View
2
Download
0
Category
Preview:
Citation preview
eQmk'/ gu/kflnsf:yfgLo kf7\oqmd
@)&^
cfwf/e"t lzIff -sIff &_
k|:t'tstf{:yfgLo kf7\oqmd lgdf{0f sfo{bn M
of]u]Gb|dfg lah'S5]+l;l4/Tg zfSop4j ;'hv'
/f]zg/fh t'Ot'O{+/fh]Gb|k|;fb >]i7
k|sfzs M eQmk'/ gu/kflnsf gu/ sfo{kflnsf eQmk'/
© ;jf{lwsf/ k|sfzsdf lglxt
klxnf] ;+:s/0f M lj=;+= @)&^ a}zfvd'b|0f k|lt Md'b|0f M OGb|]gL 5fkfvfgf, ldjf5]+, eQmk'/
e"ldsf g]kfn Ps ax'eflifs, ax';f+:s[lts, ax'hftLo / ax'wfld{s tyf ef}uf]lns ljljwtfo'Qm b]z xf] . ljZjsf ljleGGf b]z / :yfg ljz]ifdf o:tf ljljwtfx¿ :yfgLo 1fg, ;Lk, efiff, k/Dk/f / ;+:s[lt;F+u cGof]Gofl>t ;DaGw x'G5g\ . oL /}yfg] 1fg, ;Lk, k/Dk/f / ;+:s[lt Ps lbgdf k|fKt ePsf cjZo xf]Ogg\ . dfgj ;Eotf ljsf;sf xhf/f}+ jif{sf] qmddf xfl;n u/]sf oL 1fg / ;Lk s'g} Ps b]z ljz]ifsf dfq geO{ ;Dk"0f{ dfgj hflts} ;DklQ dflgG5g\ . t/ ;f]x|f}F ;qfF}} ztfAbLb]lv klZrdf d'n'sx¿af6 Nofl6g cd]l/sL, Plzof / clk|msL b]zx¿nfO{ pklgj]z agfpg] qmd yflnP;F+u} :yfgLo 1fg, ;Lk / ;+:s[lt df:g] sfd klg z'¿ eof] . cf}Bf]lus qmflGt, pQ/ ljZjo'4sfn / la;f}+ ztfAbLsf] pQ/f4{;F+u} z'¿ ePsf] e"d08nLs/0fsf] k|efjdf a]kjf{x;F+u ul/Psf cfw'lgsLs/0f / zx/Ls/0fn] :yfgLo 1fg / ;Lk yk cf]em]ndf kg{ uof] . t/ cfh ljZjsf ljleGg ljZjljBfnodf sfo{/t pQ/ cf}klgj]lzs ljåt ju{n] o:tf :yfgLo 1fg / ;Lksf] dxTjsf] af/]df vf]h cg';Gwfg u/L o;sf] ;+/If0f / k|jw{gsf] af/]df ax; rnfpg yfn]sf 5g\ . ;fy} ;+o'Qm /fi6«;ª\3 tyf o'g]:sf]sf] tTjfjwfgdf :yfgLo 1fg / ;Lkx¿sf] ;+/If0f / ljsf;sf] nflu ljleGg cle;lGw / dxf;lGwx¿sf] lgdf{0f ePsf 5g\ . cfh o:tf :yfgLo jf /}yfg] 1fg, ;Lk, k/Dk/f / ;+:s[ltnfO{ s'g} b]z ljz]ifsf] eGbf klg ljZjs} ;Dkbfsf] ¿kdf cª\uLsf/ ug{ yflnPsf] 5 . xfd|f] b]zsf] ;Gbe{df klg o:tf /}yfg] 1fg, ;Lk / k/Dk/fsf] ;+/If0f / k|jw{g u/L gofF k':tfnfO{ x:tfGt/0f ug'{ :yfgLo, k|fGtLo / ;ª\3Lo tLg} txsf /fHosf] ;d]t bfloTj x'gcfPsf] 5 . oxL k[i7e"lddf :yfgLo kf7\oqmd lgdf{0fsf] ;}4flGts cfwf/ tof/ ePsf] b]lvG5 . ;fy}, z}lIfs ljs]lGb|s/0fsf] cjwf/0ff tyf ljljwtfo'Qm b]zdf s]Gb|Lo txdf lgdf{0f ul/g] kf7\oqmdn] :yfgLo 1fg, ;Lk, ljz]iftf / cfjZostfnfO{ ;d]t k|ltlglwTj / ;Daf]wg ug{ g;lsg] ePsf]n] :yfgLo