ชุดความรู้เบื้องต้นweb.senate.go.th/w3c/senate/pictures/comm/71/complete2.pdf ·...

ชดความรเบองตน

จดทำาโดยกลมงานคณะกรรมาธการการปกครอง

สำานกกรรมาธการ ๒

เรอง รปแบบการบรหารองคกรปกครองสวนทองถนของประเทศไทยและตางประเทศ

คณะผจดทำ�ชดคว�มร

ทปรกษา นางสาวสนนทาทรงจำาปา ผอำานวยการสำานกกรรมาธการ๒กองบรรณาธการ นายเจษฎาชำานาญปา ผบงคบบญชากลมงาน คณะกรรมาธการการปกครอง นางสาวสรญาโสภาเจรญวงศ นตกรชำานาญการ นางสาวสธราชบณฑต นตกรปฏบตการ นายพสทธหนเหยง นตกรปฏบตการ นางสาวจารพรฉนทวเศษกล วทยากรปฏบตการ นางสาววรวลญชอสรานพงศ วทยากรปฏบตการ นางสาวมะลวลยหาญกาง นกวชาการสนบสนนงานนตบญญต ดานกฎหมาย นางสาวปญชลสทธยงค นกวชาการสนบสนนงานนตบญญต ดานวชาการ นางสาวสมพรลาภชมศร เจาพนกงานธรการชำานาญงาน นางสาวมลปลมเนตร พนกงานสนบสนนการประชมผจดทำา นางสาวปญชลสทธยงค นกวชาการสนบสนนงาน นตบญญตดานวชาการสถานทตดตอ กลมงานคณะกรรมาธการการปกครองสำานกกรรมาธการ๒ สำานกงานเลขาธการวฒสภาเลขท๔๙๙อาคารสขประพฤตชน๑๒ ถนนประชาชนเขตบางซอกรงเทพมหานคร๑๐๘๐๐ โทรศพท๐๒๘๓๑๙๑๘๐–๑จดพมพโดย สำานกการพมพสำานกงานเลขาธการวฒสภา เลขท๔๙๙อาคารสขประพฤตชน๑๒ถนนประชาชนเขตบางซอ กรงเทพมหานคร๑๐๘๐๐

คำ�นำ� ตามขอบงคบการประชมวฒสภาพ.ศ.๒๕๕๑ขอ๗๗ไดกำาหนดใหคณะกรรมาธการการปกครองวฒสภาเปนคณะกรรมาธการสามญประจำาวฒสภาคณะหนงและมอำานาจหนาทพจารณารางพระราชบญญตกระทำากจการพจารณาสอบสวนหรอศกษาเรองใดๆ ทเกยวกบการบรหารราชการแผนดนสวนกลางสวนภมภาค และองคกรปกครองสวนทองถนรวมถง การปกครองรปแบบพเศษการพฒนาระบบราชการการปฏบตของเจาหนาทฝายปกครองการกระจายอำานาจพจารณาศกษานโยบายในการบำาบดทกขบำารงสข รกษาความสงบเรยบรอยของประชาชน การปองกนบรรเทาสาธารณภยและอนๆทเกยวของ ฝายเลขานการคณะกรรมาธการการปกครองสำานกกรรมาธการ๒จงไดรวบรวมขอมลของรปแบบการบรหารกจการขององคกรปกครอง สวนทองถนในประเทศไทยและตางประเทศไวเพอเปนขอมลเบองตนสำาหรบประกอบการพจารณาของคณะกรรมาธการการปกครอง

ฝายเลขานการคณะกรรมาธการการปกครอง กรกฎาคม๒๕๕๗

ส�รบญบทท ๑ ก�รบรห�รกจก�รขององคกรบรห�รสวนทองถน ในประเทศไทย ๑.๑ โครงสรางและรปแบบของการปกครองสวนทองถน......๑ บทท ๒ การปกครองทองถนในตางประเทศ ๒.๑ ประเทศองกฤษ.......................................................... ๓๓ ๒.๒ ประเทศญปน.............................................................๔๒ ๒.๓ ประเทศฟลปปนส...................................................... ๕๒

บทท ๓ โครงสรางสมาคมองคการตาง ๆ ในประเทศไทย ๓.๑ สมาคมองคการบรหารสวนจงหวดแหงประเทศไทย..๕๙ ๓.๒ สมาคมสนนบาตเทศบาลแหงประเทศไทย................. ๖๗

1รปแบบการบรหารองคกรปกครองสวนทองถนของประเทศไทยและตางประเทศ

บทท ๑ก�รบรห�รกจก�รขององคกรปกครอง สวนทองถนในประเทศไทย

องคกรปกครองสวนทองถนเปนหนวยการปกครองในทองถน (LocalAdministration) ระดบรากหญาทเกยวของและใกลชดกบ ประชาชนในทองถนโดยตรงมฐานะเปนตวแทนของประชาชนในทองถนททำาหนาทเปนกระบอกเสยงแทนประชาชนในพนทดงนนการมสวนรวม ของประชาชนในการบรหารกจการของทองถนจงถอเปนเรองสำาคญ เพราะเปนการลดอำานาจหนาทของรฐสวนกลางทางหนงทงยงเปน การเพมอำานาจของทองถนใหเขมแขงขน๑ทงนรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทยพทธศกราช๒๕๕oไดกำาหนดแนวทางและนโยบายในการบรหารราชการแผนดนไวในมาตรา๗๘วา รฐตองกระจายอำานาจใหองคกรปกครอง สวนทองถนพงตนเองและตดสนใจในกจการของทองถนไดเองและสงเสรมใหองคกรปกครองสวนทองถนมสวนรวมในการดำาเนนการตามแนวนโยบายพนฐานแหงรฐพฒนาเศรษฐกจของทองถนระบบสาธารณปโภคและสาธารณปการอนๆเปนตนจงเหนไดวารฐธรรมนญฉบบปจจบน

สำานกนายกรฐมนตร

๑ สนทรยาเหมอนพะวงศ.สารานกรมรฐธรรมนญไทย (พ.ศ. ๒๕๕๐) การมสวนรวมทางการเมองของประชาชน.กรงเทพฯ:สถาบนพระปกเกลา,๒๕๕๒.

2 ชดความรเบองตน

ไดกำาหนดใหประชาชนในทองถนมสวนรวมทางการเมองผานทางองคกรกระจายอำานาจการปกครองทเรยกวา“องคกรปกครองสวนทองถน”

ก�รกระจ�ยอำ�น�จก�รปกครอง

การกระจายอำานาจการปกครองในประเทศไทยมววฒนาการ มาอยางตอเนองตงแตสมยของพระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว และมพฒนาการมาจนถงปจจบนเกดขนในยคหลงการเปลยนแปลง การปกครองพ.ศ.๒๔๗๕ทงสนกลาวคอการปกครองสวนทองถน ในประเทศไทยเรมขนในสมยพระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว ซงมการปฏรประบบราชการขนานใหญโดยมการจดตงสขาภบาลกรงเทพขนเปนครงแรกตอมาไดมการจดตงสขาภบาลทาฉลอมและสขาภบาล หวเมองตางๆขนเปนจำานวนมากตอมาในสมยของพระบาทสมเดจ พระปกเกลาเจาอย หวไดมการมอบหมายคณะกรรมการชดหนงทม นายอารด เครก (R.D.CRAIG)ทปรกษาชาวตางประเทศของรฐบาล ทำาหนาทจดทำารางกฎหมายเทศบาลขนกำาหนดใหเทศบาลมการปกครองตนเองไดมากกวารปแบบสขาภบาลซงมกจะใหรฐมนตร ผวาราชการจงหวดหรอขาราชการสวนภมภาคเปนผดแลโดยรางกฎหมายเทศบาล ไดจดทำาขนแตมได ประกาศใชจนกระทงมการปฏวตเปลยนแปลง การปกครองขนในปพ.ศ.๒๔๗๕๒

ภายหลงการเปลยนแปลงการปกครองจากระบอบสมบรณาญา สทธราชยมาเปนระบอบประชาธปไตยโดยคณะราษฎรไดมการปฏรป ระบบราชการทมอยเดมทงหมด โดยแบงการบรหารราชการออกเปน

๒ สมคด เลศไพฑรยและคณะ.รายงานผลการศกษาวจยฉบบสมบรณโครงการศกษาวจยและแนวทางการกำากบดแลองคกรปกครองสวนทองถน: กรณศกษาเปรยบเทยบแนวทางของตางประเทศ.กรงเทพฯ:สถาบนพระปกเกลา,๒๕๕๑.

3รปแบบการบรหารองคกรปกครองสวนทองถนของประเทศไทยและตางประเทศ

๓ระดบ ไดแก ราชการบรหารสวนกลางราชการบรหารสวนภมภาค และราชการบรหารสวนทองถน สำาหรบราชการบรหารสวนทองถน คณะราษฎรไดจดตงระบบการปกครองสวนทองถนในรปแบบ“เทศบาล”ซงนำามาจากระบบคอมมน(Commune)ของประเทศฝรงเศสเนองจากสขาภบาลทตงขนเดมถกยกเลกไปโดยรปแบบเทศบาลนมการแกไขเปลยนแปลงอยหลายครงจนกระทงทใชอย ในปจจบนอยางไรกตาม การจดตงองคกรปกครองสวนทองถนในรปแบบเทศบาลมไดเปนไปตามแผนทรฐบาลวางไว เนองจากรฐบาลตองการจดตงเทศบาลขนทกตำาบล ซงในขณะนนมอยประมาณ๒,๐๐๐ตำาบลแตปรากฏวาปพ.ศ.๒๔๗๖-๒๔๙๕มการจดตงเทศบาลไดเพยงรอยกวาแหงเทานนทำาใหในปพ.ศ.๒๔๙๕รฐบาลจงไดตราพระราชบญญตสขาภบาลพ.ศ.๒๔๙๕ขน เปนการ นำารปแบบของสขาภบาลแตเดมมาใชควบคกบรปแบบเทศบาลและในปพ.ศ.๒๔๙๖รฐบาลไดแกไขกฎหมายเทศบาลใหมเปนพระราชบญญตเทศบาลพ.ศ.๒๔๙๖ โดยมการแกไขเพมเตมหลายครง และยงมผล ใชบงคบอยจนทกวนนตอมารฐบาลเหนวาประชาชนทอยนอกเขตเทศบาลและสขาภบาลไมมองคกรปกครองสวนทองถนใดทำาหนาทดแลจงรเรม จดตงองคกรปกครองสวนทองถนรปแบบใหมขนในป พ.ศ. ๒๔๙๘ เรยกวา“องคการบรหารสวนจงหวด”ซงเปนองคกรปกครองสวนทองถนขนาดใหญขนมาทำาหนาทดงกลาวตอมาถกยกเลกโดยการตราพระราชบญญตองคการบรหารสวนจงหวดพ.ศ.๒๕๔๐ขนมาใชบงคบแทนและมผลอยจนถงปจจบนและในปพ.ศ.๒๔๙๙รฐบาลไดจดตง“สภาตำาบล”และ“องคการบรหารสวนตำาบล”ขนแตไมคอยประสบความสำาเรจมากนกจนกระทงมการตราพระราชบญญตสภาตำาบลและองคการบรหารสวนตำาบลพ.ศ.๒๕๓๗ขน และมผลใชบงคบอย จนถงปจจบน อยางไรกตาม มการปฏรปการปกครองทองถนครงสำาคญในปพ.ศ.๒๕๔๐ถอไดวาตงแตนนประเทศไทยไดใหความสำาคญตอการกระจายอำานาจปกครอง โดยม

4 ชดความรเบองตน

การยกเลกฐานะสขาภบาลทมอยเดมและเปลยนแปลงฐานะเปนเทศบาลทงหมดตามพระราชบญญตเปลยนแปลงฐานะของสขาภบาลเปนเทศบาลพ.ศ.๒๕๔๒

สำาหรบการกระจายอำานาจการปกครองในยคปฏรปการบรหารราชการแผนดนเกดขนตงแต พ.ศ.๒๕๔๐ เปนตนมาจนถงปจจบน โดยรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทยมความมงหมายในการเพมอำานาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถนเหนไดจากบทบญญตทเกยวกบ การกระจายอำานาจปกครองและการปกครองสวนทองถนสองหมวด ดวยกนกลาวคอหมวด๕แนวนโยบายพนฐานแหงรฐและหมวด๑๔ วาดวยการปกครองสวนทองถน เมอพจารณาบทบญญตดงกลาวแลว จะพบวารฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทยมเจตนารมณทจะสงเสรม การกระจายอำานาจและการมสวนรวมของประชาชนในการปกครอง สวนทองถนอยางแทจรงโดยสามารถแบงออกได๖ประการดงน๓

ประการทหนงนโยบายตอการดำาเนนงานขององคกรปกครอง สวนทองถนตามมาตรา๗๘ (๒) รฐตองจดระบบการบรหารราชการ สวนกลางสวนภมภาคและสวนทองถน ใหมขอบเขตอำานาจหนาท และความรบผดชอบทชด เจนเหมาะสมแก การพฒนาประเทศ และสนบสนนใหจงหวดมแผนและงบประมาณเพอพฒนาจงหวด เพอประโยชนของประชาชนในพนท

๓ อภชาต สถตนรามย, “รฐธรรมนญ การกระจายอำานาจและการมสวนรวม ของประชาชน,” เอกสารประกอบการสมมนาทางวชาการประจำาป ๒๕๕๔ ครงท ๓๔ เรองไดเวลาปฏรป...เพอพฒนาเศรษฐกจทเปนธรรม(กรงเทพฯ:มหาวทยาลยธรรมศาสตร,๒๕๕๔),หนา๑๔๘-๑๕๒.

5รปแบบการบรหารองคกรปกครองสวนทองถนของประเทศไทยและตางประเทศ

ประการทสอง เพมความเปนอสระใหองคกรปกครองสวนทองถนตามบทบญญตในมาตรา๒๘๑ รฐจะตองสงเสรมใหองคกรปกครอง สวนทองถนเปนหนวยงานหลกในการจดทำาบรการสาธารณะและมสวนรวมในการตดสนใจแกไขปญหาในพนท ประกอบกบในการกำากบดแล องคกรปกครองสวนทองถนมาตรา๒๘๒วรรคสอง ใหมการกำาหนดมาตรฐานกลางเพอเปนแนวทางใหองคกรปกครองสวนทองถนเลอกไปปฏบตได เอง โดยคำานงถงความเหมาะสมในระดบการพฒนาและประสทธภาพในการบรหารขององคกรปกครองสวนทองถนในแตละ รปแบบ โดยไมกระทบตอความสามารถในการตดสนใจดำาเนนงาน ตามความตองการขององคกรปกครองสวนทองถนรวมทงจดใหมกลไก การตรวจสอบการดำาเนนงานโดยประชาชนเปนหลก

ประการทสามสรางความชดเจนในการจดสรรและการจดเกบ รายไดโดยกฎหมายกระจายอำานาจตองกำาหนดการจดสรรรายไดระหวางราชการสวนกลางและสวนภมภาคกบองคกรปกครองสวนทองถน โดยคำานงถงการกระจายอำานาจเพมขนตามระดบความสามารถขององคกรปกครองสวนทองถนในแตละรปแบบพรอมกบการกำาหนดใหมกฎหมายรายไดทองถน เพอกำาหนดอำานาจหนาทในการจดเกบภาษและรายไดอนขององคกรปกครองสวนทองถนและใหมการทบทวนกฎหมายรายได ทองถนทกระยะไมเกน๕ปตามมาตรา๒๘๓ ประการทสยกระดบการบรหารงานบคคลกลาวคอการบรหารงานบคคลขององคกรปกครองสวนทองถนตองมมาตรฐานทสอดคลองกนและอาจไดรบการพฒนารวมกนหรอสบเปลยนบคลากรขององคกรปกครองสวนทองถนดวยกนไดอกทงกำาหนดใหมองคกรพทกษคณธรรมของขาราชการสวนทองถนเพอสรางระบบคมครองคณธรรมและจรยธรรมในการบรหารงานบคคลตามมาตรา๒๘๘

6 ชดความรเบองตน

ประการทหา สรางความโปรงใสในการดำาเนนงานของสมาชก และผบรหารทองถนโดยการกำาหนดใหนำาบทบญญตทเกยวกบการกระทำาทเปนการขดกนแหงผลประโยชนมาบงคบใชกบสมาชกและผบรหาร ทองถนตามมาตรา๒๘๔วรรคสบ

