View
217
Download
0
Category
Preview:
Citation preview
7/25/2019 2015-09-24 KPK D19970555Lj.pdf
1/296
Kancelaria Sejmu s. 1/296
2015-09-24
U S T A W A
z dnia 6 czerwca 1997 r.
Kodeks postpowaniakarnego
DZIAI
Przepisy wstpne
Art. 1. Postpowanie karne w sprawach nalecych do waciwoci sdw
toczy siwedugprzepisw niniejszego kodeksu.
Art. 2. 1. Przepisy niniejszego kodeksu maj na celu takie uksztatowanie
postpowaniakarnego, aby:
1) sprawca przestpstwa zosta wykryty i pocignity do odpowiedzialnoci
karnej, a osoba, ktrej nie udowodniono winy, nie poniosa tej
odpowiedzialnoci,
2) przez trafne zastosowanie rodkw przewidzianych w prawie karnym oraz
ujawnienie okolicznoci sprzyjajcych popenieniu przestpstwa osignite
zostayzadaniapostpowaniakarnego nie tylko w zwalczaniuprzestpstw,lecz
rwnie w zapobieganiu im oraz w umacnianiu poszanowania prawa i zasad
wspyciaspoecznego,
3) zostay uwzgldnione prawnie chronione interesy pokrzywdzonego przy
jednoczesnym poszanowaniu jego godnoci,
4) rozstrzygniciesprawy nastpiow rozsdnymterminie.
2. Podstawwszelkich rozstrzygnipowinny stanowiprawdziwe ustalenia
faktyczne.
Art. 3.W granicach okrelonychw ustawie postpowaniekarne odbywa siz
udziaemczynnika spoecznego.
Art. 4. Organy prowadzcepostpowanie karne s obowizanebada oraz
uwzgldnia okolicznociprzemawiajce zarwno na korzy, jak i na niekorzy
oskaronego.
Opracowano napodstawie: Dz. U. z1997 r. Nr 89, poz.
555, z 1999 r. Nr83, poz. 931, z 2000r. Nr 50, poz. 580,
Nr 62, poz. 717, Nr73, poz. 852, Nr 93,poz. 1027, z 2001 r.
Nr 98, poz. 1071,
Nr 106, poz. 1149, z2002 r. Nr 74, poz.676, z 2003 r. Nr
17, poz. 155, Nr111, poz. 1061, Nr130, poz. 1188, z2004 r. Nr 51, poz.514, Nr 69, poz.626, Nr 93, poz.
889, Nr 240, poz.2405, Nr 264, poz.2641, z 2005 r. Nr10, poz. 70, Nr 48,
poz. 461, Nr 77,poz. 680, Nr 96,poz. 821, Nr 141,poz. 1181, Nr 143,
poz. 1203, Nr 163,poz. 1363, Nr 169,poz. 1416, Nr 178,
poz. 1479, z 2006 r.Nr 15, poz. 118, Nr
66, poz. 467, Nr 95,poz. 659, Nr 104,poz. 708 i 711, Nr141, poz. 1009 i1013, Nr 167, poz.
1192, Nr 226, poz.1647 i 1648, z 2007r. Nr 20, poz. 116,Nr 64, poz. 432, Nr80, poz. 539, Nr 89,poz. 589, Nr 99,poz. 664, Nr 112,
poz. 766, Nr 123,
poz. 849, Nr 128,poz. 903, z 2008 r.Nr 27, poz. 162, Nr
100, poz. 648, Nr107, poz. 686, Nr123, poz. 802, Nr182, poz. 1133, Nr208, poz. 1308, Nr214, poz. 1344, Nr
225, poz. 1485, Nr234, poz. 1571, Nr237, poz. 1651, cd.str. 2
7/25/2019 2015-09-24 KPK D19970555Lj.pdf
2/296
Kancelaria Sejmu s. 2/296
2015-09-24
Art. 5. 1. Oskaronego uwaa si za niewinnego, dopki wina jego nie
zostanie udowodniona i stwierdzona prawomocnym wyrokiem.
2. Wtpliwoci, ktrych nie usunito w postpowaniu dowodowym,
rozstrzyga sina korzyoskaronego.
Art. 6. Oskaronemu przysuguje prawo do obrony, w tym prawo do
korzystania z pomocy obrocy,o czym naleygopouczy.
Art. 7. Organy postpowania ksztatuj swe przekonanie na podstawie
wszystkich przeprowadzonych dowodw, ocenianych swobodnie z uwzgldnieniem
zasadprawidowegorozumowania oraz wskazawiedzy i dowiadczeniayciowego.
Art. 8. 1. Sdkarny rozstrzyga samodzielnie zagadnienia faktyczne i prawne
oraz nie jest zwizanyrozstrzygnicieminnego sdulub organu.
2. Prawomocne rozstrzygniciasduksztatujceprawo lub stosunek prawny
sjednak wice.
Art. 9. 1. Organy procesoweprowadzpostpowaniei dokonujczynnociz
urzdu, chyba e ustawa uzalenia je od wniosku okrelonej osoby, instytucji lub
organu albo od zezwolenia wadzy.
2. Strony i inne osoby bezporedniozainteresowane mogskadawnioski odokonanie rwnie tych czynnoci, ktre organ moe lub ma obowizek
podejmowaz urzdu.
Art. 10. 1. Organ powoany do ciganiaprzestpstw jest obowizany do
wszczcia i przeprowadzenia postpowania przygotowawczego, a oskaryciel
publiczny takedo wniesienia i popierania oskarenia o czyn ciganyz urzdu.
2. Z wyjtkiem wypadkw okrelonych w ustawie lub w prawie
midzynarodowym nikt nie moe by zwolniony od odpowiedzialnoci zapopenioneprzestpstwo.
Art. 11. 1. Postpowaniew sprawie o wystpek,zagroonykarpozbawienia
wolnocido lat 5, monaumorzy,jeeliorzeczenie wobec oskaronegokarybyoby
oczywicie niecelowe ze wzgldu na rodzaj i wysoko kary prawomocnie
orzeczonej za inneprzestpstwo,a interes pokrzywdzonego temu sinie sprzeciwia.
2. Jeeli kara za inne przestpstwo nie zostaa prawomocnie orzeczona,
postpowanie mona zawiesi. Zawieszone postpowanie naley umorzy albo
z 2009 r. Nr 8,poz. 39, Nr 20,
poz. 104, Nr 28,poz. 171, Nr 68,
poz. 585, Nr 85,poz. 716, Nr 127,poz. 1051, Nr144, poz. 1178,Nr 168, poz.
1323, Nr 178,poz. 1375, Nr190, poz. 1474,
Nr 206, poz.1589, z 2010 r.Nr 7, poz. 46, Nr98, poz. 626, Nr106, poz. 669, Nr
122, poz. 826, Nr125, poz. 842, Nr
182, poz. 1228,Nr 197, poz.1307, z 2011 r.
Nr 48, poz. 245 i246, Nr 53, poz.273, Nr 112, poz.654, Nr 117, poz.
678, Nr 142, poz.829, Nr 191, poz.1135, Nr 217,
poz. 1280, Nr
240, poz. 1430,1431 i 1438, Nr279, poz. 1645, z2012 r. poz. 886,1091, 1101, 1327,1426, 1447, 1529,
z 2013 r. poz.480, 765, 849 ,1247, 1262, 1282,1650, z 2014 r.
poz. 85, 384, 694,1375, 1556, z2015 r. poz. 21,
290, 396, 1185,1186, 1334.
7/25/2019 2015-09-24 KPK D19970555Lj.pdf
3/296
Kancelaria Sejmu s. 3/296
2015-09-24
podjprzed upywem3 miesicyod uprawomocnienia siorzeczenia w sprawie o
inneprzestpstwo,o ktrym mowa w 1.
3. Postpowanie umorzone na podstawie 1 mona wznowi w wypadku
uchylenia lub istotnej zmiany treci prawomocnego wyroku, z powodu ktregozostaoono umorzone.
Art. 12. 1. W sprawach o przestpstwaciganena wniosek postpowanie z
chwil zoenia wniosku toczy si z urzdu. Organ cigania poucza osob
uprawniondo zoeniawniosku oprzysugujcymjej uprawnieniu.
2. W razie zoeniawniosku o ciganieniektrych tylko sprawcw obowizek
ciganiaobejmuje rwnieinne osoby, ktrych czynypozostajw cisymzwizkuz
czynem osoby wskazanej we wniosku, o czym naley uprzedzi skadajcego
wniosek. Przepisu tego nie stosuje sido najbliszychosoby skadajcejwniosek.
3. Wniosek moebycofnityw postpowaniuprzygotowawczym za zgod
prokuratora, a wpostpowaniusdowymza zgodsdu do rozpoczciaprzewodu
sdowego na pierwszej rozprawie gwnej. Ponowne zoenie wniosku jest
niedopuszczalne.
Art. 13.Uzyskanie zezwolenia wadzy,od ktrego ustawa uzaleniaciganie,
naleydo oskaryciela.
Art. 14. 1. Wszczcie postpowania sdowego nastpuje na danie
uprawnionego oskarycielalub innego uprawnionego podmiotu.
2. Oskaryciel publiczny moe cofn akt oskarenia do czasu rozpoczcia
przewodu sdowego na pierwszej rozprawie gwnej.W toku przewodu sdowego
przed sdempierwszej instancji cofnicieaktu oskareniadopuszczalne jest jedynie
za zgod oskaronego. Ponowne wniesienie aktu oskarenia przeciwko tej samej
osobie o ten sam czyn jest niedopuszczalne.
Art. 15. 1. Policja i inne organy w zakresie postpowaniakarnego wykonuj
polecenia sdu, referendarza sdowego i prokuratora oraz prowadzpod nadzorem
prokuratora ledztwolub dochodzenie w granicach okrelonychw ustawie.
2. Wszystkie instytucjepastwowei samorzdowesobowizanew zakresie
swego dziaaniado udzielania pomocy organom prowadzcympostpowaniekarne
w terminie wyznaczonym przez te organy.
7/25/2019 2015-09-24 KPK D19970555Lj.pdf
4/296
Kancelaria Sejmu s. 4/296
2015-09-24
3. Osoby prawne lub jednostki organizacyjne niemajceosobowociprawnej
inne ni okrelone w 2, a take osoby fizyczne s obowizane do udzielenia
pomocy na wezwanie organw prowadzcychpostpowanie karne w zakresie i w
terminie przez nie wyznaczonym, jeelibez tej pomocy przeprowadzenie czynnociprocesowej jest niemoliwealbo znacznie utrudnione.
Art. 16. 1. Jeeliorgan prowadzcypostpowaniejest obowizanypouczy
uczestnikw postpowania o cicych obowizkach i o przysugujcych im
uprawnieniach, brak takiego pouczenia lub mylne pouczenie nie moewywoywa
ujemnych skutkw procesowych dla uczestnikapostpowanialub innej osoby, ktrej
to dotyczy.
2. Organ prowadzcypostpowanie powinien ponadto w miar potrzeby
udziela uczestnikom postpowania informacji o cicych obowizkach i o
przysugujcych im uprawnieniach take w wypadkach, gdy ustawa wyranie
takiego obowizku nie stanowi. W razie braku takiego pouczenia, gdy w wietle
okolicznoci sprawy byo ono nieodzowne, albo mylnego pouczenia, stosuje si
odpowiednio 1.
Art. 17. 1. Nie wszczyna sipostpowania,a wszczteumarza, gdy:
1) czynu nie popeniono albo brak jest danych dostatecznie uzasadniajcych
podejrzenie jegopopenienia,
2) czyn nie zawiera znamion czynu zabronionego albo ustawa stanowi, esprawca
niepopeniaprzestpstwa,
3) spoecznaszkodliwoczynu jest znikoma,
4) ustawa stanowi, esprawca nie podlega karze,
5) oskaronyzmar,
6) nastpioprzedawnienie karalnoci,7) postpowanie karne co do tego samego czynu tej samej osoby zostao
prawomocnie zakoczonealbo wczeniejwszcztetoczy si,
8) sprawca nie podlega orzecznictwu polskich sdwkarnych,
9) brak skargi uprawnionego oskaryciela,
10) brak wymaganego zezwolenia na ciganie lub wniosku o ciganie
pochodzcegood osoby uprawnionej, chyba eustawa stanowi inaczej,
11) zachodzi inna okolicznowyczajcaciganie.
7/25/2019 2015-09-24 KPK D19970555Lj.pdf
5/296
Kancelaria Sejmu s. 5/296
2015-09-24
2. Do chwili otrzymania wniosku lub zezwolenia wadzy,od ktrych ustawa
uzalenia ciganie, organy procesowe dokonuj tylko czynnoci nie cierpicych
zwokiw celu zabezpieczenia ladw i dowodw, a takeczynnocizmierzajcych
do wyjanienia,czy wniosekbdziezoonylub zezwoleniebdziewydane. 3. Niemono przypisania winy sprawcy czynu nie wyczapostpowania
dotyczcegozastosowania rodkwzabezpieczajcych.
Art. 18. 1. Jeeli czyn stanowi tylko wykroczenie, prokurator odmawiajc
wszczcia postpowania lub umarzajc je przekazuje spraw Policji w celu
wystpienia z wnioskiem o ukaranie do waciwego sdu; prokurator moe sam
wystpiz takim wnioskiem.
2. Jeeli sd lub prokurator dopatruje si w czynie przewinienia
dyscyplinarnego albo naruszenia obowizkw subowych lub zasad wspycia
spoecznego, moe odmawiajc wszczcia postpowania albo umarzajc je,
zwaszcza z powodu znikomej szkodliwoci spoecznej czynu, przekaza spraw
innemu waciwemuorganowi.
