View
5
Download
0
Category
Preview:
Citation preview
РЕЖА
Чўл зонасиниг тупроқлари.
Чўл зонасиниг тупроқларини келиб чиқиши.
Чўл зонасиниг тупроқлари хоссалари ваулардан фойдаланиш.
Бўз тупроклар, уларнинг келиб чикиши,хоссалари, улардан фойдаланиш.3. Гидроморф тупроклар уларнинг келибчикиши,хоссалари,улардан
фойдаланиш.
Сур –қўнғир тусли тупроқлар таснифи
Чуқурлиги(см)
Гигро скатпиклик
Механик таркиби, зарралар вазни(% ҳисобида)
>0,25 0,25-0,10,1-0,05
0,05-0,01
0,01-0,005
0,005-0,001
Сур – қўнғир тусли тупроқларида сувда эрийдиган тузлар ва гипс миқдори
Тупроқ жойининг номи
Чуқурлиги(см)
Қуруқ қолдиқ
Cl- SО4-- Ca++ Mg++K
+Na ++
SО4 5%
HСlда
Типик сур-қўнғир тусли тупроқ
0-15 0,144 0,005 0,008 0,017 0,004 - 0,009
15-22 0,084 0,013 0,005 0,014 0,004 - 0,007
22-35 0,076 0,005 0,008 0,020 0,007 - 0,007
35-60 1,220 0,007 0,731 0,317 0,003 - 30,48
60-75 1,516 0,088 0,833 0,317 0,023 0,055 22,26
Тақирли тупроқларни келиб чиқиши
Тақирлардаўсимлик ўсмайди
Юза қисмининг дарзлар билан қопланиши
Зич қатлами хосил бўлиши
Механик таркибининг оғирлашуви
Аллювиал текисликларда шакланганлиги
Тақирли тупроқларни унумдорлигини ошириш учун қўйидаги тадбирлар амалга ошириш керак.
Ўтлар экиш
Ерга органик ўғит солиш
Минерал ўғитлар солиш
Полиакрилнитрил ва полиакриламид солиш
Яхоб сув ва зовурлар чуқурлаштириш
Тақирли тупроқларнинг механик таркиби (%ҳисобида)
Жойнинг номи
Чуқурлиги
>0,25 0,250,1
0,10,05
0,050,01
0,010,005
0,0050,001
Чиринди, азот, фосфор ва карбонатлар миқдори(% ҳисобида)
Тупроқ ва
жойнинг номи Ч
уқурли
ги(см
)
Чир
инди
Азот
Фосфор
Кар
бона
тлар
С0 2
Жами
Аммоний карбонатли сўримдагиХарактчан
Фосфор (мг\кг)
Қарши чўли (Б.В. Горбунов)
0-6 0,64 0,067 0,137 39,92 7,54
6-15 0,70 0,067 0,131 20,93 6,95
15-22 0,72 0,075 0,133 11,86 7,88
22-30 0,73 0,070 0,137 15,28 7,72
БЎЗ ТУПРОҚЛАР МИНТАҚАСИ
Оч тусли бўз тупроқлар зонанинг анчақуруқ минтақасида тарқалган бўлиб, бўзтупроқлар зонасининг чўл зонаси билантутушган қўйи қисмида одатда денгизсатхидан 300-400 дан 500- 600 м гача бўлганбаландликда жойлашган типик бўзтупроқлар 450- 700м баландликда туқ туслибўз тупроқлар эса 600-900м баландликлардатарқалган.
Гидроморф тупроқ ҳосил бўлиши
Сизот сувлари яқин (0,5-3,0м) бўлганшароитда, доимий капилляр намликтаъсирида ҳосил бўладиган тупроқларкиради. Гидроморф тупроқларнингхоссалари сизот сувларнинг сатхи,минераллашганлик даражаси ва шунингдекдаврий равишда бўлиб турадиган ташқисувлар режимига боғлиқ. Гидроморфтупроқлар майдони Ўзбекистонда 40%ташкил этади.
ГИДРОМОРФ ТУПРОҚЛАР ТАСНИФИСуғориладиган
ўтлоқи тупроқлар
Қайир-аллювиал тупроқлар
Ўтлоқ аллювиал тўқай
тупроқлар
Аллювиал чимли ўтлоқи тупроқлар
Аллювиал ботқоқ –ўтлоқ
тупроқлар
Аллювиал ботқоқ
тупроқлар
Гидроморф тупроқлар кимёвий таркиби (%ҳисобида)
Тупроқ ва жойнинг номи
Чуқурлиги Чиринди КарбонатЯлпи фосфор
Ялпи калий
Қайир аллювиал Амударё
дельтасининг ўнг соҳили
0-99-3030-50
0,840,540,48
9,069,159,76
0,1330,1340,030
2,362,152,07
Аллювиал чимли-ўтлоқи тупроқ.
