View
7
Download
0
Category
Preview:
Citation preview
Aneurysmavandelichaamsslagader(aorta)indebuikDeopenprocedure
1. Welkom 32. Hetaneurysmavandeaortaindebuik 33. Deoperatie 54. Complicatiesvandeoperatie 65. Ontslagennazorg 76. Overigeinformatie 87. Contact 9
3
1.Welkom
WelkominhetacademischziekenhuisMaastricht(azM).Uwvaatchirurgheeftontdektdatueenverwijdinghebtaanuwlichaamsslagader(aorta)indebuikeenzogenaamdaneurysmaaortaabdominalisofAAA.Binnenkortzaldezeverwijding,tijdenseenoperatieinhetazM,wordenverholpen.Uwartsheeftuverteldhoedegangvanzakenronddeoperatieis.
Omuvoortebereidenopwatkomengaat,schetsenwijindezefoldereenbeeldvandegebeurtenissenrondomuwvaatoperatie.Diversefactorenkunnendegangvanzakenechterbeïnvloeden,waardoorvandebeschrevenproceduresmoetwordenafgeweken.Demedewerkersvanonsziekenhuiszullenuooksteedsmondelinginlichtenoverwatergaatgebeuren.Vooralgemeneinformatieoveropnameenvaatoperatiesverwijzenwijunaardefolder“Opname voor een vaatoperatie”.Dezefolderiseenaanvullingmetspecifiekeinformatieoverdeopnameenoperatievooreenverwijdingvandebuikaorta.Wijverzoekenuditboekjetebewarenenmeetenemenalsuwordtopgenomen.Erstaatnamelijkinhoeuwverblijfinhetziekenhuisglobaalzalverlopen.
2.Hetaneurysmavandeaortaindebuik
Hetaneurysmavandeaortaindebuik(AAA)iseenverwijdingvandelichaamsslagaderinhetverloopindebuik.Dezeverwijdingbedraagtmeerdananderhalfmaaldedoorsnedevanhetnietverwijdedeelvandeaortadirectbovenhetaneurysma.Indepraktijkbetekentditdatdebuikaortaopdeplaatsvandeverwijdingeendoorsnedeheeftvandriecentimeterofmeer.Opdeplaatsvandeverwijdingisdevaatwanduitgerektendunnergeworden.Doordeverwijdingneemtdespanningindevaatwandtoe.Ookdebloedstroomineenaneurysmaisverstoord,hetbloedwerveltdaarrond.Daardoorvormtzichinhetaneurysmalangsdeuitgezettewandeenbloedstolsel.Stukjesvan
4
hetstolselkunnenlosrakenenmeegevoerdwordennaarkleinerebloedvaten,waardoordezeverstoptraken.Indeuiterstesituatiescheurthetaneurysmaenstroomthetbloeduithetbloedvat.
DemeesteAAA’swordengroter,desnelheidwaarmeeisverschillend.Dekansopeenruptuur(hetscheuren)vanhetAAAneemtmethetgroeientoe.Hoewelmeerderefactoreneenrolspelen,zoalshogebloeddruk,rokenenlongziekten,blijktdatdekansopeenruptuurzeerkleinis(minderdantweeprocentperjaar),zolangdedoorsnedevanhetAAAkleinerdan5,5centimeteris.Wordtdedoorsnedegroterdanzescentimeter,danneemtdekansopbarstensneltoe.Ongeveertienprocentperjaar,afhankelijkvandesnelheidwaarmeehetAAAgroeit.Indehelftvandegevallenhalenpatiënten,naeenruptuur,hetziekenhuisnietenoverlijden.Vandepatiëntendieinhetziekenhuiseenspoedoperatieondergaanoverlijdtdehelftalsnog.Kortom,slechtséénopdevierpatiëntenoverleefteenruptuurindebuik.
HetAAAismeestala-symptomatisch.DitwilzeggendatveelpatiëntenmeteenAAAgeenofnauwelijksklachtenhebbenendaaromookvaakgeenweethebbenvanhetaneurysma.HetAAAwordtvaakbijtoevalontdekt,wanneerbijiemandomandereredeneneenonderzoekplaatsvindt.Zokanbijlichamelijkonderzoekeenuitgezette,kloppendezwellinggevoeldwordeninhetgedeeltevandebuikdatbovendenavelligt.MaarvooralbijechografischofröntgenonderzoekvandebuikkomenAAA’saanhetlicht.
