View
3
Download
0
Category
Preview:
Citation preview
Ing. J.C. Baumann 1-2-2018 Heerde In samenwerking met stichting Hoogoverijssel en Laagvliegroutes Nee Friesland
Data-analyse en visualisaties mede tot stand gekomen door BitMark
Verblijfsrecreatie Gelderland Overijssel en Friesland
Analyse van de economische schade door laagvliegroutes Lelystad Airport
Analyse van de economische schade door laagvliegroutes Lelystad Airport
Pagina | 1
Disclaimer:
Deze analyse is gebaseerd op de officiële informatie van Lelystad Airport en de Schiphol Group. De
berekening van de economische schade voor de verblijfsrecreatie in Friesland, Overijssel en
Gelderland is indicatief. Er ontbreekt tot op heden een degelijk maatschappelijke kosten- en baten
analyse van het openstellen van Lelystad Airport (LEY) voor groot verkeer waarbij de effecten voor
bovengenoemde provincies in meegenomen worden. De totale kosten zullen veel hoger uitvallen dan
in dit rapport gepresenteerd omdat hier slechts een gedeelte van de vrijetijdseconomie bekeken
wordt. Er wordt daarom dringend aanbevolen om de totale kosten en baten van het openstellen van
Lelystad Airport op korte termijn alsnog nader te onderzoeken.
Analyse van de economische schade door laagvliegroutes Lelystad Airport
Pagina | 2
Inhoud
Inleiding ................................................................................................................................................... 3
Conclusie ................................................................................................................................................. 5
Kengetallen verblijfsrecreatie in Gelderland ........................................................................................... 6
Kengetallen verblijfsrecreatie in Overijssel ............................................................................................ 7
Kengetallen verblijfsrecreatie in Friesland ............................................................................................. 8
Totalen kengetallen verblijfsrecreatie in Gelderland, Overijssel en Friesland ........................................ 9
Totalen kengetallen verblijfsrecreatie direct onder de vliegroutes in Gelderland, Overijssel en
Friesland ................................................................................................................................................ 10
Toegepaste methode en bronnen: ........................................................................................................ 11
Analyse van de economische schade door laagvliegroutes Lelystad Airport
Pagina | 3
Inleiding
Dit onderzoek richt zich op de economische schade voor de verblijfsrecreatie onder de
laagvliegroutes als gevolg van de beoogde implementatie van Lelystad Airport (LEY) per april 2019.
Positieve en negatieve baten
Tot op dit moment, worden door de overheid uitsluitend de kansen en economisch voordelen van
LEY belicht. Tegenover deze positieve baten staan echter ook negatieve baten en zoals uit dit
onderzoek blijkt zijn die negatieve baten in dit geval factoren groter. De voorziene economische groei
rond LEY zal ten koste gaan van de economie in de regio’s Friesland, Overijssel en Gelderland.
Friesland, Overijssel en Gelderland hebben een grote vrijetijdseconomie. In het bijzonder de
verblijfsrecreatie in Friesland, Overijssel en Gelderland zal door de implementatie van de
laagvliegroutes zwaar getroffen worden.
Ernstige aantasting kernwaarden
Een in september 2017, door de Recron onder haar leden, uitgevoerde enquête m.b.t. dit onderwerp
laat zien dat 74% van de respondenten een negatieve impact op de omzet verwacht, 34% verwacht
dat de gevolgen zéér, tot zwaar negatief zullen zijn.
De reden daarvoor is dat de verblijfsrecreatie in deze gebieden gebaseerd is op de kernwaarden
rust, stilte en natuur. Deze kernwaarden zullen onherstelbaar aangetast worden door geluid en
vervuiling als er met ingang van april 2019 vanaf Lelystad Airport gevlogen gaat worden. (zie
onderstaande kaart van de laagvliegroutes).
Laagvliegroutes van en naar Lelystad Airport
Analyse van de economische schade door laagvliegroutes Lelystad Airport
Pagina | 4
Als vanaf 1 april 2019 vliegtuigen op 1800 meter over tenten, caravans en vakantiehuizen gaan
vliegen zal dat met groot lawaai gepaard gaan (zie de tabel op pagina 10). Met name de pieken in de
vluchten tussen 6 en 8 uur s ’morgens (15% van het totaal aantal vluchten) en in de avond (45% van
het totaal aantal vluchten) zullen desastreus zijn voor de accommodaties direct onder de route (zie
de onderstaande figuur).
