Brutaal, of kan het anders? - Thomas More dr... · Inhalatie door pt zelf Eerste voorzichtig...

Preview:

Citation preview

Pijnlijke wondzorg bij kinderen:

Brutaal, of kan het anders?

Gerlant van Berlaer

kinder- en spoedarts UZ Brussel

Met dank aan Piet Leroy, Rudy Segers,

MAD nasal, Air Liquide en Oncomfort voor

materiaal en beelden

elke arts/verpleegkundige wil « pijnvrij »

maar wat staat er dan in de weg?

gebrek aan tijd

geen beschikbare medewerking

angst voor complicaties

miskenning van impact van pijn

onvoldoende kennis van mogelijkheden

Dr Gerlant van Berlaer2 Pijnlijke wondzorg kinderen

Brutacaïne of … MAK

Dr Gerlant van Berlaer3 Pijnlijke wondzorg kinderen

Dr Gerlant van Berlaer4 Pijnlijke wondzorg kinderen

WET 2002: patiënt heeft recht op

kwaliteitsvolle dienstverlening

vrije keuze v zorgverstrekker

te weten en om niet te weten

toestemming of weigering (be)handeling

pijnbehandeling

zorgvuldig bewaard dossier

bescherming van de privacy

inzage patiëntendossier

klachtenbemiddeling

Dr Gerlant van Berlaer5 Pijnlijke wondzorg kinderen

MINDSET

Dr Gerlant van Berlaer7 Pijnlijke wondzorg kinderen

PROJECT + PROCEDURES + trekkers

analgosedatie

Dr Gerlant van Berlaer9 Pijnlijke wondzorg kinderen

Flowchart Procedural Analgosedation

Dr Gerlant van Berlaer10 Pijnlijke wondzorg kinderen

Dr Gerlant van Berlaer11 Pijnlijke wondzorg kinderen

Dr Gerlant van Berlaer12 Pijnlijke wondzorg kinderen

Dr Gerlant van Berlaer13 Pijnlijke wondzorg kinderen

SAFETY FIRST

Dr Gerlant van Berlaer15 Pijnlijke wondzorg kinderen

Dr Gerlant van Berlaer16 Pijnlijke wondzorg kinderen

KEEP IT SIMPLE & scientific

Babycalmine (30% glucose)

Van 0 tot 6 maand (en later)

Druppel per druppel

Begin 2 minuten voor start procedure

herhalen bij start en tijdens procedure tot einde

Indicaties:

alle bloednames ( veneus, art, capillair)

infusen prikken ( perifeer en DVC)

lumbaal punctie

vaccinaties of andere IM injecties

wondzorg, blaaspunctie, sondage

eenmalig aanprikken pneumothorax

Dr Gerlant van Berlaer18 Pijnlijke wondzorg kinderen

LET gel – TAC gel – AC gel

WAT?

Magistrale bereiding:

Topische gel => voor open wonden

• AC = cocaïne - adrenaline

• LET = lidocaïne – epinefrine – tetracaine

• TAC = tetracaïne – epinefrine - cocaïne

Werkt binnen de 20 min en gedurende >2u

Ontsmetting kan nadien

Dr Gerlant van Berlaer20 Pijnlijke wondzorg kinderen

Formule: bewaren in ijskast (3 maand)

AC gel (cocaine = verdoving)

Cocainehydrochloride vijf komma acht %

Adrenalinetartraat 0,1%

Methylcellulose ad 2ml

LET gel

Lidocaïne 4% - 80 mg

Adrenalinetartraat 0,1% - 2mg

Tetracaïne 0,5% - 10 mg

Hypromellosegel ad 2ml

Dr Gerlant van Berlaer21 Pijnlijke wondzorg kinderen

TOEPASSINGSGEBIED

Alle kinderen en volwassenen die zich aanmelden

op de spoedgevallendienst, met wonden op om

het even welke plaats op het lichaam

met uitzondering van:

extremiteiten: vingers, tenen, kraakbeen oor, neus, lip

membraan mucosa (snellere resorptie), genitaliën, tong

brandwonden

slecht gevasculariseerde plaatsen

waar de leefbaarheid van het weefsel in vraag gesteld wordt

Dr Gerlant van Berlaer22 Pijnlijke wondzorg kinderen

HOE ?

