View
17
Download
0
Category
Preview:
Citation preview
สมเดจพระนางเจาสรกตพระบรมราชนนาถในพระบาท
สมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดชราชนผงดงามทงรปโฉม
และจรยวตร พระองคถอเปนนางแกวคแผนดนมาตงแตยงเยาว
ชนษากาลเวลาผานมาเนนนานหลายสบปจวบจนปจจบนกยง
คงเปนมงขวญของปวงชนชาวไทย
เรองราวชวตของพระองคทานนนลวนนาสนใจตงแตถอ
ก�าเนดขนเปนหมอมราชวงศไดรบการศกษาอยางดในประเทศไทย
ฉายแววความเปนนกเปยโนจนมความฝนจะเปนศลปนทแสดงใน
งานคอนเสรตแตตอมาตองตามบดาซงเปนทตไปอยตางประเทศ
จนในทสดชวตของหมอมราชวงศหญงผนกเปลยนไปโดยสนเชง
เมอไดพบรกกบกษตรยหนมซงคอพระบาทสมเดจพระปรมนทร
มหาภมพลอดลยเดชรชกาลท๙แหงราชวงศจกรนนเอง
ค า น า ส า น ก พ ม พ
ทงสองพระองคไดกลายเปน“พระคขวญ”ทเกอหนนกน
ในดานตางๆทงไดเผอแผความรกและความหวงดสประชาชนใน
ผนแผนดนสยาม
ส�ำนกพมพสถำพรบคส
“การทขาพเจามก�าลงใจก�าลงกายปฏบต
หนาทรบใชบานเมอง กดวยนกถงค�าของพอท
สงสอนไวตงแตเดก และเมอแตงงาน พระบาท
สมเดจพระเจาอยหวกทรงสอนตลอดมาวาแผนดนน
มบญคณแกชวตพวกเรามากมายนก เพราะฉะนน
ชวตทเกดมาอยาใหวางเปลา จงคอยตอบแทนให
รสกเสมอวาเปนหนบญคณ”
จากพระราชด�ารส สมเดจพระนางเจาสรกต พระบรม
ราชนนาถในพระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดช
ทพระราชทานแกประชาชนชาวไทยเมอวนท๑๒สงหาคมพ.ศ.
๒๕๒๒ ดงกลาว เปนสงทบงบอกถงพระเมตตาและพระมหา
กรณาธคณอนยงใหญทพระมหากษตรยไทยตลอดจนพระบรม
วงศานวงศทรงมตอแผนดนและปวงพสกนกรชาวไทยมากมาย
เกนพรรณนา
ค า น า ผ เ ข ย น
หนงสอททานถออยในมอนผเขยนมไดมงหวงจะใหเปน
เพยงสงทรวบรวมพระราชประวตในสมเดจพระนางเจาสรกต
พระบรมราชนนาถในพระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพล
อดลยเดชเทานน แตผเขยนยงมงถายทอดเรองราวบางสวน
อนเปนประวตศาสตรนารดวย โดยเฉพาะอยางยง เรองราว
“ความรก”และความผกพนของ“พระคขวญ”ทงสองพระองค
ทนอกจากจะทรงเปนแบบอยางใหเหนถงครรลองความรกอน
งดงามทชายหญงตางด�าเนนชวตไปตามวถทางอนเหมาะสมและ
ดงามตามหนาทแหงตนแลวทงสองพระองคยงสงเสรมเกอหนนกน
ในพระราชกรณยกจตางๆและทรงเผอแผความรกความปรารถนาด
มาสปวงชนทวทงผนแผนดนไทย เปนทประจกษแกคนทงโลก
ตราบถงปจจบน
ผเขยนขอใชหนงสอเลมนแทนเครองสกการะทแสดงถง
