Að læra á lífið – lífsleikni í nútíð og framtíð

Að læra á lífið – lífsleikni í nútíð og framtíð.

Ráðstefna um lífsleikni 29 maí 2006

Erla Kristjánsdóttir

Kennaraháskóla Íslands

Áhrif lífsleikni á námsárangur

Heilarannsóknir Rannsóknir á hlutverki og áhrifum

tilfinninga Áhrif tilfinninga á skynsemi, áhuga og

athafnir, vellíðan og velgengni Tilfinningalæsi

Áhrif lífsleikni á námsárangur

Rannsóknir á áhrifum námsefnis í lífsleikni CASEL – Collaborative for Academic,

Social, and Emotional Learning

http://www.casel.org/home/index.php

Taugalífeðlisfræðilegar rannsóknir

Joseph LeDoux

Þrenningin sem ræður ríkjum í mannshuganum er: vit, tilfinningar og vilji

(Ledoux, 2002, bls. 24)

Antonio DamasioTilfinningar og skynsemi eru samofin og hvoru tveggja er nauðsynlegt til að leysa mál. (Damasio, 1997)

Möndlungurinn – hinn vökuli vörður

Vörðurinn bregst oft of sterkt við og sterkar tilfinningar geta truflað hæfnina til að hugsa skynsamlega og nota dómgreindina.

Joseph LeDoux , 1997

möndlungur

Ennisblöð - framheili;

stjórnstöð heilans áætlun, skipulagning, þrautalausn, kjörvís athygli,

persónuleiki, ýmsar „æðri

vitsmunalegar aðgerðir” þ. á m. hegðun og tilfinningar

Ennisblöð

Rannsóknir í sálarfræði

Meyer og Salovay Tilfinningagreind vísar til

hæfni í að viðurkenna tilfinningar og tengsl þeirra og til að byggja rökhugsun og lausnaleit á þeim grunni. Tilfinningagreind felur í sér hæfni til að skynja tilfinningar, samlaga þær, skilja upplýsingar sem þær veita og hafa stjórn á þeim.

Tilfinningagreind

Daniel Goleman Bókin Emotional

Intelligence: Why it can matter more than IQ. kom út 1995.

Engin félagsvísindabók hefur selst í jafnmörgum eintökum út um allan heim

Jákvæð sálarfræði (Positive Psychology)

Þar er leitast við að skilja og efla styrkleika og dygðir

sem gera einstaklingum og samfélögum kleift að

blómstra.

Heilinn að baki jákvæði sálarfræði

Dr. Mihaly Csikszentmihalyi er yfirmaður the Quality of Life Research Center við Claremont Graduate University. Hann er sérfræðingur í sköpunarmætti og jákvæðri sálarfræði. Hann skapaði hugtakið flæði sem er ástand sem fólk kemst í þegar það gleymir sér fullkomnlega í því sem það er að gera.

http://www.cgu.edu/pages/1871.asp

Rödd jákvæðrar sálarfræði

Dr.Martin Seligman

er yfirmaður the Positive Psychology Center við University of Pennsylvania. Hann hefur rannsakað lært hjálpaleysi og skrifað mikið um hamingju og bjartsýni.

http://www.ppc.sas.upenn.edu/

Að styrkja hið jákvæða

Jákvæð sjálfsmynd eflir heilbrigði, vellíðan og árangur. Sjálfsþekking styrkist með því að læra um tilfinningar,

hugsun, nám og samskipti. Yfirfærist á önnur námsviðfangsefni.

Metacognition: Þekking á eigin hugsun. Í þekkingu á eigin hugsun felst að við getum fylgst með hugsun okkar og stýrt henni og þannig beint henni að þeim atriðum og þáttum sem skipta máli við lausn einhverra verkefna. (Orðgnótt,bls. 60).

Hvað er heilbrigð sjálfsmynd?

Að þekkja eigin tilfinningar og áhrif þeirra. Að þekkja eigin styrk og veikleika. Að hafa trú á eigin getu Að eiga góð samskipti við aðra Að þekkja sinn innri mann, það sem skiptir

mann máli, innri styrk og innsæi

Sjálfs-kerfi

Þekking á eigin hugsun

Hugsun; hugarstarf

þekkingarsvið

CASEL Collaborative for Academic, Social, and Emotional Learning

Þrjú meginmarkmið CASEL Stuðla að framförum vísinda um félagslegt og

tilfinningalegt nám (SEL)• Efla samhæft námsefni og kennslu sem byggist á

fræðilegum grunni• Byggja upp sjálfbæra samstarfsstofnun til að koma

ætlunarverki okkar til leiðar.

