DILEK TIBBI ATIK SUNUMUjci.med.neu.edu.tr/JOINT_COMMISSION_INTERNATIONAL_JCI... · 2016. 9. 11. ·...

*TIBBİ ATIK:Sağlık hizmeti veren

* Hastane,* Poliklinik, muayenehane *Laboratuarlardan vb. kaynaklanan

* Patolojik ve patolojik olmayan,* Enfekte,* Kimyasal ve farmasotik atıklar ile* Kesici-delici malzemeler * Sıkıştırılmış kapları içerir

*Ayrıca hastane dışı hasta bakım evleri ve evde bakılan hastalar; (insülin kullanan diabetliler,evde dializ yapanlar, damar içi uyuşturucu kullananlar) kapsar.

*Tıbbi Atık:• Tıbbi atıklar, üretildikleri andan yok edilme işlemi sona erinceye kadar

geçen süreçte çevre ve insanla doğrudan ya da dolaylı etkileşim içindedir.

• Tıbbi atıklar;-Gerek içeriklerindeki hastalık yapıcı veya bulaştırıcı maddelerle

doğrudan; -Bazende fare, sinek vb. diğer canlılar için beslenme ve üreme kaynağı

olması nedeniyle insan ve çevre sağlığını dolaylı olarak olumsuz etkileyebilmektedir

• Doğrudan veya aracı hayvanlarla bulaşabilen cüzam, veba, kolera,dizanteri, tüberküloz, kuduz, sıtma gibi hastalıklar biyolojik olumsuzluklara örnek olurken;

• Çöp depolama alanlarında oluşan sızıntı suları ve gazlar,Kimyasal ve Biyolojik olumsuzluklara neden olmakta;

• Çevreye sorumsuzca bırakılan atıklar insanlara fiziksel zararlar verebilmektedir.

• Yetersiz temizlik ve atık yönetimi uygulamaları ile çevre ve insan sağlığıarasındaki ilişki kalkınamamış ve/veya kalkınmakta olan ülkelerde açıkça gözlemlenmektedir

*Çöplerde Bakteri, Virüs Ve Mantarlarla Oluşan Deri İnfeksiyonları;

• Helmint ve protozoonlarla oluşan bağırsak infeksiyonlarına daha fazla rastlanır.

*Çöplük Kenarındaki Mahallelerde Yaşayanlarda;

• Enterit ve kulak infeksiyonları, • Bronşit, • Astım, • Deri döküntüleri, • Öksürük, • Bulantı, • Sık idrara çıkmak

*İnfeksiyöz Atıklar Aracılığı İle Bulaşabilen Etkenler;

BAKTERİLER• Bacillus antracis• Listeria monocytogenes• Salmonella türleri• Brucella türleri• Treponema pallidium• Toxoplasma gondii

VĐRUSLAR• Hepatit B• HIV• HCV• HDV• HAV• CMV• EBV• Parvovirus B19• HTLV-1• Marburg,Ebola,Lassa

– Çevre:İnsanların fiziksel, kimyasal ve biyolojik olarak alışverişiçinde bulunduğu ortam

– Hekimler (Tıp Doktorları, Diş hekimleri,Adli Tıp Kritik Alan Çalışanları, Veterinerler)

– Hemşireler

– Hastabakıcılar

– Diğer Hastane Personeli

*Bu Atıkların Risk Altına Aldığı Gruplara Bakacak Olursak;

-Hastanede yatan veya evde tedavi olan hastalar

-Hasta ziyaretine gelenler

-Hastane atıkları ile teması olanlar; *Çamaşırhane,*Temizlik, *Transport işçileri*Atıkları bertaraf eden işçiler (çöpçü ve fırıncılar) *Çöp karıştırıcıları ve buralara gelen hayvanlar.

-Bunlardan kontrolü en zor olan evde bakım yapılan hastalar grubudur.

-Bunlar İnjektabl İnsülin Alanlar, İ.V. Uyuşturucu Kullananlar ve DializOlan hastaların atıklarının riski oldukça yüksektir.

*EVSEL ATIK:

• Sağlıklı insanların bulunduğu kısımlar

• Hasta olmayanların muayene edildiği bölümler

• Temizlik hizmetleri

• Tüm idari birimler

• Mutfak, ambar, atölye vs'den kaynaklanan atıklar

• Tekrar kullanılabilir, geri kazanılabilir atıklar (kağıt, karton, mukavva, plastik, cam, metal vb.)