ความจงรกภกดอยางสงสด ถวายแดองคพระบาทสมเดจพระ
ปรมนทรมหาภมพลอดลยเดชและเพอเปนการเทดพระเกยรตแด
สมเดจพระนางเจาสรกตพระบรมราชนนาถในพระบาทสมเดจ
พระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดช เพอนอมส�านกในพระมหา
กรณาธคณอนหาทสดมไดของพระผทรงเปนศนยรวมดวงใจของ
ชาวไทยทงสองพระองคน
สวสทธ
ปฐมบท ๑๑
ภำค๑พระรำชประวต ๑๕
แรกก�าเนด“ผเปนศรแหงกตยากร” ๑๖
เยาววยในวกฤตความเปลยนแปลง ๑๙
แผนดนใหม ๒๕
“มหารานนอย”กบ“ค�าท�านาย” ๒๙
ของ“แขกเลยงวว”
เตบโต...ภายใตวถ“ชาตนยม” ๓๔
เขมแขงและงดงาม...ทามกลาง ๓๘
“สงครามมหาเอเชยบรพา”
ความฝนในวยเยาว ๔๐
การเมองหลงสงคราม ๔๔
รอยยมของชาวสยาม ๔๘
วนวปโยค...หวใจทหลดลอย... ๕๓
และการรอคอยทแสนยาวนาน
ส า ร บ ญ
ดอกไมงามทแยมบานในกรงปารส ๖๐
ขาวดของคนไทยในกรงปารส ๖๖
แรกสบเนตร“สาวนอยหนางอ” ๗๐
ดอกรกทเรมผลบาน ๗๕
ความลบ...ในพระราชหฤทย ๗๘
การเมองไทย...กบความหวงใย ๘๑
ของพระเจาแผนดน
อปทวเหตและหวใจของแม! ๘๕
พระเนตรขวาของในหลวง ๘๙
ภาพถายใบแรกความในพระราชหฤทย ๙๓
ทถกเผย
ครรลองความรก ๙๘
ค�าคนแสนหวาน...พระราชพธ“ทรงหมน” ๑๐๓
“Sheismysmile.” ๑๐๘
...โฉมงามแหงสยามประเทศ
วนชนคนสข ๑๒๑
พระราชพธถวายพระเพลงพระบรมศพ ๑๒๖
พระราชพธราชาภเษกสมรส ๑๒๘
พระราชพธบรมราชาภเษก ๑๓๖
สมเดจพระนางเจาสรกตพระบรมราชนนาถ ๑๔๒
ภำค๒พระรำชกรณยกจแหง ๑๔๕
“สมเดจพระบรมรำชนนำถ”
“ทรงฮนนมน” ๑๔๗
วงไกลกงวล...“บานแหงรก” ๑๕๐
ฉลองพระองค ๑๕๓
พระฉายาลกษณ...แหงรก ๑๕๘
ภำค๓พระรำชกรณยกจแหง ๑๖๑
“สมเดจพระรำชมำรดำ”
พระราชโอรส-พระราชธดา ๑๖๓
“ฉนรกทจะเปนแมมากทสด” ๑๖๖
ทรงปลกฝงพระอปนสย“รกการอาน” ๑๖๙
การอบรมพระราชโอรสและพระราชธดา ๑๗๓
ภำค๔พระรำชกรณยกจแหง ๑๗๙
“แมของแผนดน”
โครงการสงเสรมศลปาชพ ๑๘๑
โครงการบานเลกในปาใหญ ๑๘๗
โครงการอนรกษพนธสตวปาภเขยว ๑๙๐
โครงการฟารมตวอยาง ๑๙๓
โครงการดานการศกษา ๑๙๕
โครงการดานการเกษตรและชลประทาน ๑๙๘
มลนธสายใจไทยในพระบรมราชปถมภ ๒๐๐
โครงการดานการสาธารณสข ๒๐๓
โครงการเพอสงเสรมการอนรกษธรรมชาต ๒๐๕
ภำค๕ประมวลพระรำชด�ำรสแหงควำมจงรกภกด ๒๑๑
บทสงทำย ๒๒๑
12 พระราชน ศรแผนดน
พทธศกรำช๒๔๗๕...
กำรเปลยนแปลงครงใหญของสยำมประเทศ
เชำมดของวนท๒๔มถนำยนพ.ศ.๒๔๗๕...
