmeldingen.” En zijn er dames onder

hen…? “nu hebben we twee meisjes, komend jaar vier

en ze doen het zeer goed!”

augmented reaLity

Criellaard vervolgt: “volgend jaar gaan we ook het pad

van augmented reality (een live, direct of indirect, beeld

van de werkelijkheid waaraan elementen worden toege-

voegd door een computer; deze toegevoegde elementen

bevatten meestal sensor data of extra informatie over

de omgeving) bewandelen. vanuit een vraag, probleem

of behoefte met behulp van o.a. techniek een oplossing

creëren. niet techniek is leidend maar de mens, of de

vraag. In het filmpje onderaan op de site kun je zien wat

daarmee bedoeld wordt.” Ik sluit me daar na het zien er

van bij aan, in de wetenschap het niet beter te kunnen

verwoorden dan in dit filmpje zichtbaar is.

Eenmaal thuis bleef er nog een tweetal vragen over die

ik Peter Criellaard nog graag voor wilde leggen.

Hoe wordt er gereageerd vanuit het bedrijfsleven?

“Het bedrijfsleven en vervolgonderwijs is vanaf het "


begin betrokken bij de ontwikkeling van de opleiding.

kernpunt vanuit het bedrijfsleven hierbij was multi-

disciplinair, iemand die over grenzen van traditionele

technische disciplines heen kan kijken en daardoor beter

inzet baar is en denken vanuit een service en klantge-

richte oplossing dan de techniek leidend laten zijn aan

de oplossing van de klantvraag. komend jaar gaan de

studenten voor het eerst op stage en de eerste reacties

bij de bedrijfscontacten zijn erg positief.”

Het begrip ‘vanuit de gebruiker’ komt veel ter sprake.

Hoe vullen jullie dat in de opleiding in als de student

‘gewoon’ gezond is en zich moeilijk in een ‘handicap’

kan verplaatsen?

“Technici bedenken nog vaak vanuit hun technische

discipline een oplossing. voor de gebruiker zijn deze

oplossingen niet altijd de oplossing van het probleem.

Resultaat is dat het product maar beperkt aan de ver-

wachtingen voldoet en beperkt gebruikt wordt. Binnen

het vakgebied van Domotica zien we nog vaak oplos-

singen die voor de gebruiker te complex zijn om te

bedienen of maar gedeeltelijk voldoen aan de eigenlijke

vraag. Belangrijk onderdeel binnen de opleiding is dat

de studenten vanaf het begin ingezet worden bij de

ontwikkeling en brainstorm van producten, vraagstel-

lingen. Daarmee is de vraag leidend en volgt de techniek.

Ze leren dus al direct de juiste vragen te stellen en zich

te verplaatsen in de context.”

Voor wie meer wil weten over deze opleiding stelt

Smart Homes Magazine de pdf op aanvraag ter

beschikking van het artikel uit SHM#2.

Een verzoek aan [email protected]

o.v.v. ‘Zadkine’ is voldoende.

Voor meer informatie zie ook: www.zadkine.nl/

StuderenBijZadkine/Studiewijzer/Human%20Tech-

nology.aspx?full=1

3d-printer op de werktafel

de video van Uneto-Vni over installeren door middel van augmented reality.

Column

Het ontwerpen prijs-dogma in domotica’s Lands economie is nog steeds in rep en roer. Bezuinigingen, stij-

gende zorgkosten, leegstaande kantoorpanden en een vastzittende

huizenmarkt. woningen gebouweigenaren denken twee keer na

over een verbouwing of renovatie. Laat staan over nieuwbouw.

Zekerheden onderbouwen het vertrouwen in de juiste keuze. in dit

licht gebeurt er iets vreemds in de bouwen installatiewereld. ineens

zie je het ontwerpen prijsdogma de kop opsteken.

Vreugde, ergernis en krokodillentranen “de vreugde van de lage prijs is al lang vergeten wanneer de erger-

nis over de niet ontvangen kwaliteit voortduurt.” deze uitspraak

hoorde ik onlangs en is zeker van toepassing op domotica. wensen

en behoeften worden gedownsized naar uitgeklede aanbestedingen.

minimaal wordt maximaal betaalbare. opvallend is dat elke schakel

in de bouwketen dit weet en er schijnbaar vrede mee heeft. oud en

vertrouwd is bekend, voelt goed en veilig. en de opdrachtgever? ook

die huilt vaak volop krokodillentranen mee.

Essentiewaarde van domoticaom de hedendaagse stand van techniek functioneel én financieel te

ervaren, is een radicaal ‘omdenken’ nodig. Van bouwhiërarchie naar

resultaatgericht samenwerken. Van bouwketen naar bouwconcept.

Van technische naar functionele pve’s. Van initiatie- naar exploita-

tievraag. doordacht geïntegreerde technologie brengt samen met

slimme diensten blijvend(e) toegevoegde waarde in woningen en

gebouwen.

de essentie van domotica is dat het altijd één of meerdere doe-

len beantwoord. meer comfort of langer thuis. een lager energie-

verbruik. een beter gebouwbeheer met minder exploitatiekosten.

in de zorgsector draagt domotica zelfs bij aan andere business-

modellen. domotica is meer dan technologische hoogstandjes

in nieuwbouw of renovatie. doordachte woon-, werken zorgdo-

motica vereist wel brede kennis, vaardigheden en betrokkenheid.

Heeft u plannen? pas op voor het dogma en betrek vroegtijdig de

juiste domotica-specialist via www.uneto-vni.nl.

maarten van der Boon

Voorzitter Uneto-Vni

vakgroep do-it

twitter:

@domotica_ict /@maartenvdboon


de stUdiekeUZe Van iVy Van toL, LeerLinge Zadkine

Waarom ben je de opleiding tot HT-specialist gaan volgen?

ik had geen idee wat voor opleiding ik moest gaan doen na de mavo,

ik wist wel dat ik iets met techniek wilde maar wat? toen kwam ik

de opleiding Human technologie tegen en dit sprak mij wel aan.

Vooral omdat het een brede opleiding is en dat je met verschillende

technieken te maken krijgt. Hierdoor dacht ik zelf een beter beeld

te krijgen wat ik nou leuk vind en welke kant ik verder op wil gaan.

Hoe wist je dat deze opleiding er was?

ik ben achter het bestaan van de opleiding gekomen door een

folder die ik op school gekregen had. Hierdoor ben ik op internet

naar meer informatie gaan zoeken en heb ik meerdere keren de

open dag bezocht.

Heb je eerst iets anders gedaan?

ik heb geen andere mBo opleiding gedaan, dit is de eerste.

Wat spreekt je het meest aan in de opleiding?

ik ben blij met deze opleiding omdat ik op deze opleiding een beter

beeld krijg waar mijn interesses liggen en wat ik nou wil en leuk

vind. dit komt vooral omdat het een brede opleiding is en dat je

hier nog alle kanten mee op kan. mijn interesse ligt op dit moment

het meest bij techniek en robotica.

Hoe reageert de omgeving als je vertelt dat je deze opleiding tot

HT-specialist volgt?

Ze vragen meestal wat de opleiding inhoudt. als ik het heb uitge-

legd zijn ze er altijd wel enthousiast over. Ze vinden techniek een

interessante keuze voor een meisje.

Als je klaar bent, wat stel je je dan voor waar je gaat of kunt werken?

ik ga hierna gewoon doorstuderen. dit hadden we namelijk zelf

ook gevraagd aan onze docent en die vertelde dat je er van alles

mee kunt doen. deze opleiding is gestart omdat er vraag naar was

vanuit het bedrijfsleven. omdat het handig is als je in een bedrijf

iemand hebt die van alles wel wat weet.


Peter Brils, projectleider energie bij Smart Homes

was hun begeleider bij het vak O&O (onder-

zoek en ontwikkeling). Leerlingen van de mid-

delbare school die al een technische richting

hebben gekozen, kregen een opdracht. Zij kwamen vaak

zelf, in groepsverband, met een idee en werkten dat uit.

Deze keer waren het leerlingen van het Jeroen Bosch

College uit Den Bosch en leerlingen van het Varendonck

College in Someren.

Zo zijn Kim, Rick,

Stefan en Linda,

leerlingen van het

Varendonck college

uit Someren met

het idee te komen

om een applicatie

te bedenken voor

ouderen die in een

isolement zitten.

De applicatie moet

ervoor zorgen dat

ze weer in contact

komen met de bui-

tenwereld en meer weten wat er om hen heen gebeurt.

De groep analyseert: “Er is nog niet veel om ouderen uit

hun isolement te halen, daarom zagen we de noodzaak

van de opdracht in.” De leerlingen ondervroegen zo’n

twintig ouderen die in een verzorgingshuis wonen of

er regelmatig op bezoek komen. Daarnaast is beke-

ken hoe ouderen reageerden op tablets en applicaties.

Uit de antwoorden blijkt dat de meeste mensen in het

verzorgingshuis niet geïnteresseerd zijn in techniek, ze

vinden het vooral voor de jeugd. Meestal hebben ze wel

een mobiel, maar vooral omdat de kinderen dat handig

vinden. Ze willen met name niet meer aan techniek

beginnen op hun leeftijd. Ook kunnen ze vaak niets

zien op een klein scherm. Daarentegen waren de vrij-

willigers wel enthousiast over een tablet. De applicatie

is dus niet zozeer voor de oudere mensen nu, maar

voor de mensen die later in het huis komen wonen. De

doelgroep is nu zo’n 65 jaar. Na het opstellen van een

lijstje met wensen en eisen is een visuele weergave

gemaakt. Zo is er rekening gehouden met de leesbaar-

heid, weinig opties om het eenvoudig en bedienbaar

te houden. Er wordt gewerkt met kleuren ter onder-

steuning van het geheugen en voor het visuele effect.

Uiteindelijk is een applicatie bedacht met vier cate-

gorieën; Skype, spelletjes (bingo, kaarten, dammen,

braintraining), nieuws en radio. De toegevoegde so-

cial applicatie lijkt veel op Skype, maar is enkel be-

doeld om met elkaar te communiceren zonder naar

elkaar toe te hoeven. Zelfs als de afstand niet groot

is. Om in contact te komen met hun kinderen is dit

programma bruikbaar. Eenvoudig kan een weerappli-

catie en een agenda-applicatie worden toegevoegd.

Het leuke is dat de jongeren over zichzelf hebben nage-

dacht; wat is hun rol in de eenzaamheidsbestrijding? Als

ze kunnen skypen met opa of oma vanaf bijvoorbeeld

hun X-box, nemen ze makkelijker contact op. Hun ouders

kunnen eveneens makkelijk gebruik maken van de kinect.

Hoe kun je een woning aanpaSSen aan emotieS?

Het Jeroen Boschcollege uit, waar anders, Den Bosch

bedacht ook iets ten bate van eenzame ouderen. Manon,

Merle, Simone en Saga. Uit hun vragen kwam naar voren

dat ouderen behoefte uiten aan aandacht en liefde. Die

halen en geven ze ook van hun huisdieren. Maar dan

loopt men er tegenaan dat de verzorging van een dier

wel eens problematisch is. Ouderen hebben behoefte

aan routine en doen graag mee aan activiteiten. De

technasia-leerlingen willen de ouderen aanzetten tot

OM EENZAAMHEiD VAN OUDEREN tE BEStRiJDEN EN OM ENERgiE-BESPARiNg tE StiMULEREN

SCHOLiEREN BEDENKEN tECHNiSCHE OPLOSSiNgEN

EEN VAN DE PiJLERS VAN SMARt HOMES iS DE BEtROKKENHEiD BiJ HEt ONDERwiJS. JUiSt

HEt JONgEREN BEtREKKEN BiJ HEt VAKgEBiED DOMOtiCA ZORgt ERVOOR DAt DE DREMPEL

NAAR tOEPASSiNg VAN DERgELiJKE tECHNiEK VERKLEiND wORDt. HEt AfgELOPEN SCHOOL-

JAAR iNitiEERDE SMARt HOMES MEt DiVERSE SCHOLEN ZOgEHEtEN tECHNASiA-PROJECtEN.

smart homes magazine onderwijsSuSan verHeij


positieve gedachten zodat dat bijdraagt aan hun geluk.

En… mensen ervaren verschillende emoties. Hoe kun je

een woning aanpassen aan die emoties? Bijvoorbeeld via

muziek. Het streven dan dit groepje leerlingen is dat ze

een product willen bedenken dat een verdrietige emotie

kan herkennen en meten. Het product wordt zo ingesteld

dat bij een bepaalde gemeten stand het product een

actie inzet zodat het gevoel vrolijker wordt. Het product

moet eenvoudig in te stellen of te bedienen zijn. wat niet

automatisch gaat, moet juist heel gebruiksvriendelijk

zijn zodat het naar tevredenheid van gebruiker benut

kan worden. Ze hebben gekeken naar de hartcoheren-

tie, reductie van stresshormonen, effecten van licht en

geluid, temperatuur en geur (zintuigen). Een van de op-

lossingen waarmee ze kwamen is een drukknop in huis

waarmee ze aangeven behoefte te hebben aan contact.

Bij bekenden komt dat signaal dan binnen, waarop die

aangezet worden contact te leggen met de oudere. Een

eenvoudig scherm met direct een skype-mogelijkheid

met bekenden is een aangedragen oplossing. Ouderen

zijn dol op herinneringen, door foto’s op een muur te

laten projecteren wordt hun geheugen geactiveerd en

denkt men terug aan goede momenten. Diezelfde beeld-

projectie kan gebruikt worden om bijvoorbeeld een foto

van een bos of zee te tonen, eventueel gecombineerd

met passend vogelgeluid. De Bosche leerlingen hebben

onderzocht wat voor software er al is om emoties te

herkennen, zowel qua gezichtsuitdrukkingen als stem-

geluid als via psychofysiologische signalen (via ECg en

EDA-sensoren). tot een daadwerkelijke uitwerking zijn

zij in deze fase niet kunnen komen.

Eveneens van het Jeroen Bosch College hebben Dico, Jelte , goos

en Jimmy een onderzoek gedaan voor het technasium. Ditmaal naar

weergave van energieverbruik. Zij gingen in op de vraagstelling hoe je

mensen kunt stimuleren zuiniger met energie om te gaan. Ook werd hen

gevraagd een manier te bedenken om het energieverbruik te tonen en

te verklaren waarom hun oplossing wel een langdurig effect op verbruik

heeft. Natuurlijk is deze vraag al door tallozen voor hen beantwoord,

maar Smart Homes was benieuwd of deze leerlingen met verrassende

ideeën kwamen. Zij zijn eerst gaan onderzoeken wat overtuigings-

technieken zijn. Als mensen zien dat ze in vergelijking met hun buren

bijvoorbeeld bovengemiddeld energie verbruiken, zullen ze hun gedrag

aanpassen. Echter teveel wordt uitgegaan van dat menselijk handelen

beïnvloed kan worden door economische ratio te confronteren. Enkele

leuke vondsten van deze tieners zijn de reclameskipper; een app herkent

reclame en schakelt tijdelijk even de tv of radio uit. twee vliegen in een

klap dus. Als de tv aan gaat, kunnen, indien gewenst, lampen in andere

ruimtes automatisch uit gaan maar ook de radio wordt uitgeschakeld.