Art. 19. 1. W razie stwierdzenia w postpowaniu karnym powanego
uchybienia w dziaaniu instytucji pastwowej, samorzdowej lub spoecznej,
zwaszcza gdy sprzyja ono popenieniu przestpstwa, sd, a w postpowaniu
przygotowawczym prokurator, zawiadamia o tym uchybieniu organ powoany do
nadzoru nad danjednostkorganizacyjn,zaw razie potrzeby takeorgan kontroli.
Policja powiadamia prokuratora o ujawnionych przez siebie uchybieniach.
2. Zawiadamiajco uchybieniu, sdlub prokurator moezadanadesania
w wyznaczonym terminie wyjanie i podania rodkw podjtych w celu
zapobieeniatakim uchybieniom wprzyszoci.
3. W razie nieudzielenia wyjaniew wyznaczonym terminie monanaoyna kierownika organu zobowizanegodo wyjaniekarpieninw wysokocido
10 000 zotych.
4. Na postanowienie o naoeniu kary pieninejprzysuguje zaalenie.
Zaaleniena postanowienie prokuratora rozpoznaje sdrejonowy, w ktrego okrgu
toczy sipostpowanie.
Art. 20. 1. W razie racego naruszenia przez obroc lub penomocnika
strony ich obowizkw procesowych sd, a w postpowaniu przygotowawczym
7/25/2019 2015-09-24 KPK D19970555Lj.pdf
6/296
Kancelaria Sejmu s. 6/296
2015-09-24
prokurator, zawiadamia o tym waciw okrgow rad adwokack lub rad
okrgowejizby radcw prawnych, dajcod dziekana waciwejrady nadesaniaw
wyznaczonym, nie krtszym ni30 dni, terminie informacji opodjtychdziaaniach
wynikajcych z zawiadomienia. Odpis zawiadomienia przesya si MinistrowiSprawiedliwoci.
1a. W razie nienadesania w wyznaczonym terminie informacji, o ktrych
mowa w 1, monanaoyna dziekana waciwejrady karpieninw wysokoci
do 10 000 zotych.
1b. Na postanowienie o ukaraniu przysugujezaalenie.Na postanowienie o
ukaraniu wydane przez prokuratora w postpowaniu przygotowawczym zaalenie
przysugujedo sdurejonowego, w ktrego okrgutoczy sipostpowanie. 2. W razie racegonaruszenia obowizkwprocesowych przez oskaryciela
publicznego lub prowadzcegopostpowanie przygotowawcze sd zawiadamia o
tym bezporedniegoprzeoonego osoby, ktra dopucia si uchybienia, dajc
nadesania w wyznaczonym, nie krtszym ni 14 dni, terminie informacji o
podjtych dziaaniach wynikajcych z zawiadomienia; w stosunku do Policji oraz
innych organw postpowania przygotowawczego uprawnienie takie przysuguje
rwnieprokuratorowi.
2a. Odpis zawiadomienia, o ktrym mowa w 2, sdprzesyaProkuratorowi
Generalnemu, jeeli uchybienia dopuci si prokurator, a w wypadku gdy
uchybienia dopuci si oskaryciel publiczny niebdcy prokuratorem
waciwemu organowi przeoonemu w stosunku do bezporedniegoprzeoonego
tego oskaryciela.
Art. 21. 1. O ukoczeniupostpowania toczcego si z urzdu przeciw
osobom zatrudnionym w instytucjach pastwowych,samorzdowychi spoecznych,
uczniom i suchaczom szk oraz onierzom naleybezzwocznie zawiadomi
przeoonychtych osb.
2. Prokurator zawiadamia rwnie o wszczciu postpowania przeciw
funkcjonariuszom publicznym, a o wszczciupostpowaniaprzeciw innym osobom,
o ktrych mowa w 1 jeeliwymaga tego wanyinteres publiczny.
Art. 22. 1. Jeeli zachodzi dugotrwaa przeszkoda uniemoliwiajca
prowadzenie postpowania, a w szczeglnocijeeli nie mona uj oskaronego
7/25/2019 2015-09-24 KPK D19970555Lj.pdf
7/296
Kancelaria Sejmu s. 7/296
2015-09-24
albo nie moeon braudziauw postpowaniuz powodu choroby psychicznej lub
innej cikiejchoroby,postpowaniezawiesza sina czas trwania przeszkody.
2. Na postanowienie w przedmiocie zawieszenia postpowaniaprzysuguje
zaalenie. 3. W czasie zawieszeniapostpowanianaleyjednak dokonaodpowiednich
czynnociw celu zabezpieczenia dowodw przed ich utratlub znieksztaceniem.
Art. 23. W sprawie o przestpstwopopenione na szkod maoletniego, we
wspdziaaniu z maoletnim lub w okolicznociach, ktre mog wiadczy o
demoralizacji maoletniego albo o gorszcym wpywie na niego, sd, a w
postpowaniu przygotowawczym prokurator, zawiadamia sd rodzinny w celu
rozwaenia rodkw przewidzianych w przepisach o postpowaniu w sprawach
nieletnich oraz w Kodeksie rodzinnym i opiekuczym.
Art. 23a. 1. Sd lub referendarz sdowy, a w postpowaniu
przygotowawczym prokurator lub inny organ prowadzcy to postpowanie,moez
inicjatywy lub za zgod oskaronego i pokrzywdzonego skierowa spraw do
instytucji lub osoby do tego uprawnionej w celu przeprowadzenia postpowania
mediacyjnego midzy pokrzywdzonym i oskaronym, o czym si ich poucza,
informujco celach i zasadachpostpowaniamediacyjnego, w tym o treciart. 178a.
2. Postpowanie mediacyjne nie powinno trwa duej ni miesic, a jego
okresu nie wlicza sido czasu trwaniapostpowaniaprzygotowawczego.
3. Postpowania mediacyjnego nie moeprowadzi osoba, co do ktrej w
sprawie zachodzokolicznociokrelonew art. 40 i art. 41 1, czynny zawodowo
sdzia, prokurator, asesor prokuratorski, a take aplikant wymienionych zawodw,
awnik, referendarz sdowy, asystent sdziego, asystent prokuratora oraz
funkcjonariusz instytucji uprawnionej do ciganiaprzestpstw.Przepis art. 42 stosujesiodpowiednio.
4. Udziaoskaronegoi pokrzywdzonego w postpowaniumediacyjnym jest
dobrowolny. Zgodna uczestniczenie w postpowaniumediacyjnym odbiera organ
kierujcy spraw do mediacji lub mediator, po wyjanieniu oskaronemu i
pokrzywdzonemu celw i zasad postpowania mediacyjnego i pouczeniu ich o
moliwocicofniciatej zgody ado zakoczeniapostpowaniamediacyjnego.
7/25/2019 2015-09-24 KPK D19970555Lj.pdf
8/296
Kancelaria Sejmu s. 8/296
2015-09-24
5. Mediatorowi udostpnia si akta sprawy w zakresie niezbdnym do
przeprowadzeniapostpowaniamediacyjnego.
6. Instytucja lub osoba do tego uprawniona sporzdza,po przeprowadzeniu
postpowania mediacyjnego, sprawozdanie z jego wynikw. Do sprawozdaniazaczasiugodpodpisanprzez oskaronego,pokrzywdzonego i mediatora,jeeli
zostaazawarta.
7. Postpowaniemediacyjne prowadzi siw sposb bezstronny i poufny.
8. Minister Sprawiedliwociokreli,w drodze rozporzdzenia,szczegowy
tryb przeprowadzania postpowania mediacyjnego, warunki, jakim powinny
odpowiada instytucje i osoby uprawnione do jego przeprowadzenia, sposb ich
powoywania i odwoywania, zakres i warunki udostpniania im akt sprawy orazform i zakres sprawozdania z wynikw postpowania mediacyjnego, majc na
uwadzepotrzebskutecznego przeprowadzenia tegopostpowania.
Art. 23b. 1. W razie zoeniawniosku, o ktrym mowa w art. 59a Kodeksu
karnego, w przedmiocie tego wniosku rozstrzyga prokurator, a gdy zoono go po
wniesieniu aktu oskarenia sd.
2. Na postanowienie w przedmiocie wniosku, o ktrym mowa w 1,
przysugujezaalenie.
DZIAII
Sd
Rozdzia1
Waciwoi skadsdu
Art. 24. 1. Sd rejonowy orzeka w pierwszej instancji we wszystkich
sprawach, z wyjtkiemspraw przekazanych ustawdo waciwociinnego sdu.
2. Sd rejonowy rozpoznaje ponadto rodki odwoawcze w wypadkach
wskazanych w ustawie.
Art. 25. 1. Sd okrgowy orzeka w pierwszej instancji w sprawach o
nastpujceprzestpstwa:
1) o zbrodnie okrelonew Kodeksie karnym oraz w ustawach szczeglnych,
2) o wystpkiokrelonew rozdziaachXVI i XVII oraz w art. 140142, art. 148
4, art. 149, art. 150 1, art. 151154, art. 156 3, art. 158 3, art. 163 3 i 4,
7/25/2019 2015-09-24 KPK D19970555Lj.pdf
9/296
Kancelaria Sejmu s. 9/296
2015-09-24
art. 165 1, 3 i 4, art. 166 1, art. 173 3 i 4, art. 185 2, art. 189a 2, art.
210 2, art. 211a, art. 252 3, art. 258 13, art. 265 1 i 2, art. 269, art. 278
1 i 2 w zw. z art. 294, art. 284 1 i 2 w zw. z art. 294, art. 286 1 w zw. z art.
294, art. 287 1 w zw. z art. 294, art. 296 3 oraz art. 299 Kodeksu karnego,
3) o wystpki, ktre z mocy przepisu szczeglnego nale do waciwoci sdu
okrgowego.
2. Sd apelacyjny, na wniosek sdu rejonowego, moe przekaza do
rozpoznania sdowiokrgowemu, jako sdowi pierwszej instancji, sprawo kade
przestpstwo,ze wzglduna szczeglnwaglub zawiosprawy.
3. Sd okrgowy rozpoznaje ponadto rodki odwoawcze od orzecze i
zarzdze wydanych w pierwszej instancji w sdzie rejonowym oraz inne sprawyprzekazane mu przez ustaw.
Art. 26.Sdapelacyjny rozpoznaje rodkiodwoawczeod orzeczei zarzdze
wydanych w pierwszej instancji w sdzieokrgowymoraz inne sprawy przekazane
mu przez ustaw.
Art. 27. SdNajwyszy rozpoznaje kasacje oraz rodki odwoawcze i inne
sprawy w wypadkach okrelonychw ustawie.
Art. 28. 1. Na rozprawie gwnej sd orzeka w skadzie jednego sdziego,
jeeliustawa nie stanowi inaczej. Sdziama prawa i obowizkiprzewodniczcego.
2. W sprawach o zbrodnie sdorzeka w skadzie jednego sdziego i dwch
awnikw.
3. Ze wzgldu na szczegln zawio sprawy lub jej wag sd pierwszej
instancji moepostanowio jej rozpoznaniu w skadzietrzech sdziwalbo jednego
sdziegoi dwch awnikw.
4. W sprawach o przestpstwa, za ktre ustawa przewiduje kar
doywotniegopozbawienia wolnoci,sdorzeka w skadziedwch sdziwi trzech
awnikw.
Art. 29. 1. Na rozprawie apelacyjnej i kasacyjnej sd orzeka w skadzie
trzech sdziw,jeeliustawa nie stanowi inaczej.
2. Apelacj lub kasacj od wyroku orzekajcego kar doywotniego
pozbawienia wolnocirozpoznaje sdw skadziepiciusdziw.
7/25/2019 2015-09-24 KPK D19970555Lj.pdf
10/296
Kancelaria Sejmu s. 10/296
2015-09-24
Art. 30. 1. Na posiedzeniu sd orzeka jednoosobowo, chyba e ustawa
stanowi inaczej albo ze wzglduna szczeglnzawiosprawy lub jej wagprezes
sduzarzdzijej rozpoznanie w skadzietrzech sdziw.
2. Sdodwoawczyna posiedzeniu orzeka jednoosobowo, a w skadzietrzechsdziw wwczas, gdy zaskarone orzeczenie wydano w skadzie innym ni
jednoosobowy, chyba eustawa stanowi inaczej.
Art. 31. 1. Miejscowo waciwydo rozpoznania sprawy jest sd,w ktrego
okrgupopenionoprzestpstwo.
2. Jeeli przestpstwo popeniono na polskim statku wodnym lub
powietrznym, a 1 nie moemie zastosowania, waciwy jest sd macierzystego
portu statku.
3. Jeeliprzestpstwopopeniono w okrgukilku sdw, waciwy jest ten
sd,w ktrego okrgunajpierw wszcztopostpowanieprzygotowawcze.
Art. 32. 1. Jeeli nie mona ustali miejsca popenienia przestpstwa,
waciwyjest sd,w ktrego okrgu:
1) ujawnionoprzestpstwo,
2) ujtooskaronego,
3) oskarony przed popenieniem przestpstwa stale mieszka lub czasowo
przebywa
zalenieod tego, gdzie najpierw wszcztopostpowanieprzygotowawcze.
2. Przepis 1 stosuje si odpowiednio, jeeliprzestpstwopopeniono za
granic.
3. Jeeli nie mona ustaliwaciwoci miejscowej sdu wedug przepisw
poprzedzajcych,sprawrozpoznaje sdwaciwydla dzielnicy rdmieciemiasta
stoecznegoWarszawy.
