Άνοια στο σπίτι: Τεχνολογίες για παρακολούθηση από...

Γιάννης ΚομπατσιάρηςΕρευνητής Α’

ΕΚΕΤΑ ΙΠΤΗΛ

ΑΝΟΙΑ ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ: ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ ΓΙΑ ΠΑΡΑΚΟΛΟΎΘΗΣΗ ΑΠΌ

ΑΠΌΣΤΑΣΗ ΚΑΙ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗ ΔΙΑΒΙΩΣΗ

Ο παγκόσμιος πληθυσμός αυξάνεται ραγδαία. Μέχρι το 2060 στην Ευρώπη θα τριπλαστιαστούν οι άνθρωποι ηλικίας

80 και πάνω Στην Ελλάδα, μέχρι το 2050, τα άτομα 65 ετών και άνω αναμένεται να

αποτελούν το 30% του πληθυσμού

5% των ατόμων άνω των 65, 20% των ατόμων άνω των 80 έχουν Alzheimer ’s (η πιο κοινή μορφή άνοιας) [1]

Παγκοσμίως πάνω από 35.6 εκατομμύρια άτομα με άνοια (WHO) Αναμένεται να φτάσουν το 70% μέχρι το 2050 Διπλασιάζεται ο αριθμός ατόμων με άνοια κάθε 20 χρόνια

66 εκτα. το 2030, 115 εκατ. το 2050

[1] Warner J, But ler R. Alzheimer ’s disease. Cl inical Evidence 2000; 3: 419-425

ΕΙΣΑΓΩΓΉ

H άνοια είναι σταδιακά νευροεκφυλιστική: αλλάζει η προσωπικότητα και η συμπεριφορά

50% - 80% των ασθενών με Alzheimer ’s φροντίζονται στο σπίτι

Καθώς χειροτερεύει η κατάσταση του ατόμου, το φορτίο στον φροντιστή χειροτερεύει.

Στις χώρες της Ν. Ευρώπης η φροντίδα γίνεται συνήθως από οικογενειακά μέλη

Σε άλλες χώρες από φροντιστές, οίκους ευγηρίας Το φορτίο είναι κοινωνικό, προσωπικό, οικονομικό

Τα οικογενειακά μέλη μπορεί να αναγκαστούν να μην δουλεύουν Το οικονομικό κόστος φροντιστή, οίκου ευγηρίας είναι μεγάλο Ατομα με σοβαρή άνοια χρειάζονται φροντίδα 24 ώρες το 24ωρο

ΕΙΣΑΓΩΓΉ

Έρευνες σε Γαλλία, Γερμανία, Πολωνία, Σκωτία, Ισπανία έδειξαν

Οι μισοί φρόντιζαν το άτομο με άνοια πάνω από 10 ώρες την ημέρα

Οι μισοί ένιωθαν ότι δεν είχαν λάβει επαρκή πληροφόρηση όταν το άτομο διαγνώστηκε με άνοια

Τα πιο δύσκολα για τους φροντιστές είναι προβλήματα συμπεριφοράς και καθημερινές δραστηριότητες

Πάνω από τους μισούς δεν έχουν πρόσβαση σε φροντίδα στο σπίτι, κέντρα ημέρας, οίκους ευγηρίας

17% των ερωτηθέντων θεωρούν ότι το επίπεδο φροντίδας στην χώρα τους είναι καλό

ΕΙΣΑΓΩΓΉ

Η ιατρική παρακολούθηση συνήθως γίνεται με περιοδικά ραντεβού και ερωτηματολόγια

Τα ερωτηματολόγια μπορεί να μην είναι πάντα αντικειμενικά: Επηρεάζονται από την γνώμη του γιατρού

Επηρεάζονται από τις απαντήσεις των ατόμων:

το άτομο με άνοια συχνά θεωρεί ότι εκτελεί κανονικά τις καθημερινές του δραστηριότητες, ενώ όταν τον/την εξετάζουν ειδικοί, διαπιστώνουν ότι αυτό δεν ισχύει

Η συχνότητα επισκέψεων δεν είναι επαρκής για κοντινή παρακολούθηση

Οι πληροφορίες που δίνονται δεν είναι επαρκείς

ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΣΉΜΕΡΑ

ΣΤΌΧΟΙ DEM@CARE

Αμεση Υποστήριξη Αξιόπιστες Μετρήσεις Στο χώρο κατοικίας Αύξηση αίσθηση αυτονομίας

Ασφάλεια

Νέα ιατρική γνώση Διασύνδεση καθημερινότητας

με εξέλιξη νόσου Alzheimer

DEM@CARE

Παρακολούθηση τρόπου ζωής, φυσιολογίας (life-logging, physiology)

ΠΡΟΣΈΓΓΙΣΗ DEM@CARE

ΠΡΟΣΈΓΓΙΣΗ DEM@CARE

Αξιόπιστη παρακολούθηση καθημερινότητας

Οπτικο-ακουστικοί Κάμερες – Μικρόφωνα

Wearable (Φορετοί) Κίνηση, παλμοί, θερμοκρασία, ...