Men kan zichzelf een bespaardoel geven en krijgt via een app of via

uitleesapparatuur aan de wand positieve feedback. Andersom kan de

negatieve feedback zowel visueel als via geluid worden gegeven. Het

idee berust op een bekend concept: goede voornemens. Maar ook hier

geldt: men wil iets wel, maar houdt het niet vol. Door het einddoel te

verdelen in stappen blijf je gemotiveerd.

wat heeft langer dan twee maanden effect bij de energieconsument?

De leerlingen concluderen dat een competitief element een blijvend

effect zal hebben. Men zal willen blijven concurreren met buren, wijk,

stad of zelfs provincie. waarbij ze kunnen kiezen met wie ze willen ver-

gelijken. Er zijn al diverse apps waarmee men via de mobiele telefoon

of de tablet apparaten in- en uitschakelt. Het gemak hiervan draagt al

bij aan energiebewustzijn. Ook het instellen dat apparaten automatisch

worden uitgeschakeld (default choice), tenzij de gebruiker ingrijpt wordt

als positief gezien. Juist de combinatie van competitie, beloningen,

timer, energiekrediet, bespaarsdoelen, smart controls, automatische

schakeling en default choice is volgens deze vier scholieren sterk.

Daarom adviseren zij om dit te verwerken in één enkele krachtige app.

JUiSt COMBiNAtiE VAN MAAtREgELEN StiMULEERt


Leo de Wals, directeur business development bij

DSP Valley, begeleidde de pitch-sessie. “In het

verre oosten gaan ontwikkelingen hard, maar

zij gaan voor grote series, terwijl de hoek Aken,

Leuven en Eindhoven sterk is in prototyping. Iedereen

wil tegenwoordig smart zijn. Partijen als AnSem, Nexilis,

KU Leuven, Freescale Semiconductors, RVC en Vito, maar

ook Smart Homes zelf presenteerden hun innovatie

in het kort. In de overtuiging interesse te wekken bij

overige aanwezigen om samen te werken of elkaar op

andere wijze te informeren om een innovatie een stap

verder te brengen. Na de pitches was er een speed-

date. Mogelijke overeenkomsten werden besproken

en contacten gelegd.

Het mooie aan de presentatie van DSP Valley zelf was

de opmerking dat zij niet opteren voor Innovation maar

voor WE-novation. De Wals: “Dan wordt het een Win-win-

novation. Het stimuleren van samenwerking kunnen wij

doen, doordat we beschikken over Europese gelden

(EFRO, Interreg en FP7), alsook middelen van Agent-

schap NL en vergelijkbare organisaties uit Vlaanderen.

Men kan aanspraak maken op TTC-vouchers van zo’n

5000 euro.” Iedereen wil smart zijn, maar volgens DSP

Valley ben je samen smarter.

De aanwezigen werden gestimuleerd over de grenzen

heen te kijken.

innovatie druipt er van af

Eén van de pitchers was Dirk de Keukeleere van AnSem

dat sterk is in design van analoge chiptechnologie voor

datacommunicatie en data-acquisitie. “Er zijn mogelijk-

heden waarin je op afstand controle wilt hebben over

bijvoorbeeld energiebehoefte in een woning, maar wat

kan via powerline? Het energiesysteem thuis moet kun-

nen communiceren met de vriezer, wasmachine, boiler,

slimme meter, zonnepanelen en de oplader van de elek-

trische auto.” AnSem onderzoekt de mogelijkheden van

powerline als energiecommunicator.

Sandy Claes van de KU Leuven houdt zich bezig met

smart homes magazine onderwijsSuSan verHeij

WE-NOVATION bIj PITCH DSP VALLEy IN EINDHOVENDSP VALLEy HIELD OP 14 jUNI EEN PITCH-

bIjEENKOMST IN HET EVOLUON IN EIND-

HOVEN IN HET KADER VAN HUN gRENS-

OVERSCHRIjDEND TTC-PROjECT (TOWARDS

TOP TECHNOLOgy CLUSTERS). DEzE OR-

gANISEERDEN zIj MET SMART HOMES.

DSP VALLEy IS EEN EUROPESE TECHNOLOgIE-

CLUSTER DIE zOgEHETEN CROSSbORDER

SAMENWERKINg (gRENSOVERSCHRIjDEN-

DE) OP HET VLAK VAN INNOVATIE STIMULEERT.

ALVORENS DIVERSE bEDRIjVEN EN INSTEL-

LINgEN HUN PITCH DEELDEN, bEzOCHTEN DE

DERTIgTAL gEïNTERESSEERDEN, bESTAAN-

DE UIT ONDERNEMERS, ONDERzOEKERS EN

INgENIEURS DE SLIMSTE WONINg VAN

NEDERLAND, gELEgEN IN DE TUIN VAN HET

EVOLUON. zIj zAgEN DAAR HOE MODERNE

DOMOTICA WORDT TOEgEPAST.


crossdesign tussen gebouwen en interventies. zij ont-

wikkelen onder andere mediatechnologie zoals pro-

totypes digitale schermen en fysieke interactie. Ook

ontwerpen ze applicaties, usability en visualiseren zij

hun ideeën. “Hoe ontwerpen we zodat gedragspatronen

van gebruikers zichtbaar worden? Oftewel hoe gaan we

voorbij aan de numerieke gegevens? Wat leer je van

een huis als gegevens of gedragspatronen duidelijk

worden?”. Ad van berlo van Smart Homes gaf te kennen

dat de Slimste Woning van Nederland feitelijk een living

lab is, dat ook voor tal van onderzoeken gebruikt kan

worden. “We kunnen ook ondersteunen in producten

goed op de markt te krijgen, juist doordat in de testfase

de juiste feedback wordt gegeven.”

Eddy goelen van Vito, een onafhankelijke onderzoeksor-

ganisatie uit belgië, is actief om een woning niet zozeer

smart te laten zijn, maar vooral ook healthy. “Wat is het

ideale binnenklimaat voor een ruimte? Wij zoeken naar

middelen die daaraan bijdragen. We registreren gezond-

heidsklachten, brengen emissies in kaart van materialen,

maar ook van luchtkwaliteit. Sensoren (gasleksensor,

CO2-indicator etc) meten, wij doen onderzoek hoe we

aan de hand van die data een ruimte weer gezond kun-

nen maken.”

SenSoren en tHermodynamica

Henk Herman Nap van Smart Homes vertelde het gezel-

schap over een projectvoorstel Health4Life, een onder-

zoek om mensen gezonder te laten eten, bijvoorbeeld

door hen te stimuleren via een gezondheidsspel. “20%

van de senioren is ondervoed, terwijl 20% van de kin-

deren een overgewicht heeft. Schrikbarende cijfers. Met

slechts 1 stuk groente en fruit per dag extra is er 30%

minder kans op hartfalen. Wij ontwikkelen een concept

om gezondheid te bevorderen, onder andere door test-

toepassingen met bodysensoren en ook 3D-sensoren die

gedrag registreren.” Hij zoekt samenwerkingspartners

op marketinggebied.

Sofie Pollin van KU Leuven wil hardware maken die juist

weer sensoren van energie voorziet. zij willen liefst ener-

gie sturen via het wifikanaal. Ook worden toepassingen

van akoestische sensoren onderzocht, microfoontjes

gebruiken weinig energie.

Sammy Rogmans van Nexilis verdiept zich in thermody-

namica. Hij zoekt een combinatie van de agenda, weers-

voorspellingen, gebruikerswensen, energiebehoeften.

De wijze van het benutten van thermodynamica kan

ervoor zorgen dat de kwaliteit van een gebouw beter

geregeld wordt. “beter voor de gebruiker en beter voor

de financiën. Als een afdeling gaat vergaderen, wat

genoteerd staat in de agenda, kan de temperatuur en

verlichting op zo’n afdeling automatisch worden aange-

past.” juist dit soort technieken zijn nodig in de toekomst.

Een vergaande gedachte, waar net als bij voorgaande

voorbeelden de innovatie er letterlijk van af druipt. juist

door samenwerking met andere partijen, nationaal en

internationaal, komen deze ontwikkelingen uiteindelijk

op de markt!

DSP Valley is als cluster van voornamelijk Vlaamse en

brabants/Limburgse bedrijven actief op het gebied van

smart systems en embedded technology solutions.

Meer weten? www.dspvalley.com

sammy rogmans sprak over thermodynamica

matchgesprekken


In dit project hebben deelnemers uit 6 landen

toegezegd om binnen 2 jaar in totaal 2 of meer

verschillende toepassingen in totaal 7000 wonin-

gen aan te brengen. In Nederland zullen in eerste

instantie meer dan 1000 ouderen uit het Rijnmond

gebied profiteren. Hiervoor doen in Nederland ook

Rijnmondnet en de Erasmus Universiteit mee in het

project. De rol van Smart Homes betreft o.a. het bieden

van technische know-how op het gebied van domotica

en Ambient Assisted Living (AAL), het aanpassen van

software, zorgen voor interoperabiliteit en algehele

taken van project management. Stichting Rijnmondnet,

waarin diverse zorgorganisaties uit Rotterdam e.o. par-

ticiperen, verzorgt de uitvoering van het project in het

Rijnmondgebied. De Erasmus Universiteit evalueert de

toepassingen en kijkt daarbij vooral ook naar het nut

van een universeel open ICT platform en naar de kosten

efficiëntie. Het project moet begin 2016 afgerond zijn.

Hieronder wordt nader uitgelegd wat AAL is en wat

de verschillen zijn tussen domotica en een platform.

Uit de verschillende AAL onderzoeksprojecten van het

eerste uur komen nu de eerste resultaten beschikbaar.

Die zijn meestal met hooguit enkele tientallen senioren

getest. De Europese Commissie, maar ook de nationale

overheden en de vele andere betrokkenen willen nu

verder dan de kleine pilots, die mooi gedaan konden

worden dankzij beperkt subsidiegeld. Uit de eerste

ervaringen is echter ook duidelijk geworden dat de weg

naar grote uitrol van AAL producten en diensten nog

een heel lange en moeilijke is. In die zin zal er nog heel

veel gezaaid moet worden om uiteindelijk succesvol te

kunnen oogsten.

ambient aSSiSted Living

Ambient Assisted Living is een samentrekking van Am-

bient Intelligence en Assisted Living. Ambient Intel-

ligence is meer dan tien jaar geleden bedacht: onze

omgevingen krijgen steeds meer minuscule sensoren

en actoren, die met elkaar samen werken, zodat het

lijkt of die omgevingen echt ‘intelligent’ gaan worden.

Met Assisted Living wordt in de Engelstalige landen het

beschermd wonen bedoeld.

In Europa is het concept Ambient Assisted Living neer-

gezet met de volgende betekenis: Het gebruik van

innovatieve op ICT gebaseerde producten en diensten

voor goed ouder worden, thuis, onderweg en op het

werk. Dit met de doelstellingen om kwaliteit van leven,

zelfstandigheid, deelnemen in de maatschappij en het

langer doorwerken van ouderen te bevorderen en de

kosten van zorg te verlagen. Dit zeer wijd omschreven

gebied beperkt zich dus tot ICT-oplossingen en strikt ge-

nomen valt b.v het ontwikkelen van een betere rollator

niet hieronder. Maar de verbetering en het gebruik van

een elektrische rolstoel met GPSnavigatie of omgevings-

verkenning is wel weer onderwerp van AAL. AAL omvat

dus nadrukkelijk ook het gebied van onderweg zijn of

op het werk. Er is dus een grote overlap met domotica,

maar domotica is niet beperkt tot woontechnologie

voor senioren. Tot domotica behoren ook zaken als

energiemanagement en audio-visuele technologie.

iCt pLatformS in de woning

Bij domotica gaat het om het koppelen van senso-

ren, actuatoren en enige intelligentie, via een bedraad

of gedeeltelijk draadloos netwerk, waarmee in een

slimme woning een reeks van “gebeurtenissen” met

een simpele knop of zelfs geheel automatisch op gang

gebracht kunnen worden. Twee voorbeelden: Men drukt

op een knop van een bedieningspaneel of een tablet

met aanduiding “gezellig lezen” en vervolgens gaan

automatisch enkele lampen in bepaalde dimstand,

gaan de gordijnen automatisch dicht, gaat de TV uit

en komt een lichte achtergrondmuziek op. Een ander

voorbeeld: Een oudere persoon is gevallen, drukt op

de personenalarmering, waarop gelijktijdig de TV en/of

radio automatisch uit gaan, een oproep gemaakt wordt

met de alarmcentrale, de spreekluisterverbinding ook

te horen is in het vertrek waar de persoon ligt en de

voordeur automatisch ontgrendeld wordt, wanneer

de hulpverleners zich bij de deur melden.

Bovengenoemde voorbeelden zijn goed te maken met

de klassieke domotica. Dat wil zeggen, er zijn verschil-

lende sensoren (in dit geval knoppen), die via voor-

geprogrammeerde “intelligentie” diverse actuatoren

(motor van gordijn, dim-units, voordeurslot, etc.) kun-

nen aansturen. Met deze domotica zijn de afgelopen 15

jaar en worden nog steeds veel woningen uitgerust. Er

zijn echter steeds meer sensoren op komst, die enorm

smart homes magazine onderwijsad van berLo

MAkE IT REAALSMART HoMES wERkT SINDS BEGIN 2013 MEE AAN HET GRoTE EURoPESE PRojECT REAAL. DIT IS EEN z.G. “UITRoL”

PRojECT, wAARBIj DE EURoPESE CoMMISSIE fINANCIëLE oNDERSTEUNING BIEDT oM TECHNoLoGIE VooR LANGER

zELfSTANDIG woNEN oP GRoTE SCHAAL IN woNINGEN ToE TE PASSEN.


veel meer data opleveren. De slimme woningen van de

toekomst vereisen daarom ook een ICT platform dat

ervoor zorgt dat alle informatie van alle sensoren en alle

apparaten op een slimme manier beschikbaar komen.

zo’n platform krijgt daarmee z.g. middleware software

voor toegang tot die informatie. Verder bestaat zo’n

platform ook vaak uit een z.g. semantisch framework,

een set van benamingen voor de soorten informatie

die uitgewisseld moeten worden. Tot slot kunnen ICT

platforms specifieke gereedschappen hebben om op

basis van slimme programmering ‘intelligente’ beslis-

singen te nemen.

