View
2
Download
0
Category
Preview:
Citation preview
Analyses op basis van het Vlaams milieu-input-outputmodel
Koen SmeetsDiensthoofd Administratief- en datacentrum
13.09.2012
Koen Smeets
Inhoud
Structuur Vlaams milieu input-output model Analyses Milieu-impact van productie- en consumptieactiviteiten in Vlaanderen Andere studies
Conclusies
3
Koen Smeets4
Koen Smeets
Milieu-impact van productie- en consumptieactiviteiten in Vlaanderen
Studie uitgevoerd door het VITO i.o.v. MIRA Studie bekijkt milieu-impact vanuit 2 invalshoeken: Productieperspectief Impact gekoppeld aan de productie van goederen en diensten in Vlaanderen Goederen en diensten bestemd voor eigen markt en export Enkel impact gekoppeld aan eigen activiteit van Vlaamse sectoren
Consumptieperspectief Impact gekoppeld aan de productieketens van in Vlaanderen
geconsumeerde goederen en diensten (impact in de rugzak) Impact van productie bij Vlaamse sectoren Impact bij productie in het buitenland
Impact gekoppeld aan de gebruiksfase
5
Koen Smeets
Productieperspectief
Aanbodperspectief Directe milieu-impact van 117 sectoren in het model Zowel wat betreft levering aan andere sectoren (intermediaire vraag) als
levering voor Vlaamse eindgebruiker en export Exclusief voorketen!
Finale vraag perspectief Directe milieu-impact van de sector die gekoppeld is aan productie voor
finale vraag Indirecte milieu-impact gekoppeld aan de Vlaamse productieketen van
de intermediaire producten Inclusief Vlaamse voorketen!
6
Koen Smeets7
Koen Smeets8
aanbodperspectief:
Ranking van Vlaamse sectoren volgens directebroeikasgasemissies per euro output (top 10)
40A1 Productie en distributie van elektriciteit, gas, stoom en warm water
01A1 Landbouw, jacht en aanverwante diensten
61B1 Binnenvaart
05A1 Visserij en het kweken van vis en schaal- en schelpdieren
62A1 Luchtvaart
27A1 Vervaardiging van ijzer en staal, ferro-legeringen (EGKS), en buizen
90A1 Afvalwater- en afvalverzameling; straatreiniging, markt
90A3 Afvalwater- en afvalverzameling; straatreiniging, niet-markt
23A1 Vervaardiging van cokes, geraffineerde aardolieproducten en splijt- en kweekstoffen
24A1 Vervaardiging van chemische basisproducten
0,00%
0,50%
1,00%
1,50%
2,00%
2,50%
3,00%
3,50%
4,00%
0
1000
2000
3000
4000
5000
6000
40A1 01A1 61B1 05A1 62A1 27A1 90A1 90A3 23A1 24A1
aand
eel i
n to
tale
out
put i
n Vl
aand
eren
(%)
g CO
2-eq
per
eur
o ou
tput
directe broeikasgasemissies per euro output
% van totale output
Gemiddelde directe BKG emissies per euro output
Koen Smeets9
aanbodperspectief:
Verdeling van de directebroeikasgasemissies van een sector over de verschillende bestemmingen
24A1 Vervaardiging van chemische basisproducten27A1 Vervaardiging van ijzer en staal, ferro-legeringen en buizen23A1 Vervaardiging van cokes, geraffineerde aardolieproducten en splijt- en kweekstoffen
60A1+60B1+60C1+60B3 Vervoer per spoor, personenvervoer te land volgens een dienstregeling, taxi’s, overig vervoer van personen te land, goederenvervoer over de weg en verhuisdiensten en vervoer via pijpleidingen
01A1 Landbouw, jacht en aanverwante diensten40A1 Productie en distributie van elektriciteit, gas, stoom en warm water62A1 Luchtvaart61A1 Zee- en kustvaart
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
vraag voor export naar ROB
vraag voor export naar ROW
vraag voor export naar EU
finale Vlaamse vraag
intermediaire vraag
Koen Smeets10