kf7\oqmdsf] lgdf{0f :yfgLo 1fg, ;Lk / ;|f]tx¿sf] cfwf/d} lgdf{0f ug'{kg]{ Joj:yf ul/Psf] 5 . ;dfhsf] ;d'lrt / ;Gt'lnt ljsf;sf] nflu :yfgLo cfjZostf tyf ¿lrsf] plrt ;Daf]wg ug{ :yfgLo kf7\oqmdn] ;xof]u ug{ ;Sb5 . :yfgLo cfjZostf / rfxgfnfO{ ;d]6]/ :yfgLo ;/f]sf/jfnfx¿sf] k|ToIf ;+nUgtfdf :yfgLo kf7\oqmd lgdf{0f u/L sfof{Gjogdf Nofpg] ul/G5 . g]kfnsf] ljBfno lzIffsf] ;'wf/ ug{ NofOPsf] /fli6«o kf7\\oqmd k|f¿kdf z}lIfs If]qdf b]lvPsf :yfgLo d'2f / r'gf}tLnfO{ ;dfwfg ug{ :yfgLo cfjZostfdf cfwfl/t lzIffnfO{ ljz]if hf]8 lbOPsf] 5 . h;sf] p2]Zo k"/f ug{sf] nflu :yfgLo ;/f]sf/jfnfx¿ Hf:t} a'l4hLjL, lzIfs, lzIffljb\, ;dfh;]jL, cleefjs cflbsf] k|ToIf ;+nUgtfdf :yfgLo kf7\oqmd lgdf{0f u/L k7gkf7g ul/G5 . :yfgLo lgsfo ;~rfng P]g @)&$ n] dfWolds lzIff Joj:yfkgsf] lhDd]jf/L :yfgLo txnfO{ lbP cg';f/ oxfFsf] :yfgLo cfjZostfnfO{ Wofgdf /fv]/ ;DejtM g]kfndf g} klxnf] k6s :yfgLo txaf6 :yfgLo kf7\oqmdsf] lgdf{0f u/L sfof{Gjogdf Nofpg eQmk'/ gu/kflnsfn] kxn u¥of] . o;sf] nflu eQmk'/ gu/kflnsfn] @)&$ df3 @# ut] of]uGb|dfg lah'S5]sf] ;+of]hsTjdf k|f= l;l4/Tg zfSo, p4j ;'hv', /f]zg/fh t'Ot'O{ tyf /fh]Gb|k|;fb >]i7 ;lDdlnt kfFr ;b:oLo :yfgLo Kff7\oqmd lgdf{0f sfo{bn u7g u/L ;f] sfo{bnnfO{ sIff ! / ^ sf] nflu :yfgLo Kff7\oqmd lgdf{0f u/L z}lIfs ;q @)&%df eQmk'/ gu/ leqsf ;Dk"of{ ljBfnodf nfu' ul?psf] lyof] . o;} lg/Gt/tf :j?k sfo{bnn] kf7\oqmd jgdf{0f ubf{ ckgfpg' kg}{ ljifonfO{ cfTd;ft u/L sfo{ cuf8L a9fOof] . eQmk'/ gu/kflnsf / sfo{bnsf] cfk;L 5nkmnaf6 @)&^ ;fndf sIff @ / & sf] :yfgLo kf7\oqmd tof/Lsf] qmddf ;DaGwLt kIfx?, lj1 ;d"x tyf hgk|ltgLwLx?;+u sfo{xfnfx? ;+~rfng ul/of] . h;af6 k|fKt ;'emfjx? / sfo{bndf /x]sf ljifoj:t'x?nfO{ sIff @ / & nfO{ pko'Qm cfwf/df 5gf}6 u/L kf7\oqmdsf] d:of}bf tof/ u/L k]z ul/Psf] 5 . o; kf7\oqmdsf] sfof{Gjog kIf cem dxTjk"0f{ /x]sf] 5 . o;sf] nflu ;a} kIfsf] ;fd'lxs k|of; / k|lta4tfsf] hlt cfjZos x'G5 o;sf] ckGfTjsf] u|x0f klg plts} vfFrf] x'G5 . kof{Kt ;dofefjsf] sf/0fn] o; d:of}bfnfO{ kl/is[t ug{ ;lsg] 7fpF cem} klg afFsL /x]sf] sfo{bnn] dx;'; u/]sf] 5 . csf]{ ;+:s/0fsf] nflu ;Dk"0f{ ;/f]sf/jfnfx¿af6 /rgfTds ;'emfjsf] ck]Iff klg ul/Psf] 5 .