CASEL Collaborative for Academic, Social, and Emotional Learning

Meta gæði námsefnis eða prógramma SEL Social, Emotional Learning SEAL Social, Emotional and Academic

Learning

Nám um tilfinningar, hugsun, nám og samskipti

Traust námsefni í lífsleikni

1. Skapar náms- umhverfi sem er• Öruggt• Umhyggjusamt• Vel stjórnað• Byggist á • þátttöku

2. Veitir góða kennslu í félags- og tilfinningalegri hæfn

• sjálfsvitund

• félagsvitund

• sjálfsstjórnun

• samskiptahæfni

• ábyrgar ákvarðanir

Betri tengsl við skólann

Áhættuminni hegðun, fleiri kostir og jákvæður þroski

Betri náms-árangur, meiri velgegnií námi og lífi

1

1 1

33

1

2

4

2

5

6

http://www.casel.org/about_sel/SELprograms.php

CASEL "Select" Programs

Caring School Community (Child Development Project) K-6 Project ACHIEVE preK-8

Community of Caring (Growing Up Caring) K-12 Reach Out to Schools: Social Competency Program (Open Circle Curriculum) K-5

High/Scope Perry Preschool Project preK-3 Resolving Conflict Creatively, Conflict Resolution in the Middle School and Partners in Learning (from ESR) K-8

I Can Problem Solve (ICPS) preK-6 Responsive Classroom K-6

Know Your Body K-6 Second Step preK-9

Learning for Life K-12 SOAR: Skills, Opportunity, and Recognition K-6

Lions-Quest "Skills" series--- Skills for Adolescence; Skills for Growing; Skills for Action K-12

Social Decision Making and Life Skills Development K-6

Michigan Model Teenage Health Teaching Module 6-12

PATHS  K-6 Tribes:  A New Way of Learning and Being Together preK-12

Peace Works K-12Voices: A Comprehensive Reading, Writing, and Character Education Program K-6

Productive Conflict Resolution  K-12  

Færni

Sjálfsvitund Félagsvitund Ábyrgar ákvarðanir Sjálfsstjórn Stjórn á samskiptum

Öruggt og vinsamlegt umhverfi Góð stjórnun og skipulag Nemendur geta lagt til málanna

Námsefnið verður að vera fagmannlega unnið og byggjast á traustum kenningum

Það þarf að gefa því tíma Nemendur þurfa að fá tækifæri til að beita því

sem þeir læra Það gefur ekki góða raun að vaða úr einu efni

í annað

http://www.edutopia.org/community/spiralnotebook/?p=41

Skoðanakönnun Edutopia.org Does emphasizing social and emotional learning

improve student performance?

When we asked about SEL in a recent Edutopia Poll, did you vote? Man, oh, man, did you ever...

98% sögðu JÁ

Maria Palandra

Nemendum sem eru færir í að leysa ágreiningsefni vegnar vel í skólanum. Þeir hjálpa til við að skapa og viðhalda jákvæðum bekkjarbrag og styrkja þannig nám sitt og annarra.

Svarið er JÁ

Katherine Weare Ég er sannfærð um að við

höfum áreiðanleg gögn, t.d. frá kerfisbundnum könnunum á lífsleikniefni, um sterk tengsl á milli náms í félags- og tilfinningalegum þáttum og námsárangurs.

Ég rannsakaði þessi gögn fyrir menntamálaráðuneytið og skrifaði langa og ítarlega skýrslu (What Works in Promoting Children´s Emotional and Social Competence and Wellbeing?). Í kjölfarið skrifaði ég bókina Developing the Emotionally Literate School (2004).

Þekking og þekkingarleit

Heimur eðlisfræðinnar

Heimur mannsins

Heimur líffræðinnar

Heimur afurða mannsinsHeimur sjálfsins

Lífsleikni

Þekking

Heimur sjálfsins

sálarfræði

félagssálfræði

heimspeki

siðfræði

bókmenntir

trúarbrögð

lífsleikni

Heimur líffræðinnar

líffræði

grasafræði

dýrafræði

dýralandafræði

vistfræði

Heimur mannsins

mannfræði

félagsfræði

Saga

bókmenntir

tungumál

málvísi

trúarbrögð

Heimur afurða mannsins

listir

fornleifafræði

arkitektúr

verkfræði

hagfræði

handverk

Heimur eðlisfræðinnar

eðlisfræði

efnafræði

jarðfræði

eðlisræn landafræði

stjörnufræði

Þeir geta ferðast í sjónum eins og fiskar

Þeir geta flogið í loftinu eins og fuglar

En þeir hafa ekki lært að ganga hönd í hönd eins og bræður. (Martin Luther King)