De piek van het aantal vakantievluchten per dag ligt daarbij ook nog eens juist in de
zomermaanden, gelijk met het seizoen voor de verblijfsrecreatie op de grond.
In een stille of zeer stille omgeving is een piekgeluid van een op 1800 meter overvliegend vliegtuig
een zeer grote verstoring.
Bron: Analyse van de geluidstudie voor Lelystad Airport, MER-deelonderzoek 4a Door: dr. ir. L.J.M. Adegeest Datum: 27 juli 2017 Versie: 1.3
Kader
Het onderzoek heeft zich tot de bovengenoemde regio’s beperkt maar de laagvliegroutes lopen ook
nog verder over Noord- en Zuid-Holland en Brabant met, voor een deel, soortgelijke effecten.
Daarnaast is verblijfsrecreatie slechts een deel van de totale vrijetijdeconomie en zullen er ook
uitstralende negatieve effecten zijn naar andere delen van de regionale economie, waardoor de
maatschappelijke schade uiteindelijke veel hoger zal uitvallen.
Analyse van de economische schade door laagvliegroutes Lelystad Airport
Pagina | 5
Conclusie
Het onderzoek gaat uit van het begrip verblijfsrecreatie zoals dat door het CBS gedefinieerd is.
Hierbij gaat het om de toeristische overnachtingen in 4 soorten accommodaties
Hotels
Huisjesparken
Campings
Groepsverblijven
In eerste instantie is er naar de totale verblijfsrecreatie in de 3 provincies gekeken.
Vervolgens is er een profiel van 6 km aan weerszijden van de vliegroutes over het totale gebied
geprojecteerd (zie pagina 11: Toegepaste methode en bronnen).
Aangetoond is dat minimaal 30% van alle verblijfsaccommodaties binnen deze projectie liggen.
Werkgelegenheid versus werkeloosheid
Lelystad Airport zal extra werkgelegenheid voortbrengen. Deze werkgelegenheid is afhankelijk van
het aantal passagiers. Bij 1 miljoen passagiers, wat wordt bereikt in het vierde jaar na opening, is de
verwachting dat er 400 directe een 80 indirecte banen zijn gecreëerd.
Deze banengroei wordt echter volledig teniet gedaan door de te verwachten verliezen in de
werkgelegenheid binnen, alleen al, de verblijfsrecreatie.
Samenvattend is de conclusie dat het direct onder de vliegroutes gaat om
te verwachten grote schade aan:
872 verblijfsaccommodaties
232.596.480 euro omzet
5220 banen
De bedrijven in dit gebied zullen direct geraakt worden in de kernwaarden van hun commerciële aanbod: rust stilte en natuur. De omzetten zullen zwaar negatief getroffen worden en uiteindelijk zal met name dit
deel van de recreatiesector met verliezen, faillissementen en werkeloosheid te maken
krijgen. Daarbij zullen de uitstralende effecten, ook veel verder in de regionale
economie, dusdanig voelbaar worden dat ook de leefbaarheid in het getroffen gebied
in het geding zal komen.
Ook is het duidelijk dat een maatschappelijke kosten- baten analyse voor het
openstellen van Lelystad Airport ontbreekt.
Een onzorgvuldige afweging van economische belangen zal leiden tot
serieuze schadeclaims en daarmee hoge extra kosten voor de overheid.