ขณะทพระบาทสมเดจพระปกเกลาเจาอยหว พระมหากษตรยรชกาลท๗แหงราชวงศจกรเสดจไปประทบทพระราชวงไกลกงวลจงหวดประจวบครขนธไดเกดเหตการณปฏวตครงใหญทตองจดจารไวในหนาประวตศาสตรไทย เมอ “คณะราษฎร”น�าโดยพนเอกพระยาพหลพลพยหเสนา ไดเขายดอ�านาจการปกครองแผนดนเปนผลส�าเรจ และประกาศเปลยนแปลงการปกครองของประเทศสยาม จากระบอบสมบรณาญาสทธราชยมาสระบอบประชาธปไตย
กลาวไดวา เหตการณปฏวตของคณะราษฎรในครงนนเปนไปโดยละมนละมอม ประกอบกบดวยพระมหากรณาธคณของพระบาทสมเดจพระปกเกลาเจาอยหวททรงเหนแกความสงบเรยบรอยของบานเมองและความสขของประชาชนเปนสงส�าคญยงกวาการด�ารงไวซงพระราชอ�านาจของพระองคท�าใหทรงยอมรบ การเปลยนแปลงดงกลาวโดยมไดทรงตอตานหรอคดตอบโตคณะราษฎรดวยการใชก�าลงทหารทมอยแตประการใดกบทงพระองคกมพระราชประสงคมาแตเดมวาจะพระราชทานรฐธรรมนญใหเปนกฎหมายสงสดในการปกครองประเทศแกประชาชนอยแลวดงนนการปฏวตเปลยนแปลงการปกครองครงนนจงเปนไปอยาง
สงบมไดเกดเหตการณนองเลอด
สวสทธ 13
ภายหลงจากการปฏวตพระบาทสมเดจพระปกเกลาเจา
อยหวและคณะราษฎรไดเรมด�าเนนการเพอใหไดมาซงรฐธรรมนญ
ฉบบแรกแกประชาชนชาวสยามซงในเวลาตอมาพระบาทสมเดจ
พระปกเกลาเจาอยหวไดทรงลงพระปรมาภไธยในพระราชบญญต
รฐธรรมนญชวคราวโดยมผลประกาศใชเมอวนท๒๗มถนายน
พ.ศ. ๒๔๗๕ (หลงจากนนจงไดพระราชทานรฐธรรมนญฉบบ
ถาวรเมอวนท๑๐ธนวาคมพ.ศ.๒๔๗๕)
ทงนขอความในรฐธรรมนญฉบบชวคราวเรมตนมาตรา
๑ความวา“อ�ำนำจสงสดของประเทศนน เปนของรำษฎร
ทงหลำย”
ทางดานอ�านาจบรหารนน ในรฐธรรมนญไดบญญต
ต�าแหนงบรหารทส�าคญเอาไวคอประธานคณะกรรมการราษฎร
(เทยบเทานายกรฐมนตร)ซงจะตองเปนบคคลทสามารถประสาน
ความเขาใจระหวางคณะราษฎรกบพระบาทสมเดจพระปกเกลา
เจาอยหวไดเปนอยางดโดยคณะราษฎรตกลงเหนชอบใหพระยา
มโนปกรณนตธาดา(กอนหตะสงห)เปนประธานคณะกรรมการ
ราษฎรนบเปนคณะรฐมนตรชดแรกทตงขนตามพระราชบญญต
ธรรมนญการปกครองสยามชวคราวพ.ศ.๒๔๗๕
นอกจากน รฐธรรมนญฉบบดงกลาวยงท�าใหสถาบน
กษตรยทเคยเปนผปกครองสงสดของประเทศมาเปนระยะเวลา
ยาวนานตองสญเสยอ�านาจสวนใหญไป ทงยงไดจ�ากดพระราช
อ�านาจของพระมหากษตรยโดยยกเลกพระราชอ�านาจทมมาแต
โบราณอาทพระราชอ�านาจในการยบยงกฎหมายการพระราชทาน
อภยโทษ และพระราชสทธในการยนยนผสบราชสมบตและ
รชทายาท
หรออาจกลาวไดวา รฐธรรมนญดงกลาวจ�ากดพระราช
อ�านาจทงหมดของพระมหากษตรย เพยงแตยงมไดยกเลก
สถาบนพระมหากษตรยไปเทานน
นบแตนนมำ ทองฟำแหงสยำมประเทศกเปลยน
แปลงไป...