Амударё этагининг ўнг соҳили
0-1313-2849-68
1,030,850,49
9,509,419,91
0,1320,1330,127
2,151,700,62
Суғориладиган ўтлоқи тупроқ. Хоразм вилояти
0-2020-4545-69
1,240,780,33
8,99,910,5
0,1230,1110,098
2,451,800,92
Аллювиал ботқоқ тупроқ.
Хоразм вилояти.
0-1414-2828-75
1,100,710,69
8,059,468,26
0,1140,1060,072
2,361,840,86
Бўз тупроқ таснифи
Оч тусли бўз тупроқлар
Туқ тусли бўз тупроқлар
Типик бўз тупроқлар
БЎЗ ТУПРОҚЛИ ЗОНАНИНГ ГИДРОМОРФ ТУПРОҚЛАРИ ТАСНИФИ
Бўз- ўтлоқ тупроқ
қайир-аллювиал ўтлоқ тупроқ
Суғориладиган
аллювиал тупроқ
Аллювиал ботқоқ -ўтлоқ тупроқ
Аллювиал ботқоқ тупроқ
Суғориладиган шўрхоксимон оч тусли ўтлоқ
тупроқ
Бўз тупроқли зонанинг гидроморф тупроқлари
Пайдо бўлиш шароити. Бўз тупроқлизонада гидроморф тупроқлар дарёларнингқуйи террасаларида, ёйилмаларнингчеккаларида пастликларда ва тоғ остидагиқияликларда кен тарқалган. Грунтсувларининг режими ва иқлим, ёзнинг у қадариссиқ эмаслиги ҳамда қиш, баҳор ойларидаёғин-сочинннинг кўп бўлиш ҳам тупроқнингнамлик режимига таъсир этади. Шунинг учунбўз тупроқли зонада бир мунча барқарорнамланиш шароити вужудга келади.
Бўз тупроқларнинг механик таркиби(% ҳисобида)
Тупроқ ва жойнинг номи
Чуқурлиги (см)
1-0,25 0,25-0,050,05-0,01
0,01-0,005
0,005-0,001
Кимёвий таркиби (% ҳисобида)Тупроқ ва
жойнинг номиЧуқурлиги(см) Чиринди Азот
Карбонатлар CO2
Суғорилариган оч тусли ўтлоқ
тупроқ
0-1313-2340-5080-90
1,020,840,400,24
0,1170,0280,0310,027
7,627,56
10,7511,80
Суғорилариган шўрхоксимон оч тусли тупроқ
0-1010-2025-3545-55
0,960,670,580,53
0,0690,050
6,226,917,688,33
Қадимда суғорилган ўтлоқ тупроқ
0-2222-5050-70
1,781,641,12
0,0860,1040,105
12,09,46,3
Ботқоқ ўтлоқ тупроқ
0-1020-3030-60
7,982,840,60
0,4450,154
9,779,268,26
Суғориладиган ботқоқ ўтлоқи
тупроқ
0-1520-3045-60
2,552,400,51
0,1530,2070,138
14,1012,369,15
Бўз тупроқлар чиринди ва озиққа элементлар миқдори
Тупроқ, жойинингноми, суғориш даври
Чуқурлиги(см)
Чиринди(%)
Азот(%)
Фосфор(%)
КарбонатлигиСО2
Оч тусли бўз тупроқ Мирзачўл
0-22 0,86 0,078 0,190 9,01
22-40 0,44 0,046 0,177 8,93
60-95 0,20 0,036 0.138 8,67
Типик бўз тупроқ Туркистон тоғ тизмаси
қиялиги
0-25 1,71 0,130 0,201 6,78
25-50 0,85 0,086 0,201 8,33
50-80 0,30 0,003 0,105 6,20
Тўқ тусли бўз тупроқ чотқол тоғ тизмаси
этаклари.
0-10 3,00 0,270 0,140 4,41
20-30 1,86 0,100 0,120 5,75
40-60 0,55 0,060 0,120 5,65
Эътиборингиз учун
рахмат!!!
Recommended