finale vraag perspectief:
De top tien van sectoren met de hoogste directe+indirecte broeikasgasemissies per euro output
40A1 Productie en distributie van elektriciteit, gas, stoom en warm water
01A1 Landbouw, jacht en aanverwante diensten
61B1 Binnenvaart
27A1Vervaardiging van ijzer en staal, ferro-legeringen (EGKS), en buizen
05A1 Visserij en het kweken van vis en schaal- en schelpdieren
62A1 Luchtvaart
90A3 Afvalwater- en afvalverzameling; straatreiniging, niet-markt
90A1 Afvalwater- en afvalverzameling; straatreiniging, markt
24A1 Vervaardiging van chemische basisproducten
15A1 Productie en verwerking van vlees en vleesproducten
0,0%
0,5%
1,0%
1,5%
2,0%
2,5%
3,0%
3,5%
4,0%
4,5%
0
1.000
2.000
3.000
4.000
5.000
6.000
7.000
40A1 01A1 61B1 27A1 05A1 62A1 90A3 90A1 24A1 15A1
Tota
le o
utpu
t (m
io e
uro)
g CO
2-eq
per
eur
o ou
tput
Directe+indirecte Vlaamse broeikasgasemissies per Euro output
aandeel in finale vraag
Gemiddelde directe+indirecte Vlaamse BKG emissies per euro output
Koen Smeets11
finale vraag perspectief:
Verdeling van de directe + Vlaamse indirecte broeikasgasemissies gekoppeld aan een product over de verschillende finale vraag-categorieën
24A1 Chemische basisproducten
27A1 IJzer en staal in primaire vormen en ferrolegeringen en buizen
23A1 Cokes, geraffineerde aardolieproducten en splijt- en kweekstoffen
60A1+60B1+60C1+60B3 Vervoer te land en vervoer via pijpleidingen
01A1Producten van de landbouw, jacht en diensten in verband met deze activiteiten
15A1 Vlees en vleesproducten
40A1 Elektriciteit, gas, stoom en warm water
62A1 Luchtvervoer
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
Finale vraag voor export naar ROB
Finale vraag voor export naar ROW
Finale vraag voor export naar EUR
Finale vraag voor VL
Koen Smeets
Consumptieperspectief
12
Consumptieperspectief
Verdeling van Vlaamse finale vraag over de verschillende finale vraagcategorieën
Koen Smeets13
54%
1%
25%
20%
0%
Finale consumptiehuishoudens
Finale consumptie IZW
Finale consumptieoverheid
Investeringen in vasteactiva
Veranderingen invoorraden
55%
19%
9%
16%
1%
Huishoudens -productiefase
Huishoudens -consumptiefase
Overheid - productiefase
investeringen -productiefase
overige - productiefase
Aandeel van de finale vraag categorieën in de totale broeikasgasemissies ten gevolge van Vlaamse consumptie
Koen Smeets14
Overzicht 15 meest en minst BKG-
intensieve productieketens
0,00 1,00 2,00 3,00 4,00 5,00 6,00 7,00
Elektriciteit, gas, stoom en warm waterSteenkool en bruinkool; turf
Cokes, geraffineerde aardolieproducten en splijt- en…IJzer en staal in primaire vormen en ferrolegeringen en buizen
Producten van de landbouw, jacht en diensten in verband…Binnenvaart
Overige niet-metaalhoudende minerale producten,…Luchtvervoer
Chemische basisproductenGlas en producten van glas
Afvalwater- en afvalverzameling en -verwerking, marktAfvalwater- en afvalverzameling en -verwerking, niet-markt
Andere delfstoffenProducten van recuperatie
Vis en visserijproducten; diensten in verband met de visserijOpenbaar bestuur, excl. verplichte sociale verzekering
Diensten in verband met computersVerplichte sociale verzekering
Rechtskundige diensten, accountants, boekhouders en…Audiovisuele diensten, radio en televisie (niet-markt)
Vervoerondersteunende activiteiten, niet-marktDiensten van architecten, ingenieurs en aanverwante…
Advies inzake bedrijfsvoering en beheer, holdingsOndersteunende diensten in verband met financiële…