EenenkelekeerveroorzaakthetAAAvagerugklachtenenpijnindebuik.DitkanbetekenendathetAAAbijnagaatscheuren.DeruptuurvaneenAAAiseendramatischegebeurtenis,dieveelpatiëntennietoverleven.Deruptuurveroorzaaktheftigebuik-ofrugpijn,eenuitzettende,kloppendezwellingindebuikeneenshock.Verschijnselenvaneenshockzijnondermeer:zeerbleekzien,koudenklamaanvoelen,eenkoudeneusenuiteindelijkbewustzijnsverlies.
Aneurysmavandelichaamsslagader(aorta)indebuik,deopenbehandeling
5
HeeftdeechoofCT-scanaangetoonddathetAAAbijueendoorsnedeheeftvan5,5centimeterofgroter,dankomtuinprincipeinaanmerkingvooreenoperatie.Ookeensnellegroeivananeurysma’s,bijpatiëntendieonderpoliklinischecontrolezijn,kanaanleidingzijntotoperatiefingrijpen.Eenvoorwaardeisweldatuwconditieeendergelijkeoperatietoelaat.Ookuwleeftijdspeelteenrolbijdebeslissingomwelofnietteopereren.Eenslechteconditieeneenhogeleeftijdverhogennamelijkhetoperatierisico.
Decomplicatiesbijdezeoperatiekunnenzeerernstigzijn.Erisveelbloedverliesenhethartendenierenkrijgenhettijdensdeoperatiezwaarteverduren.Vijftotzevenprocentvandepatiëntenoverlijdttijdensdeoperatieofvlakernaaandegevolgenervan.Daarommoetafgewogenwordenofdekansopeenruptuuropweegttegenhetoperatierisico.
3.Deoperatie
DeoperatievoordebehandelingvanhetAAAbestaatuithetplaatsenvaneenvaatprothese.Deoperatievindtplaatsonderalgeheleanesthesie(narcose).Debuikwordtvollediggeopend,zodatdeaortaaanbeidezijdenvanhetaneurysmakanwordenafgeklemdendedarmenaanéénkantvandebuikkunnenwordengelegd.Hetaneurysmawordtopengekniptenhetbloedstolselwordteruitgehaald.Vervolgenswordteenvaatprotheseinhetaneurysmagelegd.Dezeprothesewordtbovenenonderhetaneurysmaaandeaortagehecht.Denogaanwezigevaatwandwordtomdeprotheseheengelegd.Omdatdeaortaonderdeafgangvandebelangrijkezijtakkenwordtafgeklemd,istijdenshetafklemmengeentijdelijkeomleidingnodig,zoalsbijhartoperaties.Debenenkunnennamelijkveellangerzonderbloeddandebuikorganen.
VaakzijnernaasthetAAAookernstigevernauwingenofverwijdingenindebekkenslagaders.Ditzijndeslagadersdienaardebenenlopen.Ineendergelijk
6
gevalwordtdevaatprotheseaangeslotenopdebekken-ofliesslagaders.Dezevaatprothesewordteenbifurcatieprotheseofwel‘broekprothese’genoemd,omdatdezetweepijpenheeft.NaafloopvandeingreepgaatunaardeRecovery(uitslaapkamer),waarueennachtblijft.
4.Complicatiesvandeoperatie
Elkeoperatiegeeftrisicoopcomplicatiesalshartinfarct,wondinfectie,longontsteking,trombose,bloedingenenbeschadigingvanorganenofzenuwen.Omdezerisico’steverkleinenwordtuvoordeoperatieonderzochtenwordendenodigevoorzorgsmaatregelengetroffen.HetplaatsenvaneenprothesebijeenAAAkanspecialecomplicatiesmetzichmeebrengen.• Deverbindingtussendeprotheseenhetbloedvatkangaanlekken,waardoor
nabloedingenkunnenoptreden.• Erkanereenbloedstolselontstaandatdeprotheseofeenbeenslagader
afsluit.Daniseennieuweoperatienoodzakelijk.• Hetafklemmendichtbijdenierslagaderskandefunctievandenierentijdelijk
verstoren.Danisheamodialyse(hetspoelenvanhetbloeddooreen kunstnier)tijdelijknodig.