Art. 33. 1. Jeeli t sam osob oskarono o kilka przestpstw, a sprawy
nale do waciwoci rnych sdw tego samego rzdu, waciwy jest sd, w
ktrego okrgunajpierw wszcztopostpowanieprzygotowawcze.
2. Jeeli sprawy nale do waciwoci sdw rnego rzdu, spraw
rozpoznaje sdwyszegorzdu.
Art. 34. 1. Sd waciwy dla sprawcw przestpstw jest rwnie waciwy
dla pomocnikw, podegaczy oraz innych osb, ktrych przestpstwo pozostaje w
7/25/2019 2015-09-24 KPK D19970555Lj.pdf
11/296
Kancelaria Sejmu s. 11/296
2015-09-24
cisymzwizkuzprzestpstwemsprawcy,jeelipostpowanieprzeciwko nim toczy
sijednoczenie.
2. Sprawy osb wymienionych w 1 powinny bypoczonewe wsplnym
postpowaniu;przepis art. 33 stosuje siodpowiednio. 3. Jeeli zachodz okolicznoci utrudniajce czne rozpoznanie spraw, o
ktrych mowa w 1 i 2, mona wyczy i odrbnie rozpozna spraw
poszczeglnych osb lub o poszczeglne czyny; sprawa wyczona podlega
rozpoznaniu przez sdwaciwywedugzasad oglnych.
Art. 35. 1. Sdbada z urzduswwaciwo,a w razie stwierdzenia swej
niewaciwociprzekazuje sprawwaciwemusdowilub innemu organowi.
2. Jeelisdna rozprawie gwnejstwierdza, enie jest waciwymiejscowo
lub e waciwy jest sd niszego rzdu, moeprzekaza spraw innemu sdowi
jedynie wtedy, gdy powstaje koniecznoodroczenia rozprawy.
3. Na postanowienie w kwestii waciwociprzysugujezaalenie.
Art. 36. Sd wyszego rzdu nad sdem waciwym moeprzekaza spraw
innemu sdowi rwnorzdnemu,jeeli wikszo osb, ktre naley wezwa na
rozpraw,zamieszkuje blisko tego sdu,a z dala od sduwaciwego.
Art. 37.SdNajwyszymoez inicjatywy waciwegosduprzekazaspraw
do rozpoznania innemu sdowirwnorzdnemu,jeeliwymaga tego dobro wymiaru
sprawiedliwoci.
Art. 38. 1. Spr o waciwo midzy sdami rwnorzdnymi rozstrzyga
ostatecznie sdwyszegorzdunad sdem,ktry pierwszy wszczspr.
2. W czasie trwania sporu kadyz tych sdwprzedsibierzeczynnocinie
cierpicezwoki.
Art. 39.Jeelisdwojskowy przekaesprawsdowipowszechnemu lub nie
przyjmie sprawy przekazanej mu przez sd powszechny, spraw rozpoznaje sd
powszechny.
Rozdzia2
Wyczeniesdziego
Art. 40. 1. Sdziajest z mocy prawa wyczonyod udziauw sprawie,jeeli:
1) sprawa dotyczy tego sdziegobezporednio,
7/25/2019 2015-09-24 KPK D19970555Lj.pdf
12/296
Kancelaria Sejmu s. 12/296
2015-09-24
2) jest maonkiem strony lub pokrzywdzonego albo ich obrocy,penomocnika
lub przedstawiciela ustawowego albo pozostaje we wsplnympoyciuzjednz
tych osb,
3) jest krewnym lub powinowatym w linii prostej, a w linii bocznej ado stopniapomidzydziemirodzestwaosb wymienionych w pkt 2 albo jest zwizanyz
jednz tych osb wzemprzysposobienia, opieki lub kurateli,
4) bywiadkiemczynu, o ktry sprawa si toczy, albo w tej samej sprawie by
przesuchanyw charakterze wiadkalub wystpowajakobiegy,
5) bra udzia w sprawie jako prokurator, obroca,penomocnik, przedstawiciel
ustawowy strony, alboprowadzipostpowanieprzygotowawcze,
6) bra udzia w wydaniu zaskaronego orzeczenia lub wyda zaskaronezarzdzenie,
7) braudziaw wydaniu orzeczenia, ktre zostaouchylone,
8) (uchylony),
9) braudziaw wydaniu orzeczenia, co do ktrego wniesiono sprzeciw,
10) prowadzimediacj.
2. Powody wyczenia trwajmimo ustania uzasadniajcego je maestwa,
wsplnegopoycia,przysposobienia, opieki lub kurateli.
3. Sdzia, ktry bra udzia w wydaniu orzeczenia objtego wnioskiem o
wznowienie lub zaskaronegow trybie kasacji, nie moeorzekaco do tego wniosku
lub tej kasacji.
Art. 41. 1. Sdziaulega wyczeniu,jeeli istnieje okolicznotego rodzaju,
e mogaby wywoa uzasadnion wtpliwo co do jego bezstronnoci w danej
sprawie.
2. Wniosek o wyczenie sdziego, zgoszony na podstawie 1 po
rozpoczciu przewodu sdowego, pozostawia si bez rozpoznania, chyba e
przyczyna wyczeniapowstaalub staasistronie wiadoma dopiero po rozpoczciu
przewodu.
Art. 42. 1. Wyczenie nastpuje na danie sdziego, z urzdu albo na
wniosek strony.
7/25/2019 2015-09-24 KPK D19970555Lj.pdf
13/296
Kancelaria Sejmu s. 13/296
2015-09-24
2. Jeelisdziauznaje, ezachodzi przyczyna wyczajcago z mocy art. 40,
wycza si, skadajc owiadczenie na pimie do akt, a na jego miejsce wstpuje
inny sdzia.
3. Sdzia,co do ktrego zgoszonowniosek o wyczeniena podstawie art.41, moe zoy do akt stosowne owiadczenie na pimie i powstrzymuje si od
udziau w sprawie; jest jednak obowizanyprzedsiwzi czynnoci nie cierpice
zwoki.
4. Poza wypadkiem okrelonymw 2 o wyczeniuorzeka sd,przed ktrym
toczy sipostpowanie;w skadzieorzekajcymw kwestii wyczenianie moebra
udziausdzia,ktrego dotyczy wyczenie.W razie niemonociutworzenia takiego
skadusdu,w kwestii wyczeniaorzeka sdwyszegorzdu.
Art. 43. Jeeli z powodu wyczenia sdziw rozpoznanie sprawy w danym
sdzie jest niemoliwe, sd wyszego rzdu przekazuje spraw innemu sdowi
rwnorzdnemu.
Art. 44. Przepisy niniejszego rozdziaustosuje siodpowiednio do referendarzy
sdowych i awnikw. O wyczeniu referendarza orzeka sd w skadzie jednego
sdziego.
DZIAIII
Strony, obrocy,penomocnicy,przedstawiciel spoeczny
Rozdzia3
Oskarycielpubliczny
Art. 45. 1. Oskarycielem publicznym przed wszystkimi sdami jest
prokurator.
1a. W wypadkach okrelonych w ustawie czynnoci procesowe wykonuje
prokuratorbezporednioprzeoonylub prokurator nadrzdny.
1b. Prokuratorem nadrzdnym jest prokurator kierujcy jednostk
organizacyjn wyszego stopnia, a take prokurator tej jednostki lub prokurator
delegowany do niej w zakresie zleconych mu czynnoci.
1c.(uchylony).
2. Inny organ pastwowy moeby oskarycielem publicznym z mocy
szczeglnych przepisw ustawy, okrelajcychzakres jego dziaania.
7/25/2019 2015-09-24 KPK D19970555Lj.pdf
14/296
Kancelaria Sejmu s. 14/296
2015-09-24
Art. 46.W sprawach o przestpstwa cigane z oskareniapublicznego udzia
prokuratora w rozprawie jest obowizkowy,jeeliustawa nie stanowi inaczej.
Art. 47. 1. Przepisy art. 40 1 pkt 14, 6 i 10, 2 oraz art. 41 i 42 stosuje si
odpowiednio do prokuratora, innych osb prowadzcych postpowanie
przygotowawcze oraz innych oskarycielipublicznych.
2. Osoby wymienione w 1 ulegajrwniewyczeniu,jeelibrayudziaw
sprawie jako obroca,penomocnik, przedstawiciel spoeczny albo przedstawiciel
ustawowy strony.
Art. 48. 1. O wyczeniuprowadzcego lub nadzorujcegopostpowanie
przygotowawcze oraz oskaryciela publicznego orzeka prokurator nadzorujcy
postpowanielubbezporednioprzeoony.
2. Czynnoci dokonane przez osobpodlegajc wyczeniu, zanim ono
nastpio,nie sz tej przyczyny bezskuteczne;jednakeczynnodowodownaley
na daniestrony, w miarmonoci,powtrzy.
Rozdzia4
Pokrzywdzony
Art. 49. 1. Pokrzywdzonym jest osoba fizyczna lub prawna, ktrej dobro
prawne zostaobezporednionaruszone lub zagrooneprzezprzestpstwo.
2. Pokrzywdzonym moebytakeniemajcaosobowociprawnej:
1) instytucjapastwowalub samorzdowa,
2) inna jednostka organizacyjna, ktrej odrbne przepisy przyznaj zdolno
prawn.
3. Za pokrzywdzonego uwaa si zakad ubezpiecze w zakresie, w jakim
pokry szkod wyrzdzon pokrzywdzonemu przez przestpstwo lub jestzobowizanydo jej pokrycia.
3a. W sprawach oprzestpstwaprzeciwko prawom osb wykonujcychprac
zarobkow,o ktrych mowa w art. 218221 oraz w art. 225 2 Kodeksu karnego,
organy Pastwowej Inspekcji Pracy mog wykonywa prawa pokrzywdzonego,
jeeliw zakresie swego dziaaniaujawniyprzestpstwo lub wystpiyo wszczcie
postpowania.
4. W sprawach o przestpstwa, ktrymi wyrzdzono szkod w mieniu
instytucji lub jednostki organizacyjnej, o ktrej mowa w 2, jeelinie dziaaorgan
7/25/2019 2015-09-24 KPK D19970555Lj.pdf
15/296
Kancelaria Sejmu s. 15/296
2015-09-24
pokrzywdzonej instytucji lub jednostki organizacyjnej, prawa pokrzywdzonego
mogwykonywaorgany kontroli pastwowej,ktre w zakresie swojego dziaania
ujawniyprzestpstwolub wystpiyo wszczciepostpowania.
Art. 49a. Pokrzywdzony, a takeprokurator, moeado zamkniciaprzewodu
sdowego na rozprawie gwnej zoy wniosek, o ktrym mowa w art. 46 1
Kodeksu karnego.
Art. 50.W postpowaniusdowymz uprawniepokrzywdzonego okrelonych
w art. 53 i 62 nie moe korzysta osoba wystpujca w tej samej sprawie w
charakterze oskaronego,z wyjtkiemprzewidzianym w art. 497 i 498 3.
Art. 51. 1. Za pokrzywdzonego, ktry nie jest osob fizyczn, czynnoci
procesowych dokonuje organ uprawniony do dziaaniaw jego imieniu.
2. Jeelipokrzywdzonym jest maoletnialbo ubezwasnowolnionycakowicie
lub czciowo, prawa jego wykonuje przedstawiciel ustawowy albo osoba, pod
ktrej stapieczpokrzywdzony pozostaje.
3. Jeelipokrzywdzonym jest osoba nieporadna, w szczeglnocize wzgldu
na wiek lub stan zdrowia, jego prawa moe wykonywa osoba, pod ktrej piecz
pokrzywdzony pozostaje.
Art. 52. 1. W razie mierci pokrzywdzonego prawa, ktre by mu
przysugiway, mog wykonywa osoby najblisze lub osoby pozostajce na jego
utrzymaniu, a w wypadku ich braku lub nieujawnienia prokurator, dziaajc z
urzdu.
2. W przypadku gdy organ prowadzcy postpowanie dysponuje
informacjami o osobach najbliszych dla pokrzywdzonego lub osobach
pozostajcych na jego utrzymaniu, poucza o przysugujcych uprawnieniach co
najmniejjednz nich.
Rozdzia5
Oskarycielposikowy
Art. 53. W sprawach o przestpstwa cigane z oskarenia publicznego
pokrzywdzony moe dziaa jako strona w charakterze oskarycielaposikowego
obok oskarycielapublicznego lub zamiast niego.
7/25/2019 2015-09-24 KPK D19970555Lj.pdf
16/296
Kancelaria Sejmu s. 16/296
2015-09-24
Art. 54. 1. Jeeliakt oskareniawnisoskarycielpubliczny, pokrzywdzony
moe a do czasu rozpoczcia przewodu sdowego na rozprawie gwnej zoy
owiadczenie,ebdziedziaaw charakterze oskarycielaposikowego.
2. Cofnicie aktu oskarenia przez oskaryciela publicznego nie pozbawiauprawnieoskarycielaposikowego.Pokrzywdzony, ktry uprzednio nie korzysta
z uprawnieoskarycielaposikowego,moew terminie 14 dni od powiadomienia
go o cofniciu przez oskaryciela publicznego aktu oskarenia owiadczy, e
przystpujedopostpowaniajako oskarycielposikowy.
Art. 55. 1. W razie powtrnego wydania postanowienia o odmowie wszczcia
lub o umorzeniu postpowania w wypadku, o ktrym mowa w art. 330 2,
pokrzywdzony moe w terminie miesica od dorczenia mu zawiadomienia o
postanowieniu wnie akt oskarenia do sdu, doczajc po jednym odpisie dla
kadego oskaronego oraz dla prokuratora. Przepis art. 488 2 stosuje si
odpowiednio.