Εξειδικευμένοι Ύπνος 3Δ εικόνα

Οπτική παρακολούθηση γίνεται με κάμερα GoPro που μπορεί να φορεθεί: Το άτομο φοράει ειδικό γιλέκο πάνω στο οποίο η κάμερα είναι κολλημένη Καταγράφει τα αντικείμενα που χρησιμοποιεί και τα μέρη στα οποία

πηγαίνει Γίνεται (1) αναγνώριση αντικειμένων και (2) εξαγωσή των πιο

σημαντικών περιοχών του περιβάλλοντός του κατά την καθημερινότητά του

Κάμερα τύπου RGB-D, σαν το Kinect: καταγράφει και απλό βίντεο και πληροφορία βάθους από την οποία εξάγεται εύκολα η σιλουέτα του ατόμου

ΟΠΤΙΚΉ ΠΑΡΑΚΟΛΟΎΘΗΣΗ

ΟΠΤΙΚΉ ΠΑΡΑΚΟΛΟΎΘΗΣΗ

Δεδομένα από καταγραφή σε πραγματικό περιβάλλον στην Ιρλανδία

Οπτικοακουστική παρακολούθηση

ΟΠΤΙΚΉ ΠΑΡΑΚΟΛΟΎΘΗΣΗ

ΚΑΤΑΓΡΑΦΕΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΉ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ALZHEIMER ΚΑΙ ΣΥΓΓΕΝΏΝ ΔΙΑΤΑΡΑΧΏΝ

ΚΑΤΑΓΡΑΦΕΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΉ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ALZHEIMER ΚΑΙ ΣΥΓΓΕΝΏΝ

ΔΙΑΤΑΡΑΧΏΝ

Ακουστική παρακολούθηση

ΚΑΤΑΓΡΑΦΕΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΉ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ALZHEIMER ΚΑΙ ΣΥΓΓΕΝΏΝ ΔΙΑΤΑΡΑΧΏΝ

DIADOHOKINETIC (DDK) TEST

DDK tests are used by speech-language pathologists for assessment of motor speech impairments, e.g. dysarthria

Quick and accurate production of rapid, alternating sound tokens involving diff erent parts of mouse, e.g. “puh-tuk-kuh—puh-tuh-kuh—…”

Our hypothesis and research direction: The DDK test may challenge both motor and cognitive control over

speech production Motor and cognitive faults deteriorate the temporal regularity of the

audio signal normally expected in this type of utterances We can develop a regularity measure of the DDK performance Is the DDK regularity useful in distinguishing between Control/MCI/AD

groups?

DDK REGULARITY ANALYSIS EXAMPLES

0 5 10 15 20 25 300

1

2

3

4

5

6

7

8x 10

10

Modulation frequency, Hz

Energy Modulation Spectrum. K=31.8644

1 1.5 2 2.5 30

0.005

0.01

0.015

0.02

0.025

0.03

0.035

0.04

0.045

Modulation F0, Hz

F0 utility func. Max=0.042138 K=9.8176

1 1.5 2 2.5 30

0.002

0.004

0.006

0.008

0.01

0.012

0.014

Modulation F0, Hz

F0 utility func. Max=0.012036 K=2.3936

0 5 10 15 20 25 300

0.5

1

1.5

2

2.5

3

3.5

4x 10

11

Modulation frequency, Hz

Energy Modulation Spectrum. K=10.7455

Good performance

Poor performance

Συσχέτιση χαρακτηριστικών ομιλίας με κατάσταση άνοιας.

Η καταγραφή και επανάληψη ανάλυσης της φωνής του ατόμου μετά από καιρό εξασφαλίζει την παρακολούθηση της κατάστασής του και ανίχνευση αλλαγών.