• Ookkanblijvendeschadeontstaanaandenieren.• Hetafklemmenvandeaortatijdensdeoperatiebetekenteenzware
belastingvoorhethart.Ditkanhartproblementotgevolghebben.
Toteenpaardagennadeoperatiekuntubuikpijnofeenverminderdeeetlusthebben.Ditkomtomdatdedarmentijdensdeoperatieopzijzijngelegdenweerophunnormaleplaatsmoetenkomen.Ditgaatmeestalvanzelfweerover.
Tijdensdeoperatiekanbijmannelijkepatiëntendezenuwdiedezaadlozing
Aneurysmavandelichaamsslagader(aorta)indebuik,deopenbehandeling
7
regelt,beschadigdraken.Daardoorstroomthetspermanietnaarbuitentoe,maardeblaasin.Paslaterwordthetspermauitgeplastviadeurine.Deze“inwendige”zaadlozingisgeheelonschadelijk.Erverandertooknietsaanhetgevoel;hetorgasme(klaarkomen)enstijfwordenvandepenisblijvennormaal.Ditismeestaleenblijvendecomplicatie.
5.Ontslagennazorg
Alsueenbuikoperatiehebtondergaanvoeltuzichnaontslaguithetziekenhuiswaarschijnlijkeentijdlangnietfit.Uhebtweinigeetlustenbentsnelvermoeid.Indieperiodeishetgoedomrustigaantedoenenlichamelijkeactiviteitenvoorzichtigoptebouwen.Deeerstezeswekennaeenoperatiemoetuoplettenmettillen,hoestenenpersen,omdatditteveelkrachtuitoefentophetlittekenindebuikwand.Pasnadrietotzesmaandenzultuweerdeconditiehebbendieuvoordeoperatiehad.Eenvaatprothesegaatmeerdan25jaarmee:ukuntdaarmeeallesdoenwatugewendwastedoen.
Nahetherstelvanuwbuikoperatiewordtuinheteerstejaareenaantalkerengecontroleerd(afhankelijkvanuwherstel).Daarnazaldevaatprotheseendeslagadererbovenenerondermetechografiejaarlijkswordengecontroleerd.
8 Aneurysmavandelichaamsslagader(aorta)indebuik,deopenbehandeling
6.Overigeinformatie
InformatiemateriaalInhetziekenhuisisdevolgendeinformatieaanwezig:• InformatiefoldervandeNederlandseHartstichting: “Aneurysma van de Aorta in de buik”• VerschillendeanderefoldersvandeNederlandse Hartstichting.• Verschillendefoldersover:“gezonde voeding”, “stoppenmetroken”enovermeerlichaamsbeweging.
Adressen (patiënten)verenigingenVereniging van VaatpatiëntenPostbus1323720ACBilthovenTelefoonnummer:030-6594651(maandagtotenmetvrijdagvan09.00uurtot17.00uur)www.vaatpatiënt.nl
Nederlandse HartstichtingPostbus300,2501CH‘s-GravenhageTelefoonnummer:080-3000300(informatielijn),0703155555(algemeennummer)www.hartstichting.nl
9
7.Contact
Wanneerunahetlezenvandezefoldernogvragenhebt,aarzeldannietomdezeaandeverpleegkundigenofaanuwartstestellen.Eenmaalthuiskuntumetproblemenenvragenbijuwhuisartsterecht.VerpleegafdelingB4: 043-3876420PolikliniekAlgemeneChirurgie:043-3874900SpoedEisendeHulp(SEH): 043-3876700
Wijwensenueenspoedighersteltoe.AfdelingVaatchirurgieVerpleegkundigenverpleegafdeling.
10 Aneurysmavandelichaamsslagader(aorta)indebuik,deopenbehandeling
Noteerhieruwaantekeningenenvragen
11
Noteerhieruwaantekeningenenvragen
Bezoekadres:P.Debyelaan256229HX,MaastrichtPostadres:Postbus58006202AZMaastricht
T:043-3876543
W:www.azm.nl
E:Patientenvoorlichting@mumc.nl
Uitgave:augustus2011
23928-0811
Recommended