2. Akt oskarenia wniesiony przez pokrzywdzonego powinien by
sporzdzony i podpisany przez penomocnika, z zachowaniem warunkw
okrelonychw art. 332 i art. 333 1.
3. Inny pokrzywdzony tym samym czynem moeado rozpoczciaprzewodusdowegona rozprawie gwnejprzyczysidopostpowania.
4. W sprawie wszcztej na podstawie aktu oskarenia wniesionego przez
oskarycielaposikowegomoebraudziarwnieprokurator.
Art. 56. 1. Sd moe ograniczy liczb oskarycieli posikowych
wystpujcychw sprawie,jeelijest to konieczne dla zabezpieczeniaprawidowego
toku postpowania.Sdorzeka, eoskarycielposikowynie moebraudziauw
postpowaniu,gdy bierze w nimjuudziaokrelonaprzez sdliczba oskarycieli. 2. Sd orzeka take, i oskarycielposikowy nie moebra udziau w
postpowaniu, jeeli stwierdzi, e nie jest on osob uprawnion lub jego akt
oskarenia albo owiadczenie o przystpieniu do postpowania zostao zoone po
terminie.
3. Na postanowienie sduwydane na podstawie 1, a takena postanowienie
sduwydane na podstawie 2,jeelidotyczy oskarycielaposikowegookrelonego
w art. 54 1 lub art. 55 3, zaalenienieprzysuguje.
7/25/2019 2015-09-24 KPK D19970555Lj.pdf
17/296
Kancelaria Sejmu s. 17/296
2015-09-24
4. Oskaryciel posikowy, ktry nie bierze udziau w postpowaniu z
przyczyn okrelonychw 1, moeprzedstawisdowinapimieswoje stanowisko
w terminie 7 dni od daty dorczeniapostanowienia.
Art. 56a. Oskarycielowiposikowemu, ktry nie wada w wystarczajcym
stopniu jzykiem polskim, orzeczenie podlegajce zaskareniu lub koczce
postpowaniedorczasiwraz z tumaczeniem;za zgodoskarycielaposikowego
mona poprzesta na ogoszeniu przetumaczonego orzeczenia koczcego
postpowanie,jeelinie podlega ono zaskareniu.
Art. 57. 1. W razie odstpieniaoskarycielaposikowegood oskarenianie
moeon ponownieprzyczysidopostpowania.
2. O odstpieniuoskarycielaposikowegood oskareniaw sprawie, w ktrej
oskaryciel publiczny nie bierze udziau, sd zawiadamia prokuratora.
Nieprzystpienie przez niego do oskarenia w terminie 14 dni od dorczenia
zawiadomienia powoduje umorzenie postpowania. Postanowienie o umorzeniu
postpowaniamoewydatakereferendarz sdowy.
Art. 58. 1. mieroskarycielaposikowegonie tamuje biegupostpowania;
osoby najblisze lub osoby pozostajce na jego utrzymaniu mogprzystpi do
postpowania w charakterze oskaryciela posikowego w kadym stadium
postpowania.
2. W razie mierci oskarycielaposikowego, ktry samodzielnie popiera
oskarenie,stosuje siodpowiednio art. 61.
Rozdzia6
Oskarycielprywatny
Art. 59. 1. Pokrzywdzony moejako oskarycielprywatny wnosii popiera
oskarenieoprzestpstwaciganez oskareniaprywatnego.
2. Inny pokrzywdzony tym samym czynem moeado rozpoczciaprzewodu
sdowegona rozprawie gwnejprzyczysido toczcegosipostpowania.
Art. 60. 1. W sprawach o przestpstwa cigane z oskarenia prywatnego
prokurator wszczyna postpowaniealbo wstpujedo postpowaniajuwszcztego,
jeeliwymaga tego interes spoeczny.
7/25/2019 2015-09-24 KPK D19970555Lj.pdf
18/296
Kancelaria Sejmu s. 18/296
2015-09-24
2. Postpowanie toczy si wwczas z urzdu, a pokrzywdzony, ktry
przedtem wnisoskarenieprywatne, korzysta z praw oskarycielaposikowego;do
pokrzywdzonego, ktry przedtem nie wnisoskareniaprywatnego, stosuje siart.
54, 55 3 i art. 58.
3. Jeeli prokurator, ktry wstpi do postpowania, odstpi potem od
oskarenia,pokrzywdzony powraca w dalszym postpowaniudo praw oskaryciela
prywatnego.
4. Pokrzywdzony, ktry nie wnisoskarenia,moew terminie zawitym 14
dni od daty powiadomienia go o odstpieniuprokuratora od oskarenia zoy akt
oskarenia lub owiadczenie, e podtrzymuje oskarenie jako prywatne, a jeeli
takiego owiadczenianie zoy,sdlub referendarz sdowyumarzapostpowanie.
Art. 60a. Oskarycielowi prywatnemu, ktry nie wada w wystarczajcym
stopniu jzykiem polskim, orzeczenie podlegajce zaskareniu lub koczce
postpowaniedorczasiwraz z tumaczeniem; za zgodoskarycielaprywatnego
mona poprzesta na ogoszeniu przetumaczonego orzeczenia koczcego
postpowanie,jeelinie podlega ono zaskareniu.
Art. 61. 1. W razie miercioskarycielaprywatnegopostpowaniezawiesza
si,a osoby najbliszelub osobypozostajcena utrzymaniu zmaregomogwstpi
w jego prawa. Postanowienie o zawieszeniu postpowania moe wyda take
referendarz sdowy.
2. Jeeli w terminie zawitym 3 miesicy od dnia mierci oskaryciela
prywatnego osoba uprawniona nie wstpi w prawa zmarego, sd lub referendarz
sdowyumarzapostpowanie.
Rozdzia7
(uchylony)
Rozdzia8
Oskarony
Art. 71. 1. Za podejrzanego uwaa si osob, co do ktrej wydano
postanowienie o przedstawieniu zarzutw albo ktrej bez wydania takiego
postanowienia postawiono zarzut w zwizku z przystpieniem do przesuchania w
charakterze podejrzanego.
7/25/2019 2015-09-24 KPK D19970555Lj.pdf
19/296
Kancelaria Sejmu s. 19/296
2015-09-24
2. Za oskaronegouwaasiosob,przeciwko ktrej wniesiono oskarenie
do sdu, a take osob, co do ktrej prokurator zoy wniosek o warunkowe
umorzeniepostpowania.
3. Jeeli kodeks niniejszy uywa w znaczeniu oglnym okreleniaoskarony,odpowiednie przepisy majzastosowanie takedo podejrzanego.
Art. 72. 1. Oskarony ma prawo do korzystania z bezpatnej pomocy
tumacza,jeelinie wadaw wystarczajcymstopniujzykiempolskim.
2. Tumaczanaleywezwado czynnociz udziaemoskaronego,o ktrym
mowa w 1. Na wniosek oskaronego lub jego obrocy tumacza naleywezwa
rwniew celu porozumienia sioskaronegoz obrocw zwizkuz czynnoci,do
udziauw ktrej oskaronyjest uprawniony.
3. Oskaronemu, o ktrym mowa w 1, postanowienie o przedstawieniu,
uzupenieniu lub zmianie zarzutw, akt oskarenia oraz orzeczenie podlegajce
zaskareniulub koczcepostpowaniedorczasiwraz z tumaczeniem;za zgod
oskaronego mona poprzesta na ogoszeniu przetumaczonego orzeczenia
koczcegopostpowanie,jeelinie podlega ono zaskareniu.
Art. 73. 1. Oskarony tymczasowo aresztowany moeporozumiewasize
swym obrocpodczas nieobecnociinnych osb oraz korespondencyjnie.
2. W postpowaniuprzygotowawczym prokurator, udzielajczezwolenia na
porozumiewanie si,moezastrzec w szczeglnie uzasadnionych wypadkach, jeeli
wymaga tego dobro postpowania przygotowawczego, ebdzie przy tym obecny
sam lub osoba przez niego upowaniona.
3. Jeeliwymaga tego dobropostpowaniaprzygotowawczego, prokurator, w
szczeglnie uzasadnionych wypadkach, moe rwnie zastrzec kontrol
korespondencji podejrzanego z obroc. 4. Zastrzeenia,o ktrych mowa w 2 i 3, nie mogbyutrzymywane ani
dokonane po upywie14 dni od dnia tymczasowego aresztowania podejrzanego.
Art. 74. 1. Oskaronynie ma obowizkudowodzenia swej niewinnociani
obowizkudostarczania dowodw na swojniekorzy.
2. Oskaronyjest jednak obowizanypoddasi:
1) ogldzinom zewntrznym ciaa oraz innym badaniom nie poczonym z
naruszeniem integralnociciaa;wolno takew szczeglnociod oskaronego
7/25/2019 2015-09-24 KPK D19970555Lj.pdf
20/296
Kancelaria Sejmu s. 20/296
2015-09-24
pobraodciski, fotografowago oraz okazaw celach rozpoznawczych innym
osobom,
2) badaniom psychologicznym i psychiatrycznym oraz badaniom poczonym z
dokonaniem zabiegw na jego ciele, z wyjtkiem chirurgicznych, podwarunkiem edokonywane sprzez uprawnionego do tego pracownika suby
zdrowia z zachowaniem wskaza wiedzy lekarskiej i nie zagraaj zdrowiu
oskaronego, jeeli przeprowadzenie tych bada jest nieodzowne; w
szczeglnoci oskarony jest obowizany przy zachowaniu tych warunkw
podda si pobraniu krwi, wosw lub wydzielin organizmu, z zastrzeeniem
pkt 3,
3) pobraniu przez funkcjonariusza Policji wymazu ze luzwkipoliczkw, jeelijest to nieodzowne i nie zachodzi obawa, e zagraaoby to zdrowiu
oskaronegolub innych osb.
3. W stosunku do osoby podejrzanej monadokonabadalub czynnoci,o
ktrych mowa w 2 pkt 1, a take,przy zachowaniu wymagaokrelonychw 2
pkt 2 lub 3,pobrakrew, wosy,wymaz ze luzwkipoliczkw lub inne wydzieliny
organizmu.
3a. Oskaronego lub osob podejrzan wzywa si do poddania si
obowizkomwynikajcymz 2 i 3. W razie odmowy poddania sitym obowizkom
oskaronego lub osobpodejrzanmonazatrzyma i przymusowo doprowadzi,a
take stosowa wobec nich si fizyczn lub rodki techniczne suce
obezwadnieniu,w zakresie niezbdnymdo wykonania danej czynnoci.
4. Minister Sprawiedliwoci w porozumieniu z ministrem waciwym do
spraw zdrowia okreli, w drodze rozporzdzenia, szczegowe warunki i sposb
poddawania oskaronegooraz osoby podejrzanej badaniom, a takewykonywania z
ich udziaemczynnoci,o ktrych mowa w 2 pkt 1 i 3 oraz 3, majcna uwadze,
aby gromadzenie, utrwalanie i analiza materiau dowodowego byy dokonywane
zgodnie z aktualnwiedzw zakresie kryminalistyki i medycyny sdowej.
Art. 75. 1. Oskarony jest obowizany zawiadamia organ prowadzcy
postpowanieo kadejzmianie miejsca swego zamieszkania lub pobytu trwajcego
duej ni 7 dni, w tym take z powodu pozbawienia wolnociw innej sprawie, a
jeelipozostaje na wolnoci,jest obowizanyponadto stawisina kadewezwanie
7/25/2019 2015-09-24 KPK D19970555Lj.pdf
21/296
Kancelaria Sejmu s. 21/296
2015-09-24
w toku postpowania karnego, o czym naley oskaronego uprzedzi przy
pierwszymprzesuchaniu.
2. W razie nie usprawiedliwionego niestawiennictwa oskaronego mona
zatrzymago i sprowadziprzymusowo. 3. Przepisy art. 246 stosuje siodpowiednio. Zaaleniena postanowienie sdu
rozpoznaje ten sam sdw skadzietrzech sdziw.
Art. 76. Jeeli oskarony jest nieletni lub ubezwasnowolniony, jego
przedstawiciel ustawowy lub osoba, pod ktrej piecz oskarony pozostaje, moe
podejmowa na jego korzy wszelkie czynnoci procesowe, a przede wszystkim
wnosirodkizaskarenia,skadawnioski oraz ustanowiobroc.
Art. 77.Oskaronymoemiejednoczenienie wicejnitrzech obrocw.
Art. 78. 1. Podejrzany, ktry nie ma obrocyz wyboru, moeda,aby mu
wyznaczono obrocz urzdu,jeeliw sposb naleytywykae,enie jest w stanie
ponie kosztw obrony bez uszczerbku dla niezbdnego utrzymania siebie i
rodziny.
2. Sd moe cofn wyznaczenie obrocy,jeeli okae si, e nie istniej
okolicznoci, na podstawie ktrych go wyznaczono. Na postanowienie o cofniciu
wyznaczenia obrocyprzysuguje zaalenie do innego rwnorzdnego skadu tego
sdu.
Art. 79. 1. Wpostpowaniukarnym oskaronymusi mieobroc,jeeli:
1) nie ukoczy18 lat,
2) jest guchy,niemy lub niewidomy,
3) zachodzi uzasadniona wtpliwo, czy jego zdolno rozpoznania znaczenia
czynu lub kierowania swoimpostpowaniemniebyaw czasiepopenieniatego
czynu wyczonalub w znacznym stopniu ograniczona,
4) zachodzi uzasadniona wtpliwo,czy stan jego zdrowia psychicznego pozwala
na udziaw postpowaniulub prowadzenie obrony w sposb samodzielny oraz
rozsdny.