ประการสดทายการใหความสำาคญกบการมสวนรวมของประชาชนและชมชนโดยรฐจะตองดำาเนนนโยบายดานการมสวนรวมของประชาชนตามมาตรา๘๗ทงการกำาหนดใหมกลไกการตรวจสอบการดำาเนนงานขององคกรปกครองสวนทองถนโดยประชาชนเปนหลกในมาตรา๒๘๒วรรคสอง การกำาหนดใหประชาชนในทองถนมสทธมสวนรวมในการบรหารกจการขององคกรปกครองสวนทองถนตามมาตรา๒๘๗การใหประชาชน มสทธเขาชอเสนอขอบญญตทองถนโดยมไดกำาหนดจำานวนผเขาชอเสนอขอบญญตทองถนเปนจำานวนแนนอนตามมาตรา ๒๘๕ และการ ใหประชาชนมสทธเขาชอกนถอดถอนผบรหารและสมาชกสภาทองถน โดยไมกำาหนดจำานวนผ เข าชอไวเช นกน ตามมาตรา ๒๘๖ อกทง มาตรา๒๙๐ (๔) ไดกำาหนดใหชมชนมสวนรวมในการอนรกษคณภาพ สงแวดลอม

จงเหนไดวารฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทยมทศทางในการ กระจายอำานาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถนโดยการเพมอำานาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถนลดอำานาจรฐสวนกลางสรางความโปรงใส และในประการสำาคญเปนการเพมสทธการมสวนรวมของประชาชนในการปกครองสวนทองถนมากขน เพอเปนพนฐานในการพฒนาประชาธปไตยทเขมแขงในระดบชาตตอไป

7รปแบบการบรหารองคกรปกครองสวนทองถนของประเทศไทยและตางประเทศ

ทงนปจจบนกฎหมายไดกำาหนดใหองคกรปกครองสวนทองถนมอย๒ประเภทไดแกรปแบบทวไปและรปแบบพเศษดงน๔

๑.รปแบบทวไปไดแกองคการบรหารสวนจงหวดเทศบาลและองคการบรหารสวนตำาบลซงตามพระราชบญญตกำาหนดแผนและขนตอนการกระจายอำานาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถนพ.ศ.๒๕๔๒ ไดบญญตใหองคการบรหารสวนจงหวดเปนหนวยการปกครองทองถนขนาดใหญทมพนทครอบคลม เทศบาลและองคการบรหารสวนตำาบลโดยองคการบรหารสวนจงหวดนจะมอำานาจหนาทในการจดทำาแผนพฒนาจงหวดประสานงาน ใหความรวมมอและสนบสนนหนวยการปกครองทองถนขนาดเลกตลอดทงดำาเนนการในกจการทหนวยงานการปกครองทองถนขนาดเลกไมสามารถทำาได เพราะกจการดงกลาวเปนกจการทครอบคลมพนทกวางเปนกจการทตองการความเปนเอกภาพและเปนเรองทเกนขดความสามารถของหนวยการปกครองทองถนขนาดเลกจะกระทำาไดในสวนของเทศบาลและองคการบรหารสวนตำาบลซงเปนหนวยการปกครองทองถนขนาดเลกจะมอำานาจหนาทในการใหบรการสาธารณะตางๆภายในพนทรบผดชอบของตนเอง

๒.รปแบบพเศษไดแกกรงเทพมหานครและเมองพทยาซงตาม พระราชบญญตกำาหนดแผนและขนตอนการกระจายอำานาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถนพ.ศ.๒๕๔๒ซงไดกำาหนดใหกรงเทพมหานครมฐานะเปนหนวยการปกครองทองถนขนาดใหญมอำานาจหนาทเทยบเทากบองคการบรหารสวนจงหวด ในขณะทเมองพทยามฐานะเปนหนวย การปกครองทองถนขนาดเลกทมพนทอยในเขตองคการบรหารสวนจงหวดอำานาจหนาทของเมองพทยาจงเทยบเทากบเทศบาลและองคการบรหารสวนตำาบล

๔ สมคด เลศไพฑรย,การกระจายอำานาจตามพระราชบญญตกำาหนดแผน และขนตอนการกระจายอำานาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน พ.ศ.๒๕๔๒(กรงเทพฯ:ศนยศกษาการพฒนาประชาธปไตยมหาวทยาลยธรรมศาสตร,๒๕๔๓),หนา๑๕.

8 ชดความรเบองตน

โครงสร�งและรปแบบของก�รปกครองสวนทองถน๑. โครงสร�งก�รบรห�รร�ชก�รแผนดน เมอพจารณาถงการจดระเบยบการบรหารราชการแผนดน

ของประเทศไทยนนโดยภาพรวมจะเหนไดวาตามระเบยบบรหารราชการแผนดน (พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดนพ.ศ.๒๕๓๔)สามารถแบงออกไดเปน๓ สวน คอ การบรหารราชการสวนกลาง การบรหารราชการสวนภมภาคและการบรหารราชการสวนทองถน

9รปแบบการบรหารองคกรปกครองสวนทองถนของประเทศไทยและตางประเทศ

แผนภ�พท ๑ โครงสรางการจดระเบยบการบรหารราชการแผนดน

การบรหารราชการสวนกลาง

สำานกนายกรฐมนตร

รปแบบทวไป

องคการบรหารสวนจงหวดกรงเทพมหานคร เมองพทยา

เทศบาล องคการบรหารสวนตำาบล

รปแบบพเศษ

กระทรวง

ทบวง

จงหวด

อำาเภอ

ตำาบล

หมบาน

การบรหารราชการสวนภมภาค

การบรหารราชการสวนทองถน

10 ชดความรเบองตน

๑.๑ การบรหารราชการสวนกลาง หมายถง การบรหารราชการของสำานกนายกรฐมนตร

กระทรวงทบวงกรมรวมทงหนวยงานทมฐานะเทยบเทา โดยมนายกรฐมนตรและรฐมนตรทงหลายเปนผรบผดชอบกำากบดแลทางดานนโยบายโดยมปลดสำานกนายกรฐมนตรปลดกระทรวงปลดทบวงและอธบดกรมตางๆทำาหนาทนำานโยบายของขาราชการการเมองดงกลาวไปปฏบต ซงการบรหารราชการในสวนกลางนเปนการบรหารงานตามหลกการ รวมอำานาจ (Centralization) คอ รวมอำานาจไวทศนยกลางซงเปน เมองหลวงของประเทศหรอททำาการของรฐบาลในสวนกลางสำาหรบ หนวยงานในระดบกระทรวงของไทยตามโครงสรางใหมของการปฏรประบบราชการมดงน๕

๑.สำานกนายกรฐมนตร ๒.กระทรวงกลาโหม ๓.กระทรวงการคลง ๔.กระทรวงการตางประเทศ ๕.กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย ๖.กระทรวงศกษาธการ ๗.กระทรวงการทองเทยวและกฬา ๘.กระทรวงเกษตรและสหกรณ ๙.กระทรวงคมนาคม ๑๐.กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ๑๑.กระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร ๑๒.กระทรวงพลงงาน

๕ ดเพมเตมจากเวบไซตของสำานกงานคณะกรรมการขาราชการพลเรอนทhttp://www.ocsc.go.th

11รปแบบการบรหารองคกรปกครองสวนทองถนของประเทศไทยและตางประเทศ

๑๓.กระทรวงพาณชย ๑๔.กระทรวงมหาดไทย ๑๕.กระทรวงยตธรรม ๑๖.กระทรวงแรงงาน ๑๗.กระทรวงวฒนธรรม ๑๘.กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย ๑๙.กระทรวงสาธารณสข ๒๐.กระทรวงอตสาหกรรม ๒๑.สวนราชการไมสงกดสำานกนายกรฐมนตรกระทรวง

หรอทบวง ๑.๒ การบรหารราชการสวนภมภาค หมายถงการทราชการสวนกลางโดยกระทรวงทบวงกรม

ตางๆจะแบงอำานาจในการบรหารบางสวนใหขาราชการในสวนภมภาค ทปฏบตงานอยในพนทไดมอำานาจในการใชดลยพนจตดสนใจแกไขปญหาตลอดจนรเรมนโยบายตางๆภายใตกรอบและอำานาจทไดรบมอบไปจากสวนกลางซงการบรหารงานราชการในสวนภมภาคนเปนไปตามหลกการแบงอำานาจหรอมอบอำานาจ(Deconcentration)

สำาหรบการจดระเบยบบรหารราชการสวนภมภาคของไทย ในปจจบนพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดนพ.ศ.๒๕๓๔ ไดจดแบงการบรหารออกเปนจงหวดและอำาเภอ โดยจงหวดเปนหนวย การปกครองสวนภมภาคทใหญทสดประกอบดวยอำาเภอหลายๆ อำาเภอมฐานะเปนนตบคคลและมผวาราชการจงหวดซงเปนหวหนาบงคบบญชาขาราชการสวนภมภาคในเขตจงหวดเปนผรบนโยบายและคำาสงจากนายกรฐมนตร คณะรฐมนตรหรอกระทรวงทบวงกรมตางๆมาปฏบต ใหเหมาะสมกบทองทและประชาชน สวนอำาเภอเปนหนวยราชการ ทรองจากจงหวด แตไม มฐานะเปนนตบคคลเชนเดยวกบจงหวด

12 ชดความรเบองตน

มนายอำาเภอเปนหวหนาบงคบบญชาขาราชการในอำาเภอและรบผดชอบงานบรหารราชการของอำาเภอ

นอกจากหนวยการปกครองในระดบจงหวดและอำาเภอแลว ในพระราชบญญตลกษณะการปกครองทองทพ.ศ.๒๔๕๗และฉบบแกไขเพมเตมยงกำาหนดใหมหนวยการปกครองในระดบตำาบลและหมบาน ซงเปนหนวยการปกครองยอยทอยภายใตการควบคมดแลของนายอำาเภอหนวยการปกครองในระดบตำาบลและหมบานนจะมกำานนและผใหญบานทำาหนาทเปนหวหนาของประชาชนในพนท โดยกำานนและผใหญบานน จะไมใชขาราชการของรฐแตเปนเจาพนกงานทไดรบเงนเดอนประจำา เปนคาตอบแทน

๑.๓ การบรหารราชการสวนทองถน หมายถงการบรหารราชการทอยในความรบผดชอบของ

หนวยการปกครองทองถนรปแบบตางๆ โดยรฐบาลในสวนกลางจะกระจายอำานาจบางส วนใหแก ประชาชนหรอหนวยการปกครอง สวนทองถนเพอใหประชาชนมอำานาจในการบรหารและตดสนใจเกยวกบกจการสาธารณะตางๆ ไดดวยตนเองตามอำานาจหนาททกฎหมายมอบใหซงการบรหารราชการในสวนทองถนนเปนไปตามหลกการกระจายอำานาจ (Decentralization)

ในปจจบนกฎหมายไดกำาหนดใหหนวยการปกครอง สวนทองถนมอย๒ประเภทใหญๆคอ

(๑) รปแบบทวไปไดแกองคการบรหารสวนจงหวด(อบจ.)เทศบาลและองคการบรหารสวนตำาบล (อบต.)ซงตามพระราชบญญตกำาหนดแผนและขนตอนการกระจายอำานาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน พ.ศ.๒๕๔๒ไดบญญตใหองคการบรหารสวนจงหวดเปนหนวยการปกครองทองถนขนาดใหญทมพนทครอบคลม เทศบาลและองคการบรหาร สวนตำาบลโดยองคการบรหารสวนจงหวดนจะมอำานาจหนาทในการจดทำา

13รปแบบการบรหารองคกรปกครองสวนทองถนของประเทศไทยและตางประเทศ

แผนพฒนาจงหวดประสานงานใหความรวมมอและสนบสนนหนวยการปกครองทองถนขนาดเลกตลอดทงดำาเนนการในกจการทหนวยการปกครองทองถนขนาดเลกไมสามารถทำาได เพราะกจการดงกลาว เปนกจการทครอบคลมพนทกวางเปนกจการทตองการความเปนเอกภาพและเปนเรองทเกนขดความสามารถของหนวยการปกครองทองถน ขนาดเลกจะกระทำาได ๖ ในสวนของเทศบาลและองคการบรหาร สวนตำาบลซงเปนหนวยการปกครองทองถนขนาดเลกกมอำานาจหนาท ในการใหบรการสาธารณะตางๆภายในพนทรบผดชอบของตนเอง

(๒)รปแบบพเศษไดแกกรงเทพมหานคร (กทม.)และ เมองพทยาซงตามพระราชบญญตกำาหนดแผนและขนตอนการกระจาย อำานาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน พ.ศ. ๒๕๔๒ ไดบญญต ใหกรงเทพมหานครมฐานะเปนหนวยการปกครองทองถนขนาดใหญ มอำานาจหนาทเทยบเทากบองคการบรหารสวนจงหวดในขณะทเมองพทยามฐานะเปนหนวยการปกครองทองถนขนาดเลกทมพนทอยในเขตองคการบรหารสวนจงหวดอำานาจหนาทของเมองพทยาจงเทยบเทากบเทศบาลและองคการบรหารสวนตำาบล๗

๒. โครงสร�งภ�ยในของหนวยก�รปกครองสวนทองถน รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช ๒๕๕๐

มาตรา ๒๘๔ กำาหนดโครงสรางขององคกรปกครองสวนทองถน ของประเทศไทยไวใหมสภาทองถนซงมาจากการเลอกตงและคณะผบรหารทองถนหรอผบรหารทองถนซงมาจากการเลอกตงโดยตรงของประชาชน หรอมาจากความเหนชอบของสภาทองถน โดยทงสองสวนมวาระ การดำารงตำาแหนงคราวละสป โดยองคกรปกครองสวนทองถนในแตละ ๖ สมคด เลศไพฑรย,การกระจายอำานาจตามพระราชบญญตกำาหนดแผน และขนตอนการกระจายอำานาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน พ.ศ. ๒๕๔๒(กรงเทพฯ:ศนยศกษาการพฒนาประชาธปไตยมหาวทยาลยธรรมศาสตร,๒๕๔๓),หนา๑๕. ๗เรองเดยวกน.

14 ชดความรเบองตน

รปแบบจะไปกำาหนดรายละเอยดไวในพระราชบญญตจดตงองคกรปกครองสวนทองถนนนๆดงน

๒.๑ องคการบรหารสวนจงหวด พระราชบญญตองคการบรหารสวนจงหวดพ.ศ.๒๕๔๐

กำาหนดใหมหนวยการบรหารราชการสวนทองถนรปแบบหนง เรยกวา“องคการบรหารสวนจงหวด” โดยมอยทกจงหวดจงหวดละ๑แหง มฐานะเปนนตบคคลมพนทรบผดชอบทวทงจงหวดและทบซอนกบพนทของหนวยการบรหารราชการสวนทองถนอนไดแกเทศบาลและองคการบรหารสวนตำาบลสำาหรบการจดโครงสรางภายในขององคการบรหาร สวนจงหวดไดจดแบงการบรหารงานออกเปน๒สวนคอสภาจงหวด เปนฝายนตบญญต และนายกองคการบรหารสวนจงหวดเปนหวหนา ฝายบรหาร

๑)สภาองคการบรหารสวนจงหวด สภาองคการบรหารสวนจงหวดประกอบดวยสมาชก

ซงมาจากการเลอกตงโดยตรงจากประชาชน ตามพระราชบญญต การเลอกตงสมาชกสภาทองถนและผบรหารทองถนพ.ศ.๒๕๔๕และมวาระในการดำารงตำาแหนงคราวละ๔ปสำาหรบจำานวนสมาชกสภาจงหวดนน มาตรา๙แหงพระราชบญญตองคการบรหารสวนจงหวดพ.ศ.๒๕๔๐ ใหถอเกณฑจำานวนประชากรแตละจงหวดตามหลกฐานทะเบยนราษฎร ทประกาศในปสดทายกอนปทมการเลอกตงดงน

