View
3
Download
0
Category
Preview:
Citation preview
BELEVİ
Kadınlar Plajı-Kuşadası
AYDIN DAĞLARI
AYDIN DAĞLARI
Küçük ve Büyük Menderes olukları arasına Aydın dağları girmektedir. IV. Zaman başlarına
kadar Bozdağlar ile Aydın Dağları'nın birleşik halde olduğu ve bu zamana kadar kuzeydeki Gediz
depresyonu ile güneydeki Büyük Menderes depresyonu arasında bir antiklinal özelliği gösterdiği ileri
sürülmektedir. IV. zamanda Egeit karasının parçalanarak çöktüğü epirojenik hareketler sırasında bu
büyük antiklinalin orta kesimi de kırılarak çökmüş ve Küçük Menderes oluğuna yer vermiştir. Böylece
Bozdağlarla ile Aydın Dağları birer kırıklı antiklinale (horsta) dönüşmüşlerdir. Menderes masifinin bir
parçası olan Bozdağlar ile Aydın Dağları bir at nalı gibi Küçük Menderes depresyonunu
kuşatmaktadır. Küçük Menderes depresyonu güneyinde batı doğu doğrultusunda uzanan Aydın
Dağları, batıda Selçuk civarından başlayarak doğuda Buldan doğusunda son bulmaktadır. Batıda,
güneybatı-kuzeydoğu doğrultusunda uzanan ve en yüksek yeri 1237 m. olan Dilek Dağı ( Samsun
Dağı ) da Aydın Dağlarının bir parçası durumundadır. Selçuk civarında 200-300 m. yükseklikte olan
Aydın Dağları, orta kısımda 1831 metreye kadar yükselmektedir. Doğuda Buharkent kasabası
kuzeybatısında 1724 m. yükseklikte olan bu dağ sırası, Buldan-Sarıgöl çizgisinin doğusunda
alçalarak Asıl Ege-İç Ege Bölgesi sınırında platoya dönüşmektedir.
A Y D I N D A Ğ L A R I
B O Z D A Ğ L A R
AYDIN DAĞLARI
AYDIN DAĞLARINDA KESTANE AĞAÇLARI
Küçük Menderes ile Büyük Menderes oluklarını kuzey-güney doğrultusunda birleştiren
karayolları, doğudan batıya doğru Beydağı-Nazilli, Bademli(Ödemiş)-Köşk, Tire-Germencik
hatlarıyla Aydın Dağlarını üç yerde kesmektedir. Bu özelliği ile Aydın Dağları'nın ulaşıma fazlaca bir
engel oluşturmadığı açıkça görülmektedir. En batıda Küçük Menderes oluğunu Büyük Menderes
oluğuna bağlayan karayolu Selçuktan sonra güneyde Aydın Dağları üzerindeki Çamlık Beli'ni aşarak
B.Menderes oluğuna erişmektedir. Kıyıdaki Kuşadası'nı B.Menderes oluğundaki Söke'ye bağlayan
karayolu da Dilek Dağı ile Aydın Dağları arasındaki neojen dolgularla kaplı bir koridoru izlemektedir.
Eski adı Samsun Dağı olan Dilek Dağı'ndaki Davutlar Milli Parkı turizm değeri yüksek olan bir
alandır.
Aydın dağlarının üzerinde de Bozdağlar da olduğu gibi yayla alanları alanları bulunmaktadır.
Nazilli kuzeyinde yer alan Ömür Yaylası, yaz sıcaklarında serinlenmek amacıyla çıkılan bir sayfiye
alanıdır. Bu gibi yaylalarda aynı zamanda sebze yetiştirilmekte ve arıcılık yapılmaktadır.
B O Z D A Ğ L A R
A Y D I N D A Ğ L A R I
BÜYÜK MENDERES DEPRESYONU
BÜYÜK MENDERES DEPRESYONU
Kuzeyden Aydın Dağları ile güneyden Menteşe yöresi arasaında Kıyı Ege Bölgesinün en uzun
(220 km.) ve en geniş (15-30 km.) tektonik depresyonu olan Büyük Menderes Oluğu yer alımaktadır.