Tıbbi Atıklar:

• ENFEKSİYÖZ ATIKLAR

• PATOLOJİK ATIKLAR

• KESİCİ VE DELİCİ ALETLER

A) Enfeksiyöz Atıklar:

Enfeksiyöz ajanların yayılımını önlemek için taşınması ve imhası özel uygulama gerektiren atıklar;

*Mikrobiyolojik laboratuvar atıkları

*Kültür ve stoklar

* İnfeksiyöz vücut sıvıları

* Serolojik atıklar

*Diğer kontamine laboratuvar atıkları

* Lam, lamel, pipet, petri vb.

*Kan, kan ürünleri ve bunlarla kontamine olmuş nesneler

*Kullanılmış ameliyat giysileri (kumaş, önlük, eldiven vb.)

*Diyaliz atıkları (atık su ve ekipmanlar)

*Karantina atıkları

*Bakteri ve virüs içeren hava filtreleri

*Enfekte deney hayvanları leşleri, organ parçaları, kanı ve bunlarla temas eden tüm nesneler

B)Patolojik Atıklar:-Anatomik atık dokular

-Organ ve vücut parçaları ile ameliyat otopsi vb. tıbbi müdahale esnasındaortaya çıkan vücut sıvıları

-(Ameliyathaneler, morg, otopsi adli tıp) gibi yerlerden kaynaklananvücut parçaları, organik parçalar, plesanta, kesik uzuvlar vb. insani patolojik atıklar

- Biyolojik deneylerde kullanılan kobay leşleri

C)Kesici Delici Atıklar:-Batma, delme, sıyrık ve yaralanmalara sebep olabilecek atıklar

- Enjektör iğnesi

- İğne içeren diğer kesiciler

-Bistüri, lam-lamel

- Cam pastör pipeti, kırılmış diğer cam v.b.olarak ayrılmıştır.

• İğne kazalarının ana kaynağı iğne kılıfı ile tekrar kapatma olduğu için uzun yıllardır dünyada önerilmemektedir

• Ziyaretlerde iğne uçlarının %30? nun kapatılmış olduğu görülmüştür

• Kesici-delici atıklar kırmızı torbalara muhafazasız atılmakta olup temizlik personeli açısından risk teşkil etmektedir

*Tıbbi Atıklar;*Tıbbi atıklar diğer atıklardan ayrı olarak

- Sızdırmaz, -Taşınmaya dayanıklı, -En az 150 mikron kalınlığında,-Üzerinde ‘Uluslararası Tıbbi Atık Amblemi’ ve ‘Tıbbi Atık’ yazısı

bulunan kırmızı renkli plastik torbalarda toplanmalı

*Torbaların hacmi emniyetle toplanabilecek boyutta olmalı

*Ağzı sıkıca kapatılmalı

*Gerekirse sızmaları önleyecek iç içe iki torba kullanılmalı

*Taşıma sırasında torbaların patlaması durumunda ikinci bir torbayakonmalı ve olay sırasında kontamine olan yüzeyler dezenfekte edilmeli

*Kesici-Delici Atıklar:Kesici ve delici özelliği olan atıklar diğer atıklardan ayrı olarak

-Delinmeye, yırtılmaya, kırılmaya ve patlamaya dayanıklı,

-Su geçirmez

-Açılması ve karıştırılması mümkün olmayan,

-Üzerinde “Uluslararası Biyotehlike” amblemi ile“DĐKKAT! KESĐCĐ ve DELĐCĐ TIBBĐ ATIK” ibaresi taşıyan

-Plastik veya aynı özelliklere sahip kartondan yapılmış kutu veya konteynerler içinde toplanır.

-Bu biriktirme kapları, en fazla ¾ oranında doldurulur

- Ağızları kapatılır ve kırmızı plastik torbalara konulur.

- Kesici-delici atık biriktirme kapları dolduktan sonra kesinlikle

Sıkıştırılmaz,Açılmaz, Boşaltılmaz,Geri kazanılmaz.

