View
229
Download
0
Category
Preview:
Citation preview
Chromatografia Chromatografia –– podstawa podstawa metod analizy laboratoryjnejmetod analizy laboratoryjnejmetod analizy laboratoryjnejmetod analizy laboratoryjnej
GraŜyna ChwatkoZakład Chemii Środowiska
Chromatografia
gr. chromatos = barwa grapho = pisze
2
Michaił Siemionowicz Cwiet
Chromatografiajest metodą rozdzielania mieszanin, w którejrozdzielane składniki ulegają podziałowi pomiędzydwie fazy, z których jedna jest fazą nieruchomą(stacjonarną), a druga fazą ruchomą (mobilną)układu chromatograficznego.
3
układu chromatograficznego.
Faza stacjonarna:�ciało stałe,�ciecz na nośniku,�Ŝel.
Faza ruchoma:�gaz,�ciecz,�gaz w stanie nadkrytycznym
(fluid).
Faza stacjonarna i faza ruchoma
Faza stacjonarna:substancja umieszczona w kolumnie chromatograficznej (chromatografia kolumnowa) lub na płaszczyźnie (chromatografia cienkowarstwowa), oddziaływanie z którą
4
cienkowarstwowa), oddziaływanie z którą umoŜliwia rozdzielanie składników mieszanin.
Faza ruchomasubstancja przechodząca w sposób ciągły przez fazę stacjonarną, oddziałująca z nią oraz ze składnikami rozdzielanej mieszaniny.
Podział ze względu na stan skupienia fazy ruchomej
� Chromatografia gazowa
� Chromatografia cieczowa
5
� Chromatografia cieczowa
� Chromatografia fluidalna
Fazaruchoma
Fazastacjonarna
Gaz – ciecz (ang. Gas-Liquid Chromatography – GLC)
Podział ze względu na stan skupienia fazy stacjonarnej
6
Ciecz – ciecz (ang. Liquid-Liquid Chromatography – LLC)
Gaz – ciało stałe (ang. Gas-Solid Chromatography – GSC)
Ciecz – ciało stałe (ang. Liquid-Solid Chromatography – LSC)
6
Podział ze względu na naturę zjawisk będących podstawą procesu
chromatograficznego
� Chromatografia adsorpcyjna
� Chromatografia podziałowa
7
� Chromatografia podziałowa
� Chromatografia jonowymienna
� Chromatografia Ŝelowa (sitowa lub sączenie molekularne).
Techniki eksperymentalne
� Chromatografia planarna
8
� Chromatografia kolumnowa
9
Chromatografia planarna
dwuwymiarowa
Chromatografia kolumnowa(klasyczna)
10
Rodzaje chromatografii i techniki chromatograficzne
11
Wysokosprawna chromatografia Wysokosprawna chromatografia cieczowacieczowa
12
(HPLC (HPLC -- ang. ang. HHigh igh PPerformance erformance LLiquid iquid CChromatographyhromatography))
12
Próbka
Oddziaływania między cząsteczkowe w chromatografii cieczowej
13
Faza stacjonarna Faza ruchoma
Schemat rozdzielania chromatograficznego mieszaniny składającej się z dwóch składników
r
s
A
AA C
CK =
14
rA
r
s
B
BB C
CK =
151515
Krzywa elucji - chromatogram
16
Pik chromatograficzny
17
degazer
pompa
autosampler /zawór dozujący
zbiorniki z rozpuszczalnikami
Schemat
18
autosampler /zawór dozujący
termostat z kolumną
detektor
rejestrator i integrator18
Schemat blokowy chromatografu cieczowego
19
Symulacje separacji chromatograficznej
20
chromatograficznej
Rozpuszczalniki stosowane jako fazy ruchome w HPLC powinny:
• wykazywać odpowiednią zdolność rozpuszczania próbki,
• umoŜliwiać detekcję próbki,• charakteryzować się wysokim stopniem
czystości,
21
czystości,• nie reagować chemicznie ani z fazą stacjonarną,
ani z rozdzielaną próbką,• charakteryzować się trwałością w warunkach
chromatografowania,• być tanie.
21
Chromatografia w normalnym i odwróconym układzie faz
Normalny układ faz (ang. normal phase – NP) to taki układ, w którym faza stacjonarna jest bardziej polarna niŜ faza ruchoma
22
Odwrócony układ faz (ang. reversed phase – RP) to układ, w którym faza stacjonarna jest mniej polarna niŜ faza ruchoma
22
Eluenty stosowane w normalnym (NP) i odwróconym (RP) układzie faz:
Normalny układ faz
• Heksan
Odwrócony układ faz
• Metanol
23
• Heksan• Izooktan• Chloroform • Chlorek metylenu• Octan etylu
• Metanol • Acetonitryl• Izopropanol• Tetrahydrofuran• Woda (wodne
roztwory buforowe)23
Podział kolumn stosowanych w HPLC
� Mikrokolumny� Kolumny analityczne
2424
� Kolumny analityczne� Kolumny preparatywne
Fazy chemicznie związane na bazie krzemionki
� Z grupami niepolarnymi� Z grupami polarnymi
2525
� Z grupami polarnymi� Z grupami jonowymiennymi� Z grupami optycznie czynnymi
Schemat Ŝelu krzemionkowego z chemicznie związaną grupą n-oktylodimetylosililową
2626
C-8
Powierzchnia ziarna fazy stacjonarnej C18
2727
Dobór fazy stacjonarnej i ruchomej
2828
Techniki chromatograficzne stosowane są do:
�jakościowej i ilościowej analizy mieszanin związków nieorganicznych i organicznych,�kontroli procesów przemysłowych,
29
�kontroli procesów przemysłowych,�kontroli zanieczyszczeń środowiska,� analiz klinicznych,
�badań fizykochemicznych,�badań strukturalnych związków
organicznych.
Chromatogram próbki osocza
195
235
275
315
355 p
iku
[mA
U]
CSH
10 GSH HCSH
30
-5
35
75
115
155
195
-1 1 3 5 7 9 11 13
Czas [min]
Wys
okość p
iku
[mA
U]
CGSH
00 1 2 3 4 5 6 7 8
Chromatogram próbki moczu
455565758595
Abs
orba
nce
(mA
U)
31
-55
15253545
0 2 4 6 8
Time (min)
Abs
orba
nce
(mA
U)
Dziękuję za uwagę
32
Recommended