Ege Denizi kıyısından Germencik-Koçerlı çizgisi yakınlarına kadar GB-KD doğrultusunda, buradan
sonra B-D doğrultusunda uzanan bu oluk, Sarayköy'den sonra Çürüksu vadisi ile devam eder ve 300
m. yükseklikteki bir eşiğin ötesinde Asıl Ege-İç Ege Bölgesi sınırına dayanır. Kuzey ve güney kenarda
ard arda sıralanan kaplıcalar ( Söke-Germencik-Pamukkale kaplıcaları ) B.Menderes oluğunun da bir
kırılp, çökme sonucunda meydana geldiğini açıkça ortaya koyar. Depresyon buyunca uzanan kırıkların
sık sık yerinden oynamasıyla meydana gelen depremler yöre halkına korkulu anlar yaşatmaktadır.
BÜYÜK MENDERES-MENTEŞE YÖRELERİ
Depresyona adını veren Büyük Menderes Irmağı, depresyona doğuda Sarayköy Ovası
kuzeyinden katılmaktadır. B.Menderes depresyonu bütünüyle B.Menderes Irmağını içine alan bir saha
olmayıp, güneydoğuda Sarayköy Ovasındaki Çürüksu Çayı vadisi ile devam etmektedir. B. Menderes
Depresyonu bu haliyle Gediz depresyonuna benzemektedir. Büyük Menderes Irmağı Ege bölgesinin
en büyük akarsuyudaur. Uzunluğu 529 km, yağış alanı 25000 km2'dir. Büyük Menderes, kaynaklarını
İç Ege Bölgesindeki dağlık arazinin türlü yerlerinden almaktadır. Murat Dağından inen Banaz Çayı,
Çivril dolaylarından uzanan Çivril (Küfi) Çayı ve Eşme civarından gelen Hamam Çayı B.Menderes'in
ana kolunu oluşturan akarsulardır. Bu üç akarsu Güney kasabasının kuzeydoğusunda Adıgüzel Baraj
Gölüne dökülmektedirler. Baraj çıkışında tek kol halinde akan Büyük Menderes Irmağı Sarayköy
Ovasında Çürüksu Çayını alarak depresyon içerisinde doğudan batıya doğru akmaktadır. Bu akış
sırasında güney taraftan gelen Karacasu Deresini, Akçay'ı ve Çine Çayını da alarak daha da
güçlenmektedir. Depresyon tabanı çok yerde düz olduğu için, eğimin son derece az olması nedeniyle
ırmak biriktirdiği alüvyonlar içerisinde düzgün biçimli büklümler oluşturarak akmaktadır. Dünyaca
ünlü olan bu büklümlere "Menderes" (= Meander ) adı verilmiştir. B. Menders'in Sarayköy'den yukarı
kalan kesimlerinde sular Ocak ayında kabarmaya başlar ve Mayıs ayında üst düzeye ulaşır. Haziran
ayında sular çekilmeye başlar ve Ağustos ayında minimum seviyeye iner. Büyük Menderes'in yaz
mevsiminde suları tamamen çekilmez. Bunun başlıca sebebini, Dinar'ın doğusundaki Karakuyu
(Dombaylı) kaynağı ile Çivril'in güneydoğusundaki Işıklı Gölü'nden beslenmesi oluşturur.
BÜYÜK MENDERES’İN KAYNAĞI – KARAKUYU (DOMBAYLI)
Büyük Menderes depresyonu doğal şartlar ve beşeri hayat
bakımından birbirlerine benzemeyen üç üniteye
ayrılmaktadır.