Diensten van financiële instellingen, exclusief het…Openbaar onderwijs
Diensten van het verzekeringswezen en van…Exploitatie van en handel in onroerend goed
Overig amusement, niet marktArbeidsbemiddeling
kg BKG-emissie/euro
prod
uct g
roep
en
15 meest intensieve productieketens
15 minst intensieve productieketens
Consumptieperspectief
Koen Smeets15
Verdeling van BKG-emissies ten gevolge van de Vlaamse consumptie (enkel productiefase) over de verschillende regio’s
BKG-emissies gekoppeld aan consumptiedomeinen
Koen Smeets16
Overzicht aandelen van belangrijkste consumptiedomeinen in de totale BKG-emissies verbonden aan consumptie van Vlaamse huishoudens
Consumptiedomein voeding
Koen Smeets17
Verdeling van de totale BKG-emissies verbonden aan het consumptiedomein ‘voeding’ over de verschillende consumptieactiviteiten
70%
27%
3%
voedingswaren
opslag en bereiding
afwassen
Consumptiedomein voeding
Koen Smeets18
Verdeling van de totale BKG-
emissies verbonden aan het consumptiedomein ‘voeding’ over de
verschillende productgroepen70%
13%
14%
2% 1%
voedingswarenopslag en bereiding voedingaankoop+gebruik toestellen
Opslag en bereiding voedingdiensten
afwassen,kook- en eetgereiaankoop+gebruik toestellen
afwassen,kook-en eetgereiandere
70% 13% 14% 2% 1%
Productgroep ‘voedingswaren’
Koen Smeets19
Detailanalyse van de
productgroep ‘voedingswaren’
voor BKG-emissies
17%
1%
70%
3%
8%
1%
voedingswaren voedingswaren voedingswaren voedingswaren voedingswaren voedingswarenProductieketen productieketen productieketen productieketen productieketen productieketen
01A1 (landbouw-producten)05A1 (vis en visserijproducten)
15 A-L1 + 16A1 (bewerkte voedingswaren) 51A1 (groothandel) 51A2 (kleinhandel) overige
17% 1% 70% 3% 8% 1%
Ketenanalyse consumptiedomein voeding
Koen Smeets20
Directe en indirecte bijdrage van processen in BKG-emissies t.g.v.“voeding” door HH
Verder detail van impact van ‘voedingswaren’
Koen Smeets21
Vergelijking productie- en consumptieperspectief
Koen Smeets22
-10
-5
0
5
10
15
20
Vlaanderen
Productieperspectief (territoriaal)
Consumptieperspectief
"Geïmporteerde" BKG emissies: nationale BKGemissies ingebed in export
"Uitbestede" BKG emissies: vermeden nationaleBKG emissies door import
BKG-intensiteit sectoren buiten Vlaanderen wordt verondersteld gelijk te zijn met binnen Vlaanderen
Vergelijking productie- en consumptieperspectief
Koen Smeets23
-15
-10
-5
0
5
10
15
20
Vlaanderen
Productieperspectief (territoriaal)
Consumptieperspectief
"Geïmporteerde" BKG emissies: nationale BKGemissies ingebed in export
"Uitbestede" BKG emissies: BKG emissies ingebedin import
BKG-emissies in buitenland gemodelleerd volgens IO-model
Koen Smeets
Milieu-impact van productie- en consumptieactiviteiten in Vlaanderen
Belang van goed schatting buitenlandse milieudruk Voortgang onderzoek ikv Vlaams IO-model
Volledige MIRA studie is veel meer uitgebreid 5 impactcategoriën voor emissie naar lucht (BKG, verzurende emissies,
emissie ozonprecursoren, PM&à en PM2,5) Detailanalyses voor drie belangrijkste consumptiedomeinen (huisvesting,
transport en voeding)
Volledige studie met beleidsconclusies is vanaf eind september beschikbaar op MIRA-website
www.milieurapport.be
24
Thesis Universiteit Gent: Clusteranalyse Vlaamse sectoren
Gebruik van monetaire tabellen Vlaamse IO-model (data 2003)
17 clusters geïdentificeerd met vergelijkbare aankoop- en of verkoopspatronen