In Europa zijn inmiddels tientallen ICT-platforms voor

gebruik in de woning in ontwikkeling. Geen ervan is

dit moment echt commercieel doorgebroken. Reden

hiervoor is dat de complexiteit enorm groot is: het

gaat om data van grote verscheidenheid, van zuiver

technische aard tot en met data als bloeddruk en ge-

wicht van personen. De vele ontwikkelaars zijn het

verder niet eens over de taal, die op verschillende ni-

veaus gesproken moet worden en dus worden er veel

platforms ontwikkeld, waar niet alle gewenste data

gebruikt kunnen worden. De Europese Commissie heeft

vijf jaar geleden besloten dat het tijd werd om nog

eens één groot project te financieren, dat zou moeten

komen tot een universeel bruikbaar ICT platform. Dit

project, UniversAAL geheten, is in een afrondende fase

en heeft middleware software opgeleverd, waarmee in

principe elke toepassing en dienst gebruikt kan worden.

Alle data die bij die toepassing of dienst van belang zijn,

moeten bij elkaar komen, waardoor slimme beslissingen

geprogrammeerd kunnen worden, die leiden tot een

geautomatiseerde opvolging voor de oudere persoon

in de woning. De software van UniversAAL is zo meteen

voor iedereen gratis toegankelijk en beschikbaar. Het

project ReAAL gaat gebruik maken van dit UniversAAL

platform. Dat wil zeggen dat de verschillende toepas-

singen, die langer zelfstandig wonen mogelijk maken,

voorzien worden van een ‘UniversAAL laagje’, waarmee

data van al die toepassingen makkelijker toegankelijk

en dus gebruikt kunnen worden. Het voordeel van het

gebruik van dit open ICT platform met voor iedereen

toegankelijke software is uiteindelijk dat uitbreidingen

met nieuwe producten en toepassingen eenvoudiger

en dus ook goedkoper worden. Het project bevindt

zich echter nog in een beginstadium, waardoor groot-

schalig gebruik van dit open en door de Europese Com-

missie gepropageerde systeem pas over 3-5 jaar echt

mogelijk is.


De leerspellen zijn ontwikkeld voor appa-

raten waarop de bewegingssensor Kinect

wordt aangesloten, maar ook voor de steeds

meer verkochte digitale tv’s. De leerspellen

hebben als doel om zelfeducatie te bevorderen, maar

ook om door samenspel sociale contacten met familie

en vrienden te verrijken. Smart Homes werkte in het

project intensief samen met Ananz Ouderenzorg van

de St. Anna Zorggroep te Geldrop. Ook werkte Smart

Homes samen met het Griekse Exodus en 50plus Hel-

las, het Spaanse Vicomtech en Ingema, en de Sloveense

Universiteit van Ljubljana.

Henk Herman Nap, projectleider bij Smart Homes zegt

hierover: “We zijn begonnen met literatuuronderzoek

en hebben daarna in Nederland, Spanje en Griekenland

groepsgesprekken gehouden met senioren. Uit deze

gesprekken zijn behoeften en wensen gedistilleerd,

waarna een aantal papieren prototypes gemaakt zijn. In

alle stadia hebben senioren input kunnen leveren over

het ontwerp en de spel-ervaring met LEAGE. Uiteindelijk

is een werkend driedimensionaal spel ontwikkeld dat in-

gezet kan worden om een leven lang leren te stimuleren.”

In het LEAGE spel zitten meerdere minigames. Senioren

worden geactiveerd via het spel, tegelijkertijd leren zij

nog steeds nieuwe zaken over een land. Zo kunnen

zij via het spel een reis door Europa maken en bezoe-

ken ze als het ware virtueel een aantal trekpleisters per

land. In Nederland kan een speler bijvoorbeeld naar

de Deltawerken, in Spanje bezoekt de speler het Gug-

genheim Museum en in Griekenland gaat hij of zij naar

het Parthenon in Athene.

In totaal hebben bijna veertig senioren het LEAGE-spel

gespeeld tijdens de evaluatiestudies. Zes deelnemers

per land (18) hebben specifieke taken uitgevoerd tijdens

een experiment. De interviews zijn afgenomen om kwa-

litatieve resultaten te verkrijgen en vragenlijsten voor

de kwantitatieve resultaten.

Het was voor de deelnemende ontwikkelaars een inten-

sieve en leuke tijd en er zijn meerdere evaluatiestudies

uitgevoerd. Het doel van de evaluatiestudies was om

er achter te komen of senioren echt iets leerden. Henk

Herman Nap: “Verder wilden we weten of senioren het

spel accepteerden, of ze het leuk vonden om te spelen

en of het eenvoudig te bedienen was. Dit zijn de ingre-

diënten voor een spel dat aansluit op de behoeften en

capaciteiten van senioren.”

Als je als speler bij een plek bent aangekomen zie je eerst

een marktplein (zie afbeeldingen) waar je kan kiezen

uit vier verschillende activiteiten. Zo kan de speler een

bezoek brengen aan de apotheek. Hier krijgt de speler

informatie over landspecifieke EHBO en een kleine quiz.

smart homes magazine onderwijsHenk Herman nap

LEAGE - EEN SErIOUS GAME VOOr OUDErE EUrOPEANENHEt EUrOPESE PrOjEct ‘LEAGE’, WAAr SMArt HOMES OOK BIj BE-

trOKKEN IS, IS ONLANGS AfGErOND. LEAGE StAAt VOOr LEArNING

GAMES fOr OLDEr EUrOPEANS. Er ZIjN EDUcAtIEVE cOMPUtEr-

SPELLEN ONtWIKKELD VOOr EN MEt SENIOrEN.

Boven: speelsessies in nederland (Kastanjehof te geldrop)

Binnen het project is een

iteratieve ontwerpcyclus

toegepast.


De tweede activiteit is een bezoek aan de hoofdattractie

van de stad. Daar krijg je een fraaie 3D animatie te zien

van de toeristische trekpleister met informatie over de

historie en wordt gewezen op bezienswaardigheden.

Verder kan men bijvoorbeeld in het restaurant virtueel

een kookcursus krijgen over de bereiding van lokale

lekkernijen. Aan het spel is ook een bewegingsspel

ontwikkeld waar je o.a. een lokale dans kan aanleren

of bijvoorbeeld het in de wind zetten (kruien) van een

molen. Dit laatste spel maakt gebruik van de bewe-

gingssensor in de Kinect zodat je ook daadwerkelijk de

bewegingen kan uitvoeren. De speler krijgt feedback of

een beweging goed wordt uitgevoerd en wint hiervoor

punten en awards.

Uit de kwalitatieve resultaten bleek dat het spel leerzaam

was. Enkele reacties van spelers:

“ja, ik heb zeker wat geleerd, waaronder een aantal

recepten. Met name de informatie over Spanje was nut-

tig…Het was zeker een leerzame tijd”

“Ik ben nieuwe feiten te weten gekomen over de historie

van de drie landen…je hebt geen computerervaring

nodig om het spel te kunnen spelen. je drukt gewoon

op de knoppen van de afstandbediening”

Sommige deelnemers hadden wel eventjes tijd nodig

om zich het spel aan te leren, maar uiteindelijk genoten

ze van het spelen: “In het begin voelde ik mij een beetje

onhandig, maar de tweede er derde keer lukt het wel en

is het spel makkelijker te gebruiken. Als je een antwoord

goed hebt, voel je je blij.”

in Het Spel opgaan

Henk Herman Nap besluit: “Natuurlijk leert het team ook

van de opmerkingen van spelers. Het LEAGE spel kan nog

zeker verbeterd worden, waaronder de snelheid waarmee

de informatie over de landen wordt gepresenteerd. Zo

zei een van de deelnemers: “Het tempo was heel hoog,

te hoog. Het ontwerp zag er wel mooi uit…”

Uit de experimentele sessies bleek dat de gebruikersvrien-

delijkheid (usability) voor LEAGE op de Digitale tV (StB)

en de Kinect hoog was (zie figuur

rechts). De gebruikersvriendelijk-

heid was voor de deelnemers in de

drie landen boven het midden van

de schaal en zelfs voor Nederland

en Griekenland zeer hoog (tegen

het maximum van de schaal aan: 7).”

Interessant om te melden is dat

‘Immersion’, ofwel het volledig

geabsorbeerd worden door het

spel waardoor je alles om je heen

vergeet, ook hoger was dan het

midden van de schaal (zie figuur

links). Dit terwijl het een een-

marktplein van Bilbao

animatie en informatie over de trekpleister in Bilbao: het guggenheim museum

Quiz over Bilbao

het bereiden van mosselen tijdens de kookcursus

danscursus: griekse dans "


voudig spel betreft dat nog door-

ontwikkeld moet worden en niet

uitblinkt in hoge kwaliteit graphics

en sounds. Schijnbaar was de in-

houd en het verhaal voldoende om

ervoor te zorgen dat de deelne-

mers volledig in het spel opgingen.

Al met al kan geconcludeerd wor-

den uit de evaluatiestudies dat de

gebruikersvriendelijkheid van de

spelmenu’s en bediening hoog

was en dat de spelervaring zeer

positief was; het was leuk om te

spelen, het gaf voldoening en ge-

noeg uitdaging. Het uiteindelijke doel van het project

was behaald: het leveren van een vergelijkbare gebrui-

kersvriendelijkheid en spelervaring tussen verschillende

landen en producten (Kinect & digitale tV) en het leveren

van een leerervaring voor oudere Europeanen. Smart

Homes en de partners gaan nu het spel doorontwik-

kelen en optimaliseren.

Interesse in deelname of verdere informatie:

neem contact op met Henk Herman Nap

([email protected]).

literatuur

nap, h.h. (2011). serious gaming.

Smart Homes Magazine, 3, 20-22.

nap, h.h., Facal, d., & Lozar-manfreda, K. (2012).

Play for life: the leage game.

AAL forum Proceedings 2012.

diaz-orueta, U., Facal, d., nap, h.h., & ranga, m-m.

(2012). what is the key for older people to show

interest in playing digital learning games? initial

qualitative findings from the Leage project on a

multicultural european sample.

Games for Health journal, 1(2), 115-123.

Van Uden et al. (2013). Play on: serious gaming for

Future seniors.

Interview: Henk Herman Nap. Stichting toekomst-

beeld der techniek, Stt 76, 52-54.

nap, h. h., & diaz-orueta, U. (2013). rehabilitation

gaming. In S. Arnab, I. Dunwell, & K. Debattista (Eds.),

serious games for healthcare: applications and

implications (pp. 50-75).

Hershey, PA: Medical Information Science reference.

doi:10.4018/978-1-4666-1903-6.ch003

Meer comfort en woonplezier. Ervaren?

WERKENWONEN ZORG INDUSTRIE

Albert Plesmanstraat 38 - Barneveld - t 0342 42 51 [email protected] - www.leertouwer.nl - twitter @leertouwerbv


Zorg en signalering op afstand met behulp van

technologie kan bijdragen aan betere zorg voor

thuiswonende ouderen en mensen in zorgin-

stellingen. Om de voordelen van dit soort tech-

nologie op een verantwoorde wijze te kunnen

benutten, beveelt het RIVM zorginstellingen

aan een duidelijke visie te formuleren over de

inzet van domotica in het zorgproces. Het is

belangrijk dat zorginstellingen een risicoana-

lyse maken en waar nodig beheersmaatregelen

invoeren. Het rapport is een handreiking voor

inzet van domotica in de zorg. Het RIVM is het

rijksinstituut voor volksgezondheid en milieu.

Zorgdomotica omvatten de toepassing van

sensoren en communicatietechnologie in de

woning of andere verblijfsruimte ter ondersteu-

ning van de zorg aan de cliënt. Het bekendst is

de alarmknop die een persoon bij zich draagt

en waarmee in geval van nood een hulpverle-

ner of mantelzorger gealarmeerd kan worden.

Verder zijn er sensoren beschikbaar die bij een

bepaalde gebeurtenis - zoals uit bed stappen,

vallen, het verlaten van de woning - een signaal

naar de zorgmedewerkers sturen, eventueel

met beeld en geluid. Recent zijn de intelligente

systemen die pas een signaal geven als de

gedragingen van de cliënt afwijken van wat

voor de betreffende persoon gebruikelijk is.

Een systeem kan dus een patroon herkennen.

Dergelijke systemen zorgen voor eenzelfde

niveau van veiligheid, gecombineerd met een

geringere inbreuk op de privacy.

De ondersteunende technologieën die worden

gebruikt voor alledaagse verrichtingen door

mensen met ernstige lichamelijke beperkingen

vergroten de zelfredzaamheid en daarmee de

kwaliteit van leven. Vaak gebeurt dat in de

vorm van speciale afstandsbedieningen.

Met het invoeren van domotica wordt ver-

trouwd op een systeem van ‘zorg op afstand’.

Fysieke verzorging en verpleging kunnen

echter niet met behulp van domotica worden

verleend. Domoticatoepassingen kunnen dus

slechts een deel van de zorg vervangen. En kun-

nen een aanvulling vormen op bestaande zorg.

CliëntgeriCHte zorgviSie

De Kwaliteitswet zorginstellingen geeft

in hoofdlijnen de kaders voor de kwali-

teitsborging van de zorgprocessen in het

algemeen, dus ook voor de zorgproces-

sen waarin domotica worden toegepast.

De zorginstelling moet verantwoorde zorg

bieden.

Het rapport concludeert onder andere dat ver-

antwoord gebruik van domotica begint met

een cliëntgerichte zorgvisie. En heel belangrijk:

hoe daarmee het leven van de cliënten wordt

verbeterd. Het gebruik van domotica vraagt

om een inschatting van de lichamelijke en ver-

standelijke mogelijkheden en beperkingen

(assessment) van de individuele cliënt, om vast

te stellen of een bepaalde toepassing geschikt

is voor deze persoon.