B2 verstrekking door verpleegkundigen

Waarvoor een voorschrift van de arts nodig is

(a posteriori)

MAX DOSIS AC gel 6mg/kg

MAX DOSIS LET gel 0,175 ml/kg

wonde afgedekt met verband

Let op dat gel niet druipt

neus, mond, ogen of oplikken!

Dr Gerlant van Berlaer23 Pijnlijke wondzorg kinderen

Magic gel

MAGIC GEL?

verbeterde “potio magic”

Voor aften, stomatitis, snijwonde tong

Potio lastig in gebruik: vloeibaar

Vandaar: omgezet naar gel

Dr Gerlant van Berlaer25 Pijnlijke wondzorg kinderen

Magistrale bereiding apotheek/officina

R/

Nystatine 750.000 IU

Lidocaine HCl 200 mg

NaBicarbonaat 1,5 g

Hypromellose 1,25 g

Glycerine 12,5 g

Oranjebloesemspiritus 2 dr

Aqua ad 125 ml

m.f.s.a voor I gel

S/ 6x daags erwtgrootte in mond

Dr Gerlant van Berlaer26 Pijnlijke wondzorg kinderen

intranasaal

Intranasaal: waarom?

Voor elke patiënt met minstens één neusgat

Efficiënt, snel en supergemakkelijk

Geen IV lijn nodig bij aanvang

Snelle opname en werking

Meestal zo effectief en snel als IV voor medicatie

Veilig

Geen prikrisico

Minder risico op adem depressie (vgl met IV)

Kan als voorbereiding van meer definitieve zorg

Kalmeert de geagiteerde patiënt

Dr Gerlant van Berlaer28 Pijnlijke wondzorg kinderen

Intranasaal: hoe werkt dat?

Van neus naar brein

Mucosa neus

met n. olfactorius

staat in direct contact

met hersenvocht en brein

Dr Gerlant van Berlaer29 Pijnlijke wondzorg kinderen

Intranasaal: hoe werkt dat?

Geen first-pass metabolisme (per os wel)

Minder nodig

Direct pad van neus (olfactorius) naar brein

Bio- beschikbaarheid hoog

Veilig in vergelijking met IV

Tragere opname

Geen directe systemisch nevenwerkingen

Kanttekening: wel geen lijn bij problemen!

Dr Gerlant van Berlaer30 Pijnlijke wondzorg kinderen

biobeschikbaarheid?

Hoeveel van de toegediende medicatie komt echt

in het bloed terecht?

Voorbeelden:

IV 100%

Oraal 5%-10%

Nasaal hangt ervan af:

Morfine 10% Fentanyl 80%

Dormicum 80%

Dr Gerlant van Berlaer31 Pijnlijke wondzorg kinderen

Intranasaal: veilig?

Fentanyl

Dr Gerlant van Berlaer32 Pijnlijke wondzorg kinderen

Intranasaal: hoe doe je dat?

Gebruik beide neusgaten:

dubbele absorptie-oppervlakte

grotere bio-beschikbaarheid

Ideaal 0,3 ml/neusgat (puur product)

max 1 ml bij volw

(0,13 ml blijft achter in device)

Verstuif krachtig

→kleinere druppeltjes

Dr Gerlant van Berlaer33 Pijnlijke wondzorg kinderen

Intranasaal: doseringen?

Pijn:

Fentanyl 2 µcg/kg

Ketamine 0,5-1 mg/kg

Monitoring, getitreerd, werkt wel snel uit!

Sedatie:

Midazolam 0,5 mg/kg (brandt 30 sec !)

Fentanyl 1,5-3 µcg/kg

Ketamine 10 mg/kg

Dexmedetomidine 2-3 µcg/kg

Dr Gerlant van Berlaer34 Pijnlijke wondzorg kinderen

MEOPA

MEOPA = Emono

Mélange

Equimolaire

Oxygène

Protoxyde

d’Azote

Equimolair

mengsel

O2

N2O

100%

O2

Zuurstof

Equimolairmengsel

N2O/O2

Meopa+

100 %

N2O

Lachgas

Dr Gerlant van Berlaer36 Pijnlijke wondzorg kinderen

Dr Gerlant van Berlaer37 Pijnlijke wondzorg kinderen

farmacologische eigenschappen

50 % N2O + 50 % O

2 Equimolair mengsel

ANALGETISCH

AMNESIE ?