(๑)จงหวดใดมราษฎรไมเกน๕๐๐,๐๐๐คนมสมาชกสภาจงหวดได๒๔คน

(๒)จงหวดใดมราษฎรเกนกว า ๕๐๐,๐๐๐ คน แตไมเกน๑,๐๐๐,๐๐๐คนมสมาชกสภาจงหวดได๓๐คน

(๓)จงหวดใดมราษฎรเกนกวา ๑,๐๐๐,๐๐๐ คน แตไมเกน๑,๕๐๐,๐๐๐คนสมาชกสภาจงหวดได๓๖คน

15รปแบบการบรหารองคกรปกครองสวนทองถนของประเทศไทยและตางประเทศ

(๔)จงหวดใดมราษฎรเกนกวา ๑,๕๐๐,๐๐๐ คน แตไมเกน๒,๐๐๐,๐๐๐คนมสมาชกสภาจงหวดได๔๒คน

(๕)จงหวดใดมราษฎรเกนกวา ๒,๐๐๐,๐๐๐ คน มสมาชกสภาจงหวดได๔๘คน

ในการประชมสภาทองถนครงแรกนนจะมการเลอกตงสมาชกดวยกนเองขนมาเปนประธานสภาและรองประธานสภาทำาหนาทดำาเนนกจการของสภาจงหวดและดำาเนนการประชมใหเปนไปตามระเบยบของสภาและเรยกประชมสภาสมยสามญและสมยวสามญการประชมสามญโดยทวไปแลวจะม๒สมยตอปสวนระยะเวลาในการประชมแตละสมยนนเปนอำานาจของสภาทจะกำาหนดขนสำาหรบการเรยกประชมสมยวสามญนนโดยทวไปแลวจะมขนไดกต อเมอมเหตจำาเปนตองเปดประชมสภา และการรองขอของนายกองคการบรหารสวนจงหวดหรอสมาชกจำานวน ไมนอยกวาหนงในสามตามมาตรา๒๒ถงมาตรา๒๕แหงพระราชบญญตองคการบรหารสวนจงหวดพ.ศ.๒๕๔๐นอกจากนสภาจงหวดยงมอำานาจในการแตงตงสมาชกสภาจงหวดเปนคณะกรรมการสามญและมอำานาจเลอกบคคลซงไมไดเปนสมาชกสภาจงหวดรวมเปนคณะกรรมการวสามญเพอกระทำากจการหรอพจารณาสอบสวนเรองใดๆ อนอยในอำานาจหนาทของสภาจงหวด

๒)นายกองคการบรหารสวนจงหวด มาตรา ๓๕ แหงพระราชบญญตองคการบรหาร

สวนจงหวดพ.ศ.๒๕๔๐กำาหนดใหนายกองคการบรหารสวนจงหวด มาจากการเลอกตงโดยตรงของประชาชนภายใตหลกเกณฑและเงอนไขดงทบญญตไว ในพระราชบญญตการเลอกตงสมาชกสภาทองถน และผบรหารทองถนพ.ศ.๒๕๔๕และมวาระการดำารงตำาแหนง๔ป เชนเดยวกบสภาองคการบรหารสวนจงหวดทงนนายกองคการบรหาร สวนจงหวดสามารถแตงตงรองนายกองคการบรหารสวนจงหวด

16 ชดความรเบองตน

ซงไมไดเปนสมาชกสภาองคการบรหารสวนจงหวดเปนรองนายก องคการบรหารสวนจงหวดได โดยมาตรา๓๕/๓ ไดกำาหนดจำานวน รองนายกองคการบรหารสวนจงหวดไวดงน

(๑)จงหวดทมสมาชกสภาองคการบรหารสวนจงหวด๒๔คนหรอ๓๐คน ใหแตงตงรองนายกองคการบรหารสวนจงหวด ไดไมเกน๒คน

(๒)จงหวดทมสมาชกสภาองคการบรหารสวนจงหวด๓๖คนหรอ๔๒คน ใหแตงตงรองนายกองคการบรหารสวนจงหวด ไดไมเกน๓คน

(๓)จงหวดทมสมาชกสภาองคการบรหารสวนจงหวด๔๘คนใหแตงตงรองนายกองคการบรหารสวนจงหวดไดไมเกน๔คน

สำาหรบอำานาจและหนาทของนายกองคการบรหาร สวนจงหวดนนมาตรา๓๕/๕แหงพระราชบญญตองคการบรหารสวนจงหวดพ.ศ.๒๕๔๐ไดกำาหนดใหนายกองคการบรหารสวนจงหวดมอำานาจหนาทในการกำาหนดนโยบายโดยไมขดตอกฎหมายและรบผดชอบในการบรหารขององคการบรหารสวนจงหวดใหเปนไปตามกฎหมายระเบยบขอบงคบขอบญญตและนโยบายคำาสงอนมตอนญาตเกยวกบราชการตามอำานาจหนาทขององคการบรหารสวนจงหวดแตงตงและถอดถอนรองนายกองคการบรหารสวนจงหวด เลขานการนายกองคการบรหารสวนจงหวด ทปรกษานายกองคการบรหารสวนจงหวดวางระเบยบตางๆ เพอให การบรหารองคการบรหารสวนจงหวดเปนไปดวยความเรยบรอยรกษาการตามขอบญญตองคการบรหารสวนจงหวด รวมถงการปฏบตหนาทอน ตามทกฎหมายบญญต

17รปแบบการบรหารองคกรปกครองสวนทองถนของประเทศไทยและตางประเทศ

แผนภ�พท ๒.๑ โครงสรางองคการบรหารสวนจงหวด

องคการบรหารสวนจงหวด

สภาองคการบรหารสวนจงหวด

ประธานสภาอบจ.

รองประธานสภาอบจ.

เลขานการอบจ.

รองนายกอบจ.

ปลดอบจ.

รองปลดอบจ.

นายกองคการบรหารสวนจงหวด

คณะกรรมการสามญประจำาสภา

สมาชกไมนอยกวาสามคนแตไมเกนเจดคน

คณะกรรมการวสามญ

สมาชกหรอไมเปนสมาชกไมนอยกวา

สามคนแตไมเกนเจดคน

สวนอำานวยการ

สวนแผนและ

งบประมาณ

สวนกจการ

สวนการคลง

สวนชาง

18 ชดความรเบองตน

๒.๒ เทศบาล เทศบาลจดตงขนตามพระราชบญญตเทศบาลพ.ศ.๒๔๙๖

ถอไดวาเปนองคกรปกครองสวนทองถนทเกาแกทสดของไทยหากรฐพจารณาเหนควรทจะยกฐานะทองถนใดขนเปนเทศบาลตามมาตรา๗แหงพระราชบญญตดงกลาว รฐจะตราพระราชกฤษฎกายกฐานะ ใหทองถนนนเปนเทศบาลได ทงน พระราชบญญตดงกลาวไดจำาแนกเทศบาลตามเกณฑรายไดและประชากรในพนทออกเปน๓ประเภทดงน๘

๑. เทศบาลตำาบล คอ ทองถนซงมประกาศกระทรวงมหาดไทยยกฐานะขนเปนเทศบาลตำาบลโดยมการระบชอและเขตเทศบาลไวดวยตามมาตรา๙แหงพระราชบญญตดงกลาวอยางไรกตามกฎหมายมไดกำาหนดหลกเกณฑและเงอนไขของการเปนเทศบาลตำาบลเอาไวนอกจากนไดมการตราพระราชบญญตเปลยนแปลงฐานะสขาภบาลเปนเทศบาลพ.ศ.๒๕๔๒ทำาใหสขาภบาลทเคยมอยเดมยกฐานะขนเปนเทศบาลตำาบลและบญญต ให ยกเลกกฎหมายว าด วยสขาภบาล เนองจากการปกครองสวนทองถนในรปแบบสขาภบาลมโครงสราง ไมสอดคลองกบบทบญญตของรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย (พ.ศ.๒๕๔๐)

๒. เทศบาลเมอง อาจจำาแนกออกเปน๒กรณ ไดแก ทองถนอนเปนทตงศาลากลางจงหวดกรณหนงและทองถนชมนมชน ทมราษฎรตงแต๑๐,๐๐๐คนขนไปและมรายไดพอควรแกการปฏบตกจการตางๆตามกฎหมายอกกรณหนงสำาหรบการยกฐานะทองถนใด ขนเปนเทศบาลเมอง ใหประกาศเปนประกาศกระทรวงมหาดไทย ตามมาตรา๑๐แหงพระราชบญญตฉบบเดยวกน

๘ นนทวฒนบรมานนท,การปกครองสวนทองถน, พมพครงท ๖ (กรงเทพฯ:วญญชน,๒๕๕๒),หนา๑๓๓-๑๓๔.

19รปแบบการบรหารองคกรปกครองสวนทองถนของประเทศไทยและตางประเทศ

๓. เทศบาลนครเปนทองถนทมราษฎรตงแต๕๐,๐๐๐คนขนไปและมรายไดพอควรแกการทจะปฏบตกจการตางๆสำาหรบการ ยกฐานะทองถนใดขนเปนเทศบาลนครใหประกาศเปนประกาศกระทรวงมหาดไทยเชนกนและตองระบชอและเขตของเทศบาลไวตามมาตรา๑๑แหงพระราชบญญตฉบบเดยวกน

สำาหรบการจดโครงสรางของเทศบาลไดใชรปแบบของระบบรฐสภาโดยแบงโครงสรางออกเปน๒สวนไดแกสภาเทศบาลทำาหนาทเปนฝายนตบญญต และนายกเทศมนตรทำาหนาทเปนฝายบรหาร และทงสองสวนนมาจากการเลอกตงโดยตรงจากประชาชนซงเปนผล มาจากการแกไขเพมเตมพระราชบญญตเทศบาลพ.ศ.๒๕๔๖โดยจะได พจาณาตามลำาดบดงตอไปน

๑)สภาเทศบาล สภาเทศบาลเปนฝายทคอยควบคมและตรวจสอบ

ฝายบรหารตามหลกการถวงดลอำานาจประกอบดวยสมาชกสภาเทศบาลทมาจากการเลอกตงโดยตรงจากประชาชน ตามพระราชบญญต การเลอกตงสมาชกสภาทองถนและผบรหารทองถนพ.ศ.๒๕๔๕สมาชกสภาเทศบาลมวาระการดำารงตำาแหนง๔ปโดยจำานวนของสมาชกสภาเทศบาลน จะขนอยกบประเภทของเทศบาลกลาวคอสภาเทศบาลตำาบลมสมาชก ทงหมด๑๒คนสภาเทศบาลเมองมสมาชกทงหมด๑๘คนและสภาเทศบาลนครมสมาชกทงหมด๒๔คน

สภาเทศบาลจะมประธานสภาหนงคนและรองประธานสภาหนงคนโดยจะเลอกมาจากสมาชกตามมตสภาเทศบาลประธานสภามหนาทดำาเนนกจการของสภาเทศบาลใหเป นไปตามระเบยบขอบงคบ การประชมเทศบาลและควบคมบงคบบญชารกษาความสงบรวมทง เปนตวแทนของสภาเทศบาลในกจการภายนอก

20 ชดความรเบองตน

๒)นายกเทศมนตร นายกเทศมนตรคนหนงซงมาจาการเลอกตงโดยตรง

จากประชาชนตามพระราชบญญตเทศบาลพ.ศ. ๒๔๙๖ประกอบ พระราชบญญตการเลอกตงสมาชกสภาทองถนและผ บรหารทองถน พ.ศ. ๒๕๔๕นายกเทศมนตรมวาระการดำารงตำาแหนง ๔ ป โดย นายกเทศมนตรมหนาทควบคมและรบผดชอบในการบรหารกจการของเทศบาลและเปนผบงคบบญชาของพนกงานเทศบาลและลกจางเทศบาลตามทกำาหนดไวในมาตรา๔๘สตตทงน นายกเทศมนตรอาจแตงตง รองนายกเทศมนตรซงมใชสมาชกสภาเทศบาลเพอชวยเหลอ ในการ บรหารงานตามทนายกเทศมนตรมอบหมายได โดยมาตรา๔๘อฏฐกำาหนดจำานวนของรองนายกเทศมนตรไวซงขนอยกบประเภทของเทศบาลกลาวคอเทศบาลตำาบลมรองนายกเทศมนตรไดไมเกน๒คนเทศบาลเมองมรองนายกเทศมนตรไดไมเกน๓คนและเทศบาลนครมรองนายกเทศมนตรไดไมเกน๔คน

21รปแบบการบรหารองคกรปกครองสวนทองถนของประเทศไทยและตางประเทศ

แผนภ�พท ๒.๒ โครงสรางเทศบาล

เทศบาลนครประชากร๕๐,๐๐๐คนขนไป

สมาชกเทศบาลตำาบล๑๒สมาชกเทศบาลเมอง๑๘สมาชกเทศบาลนคร๒๔

ประธานสภาและรองประธานสภาเลอกจากสมาชกสภาเทศบาลตามมต ของสภาเทศบาล

สภาเทศบาล รปแบบคณะเทศมนตร

รปแบบนายกเทศมนตร

นายกเทศมนตรนายกเทศมนตร

ปลดเทศบาล/เลขานการสภาเทศบาล

รองปลดเทศบาล

งานธรการ

งานการเจาหนาท

งานทะเบยนราษฎร

งานออกแบบและ

กอสราง

งานควบคมเทศพาณชย

งานพฒนาและสงเสรมการทองเทยว

งานปองกนและบรรเทา

สาธารณภย

งานรกษาความสงบเรยบรอย

หวหนาสำานกปลดเทศบาล

รองนายก(ตำาบล)ไมเกน๒รองนายก(เมอง)ไมเกน๓รองนายก(นคร)ไมเกน๔

รองนายก(ตำาบล)ไมเกน๒รองนายก(เมอง)ไมเกน๓รองนายก(นคร)ไมเกน๔

ทปรกษา

เลขานการ

นายกฯแตงตงรองนายกฯ/ทปรกษา/เลขาฯ

เลอกจากสมาชก

นายกฯเลอกจากสมาชก นายกฯมาจากการเลอกตงโดยตรง

เทศบาลเมองประชากร๑๐,๐๐๐คนขนไป

เทศบาลตำาบลมพระราชกฤษฎกายกฐานะ

22 ชดความรเบองตน

๒.๓ องคการบรหารสวนตำาบล องคการบรหารสวนตำาบลเปนองคกรปกครองสวนทองถน

ทไดรบการยกฐานะมาจากสภาตำาบลตามพระราชบญญตสภาตำาบล และองคการบรหารสวนตำาบลพ.ศ.๒๕๓๗มหลกเกณฑในการจดตงองคการบรหารสวนตำาบลไวในมาตรา๔๐กลาวคอสภาตำาบลใดมรายไดโดยไมรวมเงนอดหนน ในปงบประมาณทล วงมาตดตอกนสามป เฉลยไมตำากวาปละ๑๕๐,๐๐๐บาทหรอตามเกณฑรายไดเฉลยของ สภาตำาบลทไดมการประกาศของกระทรวงมหาดไทยกำาหนดไวอาจจดตงเปนองคการบรหารสวนตำาบลได สำาหรบการจดตงองคการบรหาร สวนตำาบลนนทำาโดยการประกาศกระทรวงมหาดไทยซงไดประกาศใน ราชกจจานเบกษา ระบชอและเขตขององคการบรหารสวนตำาบลไว ในประกาศดวย๙ทงน องคการบรหารสวนตำาบลมฐานะเปนนตบคคล มความเปนอสระในการดำาเนนงานภายในขอบเขตทกฎหมายกำาหนด มรายไดและทรพยสนเปนของตนเอง

พระราชบญญตสภาตำาบลและองคการบรหารสวนตำาบล มการแกไขเพมเตม ในป พ.ศ. ๒๕๔๒ ไดปรบโครงสรางองคการ บรหารสวนตำาบลเพอใหสอดคลองกบบทบญญตของรฐธรรมนญ แหงราชอาณาจกรไทยซงโครงสรางองคการบรหารสวนตำาบลนมลกษณะคลายกบเทศบาลประกอบดวยสภาองคการบรหารสวนตำาบลและ นายกองคการบรหารสวนตำาบลซงจะพจารณาเปนลำาดบตอไปดงน

๑)สภาองคการบรหารสวนตำาบล มาตรา๔๒กำาหนดใหสภาองคการบรหารสวนตำาบล

ประกอบดวยสมาชกสภาองคการบรหารสวนตำาบลซงไดรบเลอกตงมาจากประชาชนในหมบานหมบานละ๒คนองคการบรหารสวนตำาบลใดม

๙ เรองเดยวกน,หนา๑๔๕.