Εξαγωγή χαρακτηριστικών τρόπου ζωής από βίντεο: Αναγνώριση καθημερινών δραστηριοτήτων και δημιουργία προφίλ

τρόπου ζωής Ανίχνευση αλλαγών σε συνήθειες, σε τρόπο εκτέλεσης δραστηριοτήτων Συνδυασμός με δεδομένα από αισθητήρες φυσιολογίας για πλήρη

εικόνα. Πχ ένα άτομο που ήταν κοινωνικό, έβγαινε συχνά μπορεί να κοιμάται

περισσότερο ή να χαρακτηρίζεται από περισσότερη απάθεια

ΕΞ' ΑΠΟΣΤΑΣΕΩΣ ΠΑΡΑΚΟΛΟΎΘΗΣΗ ΚΑΙ ΦΡΟΝΤΙΔΑ

Έγιναν καταγραφές σε δύο φάσεις, τον Φεβρουάριο και την άνοιξη 2013

Καταγραφή ασκήσεων μνήμης και φωνητικών ασκήσεων για ανάλυση ομιλίας, άρθρωσης με περίπου 30 άτομα και άνοια και 30 υγιή άτομα

Καταγραφή καθημερινών δραστηριοτήτων: Είσοδος σε δωμάτιο, ετοιμασία μικρού γεύματος, συσκευασία στα

σκουπίδια, τηλεφώνημα, ετοιμασία ροφήματος, διάβασμα βιβλίου κ.α.

ΚΑΤΑΓΡΑΦΕΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΑΙ ALZHEIMER ΚΑΙ ΣΥΓΓΕΝΏΝ

ΔΙΑΤΑΡΑΧΏΝ

ΕΞ' ΑΠΟΣΤΑΣΕΩΣ ΠΑΡΑΚΟΛΟΎΘΗΣΗ ΚΑΙ ΦΡΟΝΤΙΔΑ

ΕΞ' ΑΠΟΣΤΑΣΕΩΣ ΠΑΡΑΚΟΛΟΎΘΗΣΗ ΚΑΙ ΦΡΟΝΤΙΔΑ

Παρακολούθηση φυσιολογίας και τρόπου ζωής δίνει ενδείξεις για βασικά στοιχεία της καθημερινότητας και κατάστασης του ατόμου.

Δίνεται έμφαση σε 5 βασικές περιοχές: Ύπνος (ποιότητα/διάρκεια) Κινητικότητα, γυμναστική Καθημερινές δραστηριότητες (ADLs, Activities of Daily Living) Κοινωνικότητα Διάθεση

Με την λύση που προτείνει το Dem@Care, υπάρχει συνεχής ολιστική (λόγω ποσότητας και ποικιλίας αισθητήρων) παρακολούθηση του ατόμου, από την οποία μπορούν να ανιχνευτούν αλλαγές και πιθανά προβλήματα.

ΠΡΟΣΈΓΓΙΣΗ DEM@CARE

Θα γίνουν πιλοτικές δοκιμές σε τρεις χώρες σε τρία περιβάλλοντα Εργαστήριο (ελεγχόμενες δραστηριότητες) Οίκος ευγηρίας (καθημερινή ζωή σε ελεγχόμενο περιβάλλον) Σπίτια (καθημερινή ζωή στον χώρο του κάθε ατόμου)

Σε Γαλλία, Ιρλανδία, Σουηδία

Ισχύουν διαφορετικοί κανόνες ηθικής/δεοντολογίας σε κάθε χώρα και περιβάλλον

Οι συμμετέχοντες ενημερώνονται πλήρως και υπογράφουν έντυπα συγκατάθεσης

ΕΞ' ΑΠΟΣΤΑΣΕΩΣ ΠΑΡΑΚΟΛΟΎΘΗΣΗ ΚΑΙ ΦΡΟΝΤΙΔΑ

Πληροφορία από παρακολούθηση καθημερινότητας μπορεί να είναι σημαντική στην υποβοήθηση διάγνωσης και συνολικής φροντίδας

Νέοι σένσορες μπορούν να προσφέρουν επιπλέον ακρίβεια στις δραστηριότητες που ανιχνεύονται (π.χ. Ετοιμασία φαγητού)

Υπάρχουν προβλήματα αποδοχής της τεχνολογίας στη σημερινής της μορφή

Επιπλέον προβλήματα ολοκλήρωσης της τεχνολογίας σε σχετικά συστήματα

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

http://mklab.iti.gr

http://www.demcare.eu

ΕΥΧΑΡΙΣΤΏ!