Vermindert of

vermijdt pijn bij

bewuste patienten

SEDATIEF

ANXIOLYTISCH

Kalmeert

zenuwachtige

patienten zonder

bewustzijnsverlies

Dr Gerlant van Berlaer38 Pijnlijke wondzorg kinderen

Dr Gerlant van Berlaer39 Pijnlijke wondzorg kinderen

Dr Gerlant van Berlaer40 Pijnlijke wondzorg kinderen

Hoe?

Start de klok

Zorg voor rust

Laat 5 min rustig MEOPA inademen

Check bewustzijn & pijn

Monitor saturatie

Start interventie

Stop interventie = stop MEOPA

“spoel uit” met zuurstof (2min)

Voorzichtig rechtkomen

ontslag

Dr Gerlant van Berlaer41 Pijnlijke wondzorg kinderen

extra pijnstilling noodzakelijk

Vòòr de procedure indien mogelijk

Rapydan® of Emla® crème aanbrengen

30 of 90 min vooraf

bij hechtingen en/of wondzorg:

lokale gels (LET, AC), lokale infiltratie (xylo), …

Dr Gerlant van Berlaer42 Pijnlijke wondzorg kinderen

ongewenste klinische effecten

mineure majeure

nausea en braken desaturatie

paradoxale excitatie luchtwegobstructie

te diepe sedatie apnee

hoofdpijn bradycardie

malaise

verlies verbaal contact combinatie opiaten

zeldzaam (<3%)

dadelijk reversibel

Dr Gerlant van Berlaer43 Pijnlijke wondzorg kinderen

niet gebruiken bij

kinderen < 2 jaar

langdurige procedures (> 60 min)

super angstig, niet meewerkend kind

indien zelf geen ervaring

Zwangerschap (??)

holten in het lichaam

Dr Gerlant van Berlaer44 Pijnlijke wondzorg kinderen

Methoxyfluraan (Penthrox®)

Methoxyflurane vluchtig inhaleerbaar anestheticum

sinds 1960 op de markt

zoals alle huidige anesthetica een gehalogeneerd ether

pijnstillend ook in lage dosissen

Anders dan andere anesthetische dampen

Vetoplosbaar => trage farmacokinetiek

Hierdoor niet goed bruikbaar voor algemene anesthesie,

waar snelle diepe inductie en snelle recovery gewenst zijn

Ideaal voor posttraumatische pijn in spoed

langdurig werkzaam en moeilijk bereiken diepe anesthesie

nauwelijks cardiale of pulmonaire bijwerkingen

Opletten want:

in hoge dosissen erg nefrotoxisch

toch respiratoir deprimerend

Dr Gerlant van Berlaer46 Pijnlijke wondzorg kinderen

Dr Gerlant van Berlaer47 Pijnlijke wondzorg kinderen

methoxyfluraan

Indicaties:

matige tot ernstige pijn bij bewuste patiënten

na trauma

voorbehouden voor acute pijn

beperkingen dosering (maximum 2 x 3 ml)

duur analgesie onvoldoende voor verlichting van

chronische pijn en doorbraakpijn

Voorzorgen:

Nier- en leveraandoeningen

Respiratoir/circulatoire instabiliteit

Dr Gerlant van Berlaer48 Pijnlijke wondzorg kinderen

werkwijze

Device samenstellen

Patiënt instrueren

Inhalatie door pt zelf

Eerste voorzichtig (reactie)