Het gebruik van domotica moet in het zorgleef-

plan vastgelegd worden en moet periodiek

geëvalueerd worden. Elk van de drie actoren

technologie, cliënt, zorgorganisatie in het zorg-

proces dat wordt ondersteund met domotica

kan falen, waardoor de zorg niet of niet tijdig

wordt geleverd. Let wel, dat gebeurt zonder

domotica ook niet altijd op de juiste wijze!

geen univerSele riSiCoanalySe

Dit niet of niet tijdig leveren van zorg kan

ongemak, letsel of zelfs overlijden tot gevolg

hebben. De toepassing van domotica moet

TEcHnIEKEn En RIsIcO’s In LangDuRIgE ZORg

OnLangs VERscHEEn HET RIVM-RappORT ‘DOMOTIca

In DE LangDuRIgE ZORg - InVEnTaRIsaTIE Van TEcH-

nIEKEn En RIsIcO’s. HET RappORT Kan bEscHOuwD

wORDEn aLs EEn HanDREIKIng VOOR RIsIcObEHEER-

sIng DOOR ZORgaanbIEDERs’.

daarom ingebed zijn in een systeem voor

risicomanagement, waarvan de risicoanalyse

een belangrijk onderdeel vormt.

Er bestaat geen universele risicoanalyse.

Een risicoanalyse kan alleen van toepassing

zijn voor een specifieke organisatie, met haar

eigen domoticasystemen, medewerkers, cliën-

tenbestand, cultuur en zorgproces.

Er bestaan richtlijnen en normen voor het

gestructureerd uitvoeren van een risicoana-

lyse, die in principe alle bruikbaar zijn voor

het risicomanagement rondom de inzet van

domotica. Zorgorganisaties die aanvangen

met het opzetten van een systeem voor risi-

comanagement van de zorgprocessen, doen

er goed aan dit onder begeleiding van een

specialist te doen.

De literatuur, de IgZ-incidentendatabase en

de gesprekspartners in interviews leverden

veel voorbeelden van risico’s, mogelijke gevol-

gen van de risico’s en de beheersmaatregelen

die getroffen kunnen worden om de risico’s

weg te nemen of de gevolgen er van tot een

acceptabel niveau te beperken.

Risicomanagement vergt wel de inzet van alle

medewerkers in de organisatie en het manage-

ment. gezien de complexiteit van de materie en

de continue aandacht die risicomanagement

vraagt, is het raadzaam om de verantwoorde-

lijkheid voor het coördineren en sturen van

de activiteiten duidelijk bij bepaalde functies

neer te leggen.

Verder is een bedrijfscultuur noodzakelijk

waarin knelpunten in het zorgproces, irrita-

ties, suggesties, incidenten en bijna-incidenten

open door de zorgmedewerkers besproken

kunnen worden, zodat er organisatie-breed

van geleerd wordt. En niet onbelangrijk; zodat

er actief aanpassing van beleid plaatsvindt

en mogelijk zelfs gekozen wordt voor andere

domoticatoepassingen.

smart homes magazineSuSan verHeij


Wetenschappelijk directeur Prof. Dr. Wolf

Ketter deed het openingswoord. “Tegen

2050 hebben we acht keer de bronnen

van één planeet aarde nodig. En aange-

zien we die echt niet hebben, moeten we ons gedrag

veranderen,” zei Dr. Ketter tegen een publiek van 140

mensen bestaande uit vertegenwoordigers van zowel

de academische en zakelijke wereld als overheidsinstel-

lingen. “Voor velen is dit onontgonnen gebied en is het

voor de energiesector en de universiteiten onmogelijk

om de uitdagingen alleen aan te gaan” stelde hij.

Experts lieten zien dat gedragsverandering gerealiseerd

kan worden via het ‘slimme’ elektrische net, dat vraag en

aanbod coördineert, waaronder hernieuwbare energie.

Het bestaat al in de vorm van een computersimulatie

als de Powertac Power Trading Agent. Maar om het in

de praktijk te laten werken, moeten consumenten hun

smart homes magazine reportagerick van de Weg

VErPlicHTingEn En sTiMuli in ToEKoMsTigE EnErgiEsEcTor

ErAsMus EnErgy ForuM

oP HET TWEEDE, jAArlijKsE ErAsMus EnErgy ForuM in roTTErDAM VAn VrijDAg 21 juni 2013 is Er Door

ToPVErTEgEnWoorDigErs VAn inTErnATionAlE bEDrijVEn, uniVErsiTEiTEn En oVErHEiD gEsProKEn oVEr

VErPlicHTingEn En sTiMuli oM niEuWE EnErgiETEcHnologiEën oP DE MArKT TE brEngEn. HET ForuM WErD

gEorgAnisEErD Door HET ErAsMus cEnTrE For FuTurE EnErgy businEss. DiT cEnTrE is VErbonDEn AAn DE

roTTErDAM scHool oF MAnAgEMEnT, ErAsMus uniVErsiTy (rsM) En is EEn VAn DE KAnAlEn DAT rsM onDErzoEK

ToEgAnKElijK MAAKT Voor HET bEDrijFslEVEn.


gedrag veranderen en moeten producenten hen daartoe

aanzetten. Daarnaast zijn er een duidelijke, lange termijn

kader en stabiele visie voor de toekomst nodig op het

niveau van overheid en gemeenten. of liever nog op

het niveau van continenten. Het publiek werd er tijdens

de presentaties aan herinnerd dat klimaatverandering

zich al op het punt bevindt waar het onomkeerbaar is.

gedragSprikkelS

We kunnen onze eigen co2-emissies verminderen en e-

voertuigen gebruiken, zonder drastische wijzigingen in

onze levensstijl, was de boodschap. slimme meters hel-

pen bij het reduceren van de kosten en het bevorderen

van gedragsprikkels. De op de toekomst gerichte britse

energiesector pakt de uitdagingen aan met gevarieerd

succes: die ideeën kunnen de blauwdruk voor de rest

van de sector worden. Maar die sector ‘kijkt momenteel

naar de verkeerde prikkels voor verandering en kanali-

seert investeringen verkeerd,’ aldus Volker beckers. Hij

is als expert verbonden aan de britse belastingdienst en

tevens non-executive director bij Elexon ltd, dat een cen-

trale rol speelt bij de elektriciteits-groothandelsmarkt.

bij zijn presentatie kon hij ook putten uit zijn ervaring

als voormalig group chief Executive van rWE npower.

Tijdens zijn voordracht bepleitte hij een pan-Europees

energiebeleid, maar hij gaf aan te twijfelen aan de po-

litieke wil en hij bekritiseerde het huidige investerings-

beleid. beckers stelde een interessante vraag: “Wat heeft

de energiesector voor ons gedaan?” sinds de discussie

over de hervormingen van de elektriciteitsmarkt is er

geen enkel groot project meer voorgesteld. Mensen zijn

sceptisch geworden over wat het betekent om afhanke-

lijk te zijn van capaciteitsmarkten. Hij refereerde aan de

60% verlaging van co2 uitstoot die behaald kan worden

zonder aan comfort in te boeten, maar hij voegde daar-

aan toe dat decarbonisatie niet kan worden gerealiseerd

met de huidige technologie.

“slimme meters zijn incompatibel met capaciteitsmark-

ten” stelde hij. “slimme meters zijn ontworpen om ge-

drag te veranderen, en er bestaat niet zoiets als slimme

energie. Maar als slimme meters betaalbaar worden en

de energiefactuur drastisch vermindert, dan is dat een

aansporing tot gedragsverandering. Hij wees ter tot slot

op dat slimme meters leiden tot het beter in de gaten

houden van energieconsumptie voor diegenen die meer

dan 10% of meer van hun beschikbare inkomen aan

energiekosten moeten besteden. “Wat je ook verandert,

doe het stapsgewijs” zei hij tot slot. “We dienen energie-

opwekkende huishoudens te belonen.”

Twee unieke panels van experts beantwoordden vragen

die de aanwezigen stelden over cyberveiligheid, normen

en regelgevende infrastructuur, ‘prosumers’ en over

slimme netwerken in ontwikkelingslanden. Daarnaast

gingen de panelleden van het eerste panel in op de vraag

hoe co2-emissies te verminderen zonder te wachten

op overheden om de juiste weg te wijzen. Het tweede

panel bediscussieerde de haalbaarheid van intelligente

thuistechnologie en de opkomende crossover tussen

elektriciteit-aanbieders en telecombedrijven voor de

iT-infrastructuur voor slimme meters en energienetten.

De middagsessie ging over de technische en zakelijke

relaties tussen klant en ecosysteem. Elektriciteit is om

fysieke redenen moeilijk op te slaan, dus moet de vraag

het aanbod volgen en is de technologie nodig voor de

regeling ervan. uit de discussie kwam naar voren dat

de Europese markt van end-to-end, van groothandel

tot detailhandel, transparant moet worden.

ook de te overbruggen afstanden tussen opwekking en

gebruik van energie vormen een uitdaging. Dat geldt

eveneens voor het in evenwicht houden van vraag en

aanbod en het vinden van effectieve manieren om alle

stakeholders te stimuleren mee te werken aan nieuwe

initiatieven. De opgestelde normen en een sterk platform

zijn nodig voordat het open, slimme netwerk met meer-

dere tenants en services werkelijkheid wordt, maar dit

kan gestimuleerd worden door de groei in het gebruik

van persoonlijke digitale diensten, zoals smartphones

en tablets. Het proces moet helemaal ‘back to basic’ en

het systeem moet opnieuw uitgevonden worden, wat

onmogelijk is zonder intensieve samenwerking.

Een volledig verslag van het Erasmus Energy Forum

2013 is te vinden op www.rsm.nl/energyforum.

Het volgende Erasmus Energy Forum staat gepland

voor de lente van 2014. Wilt u op de hoogte gehou-

den worden over dit Forum, kunt u een e-mail sturen

naar [email protected].


Het is dan ook juist de aandacht die gegeven

wordt aan de oud-medewerkers welke een

mooie aanleiding vormt voor de opening

van het gesprek met Martin Wervenbos, Ma-

nager van Verkerk Service Systemen (VSS), Ruud Kuipers,

Hoofd Verkoop en Stephan Jongbloed, Marketing &

Communicatie.

In een ontspannen sfeer steekt Martin Wervenbos

enthousiast van wal: “Trouw en vertrouwen zijn twee

wezenlijke eigenschappen in ons bedrijfs-DNA. Beide

begrippen lopen als een rode draad door het bedrijf.

Ondanks het huidige economische klimaat, laten wij

onze klanten nooit in de steek. Dit wordt door onze

klantenkring gewaardeerd en die zijn dan ook zeer trouw

naar ons toe.”

Verkerk Service Systemen (VSS) houdt zich als onderdeel

van de Verkerk Groep bezig met de ontwikkeling, pro-

ductie, levering, het in bedrijf stellen en onderhoud van

smart homes magazine PartnerrePortage Verkerk groePYvonne van der ven en tHeo WubboltS

Al 90 JAAR BRON VAN SpANNING, STROOM VAN INSpIRATIe

De VeRKeRK GROep VIeRT DIT JAAR HAAR 90-JARIG BeSTAAN. ReDeN VOOR SMART HOMeS MAGAzINe OM Op BezOeK

Te GAAN BIJ HeT IN zWIJNDReCHT eN HOeVelAKeN GeVeSTIGDe fAMIlIeBeDRIJf eN SMART HOMeS pARTNeR VAN HeT

eeRSTe uuR. BIJ BINNeNKOMST lezeN We IN De VeRKeRK VISION, HeT JAARlIJKSe BeDRIJfSMAGAzINe: “AlS DIReCTIe-

TeAM zIJN We ONTzeTTeND TROTS DAT HeT BeDRIJf HeT Al 90 JAAR VOlHOuDT, MeT Veel DANK eN WAARDeRING AAN

ONze MeDeWeRKeRS VAN VANDAAG, MAAR zeKeR OOK AAN De OuD-MeDeWeRKeRS VAN VROeGeR, DIe DIT pRACHTIGe

BeDRIJf Mee HeBBeN OpGeBOuWD TOT WAT HeT Nu IS.”, AlDuS DIReCTeuR peTeR SCHNeIDeRS.

Vestiging zwijndrecht


smart homes magazine PartnerrePortage Verkerk groeP

intelligente verpleegroepsystemen voor zowel intramu-

rale als extramurale zorg in woonzorgcentra, verpleeg-

huizen, ziekenhuizen en thuiszorg in heel Nederland.

VSS functioneert als system integrator binnen de zorg

met behulp van moderne en bewezen technieken. Door

continu te investeren in kennis en ontwikkelingen lukt

het VSS om marktgericht en innovatief te blijven en

met een eigen R&D afdeling is een idee naar realisatie

snel gemaakt.

Stabiel

Binnen de Verkerk Groep is een vijftal business units

actief waarvan Verkerk Service Systemen al bijna 30

jaar er één van is. De Verkerk Groep adviseert, ontwerpt,

realiseert, onderhoudt en beheert duurzame elektro-

technische installaties waarbij utiliteit, industrie en de

gezondheidszorg belangrijke marktsegmenten vormen.

Wervenbos vervolgt: “Natuurlijk merken wij de gevolgen

van de crisis. VSS, met 90 medewerkers, is gelukkig sta-

biel, maar doordat er weinig tot niets gebouwd wordt,

denk daarbij aan de utiliteitsbouw, merken wij daar als

Verkerk Groep breed vanzelfsprekend wel het een en

ander van. Toch houden we met de vijf business units

elkaar redelijk goed in balans en kan waar nodig gescho-

ven worden met mankrachten. Het personeelsbestand

blijft dan ook stabiel op zo’n 340 medewerkers.

Ruud Kuipers vult daar bij aan: “er is nog wel werk te vin-

den, maar voor mij mag de crisis voorbij zijn. Nieuwbouw

is uiteraard veel mooier voor ons, want in bestaande

gebouwen en complexen moet je namelijk altijd veel

passen en meten. Vanaf de tekentafel bouw je ook aan

een beter op elkaar afgestemd geheel. Veel, met name,

zorginstellingen weten ook niet wat de toekomst zal

brengen en zijn dus zoekende.”

vSS•SPt

Het begrip trouw vinden we overigens ook terug in het

partnerschap van de Verkerk Groep met de Stichting

Smart Homes. Wervenbos: “Ik geloof dat wij een van de

eerste, toch zeker een van de eerste drie bedrijven waren

die de Stichting vanaf het begin hebben ondersteund.