23รปแบบการบรหารองคกรปกครองสวนทองถนของประเทศไทยและตางประเทศ

๑หมบานใหมสมาชก๖คนและองคการบรหารสวนตำาบลใดม๒หมบานใหมสมาชกหมบานละ๓คนโดยมวาระในการดำารงตำาแหนง๔ป

อำานาจหนาทของสภาองคการบรหารสวนตำาบลตามมาตรา๔๖แหงพระราชบญญตสภาตำาบลและองคการบรหารสวนตำาบลพ.ศ.๒๕๓๗ไดแก ใหความเหนชอบแผนพฒนาตำาบลเพอเปนแนวทาง ในการบรหารกจการขององคการบรหารสวนตำาบล พจารณาและ ใหความเหนชอบรางขอบงคบตำาบลรางขอบงคบงบประมาณรายจายประจำาป และรางขอบงคบรายจายเพมเตมอกทงสภาองคการบรหาร สวนตำาบลยงทำาหนาทควบคมการปฏบตงานของฝายบรหารใหเปนไปตามนโยบายและแผนพฒนาตำาบลและกฎหมาย ระเบยบและขอบงคบ ของทางราชการ

๒)นายกองคการบรหารสวนตำาบล นายกองคการบรหารสวนตำาบลเปนผบรหารสงสดของ

องคการบรหารสวนตำาบลพระราชบญญตสภาตำาบลและองคการบรหารสวนตำาบลพ.ศ.๒๕๓๗มาตรา๕๘กำาหนดใหองคการบรหารสวนตำาบลมนายกองคการบรหารสวนตำาบลมาจากการเลอกตงโดยตรงของประชาชนตามทกำาหนดไวในพระราชบญญตการเลอกตงสมาชกสภาทองถนหรอ ผบรหารทองถนพ.ศ.๒๕๔๕ทงน นายกองคการบรหารสวนตำาบล มอำานาจในการแตงตงรองนายกองคการบรหารสวนตำาบลจำานวนไมเกน ๒คนเพอชวยทำาหนาทบรหารงานในองคการบรหารสวนตำาบลได

นายกองค การบรหารส วนตำาบลมอำานาจหนาท ตามมาตรา๕๙แหงพระราชบญญตสภาตำาบลและองคการบรหารสวนตำาบลพ.ศ.๒๕๓๗ไดแกกำาหนดนโยบายโดยไมขดตอกฎหมายและ รบผดชอบในการบรหารราชการขององคการบรหารสวนตำาบลใหเปนไปตามกฎหมายนโยบายแผนพฒนาองคการบรหารสวนตำาบลขอบญญตระเบยบและขอบงคบของทางราชการ มอำานาจสง อนญาต อนมต

24 ชดความรเบองตน

เกยวกบราชการขององคการบรหารสวนตำาบลแตงตงและถอดถอน รองนายกองคการบรหารสวนตำาบลและเลขานการนายกองคการบรหารสวนตำาบลไดมอำานาจวางระเบยบเพอใหงานขององคการบรหารสวนตำาบลเปนไปดวยความเรยบรอยรกษาการใหเปนไปตามขอบญญตองคการบ รหารส วนตำ าบล ตลอดจนปฏบ ตหน าท อ นตามท บญญต ไว ในพระราชบญญตนและกฎหมายอน

๒.๔ กรงเทพมหานคร กรงเทพมหานครเปนหนวยการปกครองสวนทองถน

รปแบบพเศษ จดตงขนโดยพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการกรงเทพมหานครพ.ศ.๒๕๑๘กำาหนดฐานะกรงเทพมหานครเปนราชการสวนทองถนนครหลวง ตอมาไดมการออกพระราชบญญตระเบยบ บรหารราชการกรงเทพมหานครฉบบใหมพ.ศ.๒๕๒๘ เพอปรบปรง การบรหารราชการกรงเทพมหานครใหมอสระจากสวนกลางมากยงขน ซงพระราชบญญตฉบบนยงคงใชมาจนถงปจจบน

สำาหรบโครงสรางภายในของกรงเทพมหานครไดแบง การจดองคกรออกเปน๒สวนดวยกนคอสภากรงเทพมหานครและผวาราชการกรงเทพมหานคร

(๑)สภากรงเทพมหานคร เปนฝายนตบญญตประกอบดวยสมาชกซงมาจาก

การเลอกตงโดยตรงของประชาชนและอยในตำาแหนงคราวละ๔ปสมาชกสภากรงเทพมหานคร(ส.ก.)สามารถเลอกประธานสภาได๑คนและรองประธานสภาอกไมเกน ๒ คน ซงสภาจะเลอกมาจากสมาชกสภากรงเทพมหานครใหดำารงตำาแหนงคราวละ๒ป

อำานาจหนาทของสภากรงเทพมหานครมดงน -ใหความเหนชอบในการออกขอบญญตของกรงเทพ

มหานคร

25รปแบบการบรหารองคกรปกครองสวนทองถนของประเทศไทยและตางประเทศ

-ใหความเหนชอบในเรองทเปนกจการของกรงเทพมหานครเชนการใหเอกชนเขาทำากจการใดๆหรอการไปทำากจการใดๆของกรงเทพมหานครนอกพนท

-ใหความเหนชอบขอกำาหนดตางๆ -ตงคณะกรรมการสามญชดตางๆ -ตราขอบงคบของสมาชกสภากรงเทพมหานคร

และขอบงคบเกยวกบการประชม -มมต ให ร ฐมนตร ว าการกระทรวงมหาดไทย

ใหผวาราชการกรงเทพมหานครพนตำาแหนง (๒)ผวาราชการกรงเทพมหานคร ผวาราชการกรงเทพมหานครเปนหวหนาฝายบรหาร

ทมาจากการเลอกตงโดยตรงของประชาชนผ มสทธเลอกตงในเขตกรงเทพมหานคร อย ในตำาแหนงคราวละ๔ ป มรองผ ว าราชการกรงเทพมหานครไมเกน๔คนและยงมปลดกรงเทพมหานครซงเปนขาราชการกรงเทพมหานครเปนผบงคบบญชาขาราชการกรงเทพมหานคร

อำานาจหนาทของผวาราชการกรงเทพมหานครมดงน -กำาหนดนโยบายและบรหารราชการของกรงเทพ

มหานครใหเปนไปตามกฎหมาย -สงอนญาตอนมตเกยวกบราชการของกรงเทพมหานคร -แตงตงและถอดถอนรองผ ว ากรงเทพมหานคร

เลขานการผวากรงเทพมหานครผชวยเลขานการผวากรงเทพมหานครและแตงตงและถอดถอนผทรงคณวฒเปนประธานทปรกษาทปรกษาหรอคณะทปรกษาของผวาหรอเปนคณะทปรกษาของผวากรงเทพมหานครหรอเปนคณะกรรมการเพอปฏบตราชการใดๆ

-บรหารราชการตามทคณะรฐมนตรนายกรฐมนตรหรอรฐมนตรวาการกระทรวงมหาดไทยมอบหมาย

26 ชดความรเบองตน

-วางระเบยบเพอใหงานของกรงเทพมหานครเปนไป โดยเรยบรอย

-รกษาการใหเปนไปตามขอบญญตกรงเทพมหานคร -อำานาจหน า ทอนตามท บญญ ต ในพระราชบญญต

และกฎหมายอน นอกจากการบรหารในระดบบนแลวกรงเทพมหานครกยง

แบงการปกครองออกเปนเขตยอยอก๕๐เขตซงทง๕๐เขตนจะมฐานะคลายกบการปกครองระดบอำาเภอและในแตละเขตจะจดแบงองคกรภายในออกเปน๒สวนประกอบดวยสำานกงานเขตและสภาเขต

(๒.๑)สภาเขต เปนองคกรทประชมของเขตประกอบดวยสมาชกสภาเขต(ส.ข.)ซงมาจากการเลอกตงโดยตรงของประชาชนอยในตำาแหนงคราวละ๔ป โดยในแตละเขตจะมจำานวนสมาชกสภาเขต อยางนอยเขตละ๗คนถาเขตใดมราษฎรเกน๑๐๐,๐๐๐คนกมสมาชกสภาเขตในเขตนนเพมขนอกหนงคนตอจำานวนราษฎรทกๆ๑๐๐,๐๐๐คน เศษของหนงแสนถาถงหาหมนหรอกวานนกใหนบเปนหนงแสน

(๒.๒)สำานกงานเขต เปนหนวยงานทรบนโยบายมาปฏบตใหเกดผลโดยตรงตอประชาชนของกรงเทพมหานครในดานงานบรการ โดยแบงสวนการปกครองออกเปนงานพฒนาชมชนงานสงเสรมอาชพ งานทะเบยนงานโยธางานรกษาความสะอาดงานอนามยงานการศกษาภาคบงคบ เปนตนสำานกงานเขตนจะมผอำานวยการเขต เปนหวหนาปกครองและมผชวยอำานวยการเขตเปนผชวยซงจะมลกษณะคลายกบตำาแหนงปลดอำาเภอในการปกครองระดบอำาเภอซงผอำานวยการเขตน จะอยภายใตการบงคบบญชาของปลดกรงเทพมหานครภายใตการกำากบควบคมของผวาราชการกรงเทพมหานคร

27รปแบบการบรหารองคกรปกครองสวนทองถนของประเทศไทยและตางประเทศ

แผนภ�พท ๒.๔ โครงสร�งของกรงเทพมห�นคร

กรงเทพมหานคร

สภากรงเทพฯ

สมาชกสภากรงเทพฯ

สำานกงานเขต

สำานกงานเลขานการ

สภากรงเทพฯ

สำานกงานเลขานการผวาราชการกรงเทพฯ

สำานกงานคณะกรรมการขาราชการกรงเทพฯ

สำานกปลดกรงเทพฯ

ผวาราชการกรงเทพฯมาจากการเลอกตงโดยตรง

รองผวาราชการกรงเทพฯไมเกน๔คน

สำานกหรอสวนราชการทเรยกชออยางอนซงมฐานะเปนสำานก

28 ชดความรเบองตน

๒.๕ เมองพทยา เมองพทยาเปนหนวยการปกครองสวนทองถนรปแบบพเศษ

ทจดตงโดยพระราชบญญตระเบยบบรหารเมองพทยาพ.ศ.๒๕๒๑ ซงเมองพทยานเปนหนวยการปกครองสวนทองถนเพยงแหงเดยว ทเคยนำาเอาการจดการปกครองแบบผจดการเมอง (CityManager) อยางหลายๆ เมองในสหรฐอเมรกามาใชซงรปแบบนผบรหารมาจาก การวาจางเพอทจะไดผบรหารมออาชพและปลอดจากการเมอง

สำาหรบการจดโครงสร างภายในของเมองพทยาตาม พระราชบญญตฉบบน แบงออกเปน๒สวนคอสภาเมองพทยาและ ปลดเมองพทยา

สภาเมองพทยาเปนฝายนตบญญตมสมาชก๒ประเภทไดแกกลมแรกเปนสมาชกทมาจากการเลอกตงของประชาชนจำานวน๙คน สวนกลมทสองเปนผทรงคณวฒทมาจากการแตงตงโดยรฐมนตรวาการกระทรวงมหาดไทยจำานวน๘คนสมาชกทงสองกลมจะอยในตำาแหนงคราวละ๔ป โดยสภาเมองพทยาทำาหนาทวางนโยบายและอนมตแผน การบรหารเมองพจารณาและอนมตรางขอบญญตเมองตางๆ แตงตงบคคลเปนกรรมการสามญและวสามญเพอชวยงานรวมทงควบคมการทำางานของปลดเมองพทยา

ในสวนของปลดเมองพทยาเปนฝายบรหารเขามาบรหารงานดวยการวาจางของสภาเมองพทยาอายในการจางคราวละ๔ปและตองเคยเปนขาราชการไมตำากวาระดบ๖มากอนหรอเปนนกบรหารเทยบเทาระดบ๖ในรฐวสาหกจหรอในบรษททมทนชำาระไมนอยกวา๑๐ลานบาทเปนตน

อยางไรกด ในปพ.ศ.๒๕๔๒ไดมการตราพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการเมองพทยาฉบบใหม ซงเปนการปรบเปลยนกฎหมายเมองพทยาไปตามกรอบกตกาของรฐธรรมนญพ.ศ.๒๕๔๐

29รปแบบการบรหารองคกรปกครองสวนทองถนของประเทศไทยและตางประเทศ

พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการเมองพทยาพ.ศ.๒๕๔๒ไดกำาหนดรปแบบโครงสรางแตกตางไปจากเดมหลายประการโดยโครงสรางภายในของเมองพทยารปแบบใหมจะประกอบดวย

(๑) สภาเมองพทยา ประกอบดวยสมาชกทมาจากการเลอกตงโดยราษฎร

ผมสทธเลอกตงในเขตเมองพทยาจำานวน๒๔คนอยในวาระคราวละ ๔ป และใหสภาเมองพทยาเลอกสมาชกเปนประธานสภา ๑ คน และรองประธานสภา๒คนมหนาทดำาเนนการประชมและดำาเนนกจการอนใหเปนไปตามขอบงคบเมองพทยา

นอกจากนยงใหมปลดเมองพทยาใหทำาหนาทเลขานการสภาเมองพทยา๑๐ มหนาทรบผดชอบงานธรการ และการจดประชม และงานอนใดตามทสภาเมองพทยามอบหมาย

(๒) นายกเมองพทยา สำาหรบผบรหารเมองพทยาไดเปลยนแปลงไปจากเดม

ซงใชรปแบบผ จดการเมองกลายมาเปนรปแบบใหมทคลายคลงกบ ผวาราชการกรงเทพมหานครกลาวคอนายกเมองพทยาจะมาจากการเลอกตงโดยตรงของราษฎรผมสทธเลอกตงในเขตเมองพทยาดำารงตำาแหนงคราวละ๔ปและสามารถแตงตงรองนายกเมองพทยาจำานวนไมเกน ๔คนนายกเมองพทยามอำานาจหนาทดงน๑๑

- กำาหนดนโยบายและรบผดชอบในการบรหารราชการของเมองพทยาใหเปนไปตามกฎหมายขอบญญตและนโยบาย

- สง อนญาตและอนมตเกยวกบราชการของเมองพทยา

๑๐มาตรา๒๖และ๒๗พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการเมองพทยาพ.ศ.๒๕๔๒. ๑๑ มาตรา๔๘เรองเดยวกน.

30 ชดความรเบองตน

- แตงตงและถอดถอนรองนายกเมองพทยาเลขานการนายกเมองพทยาผชวยเลขานการนายกเมองพทยาประธานทปรกษา ทปรกษาหรอคณะทปรกษา

- วางระเบยบเพอใหงานของเมองพทยาเปนไปดวย ความเรยบรอย

- ปฏบตหนาทอนตามทคณะรฐมนตรนายกรฐมนตรรฐมนตรหรอผวาราชการจงหวดมอบหมายหรอตามทกฎหมายกำาหนดให เป นอำานาจหน าทของนายกเมองพทยาหรอนายกเทศมนตร หรอคณะเทศมนตร

ในสวนของฝายบรหารนกยงมการจดแบงสวนราชการของเมองพทยาออกเปน

(๒.๑) สำานกปลดเมองพทยา ซงมปลดเมองพทยา เปนหวหนาทำาหนาทเปนผบงคบบญชาพนกงานเมองพทยาและลกจางเมองพทยาจากนายกเมองพทยาและรบผดชอบควบคมดแลราชการประจำาของเมองพทยาใหเปนไปตามนโยบายและมอำานาจหนาทอน ตามทกฎหมายกำาหนดหรอตามทนายกเมองพทยามอบหมาย

(๒.๒)สวนราชการอนตามทนายกเมองพทยาประกาศกำาหนดโดยความเหนชอบของกระทรวงมหาดไทย

31รปแบบการบรหารองคกรปกครองสวนทองถนของประเทศไทยและตางประเทศ

แผนภ�พท ๒.๕ โครงสรางเมองพทยา

สภาเมองพทยา

นายกเมองพทยา

รองนายกเมองพทยาไมเกน๔คน

สำานกปลดเมองพทยาสำานกราชการอน

ปลดเมองพทยาและพนกงานเมองพทยา

บรหารกจการเมองพทยา

นายกฯมาจากการเลอกตงโดยตรงนายกฯเปนผแตงตง

รองนายกฯและทปรกษา

วาระดำารงตำาแหนง๔ป

สภาเมองพทยา

สมาชกเมองพทยา๒๔คน

ประธานสภา๑คน

วาระ๔ป

รองประธานสภา๒คน

ปลดเมองพทยาเลขานการเมองพทยา

32 ชดความรเบองตน

33รปแบบการบรหารองคกรปกครองสวนทองถนของประเทศไทยและตางประเทศ

บทท ๒ก�รปกครองทองถนในต�งประเทศ

๑. ประเทศองกฤษประเทศองกฤษมลกษณะเปนรฐเดยวมประวตศาสตรและจารต

ทางปกครองซงเนนการรวมอำานาจไวทสวนกลางมการปกครองในแบบรฐสภาและมรฐธรรมนญไมเปนลายลกษณอกษรระบบการบรหารราชการแผนดนในประเทศองกฤษจะมอยสองระดบไดแกการบรหารราชการสวนกลางและการบรหารราชการสวนทองถน

๑.๑ รปแบบองคกรปกครองสวนทองถน ประเทศองกฤษแบงรปแบบขององคกรปกครองสวนทองถน

เปน ๖ รปแบบ ไดแก เขต อำาเภอ เขตมหานคร เขตอำานาจรวม หนวยการปกครองทงหมดของเวลสและเมองลอนดอนดงน๑๒

๑)เขตครอบคลมทงมณฑลและการบรการสาธารณะสวนใหญ ในพนทมความรบผดชอบงานดานการศกษาทางหลวงการขนสง ดแลสงคมหองสมดการกำาจดของเสยและการวางแผนเชงนโยบาย