2. Oskarony musi mie obroc rwnie wtedy, gdy sd uzna to za
niezbdneze wzglduna inne okolicznociutrudniajceobron.
7/25/2019 2015-09-24 KPK D19970555Lj.pdf
22/296
Kancelaria Sejmu s. 22/296
2015-09-24
3. W wypadkach, o ktrych mowa w 1 i 2, udzia obrocy jest
obowizkowyw rozprawie oraz w tych posiedzeniach, w ktrych obowizkowyjest
udziaoskaronego.
4. Uznajc za uzasadnion opinibiegych lekarzy psychiatrw, e czynoskaronego nie zosta popeniony w warunkach wyczenia lub znacznego
ograniczenia zdolnoci rozpoznania znaczenia czynu lub kierowania swoim
postpowaniem i e stan zdrowia psychicznego oskaronego pozwala na udzia w
postpowaniu i prowadzenie obrony w sposb samodzielny i rozsdny,sdorzeka,
e udzia obrocy nie jest obowizkowy. Prezes sdu albo sd zwalnia wwczas
obrocz jego obowizkw,chyba ezachodzinne okolicznociprzemawiajceza
tym, aby oskaronymiaobrocwyznaczonego z urzdu.
Art. 80. Oskarony musi mie obroc w postpowaniu przed sdem
okrgowym,jeeli zarzucono mu zbrodni. W takim wypadku udzia obrocy w
rozprawie gwnejjest obowizkowy.
Art. 80a. 1. Na wniosek oskaronego,ktry nie ma obrocyz wyboru, prezes
sdu, sd lub referendarz sdowy wyznacza w postpowaniu sdowym obroc z
urzdu,chyba ema zastosowanie art. 79 1 lub 2 albo art. 80. W takim wypadku
udziaobrocyw rozprawie gwnejjest obowizkowy.
2. Przepis 1 zdanie pierwsze stosuje si odpowiednio do wyznaczenia
obrocy w celu dokonania okrelonej czynnoci procesowej w toku postpowania
sdowego.
3. Ponowne wyznaczenie obrocyw trybie, o ktrym mowa w 1 i 2, jest
dopuszczalne jedynie w szczeglnie uzasadnionych wypadkach.
4. Na zarzdzenieprezesa sduo odmowie ponownego wyznaczenia obrocy
przysuguje zaalenie do sdu waciwego do rozpoznania sprawy, a napostanowienie sdu o odmowie ponownego wyznaczenia obrocy zaalenie do
innego rwnorzdnegoskadutego sdu.
Art. 81. 1. Jeeliw sytuacji okrelonejw art. 78 1, art. 79 1 i 2 oraz art.
80 oskarony nie ma obrocy z wyboru, prezes lub referendarz sdowy sdu
waciwegodo rozpoznania sprawy wyznacza mu obrocz urzdu.
1a. Na zarzdzenie prezesa sdu o odmowie wyznaczenia obrocy
przysuguje zaalenie do sdu waciwego do rozpoznania sprawy, a na
7/25/2019 2015-09-24 KPK D19970555Lj.pdf
23/296
Kancelaria Sejmu s. 23/296
2015-09-24
postanowienie sdu o odmowie wyznaczenia obrocy zaalenie do innego
rwnorzdnegoskadutego sdu.
1b. Ponowny wniosek o wyznaczenie obrocy, oparty na tych samych
okolicznociach, pozostawia sibez rozpoznania. 2. Na uzasadniony wniosek oskaronego lub jego obrocy prezes lub
referendarz sdowy sdu waciwego do rozpoznania sprawy moe wyznaczy
nowego obrocw miejsce dotychczasowego.
Art. 81a. 1. Obrocaz urzduwyznaczany jest z listy obrocw.
2. Wniosek o wyznaczenie obrocyz urzduprezes sdu,sdlub referendarz
sdowyrozpoznaje niezwocznie.
3. Jeeli okolicznoci wskazuj na koniecznonatychmiastowego podjcia
obrony, prezes sdu, sd lub referendarz sdowy, w sposb wskazany w art. 137,
powiadamia oskaronegooraz obroco wyznaczeniu obrocyz urzdu.
4. Minister Sprawiedliwociokreli,w drodze rozporzdzenia:
1) sposb zapewnienia oskaronemukorzystania z pomocy obrocy z urzdu,w
tym sposb ustalania listy obrocwudzielajcychpomocy prawnej z urzdu
oraz sposb wyznaczania obrocyudzielajcegopomocy prawnej z urzdu,
2) tryb i sposb przekazywania do sduwniosku o wyznaczenie obrocyz urzduoraz szczegowytryb rozpoznawania takiego wniosku
majcna uwadze koniecznozapewnieniaprawidowegotokupostpowaniaoraz
prawidowejrealizacji prawa do obrony.
Rozdzia8a
(uchylony)
Rozdzia9
Obrocyi penomocnicy
Art. 82. Obroc moeby jedynie osoba uprawniona do obrony wedug
przepisw o ustroju adwokatury lub ustawy o radcach prawnych.
Art. 83. 1. Obroc ustanawia oskarony; do czasu ustanowienia obrocy
przez oskaronegopozbawionego wolnoci,obrocmoeustanowi inna osoba, o
czym niezwoczniezawiadamia sioskaronego.
7/25/2019 2015-09-24 KPK D19970555Lj.pdf
24/296
Kancelaria Sejmu s. 24/296
2015-09-24
2. Upowanienie do obrony moeby udzielone na pimie albo przez
owiadczeniedoprotokouorganuprowadzcegopostpowaniekarne.
Art. 84. 1. Ustanowienie obrocy lub wyznaczenie obrocy z urzdu
uprawnia go do dziaania w caympostpowaniu, nie wyczajc czynnoci po
uprawomocnieniu siorzeczenia,jeelinie zawiera ogranicze.
2. Wyznaczenie obrocyz urzdunakadana niego obowizekpodejmowania
czynnociprocesowych do prawomocnego zakoczeniapostpowania.Jeelijednak
czynnoci naley dokona poza siedzib lub miejscem zamieszkania obrocy z
urzdu, prezes sdu, przed ktrym ma by dokonana czynno, lub referendarz
sdowy tego sdu, a w postpowaniu przygotowawczym prezes sdu rejonowego
miejsca czynnoci lub referendarz sdowy tego sdu, na uzasadniony wniosek
dotychczasowego obrocy moe wyznaczy do dokonania tej czynnoci innego
obrocspordmiejscowych adwokatw lub radcw prawnych.
3. Obroca wyznaczony z urzdu w postpowaniu kasacyjnym lub w
postpowaniu o wznowienie postpowania powinien sporzdzi i podpisa kasacj
lub wniosek o wznowienie postpowaniaalbo poinformowana pimiesd,enie
stwierdzipodstaw do wniesienia kasacji lub wniosku o wznowienie postpowania.
Jeeli kasacja lub wniosek zostan wniesione, obroca ten jest uprawniony doudziauw toczcymsipostpowaniu.
Art. 85. 1. Obroca moebroni kilku oskaronych,jeeli ich interesy nie
pozostajw sprzecznoci.
2. Stwierdzajc sprzeczno sd wydaje postanowienie, zakrelajc
oskaronymtermin do ustanowienia innych obrocw.W wypadku obrony z urzdu
sdwyznacza innego obroc.Na postanowienieprzysugujezaalenie.
3. W postpowaniu przygotowawczym uprawnienia sdu okrelone w 2przysugujprezesowi sduwaciwegodo rozpoznania sprawy.
Art. 86. 1. Obroca moeprzedsibra czynnoci procesowe jedynie na
korzyoskaronego.
2. Udziaobrocyw postpowaniunie wyczaosobistego dziaaniaw nim
oskaronego.
Art. 87. 1. Strona inna nioskaronymoeustanowipenomocnika.
7/25/2019 2015-09-24 KPK D19970555Lj.pdf
25/296
Kancelaria Sejmu s. 25/296
2015-09-24
2. Osoba nie bdcastronmoeustanowipenomocnika,jeeliwymagaj
tego jej interesy w toczcymsipostpowaniu.
3. Sd, a w postpowaniu przygotowawczym prokurator, moe odmwi
dopuszczenia do udziau w postpowaniupenomocnika, o ktrym mowa w 2,jeeliuzna, enie wymaga tego obrona interesw osoby niebdcejstron.
Art. 87a. 1. Na wniosek strony innej ni oskarony, ktra nie ma
penomocnika z wyboru, prezes sdu, sd lub referendarz sdowy wyznacza w
postpowaniusdowympenomocnikaz urzdu.Przepisy art. 81 1a i 1b stosuje si
odpowiednio.
2. Przepis 1 stosuje siodpowiednio do wyznaczeniapenomocnikaw celu
dokonania okrelonejczynnociprocesowej w tokupostpowaniasdowego.
3. O uprawnieniu do zoeniawniosku oraz o tym, ew zalenociod wyniku
procesu strona taka moeby obciona kosztami wyznaczenia penomocnika z
urzdu,naleypouczyjprzy dorczeniuzawiadomienia o terminie rozprawy albo
posiedzenia, o ktrym mowa w art. 341 1, art. 343 5 oraz art. 343a.
4. Ponowne wyznaczenie penomocnikaw trybie, o ktrym mowa w 1 i 2,
dopuszczalne jest jedynie w szczeglnie uzasadnionych wypadkach.
Art. 88. Penomocnikiem moe by adwokat lub radca prawny. Do
penomocnikastosuje siodpowiednio art. 77, art. 78, art. 81a 13, art. 83, art. 84,
art. 86 2 oraz przepisy wydane na podstawie art. 81a 4.
Art. 89.W kwestiach dotyczcychpenomocnika,a nie unormowanych przez
przepisy niniejszego kodeksu, stosuje si odpowiednio przepisy obowizujce w
postpowaniucywilnym.
Rozdzia10
Przedstawiciel spoeczny
Art. 90. 1. W postpowaniu sdowym do czasu rozpoczcia przewodu
sdowego udzia w postpowaniu moe zgosi przedstawiciel organizacji
spoecznej,jeeli zachodzi potrzeba ochrony interesu spoecznego lub wanego
interesu indywidualnego, objtego zadaniami statutowymi tej organizacji, w
szczeglnociochrony wolnocii praw czowieka.
7/25/2019 2015-09-24 KPK D19970555Lj.pdf
26/296
Kancelaria Sejmu s. 26/296
2015-09-24
2. W zgoszeniu organizacja spoeczna wskazuje przedstawiciela, ktry ma
reprezentowa t organizacj, a przedstawiciel przedkada sdowi pisemne
upowanienie.
3. Sd dopuszcza przedstawiciela organizacji spoecznej,jeeli ley to winteresie wymiaru sprawiedliwoci.
Art. 91. Dopuszczony do udziau w postpowaniu sdowym przedstawiciel
organizacji spoecznej moe uczestniczy w rozprawie, wypowiada si i skada
owiadczenianapimie.
DZIAIV
Czynnociprocesowe
Rozdzia11
Orzeczenia, zarzdzeniai polecenia
Art. 92. Podstaw orzeczenia moe stanowi tylko caoksztat okolicznoci
ujawnionych wpostpowaniu,majcychznaczenie dla rozstrzygnicia.
Art. 93. 1. Jeeli ustawa nie wymaga wydania wyroku, sd wydaje
postanowienie.
2. W kwestiach nie wymagajcych postanowienia prezes sdu,
przewodniczcy wydziau,przewodniczcy skadu orzekajcego albo upowaniony
sdziawydajzarzdzenia.
3. W postpowaniu przygotowawczym postanowienia i zarzdzeniawydaje
prokurator oraz inny uprawniony organ, a sd w wypadkach przewidzianych w
ustawie.
4. W wypadkach okrelonych w ustawie sd oraz prokurator wydaj
polecenia Policji lub innym organom.
Art. 93a. 1. W wypadkach okrelonychw ustawie referendarz sdowymoe
wydawapostanowienia lub zarzdzenia.
2. Polecenia, ktre zgodnie z ustaw wydaje sd, moe wydawa take
referendarz sdowy.
3. Odpostanowiei zarzdzewydanych przez referendarza sdowegomoe
by wniesiony sprzeciw. Sprzeciw przysuguje stronom, a take osobie, ktrej
7/25/2019 2015-09-24 KPK D19970555Lj.pdf
27/296
Kancelaria Sejmu s. 27/296
2015-09-24
postanowienie bezporednio dotyczy, chyba e ustawa stanowi inaczej. W razie
wniesienia sprzeciwu postanowienie lub zarzdzenietraci moc.
4. Prezes sdu odmawia przyjcia sprzeciwu, jeeli zosta wniesiony po
terminie lub przez osobnieuprawnion.
Art. 94. 1. Postanowienie powinno zawiera:
1) oznaczenie organu oraz osoby lub osb, wydajcychpostanowienie,
2) datwydania postanowienia,
3) wskazanie sprawy oraz kwestii, ktrej postanowienie dotyczy,
4) rozstrzygniciez podaniem podstawy prawnej,
5) uzasadnienie, chyba eustawa zwalnia od tego wymagania.
2. Przepis 1 stosuje siodpowiednio do zarzdze.
Art. 95. 1. Sdorzeka na rozprawie w wypadkach wskazanych w ustawie, a
w innych na posiedzeniu. Orzeczenia wydawane na posiedzeniu mog zapada
rwniena rozprawie.
2. Referendarz sdowywydaje postanowienia na posiedzeniu.
Art. 95a. 1. W sprawach wskazanych w art. 2a 1 i 2 Kodeksu wykrocze
orzeka na posiedzeniu sd,ktry wydawyrok w pierwszej instancji.