VSS heeft van meet af aan het belang gezien van dit

initiatief van Ad van Berlo om gezamenlijk de markt te

bedienen. Natuurlijk enerzijds door de ondersteu- "

martin Wervenbos

Verpleeggroepsysteem VSS•SPT thuiszorgoplossing Vss PC touch

ruud kuipers


ning van kennis vanuit de Stichting, maar anderzijds

ook het realiseren van technische ondersteuning met

een bedrijf als het onze in de zorg.” Om te vervolgen: “In

de begintijd van VSS, die nu bijna 30 jaar als business

unit binnen de Verkerk Groep bestaat, zagen we dat

veel zorgcomplexen ‘een’ systeem kochten, waardoor

er allerlei systemen naast elkaar functioneerden. Het

koppelen van deze systemen bijvoorbeeld leidde niet

altijd tot het gewenste resultaat. er is toen in 1984 na

goed overleg besloten om zelf verpleegroepsystemen

te ontwerpen met integratiemogelijkheden (domotica),

en met succes. In veel zorginstellingen draaien nu nog

steeds systemen die we ruim twintig jaar geleden gele-

verd hebben en nog steeds naar behoren functioneren.

Toch is er de laatste jaren de behoefte ontstaan voor een

nieuw en geïntegreerd systeem – VSS • SpT geheten. Dit

verpleegroepsysteem met touch screen draait nu twee

jaar en heeft een waar sneeuwbaleffect veroorzaakt:

groei in aantal locaties én in systemen. Ook nieuw is de

net geïntroduceerde VSS • PC Touch die specifiek voor

de hardgroeiende thuiszorg is ontwikkeld.”

Tijdens de rondleiding in de showroom, toont Werven-

bos ons dit systeem en vertelt: “In principe moet zo’n

systeem laagdrempelig zijn. Dat zie je hier op het scherm

in de eenvoud van de bediening. Daarnaast moet het

Inhakend op voor-

gaande diepen we

een persbericht op

uit een van de eerder

uitgaven van Smart

Homes Magazine:

zwijndrecht, 22 juni

2010 – De Verkerk

Groep uit zwijnd-

recht heeft op 18

juni j.l. het eerste predicaat uitgereikt gekregen van de brancheon-

derscheiding excellent Opleidingsbedrijf. Dit keurmerk binnen de

installatietechnische branche gaat naar bedrijven die voldoen aan de

gestelde eisen binnen deze nieuwe brancheonderscheiding voor het

opleiden en begeleiden van (toekomstige) medewerkers.

Reden voor deze nieuwe certificering is dat een aantal installatietech-

nische bedrijven in zuid-Holland van mening was dat de wettelijke

voorwaarden niet meer voldeden aan de hedendaagse eisen die gesteld

worden aan werkgever en werknemer. In de praktijk stellen zij bij het

opleiden van (toekomstige) medewerkers zwaardere eisen aan de

branche en zichzelf dan de oorspronkelijke voorwaarden voorschrijven.

Op initiatief van onder andere de Verkerk Groep, de werkgeversorga-

nisatie uneto-VNI en het Opleidings- en ontwikkelingsfonds voor de

Technische Installatiebranche OTIB is daarom het predicaat excellent

Opleidingsbedrijf ontwikkeld. Het afgelopen jaar zijn hiervoor criteria

opgesteld en met succes beproefd.

zWare eiSen

zo moet in een excellent Opleidingsbe-

drijf het opleiden van medewerkers een

aantoonbaar en gedegen onderdeel

zijn van het bedrijfsbeleid en bedrijfs-

processen. Voorts dient het bedrijf te

voldoen aan diverse extra faciliteiten

voor leerlingen en praktijkopleiders. Tot

slot wordt van het bedrijf verwacht dat

het ook extern actief is, bijvoorbeeld

door docenten van beroepsopleidingen

stage te laten lopen in het bedrijf of

door zelf gastlessen te verzorgen op een

school. een bedrijf kan zowel klein als groot zijn, mits het excelleert

op opleidingsgebied. Jaco den Haan, praktijkopleider bij de Verkerk

Groep is verheugd met het certificaat: “Wij willen onze (toekomstige)

medewerkers op het hoogste niveau opleiden, maar daar moeten

wij als opleider wel de best mogelijke situatie voor bieden. Met dit

certificaat is dit gegarandeerd”.

PoSitief reSultaat

In de afgelopen periode nam de Verkerk Groep als testcase deel aan

deze audits, met een positief resultaat. Op verzoek van de branche is

het kennis- en adviescentrum Kenteq verantwoordelijk voor de toet-

sing van de verschillende criteria bij kandidaat-bedrijven. De Verkerk

Groep is de gelukkige om als eerste van Nederland het certificaat te

mogen ontvangen.

martin Wervenbos legt de werking

uit van de Vss PC touch

Directeur Piet Visser


maatwerk zijn. Wat de ene gebruiker juist wel graag

heeft, bijvoorbeeld een kerkomroep, heeft de ander

misschien geen behoefte aan en wil juist weer graag

verbinding met de buurtwinkel(s). Onze grote kracht zit

‘m in het inlevingsvermogen met alle denkbare partners

om een systeem nog sterker te maken. Met een mooi

woord: synergie.”

innovatie met viSie

Op onze vraag of er gemakkelijk goed en gekwalificeerd

personeel te krijgen is, geeft Wervenbos aan dat er nauw

wordt samengewerkt met het Da Vinci college (Regionaal

opleidingen-centrum voor beroepsonderwijs en volwas-

seneneducatie in Dordrecht, red.) “Aangezien bijna 900

zorginstellingen onze VSS producten gebruiken is een

goede en snelle service van groot belang. elke gebruiker

verdient dezelfde behandeling met dezelfde reactietijd.

Vandaar dat we verschillende elektrotechnische instal-

latiebedrijven op strategische plaatsen in Nederland

hebben uitgekozen als eerstelijns serviceorganisatie

die ons kunnen assisteren bij eventuele storingen. Deze

organisaties moeten wel een gedegen training krijgen.

Hiervoor is de ‘Verkerk Academy’ is opgezet. Middels

deze academy worden monteurs van onze partners

specifiek voor VSS opgeleid tot waardige eerstelijns-

installateurs, die in het hele land hand en spandiensten

kunnen verrichten op locatie.

Stephan Jongbloed: “We zijn ons ook aan het oriënteren

om een e-learning programma op te starten voor deze

‘studenten’. Je moet denken dat de gezondheidszorg

snel verandert, zoals de verschuiving van intra- naar

medewerkers Validatie en

iCt-support

Verpleeggroepsysteem VSS•SPT

met de bijbehorende knoppenlijn.

De ‘Belevingszuil’ wordt gebruikt bij open dagen en school-bezoeken voor promotie van elektrotechniek.


Column

Theo Wubbolts

ONe HOpe

Bij menig zoekopdracht op sites van bedrijven die zich bezig houden

met ‘wonen’ krijg je bij het intikken van het woord ‘domotica’ het vol-

gende te lezen: “uw zoekactie had geen resultaat”.

Ik had evenmin resultaat bij het info-mailadres van de gezamenlijke

woonboulevards in ons land toen ik de vraag voorlegde in hoeverre

domotica een thema zou zijn. Tot twee keer toe bleef mijn mail onbe-

antwoord. Dan maar op eigen onderzoek uit.

In een nabij gelegen woonmall kon ik buiten een winkel in deurbeslag

en aanverwante producten in geen enkele van de 60 woonspeciaalzaken

ook maar iets, wat in de verte zou kunnen lijken op domotica, aantreffen.

evenmin als klandizie. Wel plakkaten met ‘Tot 70%’-korting op de ramen.

Maar waarom die korting als er geen mens te bekennen valt, laat staan

een die uit is op korting. er waren namelijk op dat moment helemaal

geen consumenten te vinden in dat grote complex!

zou het een idee zijn om van de alom aanwezige commerciële wanhoop

die er nu heerst ‘one hope’ te maken en onze energie en pijlen richten

op dit punt van welzijn, comfort, energiebesparing en levensduurbe-

stendigheid? Oftewel domotica? Kan dat plakkaat met korting voorlopig

ook even van de ramen…

de extramurale zorg. e-learning kan dan niet alleen

enorm helpen qua snelheid van handelen maar ook

op het gebied van efficiency en kostenbesparing. Dit

is een mooi voorbeeld hoe boeiend de elektrotechniek

eigenlijk is, het staat nooit stil en wij dus ook niet. We zijn

altijd bezig met vernieuwing in alle gebieden waar wij

werkzaam zijn. Onze slogan ‘bron van spanning, stroom

van inspiratie’ vat onze visie in één zin perfect samen.”

filoSofiSCH

Aan het einde van het open en geanimeerde gesprek,

komt er een filosofische gedachte ter tafel: “Het dorp

komt terug. Althans niet fysiek, maar wel ideëel. Als de

gemeenten geen gelden meer te verdelen hebben uit de

AWBz (Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten) omdat deze

worden overgeheveld naar de WMO (Wet Maatschap-

pelijk Ondersteuning) – en die pot krimpt, zo weten we

– moeten we naar wijkgebonden oplossingen zoeken.

een gepensioneerde past op de kinderen van zijn buren

en na werktijd helpt vader hem met boodschappen of

een ander klusje. Ik denk dat wanneer dat commerci-

eel goed wordt aangepakt, op wijkniveau inkopen en

dergelijke, dat het ‘dorps-idee’ helemaal zo gek nog niet

was…”, besluit Wervenbos dit bezoek aan de partner van

het eerste uur de Verkerk Groep.

Stephan Jongbloed: “Naast vele an-

dere beurzen en congressen staan

we dit jaar wederom met een stand

op De Beurs Domotica & Slim Wonen

die elk jaar uitstekend wordt georga-

niseerd door stichting Smart Homes.

We hebben door de jaren heen ge-

merkt dat de vraag van bezoekers

wat betreft domotica steeds wijdere

vormen aanneemt. Vandaar dat we

naast zorgoplossingen ook bredere

automatiseringsoplossingen tonen.

We nodigen sowieso graag iedereen uit om tijdens de beurs

nader kennis te maken met onze veelzijdige organisatie.

Daarnaast geven wij elk jaar op de vierde verdieping van

het Evoluon op diverse tijden een interessante presentatie

over een hedendaags ‘hot topic’. Dit jaar zullen wij een

antwoord geven op de vraag hoe men langer thuis kan

blijven wonen in combinatie met eventuele zorgbehoeften.

Met een praktische en boeiende case tonen we aan hoe

een (zorg)woning duurzaam, intelligenter en kostenver-

minderend kan zijn in een paar stappen. Sociaal contact,

woongemak, veiligheid en zorgalarmering staan daarbij

centraal voor het belangrijkste onderdeel van een (zorg)

woning: de gebruiker!

Voor meer informatie

www.verkerkgroep.nl

stephan Jongbloed


Nieuwe ledeN partNercommuNity Smart HomeS Smart HomeS magaziNe

Crestron integreert Crestron uit gorinchem is al ruim 40 jaar fabrikant op het gebied

van geavanceerde regelen automatiseringssystemen, en innoveert

technologie die het beheer en gebruik van moderne gebouwen

vereenvoudigt en verbetert. Met meer dan 90 kantoren wereldwijd

voorziet Crestron in een wereldwijde dekking voor support, trainin-

gen en lokale aanspreekpunten.

Crestron producten zijn Integrated by Design™, alle producten zijn

gemaakt om met elkaar te integreren en onderling (gebruikers-)

informatie uit te wisselen. Het brede productengamma biedt o.a.

eigen oplossingen voor audio-, video-, energiebeheer-, verlichting-

en klimaatregelsystemen. geschikt voor toepassingen in kantoren,

universiteiten, scholen, jachten, hotel, ziekenhuizen en woningen.

Dankzij een volledige opbouw op iP netwerken en standaard bekabe-

ling is een Crestron systeem niet alleen klaar voor alle technologische

ontwikkelingen van vandaag, maar ook voor die van morgen.

Voeg Crestron controle toe op mobiele apparatuur, iPad, iPhone,

Android, MacBook, Windows laptop, etc. en waar ter wereld iemand

is, wat er ook nodig is, men is verbonden met het Crestron systeem

en alle nodige handelingen zijn op simpele wijze uit te voeren.

Het comfort, gemak en de economische voordelen van een techno-

logisch hoogstaande oplossing?

www.crestron.nl

Tel. 0183 820 350

technische vooruitgang en digitale verbon-

denheid zijn in het dagelijks beroepsleven,

bij het autorijden en bij het onderhouden

van sociale contacten, vanzelfsprekend ge-

worden. echter, in de woning lijkt de tijd 30

jaar stil te hebben gestaan. digitalStrom,

een duits-zwitserse uitvinding, vult de di-

gitale leegte in de woning.

digitalstroM verbindt dankzij kleine intel-

ligente componenten praktisch onzichtbaar

alle elektrische apparaten in de woning via

de bestaande stroomleidingen. Het kan

overal – ook achteraf – worden ingebouwd

en is eenvoudig uit te breiden. een miniatuur

kroonsteentje met geïntegreerde chip vormt

de basis van deze gepatenteerde innovatie.

talrijke functies waaronder verlichting, veilig-

heid en energiebesparing zijn met de oude

vertrouwde lichtknop of via smartphones

eenvoudig te bedienen.

Alle benodigde digitalstroM componenten

kunnen dankzij hun extreem kleine afmetin-

gen in de bestaande meterkast en bij appara-

ten zoals lichtschakelaars, sensoren en lampen

worden ingebouwd. De bestaande stroomlei-

dingen worden voor de communicatie tussen

de apparaten gebruikt. De mogelijkheden die

hierdoor ontstaan zijn ontelbaar: zo wordt

met een simpele druk op de knop het licht in

de badkamer aangezet waarbij tegelijkertijd

ook de ventilatie aan gaat, of wordt volauto-

matisch bij zonsondergang de vijver verlicht.

een smart Home kan echter nog veel meer:

bij brand gaat alle verlichting in huis aan en

alle rolluiken gaan omhoog, waarbij tevens

per e-mail bepaalde mensen of instanties

gewaarschuwd kunnen worden. intelligente

functies zoals ‘ik verlaat mijn woning’ helpen

op comfortabele wijze het stroomverbruik te

reduceren door alle verlichting en niet beno-

digde apparaten met één druk op de knop of

per smartphone uit te schakelen. Verder levert

digitalstroM een gedetailleerd overzicht van

het stroomverbruik in de verschillende groe-

pen in huis en kan zelfs het stroomverbruik

van apparaten worden opgevraagd.

digitalstroM maakt van elke woning een

smart Home.

www.digitalstrom.nl

Tel. 085 009 07 00

DigitAlstroM – De nieuWe stAnDAArD Voor intelligent Wonen



VooruitstreVenD PlAtForM MoBileCAre

een sliMMe BeWoner Print zijn eigen oBjeCten

Door veranderende arbo en WMo wetge-

ving ontstaat steeds meer vraag naar het van

afstand kunnen monitoren van (mobiele)

medewerkers en cliënten in o.a. de zorg. Met

het MobileCare platform kunnen posities,

alarmen, vallen en dwalen maar tevens

domotica oplossingen worden geleverd met

connecties naar alle grote meldkamers in

nederland inclusief die van de politie. Hier-

mee voldoen bedrijven aan CAo afspra-

ken, wetgeving en arbodienst afspraken ter

bescherming van hun personeel. ook wordt

de oplossing o.a. ingezet voor het vergroten

van de zelfredzaamheid en mobiliteit van

senioren en mensen met een chronische

beperking in de zorg.