14 พระราชน ศรแผนดน
สถานการณความเปลยนแปลงดานการเมองการปกครอง
ในชวงพ.ศ.๒๔๗๕นอกจากจะสงผลตอพระราชอ�านาจของ
พระมหากษตรยแลวยงมผลกระทบมาถงพระบรมวงศานวงศ
สวนใหญดวยอยางเลยงไมได
แรกกาเนด “ผเปนศรแหงกตยากร”
ซงรวมถง หมอมเจานกขตรมงคล๑ ทขณะนนทรงรบ
ราชการทหารในยศพนเอกรวมทงทรงมต�าแหนงเลขานการสภา
ปองกนราชอาณาจกรและต�าแหนงผชวยเลขาธการทหารบกกได
ทรงออกจากประจ�าการ แลวยายไปรบราชการในกระทรวงการ
ตางประเทศ กอนจะไดรบแตงตงจากรฐบาลใหไปรบต�าแหนง
เลขานการเอกประจ�าสถานทตสยาม(สถานเอกอครราชทตไทย)
ณกรงวอชงตนด.ซ.ในปเดยวกน
ดวยเหตนหมอมหลวงบวกตยากร๒พระชายาในหมอม
เจานกขตรมงคลซงขณะนนก�าลงครรภแก จงตองพาบตรคนโต
และบตรคนรอง คอ หมอมราชวงศกลยาณกต กตยากร และ
หมอมราชวงศอดลกต กตยากร กลบไปอยทบานของบดาและ
มารดาคอบานของพลเอกเจาพระยาวงษานประพทธและทาว
วนดาพจารณทถนนพระรามหกต�าบลวงใหม (สะพานเหลอง)
อ�าเภอปทมวนจงหวดพระนคร
๑หมอมเจานกขตรมงคล (ภายหลงไดรบการสถาปนาพระอสรยศกดขนเปน พระวร-วงศเธอกรมหมนจนทบรสรนาถ)เปนพระโอรสพระองคท๓ในพระเจาบรมวงศเธอพระองคเจากตยากรวรลกษณกรมพระจนทบรนฤนาท(พระราชโอรสองคท๑๒ในพระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว รชกาลท ๕) และหมอมเจาอปษรสมานกตยากร(ราชสกลเดมเทวกล)
๒หมอมหลวงบวกตยากร(สกลเดมสนทวงศ)เปนธดาของเจาพระยาวงษานประพทธ(หมอมราชวงศสทาน สนทวงศ) กบทาววนดาพจารณ (บาง สนทวงศ ณ อยธยา;สกลเดมณบางชาง)
สวสทธ 17
กระทงวนศกรท๑๒สงหาคมพ.ศ.๒๔๗๕ธดาคนแรก
ของหมอมเจานกขตรมงคลจงถอก�าเนดขนทบานของ“ทานตา”
ยานสะพานเหลองนนเอง และพระบาทสมเดจพระปกเกลา
เจาอยหว รชกาลท ๗ ไดทรงพระกรณาพระราชทานนามวา
“สรกต”ซงมความหมายวา“ผเปนศรแหงกตยากร”โดยมนาม
เรยกโดยล�าลองวา“คณหญงสร”และมฐานนดรเมอแรกก�าเนด
อยในชน“หมอมราชวงศ”
๓เดอนตอมาในเดอนพฤศจกายนพ.ศ.๒๔๗๕หมอม
หลวงบวพรอมบตรคนโตคอหมอมราชวงศกลยาณกตกตยากร
ไดเดนทางไปสมทบกบหมอมเจานกขตรมงคลทกรงวอชงตนด.ซ.
หมอมราชวงศสรกตซงมอายได ๓ เดอน และพชายคอหมอม
ราชวงศอดลกตกตยากรจงอยในความพทกษดแลของเจาพระยา
วงษานประพทธและทาววนดาพจารณผเปน“ทานตา-ทานยาย”
เรอยมา
18 พระราชน ศรแผนดน
แมจะตองอยหางไกลจากพระบดาและมารดาตงแตยง
เยาววย แต “คณหญงนอย” กใชชวตอยทบานยานสะพาน
เหลอง ในออมอกของเจาพระยาวงษานประพทธและทาววนดา
พจารณดวยความอบอ นและเปนสขเสมอมา ดวยเพราะ
“ทานตา-ทานยาย” ทงคเป ยมดวยความเมตตารกใครตอ
หมอมราชวงศหญงนอยผนอยางยง กระทงวา หมอม
ราชวงศหญงสรกตเปนหลานคนแรกทเรยกเจาพระยาวงษาน-
ประพทธวา “ตาจา” ตดปากทกค�า ในขณะทหลานคนอนๆ
ลวนเรยกขานทานดวยความเคารพย�าเกรงวา“คณตา”
เยาววยในวกฤตความเปลยนแปลง
20 พระราชน ศรแผนดน
ในขณะเดยวกน“คณหญงสร”กเปนทรกใครหวงใยของ
“ทานหญงยา” คอหมอมเจาอปษรสมาน กตยากร อยางมาก
เชนกนยงเมอชวงกลางปทผานมานนเอง(๒๗พฤษภาคมพ.ศ.
๒๔๗๔) หมอมเจาอปษรสมานไดทรงสญเสยพระสวาม คอ
พระเจาบรมวงศเธอ กรมพระจนทบรนฤนาท ไปดวยพระอาการ
ประชวรพระศอ อกเสบ การไดทรงดแลอมชนดดาผยงเยาววย
จงชวยใหทรงคลายความโศกเศราลงไดมาก
พระเจาบรมวงศเธอ กรมพระจนทบรนฤนาท
หมอมเจาอปษรสมาน กตยากร
สวสทธ 21
อยางไรกตาม ในสถานการณทประเทศก�าลงเผชญกบ
สภาวะวกฤตทางการเมองการปกครองอยางหนกในขณะนนกยอม
กอใหเกดความหวนวตกแกพระราชวงศสวนใหญอยไมนอย...