๑๒ local-government-structure,RetrievedSeptember๒๖,๒๐๑๓,fromhttp://www.politics.co.uk/reference/local-government-structure

34 ชดความรเบองตน

๒)อำาเภอแตละเขตจะถกแบงเปนหลายอำาเภอรบผดชอบ ในทอยอาศยเพอการพกผอนและนนทนาการอนามยสงแวดลอมเกบขยะการวางแผนและการจดเกบภาษทองถน

๓)เขตมหานคร ประกอบด วย เมองใหญหลายเมอง หรอบางเขตขนาดเลกรวมกนกลาวคอเขตเมองเขตเลอกตงเขตเทศบาลหรออำาเภอมความรบผดชอบดานการศกษาทางหลวงการขนสงดแลสงคมทอยอาศยหองสมดอนามยสงแวดลอมเกบขยะการกำาจดของเสย การวางแผนเชงนโยบายและการจดเกบภาษทองถน

๔) เขตปรมณฑล เปนเขตอำานาจรวมทงเทศบาลตำาบล เทศบาลนคร เทศบาลเมองหรอเทศบาลเมองนคร เขตปรมณฑล รบผดชอบงานดานการศกษาทางหลวงการขนสงดแลสงคมทอยอาศยหองสมดการอนามยสงแวดลอมเกบขยะการกำาจดของเสยการวางแผนเชงนโยบายและการจดเกบภาษทองถน

๕)เมองลอนดอนรบผดชอบดานการศกษาการทางหลวง จดเกบภาษอากรการวางแผนการขนสงการดแลสงคมทอยอาศย หองสมด เพอการพกผอนและนนทนาการอนามยสงแวดลอม เกบขยะ การกำาจดของเสย การวางแผนเชงนโยบายในทองถนนอกจากนยง รบผดชอบทางหลวงการวางแผนและการขนสง

๖)หนวยการปกครองทงหมดของเวลส

๑.๒ โครงสรางองคกรปกครองสวนทองถน สำาหรบโครงสรางขององคกรปกครองสวนทองถนในแตละ

ประเภทนนพระราชบญญตการปกครองทองถนค.ศ.๒๐๐๐ ไดปรบโครงสรางภายในของหนวยการปกครองทองถนไปสรปแบบใหมโดยเฉพาะการสรางความชดเจนใหกบฝายบรหารโดยนำาเอาโครงสรางการบรหาร ในรปแบบนายกเทศมนตรมาปรบใชขณะทฝายสภาไดมการจดตงองคกร

35รปแบบการบรหารองคกรปกครองสวนทองถนของประเทศไทยและตางประเทศ

ของสภารปแบบใหมๆ เพอทำาหนาทตดตามตรวจสอบการทำางานของ ฝายบรหารตามโครงสรางใหมทงนโครงสรางขององคกรปกครองสวนทองถนแบงออกเปน๒สวนไดแกฝายบรหารและฝายสภาทองถนดงน

๑)ฝายบรหาร ในการบรหารจดการทองถนมนโยบาย“การทำาใหทนสมย”

(Modernising) โดยมเปาหมายใหการบรหารงานในระดบทองถน มประสทธภาพโปรงใสและสามารถตรวจสอบได(Efficiency,TransparencyandAccountability) โดยในปค.ศ.๑๙๙๘รฐบาลไดออกสมดปกขาว“ModernLocalGovernment: InTouchwith thePeople” เพอเสนอทางเลอกใหกบทองถนในการปรบโครงสรางการบรหารไปสรปแบบใหม(NewPoliticalStructures)โดยเปดโอกาสใหทองถนสามารถเลอกไดวาจะใชรปแบบใดซงทมาของขอเสนอขางตนเกดจากนโยบายของรฐบาลทมวตถประสงคเพอใหการทำางานของทองถนหลดพนออกจากจารตและทศนคตแบบเกาๆ มความยดหยนสอดรบกบความเปลยนแปลงใหมๆ ภายใตสภาพแวดลอมทเปลยนแปลงไปตลอดจนสามารถเขาถงและ ตอบสนองตอความตองการของประชาชนในชมชนไดอยางแทจรงทงน รปแบบของโครงสรางทางการบรหารใหมใหทองถนม๓รปแบบไดแก รปแบบนายกเทศมนตรทางตรงบรหารรวมกบคณะเทศมนตร(adirectlyelectedmayorwithacabinet)รปแบบคณะเทศมนตรบรหารรวมกบนายกเทศมนตรทางออม (acabinetwith leader)และรปแบบนายกเทศมนตรทางตรงบรหารรวมกบผจดการสภา (adirectlyelectedmayor and a councilmanager)๑๓ ตอมาขอเสนอเพอการปรบ

๑๓ Department of the Environment, Transport and the Regions, Modern Local Government: In Touch with the People (๑๙๙๘).fromwww.local-regions.odpm.gov.uk/.,อางถงในอรทยกกผลและคณะ,รายงานการศกษาวจยเพอยกรางพระราชบญญตวาดวยการมสวนรวมของประชาชนในการบรหารงานขององคกรปกครองสวนทองถน พ.ศ. ...,พมพครงท๑(กรงเทพฯ:สถาบนพระปกเกลา,๒๕๕๒),หนา๘๔.

36 ชดความรเบองตน

โครงสรางการบรหารใหมไดถกรวมเขาไวในพระราชบญญตการปกครองทองถนค.ศ.๒๐๐๐(LocalGovernmentAct๒๐๐๐)มาตรา๓๔-๓๖กำาหนดใหมโครงสรางการบรหารใหมใหทองถนเลอก๓รปแบบดงกลาวและรปแบบคณะกรรมการซงเปนรปแบบเดมสำาหรบหนวยการปกครองทองถนทมขนาดเลก โดยการเลอกใชรปแบบใดนนใชการจดทำาขอเสนอและทำาประชามตเพอกำาหนดรปแบบทเหมาะสมกบการบรหารของทองถนนนๆ

ทงนโครงสรางการบรหารใหมดงกลาวเปนเพยงกรอบกวางๆ สำาหรบรายละเอยดของโครงสรางเชนขอบเขตอำานาจหนาทของฝายบรหารการแบงความรบผดชอบระหวางนายกเทศมนตรกบคณะเทศมนตร ทมาของคณะเทศมนตร รปแบบองคกรสำาหรบตรวจสอบและตดตาม การทำางานของฝายบรหารเปนตนจะเปนดลพนจของทองถนทจะกำาหนดกนเองโดยกระบวนการของการปรกษาหารอและการทำาประชามตภายในชมชนทองถนของตนดงน

(๑)รปแบบนายกเทศมนตรทางตรงบรหารร วมกบ คณะเทศมนตร(Adirectlyelectedmayorwithacabinet)

โครงสรางรปแบบนนายกเทศมนตรมทมาจากการเลอกตงทางตรงของประชาชน โดยทำางานบรหารรวมกบคณะเทศมนตร ซงถกนายกเทศมนตรเลอกมาจากสมาชก สภาทองถนทมาจาก การเลอกตงนายกเทศมนตรมหนาทเปนผนำาทางการเมองของชมชน เสนอนโยบายตอสภาทองถนและผลกดนนโยบายไปยงพนกงานทองถนนำาไปปฏบตผานทางคณะเทศมนตรนอกจากนฝายบรหารและฝายสภาอาจรวมกนแตงตงตำาแหนงทเรยกวา“ผจดการสภา”(ChiefExecutive)และ“หวหนาสำานกงานทองถน” (ChiefOfficers)ทำาหนาทคลายกบ เปนผจดการและเลขานการของฝายบรหารเพอใหการสนบสนนการทำางานของฝายบรหารดแลกจการงานประจำาวนประสานนโยบายของฝายบรหาร

37รปแบบการบรหารองคกรปกครองสวนทองถนของประเทศไทยและตางประเทศ

ไปสพนกงานทองถนและคอยประสานงานกบฝายสภาจงเหนไดวาการบรหารงานดงกลาวขางตนเปนรปแบบการบรหารทเรยกวา“ระบบนายกเทศมนตรเขมแขง”เนองจากนายกเทศมนตรจะเปนผนำาทงทางการเมองและการบรหารเพอตอบสนองตอประชาชนภายในทองถนโดยไมจำาเปนตองอาศยสมาชกสภาในการบรหารงานมากนก๑๔

(๒)รปแบบคณะเทศมนตรบรหารรวมกบนายกเทศมนตรทางออม(Acabinetwithaleader)

โครงสรางการบรหารรปแบบนนายกเทศมนตรไดรบการเลอกตงโดยสภาทองถนซงเลอกมาจากสมาชกสภามหนาทบรหารงานรวมกบคณะเทศมนตรทงนคณะเทศมนตรถกเลอกมาจากสมาชกสภา ซงอาจเลอกโดยสภาทองถนหรอโดยนายกเทศมนตรกไดขนอยกบแตละทองถนวาจะใชรปแบบใด เนองจากอำานาจในการคดเลอกและถอดถอน ผบรหารอยทสภาจงอาจเรยกโครงสรางการบรหารงานแบบนวาเปน“ระบบนายกเทศมนตรออนแอ”(TheWeakMayorForm)

(๓) รปแบบนายกเทศมนตรทางตรงบรหารรวมกบ ผจดการสภา(Adirectlyelectedmayorandcouncilmanager)

รปแบบการบรหารงานนมนายกเทศมนตรทมาจากการเลอกตงทางตรง ทำาหนาทเป นผ นำาทางการเมองของทองถน และกำาหนดกรอบนโยบายกวางๆขณะทการบรหารงานทองถนแทจรงแลวจะมอบหมายใหกบ“ผจดการสภา”(CouncilManagerหรอChiefExecutive)ซงมทมาจากการแตงตงโดยสภาทำาหนาทบรหารกจการขององคกรปกครองสวนทองถนและนำาเอานโยบายไปปฏบตนอกจากนยงมการแตงตง “หวหนาสำานกงานทองถน” (ChiefOfficers) เพอทำาหนาทสนบสนนการทำางานของฝายบรหารและประสานงานกบฝายสภา

๑๔ นครนทร เมฆไตรรตน และคณะ,ทศทางการปกครองทองถนของไทยและ ตางประเทศเปรยบเทยบ (กรงเทพฯ:วญญชน,๒๕๔๖),หนา๑๑๗-๑๒๐.

38 ชดความรเบองตน

(๔) รปแบบคณะกรรมการ โครงสรางการบรหารในรปแบบนใชสำาหรบหนวย

การปกครองทองถนขนาดเลกเปนการบรหารงานโดยสภาทองถนผานทางคณะกรรมการซงเปนสมาชกสภาโดยรปแบบนจะถอเปนขอยกเวนสำาหรบสภาแขวงเทานน เนองจากสภาแขวงมขนาดเลกกลาวคอมประชากร ตำากวา๘๕,๐๐๐คนทำาใหการนำาเอาโครงสรางใหมมาใชอาจจะไมเหมาะสมและไมเกดประโยชนในทางการบรหารกจการทองถน

๒)สภาทองถน(Thefullcouncil) สภาทองถนเปนองคกรหลกในการตดสนใจ โดยเฉพาะ

ในเรองงบประมาณและแผนงานและการกำาหนดกรอบยทธศาสตรตางๆ ของทองถนอกทงสภาทองถนยงมอำานาจในการรบรองแผนงานหรอยทธศาสตรของรฐบาลสวนกลางในการนำามาบงคบใชภายในทองถนไดดวยทงน เพอใหการทำางานของสภาทองถนมประสทธภาพและประสทธผลสภาทองถนจงจดตงองคกรในรปของคณะกรรมการ (committees) เพอทำาหนาทเฉพาะตางๆแทนสภาทองถนโดยม๓รปแบบดงน๑๕

(๑) คณะกรรมการของสภา(RegulatoryCommittees) คณะกรรมการของสภาคอคณะกรรมการทเคย

ทำางานภายใตระบบเดมแมวาจะถกโครงสรางการบรหารใหมเขามาแทนทแตสภาอาจจะใหคณะกรรมการดงกลาวทำางานตอไปไดในกจการทสภา มอำานาจในการตดสนใจบางสวนหรอตองอาศยการตดสนใจรวมกนกบ ฝายบรหาร (quasi - judicialdecisions) เชนการวางแผนและการ ออกใบอนญาตตางๆอยางไรกตาม ในการตดสนใจของคณะกรรมการ ชดนจะตองนำาเขาทประชมสภาทองถนเพอพจารณาอกครงหนง

๑๕ เรองเดยวกน,หนา๑๒๐-๑๒๒.

39รปแบบการบรหารองคกรปกครองสวนทองถนของประเทศไทยและตางประเทศ

(๒) คณะกรรมการตดตามและตรวจสอบ (ScrutinyCommittees)

คณะกรรมการชดนจดตงขนเพอสรางความสมดลทางการเมองและตดตามตรวจสอบการทำางานของฝายบรหารถอเปนโครงสรางใหมทสภาทองถนจะตองจดตงขนพรอมกบการปรบโครงสรางการบรหารรปแบบใหม โดยสมาชกของคณะกรรมการมาจากการแตงตงของสภาโดยคดเลอกจากสมาชกสภาทองถนทมไดอยในคณะผบรหารทองถน

(๓) คณะกรรมการวนยกลาง(StandardsCommittees) พระราชบญญตการปกครองทองถนค.ศ.๒๐๐๐

ไดกำาหนดกรอบกฎหมายเกยวกบการควบคมสมาชกสภาทองถนตางๆ ทวประเทศ เพอใหสมาชกเหลานมแนวปฏบตและมพฤตกรรมทถกตองเหมาะสม โดยกรอบในการปฏบตเรยกวา “วนยกลาง” (Codeof Conduct)จากผลบงคบทางกฎหมายทำาใหสภาทองถนทกแหงจะตองจดตงคณะกรรมการวนยกลางเพอทำาหน าทดงกล าว โดยสมาชกของ คณะกรรมการอยางนอยหนงคนตองเปนบคคลทไมเกยวของในทางหนงทางใดกบหนวยการปกครองทองถนแหงนนๆ

สรปไดวาองคกรปกครองสวนทองถนในรปแบบทวไปของประเทศองกฤษแบงออกเปน๖รปแบบไดแก เขตอำาเภอเขตอำานาจรวมเขตปรมณฑลหนวยการปกครองทงหมดของเวลสและเมองลอนดอนโดยภายในองคกรปกครองสวนทองถนเองจะมโครงสรางหลายลกษณะสำาหรบฝายบรหารนนกฎหมายเปดโอกาสใหทองถนสามารถเลอกไดวาจะใชรปแบบใดไดแกนายกเทศมนตรทางตรงบรหารรวมกบคณะเทศมนตรคณะเทศมนตรบรหารรวมกบนายกเทศมนตรทางออมนายกเทศมนตรทางตรงบรหารรวมกบผจดการสภาและคณะกรรมการสวนสภาทองถนนนสามารถจดตงองคกรในรปของคณะกรรมการ (committees) เพอทำาหนาทเฉพาะตาง ๆ แทนสภาทองถน โดยม ๓ รปแบบคอ

40 ชดความรเบองตน

คณะกรรมการของสภา คณะกรรมการตดตามและตรวจสอบ และคณะกรรมการวนยกลางซงประเดนการจดโครงสรางของสภาทองถนดงกลาวประเทศองกฤษไดใหความสำาคญกบประชาชนในทองถนโดยการเปดพนทใหแกประชาชนในการมสวนรวม ในการบรหารกจการของ ทองถนโดยการตดสนใจเลอกรปแบบของฝายบรหารทเหมาะสมกบพนทของตนเองจงอาจกลาวไดวาองคกรปกครองสวนทองถนในประเทศองกฤษเปนองคกรปกครองสวนทองถนรปแบบแองโกล-แซงซอลซงมความเหมาะสมกบประชาชนชมชนและสภาพสงคมเปนอยางยง

41รปแบบการบรหารองคกรปกครองสวนทองถนของประเทศไทยและตางประเทศ

ภ�พท ๑.๑ โครงสร�งองคกรปกครองสวนทองถนประเทศองกฤษ๑๖

๑๖ เรองเดยวกน,หนา๑๑๗-๑๒๒.

