Elżbieta Malinowska-Misiąg Wojciech Misiąg Marcin Tomalak

INSTYTUT BADAŃ NAD GOSPODARKĄ RYNKOWĄ

na zlecenie Ministerstwa Rozwoju Regionalnego

PRZESTRZENNE ZRÓŻNICOWANIEDOCHODÓW I WYDATKÓW PUBLICZNYCH

W POLSCE W LATACH 2004–2005

Elżbieta Malinowska-Misiąg

Wojciech Misiąg

Marcin Tomalak

Poprzednie opracowania IBnGR:

2004 – lata 1999 – 2002 (książka)

2005 – rok 2003

Cel badania:

Ustalić rozkład dochodów i wydatków publicznychwedług województw

• Budżet państwa • Fundusz Pracy • Fundusz Alimentacyjny

• Budżety JST • PFRON • ARiMR

• Gospodarka poza- budżetowa BP

• ZUS • Agencja Nieru-chomości Rolnych

• Gospodarka poza- budżetowa JST

• Narodowy Fundusz

Zdrowia

• Uczelnie publiczne

• FUS • NFOŚiGW • Państwowe instytucje kultury

• KRUS • WFOŚiGW

Zakres podmiotowy badania

Źródła danych:

• sprawozdania budżetowe (BP i JST)

• sprawozdania instytucji

• zestawienia opracowane dla IBnGR

• dane GUS

Podstawowe założenia metodologiczne

1. Dochody i wydatki publiczne prezentowane są w układzie skonsolidowanym

2. Dochody rozdziela się na województwa odpowiednio do siedziby instytucji pobierającej dochody

3. Wydatki rozdziela się na województwa odpowiednio do siedziby instytucji publicznej dokonującej wydatku (wyjątek – dotacje)

4. Z podziału na województwa wyłączono wydatki ogólnopaństwowe, do których zaliczono wydatki na obronę narodowa, bezpieczeństwo publiczne, wymiar sprawiedliwości, placówki zagraniczne oraz obsługę długu Skarbu Państwa

Stopień rozliczenia dochodów i wydatków (2005)

DOCHODY

Rozliczone – 94,7% Nierozliczone – 5,3%

WYDATKI

Rozliczone – 77,8% Ogólnopaństwowe – 18,0%

Nierozliczone – 4,2%

Dochody i wydatki publiczne 2004 – 2005

2004 Dochody 324,6 mld zł Wydatki 376,3 mld zł Wynik -51,8 mld zł 2005 Dochody 357,9 mld zł Wydatki 397,4 mld zł Wynik -39,4 mld zł

Stopień sfinansowania wydatkówtransferami z innych segmentów

sektora finansów publicznych (2005, %%)

Budżet państwa 0,8 Jednostki samorządu terytorialnego 47,7 Fundusz Ubezpieczeń Społecznych 40,5 Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego 83,1 Narodowy Fundusz Zdrowia 6,9 Pozostałe instytucje publiczne 43,3

Rozpiętość wskaźników wojewódzkich(2005, na 1 mieszkańca)

PKB 2,314 : 1 Dochody publiczne 7,427 : 1 Wydatki publiczne 1,424 : 1

Rozpiętość wskaźników wojewódzkich(na 1 mieszkańca)

2005 Dochody publiczne 7,427 : 1 VAT 29,072 : 1 CIT 17,732 : 1 PIT 5,774 : 1 Składki na fundusze celowe 5,395 : 1 Podatki lokalne 4,453 : 1 Pozostałe dochody 4,236 : 1

Relacje dochodów publicznych do PKB w wybranych województwach (2005, %%)

POLSKA OGÓŁEM – 36,4POLSKA OGÓŁEM – 36,4

Mazowieckie 51,5 Małopolskie 40,7Pomorskie 40,1Śląskie 29,5Świętokrzyskie 22,8Warmińsko-Mazurskie 21,0

Rozkład dochodów publicznych(2005, na 1 mieszkańca, Polska ogółem = 100)

    40 – 60%     60 – 80%  

    80 – 100%     100 – 120%  

Rozkład wydatków publicznych(2005, na 1 mieszkańca, Polska ogółem = 100)

    80 – 90%   90 – 100%

    100 – 110%   110 – 120%

Udziały województw w wydatkach publicznych

1999 2002 2005

Polska ogółem 100,0 100,0 100,0 Dolnośląskie 6,7 6,5 6,2 Kujawsko-pomorskie 4,0 3,9 3,8 Lubelskie 4,0 4,1 4,0 Lubuskie 2,2 2,0 2,0 Łódzkie 5,2 5,3 5,2 Małopolskie 6,4 6,5 6,4 Mazowieckie 13,1 13,1 12,6 Opolskie 1,9 1,9 1,9 Podkarpackie 3,5 3,8 3,6 Podlaskie 2,4 2,2 2,2 Pomorskie 4,5 4,3 4,3 Śląskie 11,1 11,1 10,6 Świętokrzyskie 2,7 2,4 2,3 Warmińsko-mazurskie 2,2 2,7 2,7 Wielkopolskie 6,6 6,9 6,7 Zachodniopomorskie 3,5 3,6 3,4 Nierozdzielone 20,0 19,7 18,0

Stopień samofinansowania województw

  Poniżej 70% 70 – 90% 90 – 110% 110 – 130% 216,1%         

Wydatki strukturalne 2004 – 2005

2004 – 25.896,5 mln zł

2005 – 29.780,6 mln zl

Wnioski

1. W latach 2004 – 2005 nie nastąpiły istotne zmiany w podziale dochodów i wydatków publicznych na województwa

2. Znaczna część środków publicznych jest redystrybuowana za pośrednictwem budżetu państwa

3. Mechanizmy redystrybucji środków publicznych powodują bardzo silne zmniejszenie dysproporcji dochodowych

4. Transfery do najsłabszych województw są nadal zbyt małe na to, by sprzyjać wyrównywaniu różnic w poziomie rozwoju