แมแตพระบาทสมเดจพระปกเกลาเจาอยหวเองกยงทรง
อยในความกงวลพระทย และทรงวตกวาการเผชญหนาระหวาง
พระองคกบคณะราษฎรในภายภาคหนาจะท�าใหพระองคและ
สมเดจพระนางเจาร�าไพพรรณพระบรมราชนทรงไดรบอนตราย
ดงขอความทปรากฏในลายพระราชหตถเลขาของพระองคถง
พระเจาวรวงศเธอพระองคเจาจลจกรพงษพระนดดาเมอปลาย
ปพ.ศ.๒๔๗๕ความวา
“...เราทงหมดตางกคอนขางรดวาเราอาจก�าลงจะตาย”
ยงภายหลงจากการด�าเนนการเปลยนแปลงการปกครอง
ของคณะราษฎรส�าเรจลงคณะราษฎรกไดเผชญกบสถานการณ
ล�าบากเมอรปแบบประชาธปไตยทเกดขนในสยามมไดเปนไปดง
อดมการณทตงไวแตแรก เนองจากมผเหนวาการทคณะราษฎร
ยดอ�านาจการปกครองมาจากพระบาทสมเดจพระปกเกลาเจาอยหว
เพอเปลยนแปลงการปกครองนนยงมไดเปนไปตามค�าแถลงทให
ไวกบประชาชนอกทงหลายฝายยงมองวาเคาโครงรางเศรษฐกจ
มลกษณะโนมเอยงไปในทางหลกเศรษฐกจแบบคอมมวนสตดงนน
ในเวลาตอมาจงไดเกดความขดแยงทางการเมองขนระหวางกลม
ผลประโยชนตางๆในคณะราษฎรทมสวนรวมในการเปลยนแปลง
การปกครองครงนน
22 พระราชน ศรแผนดน
พระบาทสมเดจพระปกเกลาเจาอยหวเองกทรงเปนหวง
วาประชาชนจะมไดรบอ�านาจการปกครองอยางแทจรงทพระองค
พระราชทานใหโดยผานทางคณะราษฎรพระองคจงทรงใชความ
พยายามทจะขอใหคณะราษฎรไดด�าเนนการปกครองประเทศ
ดวยหลกการแหงประชาธปไตยอยางแทจรง
แตความพยายามของพระองคกมไดรบการสนองตอบ
จากรฐบาลของคณะราษฎรแตประการใด ในทสดความขดแยง
ภายในระหวางรฐบาลกบการกระท�าของนายกรฐมนตรอนรกษนยม
กไดกอใหเกดการรฐประหารอกครงในอกหนงปตอมาคอในวนท
๒๐มถนายนพ.ศ.๒๔๗๖พนเอกพระยาพหลพลพยหเสนาได
น�าก�าลงทหารเขายดอ�านาจรฐบาลพระยามโนปกรณนตธาดาลงเอย
ดวยการทพนเอกพระยาพหลพลพยหเสนาไดเขาด�ารงต�าแหนง
นายกรฐมนตรคนท๒ของสยามและเปนผบรหารราชการแผนดน
สบตอมา
บทบาททไมมนคงของพระมหากษตรยภายใตรฐธรรมนญ
และความไมพอใจตอการยดอ�านาจของพนเอกพระยาพหลพล
พยหเสนา ไดตดตามมาดวยเหตรฐประหารซอนในเดอนตลาคม
พ.ศ.๒๔๗๖โดยกลมคนทเรยกตนเองวา“คณะกบานกเมอง”(หรอ
ทถกเรยกวา“กบฏบวรเดช”)ซงน�าโดยพระวรวงศเธอพระองคเจา
บวรเดชและเจานายอกหลายพระองค
พระวรวงศเธอ พระองคเจาบวรเดช ซงทรงเคยด�ารง
ต�าแหนงเสนาบดกระทรวงกลาโหม (กอนจะทรงลาออกในชวง
สวสทธ 23
พ.ศ. ๒๔๗๔) ไดทรงสงก�าลงทหารจากหวเมองภาคตะวนออกเฉยงเหนอและภาคกลางเคลอนก�าลงทางรถไฟเขายดสนามบนดอนเมองและเขายดพนทไปตามแนวคลองบางเขนจนถงสถานรถไฟบางเขน เพอบบบงคบใหรฐบาล พนเอก พระยาพหลพลพยหเสนากระท�าตามเงอนไข ซงมใจความโดยยอคอ ใหรกษาสถาบนพระมหากษตรยใหอ�านาจรฐสภามากขนและจ�ากดอ�านาจของรฐบาลมใหกลายเปนคณะเผดจการโดยใหด�าเนนการปกครองประเทศในระบอบรฐธรรมนญทเปนประชาธปไตยอยางแทจรง