*TIBBİ ATIK:-Tekerlekli-Kapaklı,

-Paslanmaz metal, plastik veya benzeri malzemeden yapılmış,

-Yükleme-boşaltma esnasında torbaların hasarlanmasına veya delinmesine yol açabilecek keskin kenarları olmayan,

-Yüklenmesi, boşaltılması,

-Temizlenmesi,dezenfeksiyonu kolay,

-Sadece bu iş için ayrılmış,

-Turuncu renkli,-Üzerinde “Uluslararası Biyotehlike” amblemi ve “Dikkat! Tıbbi Atık”ibaresi bulunan araçlar ile toplanır ve taşınırlar.

• Özel Kıyafet

Personel çalışma sırasında-Eldiven-Koruyucu gözlük-Maske-Çizme-Özel Elbise (turuncu renkli) kullanır ve giyer.

1-Tıbbi atıklar---------------------------------------

-KAN VE KAN ÜRÜNLERİ,VÜCUT SIVILARIİLE KONTAMİNE HER TÜR ATIK

2-Kesici-delici atıklar----------------------------------

-ENJEKTÖR-İĞNE-BİSTURİ-LAM-LAMELHER TÜR KESİCİ DELİCİ ALET

3-Evsel atıklar-----------------------------------------------------

-MUTFAK-BÜRO ARTIKLARI-KAĞIT AMBALAJ MALZEMELERİ

4- Ambalaj atıkları------------------------------------------

GERİ KAZANILABİLEN CAM ATIKLARSETİNDEN AYRILMIŞ SERUM ŞİŞESİSETİNDEN AYRILMIŞ POŞET SERUM ATIKLARIİLAÇ AMBALAJ MALZEMESİ

AMBALAJ

ATIĞI

DĐKKAT

TIBBĐATIK

EVSEL ATIK

AMBALAJ

ATIĞI

*Taşıma işleminde atık bacaları ve yürüyen bantlar kullanılamaz

DĐKKAT

TIBBĐATIK

DĐKKAT

TIBBĐATIK

EVSEL ATIK

EVSEL ATIKAMBALAJ

ATIĞI

DĐKKAT

TIBBĐ ATIKDĐKKAT

TIBBĐ ATIK

DĐKKAT

TIBBĐATIK

*Torbalar kesinlikle elle taşınmazlar

DĐKKAT

TIBBĐ ATIK

DĐKKAT

TIBBĐATIK

*Her atık ayrı araçla taşınır.

DĐKKAT

TIBBĐATIK

EVSEL ATIK

AMBALAJ

ATIĞI

*Tıbbi Atıklar tıbbi atık taşıma araçları ile geçici depolama ünitesine taşınırlar.

DĐKKAT

TIBBĐ ATIK

DĐKKAT

TIBBĐ ATIK

DĐKKAT

TIBBĐ ATIK

*Evsel atıklar evsel atık taşıma araçları ile geçici depolama ünitesine taşınırlar.

EVSEL ATIK

TAŞIMA ARACI

EVSEL ATIK

EVSEL ATIK

TIBBĐATIK

TAŞIMA

ARACI

DĐKKAT

TIBBĐ ATIK

DĐKKAT

TIBBĐ ATIKDĐKKAT

TIBBĐ ATIKDĐKKAT

TIBBĐ ATIK

DĐKKAT

TIBBĐATIK

DĐKKAT

TIBBĐ ATIK

*Tıbbi atık taşıma araçları her gün temizlenir ve dezenfekte edilir.

*ATIKLARIN GEÇİCİ DEPOLANMASI:

• Evsel nitelikli atıklarla tıbbi atıkların konacağı geçici depolama alanı ve konteynırler ayrı olmalı

• Tıbbi atık geçici deposunda zeminde sızan sıvıların drenajı için bir düzenek bulunmalı,

• Sızıntılar kanalizasyona verilmeyip özel bir tankta toplanmalı ve burada talaş ile yoğunlaştırılarak kırmızı torbalara konmalı

• Deponun kapıları kapalı ve kilitli tutulmalı, görevli personel dışında kişilerin girmesi önlenmeli

• Düzenli alarak haftada bir kez, ayrıca bir sızıntı olduğunda dezenfekteedilmeli

Geçici Depo:

ILIMAN İKLİMDE; YAZIN 48 SAAT-KIŞIN 72 SAAT

SICAK İKLİMDE; YAZIN 24 SAAT-KIŞIN 48 SAAT

TEŞEKKÜRLER