Analyse van de economische schade door laagvliegroutes Lelystad Airport
Pagina | 6
Kengetallen verblijfsrecreatie in Gelderland (Bronnen: Visit Veluwe, NBTC NIPO Research CVO, Provincie Gelderland, CBS, LISA)
Aantal hotels: 380
Aantal campings: 504
Aantal huisjesterreinen: 228
Aantal groepsaccommodaties: 163
Totaal aantal accommodaties: 1275
Aantal toeristische overnachtingen: 13.943.000
Gemiddelde besteding: € 30,40
Omzet: € 423.867.200
Aantal banen: 9000
Publicaties:
http://statline.cbs.nl/StatWeb/publication/?VW=T&DM=SLnl&PA=82062NED&LA=nl
https://www.gelderland.nl/bestanden/Documenten/Gelderland/06Werk-en-
ondernemen/171025_kerncijfers_vrijetijdseconomie_oktober%202017.pdf
https://www.gelderland.nl/bestanden/Documenten/Gelderland/Kaarten-en-
cijfers/161104_Kerncijfers_Toerisme_Veluwe_2016.pdf
Analyse van de economische schade door laagvliegroutes Lelystad Airport
Pagina | 7
Kengetallen verblijfsrecreatie in Overijssel (Bronnen: Regio Monitor 2016, CBS, NIPO Research CVO, LISA)
Aantal hotels: 207
Aantal campings: 305
Aantal huisjesterreinen: 160
Aantal groepsaccommodaties: 107
Totaal aantal accommodaties: 779
Aantal toeristische overnachtingen: 6.200.000
Gemiddelde besteding: € 30,40
Omzet: € 188.480.000
Aantal banen: 4470
Publicaties:
http://statline.cbs.nl/StatWeb/publication/?VW=T&DM=SLnl&PA=82062NED&LA=nl
http://statline.cbs.nl/Statweb/publication/?VW=T&DM=SLNL&PA=82059NED&D1=a&D2=0&D3=1-
2&D4=8&D5=16,33,50,54,58,62-64&HD=160407-1651&HDR=G3,T,G2&STB=G1,G4
https://www.marketingoost.nl/nl/publicaties/factsheets-regiomonitor-2016-2017/
Analyse van de economische schade door laagvliegroutes Lelystad Airport
Pagina | 8
Kengetallen verblijfsrecreatie in Friesland
(Bronnen: Monitoringsrapportage economie van de gastvrijheid 2014, CBS, NIPO Research CVO)
Aantal hotels: 261
Aantal campings: 268
Aantal huisjesterreinen: 160
Aantal groepsaccommodaties: 157
Totaal aantal accommodaties: 852
Aantal overnachtingen: 5.361.000
Gemiddelde besteding: € 30,40
Omzet: € 162.974.400
Aantal banen: 3930
Publicaties:
http://statline.cbs.nl/StatWeb/publication/?VW=T&DM=SLnl&PA=82062NED&LA=nl
https://provinciale-begroting.frl/2018/wp-content/uploads/sites/4/2017/09/Beleidsbrief-Gastvrijheidseconomie.pdf
https://www.fryslan.frl/bestuur/ingekomen-stukken-2017_3253/item/ingekomen-stukken-week-29-2017_7540.html
Analyse van de economische schade door laagvliegroutes Lelystad Airport
Pagina | 9
Totalen kengetallen verblijfsrecreatie in Gelderland, Overijssel en
Friesland
Aantal hotels: 848
Aantal campings: 1077
Aantal huisjesterreinen: 554
Aantal groepsaccommodaties: 427
Totaal aantal accommodaties: 2906 Aantal overnachtingen: 25.504.000
Gemiddelde besteding: € 30,40
Omzet: € 775.321.600
Aantal banen: 17.400
Analyse van de economische schade door laagvliegroutes Lelystad Airport
Pagina | 10
Totalen kengetallen verblijfsrecreatie direct onder de vliegroutes in
Gelderland, Overijssel en Friesland
Met gebruikmaking van de in het volgende hoofdstuk beschreven methode op basis van openbaar
beschikbare datasets zijn de vliegroutes over de 3 provincies ingetekend.
Wanneer een vliegtuig op 1800 meter hoogte pal overvliegt veroorzaakt dat bijvoorbeeld 60 dB(A)
piekgeluid. Wat de hinderbeleving betreft wordt met name de frequentie van pieken als hinderlijk
ervaren. Hoe meer pieken, hoe hinderlijker. Iets wordt al als een piek ervaren, als het 10 dB meer is
dan het achtergrondgeluid.
In onderstaande tabel is aangegeven wat dat op afstanden tot 5000 meter betekent voor de Factor
meer lawaai in het geval van stille en zeer stille omgeving.