Per cluster belangrijkste klanten en leveranciers geïdentificeerd om structuur te bepalen
Analyse van economisch belang en geografische concentratie
Beleidsaanbevelingen Vb. Farma & onderwijs zou moeten
investeren in open innovatiecentra, zodat innovatiecapaciteit toeneemt
Koen Smeets25
Haalbaarheid van een CO2-, water- en afvalneutrale voedingsindustrie
Studie uitgevoerd door het VITO in opdracht van Vlaamse Overheid
Gebruik van monetaire tabellen en milieutabellen uit Vlaamse IO-model (data 2007)
Nulmeting in Vlaamse voedingssectoren
Aan nulmeting worden mogelijke maatregelen en scenario’s getoetst Studie loopt nog
Koen Smeets26
Provincie Limburg CO2-neutraal
Studie uitgevoerd door het VITO in opdracht van Provincie Limburg In het kader van: ‘Totaal Actieplan CO2’
(TACO2) waarmee de provincie CO2-neutraliteit nastreeft tegen 2020
Doel studie: mee richting geven aan CO2-beleid van de provincie Limburg
Focus op indirecte emissies die gevolg zijn van activiteiten in de provincie, maar waarvan de bronnen zich niet in de provincie bevinden = scope 3 emissies
Koen Smeets27
Aandeel van sectoren in de scope 3 emissies (kton CO2 eq.)
Provincie Limburg CO2-neutraal
Conclusie: scope 3 emissies worden geraamd op een grootteorde van om en bij de
6.000 kton CO2 eq. Provincie Limburg is economisch gezien een exportprovincie Via het IO-model werd aangetoond dat de provincie ecologisch gezien
een importprovincie is (import van emissies onder vorm van grondstoffen en producten)
Een exportprovincie heeft ecologisch gezien dus niet altijd een kleinere voetafdruk dan een importprovincie als een groot deel van de grondstoffen van elders aangevoerd wordt!
Geïmporteerde emissies toegewezen aan de activiteiten in het buitenland zegt iets over welke bronnen een aandachtspunt vormen
Koen Smeets28
MIP2-forecaststudie: identificeren van interessante sectoren voor onderzoek mbt innovatiekracht
I/O gebruikt om tot een selectie te komen van de meest relevante (naar aantal bedrijven en milieu-impact) sectoren voor de bepaling/kwalitatieve inschatting van hun ‘innovatiekracht’.
De selectie naar milieu-impact is gebaseerd op gegevens uit het Vlaams IO-model.
Op basis van de afweging naar milieuwinst, aantal bedrijven per sector en de beschikbaarheid van gegevens werd een selectie gemaakt van nader te onderzoeken sectoren.
Koen Smeets29
Koen Smeets
Conclusies
Gegevens uit het IO-model worden regelmatig opgevraagd Ze worden niet altijd gebruikt Software, indeling van de milieuparameters niet afgestemd, niet
betrokken bij ontwikkeling van tabellen, buitenlandse milieu-impact-gegevens
De monetaire tabellen worden vaker gebruikt, los van de milieu-extensietabellen
Het uitvoeren van analyses is makkelijk wanneer betrokken bij het ontwikkelen van het model
Er wordt in de loop van de volgende jaren binnen SuMMa(steunpunt duurzaam materialenbeleid) gewerkt aan fysische AGT.
30
Bronvermelding
• Vercalsteren, et al., 2012, Milieu-impact van productie- en consumptieactiviteiten in Vlaanderen, in opdracht van MIRA
• Vercalsteren et al., 2012, MIP2-forecaststudie: identificeren van interessante sectoren, in opdracht van …
• Vercalsteren et al., 2012, Provincie Limburg CO2-neutraal (TACO2-studie), in opdracht van Provincie Limburg
• Thesis, 2012, Clusteranalyse van Vlaamse sectoren, UGent
Koen Smeets31
Dank voor uw aandachtZijn er nog vragen?
Recommended