Met tusenpozen

Op eigen behoefte

verdunningsopening op AC-

kamer met de vinger afsluiten

= sterkere analgesie

Expiratie: absorptie

Veilig voor omgeving

wegwerp

Dr Gerlant van Berlaer49 Pijnlijke wondzorg kinderen

Sedatie, euforie, geheugenverlies, concentratie↓

veranderde sensorimotorische coördinatie

stemmingsverandering

zelftoediening is beperkt door sedatie

potentieel misbruik

Max 6ml

Effecten naast pijnstilling

Dr Gerlant van Berlaer50 Pijnlijke wondzorg kinderen

ketofol

ketamine

- kan

- PO 6-10mg/kg

- IN 0,5-1 mg/kg

- IR 5-10 mg/kg

- IM 3 -7 mg/kg

- IV 0,5 – 2 mg/kg

- eerder toename BD en pols

- Werkt snel indien traag IV getitreerd

- kortdurende werking

- bronchodilaterend

Dr Gerlant van Berlaer52 Pijnlijke wondzorg kinderen

1ml ketamine (= 50 mg) + 9 ml propofol 1%

+ 1 ml lidocaine 1%

Goed mengen

Langzaam titreren

KETOFOL

0,5ml ketamine (= 25 mg) + 9,5 ml propofol 1%

+ 0,5 ml lidocaine 1%

Goed mengen

Langzaam titreren

Dr Gerlant van Berlaer53 Pijnlijke wondzorg kinderen

KETOFOL

Opgelet: dubbel gereglementeerd!

Combinatie van voordelen

Dosage niet in kookboek: titreren

Vereist kennis van beide producten,

bijwerkingen en gevaren

Do not try this at home (ask your anesthesist)

Dr Gerlant van Berlaer54 Pijnlijke wondzorg kinderen

RAPYDAN® 70MG/70MG MEDICINALE PLEISTER

WAT IS RAPYDAN®?

medicinale pleister

bevat

eutectisch mengsel 2 lokale anesthetica:

Lidocaïne 70 mg

Tetracaïne 70 mg

voor verdoving onderliggende huid

voor een prik of IM injectie

voor een kleine chirurgische ingreep

8,5 cm

6 cm

Dr Gerlant van Berlaer56 Pijnlijke wondzorg kinderen

Dr Gerlant van Berlaer57 Pijnlijke wondzorg kinderen

PRINCIPE WERKING

1 effectiviteit door verwarming huid

2 snelle anesthesie

3 dieper doordringen anesthetica

Dr Gerlant van Berlaer58 Pijnlijke wondzorg kinderen

Efficiënter anesthesie

Incidentie pijnreactie

p<0,001 EMLA® vs Rapydan® na 35 min

Soltesz, S. et al. Topische Anästhesie vor Venenpunktion bei Kindern. Anaesthesist 2010, 1-5.Dr Gerlant van Berlaer59 Pijnlijke wondzorg kinderen

MAX DOSIS

Volwassenen:

Maximaal 4 patches tegelijkertijd.

Maximaal 4 patches per dag.

Kinderen van 3 jaar en ouder:

Maximaal 2 patches tegelijkertijd

Maximaal 2 patches per dag

Dr Gerlant van Berlaer60 Pijnlijke wondzorg kinderen

MOGELIJKE BIJWERKINGEN?

Roodheid

Bleekheid van de huid

Zwelling

Huiduitslag, blaren, jeuk

Dr Gerlant van Berlaer61 Pijnlijke wondzorg kinderen

Capnografie als bewaking

Ann Emerg Med 2007;50:172-181Dr Gerlant van Berlaer63 Pijnlijke wondzorg kinderen

ET CO2

meting

Dr Gerlant van Berlaer64 Pijnlijke wondzorg kinderen

ET CO2

meting

Vreemd voorwerp

bronchospasme

Technisch (circuit)Dr Gerlant van Berlaer65 Pijnlijke wondzorg kinderen

TLC + VR

Dr Gerlant van Berlaer67 Pijnlijke wondzorg kinderen

Dr Gerlant van Berlaer68 Pijnlijke wondzorg kinderen

Beloning systeem

Dr Gerlant van Berlaer69 Pijnlijke wondzorg kinderen

Patient empowerment

Patient empowerment…

Wil u minder pijnlijke Wondzorg ?

Dr Gerlant van Berlaer71 Pijnlijke wondzorg kinderen

BESLUIT: in 2019…

Dr Gerlant van Berlaer72 Pijnlijke wondzorg kinderen

Dank voor uw aandacht

Dr Gerlant van Berlaer73 Pijnlijke wondzorg kinderen

Recommended