โครงสรางองคกรปกครองสวนทองถนประเทศองกฤษ

ฝายบรหาร สภาทองถน

นายกเทศมนตรทางตรงบรหารรวมกบคณะเทศมนตร

คณะกรรมการของสภา

คณะกรรมการวนยกลาง

คณะกรรมการตดตามและตรวจสอบคณะเทศมนตรบรหารรวมกบ

นายกเทศมนตรทางออม

นายกเทศมนตรทางตรงบรหารรวมกบผจดการสภา

คณะกรรมการ

42 ชดความรเบองตน

๒. ประเทศญปน ประเทศญปนเปนรฐเดยวมการจดโครงสรางการบรหารราชการ

แผนดนออกเปน๒สวนคอการบรหารราชการสวนกลางและการบรหารราชการสวนทองถนสำาหรบการปกครองประเทศของญปนในปจจบนนเปนผลมาจากการปฏรปของคณะยดครองสหรฐอเมรกาภายหลงสงครามโลกครงทสองซงญปนพายแพสงครามใหกบประเทศสมพนธมตรและสหรฐอเมรกาไดเขาครอบครองพรอมกบปฏรประบบเศรษฐกจระบบการเมองและการบรหารของญปน โดยใหความสำาคญกบการกระจาย อำานาจไปสทองถน ใหทองถนมอสระทจะปกครองตนเองตามหลกการ ของระบอบประชาธปไตยการปกครองสวนทองถนทใชมาตงแตสมยเมจจงถกยกเลกและแทนทดวยระบบใหมทประกนสทธและเสรภาพในการปกครองตนเองของประชาชนรฐธรรมนญค.ศ.๑๙๔๖ซงมผลบงคบใชในวนท๓พฤษภาคม๑๙๔๗ถอไดวาเปนรฐธรรมนญฉบบแรกทไดระบหลกการ“ความเปนอสระของทองถน (LocalAutonomy)” ไวใน หมวด๘ดงน๑๗มาตรา๙๒หลกเกณฑเกยวกบการจดองคกรและ การดำาเนนการขององคกรปกครองทองถน จะตองตราขนโดยอำานาจ แหงกฎหมายโดยใหสอดคลองกบหลกวาดวยความเปนอสระของทองถน

มาตรา๙๓องคกรปกครองทองถนจะตองประกอบดวยสภาทองถนและหวหนาฝายบรหารทองถน ทงสมาชกสภาทองถนและหวหนา ฝายบรหารทองถนตองมาจากการเลอกตงโดยตรงของประชาชน ในเขตทองถนนน

มาตรา ๙๔ องคกรปกครองทองถนมสทธจดการทรพยสน ดำาเนนการใดๆเกยวกบการบรหารทวไปปฏบตการและออกขอบญญตไดตามทกฎหมายกำาหนด

๑๗ KayamaMichihiro,Local Government in Japan,(Japan:CouncilofLocalAuthoritiesforInternationalRelations,๒๐๐๘),pp.๑-๒.

43รปแบบการบรหารองคกรปกครองสวนทองถนของประเทศไทยและตางประเทศ

มาตรา๙๕รฐสภาจะตรากฎหมายพเศษเพอใชบงคบแกหนวยการปกครองทองถนแหงใดแหงหนงโดยมไดรบความยนยอมจากประชาชน ผมสทธออกเสยงเลอกตงขางมากภายในเขตปกครองทองถนนนไมได

ดงนประเทศญปนจงไดตรากฎหมายทสำาคญในการปกครองทองถนคอกฎหมายปกครองตนเองของทองถนค.ศ.๑๙๔๗(LocalAutonomyLaw)ซงกำาหนดโครงสรางใหมของการบรหารสวนทองถนและไดกระจายอำานาจของรฐบาลกลางไปใหแกหนวยการปกครองทองถน

องคกรปกครองทองถนของประเทศญปนแบงเปน๒รปแบบ๑๘คอรปแบบทวไปไดแกจงหวดและเทศบาลและรปแบบพเศษไดแก เขตการปกครองพเศษสหการองคกรปกครองสวนทองถนองคกรดแลรกษาทรพยสนและบรรษทเพอการพฒนาสำาหรบขอบเขตขององคกรปกครองสวนทองถนในรปแบบทวไปมดงน๑๙

๒.๑ จงหวด จงหวดเปนองคกรกลางระหวางรฐบาลกลางกบเทศบาลดำาเนน

กจการในลกษณะทตองการมาตรฐานเดยวกนครอบคลมพนทกวางขวางและเปนกจการทเกนกวาศกยภาพของเทศบาลจะกระทำาไดรวมทงปฏบตหนาทเปนตวแทนของรฐบาลกลางปจจบนจงหวดมจำานวน๔๗จงหวดอาจมชอเรยกแตกตางกนไปตามเหตผลทางประวตศาสตร แตสำาหรบโครงสรางองคกรและการบรหารงานไมแตกตางกน ยกเวนแตจงหวด ประเภทโทะ (To)ซงสถานะเปนเมองหลวงของประเทศหรอนครหลวงโตเกยวนนเองทงน จงหวดอาจแบงไดตามชอเรยก ไดแก โทะ (To)

๑๘ สมคดเลศไพฑรย,เรองเดม,หนา๑๔๑-๑๔๒. ๑๙ JichiKenshuKyoKai,Local Government Reform In Japan,(Japan: LocalAutonomyCollegeMinistryofHomeAffairs,๑๙๗๓),p.๘-๑๑.

44 ชดความรเบองตน

โด (Do) ฟ (Fu)และเคน (Ken)๒๐ทงน โครงสรางของจงหวดแบงเปน ฝายสภาทองถนไดแกสภาจงหวดและฝายบรหารดงน

๑)สภาจงหวด สภาจงหวดประกอบดวยสมาชกจำานวน๔๐–๑๒๐คน

ขนอยกบจำานวนประชากรในทองถนมทมาจากการเลอกตงโดยตรง ของประชาชน มวาระการดำารงตำาแหนง๔ปทงนสภาจงหวดกำาหนดโครงสรางภายในไวใหมประธาน รองประธาน คณะกรรมาธการ และสำานกงานเลขาธการสภาจงหวดเพอดำาเนนงานของสภาจงหวด

อำานาจหนาทสภาจงหวดในฐานะฝายนตบญญตจงมอำานาจหนาทตามกฎหมายอาท การตรา แกไขหรอยกเลกกฎหมายและ ขอบญญตตางๆการอนมตงบประมาณประจำาป การกำาหนดหลกการเกยวกบอตราภาษอากรคาธรรมเนยมและขอบขายการกระทำาสญญาตางๆของทองถนการตรวจสอบฝายบรหารเชนตรวจสอบบญชการตงกระทถามฝายบรหารการลงมตไมไววางใจอนเปนผลใหฝายบรหารตองลาออกหรออาจยบสภาไดภายในสบวนนบจากวนทลงมตหากไมยบสภาหลงจากสบวนใหถอวาพนตำาแหนงเปนตน

๒)ฝายบรหาร ฝายบรหาร ประกอบดวย ผ ว าราชการจงหวด และ

คณะกรรมการบรหารโดยมรายละเอยดดงน (๑)ผวาราชการจงหวด บทบญญตแหงรฐธรรมนญทกำาหนดใหฝายบรหารตอง

มาจากการเลอกตงโดยตรงของประชาชนประเทศญปนจงไดเปลยนแปลงทมาของฝายบรหารตงแตค.ศ.๑๙๔๗เปนตนมาจากเดมทประเทศญปน

๒๐ ปรชญาเวสาโรจน,การปกครองทองถนประเทศญปนโครงการสงเสรมการบรหารจดการทดโดยกระจายอำานาจสทองถน,พมพครงท๑(กรงเทพฯ:สานกงานก.พ.,๒๕๔๒),หนา๑๑.

45รปแบบการบรหารองคกรปกครองสวนทองถนของประเทศไทยและตางประเทศ

มราชการสวนภมภาคในรปจงหวดและมผวาราชการจงหวดจากการแตงตงของรฐบาล๒๑ปจจบนผวาราชการจงหวดมทมาจากการเลอกตงโดยตรงของประชาชนและมวาระการดำารงตำาแหนง๔ปโดยผวาราชการจงหวดอาจแตงตงผ ชวยในตำาแหนงรองผ วาราชการจงหวดและคลงจงหวด เปนผบรหารระดบสงไดและตองผานความเหนชอบจากสภาจงหวดกอน

(๒)คณะกรรมการบรหาร(AdministrativeBoards) การปกครองทองถนประเทศญป นมลกษณะเดน

จากประเทศอนๆตรงทมคณะกรรมการบรหารเพอทำาหนาทบรหารกจการเฉพาะดานซงตองใชความรทางเทคนค๒๒ เปนการดลอำานาจกบ ผ ว าราชการจงหวด สรางความเปนกลางในการบรหารงาน อกทง เปนการเปดพนทใหแกประชาชนในการมสวนรวมในฐานะกรรมการทองถนไดคณะกรรมการบรหารกจการเฉพาะดานในจงหวดมอยหลายคณะดวยกนไดแกคณะกรรมการการศกษา(EducationCommittee)คณะกรรมการบรหารการเลอกตง (Election Administration Committee) คณะกรรมการบรหารงานบคคล (PersonalorEquityCommittee)สำานกงานผสอบบญช (InspectionCommittee) คณะกรรมการ ความปลอดภยสาธารณะ(PublicSafetyCommittee)คณะกรรมการแรงงานทองถน(LocalLabourRelationsCommittee)คณะกรรมการพทกษทรพยสน(ExpropriationCommittee)คณะกรรมการประสานการประมง (MaritimeDistrictFisheryAdjustmentCommittee)คณะกรรมการบรหารพนทตกปลา (Internal Fishing Grounds Administration Committee)๒๓ ในทนจงขอพจาณาในสวนของ คณะกรรมการบรหารกจการเฉพาะดานทสำาคญดงน

๒๑ สมคดเลศไพฑรย,เรองเดม, หนา๑๓๙. ๒๒ ถนอมศขสารทและสรชยสพโปฎก,การปกครองทองถนของประเทศญปน (กรงเทพฯ:สำานกวจยสถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร,๒๕๑๒),หนา๒๓. ๒๓ นครนทรเมฆไตรรตนและคณะ,เรองเดม,หนา๑๕๘-๑๕๙.

46 ชดความรเบองตน

๑.คณะกรรมการการศกษา(EducationCommittee)ประกอบดวยสมาชกจำานวน๓-๔คน๒๔มวาระการดำารงตำาแหนง๔ป มาจากการแตงตงของผวาราชการจงหวด โดยผานความเหนชอบของ สภาจงหวดทำาหนาทดำาเนนการเกยวกบสถาบนการศกษาทงหลายเชนการกำาหนดหลกสตรอปกรณการเรยนการสอนและสถานะของครทงนมการจดตงสำานกงานฝายบรหารขนภายใตการกำากบดแลของคณะกรรมการการศกษาเพอดำาเนนงานดานบรหารของคณะกรรมการใหเปนไปอยางมประสทธภาพและตอเนองและสำานกงานนยงตองอยภายใตการควบคมของศกษาธการจงหวด(ChiefofEducation)ดวย

๒.คณะกรรมการบรหารการเลอกตง (Election AdministrationCommittee)ประกอบดวยสมาชกจำานวน๔คนมวาระการดำารงตำาแหนง ๔ ป มาจากการเลอกตงผานสภาจงหวด และ คณะกรรมการบรหารการเลอกตงจะสงกดพรรคการเมองไมไดทำาหนาทดำาเนนการเกยวกบการเลอกตงทงในระดบชาตและระดบทองถน๒๕

๓.คณะกรรมการบรหารงานบคคล (PersonalorEquity Committee) ประกอบดวยสมาชกจำานวน๓ คนมวาระ การดำารงตำาแหนง๔ป โดยความเหนชอบของสภาจงหวดและไมอาจ สงกดพรรคการเมองไดเชนเดยวกบคณะกรรมการบรหารการเลอกตง คณะกรรมการบรหารงานบคคลอาจแบงไดเปน๒ประเภทคอคณะกรรมการยตธรรม (EquityCommittee)ประเภทหนง ซงมหนาทตรวจสอบ เรองรองทกขของพนกงานทองถนเกยวกบการปฏบตหนาทมชอบหรอสภาพการทำางานและคณะกรรมการบคคล (PersonalCommittee) อกประเภทหนงนนเปนคณะกรรมการทมอำานาจกวางกวาประเภทแรก ทำาหน าท เ กยวกบการให คำาปรกษาแก ฝ ายบรหารและฝ ายสภา

๒๔ สมคดเลศไพฑรย,เรองเดม,หนา๑๔๑. ๒๕ ถนอมศขสารทและสรชยสพโปฎก,เรองเดม,หนา๒๓.

47รปแบบการบรหารองคกรปกครองสวนทองถนของประเทศไทยและตางประเทศ

ในเรองเงนเดอนคาจางการคดเลอกและการสอบแขงขนทงนจงหวดทกจงหวดตองมคณะกรรมการประเภทนเสมอ๒๖

๒.๒ เทศบาล เทศบาลเปนองคกรปกครองสวนทองถนระดบลางทใหบรการ

ขนพนฐานทวไปแกประชาชนประเทศญปนมเทศบาลจำานวน๓,๒๓๕เทศบาลโดยแบงไดเปน๓ประเภทคอเทศบาลนคร(Shi)เทศบาลเมอง(ChoหรอMachi)และเทศบาลตำาบล(SonหรอMura)กลาวคอ๒๗

๑)เทศบาลนคร (Shi)ซงอาจแบงยอยเปนเทศบาลนครและเทศบาลมหานครได สำาหรบการยกฐานะเปนเทศบาลนครนนตองมประชากรมากกวา๕๐,๐๐๐คนโดยประชากรตองอาศยอยในเขตเมองมากกวารอยละ๖๐และตองประกอบอาชพเกยวกบการพาณชยกรรมอตสาหกรรมหรออาชพทตองทำางานในเมองหรออยอาศยกบผประกอบอาชพดงกลาวมากกวารอยละ๖๐อกทงจะตองมสงอำานวยความสะดวกสำาหรบเมองหรอสงอนตามทขอบญญตกำาหนดไวเชนมสำานกงานรฐบาลหรอเทศบาลสถาบนการศกษาและโรงพยาบาลตงอยเปนตน

๒)เทศบาลเมอง(ChoหรอMachi)มลกษณะความเปนเมองมากกวาเทศบาลตำาบลอยในศนยกลางการคาการคมนาคมและโรงงานตางๆและมสงอำานวยความสะดวกอนๆแกประชาชน

๓)เทศบาลตำาบล (SonหรอMura)มลกษณะเปนชนบทประกอบดวยหมบานประมาณ๓ -๘หมบานสำาหรบในประเดนเรองโครงสรางของเทศบาลทงสามประเภทนนมการจดองคกรภายในหนวยการปกครองทองถนในลกษณะเดยวกนซงประกอบดวยสภาเทศบาล เปนฝายนตบญญต และนายกเทศมนตรเปนหวหนาฝายบรหาร โดยม รายละเอยดดงตอไปน

๒๖ สมคดเลศไพฑรย,เรองเดม,หนา๑๔๑. ๒๗ สมคดเลศไพฑรย,เรองเดม, หนา๑๓๘.

48 ชดความรเบองตน

๑)สภาเทศบาล สภาเทศบาลประกอบดวยสมาชกทมาจากการเลอก

ตงโดยตรงจากประชาชน มวาระการดำารงตำาแหนง๔ป และสมาชก สภาเทศบาลแตละประเภทอาจมจำานวนแตกตางกนไปตามจำานวนของประชากรในพนทกลาวคอสภาเทศบาลนครมสมาชกจำานวน๓๐-๑๐๐คนสภาเทศบาลเมองมสมาชกจำานวน๑๒-๓๐คนและสภาเทศบาลตำาบลมสมาชกจำานวน๑๒ -๓๐คน๒๘สภาเทศบาลในฐานะฝายนตบญญต มอำานาจหนาทตามกฎหมายอาทการตราแกไขหรอยกเลกกฎหมายและขอบญญตตางๆการอนมตงบประมาณประจำาปการกำาหนดหลกการ เกยวกบอตราภาษอากรคาธรรมเนยมและขอบขายการกระทำาสญญาตางๆของทองถนการตรวจสอบฝายบรหารเชนตรวจสอบบญชการตงกระทถามฝายบรหารการลงมตไมไววางใจอนเปนผลใหฝายบรหารตองลาออกหรออาจยบสภาไดภายในสบวนนบจากวนทลงมตหากไมยบสภาหลงจากสบวนใหถอวาพนตำาแหนงเปนตน๒๙

๒)ฝายบรหาร เทศบาลไดแบงฝายบรหารไดเปน๒สวนเชนเดยวกบ

จงหวดคอนายกเทศมนตรและคณะกรรมการบรหารโดยมรายละเอยดในการพจาณาดงน

(๑)นายกเทศมนตร นายกเทศมนตรเปนหวหนาฝายบรหารของเทศบาล

ซงไดรบเลอกตงโดยตรงจากประชาชนมวาระการดำารงตำาแหนง๔ปทงนนายกเทศมนตรสามารถแตงตงรองนายกเทศมนตรและหวหนาฝายบญช(chiefaccountant)และสมหบญช (treasurer)ไดเพอชวยปฏบตงาน

๒๘ นครนทรเมฆไตรรตนและคณะ,เรองเดม,หนา.๑๕๖. ๒๙ นครนทรเมฆไตรรตนและคณะ,เรองเดม,หนา๑๕๖-๑๕๗.