MobileCare is een full service provider die

gebruikmakend van generieke technie-

ken een vooruitstrevend platform heeft

ontwikkeld welke als middleware oplos-

de slimme bewoner maakt van zijn idee of

behoefte een tastbaar product met de 3d

ontwerpoplossingen en 3d printers van

design8 bv.

Design8 heeft meer dan 15 jaar ervaring in 3D

CAD (ontwerpen via de computer) en biedt

u 3D software voor de conceptuele fase van

uw ontwerp. De software zorgt ervoor dat

een eigen idee kan worden omgezet in 3D.

Bovendien kan het in 3D worden geprint om

het te presenteren en evalueren.

Voor elk soort ontwerp kan Design8 een pas-

sende ontwerpoplossing bieden.

Bij Design8 kennen ze alle ins en outs van de

software, zodat ze in staat zijn de service te

bieden die u wenst. of men nu op weg gehol-

pen wilt worden met de software of zich juist

verder wil verdiepen in de software, Design8

kan altijd passende ondersteuning bieden in

de vorm van een training.

sing in gebruik is bij grote bedrijven als

Connexxion, g4s, securitas en Facilicom.

Hierdoor is een duurzame relatie bestendigd.

Daarnaast biedt MobileCare een full service

oplossing voor bedrijven waar zowel, hard-

ware, simkaart/connectiviteit, platform, meld-

kamer en billing geleverd wordt. Door de eigen

Mobile Virtual network operator kunnen wij

laagdrempelige diensten aanbieden aan beide

proposities zowel voor de zakelijke gebruiker als

voor de consument. Bovendien is MobileCare

eigenaar van de sourcecodes dus ook custom-

made ontwikkeling en aanpassingen zijn van

toepassing en mogelijk.

sinds kort kunt u ook zelf van uw idee een

tastbaar object maken middels de nieuwste

ontwikkeling van dit moment: 3D Printing.

Design8 levert de 3D Desktop-Printers van 3D

systems (Cube en CubeX) waarmee u direct

vanuit de doos aan de slag kunt.

Klanten zijn bijvoorbeeld Connexxion waar-

voor zij hun gehele mobiele surveillance

voorzien hebben van oplossingen ten

behoeve van positiebepaling en alarmering

maar ook hun treinen getraceerd worden. Ander

voorbeeld is de KnVB waarvoor MobileCare sa-

men met g4s een oplossing hebben ontwikkeld

voor het monitoren en naleven van stadionver-

boden zie : http://nos.nl/op3/artikel/494300-

knvb-test-nieuwe-hooliganapp.html

onze doelgroep bestaat uit alleenwerkers in o.a.

de zorg en personen met een dreigingsriscio:

Daarnaast wordt de steeds grotere groep

senioren en mensen met een chronische aan-

doening of beperking bediend. Het gaat in

nederland inmiddels om 4,5 miljoen mensen.

www.MobileCare.nl

www.safesim.nl

www.mobilecareshop.nl

Tel.: 020 308 0231

Van idee tot 3D: bij Design8 bent u aan het

juiste adres!

www.design8.eu

Tel.: 0344 577 884



Hoge KWAliteit VAn Msi

De intelligente ProDuCten VAn PilotFisH

op zoek naar een betrouwbaar computer-

systeem wat niet alleen zuinig is in gebruik,

maar ook nog eens ruimtebesparend is? Dan

zijn de all-in-one PC’s van Msi de oplossing.

in de afgelopen 25 jaar heeft Msi zich altijd

gericht op de twee kernwaardes innovation

en style. Dit zorgt ervoor dat de krachtige all-

in-one PC’s van Msi van degelijke kwaliteit zijn,

innovatieve technologieën bevatten, een fraai

uiterlijk hebben en in alle situaties gebruikt

kunnen worden.

Stabiel, zuinig en ruimtebesparend

Alle recente all-in-one systemen van Msi ma-

ken gebruik van de hoogste kwaliteit onderde-

len. Deze zorgen voor een langere levensduur,

zelfs in de meest uitdagende werkomgevin-

gen. Dankzij diverse energiebesparende

technologieën zijn de Msi all-in-one PC’s in

staat om een totale energiebesparing van

meer dan 70% te bieden in vergelijking met

Pilotfish is een design- en innovatie ad-

viesbureau met vestigingen in Amsterdam,

München en taipei, gespecialiseerd in het

ontwerpen en ontwikkelen van intelligente

producten voor de consumenten- en profes-

sionele markt.

Het bureau heeft als missie complexe elektro-

nische technologieën te vertalen naar logi-

sche en aantrekkelijke gebruikerservaringen.

Dit wordt nagestreefd door de gebruiker altijd

als uitgangspunt te nemen, expert te zijn in

elektronische producten en services, en alle

facetten van het productontwikkelingstraject

aan te bieden, van onderzoek en strategie tot

materialisatie en productie.

traditionele desktop PC’s. Door de integratie

van het beeldscherm en de computer in één

product, heeft de gebruiker geen last van

extra kabels die in de weg liggen.

Breed scala aan toepassingen

Msi heeft All-in-one PC’s beschikbaar die niet

alleen geschikt zijn voor de commerciële, maar

ook voor de zakelijke markt. Hoe klein of groot

het project ook is, met Msi bent u ervan ver-

zekerd om een product te vinden die voldoet

aan uw behoefte.

aio.msi.com

Tel.: 040 267 6600

gedreven door hun visie ‘tangible dreams’

biedt Pilotfish geïntegreerde ontwerpproces-

sen aan. Bedrijven kunnen er terecht voor

trend- en gebruikersonderzoek en voor de

vertaling van onderzoek naar spannende in-

teractieve prototypes en nieuwe producten.

ook start-ups kunnen het bureau inschakelen

om hun innovatieproject van begin tot eind

te begeleiden.

opgericht door Harm Hogenbirk en Marc

nagel in 2000, werkt Pilotfish nu met een

multinationaal team van meer dan 40

ontwerpers, onderzoekers, ingenieurs en

productiedeskundigen voor een internatio-

nale klantenkring.

www.pilotfish.eu

Tel.: 020 470 6111



5 in 1 Bij Cross HArDWAre

BrAintrAiner Plus™ zonDer Vrees

croSS Hardware BV brengt onder de naam

e-domotica een professioneel

5 in 1 domoticasysteem op de markt.

Het volledig draadloos werkend systeem

voorziet in de behoefte van alarm, videobe-

veiliging, personenalarm, comfort en ener-

giebesparing. Het e-Centre is het basissta-

tion van het systeem. Alle onderdelen van

De Braintrainer Plus™ is een gebruiksvriende

lijke spelcomputer die sinds zijn introductie

niet meer is weg te denken binnen een pro-

fessionele zorginstelling. Vanaf 2008 maakt

het BtP- concept een groei door die zich

vertaalt in inspirerende verkoopcijfers. Meer

dan 650 klanten en 25.000 dagelijkse gebrui-

kers bewijzen dat met dit spelconcept een

groeidoelgroep is aangeboord. Met het dy-

namische spelaanbod beantwoordt de Brain-

trainer Plus™ aan de behoeften van dagelijkse

gebruikers die aan geheugenfitness doen.

De Braintrainer Plus™ is nu ook geschikt voor

de thuismarkt. Binnen en buiten zorginstel-

lingen doen senioren steeds vaker een beroep

op mantelzorg. Dit apparaat vormt dan ook

een welkome aanvulling op ouderen die thuis

wonen. sommige mensen kiezen hier zelf

bewust voor, maar vroeg of laat is de thuis-

wonende oudere aangewezen op domotica.

Het laat zich eenvoudig bedienen waar-

doorcomputervrees wordt omgezet in

het huis-automatiseringssysteem zijn altijd

en overal eenvoudig te bedienen met één en

hetzelfde apparaat. Vergeten het licht uit te

doen? tijdens uw vakantie de bewakingsbeel-

den checken of een oogje in het zeil houden

van iemand die zorg nodig heeft? Het kan

allemaal met e-domotica.

naast de bediening op het e-Centre zelf, is

het systeem ook te bedienen via smartphone

of tablet.

Cross Hardware biedt de mogelijkheid om

een abonnement op onze virtuele meldka-

mer te nemen, zowel voor inbraakalarm als

personenalarmering. er vinden regelmatig

software updates plaats, die gratis ter beschik-

king worden gesteld aan de gebruikers. Cross

Hardware is een nederlands bedrijf en heeft

dit systeem ook in nederland ontwikkeld, ook

het basisstation wordt in nederland gemaakt.

Het grote voordeel is, dat men het zelf kan

installeren en programmeren.

spelplezier en inter-

actie met de directe

leefomgeving.

Door updates en nieu-

we spelletjes krijgen

gebruikers via de Brain-

trainer Plus™ telkens op-

nieuw een nieuwe milde

cognitieve belasting

aangeboden. ouderen

worden via het aanraak-

scherm spelenderwijs

verleid om met intuïtie-

ve software ook de soci-

ale media te ontdekken.

e mail, google, skype,

Youtube en het delen van foto’s maken deel uit

van het BtP thuisconcept, waarmee de wereld

voor thuiswonende oudere weer open ligt.

www.BTP.nl

Tel.: 010 4151200

www.e-domotica.com

Tel.: 0342 40706


KliCt teCHnieK in BeWeging

M-Pro BeneluX & Control4 DoMotiCA...

KLiCt is sinds lange tijd een toonaange-

vende opleider en adviseur/projectleider

in de werkvelden iCt, inFra en Domotica

Binnen deze werkvelden is de techniek

steeds in beweging en meer een gedegen

kennis van techniek maar ook van toepas-

singen noodzakelijk.

Door zijn activiteiten als adviseur en/of pro-

jectleider in de verschillende werkvelden is het

voor KliCt mogelijk cursussen en workshops

te geven waarbij gebruik gemaakt wordt van

actuele kennis en waarin de nieuwste tech-

nieken worden toegepast. De cursussen en

workshops kunnen desgewenst in de mobiele

cursusruimte van KliCt verzorgd worden.

Moderne netwerken vormen steeds meer

de ruggengraat van communicatiesystemen

maar ook van multimedia- of domotica net-

Domotica, of automatisatie zoals we het liever

noemen, is zeker niets nieuws en is al geruime

tijd beschikbaar in verschillende vormen. Veel

gebruikers hebben echter een gevoel bij het

woord ‘domotica’ en de meningen over het

al dan niet plaatsen van een systeem zijn op

zijn minst verdeeld. Domotica is duur, te in-

gewikkeld, niet te integreren zonder zware

renovaties en ga zo maar door. Vooroorde-

len?... zeker niet! er zijn vandaag behoorlijk

werken. De afhankelijkheid van deze netwer-

ken geeft aan hoe belangrijk het goed func-

tioneren van dat netwerk is. De kwaliteit van

de netwerken wordt veelal bepaald door de

kennis en vaardigheden die de ontwerper en

installateur heeft en de gebruikte apparatuur

en componenten. om deze kennis en vaardig-

heden te borgen leidt KliCt op voor landelijk

erkende certificeringen in de verschillende

werkvelden.

Door de domeinkennis van KliCt op het ge-

bied van ontwerp, installatie en beheer van

netwerken, netwerktoepassingen maar ook

op het gebied van de klantvraag op het gebied

van zorg, huisautomatisering en multime-

dia, is KliCt een geschikte partner om mede

met de opdrachtgever een project vorm te

geven en te begeleiden. KliCt kan in een

project bijdragen, door in samenwerking met

wat oplossingen beschikbaar en de meningen

zoals hierboven vermeld vinden zeker hun

oorsprong in de manier waarop sommige

systemen opgebouwd zijn.

Control4 heeft een systeem ontwikkeld dat

rekening houdt met de specifieke wensen van

de gebruikers zelf! Het resultaat is een eenvou-

dig te integreren, betaalbare totaaloplossing

waarmee je niet enkel je lichten kan bedienen

of je poort opendoen, maar waarmee je ook je

geluidsinstallatie,

tV, DVD, camera-

bewaking, en an-

dere toepassingen

kan besturen.

ook de installatie-

en programmeer-

kosten, meestal

een niet te ver-

waarlozen en ver-

borgen meerprijs

bij het installeren

van een domotica

opdrachtgever, aannemer, installateur maar

ook productleveranciers projecten succesvol

op te leveren conform de klantvraag en het

ontwerp.

www.klict.nl

Tel.: 344 652 240

systeem, worden bij een Control4 systeem

aanzienlijk beperkt. geen peperdure software

en een oneindig aantal uren programmatie.

Hoe dan ook, technische producten vereisen

een goede ondersteuning. ons commercieel

en technisch team staat onze dealers bij met

een gedegen opleidingsprogramma en on-

dersteuning bij projecten.

naast Control4 voert M-Pro Benelux enkele

randproducten, allen met een toegevoegde

waarde ten aanzien van Control4 met onder

andere zigbee actoren, bewegingssenso-

ren, contacten, schakelaars van Card Access,

Axxess en nyce, designluidsprekers van gar-

vanAcoustic, HDMi distributie van leaf, CCtV-

DVr’s van Wirepath.

www.m-pro.be

www.control4.com

Tel.: +32 11 684 297


Eén van de belangrijkste doelen van de Smart

Homes partner-community is het stimuleren

van samenwerking tussen verschillende par-

tijen. Dit leidt tot meer informatie en creativiteit

bij het vinden van nieuwe en betere oplossingen.

De partnerdag is dé uitgelezen kans om op een infor-

mele manier contacten te leggen, samen te werken en

kennis uit te wisselen.

Marketingmanager van de Stichting Smart Homes Yvon-

ne van der Ven opende deze bijeenkomst met een aantal

mededelingen van organisatorische aard. Zo maakte zij

de toehoorders er op attent dat de partnercommunity

een belangrijke pijler is onder de Stichting, waarbij elkaar

leren kennen en met elkaar ideeën uitwisselen van niet

te onderschatten belang zijn.

In haar inleiding bracht zij De Beurs Domotica en Slim

Wonen, die op 20 en 21 november wordt gehouden,

nog eens onder de aandacht. Op deze beurs zullen

naast de inrichting van de zogenaamde themapleinen,

workshops worden gehouden, is er de uitreiking van

de Smart Homes Award en dit alles onder het thema

‘Domotica moet je zien, horen en beleven!’