Tabel (bij benadering en afgerond in hele decibellen):
Afstand Geluid Extra bovenop 30 dB (zeer
stil)
Factor meer lawaai
Extra bovenop 35 dB (stil)
Factor meer lawaai
1.800m 60,00 dB 30,00 dB 1.024 25,00 dB 322
2.000m 58,48 dB 28,48 dB 721 23,48 dB 227
3.000m 51,96 dB 21,96 dB 160 16,96 dB 50,3
4.000m 46,46 dB 16,46 dB 44,8 11,46 dB 14,1
5.000m 41,53 dB 11,53 dB 9,04 4,53 dB 2,85
Bron: http://www.rekenvoorbeeld.nl/index.php?view=article&id=18
Omdat er rekening gehouden moet worden met koersafwijkingen tot 1500 meter van de lijn gelden
de waarden in de bovenstaande tabel tot 6 km aan weerszijden van de geprojecteerd vliegroutes.
Uit deze projectie blijkt dat in Friesland en Overijssel 30% van de accommodaties direct onder de
laagvliegroutes liggen. (Totaal Overijsel en Friesland: 1631 accommodaties, totaal direct onder de
vliegroutes Overijsel en Friesland: 491 accommodaties, Ratio: 491/1631=0.3)
Voor Gelderland is alleen de dataset met campings openbaar beschikbaar.
Daaruit blijkt dat 50% van de campings direct onder de routes liggen. Mogelijk ligt de uiteindelijke
ratio hier dus hoger maar voor het totaal wordt ook hier (conservatief) gerekend met 30%.
Dit betekent dat er 872 verblijfaccommodaties direct onder de laagvliegroutes liggen. Daarmee wordt een werkgelegenheid ter grootte van 5220 banen en een omzet van € 232.596.480 zéér ernstig getroffen.
Analyse van de economische schade door laagvliegroutes Lelystad Airport
Pagina | 11
Toegepaste methode en bronnen:
In een geospatial Database (Postgis) zijn de route elementen, evenals ondergenoemde bronnen als
tabellen beschikbaar gemaakt. Dit maakt het mogelijk deze informatie aan elkaar te koppelen op
basis van geografische overlap.
Als eerste is er een set gemaakt van de route elementen met een 6-km contour, dat wil zeggen een
contour die 6 kilometer naar links en 6 kilometer naar rechts gaat t.o.v. de getekende route.
Vervolgens is op basis van geografische ligging bepaald welke verblijfsrecreatie (uit bovengenoemde
bronnen) een (gedeeltelijke) overlap heeft met deze contour. Voor Friesland en Overijssel is dat alle
getroffen verblijfsrecreatie, voor Gelderland alleen de campings.
Let op, in Overijssel en Gelderland worden de campings als polygoon weergegeven op basis van de
grootte van het verblijf. Kleine verblijven vallen dus slecht op. Daarom is hieronder ingezoomd per
provincie waarbij de namen als label zijn weergegeven. Daarbij valt op dat er heel veel kleine
accommodaties zijn.
Analyse van de economische schade door laagvliegroutes Lelystad Airport
Pagina | 12
Zoom in op Friesland:
Analyse van de economische schade door laagvliegroutes Lelystad Airport
Pagina | 13
Zoom in op Overijssel:
Analyse van de economische schade door laagvliegroutes Lelystad Airport
Pagina | 14
Zoom in op Gelderland:
Analyse van de economische schade door laagvliegroutes Lelystad Airport
Pagina | 15
Bronnen
Gebruikte route kaart:
https://www.google.com/maps/d/viewer?mid=16DtIkJ_5DOa8UPcnGoRjJpqR5MU&ll=52.961354794
65924%2C4.602584850000085&z=7
Gebruikte zoekbron:
https://data.overheid.nl/
Gebruikte Datasets:
Overijssel
Verblijfsrecreatie:
http://services.geodataoverijssel.nl/geoserver/B51_recreatie/wms?
B5. Recreatieterreinen verblijfsrecreatie
Friesland
http://geoportaal.fryslan.nl/arcgis/services/ProvinciaalGeoRegister/PGR2/MapServer/WMSServer?
Recreatiewoningen
Hotels
Groepsaccommodaties
Campings
Gelderland
https://data.overheid.nl/data/dataset/campings-en-kampeerterreinen/resource/2a8ae0dc-6150-
4716-b75c-4568e8816a51
Campings en kampeerterreinen, gebruikt voor alleen Gelderland
CBS Gebiedsindeling (2016)
https://geodata.nationaalgeoregister.nl/wijkenbuurten2016/wfs
Recommended