Doğudan batıya doğru bu üniteler şöyle
isimlendirilmektedir:
a) Sarayköy Ovası
b) Orta Büyük Menderes Düzlüğü
c) Delta Ovası (=Balat veya Milet Ovası)
a) Sarayköy Ovası: B.Menderes depresyonınun doğu kesimindeki küçük bir ovadır. Batıdan Burhaniye (Buharkent)
Boğazı, doğudan Çökelez Dağı, güneyden Honaz ve Baba Dağı'nın çevrelediği Sarayköy
ovasının tabanı doğudan batıya doğru alçalır. Çökelez Dağı'nın güneybatı eteklerinde Dünya'nın
ve ülkemizin doğa şaheseri olan "Pamukkale Travertenleri" yer almaktadır. Travertenler
Sarayköy ovasına basamaklar halinde inmektedir. Güneydeki Denizli Ovası ise, Sarayköy
Ovası'na 200 metrelik neojen bir basamakla inmektedir.
Ege kıyısından başlayıp, Burhaniye Boğazı'na kadar eksik olmayan incir ve zeytin bahçeleri
Sarayköy'de gözden kaybolmaktadır. Çünkü Akdeniz ikliminin karakteristik özellikleri bu ovada
kaybolmaya başlar.
Gerçekten Sarayköy ve Denizli ovalarının kışı, ne İçbatı Anadolu'daki kadar soğuk, ne de Orta
Büyük Menderes Düzlüğündeki kadar ılıktır. Yalnız yazları Nazillli'deki kadar bunaltıcı geçer.
Burası Akdeniz iklimi ile İçbatı Anadolu iklimi arasında bir geçiş özelliği gösterir
SARAYKÖY OVASI
ÇÖKELEZ DAĞI
S A R A Y K Ö Y
O V A S I
D E N İ Z L İ O V A S I
Akköy
Sarayköy ovası araya mısır tarlalarının karıştığı pamuk
ekim alanıdır. Pamuk tarlaları köy ve kasabalar civarındaki
meyve (şeftali) bahçeleri ve bağlarla kesintiye
uğramaktadır. İlkbaharın daha yağışlı geçtiği Denizli
Ovası'nda mısır alanlarının genişlediği, bağların sıklaştığı
görülür. Ovanın sulanan bölümleri pamuğa ve az miktarda
şekerpancarına ayrılmıştır. Bu ovanın sulanmasında İç Ege
Bölgesinde yer alan Adıgüzel barajının büyük fonksiyonu
olmaktadır.
Sarayköy ovasının köyleri arasında yer yer İlk Çağ şehirlerinin harabelerine
rastlanmaktadır. MÖ. II. yüzyılda Bergama kırallarından II. Eumenes'in inşa ettirdiği
Hierapolis (Pamukkale) bunlardan biridir. O çağda sularının bolluğundan dolayı
boyacılığın; hayvancılığın yaygınlığı sebebiyle de yünlü kumaş ve halı dokumacılığının
geliştiği Hieropolis'in nüfusu Roma döneminde 100.000'e yaklaşmıştır. Zamanla
depremlerden büyük zarar gören bu büyük şehir yerle bir olmuştur. Bugün ayakta kalan
kısmı ise harabe şeklinde olup kültür turizmine hizmet etmektedir. Bu harabelerin
hemen yanı başında yer alan beyaz renkli travertenlerden dolayı Hieropolis'in
bulunduğu yerde sonradan kurulan yeni yerleşmeye Pamukkale adı verilmiştir. Bir doğa
harikası olan travertenler basamaklar halinde bir kale görünümü içerisinde
bulunmaktadır. Pamukkale travertenleri, Çökelez Dağı'nın faylı yamaçlarından fışkıran
sıcak suların beyaz renkli kalker külteleri eritmesi ve yamaçlardan aşağıya dökülürken
beyaz renkli kalsiyum çökellerini biriktirmesiyle oluşmuştur. Çok yerde bu traverten
basamakları havuz biçimli basamaklar halinde Sarayköy ovasına inmektedir. Yerli ve
yabancı turistlerin yoğun bir şekilde ziyaret ederek dinledikleri bir yer olması
nedeniyle, Pamukkale kasabalaşmaya başlamıştır. Bugün 2300 nüfuslu belde statüsünde
bir kasaba olan Pamukkale, Akköy ilçesinin sınırları içerisinde yer almaktadır.