การกอรฐประหารในครงนนท�าใหถกมองจากฝายนยมคณะราษฎรวาเปนความพยายามทจะฟนระบอบสมบรณาญาสทธราชยและตอตานระบอบประชาธปไตย ทส�าคญ การทพระบาทสมเดจพระปกเกลาเจาอยหวทรงพยายามวางพระองคเปนกลาง ประกอบกบการตดสนพระทยทไมเดดขาดระหวางความขดแยงชวงสนๆนกเปนผลใหพระองคทรงถกรฐบาลสงสยวาใหการสนบสนนการกอเหตในครงน
เมอทรงแนพระทยวาพระองคและพระราชวงศตกอยในสภาวะทไมปลอดภยแลว ในชวงปลายพ.ศ.๒๔๗๖พระบาทสมเดจพระปกเกลาเจาอยหวซงขณะนนประทบณวงไกลกงวลจงหวดประจวบครขนธจงทรงพระกรณาโปรดเกลาฯใหยายราชส�านกไปตงยงจงหวดสงขลา ซงในครงนนมเจานายทงฝายหนาฝายใน และขาราชบรพารผใกลชดตามเสดจฯ เปนจ�านวนมาก
รวมถงครอบครวของหมอมเจาอปษรสมานกตยากรพระมารดา
ของหมอมเจานกขตรมงคลดวย
และในครงนน หมอมเจาอปษรสมาน กตยากร “ทาน
หญงยา” ของหมอมราชวงศสรกต กไดทรงรบหมอมราชวงศ
สรกตรวมเดนทางไปพ�านกอยทจงหวดสงขลาดวย เพราะทรง
เมตตาหวงใยนดดาผเยาววยนนเอง
ชวตวยเยำวของหมอมรำชวงศสรกตผหำงอกพระ
บดำและมำรดำจงนบเปนชวงเวลำแหงควำมผนแปรอนนำ
หวนวตกของพระญำตวงศและผใหญจ�ำนวนมำก แตถง
อยำงนน “คณหญงสรกต”กยงคงอบอนและปลอดภยอย
ในควำมปกครองของพระญำตฝำยพระบดำและญำตผใหญ
ฝำยมำรดำผเปยมดวยควำมรกใครเมตตำตอคณหญงนอย
ผนเสมอมำ
24 พระราชน ศรแผนดน
เหตการณรฐประหารซอนโดยคณะกบานกเมองครงนน
ถกปราบปรามดวยอาวธ ท�าใหเกดการสรบระหวางคนไทย
ดวยกนเองจนมการเสยชวตทงสองฝายเปนทสะเทอนพระราช
หฤทยของพระบาทสมเดจพระปกเกลาเจาอยหวเปนอนมาก
แผนดนใหม
26 พระราชน ศรแผนดน
ทสดแลวรฐบาลไดปราบการรฐประหารของคณะกบาน
กเมองลงไดเปนผลส�าเรจ ภายหลงจากเหตการณทางกรงเทพฯ
สงบลงรฐบาลจงสงตวแทนมากราบบงคมทลใหพระบาทสมเดจ
พระปกเกลาเจาอยหวเสดจกลบพระนครดงนนหมอมราชวงศ
สรกตซงตามเสดจไปดวยภายใตความปกครองของหมอมเจา
อปษรสมานกตยากรจงไดเดนทางกลบกรงเทพฯและมาพ�านก
อยกบ“ทานตา-ทานยาย”ทบานยานสะพานเหลองอกครง
เมอเสดจกลบถงกรงเทพฯพระบาทสมเดจพระปกเกลา
เจาอยหวทรงเจรจาเรองส�าคญกบรฐบาลหลายเรอง เชน เรอง
การช�าระโทษผคดกอการกบฏตอหนาพระทนง และเมอไมทรง
สามารถเจรจาใหเปนไปตามพระราชประสงคได และมพระราช
ด�ารวาพระองคไมสามารถใหความคมครองแกผใดไดแลว จง
ทรงพระกรณาโปรดเกลาฯ ใหเจานายและขนนางหลายทานท
อาจโดนภยคกคามจากรฐบาลเดนทางออกจากประเทศสยาม
หลงจากนนพระองคไดเสดจพระราชด�าเนนพรอมดวยสมเดจ