Verder kunnen partners weer een bijdrage leveren aan

de themabijeenkomsten die Smart Homes het hele jaar

door organiseert. De thema’s zijn: ‘Energie’, ‘Media &

Entertainment’ en ‘Welbevinden’. Niet alleen mogen

partners van Smart Homes deze gratis bijwonen, zij wor-

den bovendien in de gelegenheid gesteld om lezingen

te verzorgen en als spreker dan wel gastheer vijf relaties

gratis toegang verschaffen.

smart homes magazine partnerbijeenkomsttHeo WubboltS

HOgE OpkOMSt BIj SMArt HOMES pArtNErDAg BIj CLBMIDDEN MEI WErD DE pArtNErCOMMuNItY VErWELkOMD

BIj CLB. DE BIjEENkOMSt HAD EEN HOgE OpkOMSt DOOr HEt

AANgEBODEN INtErACtIEVE prOgrAMMA EN WAS NIEt AL-

LEEN LEVENDIg, MAAr ZEkEr OOk ZEEr LEErZAAM.


VictoryaHome – een giraffe kan de WaS doen

Na een welkomstwoord van de gastheer, robert Beelen,

kreeg Ilse Bierhoff, onderzoeker van Stichting Smart

Homes, de gelegenheid aan de hand van de ‘giraffe’ de

aanwezigen kennis te laten maken met een zorgrobot.

Bierhoff: “Onderzoeksproject VictoryaHome werkt samen

met Smart Homes aan een hulpmiddel om mantelzorgers

te ondersteunen. Maak kennis met deze zorgrobot en

denk mee over mogelijke diensten, wat zou de killer

application kunnen zijn?” partners! Bedankt voor uw

bijdrage aan de goede ideeën! (www.victoryahome.eu)

enquête domotica

Smart Homes heeft onder 200 willekeurige voorbijgan-

gers een enquête gehouden over wat zij van domotica

weten. tijdens de partnerdag werden de resultaten op

een interactieve manier voorgeschoteld. De leukste,

onverwachtste antwoorden heeft Smart Homes voor u

opgesomd. (zie enquête op pagina 10)

clb

CLB (in 1981 opgericht door cornelis louis berghuys) is

een Nederlands bedrijf, dat gespecialiseerd is in de ontwik-

keling, productie, installatie en service van geavanceerde

unicare-systemen. In het prachtige nieuwe pand op De

rijp werden we rondgeleid door enthousiaste medewer-

kers. Deze medewerkers van CLB worden gedreven om

innovatie op creatieve wijze toe te passen in domotica-

oplossingen. Het instructiefilmpje op de site van CLB zegt

meer dan uw redacteur kan optekenen…

Voor meer informatie www.clb.nl/nl/home-nl

Geïnteresseerd in een partnerdag bij u in huis?

Geniet van de exposure en neem voor meer

informatie contact op met Yvonne van der Ven

([email protected])


Zelf noemt Martijn van Buren, zaakvoerder, ad-

viseur, ondernemer en ‘liefhebber’ van goede

muziek- en beeldweergave de vestiging van

zijn bedrijf in woon-belevings-winkel Speksnijder een

zogenaamde B-locatie. Maar als je eenmaal ín het drie

verdiepingen grote gebouw bent, ga je daar heel anders

over denken. Ondanks zijn leeftijd – midden dertiger –

noemt hij zichzelf nog steeds een ‘old-school’ audiofiel.

Als bewijs van dit statement staat er op één van de

verdiepingen een titanium Linn draaitafel… en dat on-

danks het feit dat Aelivé eigenlijk ook zo goed als geen

CD-spelers meer heeft staan, want alles is ‘streaming’

wat de klok slaat.

Snoepwinkel

Een bewijs hiervoor staat in een centrale systeemkast.

Wanneer je eenmaal op de begane grond bent voorzien

van een fantastische kop koffie, kun je de blik niet meer

van al die mooie apparatuur afwenden. Touchscreentje

hier, tabletje daar – een ware snoepwinkel voor hem én

zeker ook voor haar. Als bewijs dat Aelivé volledig thuis

is in de streaming wereld bewijzen ze met de A2-server

annex Blu-ray-speler CD/DVD-ripper. Zeg maar de cen-

trale van waaruit alles in het pand aan beeld en geluid

wordt gevoed. Volgens Martijn van Buren het meest

verkochte product. Martijn van Buren: “De klant heeft

tegenwoordig best vaak al ervaring met streaming en

smart homes magazine reportagetHeo wubboltS

TuSSEn ROLf BEnZ, HüLSTA En LEOLux…

MARAnTZ En COnTROL4TuSSEn ROLf BEnZ, HüLSTA En LEOLux…

MARAnTZ En COnTROL4“WELkOM Bij AELiVé Hifi. DE MEEST RELEVAnTE BESTEMMing VOOR MEnSEn DiE Op ZOEk Zijn

nAAR kWALiTATiEVE AuDiO- En ViDEO-OpLOSSingEn.” VOORgAAnDE iS HET EERSTE WAT jE

TEgEnkOMT ALS jE DE SiTE VAn DEZE SySTEMinTEgRATOR BEZOEkT, MAAR íS DAT OOk ZO?


komt hier bij Aelivé om te ondervinden dat het nog

een behoorlijk stap(je) beter kan met merken als Linn

of naim. Van die laatste is bijvoorbeeld de ‘uniti’ een

pracht apparaat om alles onder één kap te krijgen en

dan van heel hoge kwaliteit.”

Control4

De rondleiding door het pand, met overal beeld en

geluid, willekeurig te bedienen met ipad of aanraak-

scherm van het hiervoor speciaal ontworpen Control4,

val je van de ene verbazing in de andere. Werkelijk al-

les is aangesloten zonder maar één kabeltje te kunnen

ontwaren – en dat terwijl er zo’n dertig kilometer van

allerlei soort en maat is aangelegd om alles bliksemsnel

aan de praat te krijgen.

Martijn van Buren: “Mensen wonen in een wóónkamer,

dus wij hebben hier alles zo met elkaar geïntegreerd

dat het ook een woonomgeving is. Op dit punt is Aelivé

ook zeker te rekenen tot het establishment – juist door

die combinatie. Dit laatste uit zich ook in hét medium

dat om die specifieke integratie vraagt en dat is home-

cinema. Wij realiseren ongeveer de helft van de omzet

in dat segment. Daartoe ben ik ook iSf-gecertificeerd

vooral om bijvoorbeeld de plasmaschermen te kunnen

kalibreren of bijvoorbeeld de projector van Sim2.

internet

Voor wat betreft de ‘gewone’ stereo doet Aelivé veel

met de eerder genoemde merken Linn en naim. Hoewel

Martijn van Buren niet veel ‘last’ heeft van showrooming

– dat is het kijken in een winkel, je goed voor laten lichten

en dan op internet of elders kopen tegen een lagere

prijs – heeft hij daar een heel mooie oplossing voor

bedacht: bij mij zijn de prijzen gelijk aan die van internet,

waardoor de prijs geen issue meer is. Voorop staat dat de

consument nooit teveel betaalt. Als andere aanbieders,

al dan niet stilletjes geduld door de importeurs, goed-

koper aanbieden, dan zullen wij altijd het beste aanbod

doen. Als wij iets demonstreren en verkopen, dan levert

niemand anders dan wijzelf. En de consument profiteert

dan op alle fronten zonder schroom of schuldgevoelens.

koninklijk onthaal, demonstraties waarbij echt duidelijk

wordt wat je mag verwachten van een installatie en

vervolgens stellen we de klant gerust met de beste prijs

en goede service. Het is hard werken maar het werkt!

Op dat punt van service gaat Aelivé ver, heel ver. in het

klantbestand staat alle informatie over de geleverde

apparatuur veilig opgeslagen. Mocht een van de drie

eigen technici bij die gegevens willen komen, dan kan

dat via een eigen login op de server in Bergambacht,

waar werkelijk alles staat wat er geleverd en geïnstalleerd

is, tot het kleinste schroefje aan toe. Met de thuisbasis

kan ‘open’ worden gecommuniceerd en eventueel actie

ondernomen. Detail: software is speciaal voor Aelivé

ontwikkeld… Er wordt derhalve heel efficiënt gewerkt.

Van buren audio deSign en meer

Aelivé is in nederland exclusief dealer van luidsprekers

van Van Buren. nadat zelfs Latham geen voet aan de

grond kon krijgen met Van Buren audio design, heeft

de vaderlandse detailhandel een voortreffelijk product

aan zijn neus voorbij laten gaan. “gebrek aan chauvi-

nisme? Angst voor weer een speakermerk?” Wij plukken

er de vruchten van. inmiddels wordt Van Buren op het

hoogste niveau gewaardeerd. En worden kenners van

friesland tot Limburg via Aelivé geleverd. De ontwerpen

en de fabricage vallen onder verantwoording van Arn-

oud van Buren (de broer van…), kennelijk is interesse in

goed geluid een familietrekje. De modellen worden niet

alleen ook in het buitenland gedistribueerd maar dus ook

hoog aangeschreven. En terecht; mijn kennersoortjes

konden wel vaststellen dat het goed klonk! (Martijn’s

broer Arnoud heeft een eigen bedrijf dat Acoustical

intelligence heet, zie www.vanburenaudiodesign.nl)

naast deze luidsprekers levert Aelivé o.a. ook modellen

van het Zwitserse piega – rank en slank van aluminium

– van het Schotse Linn, groot en klein, of het italiaanse

designmerk ‘Oh by Tutondo’.

Veel Van weinig

in de loop de jaren heeft Martijn van Buren van veel

merken afscheid genomen. “je kunt niet alles verko-

pen. Toch kan ik voor iedereen en elk budget een set

samenstellen en me daar enthousiast voor inzetten.

Hier staat bijvoorbeeld een systeem dat net vijfduizend

euro gaat kosten. je hebt dan beeld én geluid dat met

aansturing door Control4 zo’n € 1.500 méér gaat kosten.

En dat dan toch ook nog eens surround is.” Wijzend op

de ingebouwde units in het plafond achter de bank. "

“ Wij verkopen geen concessies…”


SerieuS

Martijn van Buren: “klanten die ons bezoeken komen

bewust, de fijnproever die geroken heeft aan het top-

segment, maar ook interieurliefhebbers weten ons

te vinden. Zeker geen doel, maar de psychologische

grens van tien mille wordt regelmatig overschreden.

Als voorbeeld heb ik hier een draaitafel opgesteld en

speelklaar staan voor € 23.500, wijzend naar de Linn

Lp12.” Om vervolgens een elpee op de mat te leggen

en muziek, met en in kapitalen geschreven, te spelen.

domotiCa

“Met Control4 is natuurlijk een heleboel te sturen, maar

net niet alles. Dan gaan we over op Crestron. Er is hier

genoeg kennis om een compleet huis te voorzien op alle

fronten, echter in de praktijk werken we nauw samen met

elektra-installateurs en aannemers en beperken we ons

tot het home entertainment. Wij zijn geen concullega’s

maar collega’s. Zo hebben onze klanten veel profijt van

onze goede contacten met domotica-specialist Entron,

een zeer goede relatie van Aelivé. in grote projecten ne-

men we kleine elektrotech-

nische bedrijven in de arm

en gaan om de tafel zitten

met de architect en natuur-

lijk de opdrachtgever(s).

ik keer met de fiets huis-

waarts – met de auto zou

langer duren – en overdenk

het bezoek al peddelend

door de prachtige Alblas-

serwaard. De oversteek

naar Bergambacht was

meer dan de moeite waard.

pontje over – meer niet.

Voor meer informatie www.aelive.nl

“ons visitekaartje: geen kabels…”


Hang- en sluitwerk | Woonhuisventilatie | Hardglas ramen | Aluminium- en glasvezel versterkte profielen

0180 - 697500 | buva.nl

Met de exclusieve Toegangscontrolesystemen van BUVA-DORMA wordt de veiligheid en het beheer van deuren en toegangen van woningen, zorginstellingen, kantoor- en fabrieksgebouwen gewaarborgd. BUVA biedt oplossingen voor een toepassing met één deur, maar ook voor toepassingen waar bijvoorbeeld een centraal beheerd netwerk voor deuren, poorten, liften, toegang tot parkeerplaatsen of autorisaties om een machine te bedienen noodzakelijk zijn.

De BUVA-DORMA Toegangscontrolesystemen zijn zeer flexibel en eenvoudig te installeren. De systemen worden bestuurd door de voorgeconfigureerde ‘Ready to Run Box’. Per box zijn maximaal 15 deuren te besturen en in een systeem kunnen meerdere Ready to Run Boxentoegepast worden. Kijk voor meer informatie op buva.nl

BUVA-DORMA Toegangscontrolesystemen

Controle op toegang

Meer dan ooit worden bedrijven en consu-

menten gedwongen om na te denken over

hun energieverbruik. De juiste, energiebespa-

rende keuzes kunnen een groot verschil maken

voor het milieu en bovendien een hoop geld

besparen, zeker in de bouw en de industrie.

Daarbij kan gedacht worden aan het beper-

ken van het energiegebruik, het minimalise-

ren van verspilling en efficiënter gebruik van

energie(bronnen), maar bijvoorbeeld ook aan

het slim (collectief ) inkopen van energie en

het recyclen van restenergie. Op de vakbeurs

Energie 2013, van 24 t/m 26 september in de

Brabanthallen, vindt u alles om te komen tot

een betrouwbare, voordelige energielevering

en een optimale verbruiksbesparing in de

bouw en de industrie. Decentrale opwekking,

biomassa, duurzame bronnen, smart grids:

energiebesparing is ‘booming’. De maatschap-

pelijke bewustheid groeit en de voordelen

(voor zowel de portemonnee als het milieu)

worden steeds inzichtelijker. En dat is niet het

enige: door nieuwe weten regelgeving zoals

het energielabel is energiebesparing niet lan-

ger ‘slechts’ een keuze, maar een noodzaak.