Çıkış
Photos by Mehmed_Değiştir
Play
Pause
Rewind
Reverse order
Repeat mode
2 s
5 s
10 s
1 min
5 min
HIEROPOLİS
KARAHAYIT
İlk Çağın diğer bir şehri, Denizli'nin 7 km. kuzeyinde
şimdiki Eskihisar köyünün bulunduğu yerdeki
LAODIKEIA' dır. Suriye kıralı II. Antikus'un yaptırdığı
bu şehir, Roma döneminde pamuklu dokumalarıyla ün
salmıştır. 13.yüzyıl başlarında Selçuklular döneminde
depremler ve savaşlar nedeniyle harabeye dönmüştür. Bu
nedenle Laodikeia şehrinin esas halkı buradan göç
ederek şimdiki Denizli şehrinin bulunduğu yerdeki
Tonozlu köyüne yerleşmişlerdir. Bir Türk boyu adını
taşıyan Tonozlu köyü, zamanla Denizli adını almış ve
bugünkü Denizli şehrinin nüvesini oluşturmuştur.
BABADAĞ
LAODEKEİA
D E N İ Z L İ
Çıkış
Photos by GedizDeğiştir
Play
Pause
Rewind
Reverse order
Repeat mode
2 s
5 s
10 s
1 min
5 min
Gediz - LAODIKEIA - Denizli/TURKİYE
LAODEKEİA-DENİZLİ
Çıkış
Photos by GedizDeğiştir
Play
Pause
Rewind
Reverse order
Repeat mode
2 s
5 s
10 s
1 min
5 min
Gediz - LAODIKEIA - Denizli/TURKİYE
LAODEKEİA HARABELERİ
Sarayköy ovasının en büyük yerleşmesi Denizli şehridir. Baba Dağın
(yeni haritada AKDAĞ’ın) kuzeydoğu eteğinde Sarayköy ovası
tabanından 200 m. yüksekteki bir neojen düzlük üzerinde yer alan
Denizli şehri, Afyon-İzmir demiryoluna tali bir hatla bağlanmaktadır.
Orta Anadolu’yu Kıyı Ege Bölgesine ve Akdeniz Bölgesine bağlayan
işlek karayolları da Denizli'den geçmektedir. Denizli'de önceleri
bakırcılık hâkim iken, Cumhuriyet döneminde kurulan sanayi
tesisleriyle (çırçır, pamuklu dokuma, deri, yem, deterjan vb.) gelişerek
1990 yılında 205.000 nüfuslu büyük bir şehir haline gelmiştir.
Günümüzde büyük ve kapsamlı bir organize sanayi bölgesine sahip
olan Denizli şehrinin nüfusu, 2012 yılında 525497'e yükselmiştir.
Gerçek anlamda büyük şehir olma yolunda aşama kaydetmiş olan
Denizli’de büyükşehir belediyesi kurulacaktır.
DENİZLİ
Babadağ
Bu üniteye adını veren Sarayköy, Denizli'nin 20 km.
kuzeybatısında 18570 nüfuslu büyük bir kasabadır.
Demiryolunun içerisinden geçtiği Sarayköy idari bakımdan
Denizli iline bağlı bir ilçe merkezi olup, şeftali, üzüm,
elma ve mısır tarımı sebebiyle gelişen tarım fonksiyonu
ağır basan bir yerleşmedir.
Çökelez Dağı'nın batı eteğindeki Akköy, yakın zamana
kadar bir köy yerleşmesi iken, Denizli'ye bağlı bir ilçe
merkezi olduktan sonra, Devletin hizmet yönündeki
yatırımları sayesinde 2707 nüfuslu küçük bir kasaba haline
gelmiştir.
A Y D I N D A Ğ L A R I
SARAYKÖY
AKKÖY
Recommended