พระนางเจาร�าไพพรรณพระบรมราชนไปเจรญทางพระราชไมตร
กบประเทศในแถบยโรปพรอมทงเสดจประทบทประเทศองกฤษ
เพอทรงเขารบการผาตดและรกษาพระเนตร
ในระหวางนพระบาทสมเดจพระปกเกลาเจาอยหวไดทรง
แตงตงสมเดจพระเจาบรมวงศเธอ เจาฟากรมพระยานรศรา
นวดตวงศเปนผ ส�าเรจราชการแทนพระองค และทรงตดตอ
ราชการกบรฐบาลผานทางผส�าเรจราชการแทนพระองคอยาง
สวสทธ 27
ตอเนอง ซงในชวงเวลาดงกลาวยงคงปรากฏขอขดแยงตางๆ
ระหวางพระองคกบรฐบาลทไมสามารถหาขอยตกนไดพระองค
จงตดสนพระทยสละราชสมบตเมอวนท๒มนาคมพ.ศ.๒๔๗๗
(นบศกราชแบบเกา) ในพระราชหตถเลขาสละราชสมบตนน
ปรากฏขอความทใชอางองกนเสมอในเวลาตอมาวา
“ขาพเจามความเตมใจทจะสละอ�านาจอน
เปนของขาพเจาอยแตเดมใหแกราษฎรโดยทวไป
แตขาพเจาไมยนยอมยกอ�านาจทงหลายของขาพเจา
ใหแกผใดคณะใดโดยเฉพาะเพอใชอ�านาจนนโดย
สทธขาด และโดยไมฟงเสยงอนแทจรงของประชา
ราษฎร
บดน ขาพเจาเหนวาความประสงคของ
ขาพเจาทจะใหราษฎรมสทธออกเสยงในนโยบาย
ของประเทศโดยแทจรงไมเปนผลส�าเรจ และเมอ
ขาพเจารสกวาบดนเปนอนหมดหนทางทขาพเจาจะ
ชวยเหลอหรอใหความคมครองแกประชาชนไดตอ
ไปแลวขาพเจาจงขอสละราชสมบตและออกจาก
ต�าแหนงพระมหากษตรยแตบดนเปนตนไป”
-ประชาธปกปร.-
ในการทรงสละราชสมบตครงนน พระบาทสมเดจพระ
ปกเกลาเจาอยหวไมทรงตงองครชทายาททงนเพอพระราชทาน
พระราชวโรกาสใหรฐบาลและสภาผแทนราษฎรเปนผคดเลอก
พระมหากษตรยพระองคใหมเองจากนนพระองคทรงกลบไปใช
พระนามและพระราชอสรยยศเดมไดแกสมเดจเจาฟาประชาธปก
ศกดเดชน กรมหลวงสโขทยธรรมราชา และไมเสดจกลบมาท
ประเทศไทยอกเลย
ดงนน คณะรฐมนตรโดยความเหนชอบจากสภาผแทน
ราษฎรจงไดอญเชญเสดจพระวรวงศเธอ พระองคเจาอานนท-
มหดล ซงขณะนนทรงก�าลงศกษาอยทโรงเรยนในประเทศ
สวตเซอรแลนด และเปนเจานายเชอพระบรมวงศพระองคท ๑
ในล�าดบพระราชสนตตวงศแหงกฎมณเฑยรบาลวาดวยการสบ
ราชสนตตวงศ พ.ศ. ๒๔๖๗ ขนทรงราชยเปนพระมหากษตรย
รชกาลท๘ตงแตวนท๒มนาคมพ.ศ.๒๔๗๗เปนตนมา
นจงเปนกำรเรมตน“แผนดนท๒”ในชวตของคณ
หญงนอยวย๑ป๖เดอนอยำงหมอมรำชวงศสรกตกตยำกร
28 พระราชน ศรแผนดน
ภายหลงจากพระวรวงศเธอพระองคเจาอานนทมหดล
ไดทรงตอบรบค�ากราบบงคมทลเชญจากคณะรฐมนตรในยค
นน ใหเสดจขนครองราชยเปนพระมหากษตรยรชกาลท ๘
แหงราชวงศจกรแลว
“มหารานนอย” กบ “คาทานาย” ของ “แขกเลยงวว”
30 พระราชน ศรแผนดน
ปลายป พ.ศ. ๒๔๗๗ ขณะหมอมราชวงศสรกตมอาย
๒ป๖ เดอนหมอมเจานกขตรมงคลพระบดาทรงลาออกจาก
ราชการและเสดจกลบประเทศไทยพรอมครอบครว อนมหมอม
ราชวงศกลยาณกตบตรคนโตและหมอมราชวงศบษบาบตรคน