49รปแบบการบรหารองคกรปกครองสวนทองถนของประเทศไทยและตางประเทศ

ตามหนาทโดยการแตงตงนตองไดรบความเหนชอบจากสภาทองถนกอนและมวาระ๔ปเชนกน๓๐

นายกเทศมนตรในฐานะหวหนาฝายบรหารมอำานาจหนาทตามกฎหมายกำาหนด อาท การบรหารงานตามทบญญตว า เปนอำานาจหนาทของเทศบาลการเสนอรางกฎหมายใหสภาเทศบาลพจารณาการบรหารงบประมาณการจดเกบภาษคาธรรมเนยมและ คาปรบ การบรหารงานบคคลการเรยกประชมสภา เสนอปญหาให สภาเทศบาลพจารณาการยบยงรางกฎหมายเปนตน๓๑

(๒)คณะกรรมการบรหาร คณะกรรมการบรหารถอเป นส วนหน งของ

ฝายบรหารเชนเดยวกบโครงสรางของจงหวด โดยกฎหมายกำาหนดขนมา เพอถวงดลอำานาจของนายกเทศมนตรซงคณะกรรมการจะมสวนรวม ในการบรหารงานและดำาเนนกจการเฉพาะดานจงตองมความเปนกลางปราศจากอคตในการปฏบตหนาทดงนนคณะกรรมการบรหารงานตอง มอสระในการปฏบตหนาท สมาชกของคณะกรรมการบรหารงานมทมาจากการแตงตงจากนายกเทศมนตรโดยการอนมตจากสภาทองถนเวนแตคณะกรรมการบรหารการเลอกตง(ElectionAdministrationCommittee)เทานน ทไดรบการแตงตงจากสภาทองถนซงคดเลอกคณะกรรมการ จากประชาชนผมสทธเลอกตงในพนทโดยคณะกรรมการบรหารนมวาระการดำารงตำาแหนง๓-๔ปเปนฝายบรหารซงปฏบตหนาทแบบไมเตมเวลาเวนแตกฎหมายกำาหนดเปนอยางอนคณะกรรมการบรหารในเทศบาลไดแกคณะกรรมการการศกษา(EducationCommittee)คณะกรรมการบรหารการเลอกตง (Election Administration Committee)

๓๐ นครนทรเมฆไตรรตนและคณะ,เรองเดม,หนา๑๕๗. ๓๑ นครนทรเมฆไตรรตนและคณะ,เรองเดม, หนา๑๕๗-๑๕๘.

50 ชดความรเบองตน

คณะกรรมการบคคล (Personal (orEquity)Committee)สำานกงาน ผสอบบญช (InspectionCommittee)ซงมรายละเอยดเชนเดยวกบ คณะกรรมการบรหารในระดบจงหวดซงไดกลาวมาแลวนอกจากนยงม คณะกรรมการบรหารบางประเภททมอย เฉพาะในโครงสรางของ ฝายบรหารของเทศบาลเทานน ไดแกคณะกรรมการการเกษตรกรรม (AgriculturalCommittee)คณะกรรมการกำาหนดราคาทดน (RealtyValuationRe–examinationCommittee)๓๒ทงนคณะกรรมการบรหารไมมอำานาจจดทำาหรอบรหารงบประมาณเสนอรางกฎหมายกำาหนดอตราภาษเกบภาษและคาธรรมเนยมอนๆและไมมอำานาจในการสงหลกฐานบญชใหกบสภาทองถน

สรปไดวาองคกรปกครองสวนทองถนในรปแบบทวไปของประเทศญปนสามารถแบงออกเปน๒ระดบกลาวคอจงหวดเปนองคกรปกครองสวนทองถนในระดบบนและมเทศบาลเปนองคกรปกครองสวนทองถน ในระดบลาง โดยจงหวดจะเปนองคกรปกครองสวนทองถนทมพนทครอบคลมองคกรปกครองสวนทองถนในระดบเทศบาลทงหมดในพนท ขนาดจงหวดมเพยงอำานาจในการกำากบดแลใหคำาแนะนำาเทศบาลเทานน ไมอาจบงคบบญชาหรอสงการไดเนองจากเทศบาลหาใชหนวยงานในสงกดของจงหวดไมจงหวดและเทศบาลมสถานะเปนหนวยการปกครองทองถนทเทาเทยมกนมเพยงความแตกตางของขนาดของพนทและศกยภาพ ในการใหบรการแกประชาชนเทานนสำาหรบการจดโครงสรางขององคกรปกครองสวนทองถน ประเทศญป นไดใหความสำาคญกบประชาชน ในทองถนกลาวคอประชาชนเปนผเลอกตงหวหนาฝายบรหารและ สภาทองถนอกทงมการตรวจสอบและถวงดลอำานาจภายในฝายบรหารเองโดยการกำาหนดใหมคณะกรรมการบรหารในการดำาเนนกจการตางๆ

๓๒ นครนทรเมฆไตรรตนและคณะ,เรองเดม,หนา๑๕๘-๑๕๙.

51รปแบบการบรหารองคกรปกครองสวนทองถนของประเทศไทยและตางประเทศ

ของทองถนซงถอเปนการเปดพนทใหแกประชาชนในการมสวนรวมในการบรหารกจการของทองถนผานทางโครงสรางของหนวยการปกครอง ทองถนอนถอเปนลกษณะเดนของการปกครองสวนทองถนของประเทศญปน

ภ�พท ๑.๒ โครงสร�งองคกรปกครองสวนทองถนประเทศญปน๓๓

๓๓ นครนทรเมฆไตรรตนและคณะ,เรองเดม, หนา๑๕๑.

โครงสรางองคกรปกครองสวนทองถนประเทศญปน

จงหวด เทศบาล

สภาทองถน สภาทองถน

ฝายบรหาร ฝายบรหาร

ผวาราชการจงหวด

คณะกรรมการบรหาร

นายกเทศมนตร

คณะกรรมการบรหาร

52 ชดความรเบองตน

๓. ประเทศฟลปปนส ประเทศฟลปปนสเปนรฐเดยวแบงการบรหารออกเปน๒ระดบคอ

การบรหารราชการสวนกลาง และการบรหารราชการสวนทองถน โดยรวมศนยอำานาจไวทสวนกลางซงรฐบาลกลางและรฐบาลทองถน มความสมพนธใกลชดกนสำาหรบการกระจายอำานาจในประเทศฟลปปนสเหนไดชดเจนจากบทบญญตในรฐธรรมนญประกอบกบประมวลกฎหมายการปกครองทองถนค.ศ.๑๙๙๑(LocalGovernmentCodeof๑๙๙๑)ซงมผลบงคบใชในปค.ศ.๑๙๙๒โดยองคกรปกครองสวนทองถนมอำานาจหนาทในการจดบรการทองถนออกขอบญญตและมตทเกยวกบกจการของ ทองถนสงเสรมสวสดภาพทวไปของประชาชนในชมชนเวนคนทรพยสนและปฏบตหนาทอนตามทกฎหมายกำาหนดทงนหลกการสำาคญในการ กระจายอำานาจตามประมวลกฎหมายฉบบนมประเดนดงน๓๔

๑.กระจายอำานาจในการบรการขนพนฐานใหแกองคกรปกครองสวนทองถนมากขน เชนงานดานการเกษตรการสาธารณสขสวสดการสงคมสงแวดลอมงานโยธาธการเปนตน

๒.การกระจายอำานาจเปนการเฉพาะเรองเชนการบรหารการเงนการคลงการจดองคกรการมสวนรวมของประชาชนการบรหารงานบคลากรการบรหารงานพฒนา โดยการกำาหนดกรอบในการดำาเนนการ ทกวางขนเพอใหองคกรปกครองสวนทองถนสามารถมอสระในการ ดำาเนนการไดโดยรฐบาลกลางเปนเพยงหนวยงานในการกำากบดแล

ประมวลกฎหมายฟลปปนสเลมทสามมาตรา๔ไดกำาหนดองคกรปกครองทองถนรปแบบทวไปและรปแบบพเศษไวสำาหรบองคกรปกครองสวนทองถนรปแบบพเศษม๒รปแบบคอเขตปกครองตนเองในมนดาเนา

๓๔ ปรชญา เวสารชช,การปกครองทองถนของประเทศฟลปปนส โครงการ สงเสรมการบรหารจดการทดโดยการกระจายอำานาจสทองถน(กรงเทพฯ:สานกงานก.พ.,๒๕๔๒),หนา๘.

53รปแบบการบรหารองคกรปกครองสวนทองถนของประเทศไทยและตางประเทศ

มสลม (Autonomous Region inMuslismMindanao) และ เขตนครหลวงแหงชาตหรอเขตมหานครมนลา (theNationCopitalRegionorMetropolitanManila)สำาหรบองคกรปกครองรปแบบทวไปม๔รปแบบคอจงหวดเมองเทศบาลและหมบานโดยองคกรปกครองรปแบบทวไปมรายละเอยดดงตอไปน

๓.๑ หมบาน (Barangay) หมบานเปนสถาบนการปกครองทมลกษณะเฉพาะของประเทศ

ฟลปปนส เกดจากการรวมตวกนของชนเผาตางๆซงมวฒนธรรมและระบอบการปกครองของตนเองเขามาใช ในแตละหมบานประกอบดวยครอบครวตางๆและมหวหนาหมบานเปนหวหนาสงสดในการปกครองและการบรหารหมบานสำาหรบลกษณะของการปกครองภายในหมบาน นนจะอาศยความสมพนธสวนตวเปนสำาคญ ใชขอบงคบทางศลธรรมมากกวากฎหมายโครงสรางทางสงคมไมซบซอนยดถอตวบคคลมากกวาหลกการทางกฎหมาย มการใช กฎหมายจารตประเพณมาบงคบ โดยประมวลกฎหมายการปกครองทองถนค.ศ.๑๙๙๑มาตรา๓๘๔หมบานถอเปนหนวยทางการเมองขนพนฐานเปนหนวยวางแผนและปฏบตการเพอผลกดนนโยบายแผนโครงการและกจกรรมของรฐใหเกดผลในระดบชมชนและมบทบาทในฐานะเปนเวทรวบรวมกลนกรองพจารณาความคดเหนของประชาชนและยตขอพพาทของประชาชนดวยประเทศฟลปปนสมหมบานจำานวน๔๒,๐๐๐หมบานโครงสรางภายในหมบานประกอบดวยหวหนาหมบานทำาหนาทเปนฝายบรหารและมสภาหมบานเปนฝายนตบญญตซงมสมาชกทงหมด๗คนตามมาตรา๓๘๙และมาตรา๓๙๘โดยลำาดบแหงประมวลกฎหมายน

54 ชดความรเบองตน

๓.๒ เทศบาล (Municipality) ตามมาตรา๔๔๐แหงประมวลกฎหมายการปกครองทองถน

ค.ศ.๑๙๙๑เทศบาลประกอบดวยกลมของหมบานทำาหนาทเปนหลก ในฐานะรฐบาลซงมวตถประสงค ทวไป ในการประสานงานและ การจดบรการพนฐานและบรการตอเนองแกประชาชนรวมทงปกครองประชาชนภายในเขตพนทของเทศบาลอยางมประสทธภาพ ปจจบนเทศบาลมจำานวน๑,๕๑๑เทศบาลเทศบาลมโครงสรางอนประกอบดวยนายกเทศมนตรเปนฝายบรหารตามมาตรา๔๔๓และมสภาเทศบาล เปนฝายนตบญญตตามมาตรา๔๔๖แหงประมวลกฎหมายฉบบเดยวกน

๓.๓ เมอง (City) ตามมาตรา ๔๔๘ แหงประมวลกฎหมายการปกครอง

สวนทองถนค.ศ.๑๙๙๑ เมองประกอบดวยหมบานซงเปนชมชนเมอง และพฒนาแลว ทำาหนาทเปนรฐบาลซงมวตถประสงคทวไปในการ ประสานงานและบรการพนฐานและตอเนองแกประชาชนอกทงทำาหนาทปกครองประชาชนในพนทอยางมประสทธภาพ องคกรปกครอง สวนทองถนประเภทเมองนมจำานวน๘๔ เมอง โครงสรางของเมองประกอบดวยนายกเทศมนตรและรองนายกเทศมนตรเปนฝายบรหาร ตามมาตรา๔๕๔และมสภาเมองเปนฝายนตบญญตตามมาตรา๔๕๗แหงประมวลกฎหมายฉบบเดยวกน

๓.๔ จงหวด (Province) ตามมาตรา๔๕๙ประกอบดวยเทศบาลและเมองทำาหนาท

เปนกลไกในกระบวนการพฒนาและเปนองคกรปกครองสวนทองถน ในเขตพนทของตนเองอยางมประสทธภาพปจจบนฟลปปนสมจงหวดจำานวน ๗๘ จงหวด โครงสร างของจงหวดมผ ว าราชการจงหวด และรองผวาราชการจงหวด เปนฝายบรหารและมสภาจงหวดทำาหนาท

55รปแบบการบรหารองคกรปกครองสวนทองถนของประเทศไทยและตางประเทศ

เปนฝายนตบญญตตามมาตรา๔๖๓ทงนตามมาตรา๔๑ฝายบรหารและฝายนตบญญตตางไดรบเลอกตงโดยตรงจากประชาชนทงสน มวาระการดำารงตำาแหนง๓ปตามมาตรา๔๓แหงประมวลกฎหมายน

สรปองคกรปกครองสวนทองถนในประเทศฟลปปนสแมจะมโครงสรางขององคกรปกครองสวนทองถนในรปแบบนายก-สภาทองถน แตความพเศษขององคกรปกครองสวนทองถนคอการนำาเอาวฒนธรรมและระบอบการปกครองของชนเผาตางๆมากำาหนดเปนรปแบบขององคกรปกครองสวนทองถนรปแบบหนงทเรยกวา“หมบาน”ซงถอเปนสถาบนการปกครองทมลกษณะเฉพาะของประเทศฟลปปนสโดยทการปกครองภายในหมบานนนจะอาศยความสมพนธสวนตวเปนสำาคญ ใชขอบงคบ ทางศลธรรม โครงสรางทางสงคมไมซบซอนยดถอตวบคคลมากกวา หลกการทางกฎหมายมกฎหมายจารตประเพณมาใชบงคบเปนสำาคญ จงเหนไดวารปแบบขององคกรปกครองสวนทองถนเชนนเปนการนำาเอาสภาพสงคมชมชนและประชาชนมากำาหนดเปนรปแบบขององคกรปกครองสวนทองถนซงประชาชนสามารถมสวนรวมในการกอตงองคกรปกครองสวนทองถนไดอยางชดเจนจงเปนองคกรปกครองสวนทองถน ทมลกษณะเปนประชาธปไตยเปนอยางยง

56 ชดความรเบองตน

ภ�พท ๑.๓ โครงสร�งก�รปกครองทองถนในประเทศฟลปปนส๓๕

การกระจายอำานาจการปกครองของตางประเทศทงประเทศองกฤษประเทศญปนและประเทศฟลปปนส เหนไดวาแตละประเทศแมจะมโครงสรางองคกรปกครองปกครองสวนทองถนทแบงเปนฝายบรหารและสภาทองถนเหมอนกนแตพบวาแตละประเทศตางมรายละเอยดเฉพาะทแตกตางกนออกไปโดยเปรยบเทยบการรปแบบโครงสรางและลกษณะเดนขององคกรปกครองสวนทองถนในแตละประเทศดงตอไปน

๓๕ เรองเดยวกน,หนา๑๐.