2. Na postanowienieprzysugujezaalenie.
Art. 95b. 1. Posiedzenie odbywa si z wyczeniemjawnoci, chyba e
ustawa stanowi inaczej albo prezes sdulub sdzarzdziinaczej.
2. Jawne sposiedzenia, o ktrych mowa w art. 339 3 pkt 1, 2 i 5, art. 340,
art. 341, art. 343 5, art. 343a, art. 603, art. 607l 1, art. 607s 3, art. 611c 4 i art.
611ti 1.
3. Doposiedze,ktre odbywajsijawnie, przepisy rozdziau42 stosuje si
odpowiednio.
Art. 96. 1. Strony oraz osoby niebdcestronami,jeelima to znaczenie dla
ochrony ich praw lub interesw, majprawo wziudziaw posiedzeniu wwczas,
gdy ustawa tak stanowi, chyba eich udziajest obowizkowy.
2. W pozostaychwypadkach maj one prawo wzi udziaw posiedzeniu,
jeelisistawi,chyba eustawa stanowi inaczej.
7/25/2019 2015-09-24 KPK D19970555Lj.pdf
28/296
Kancelaria Sejmu s. 28/296
2015-09-24
Art. 97. Jeelizachodzi potrzeba sprawdzenia okolicznocifaktycznych przed
wydaniem orzeczenia na posiedzeniu, sd dokonuje tego sam albo w tym celu
wyznacza sdziego ze skadu orzekajcego bd zwraca si o wykonanie
okrelonychczynnocido sdumiejscowo waciwego.Jeeliczynnonie wymagaprzeprowadzenia dowodu, moejwykonatakereferendarz sdowy.
Art. 98. 1. Uzasadnienie postanowienia sporzdza si na pimie wraz z
samym postanowieniem.
2. W sprawie zawiej lub z innych wanych przyczyn mona odroczy
sporzdzenieuzasadnienia postanowienia na czas do 7 dni.
3. Nie wymaga uzasadnienia dopuszczenie dowodu, jak rwnie
uwzgldnieniewniosku, ktremu inna strona nie sprzeciwiasi,chyba eorzeczenie
podlega zaskareniu.
Art. 99. 1. Tryb i formuzasadnienia wyroku okrelajprzepisy szczeglne.
2. Zarzdzeniewymaga pisemnego uzasadnienia,jeelipodlega zaskareniu.
Art. 100. 1. Orzeczenie lub zarzdzenie wydane na rozprawie lub
posiedzeniu, o ktrym mowa w art. 95b 2, ogaszasiustnie.
2. Orzeczenie lub zarzdzenie wydane na innym posiedzeniu ogasza si
ustnie,jeelibierze w nim udziastrona.
3. Wyrok dorcza si stronom, a w wypadku wyroku warunkowo
umarzajcego postpowanie wydanego na posiedzeniu take pokrzywdzonemu,
chyba ebyli obecni przy jego ogoszeniu.
4. Postanowienie albo zarzdzenie, od ktrego przysuguje rodek
odwoawczy, dorcza si podmiotom uprawnionym do wniesienia tego rodka, a
postanowienie koczcepostpowanie jego stronom, chyba e byli obecni przy
ogoszeniupostanowienia albo zarzdzenia.
5. O treciinnychpostanowiei zarzdzenaleystronypowiadomi.
6. Jeeli ustawa nie zwalnia od rwnoczesnego sporzdzenia uzasadnienia,
orzeczenie dorczasilub ogaszawraz z uzasadnieniem. W wypadku okrelonymw
art. 98 2 po ogoszeniu postanowienia podaje si stronie najwaniejsze powody
rozstrzygnicia,zadorczeniepostanowienia nastpujewraz z uzasadnieniem.
7/25/2019 2015-09-24 KPK D19970555Lj.pdf
29/296
Kancelaria Sejmu s. 29/296
2015-09-24
7. Jeelispraw rozpoznano z wyczeniemjawnocize wzglduna wany
interes pastwa, zamiast uzasadnienia dorcza si zawiadomienie, e uzasadnienie
zostaosporzdzone.
8. Po ogoszeniulub przy dorczeniu orzeczenia naleypouczyuczestnikwpostpowania o przysugujcym im prawie, terminie i sposobie wniesienia rodka
zaskarenialub o tym, eorzeczenie nie podlega zaskareniu.
Art. 101104.(uchylone).
Art. 105. 1. Oczywiste omyki pisarskie i rachunkowe oraz w obliczeniu
terminw w orzeczeniu lub zarzdzeniualbo w ich uzasadnieniu monasprostowa
w kadymczasie.
2. Sprostowania dokonuje organ, ktry popeniomyk.Jeelipostpowanie
toczy si przed instancj odwoawcz, moe ona z urzdu sprostowa orzeczenie
pierwszej instancji.
3. Sprostowanie orzeczenia lub jego uzasadnienia nastpuje w drodze
postanowienia, a sprostowanie zarzdzeniaw drodze zarzdzenia.
4. Na postanowienie lub zarzdzenieco do sprostowania wydane w pierwszej
instancji suyzaalenie.
Art. 106.Przepisy art. 100 2, 46 stosuje siodpowiednio w postpowaniu
przygotowawczym.
Art. 107. 1. Sd lub referendarz sdowy nadaje na danie osoby
uprawnionej klauzulwykonalnociorzeczeniupodlegajcemuwykonaniu w drodze
egzekucji.
2. Orzeczenia nakadajce obowizek naprawienia szkody lub
zadouczynienia za doznan krzywd oraz nawizk orzeczon na rzecz
pokrzywdzonego uwaasiza orzeczenia co do roszczemajtkowych,jeelinadaj
sido egzekucji w mylprzepisw Kodeksupostpowaniacywilnego.
3. Przepisy 1 i 2 stosuje siodpowiednio do obowizku wynikajcego z
ugody zawartej przed sdemlub referendarzem sdowym,a takeugody zawartej w
postpowaniumediacyjnym.
4. Sd lub referendarz sdowy odmawia nadania klauzuli wykonalnoci
ugodzie zawartej przed mediatorem, w caoci lub w czci,jeeli ugoda jest
7/25/2019 2015-09-24 KPK D19970555Lj.pdf
30/296
Kancelaria Sejmu s. 30/296
2015-09-24
sprzeczna z prawem lub zasadami wspyciaspoecznegoalbo zmierza do obejcia
prawa.
Rozdzia12
Narada i gosowanie
Art. 108. 1. Przebieg narady i gosowania nad orzeczeniem jest tajny, a
zwolnienie od zachowania w tym wzgldzietajemnicy nie jest dopuszczalne.
2. Podczas narady i gosowaniaoprcz czonkwskaduorzekajcegomoe
by obecny jedynie protokolant, chyba eprzewodniczcy uzna jego obecno za
zbdn.
Art. 109. 1. Narad i gosowaniem kieruje przewodniczcy, a jeeli co doporzdku i sposobu narady oraz gosowania podniesione zostan wtpliwoci,
rozstrzyga je skadorzekajcy.
2. Po naradzie przewodniczcy zbiera gosypoczynajc od najmodszego,
najpierw od awnikw wedug ich wieku, nastpnie od sdziw wedug ich
starszestwa subowego, a sam gosuje ostatni. Sprawozdawca, jeeli nie jest
przewodniczcym,gosujepierwszy.
Art. 110.Narada i gosowanienad wyrokiem odbywajsiosobno co do winy i
kwalifikacji prawnej czynu, co do kary, co do rodkwkarnych, co do przepadku, co
do rodkwkompensacyjnych oraz co dopozostaychkwestii.
Art. 111. 1. Orzeczenia zapadajwikszocigosw.
2. Jeeli zdania tak sipodziel, e adne z nich nie uzyska wikszoci,
zdanie najmniej korzystne dla oskaronegoprzyczasido zdania najbardziej do
zblionego,ado uzyskania wikszoci.
Art. 112.Sdzia,ktry gosowaprzeciwko uznaniu oskaronegoza winnego,
moe wstrzyma si od gosowania nad dalszymi kwestiami; wwczas gos tego
sdziegoprzyczasido zdania najprzychylniejszego dla oskaronego.
Art. 113. Orzeczenie podpisujwszyscy czonkowieskaduorzekajcego,nie
wyczajcprzegosowanego,chyba eorzeczenie zamieszczono w protokole.
7/25/2019 2015-09-24 KPK D19970555Lj.pdf
31/296
Kancelaria Sejmu s. 31/296
2015-09-24
Art. 114. 1. Przy skadaniupodpisu czonekskaduorzekajcegoma prawo
zaznaczy na orzeczeniu swoje zdanie odrbnepodajc, w jakiej czci i w jakim
kierunku kwestionuje orzeczenie.
2. Zdanie odrbnemoedotyczy rwnie samego uzasadnienia orzeczenia;wwczas zdanie to zaznacza siprzy podpisywaniu uzasadnienia.
3. Jeeli ustawa nie wymaga sporzdzenia uzasadnienia wraz z wydaniem
orzeczenia, w razie zgoszenia zdania odrbnego,uzasadnienie naleysporzdziz
urzduw terminie 7 dni od wydania orzeczenia, a skadajcyzdanie odrbnedocza
w cigunastpnych7 dni jego uzasadnienie; obowizekten nie dotyczy awnika.
Art. 115. 1. Uzasadnienie orzeczenia podpisuj osoby, ktre orzeczenie
wyday,nie wyczajcosobyprzegosowanej.
2. W sprawach rozpoznawanych w skadzie sdziego i dwch awnikw
uzasadnienie podpisuje tylko przewodniczcy, chyba ezgoszono zdanie odrbne.
W sprawach rozpoznawanych w skadzie dwch sdziw i trzech awnikw
uzasadnieniepodpisujobaj sdziowie,chyba ezgoszonozdanie odrbne.
3. Jeeli nie mona uzyskapodpisu przewodniczcego lub innego czonka
skaduorzekajcego,jeden zpodpisujcychczyni o tym wzmiankna uzasadnieniu z
zaznaczeniem przyczyny tego faktu.
Rozdzia13
Porzdekczynnociprocesowych
Art. 116.Jeeliustawa nie stanowi inaczej, strony mogskadawnioski i inne
owiadczenianapimiealbo ustnie doprotokou.
Art. 117. 1. Uprawnionego do wzicia udziau w czynnoci procesowej
zawiadamia sio jej czasie i miejscu, chyba eustawa stanowi inaczej. 2. Czynnocinie przeprowadza si,jeeliosoba uprawniona nie stawiasi,a
brak dowodu, e zostaa o niej powiadomiona, oraz jeeli zachodzi uzasadnione
przypuszczenie, eniestawiennictwo wynikoz powodu przeszkd ywioowychlub
innych wyjtkowych przyczyn, a take wtedy, gdy osoba ta usprawiedliwia
naleycie niestawiennictwo i wnosi o nieprzeprowadzanie czynnoci bez jej
obecnoci,chyba eustawa stanowi inaczej.
2a. Usprawiedliwienie niestawiennictwa z powodu choroby oskaronych,
wiadkw,obrocw,penomocnikw i innych uczestnikw postpowania,ktrych
7/25/2019 2015-09-24 KPK D19970555Lj.pdf
32/296
Kancelaria Sejmu s. 32/296
2015-09-24
obecnobyaobowizkowalub ktrzy wnosili o dopuszczenie do czynnoci,bdc
uprawnionymi do wzicia w niej udziau, wymaga przedstawienia zawiadczenia
potwierdzajcegoniemonostawienia sina wezwanie lub zawiadomienie organu
prowadzcegopostpowanie,wystawionego przez lekarza sdowego. 3. W razie niestawiennictwa strony, obrocy lub penomocnika, ktrych
stawiennictwo jest obowizkowe,czynnociprocesowej nie przeprowadza si,chyba
eustawa stanowi inaczej.
4. (uchylony).
5. Przepisu 2a nie stosuje si do osb pozbawionych wolnoci, ktrych
zasady usprawiedliwiania niestawiennictwa regulujodrbneprzepisy.
Art. 117a. 1. Jeelistrona ma wicejnijednego obroclubpenomocnika,
czynnoprocesowmonaprzeprowadziw wypadku stawiennictwa przynajmniej
jednego z nich, chyba e strona wyrazi zgod na przeprowadzenie czynnoci bez
udziauobrocylubpenomocnika,ktrych udzianie jest obowizkowy.
2. Przepis 1 stosuje si odpowiednio do penomocnika osoby niebdcej
stron,o ktrej mowa w art. 87 2.
Art. 118. 1. Znaczenie czynnoci procesowej ocenia si wedug treci
zoonegoowiadczenia.
2. Niewaciwe oznaczenie czynnoci procesowej, a zwaszcza rodka
zaskarenia,nie pozbawia czynnociznaczenia prawnego.
3. Pismo w sprawie nalecej do waciwocisdu,prokuratora, Policji lub
innego organu dochodzenia, skierowane do niewaciwego organu, przekazuje si
waciwemuorganowi.
Art. 119. 1. Pismo procesowe powinno zawiera:
1) oznaczenie organu, do ktrego jest skierowane, oraz sprawy, ktrej dotyczy,
2) oznaczenie oraz adres wnoszcegopismo,
3) trewniosku lub owiadczenia,w miarpotrzeby z uzasadnieniem,
4) dati podpis skadajcegopismo.
2. Za osob, ktra nie moe sipodpisa,pismo podpisuje osoba przez ni
upowaniona,ze wskazaniem przyczyny zoeniaswego podpisu.