เลกซงเกดทสหรฐอเมรกาแลวมารบหมอมราชวงศอดลกตและ
หมอมราชวงศสรกตผตองอยหางจากพระบดาและมารดาตงแต
อายเพยง๓เดอนกลบมาอยพรอมหนากนทงครอบครวอกครง
ณต�าหนกในวงเทเวศรรมแมน�าเจาพระยาบรเวณถนนกรงเกษม
ปากคลองผดงกรงเกษมนนเอง
(ซาย) ม.ร.ว. สรกต กตยากร ในวยเดก(ขวา) ม.ร.ว. สรกต กตยากร กบนองสาว ม.ร.ว. บษบา กตยากร
สวสทธ 31
ในชวงเวลาแหงความอบอนนมบางครงทคณหญงกลบ
ไปคางบานของ “ทานตา” ทเธอคนเคยเปนอนด และครงหนง
ระหวางทหมอมราชวงศสรกตมาพกกบ “ทานตา” นนเอง กม
เหตการณหนงเกดขน เมอวนหนง พเลยงไดอมหมอมราชวงศ
สรกตในวย ๒ ขวบเศษออกไปเดนเลน ประจวบกบขณะนนม
“แขก”ชาวอนเดยซงเรยกกนวา“แขกเลยงวว”ทเปนเพอนของ
“แขกยาม”ประจ�าบานไดแวะมาหากนพอแขกเลยงววเหลอบ
มาเหนหมอมราชวงศสรกตกจองอยครหนงกอนจะกวกมอเรยก
พเลยงเพอจะขอเหนหนาหมอมราชวงศผเยาววยใหชดๆจนเมอ
ไดเหนในระยะใกลแลวแขกเลยงววคนนนกพดขนวา
“ตอไปจะไดเปนมหาราน”
วงเทเวศร
32 พระราชน ศรแผนดน
พเลยงไดฟงกชอบใจ น�าไปเลาให “ทานยาย” คอทาว
วนดาพจารณรวมถงคนในบานฟงแมมไดมใครเชอในค�าท�านายนน
แตกท�าใหใครตอใครตางรสกปลาบปลมและใหนกเอนดในความ
สดใสนารกของหมอมราชวงศหญงผนไปตามๆกนและค�าท�านายน
กน�ามาสการลอเลยนภายในครอบครวเปนทสนกสนานยงในเวลา
ตอมา
“ตอมาเมอหมอมราชวงศสรกตเจรญวยขน
เลยเปนเหตใหคณพชายทงสองคนเอามาลอเปนท
ขบขนวา เปนราชนแหงอบสซเนย (เอธโอเปยใน
ปจจบน) บางครงถงกบท�าใหผถกลอตองนงรองไห
ดวยความอายและเจบใจ แตพชายทงสองกยงไม
หยดลอกลบเอาเศษผามานขาดๆมาท�าเปนธงโบก
อยไปมา พรอมทงบอกวาเปนธงประจ�าตวของ
พระราชนเหตการณเหลานยงเปนทขบขนอยจนถง
ทกวนน เมอมการกลาวถงความหลง” (ทานผหญง
เกนหลงสนทวงศณอยธยา๓เลาไวในหนงสอบนทก
“เปน อย คอ สมเดจพระนางเจาสรกต พระบรม
ราชนนาถ”)
๓ทานผหญงเกนหลงสนทวงศณอยธยา(นางสนองพระโอษฐ)ภรยาพลโทนายแพทยหมอมหลวงจนดาสนทวงศณอยธยา(อนชาของหมอมหลวงบวกตยากรพระชนนในสมเดจพระนางเจาสรกต พระบรมราชนนาถ ในพระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดช)
สวสทธ 33
ยงไปกวานน เมอหมอมราชวงศสรกตไดเลาเรองราว
ดงกลาวใหเพอนๆ จากโรงเรยนเซนตฟรงซสซาเวยรคอนแวนต
ทยายมาเรยนตอทโรงเรยนมาแตรเดอวทยาลยฟงวามหมอดมา
ทต�าหนกของทานพอ แลวทายทกวาจะไดเปนราชน กท�าให
คณหญงไดรบการขนานนามจากเพอนๆ วา “ราชนสรกต” มา
นบแตนน
เรองราวทมาของค�าขนานนาม “ราชนสรกต” จงเปนท
ขบขนของราชสกลกตยากรเสมอเมอถกน�ามากลาวถงแตกไมม
ผใดเลยทจะคาดคดวาในอก๑๐กวาปตอมาค�าท�านายนนจะ
เปนจรง!
Recommended