โครงสรางการปกครองทองถนในประเทศฟลปปนส

หมบาน(Barangay)/เทศบาล(Municipality)/เมอง(City)/จงหวด(Province)

ฝายบรหาร สภาทองถน

57รปแบบการบรหารองคกรปกครองสวนทองถนของประเทศไทยและตางประเทศ

ต�ร�งท ๓.๑ ต�งร�งเปรยบเทยบองคกรปกครองสวนทองถนในกฎหม�ยต�งประเทศ

58 ชดความรเบองตน

59รปแบบการบรหารองคกรปกครองสวนทองถนของประเทศไทยและตางประเทศ

บทท ๓โครงสร�งสม�คมองคก�รต�ง ๆ ในประเทศไทย

๑. สม�คมองคก�รบรห�รสวนจงหวดแหงประเทศไทย

ประวตสม�คมองคก�รบรห�รสวนจงหวดแหงประเทศไทย

สมาคมองคการบรหารสวนจงหวดแหงประเทศไทยกอตงขนเมอพ.ศ.๒๕๓๙ไดมการจดการประชมใหญสมาชกสภาจงหวดทวประเทศเมอวนท๒๖-๒๗พฤษภาคม๒๕๓๙ทจงหวดเชยงใหมและไดมการ กอตง “สหพนธสมาชกสภาจงหวดแหงประเทศไทย”พรอมกนนนทประชมกไดมมตเลอกนายอดรจนทรวโรจนเปนประธานสหพนธสมาชกสภาจงหวดแหงประเทศไทยจากการดำาเนนการของสหพนธสมาชกสภาจงหวดแหงประเทศไทยอยางเขมแขงจงกอใหเกดการกอตงเปน“สมาคมสภาองคการบรหารสวนจงหวดแหงประเทศไทย”เมอวนท๑๖กรกฎาคม๒๕๔๒ โดยมนายอำานวยแชมชอยนายกองคการบรหารสวนจงหวดกาญจนบร เปนนายกสมาคมฯคนแรกมสำานกงานตงอยณสำานกงานองคการบรหารสวนจงหวดพระนครศรอยธยา

ตอมาเมอวนท๑๓พฤษภาคม๒๕๔๓สมาคมฯไดเปลยนชอเปน“สมาคมองคการบรหารสวนจงหวดแหงประเทศไทย”โดยมนายศกดาจาละนายกองคการบรหารสวนจงหวดสพรรณบร, นายภญโญ ตนเศษ

60 ชดความรเบองตน

นายกองคการบรหารสวนจงหวดชลบร,นายวทรชาตปฏมาพงษนายกองคการบรหารสวนจงหวดนครราชสมา,นายสานนทสพรรณชนะบรนายกองคการบรหารสวนจงหวดพทลง และนายธนภณกจกาญจน นายกองคการบรหารสวนจงหวดจนทบร เปนนายกสมาคมฯตามลำาดบและเมอวนท๑๖กรกฎาคม๒๕๕๖ทโรงแรมพลแมนขอนแกนราชาออคดจงหวดขอนแกนสมาคมองคการบรหารสวนจงหวดแหงประเทศไทย ไดจดประชมใหญสามญประจำาปพ.ศ.๒๕๕๖มมตเลอกนายชยมงคลไชยรบนายกองคการบรหารสวนจงหวดสกลนคร เปนนายกสมาคมองคการบรหารสวนจงหวดแหงประเทศไทยคนปจจบน

วตถประสงคของสมาคมเพอ๑.สงเสรมใหเกดความรวมมอระหวางสมาชกสมาคม๒.ปรกษาหารอแลกเปลยนความคดเหนระหวางสมาชกสมาคม๓.เปนศนยกลางประสานงานการพฒนาองคการบรหารสวนจงหวด๔.สงเสรมความสมพนธระหวางองคการบรหารสวนจงหวด

ทวประเทศใหพบปะสงสรรคชวยเหลอซงกนและกน๕.สงเสรมทางดานการศกษาศลธรรมจรรยา รวมทงรวมมอ

กบองคการกศลอนๆเพอสาธารณะประโยชน๖.ปกปองรกษาเกยรตของมวลสมาชกและสถาบนองคการบรหาร

สวนจงหวด๗.สงเสรมพฒนาองคการบรหารสวนจงหวดใหเกดความเจรญ

กาวหนาและอนๆทไมขดหรอแยงกบกฎหมาย๘.สงเสรมขนบธรรมเนยมประเพณวฒนธรรมและศลธรรมอนด

งามของบานเมอง๙.ไมดำาเนนการเกยวของกบการเมองแตประการใด๑๐.ไมมการจดตงโตะสนกเกอรและบลเลยด

61รปแบบการบรหารองคกรปกครองสวนทองถนของประเทศไทยและตางประเทศ

สทธและหน�ทของสม�ชก

๑.มสทธเขาใชสถานทของสมาคมโดยเทาเทยมกน๒.มสทธเสนอความคดเหนเกยวกบการดำาเนนการของสมาคมตอ

คณะกรรมการ๓.มสทธไดรบสวสดการตางๆทสมาคมไดจดใหมขน๔.มสทธเขารวมประชมใหญของสมาคม๕.สมาชกสามญมสทธในการเลอกตงหรอไดรบการเลอกตงหรอ

แตงตงเปนกรรมการ๖.สมาชกมสทธออกเสยงลงมตตางๆในทประชมได๗.มสทธรองขอตอคณะกรรมการเพอตรวจสอบเอกสารและบญช

ทรพยสนของสมาคม๘.มสทธเขาชอรวมกนอยางนอยของสมาชกสามญทงหมดหรอ

สมาชกจำานวนไมนอยกวา๑๐๐คนทำาหนงสอรองขอตอคณะกรรมการใหจดประชมใหญวสามญได

๙. มหนาทจะตองปฏบตตามระเบยบปฏบตและขอบงคบของสมาคมโดยเครงครด

๑๐.มหนาทประพฤตตนใหสมกบเกยรตทเปนสมาชกของสมาคม๑๑.มหนาทใหความรวมมอและสนบสนนการดำาเนนกจการตางๆ

ของสมาคม๑๒.มหนาทรวมกจกรรมทสมาคมไดจดใหมขน๑๓.มหนาทชวยเผยแพรชอเสยงของสมาคมใหเปนทรจกแพรหลาย

62 ชดความรเบองตน

คณะกรรมก�รบรห�รง�นสม�คมองคก�รบรห�รสวนจงหวด แหงประเทศไทย

นายกสมาคม นายชยมงคลไชยรบ นายกองคการบรหารสวนจงหวดสกลนคร

อปนายก นายบญเลศบรณปกรณ นายกองคการบรหารสวนจงหวดเชยงใหมนางสมทรงพนธเจรญวรกล นายกองคการบรหารสวนจงหวด พระนครศรอยธยานายกตตภทรรงธนเกยรต นายกองคการบรหารสวนจงหวดสรนทรนายสมาศกดกตตธรกล นายกองคการบรหารสวนจงหวดกระบนายพชยบญยเกยรต นายกองคการบรหารสวนจงหวด นครศรธรรมราช

เลขาธการนายชาตรอยประเสรฐ รองนายกองคการบรหารสวนจงหวด พระนครศรอยธยา

เหรญญกนายสนตไชยยศ รองนายกองคการบรหารสวนจงหวด สกลนคร

ปฏคมพ.ต.อ.ธงชยเยนประเสรฐ นายกองคการบรหารสวนจงหวดนนทบร

63รปแบบการบรหารองคกรปกครองสวนทองถนของประเทศไทยและตางประเทศ

นายทะเบยนนายบญชจนทรสวรรณ นายกองคการบรหารสวนจงหวด สพรรณบร

ประชาสมพนธนายพรชยโควสรตน นายกองคการบรหารสวนจงหวด อบลราชธาน

ผชวยเลขาธการนายสฤษฎพงษเกยวของ รองนายกองคการบรหารสวนจงหวดกระบนางจตราหมทอง ประธานสภาองคการบรหารสวนจงหวด นครสวรรค

ผชวยประชาสมพนธนางสาวจอมขวญกลบบานเกาะประธานสภาองคการบรหารสวนจงหวด สมทรสาคร

กรรมการนางพรรณสรกลนาถศร นายกองคการบรหารสวนจงหวดสโขทยนายอนวธวงศวรรณ นายกองคการบรหารสวนจงหวดแพรนายนรนดรดานไพบลย นายกองคการบรหารสวนจงหวดลำาพนนางสนสมม นายกองคการบรหารสวนจงหวดลำาปางดร.สมชอบนตพจน นายกองคการบรหารสวนจงหวดนครพนมนางมลยรกทองผา นายกองคการบรหารสวนจงหวดมกดาหารนพ.ศราวธสนตนนตรกษ นายกองคการบรหารสวนจงหวด หนองบวลำาภ

64 ชดความรเบองตน

นายนพนธคนขยน นายกองคการบรหารสวนจงหวดบงกาฬนายอครเดชทองใจสด นายกองคการบรหารสวนจงหวดเพชรบรณนางบงอรวลาวลย นายกองคการบรหารสวนจงหวดปราจนบรนายเผดจนยปร นายกองคการบรหารสวนจงหวดอทยธานนายทรงเกยรตลมอรณรกษ นายกองคการบรหารสวนจงหวด ประจวบครขนธนายมนตรชาลเครอ นายกองคการบรหารสวนจงหวดชยภมนายวสทธธรรมเพชร นายกองคการบรหารสวนจงหวดพทลงนายเศรษฐอลยฟร นายกองคการบรหารสวนจงหวดปตตานนายชาญพวงเพชร นายกองคการบรหารสวนจงหวดปทมธานนายอครวฒนอศวเหม นายกองคการบรหารสวนจงหวด สมทรปราการนายสพลจลใส นายกองคการบรหารสวนจงหวดชมพรดร.ยงยศอดรพพมพ ทปรกษานายกองคการบรหารสวนจงหวด มหาสารคามนายชาญชยงอยผาลา ประธานสภาองคการบรหารสวนจงหวด สกลนครนายทวนาทแกวนมต ปลดองคการบรหารสวนจงหวดสกลนครนางปรมพรอำาพนธ ปลดองคการบรหารสวนจงหวด สมทรสงครามนายสงบกนทะแกว ประธานสภาองคการบรหารสวนจงหวด เชยงใหมนายมนตรรกษศรทอง ประธานสภาองคการบรหารสวนจงหวด นครศรธรรมราชนางธญพรมงเจรญพร ประธานสภาองคการบรหารสวนจงหวด สรนทร

65รปแบบการบรหารองคกรปกครองสวนทองถนของประเทศไทยและตางประเทศ

นายบญสงหวรนทรรกษ ประธานสภาองคการบรหารสวนจงหวด พะเยานายวรโชตสคนธขจร ประธานสภาองคการบรหารสวนจงหวด เพชรบรณนายรวยชยกตตพรหมวงศ ประธานสภาองคการบรหารสวนจงหวด พงงานายประดษฐแสงจนทร ประธานสภาองคการบรหารสวนจงหวด ภเกตนายจำาลองขำาสา ประธานสภาองคการบรหารสวนจงหวด นนทบรนางดรณพนประสทธ รองประธานสภาองคการบรหาร สวนจงหวดสระแกวนายแสวงบญรกศลป ปลดองคการบรหารสวนจงหวดสระบรวาทรอยตรชาญยทธเกออรณเลขานการนายกองคการบรหารสวน จงหวดตรงนายศรศกดประทปรศมกล สมาชกสภาองคการบรหารสวนจงหวดสตล

66 ชดความรเบองตน

นายชยมงคล ไชยรบนายกองคการบรหารสวนจงหวดสกลนคร

นายกสมาคมองคการบรหารสวนจงหวดแหงประเทศไทย

นายชาตรอยประเสรฐรองนายกองคการบรหารสวนจงหวดพระนครศรอยธยา

เลขาธการสมาคมองคการบรหารสวนจงหวดแหงประเทศไทย

67รปแบบการบรหารองคกรปกครองสวนทองถนของประเทศไทยและตางประเทศ

๒. สม�คมสนนบ�ตเทศบ�ลแหงประเทศไทย (ส.ท.ท.)

ประวตคว�มเปนม�ของ สม�คมสนนบ�ตเทศบ�ลแหงประเทศไทย (ส.ท.ท.)

สมาคมสนนบาตเทศบาลแหงประเทศไทย(ส.ท.ท.)หรอทเรยกชอในภาษาองกฤษวาTheNationalMunicipalLeagueofThailand(NMITL) เปนสมาคมของหนวยราชการบรหารสวนทองถนแบบเทศบาลและเมองพทยารวมทงกรงเทพมหานครอยในความอปถมภของกระทรวงมหาดไทย ได ก อต งขนจากความร เรมของนายชำานาญ ยวบรณ นายกเทศมนตรนครกรงเทพมหานครในสมยนนโดยทานไดเปนหวหนาคณะผแทนนครกรงเทพฯ เดนทางไปรวมในการประชมใหญสหพนธเทศบาลนานาชาตครงท๒๔ซงจดขนทนครเบอรลนประเทศสหพนธสาธารณรฐเยอรมนตะวนตกเมอปพ.ศ.๒๕๐๒และเมอกลบมาทานไดนำาแนวความคดทจะใหเทศบาลตางๆ ในประเทศไทยไดรวมตวกน ในรปแบบของสมาคมเพอรวมมอกนดำาเนนกจการตางๆ โดยมวตถประสงคเพอสงเสรมการบรหารงานของเทศบาล รวมทงเพอทจะไดใหมการ แลกเปลยนความรในดานวชาการและใหมการชวยเหลอซงกนและกน และในเดอนตลาคม๒๕๐๒กไดมการนำาแนวความคดนเสนอตอทประชมใหญนายกเทศมนตรปลดเทศบาลและผตรวจราชการเทศบาลทวราชอาณาจกรณศาลาสนตธรรมจงหวดพระนครและทประชมใหญไดมมตเหนชอบ ในหลกการใหมการกอตงสมาคมของเทศบาลทวประเทศใชชอวาสนนบาตเทศบาลแหงประเทศไทย และใหมข อบงคบ ซงกำาหนดวตถประสงค รปแบบองคกรอำานาจหนาท เพอใชเปนแนวทางในการ ดำาเนนกจการของสมาคมสนนบาตเทศบาลแหงประเทศไทยซงสมาชกประกอบดวยเทศบาลทกแหงทวประเทศและไดมการประชมใหญครงแรก

68 ชดความรเบองตน

ทจงหวดชยงใหมซงมตของทประชมใหญ ไดเลอกนายชำานาญยวบรณเปนนายกสนนบาตเทศบาลแหงประเทศไทยคนแรก

การจดตงเพอใหสนนบาตเทศบาลแหงประเทศไทยทจดตงขนมฐานะเปน

นตบคคลมอำานาจดำาเนนการไดตามกฎหมายนายชำานาญยวบรณนายกสนนบาตเทศบาลแหงประเทศไทยคนแรกจงไดยนคำารองขอจดทะเบยนตอกระทรวงศกษาธการ เมอวนท๑๑ธนวาคม๒๕๐๒และกระทรวงศกษาไดพจารณาอนญาตใหจดตงขนไดเมอวนท๗มนาคม๒๕๐๓และไดจดทะเบยนมฐานะเปนสมาคมตามประมวลกฎหมายเพงและพาณชยทะเบยนเลขทจ.๖๔๓ลงวนท๒๒มนาคม๒๕๐๓ตอมาในทประชมใหญส.ท.ท.ไดมมตใหปรบปรงชอและไดจดทะเบยนสมาคมเลขทจ.๖๔๓ลงวนท๑๑พฤศจกายน๒๕๓๖ใหเรยกชอวา“สมาคมสนนบาตเทศบาลแหงประเทศไทย”

วตถประสงค ๑.สงเสรมความรวมมอและความสมพนธอนดระหวางเทศบาล

และองคกรปกครองสวนทองถนรปแบบอนๆซงเปนสมาชกของสมาคมสนนบาตเทศบาล

๒.สงเสรมความรวมมอและสงเสรมความสมพนธอนดระหวางเทศบาลกบองคกรชมชนองคกรภาคเอกชนรฐวสาหกจและองคกรของรฐบาลทกภาค

๓.สงเสรมความรวมมอและความสมพนธอนดระหวางเทศบาล ในประเทศไทยและกบองคกรปกครองทองถนและสมาคมองคกรปกครองทองถนในตางประเทศ

๔.สงเสรมการพฒนาระบบการเมองทองถนของเทศบาล๕.สงเสรมการพฒนาคณภาพการบรหารจดการและการจดบรการ

สาธารณะของเทศบาล

69รปแบบการบรหารองคกรปกครองสวนทองถนของประเทศไทยและตางประเทศ

๖. เปนองคกรตวแทนของเทศบาลทวประเทศ ในการดำาเนนกจกรรมทางการเมองรวมกบรฐบาลรฐสภาและองคกรทางการเมองในระดบชาต ในเรองทเกยวของกบการกำาหนดนโยบายการออกกฎหมายระเบยบฯลฯ วาดวยการกระจายอำานาจสทองถนและความสมพนธระหวางรฐบาลและองคกรปกครองทองถน

๗.ดำาเนนกจการใดๆอนอาจเปนรายไดของสมาคมสนนบาตเทศบาลแหงประเทศไทย

โครงสรางบรหาร

70 ชดความรเบองตน

นายวชย บรรดาศกดนายกเทศมนตรนครปากเกรดจงหวดนนทบรนายกสมาคมสนนบาต

เทศบาลแหงประเทศไทย