Art. 120. 1. Jeeli pismo nie odpowiada wymaganiom formalnym,
przewidzianym w art. 119 lub w przepisach szczeglnych, a brak jest tego rodzaju,
7/25/2019 2015-09-24 KPK D19970555Lj.pdf
33/296
Kancelaria Sejmu s. 33/296
2015-09-24
epismo nie moeotrzymabiegu, albo brak polega na niezoeniunaleytychopat
lub upowanienia do podjcia czynnoci procesowej, wzywa si osob, od ktrej
pismo pochodzi, do usuniciabraku w terminie 7 dni.
2. W razie uzupenienia braku w terminie, pismo wywouje skutki od dniajego wniesienia. W razie nieuzupenienia braku w terminie, pismo uznaje si za
bezskuteczne, o czym naleypouczyprzy dorczeniuwezwania.
3. Wpostpowaniuprzed sdemzarzdzeniaw sprawach, o ktrych mowa w
1 i 2, moewydatakereferendarz sdowy.
Art. 121.Jeeliosoba uczestniczcaw czynnociprocesowej odmawia podpisu
lub nie moe go zoy, organ dokonujcy czynnoci zaznacza przyczyn braku
podpisu.
Rozdzia14
Terminy
Art. 122. 1. Czynnoprocesowa dokonana po upywieterminu zawitego jest
bezskuteczna.
2. Zawite s terminy do wnoszenia rodkw zaskarenia oraz inne, ktre
ustawa za zawite uznaje.
Art. 123. 1. Do biegu terminu nie wlicza sidnia, od ktrego liczy sidany
termin.
2. Jeeli termin jest oznaczony w tygodniach, miesicach lub latach, koniec
terminu przypada na ten dzie tygodnia lub miesica,ktry odpowiada pocztkowi
terminu;jeeliw danym miesicunie ma takiego dnia, koniec terminu przypada na
ostatni dzietego miesica.
3. Jeeli koniec terminu przypada na dzie uznany przez ustaw za dziewolny od pracy, czynnomonawykonanastpnegodnia.
Art. 124. Termin jest zachowany, jeeli przed jego upywem pismo zostao
nadane w placwce podmiotu zajmujcego si dorczaniem korespondencji na
terenie Unii Europejskiej, w polskim urzdzie konsularnym lub zoone przez
onierzaw dowdztwie jednostki wojskowej albo przez osobpozbawionwolnoci
w administracji odpowiedniego zakadu, a przez czonka zaogi polskiego statku
morskiego kapitanowi statku.
7/25/2019 2015-09-24 KPK D19970555Lj.pdf
34/296
Kancelaria Sejmu s. 34/296
2015-09-24
Art. 125. Pismo omykowo wniesione przed upywem terminu do
niewaciwego sdu, prokuratora, organu Policji albo innego organu postpowania
przygotowawczego uwaasiza wniesione z zachowaniem terminu.
Art. 126. 1. Jeeliniedotrzymanie terminu zawitego nastpioz przyczyn od
strony niezalenych, strona w zawitym terminie 7 dni od daty ustania przeszkody
moezgosiwniosek o przywrcenie terminu, dopeniajcjednoczenieczynnoci,
ktra miaaby w terminie wykonana; to samo stosuje si do osb nie bdcych
stronami.
2. W kwestii przywrcenia terminu orzeka postanowieniem organ, przed
ktrym naleaodokonaczynnoci.
3. Na odmowprzywrcenia terminuprzysugujezaalenie.
Art. 127. Wniosek o przywrcenie terminu nie wstrzymuje wykonania
orzeczenia, jednake organ, do ktrego wniosek zoono, lub organ powoany do
rozpoznania rodka zaskarenia moe wstrzyma wykonanie orzeczenia; odmowa
wstrzymania nie wymaga uzasadnienia.
Art. 127a. 1. Jeeli warunkiem skutecznoci czynnoci procesowej jest jej
dokonanie przez obroc lub penomocnika, termin do jej dokonania ulega
zawieszeniu dla strony postpowania na czas rozpoznania wniosku o przyznanie
pomocy prawnej w tym zakresie.
2. W wypadku wyznaczenia obrocy lub penomocnika z urzdu termin do
dokonania czynnociprzez wyznaczonego przedstawiciela procesowego rozpoczyna
bieg od daty dorczeniamu postanowienia lub zarzdzeniao tym wyznaczeniu.
Art. 127b. Jeeliczas trwania rodkwprzymusu jest okrelonyw tygodniach,
miesicachlub latach, przyjmuje si,etydzieliczy siza dni 7, miesicza dni 30,
a rok za dni 365.
Art. 127c. Za dzie trwania rodka przymusu skutkujcego pozbawieniem
wolnoci przyjmuje si okres 24 godzin liczony od chwili rzeczywistego
pozbawienia wolnoci.
7/25/2019 2015-09-24 KPK D19970555Lj.pdf
35/296
Kancelaria Sejmu s. 35/296
2015-09-24
Rozdzia15
Dorczenia
Art. 128. 1. Orzeczenia i zarzdzenia dorcza si w uwierzytelnionych
odpisach,jeeliustawa nakazuje ich dorczenie.
2. Wszelkie pisma przeznaczone dla uczestnikwpostpowaniadorczasiw
taki sposb, by treich niebyaudostpnionaosobom niepowoanym.
Art. 129. 1. W wezwaniu naleyoznaczyorgan wysyajcyoraz poda,w
jakiej sprawie, w jakim charakterze, miejscu i czasie ma sistawiadresat i czy jego
stawiennictwo jest obowizkowe,a takeuprzedzio skutkach niestawiennictwa.
2. Przepis 1 stosuje siodpowiednio do zawiadomie.
3. Jeeli od dnia dorczenia pisma biegnie termin wykonania czynnoci
procesowej, naleypouczyo tym adresata.
Art. 130. Pisma dorcza si za pokwitowaniem odbioru. Odbierajcy
potwierdza odbir swym czytelnym podpisem zawierajcym imi i nazwisko na
zwrotnym pokwitowaniu, na ktrym dorczajcypotwierdza swym podpisem sposb
dorczenia.
Art. 131. 1. Wezwania, zawiadomienia oraz inne pisma, od ktrych daty
dorczeniabiegn terminy, dorcza si przez operatora pocztowego w rozumieniu
ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. Prawo pocztowe albo pracownika organu
wysyajcego,a w razie niezbdnejkoniecznociprzez Policj.
2. Jeeli w sprawie ustalono tylu pokrzywdzonych, e ich indywidualne
zawiadomienie o przysugujcych im uprawnieniach spowodowaoby powane
utrudnienie w prowadzeniupostpowania,zawiadamia siich poprzez ogoszeniew
prasie, radiu lub telewizji. 3. Jeeliistnieje obowizekdorczeniapostanowienia, przepis 2 stosuje si
odpowiednio. Naley jednak zawsze dorczy je temu pokrzywdzonemu, ktry w
zawitym terminie 7 dni od dnia ogoszeniao to sizwrci.
Art. 132. 1. Pismo dorczasiadresatowi osobicie.
2. W razie chwilowej nieobecnociadresata w jego mieszkaniu pismo dorcza
sidorosemudomownikowi. W razie nieobecnocidomownika pismo dorcza si
7/25/2019 2015-09-24 KPK D19970555Lj.pdf
36/296
Kancelaria Sejmu s. 36/296
2015-09-24
administracji domu, dozorcy domu lub sotysowi,jeelipodejm si odda pismo
adresatowi. Przepis art. 133 2 stosuje siodpowiednio.
3. Pismo moeby takedorczone za porednictwem telefaksu lub poczty
elektronicznej. W takim wypadku dowodem dorczeniajest potwierdzenie transmisjidanych.
4. Przepisw 2 i 3 oraz art. 133 3 nie stosuje si do dorczenia
oskaronemu zawiadomienia o terminie pierwszej rozprawy gwnej, terminie
posiedzenia, o ktrym mowa w art. 341 1, art. 343 5, art. 343a, art. 420 1, oraz
dorczeniawyroku wydanego na posiedzeniu, o ktrym mowa w art. 341, art. 343 i
art. 343a, oraz wyroku, o ktrym mowa w art. 500 1.
Art. 133. 1. Jeelidorczenianie monadokonaw sposb wskazany w art.
132, pismoprzesanezaporednictwemoperatora pocztowego w rozumieniu ustawy
z dnia 23 listopada 2012 r. Prawo pocztowe pozostawia siw najbliszejplacwce
pocztowej tego operatora pocztowego, a przesane w inny sposb w najbliszej
jednostce Policji albo we waciwymurzdziegminy.
2. O pozostawieniu pisma w myl 1 dorczajcyumieszcza zawiadomienie
w skrzynce do dorczaniakorespondencjibdna drzwiach mieszkania adresata lub
w innym widocznym miejscu ze wskazaniem, gdzie i kiedy pismo pozostawionooraz e naley je odebra w cigu 7 dni; w razie bezskutecznego upywu tego
terminu, naley czynno zawiadomienia powtrzy jeden raz. W razie dokonania
tych czynnocipismo uznaje siza dorczone.
3. Pismo mona rwnie pozostawi osobie upowanionej do odbioru
korespondencji w miejscu staegozatrudnienia adresata.
Art. 134. 1. Pisma adresowane do onierzy oraz funkcjonariuszy Policji,
Agencji BezpieczestwaWewntrznego,Agencji Wywiadu, SubyKontrwywiaduWojskowego, SubyWywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego,
StrayGranicznej, SubyCelnej i SubyWiziennejmonadorczyadresatom za
porednictwem ich przeoonych,przy czym wezwania przeznaczone dla onierzy
penicych zasadnicz sub wojskow przesya si do dowdcy jednostki
wojskowej, w ktrej onierzpenisub,w celu dorczeniai zarzdzeniastawienia
sistosownie do wezwania.
7/25/2019 2015-09-24 KPK D19970555Lj.pdf
37/296
Kancelaria Sejmu s. 37/296
2015-09-24
2. Osobom pozbawionym wolnoci dorcza si pismo za porednictwem
administracji odpowiedniego zakadu.
3. Pismo przeznaczone dla adresata nie bdcego osob fizyczn albo dla
obrocylubpenomocnikadorczasiw biurze adresata osobie tam zatrudnionej.
Art. 135. Prokuratora zawiadamia si o rozprawach i posiedzeniach przez
dorczeniewykazu spraw, ktre majbyw danym dniu rozpoznane.
Art. 136. 1. W razie odmowyprzyjciapisma lub odmowy albo niemonoci
pokwitowania odbioru przez adresata, dorczajcy sporzdza na zwrotnym
pokwitowaniu odpowiedniwzmiank;wwczas dorczenieuwaasiza dokonane.
2. Pismo nieprzyjteprzez adresata zwraca siorganowi wysyajcemu.
Art. 137. W wypadkach nie cierpicych zwoki mona wzywa lub
zawiadamia osoby telefonicznie albo w inny sposb stosownie do okolicznoci,
pozostawiajcw aktach odpis nadanego komunikatu z podpisem osoby nadajcej.
Art. 138. Strona, a take osoba niebdca stron, ktrej prawa zostay
naruszone,przebywajcaza granic,ma obowizekwskazaadresata dla dorczew
kraju; w razie nieuczynienia tego pismo wysane na ostatnio znany adres w kraju
albo,jeeliadresu tego nie ma, zaczonedo akt sprawy uwaasiza dorczone.
Art. 139. 1. Jeeli strona, nie podajc nowego adresu, zmienia miejsce
zamieszkania lub nie przebywa pod wskazanym przez siebie adresem, w tym takez
powodu pozbawienia wolnoci w innej sprawie, pismo wysane pod tym adresem
uwaasiza dorczone.
2. (uchylony).
3. Przepis 1 nie dotyczy pism wysanychpo raz pierwszy po prawomocnym
uniewinnieniu oskaronego.
Art. 140. Jeeli ustawa nie stanowi inaczej, orzeczenia, zarzdzenia,
zawiadomienia i odpisy, ktre ustawa nakazuje dorcza stronom, dorcza si
rwnieobrocom,penomocnikomi ustawowym przedstawicielom.
Art. 141. Minister Sprawiedliwoci,w porozumieniu z ministrem waciwym
do spraw cznoci, okreli, w drodze rozporzdzenia, szczegowe zasady i tryb
dorczania pism sdowych, majc na uwadze konieczno zapewnienia sprawnego
7/25/2019 2015-09-24 KPK D19970555Lj.pdf
38/296
Kancelaria Sejmu s. 38/296
2015-09-24
toku postpowania, a take waciwej realizacji gwarancji procesowych jego
uczestnikw.
Art. 142. Dorczenie bez zachowania przepisw niniejszego rozdziau uwaa
si za dokonane, jeeli osoba, dla ktrej pismo byo przeznaczone, owiadczy, e
pismo to otrzymaa.
Rozdzia16
Protokoy
Art. 143. 1. Spisaniaprotokouwymagaj:
1) przyjcie ustnego zawiadomienia o przestpstwie, wniosku o ciganie i jego
cofnicie,2) przesuchanieoskaronego,wiadka,biegegoi kuratora,
3) dokonanie ogldzin,
4) dokonanie otwarcia zwokoraz wyjciezwokz grobu,
5) przeprowadzenie eksperymentu, konfrontacji oraz okazania,
6) przeszukanie osoby, miejsca, rzeczy i systemu informatycznego oraz
zatrzymanie rzeczy i danych informatycznych,
7) otwarcie korespondencji iprzesykioraz odtworzenie utrwalonych zapisw,8) kocowe zapoznanie si podejrzanego, pokrzywdzonego oraz obrocw i
penomocnikwz materiaamipostpowaniaprzygotowawczego,
9) przyjcieporczenia,
10) przebieg posiedzenia sdu,jeelistawisina nim uprawnione osoby albo ich
obecnojest obowizkowa,
11) przebieg rozprawy.