KwaliteitSaanbod en up-to-date

lezingenprogramma

Drie dagen lang tonen circa 350 exposanten

hun nieuwste producten en systemen. Ver-

spreid over de beursvloer vindt u diverse the-

mapleinen en -paviljoenen, zoals het Stoom-

platform, het Oost-Nederland Energieplein en

de Milieulaan (in samenwerking met VVM). In

diverse, over de beursvloer verspreide theaters

kunt u deelnemen aan inspirerende lezingen,

workshops en congressen. Ook Smart Homes is

aanwezig tijdens deze beurs met een speciaal

Domotica-paviljoen en organiseert tevens een

congres met als thema Smart Grids. Daarnaast

vinden op Energie de ‘sub-evenementen’ Solar

Event en PassiefBouwen Event plaats

VakBEurS ENErGIE 2013 BrENGt ENErGIEtraNSItIE IN PraktIjkdata en tijden

Dinsdag 24 september: 10.00 - 18.00 uur

Woensdag 25 september: 10.00 - 18.00 uur

Donderdag 26 september: 10.00 - 17.00 uur

locatie

Brabanthallen (hal 1 t/m 4), Diezekade 2,

Den Bosch

Meer informatie: www.energievakbeurs.nl

smart homes magazineVnu exHibitionS


Op de vakbeurs Elektrotechniek 2013, van 30

september tot en met 4 oktober in jaarbeurs

utrecht, maakt de bezoeker kennis met dit

nieuwe perspectief en ontdekt hoe deze

nieuwe kansen te verzilveren. Over één ding is iedereen

het eens: het toekomstperspectief voor de elektrotech-

nische installatiebranche is goed. Solar, e-mobility, de

omschakeling naar LED-verlichting, slimmer werken,

langer thuis wonen dankzij domotica: allemaal trends

die werk gaan opleveren voor de branche. Maar eerst

gaat de sector nog door een diep dal.

aan de vooravond van de vakbeurs Elektrotechniek (30

september - 4 oktober jaarbeurs utrecht) kan de vlag nog

niet uit. titia Siertsema, voorzitter uNEtO-VNI, had graag

de boodschap gebracht dat het herstel is aangebroken.

“De crisis raakt onze sector hard”, zegt de voorzitter van

de branchevereniging van de elektrotechnische instal-

latiebranche in Nederland. In vier jaar tijd is een kwart

van het productievolume verloren gegaan. Dit jaar daalt

het volume verder met 3 tot 4 procent en pas in 2014 zal

er, naar verwachting, een bodem worden gevonden als

de sector een totaal productievolume realiseert van rond

de 9,9 miljard euro.

De daling van het aantal nieuwbouwwoningen van 80.000

in 2008 naar nu amper 40.000 wreekt zich, constateert

ook FEDEt-voorzitter rené Wortelboer. renovatie kan dat

niet opvangen. Van hem mag ‘Den Haag’ meer doen aan

het herstel van vertrouwen in Nederland. “De politiek en

ook de media moeten meer moeite doen om een positief

geluid uit te stralen, want we hebben in Nederland geen

gebrek aan geld, wel aan vertrouwen.”

induStriële inStallatiebrancHe groeit

Beiden zien namelijk dat de industriële installatiebedrij-

ven, een kleine deelsector, juist wel weten te groeien.

Het is niet overal kommer en kwel. “De industrie die in de

export zit, groeit naar verwachting 4 tot 7 procent dit jaar”,

zegt rené Wortelboer. Nogal wat FEDEt-leden zijn actief in

dit deel van de branche. “Die bedrijven doen het redelijk.

Ook afgelopen jaar was deze markt stabiel. En voor de

tweede helft van dit jaar zijn we zelfs optimistisch.” Ook

bij uNEtO-VNI durft men positief te blijven over de wat

verdere toekomst. Hoewel de markt blijvend veranderd

is en bedrijven zich moeten instellen op een lager pro-

ductievolume, blijft titia Siertsema voor de middellange

termijn optimistisch. “Het aandeel installatietechniek in

de totale bouwsom wordt steeds groter en neemt verder

toe. En ook nu zijn er bedrijven die zich onttrekken aan de

malaise en slim inspelen op de kansen die de markt biedt.”

Vergrijzing

Een aantal maatschappelijke trends bieden namelijk kan-

sen. De vergrijzing is kans nummer 1. rené Wortelboer:

“Het intelligenter maken van de woonomgeving staat pas

aan het begin. Met een iPad kun je veel meer doen dan

alleen de thermostaat regelen. Dit wordt een complete

revolutie.” Mensen zullen steeds langer thuis blijven wo-

nen, ook als ze meer zorg nodig hebben. Nieuwe techno-

logie, zoals het op afstand monitoren van bijvoorbeeld

hartpatiënten, gaat doorbreken. Ook uNEtO-VNI ziet dit

als een kans. Met domotica en beveiliging kunnen de

zorgkosten worden teruggedrongen, omdat ouderen met

een beperking langer zelfstandig kunnen blijven wonen.

connected community

De trend connected community sluit hier nauw op aan.

ICt gaat een veel grotere rol in de samenleving spelen

en dat biedt e-installateurs kansen. Carl Meeuwissen, bij

tVVL verantwoordelijk voor de inhoudelijke invulling

van scholingen, vat dit samen onder de noemer digitale

automatisering. “technieken regelen via IP-technologie

komt in een stroomversnelling. Steeds meer installaties

zullen op afstand worden bestuurd. Camerasystemen,

gebouwbeheersystemen, storingen op afstand oplos-

sen. We zien een verschuiving van ter plekke zaken op-

lossen naar op afstand storingen verhelpen.” Dat heeft

ingrijpende gevolgen voor de bedrijven. Minder handjes,

meer knappe koppen. Capaciteit gaat verschuiven van

de uitvoering naar de engineering.

Ook in de industriële installatiebranche speelt dit. Vol-

gens FEDEt-voorzitter rené Wortelboer sluit deze trend

smart homes magazineVnu exHibitionS

ELEktrOtECHNIEk 2013 tOONt NIEuWE kaNSEN

OP MIDDELLaNGE tErMIjN BIEDEN MaatSCHaPPELIjkE trENDS

zOaLS DE VErGrIjzING, ENErGIE NEutraLE GEBOuWEN EN ELEk-

trISCH rIjDEN NIEuWE kaNSEN aaN DE ELEktrOtECHNISCHE

INStaLLatIEBraNCHE. DE SECtOr Staat IN DE FrONtLINIE OM DEzE

uItDaGINGEN OP tE PakkEN.

rob van der rijt overhandigt het eerste exemplaar van zijn boek ‘in 5 stappen Co2-neutraal ondernemen’ aan titia siertsema.


B.E.G.

B.E.G. Nederland bvTjalk 422411 NZ BodegravenT: +31(0)172 47 6800E: [email protected]: www.beg-luxomat.com

BUVA-DORMA: controle op toegangBUVA: rationele bouwprodukten

Bremen 52993 LJ BarendrechtT: 0180 697 500F: 0180 697 505E: [email protected]: www.buva.nl

D2Domotica, maatwerk in domoticavoor de professional en particulier

Rietveldenweg 47e5222 AP ’s-HertogenboschT: 073 711 4586W: www.d2domotica.nl

RTI, Novasonar, Abitana, Smart-e, Mozaex

Viertron BVZuideinde 22991 LK BarendrechtT: 0180 618 355

FF 0180 619 967E: [email protected]: www.viertron.nl

Rosbayerweg 411521 RW WormerveerPostbus 2401520 AE Wormerveer

T: 075 621 7628E: [email protected]: www.vercoma.nl

Vercoma Communicatie Systemen B.V.

Elbo Technology B.V.Science Park Eindhoven 57075692 EP Son

T: +31 (0)40 2679 876F: +31 (0)40 2679 870W: www.elbotechnology.nl

Elbo Technology biedt integrale oplossingen voor Communicatie, Comfort en Beveiliging

Stichting Smart HomesDuizelseweg 4a5521 aC EerselPostbus 88255605 LV Eindhoven

t +31(0) 497 514 984F +31(0) 497 518 542E [email protected]

naadloos aan op een andere ontwikkeling die hij ziet,

namelijk dat de branche oplossingen gaat verkopen.

“Eindklanten kopen meer en meer functies in. ze ma-

ken een functioneel bestek op hoofdlijnen en wie de

opdracht aanneemt, is meteen 25 jaar verantwoordelijk

voor garantie en onderhoud.” Geld is volgens hem niet

de drijvende kracht achter deze trend, wel de behoefte

aan onderhoudsvriendelijke concepten en het feit dat

eindklanten steeds minder kennis in huis hebben om

zelf tot in details voor te schrijven wat ze nodig hebben.

Deze trend hoeft overigens geen bedreiging te zijn voor

kleinere installatiebedrijven. Specialisatie kan een vorm

zijn om oplossingsgericht te werken. Samenwerken met

andere partners en gezamenlijk oplossingen aanreiken, is

een andere mogelijkheid. “Feit is wel dat als je geen toege-

voegde waarde levert, je geen bestaansrecht meer hebt.”

co² neutrale woonomgeVing

De derde trend is de CO² neutrale woonomgeving. Ne-

derland heeft nog een inhaalslag te maken op het vlak

van hernieuwbare energie. “De installatiebranche staat

in de frontlinie om gebouwen, woningen, het publieke

domein en de industrie energiezuiniger te maken. E-

installateurs zijn ook betrokken bij de ontwikkeling van de

infrastructuur voor e-mobiliteit, bij groene datacenters”,

zegt titia Siertsema. De uNEtO-VNI voorzitter pleit ervoor

dat de overheid maatregelen neemt om de toepassing

van duurzame energie te versnellen, bijvoorbeeld door

werk te maken van het energielabel.

Ook rené Wortelboer ziet hier een enorme kans. Bij-

voorbeeld bij de aanleg van smart grids waarmee de

elektriciteit leveranciers het stroomverbruik veel meer

kunnen sturen, afhankelijk van het aanbod van duurzame

energie en de vraag van de gebruiker. “Het is geen luxe

meer als de energieleverancier onze wasmachine aanzet.

Het zal moeten, anders gaat het niet meer”, aldus de

FEDEt-voorzitter. Dat vergt niet alleen de aanleg van

smart grids, maar ook het intelligent maken van tal van

apparaten thuis, op kantoor en in fabrieken. Daarom zijn

diverse marktpartijen hard aan het werk om het bouw-

werk informatie model (BIM) vorm te geven. Met het BIM

moet de samenwerking in de hele bouwkolom beter

worden. kortom, innovatie: dat is het recept waarmee

de sector zich uit deze crisis kan werken. koplopers uit

de elektrotechnische installatiebranche tonen op Elek-

trotechniek 2013 deze innovaties.

Elektrotechniek 2013 richt zich op de elektrotechnische

installateur en de industrie. De beurs vindt van 30 sep-

tember tot en met 4 oktober plaats in jaarbeurs

utrecht.

Ook Smart Homes is

hier aanwezig op het

Domotica Paviljoen in

Hal 10

Voor meer informatie:

www.elektrotechniek-

online.nl


neem een jaarabonnement voor maar €45,-

[email protected]

In Smart Homes Magazine leest u vijf keer per jaar alles over nieuws, trends, oplossingen, praktische tips, subsidiemogelijkheden, onderzoeken, producttests en praktijkervaringen van zowel gebruikers als specialisten.Tot slot bevat dit vakmagazine rubrieken zoals vraag en antwoord, agenda met congressen, beurzen en andere relevante evenementen en adressen van leveranciers!

Indien u alles wilt weten over Domotica!

ABONNEMENT

PA-392-03

Niko Home Control is het antwoord op de vraag: “Waarom moeten woningen in 2013 fundamenteel anders worden

gebouwd?”. Want in alles wat we bij Niko doen, geloven we dat comfort, een gevoel van veiligheid en toekomstbestendigheid

bereikbaar moeten zijn voor het grote publiek. De elektrotechnische situatie in hedendaagse woningen is de voorbije 50 jaar

weinig veranderd. Daarin brengt Niko verandering. Huisautomatisering hoort in onze visie bij de hedendaagse standaard.

Het is geenszins overbodige luxe. Niko Home Control wordt modulair samengesteld waardoor iedere wens in een project

kan worden gerealiseerd. Installeren kan snel en eenvoudig, programmeren erg intuïtief. Heel wat logica is vooraf ingesteld

waardoor onnodig dure programmering niet meer hoeft te worden meegenomen in de calculatie. Het maakt het mogelijk om

het energieverbruik in de woning op te volgen en er actief op in te grijpen.

Naargelang de wens van de bewoners stuurt Niko Home Control alle in de woning aanwezige functies (verlichting, ventilatie,

bewegingsmelders, rolluiken…). De bediening gebeurt gebruiksvriendelijk via drukknoppen, displays, een touchscreen en/of

smartphone/tablet. Niko Home Control, de standaard voor hedendaags & toekomstig wonen.

Niko Home Controlextra mogelijkheden voor een moeilijke markt

Voor alle eisen binnen en buitenGira deurcommunicatiesysteem www.gira.nl/deurcommunicatie

van de overige elektrotechnische installatie. Opbouw of inbouw, eengezinswoning of appartementengebouw – het Gira deurcommu-nicatiesysteem is geschikt voor alle toepassingsgebieden.Afb. links: Gira huisstation video opbouw, tweevoudige combinatie drukvlakschakelaar/wandcontactdoos met randaarde, Gira E2, zuiver wit glanzend Afb. rechts: Gira deurstation met kleurencamera, Gira TX_44, kleur aluminium

Comfortabele deurcommunicatie met GiraZien wie er belt, gesprekken voeren in de beste kwaliteit en comfor-tabel de deur openen: Het Gira deurcommunicatiesysteem maakt communicatie tussen woning en voordeur eenvoudig en intuïtief. Het assortiment omvat deurcommunicatie-installaties met en zonder videofunctie, innovatieve IP-oplossingen, systemen voor sleutelloze toegang en nog veel meer. De hoogwaardige deuren huisstations zijn verkrijgbaar in diverse varianten, passend bij de Gira schake-laarprogramma’s, en ze voegen zich zo perfect naar de uitstraling

Eenvoudige integratie in IP-netwerkenNog comfortabeler en flexibeler wordt de deurcommunicatie met de Gira DCS-IP-gateway. Deze intelligente interface integreert Gira deuren huisstations met 2-draads bus heel eenvoudig in netwerken op IP-basis. Zo kan de deurcommunicatie naadloos in de gebouw-besturing met de Gira Home Server worden geïntegreerd en met de

Gira Control Clients of de computer worden bediend. Bovendien kunnen de Gira Control Clients, PC’s of Macs met de software Gira DCS-Communicator ook als zelfstandig huisstation worden gebruikt.Afb. links: Gira Control 9 Client, glas zwart Afb. rechts: Gira deurcommunicatie op een laptop

Designonderscheidingen:Plus X Award 2009, iF award 2009, red dot award 2009 [Gira huisstation video opbouw], Plus X Award 2011, iF award 2011 [Gira Control 9] [Interface concept/design: schmitz Visuelle Kommunikation]

202809_Anz_TKS_innen-aussen_220x285_NL.indd 1 31.05.13 11:54