2. Z innych czynnoci spisuje siprotok,jeeli przepis szczeglny tego
wymaga albo przeprowadzajcy czynno uzna to za potrzebne. W innych
wypadkach monaograniczysido sporzdzenianotatki urzdowej.
Art. 144. 1. Protokrozprawy spisuje pracownik sekretariatu lub inna osoba
upowanionaprzez prezesa sdu.
2. Inny protok spisa moe, poza osobami wymienionymi w 1, osoba
przybrana w charakterze protokolanta przez prowadzcego czynno lub sam
przeprowadzajcyczynno.
7/25/2019 2015-09-24 KPK D19970555Lj.pdf
39/296
Kancelaria Sejmu s. 39/296
2015-09-24
3. Od osoby przybranej, ktra nie jest pracownikiem organu prowadzcego
postpowanie, odbiera si przyrzeczenie nastpujcej treci: Przyrzekam
uroczycie,epowierzone mi obowizkiprotokolanta wykonam sumiennie.
Art. 145. 1. Jeeliczynnoprocesow utrwala si za pomoc stenogramu,
protok mona ograniczy do zapisu najbardziej istotnych owiadcze osb
biorcychw niej udzia.Stenografprzekadastenogram na pismo zwyke,przy czym
czyni wzmiank, jakim posugiwa si systemem; pierwopis stenogramu oraz jego
przekadstajsizacznikamidoprotokou.
2. Przepis art. 144 3 stosuje siodpowiednio.
Art. 146. 1. Protokolant i stenograf ulegaj wyczeniu z tych samych
powodw co sdzia.
2. O wyczeniu orzeka w toku rozprawy lub posiedzenia sd, a w innych
wypadkach osoba, ktra przeprowadza czynnoprotokoowan.
Art. 147. [ 1. Przebieg czynnoci protokoowanych moe by utrwalony
ponadto za pomoc urzdzenia rejestrujcego obraz lub dwik, o czym naley przed
uruchomieniem urzdzenia uprzedzi osoby uczestniczce w czynnoci.]
2. Przesuchanie wiadka lub biegego utrwala si za pomoc urzdzenia
rejestrujcegoobraz i dwik,gdy:
1) zachodzi niebezpieczestwo,eprzesuchanie tej osoby niebdziemoliwew
dalszympostpowaniu,
2) przesuchanienastpujew trybie okrelonymw art. 396.
2a. Przesuchaniepokrzywdzonego, o ktrym mowa w art. 185a i art. 185c,
oraz wiadka, o ktrym mowa w art. 185b, utrwala si za pomoc urzdzenia
rejestrujcegoobraz i dwik.
7/25/2019 2015-09-24 KPK D19970555Lj.pdf
40/296
Kancelaria Sejmu s. 40/296
2015-09-24
lub cile tajne, nie utrwala si w sposb okrelony w 2b, jeeli nie ma
moliwoci zapewnienia waciwej ochrony zapisu dwiku albo obrazu i
dwiku przed nieuprawnionym ujawnieniem.>
[ 3. Jeeli czynno procesow utrwala si za pomoc urzdzenia
rejestrujcego obraz lub dwik, protok mona ograniczy do zapisu najbardziej
istotnych owiadcze osb biorcych w niej udzia. Zapis obrazu lub dwiku, a
take przekad zapisu dwiku staj si zacznikami do protokou.]
[ 4. Strona ma prawo otrzyma na swj koszt jedn kopi zapisu dwiku lub
obrazu. Nie dotyczy to przesuchania na rozprawie odbywajcej si z wyczeniem
jawnoci albo w postpowaniu przygotowawczym.]
[ 5. Minister Sprawiedliwoci okreli, w drodze rozporzdzenia, rodzaje
urzdze i rodkw technicznych sucych do utrwalania obrazu lub dwiku dla
celw procesowych oraz sposb przechowywania, odtwarzania i kopiowania
zapisw, majc na uwadze konieczno waciwego zabezpieczenia utrwalonego
obrazu lub dwiku przed utrat dowodu, jego znieksztaceniem lub nieuprawnionym
ujawnieniem.]
7/25/2019 2015-09-24 KPK D19970555Lj.pdf
41/296
Kancelaria Sejmu s. 41/296
2015-09-24
Art. 148. 1. Protokpowinien zawiera:
1) oznaczenie czynnoci,jej czasu i miejsca oraz osb w niej uczestniczcych,
2) przebieg czynnocioraz owiadczeniai wnioski jej uczestnikw,
3) wydane w toku czynnocipostanowienia i zarzdzenia,a jeelipostanowienielub zarzdzeniesporzdzonoosobno, wzmianko jego wydaniu,
4) w miar potrzeby stwierdzenie innych okolicznoci dotyczcych przebiegu
czynnoci.
2. Wyjanienia, zeznania, owiadczenia i wnioski oraz stwierdzenia
okrelonych okolicznoci przez organ prowadzcypostpowanie zamieszcza si w
protokole z moliw dokadnoci.Osoby biorce udziaw czynnoci maj prawo
dazamieszczenia w protokole z pendokadnociwszystkiego, co dotyczy ichpraw lub interesw.
2a. W protokole nie zamieszcza si danych dotyczcych miejsca
zamieszkania i miejsca pracy pokrzywdzonych i wiadkw uczestniczcych w
czynnoci. Dane te zamieszcza si w zaczniku do protokou. Nie dotyczy to
miejsca pracy wiadka, bdcego funkcjonariuszem publicznym skadajcego
zeznania w zwizku z penion funkcj, chyba edla dobra postpowaniakarnego
nie powinno ono zostaujawnione w protokole.
7/25/2019 2015-09-24 KPK D19970555Lj.pdf
42/296
Kancelaria Sejmu s. 42/296
2015-09-24
2b. Zacznikdo protokou,o ktrym mowa w 2a, oraz inne dokumenty w
caoci lub w czci, w jakiej zawieraj dane dotyczce miejsca zamieszkania i
miejsca pracy pokrzywdzonych i wiadkw, przechowuje si w odrbnym
zaczniku adresowym do akt sprawy, do wiadomoci organu prowadzcegopostpowanie.Do akt sprawy zacza siuwierzytelnione kserokopie dokumentw
lub ich czci, sporzdzone w sposb uniemoliwiajcy zapoznanie si z tymi
danymi.
2c. Sdlub prokurator moeujawniw niezbdnymzakresie dane, o ktrych
mowa w 2a lub oryginaydokumentw, o ktrych mowa w 2b, jeelimajone
znaczenie dla rozstrzygniciasprawy.
3. W protokole nie wolno zastpowa zapisu treci zezna lub wyjanieodwoywaniemsido innychprotokow.
4. Osoby biorce udzia w czynnoci maj prawo da odczytania
fragmentw ich wypowiedzi wcignitychdoprotokou.
Art. 149. 1. Protok rozprawy oraz posiedzenia podpisuj niezwocznie
przewodniczcyi protokolant.
2. Stenogram oraz jego przekad podpisuje stenograf, a ponadto
przewodniczcyrozprawy lubprzeprowadzajcyczynno. 3. Jeeliprzewodniczcynie moepodpisaprotokou,protokpodpisuje za
niego jeden z czonkwskaduorzekajcego,zaznaczajcprzyczynbraku podpisu
przewodniczcego.
Art. 150. 1. Z wyjtkiemprotokou rozprawy lub posiedzenia protok
podpisujosobybiorceudziaw czynnoci.Przed podpisaniem naleygo odczytai
uczynio tym wzmiank.
2. Osoba uczestniczca w czynnoci moe podpisujc protok zgosijednoczeniezarzuty co do jego treci;zarzuty te naleywcigndoprotokouwraz
z owiadczeniemosoby wykonujcejczynnoprotokoowan.
Art. 151. 1. Skreleniaoraz poprawki i uzupenieniapoczynione w protokole
wymagajomwienia podpisanego przez osobypodpisujceprotok.
2. Jeeli protok nie zosta naleycie podpisany bezporednio po
zakoczeniu czynnoci, brakujce podpisy mog by zoone pniej, ze
wskazaniem daty ich zoeniai przyczyn opnienia.
7/25/2019 2015-09-24 KPK D19970555Lj.pdf
43/296
Kancelaria Sejmu s. 43/296
2015-09-24
Art. 152. Strony oraz osoby majce w tym interes prawny mog zoy
wniosek o sprostowanieprotokourozprawy i posiedzenia, wskazujcna niecisoci
i opuszczenia.
Art. 153. 1. Przewodniczcy po wysuchaniuprotokolanta moeprzychyli
sido wniosku i wydazarzdzenieo sprostowaniuprotokou;w przeciwnym razie
w przedmiocie sprostowania protokouorzeka, po wysuchaniuprotokolanta, sdw
skadzie,ktry rozpoznawaspraw.
2. Jeelinie monautworzytego samego skadu,postanowienie nie zapada,
a poszczeglni jego czonkowie oraz protokolant skadaj do akt sprawy
owiadczenieco do zasadnociwniosku.
3. W razie uwzgldnienia wniosku naley w sprostowanym protokole
umieciodpowiedniwzmiank,ktrpodpisujprzewodniczcyi protokolant.
4. Wniosek o sprostowanie protokou rozprawy lub posiedzenia pozostawia
si bez rozpoznania, jeeli zosta zoony po wysaniu akt sprawy do wyszej
instancji.
Art. 154. Sprostowanie oczywistych omyek pisarskich lub rachunkowych w
protokole moenastpina wniosek lub z urzduw kadymczasie; przepis art. 153
stosuje siodpowiednio.
Art. 155. 1. O treci sprostowania zawiadamia si strony, a o odmowie
sprostowania osob,ktra zgosiawniosek o sprostowanie.
2. Wniosek o sprostowanie, niezalenieod sposobu jego zaatwienia,docza
sidoprotokou.
Rozdzia17
Przegldanieakt i sporzdzanieodpisw
Art. 156. 1. Stronom, podmiotowi okrelonemu w art. 416, obrocom,
penomocnikomi przedstawicielom ustawowym udostpniasiakta sprawy sdowej
i daje monosporzdzenia z nich odpisw. Za zgod prezesa sdu akta te mog
byudostpnionerwnieinnym osobom.
1a. Podmiotom wskazanym w 1 w toku postpowaniasdowegoudostpnia
si na ich wniosek akta postpowania przygotowawczego w czci, w jakiej nie
zostayprzekazane sdowi,takew celu utrwalenia ich w postaci elektronicznej.
7/25/2019 2015-09-24 KPK D19970555Lj.pdf
44/296
Kancelaria Sejmu s. 44/296
2015-09-24
2. Na wniosek oskaronego lub jego obrocy wydaje si odpatnie kopie
dokumentw z akt sprawy. Kopie takie wydaje siodpatnie,na wniosek, rwnie
innym stronom, penomocnikom i przedstawicielom ustawowym. Zarzdzenie w
przedmiocie wniosku moewydarwniereferendarz sdowy.Od kopii wykonanejsamodzielnie nie pobiera siopaty.
3. Prezes sdu lub referendarz sdowymoew razie uzasadnionej potrzeby
zarzdziwydanie odpatnieuwierzytelnionych odpisw z akt sprawy.
4. Jeeli zachodzi niebezpieczestwo ujawnienia informacji niejawnych o
klauzuli tajnocitajne lub ciletajne,przegldanieakt, sporzdzanieodpisw i
kopii odbywa siz zachowaniem rygorw okrelonychprzez prezesa sdu lub sd.
Uwierzytelnionych odpisw i kopii nie wydaje si,chyba eustawa stanowi inaczej. 5. Jeeli nie zachodzi potrzeba zabezpieczenia prawidowego toku
postpowania lub ochrony wanego interesu pastwa, w toku postpowania
przygotowawczego stronom, obrocom, penomocnikom i przedstawicielom
ustawowym udostpnia si akta, umoliwia sporzdzanie odpisw lub kopii oraz
wydaje odpatnie uwierzytelnione odpisy lub kopie; prawo to przysuguje stronom
take po zakoczeniu postpowania przygotowawczego. W przedmiocie
udostpnienia akt, sporzdzenia odpisw lub kopii lub wydania uwierzytelnionych
odpisw lub kopii prowadzcypostpowanieprzygotowawcze wydaje zarzdzenie.
Za zgod prokuratora akta w toku postpowania przygotowawczego mogby w
wyjtkowychwypadkach udostpnioneinnym osobom.
5a. W razie zoenia w toku postpowania przygotowawczego wniosku o
zastosowanie albo przeduenie tymczasowego aresztowania podejrzanemu i jego
obrocy udostpnia si niezwocznie akta sprawy w czci zawierajcej tre
dowodw wskazanych we wniosku.
6. Minister Sprawiedliwoci okreli, w drodze rozporzdzenia, wysoko
opatyza wydanie kopii dokumentw oraz uwierzytelnionych odpisw z akt sprawy,
majcna uwadze koszt wykonania takich kopii i odpisw.
Art. 156a. Dane lub oryginay dokumentw znajdujce si w zaczniku
adresowym udostpnia si wycznie organom pastwowym oraz organom
samorzdu terytorialnego na ich danie. Mona je udostpni take na wniosek
innych instytucji lub osb,jeeliprzemawia za tym ich wanyinteres.
7/25/2019 2015-09-24 KPK D19970555Lj.pdf
45/296
Kancelaria Sejmu s. 45/296
2015-09-24
Art. 157. 1. Stronom oraz osobom, ktrych o
Recommended