:yfgLo kf7\oqmd lgdf{0f sfo{bneQmk'/ gu/kflnsf
@)&^
gu/ k|d'vsf] egfO{
eQmk'/ gu/kflnsfn] lzIffnfO{ ;w} klxnf] k|fyldstfdf /fVb} cfPsf]5 . gofF ;+ljwfg @)&@ n] ;d]t gu/kflnsfnfO{ dflj tx;Dd z}lIfs ljifodf ;a} lsl;dsf] clwsf/ k|bfg u/]sf] 5 . lzIffnfO{ >d;+u ldnfpg], @! cf}+ ztfAbLsf] r'gf}tLnfO{ ;fdgf ug{ ;Sg] Odfgbf/ / b]zeQm gful/sx¿ tof/ ug]{ p2]Zo /fv]/ ;+ljwfg / cGo lgod sfg"gsf] clwgdf /x]/ lzIff If]qnfO{ cem /fd|f] ug{ eQmk'/ gu/kflnsf cl3 a9\b}5 . eQmk'/ gu/leq /x]sf ;a} ljBfnox¿sf] z}lIfs u'0f:t/ /fd|f] xf];\ eGg] p2]Zon] ;fd'bflos / ;+:yfut ljBfnox¿nfO{ x/]s ultljlwdf ;+u} nfg] gLlt cjnDag ul/Psf] 5 . ;fd'bflos / ;+:yfut ljBfnox¿aLr cGt/ ljBfno, v]ns'b, lrqsnf, lgaGw n]vg, jSt[Tjsnf k|ltof]lutfx¿ u/]/ cfGtl/s k|lt:kwf{df hf]8 lbO/x]sf] 5 . ;fy}, gu/kflnsfn] ;fd'bflos ljBfnox¿df g]kfnL, c+u|]hL, lj1fg, ul0ftnufot ljifosf lzIfsx¿sf] tflnd ;~rfng u/L z}lIfs :t/ p7fpg] k|of; ub}{5 . olx l;nl;nfdf :yfgLo lgsfon] :yfgLo kf7\os|d ;d]t lgdf0f{ u/L :yfgLo ljz]iftf / klxrfgsf af/]df cfwf/e"t tx;Dd cWoog cWofkg u/fpg ;Sg] Aoa:yf eP cg';f/ eQmk'/ gu/kflnsfn] :yfgLo kf7\oqmd nfu" u/]sf] of] bf];|f] jif{ xf] . @)&% ;fnb]lv sIff ! / ^ df :yfgLo kf7\oqmdsf] Joj:yf ul/of] . ljBfyL{x¿df :yfgLo snf–;+:s[lt, ;Dkbf, v]ns'b, e"uf]n, Oltxf; nufot ljljw ljifodf hfgsf/L lbg] p2]Zon] :yfgLo kf7\oqmd nfu' ul/Psf] xf] . gu/leq ;~rflnt ;fd'bflos / ;+:yfut u/L (@ j6f ljBfnox¿df Ps ;fy nfu" ul/Psf] of] kf7\oqmd clwsf+z ljBfnodf /fd|f] k9fO eO/x]sf] ;'Gg kfpFbf xfdLnfO{ v'zL nfUof] . ;Dejt :yfgLo kf7\os|dsf] lgdf0f{ u/L nfu' ug]{ gu/kflnsf b]zs} nflu klxnf] gd"gf gu/klfnsf x'guof] / o; sfo{sf] ;x|fgf / l;sf]u/L g]kfnsf cGo ljleGg :yfgLo lgsfox?n] klg :yfgLo kf7\os|d lgdf0f{u/L nfu' ug{yfn]sf] tYo cjut x'gcfpFbf xfdLnfO{ cem v'zLnfUg' :jefljs g} xf] . :yfgLo kf7\oqmdcGtu{t of] jif{ @)&^ b]lv sIff @ / & sf] kf7\oqmd ;'? ub}{5f}+ . ;DalGwt k|wfgfWofksx¿, ljifout lzIfsx¿sf] k6s k6ssf] e]nf ;DalGwt ljifo la1x? ;d]taf6 o;af/] hfgsf/L tyf cled'lv sfo{qmdsf] cfof]hgf ul/;s]sf 5f}+ . ljutsf] jif{df em}+ of] jif{b]lv ;'? x'g] sIff @ / & sf] kf7\oqmd klg ;a} ljBfnox¿df k"0f{ sfof{Gjog x'g] cfzf ub{5f}+ . gu/kflnsfn] lhDd]jf/L lbPcg';f/ :yfgLo kf7\oqmd lgdf{0f sfo{bnn] kf7\os|d lgdf0f{ ubf{ ckgfpg' kg{] ;a} k|lsof / r/0fx? kf/ u/L ;DalGwt lj1x?;+usf] k/fdz{ ;d]t lnO{ ;dod} cfkm\gf] sfd ;DkGg u/L kf7\os|dsf] d:of}bf a'emfPsf]df sfo{bnsf ;+of]hs of]u]Gb|dfg lah'S5]F, ;b:ox¿ l;l4/Tg zfSo, p4j ;'hv', /fh]Gb| >]i7 / /f]zg/fh t'Ot'OnfO{ tyf cGo ;Dk"0f{ ;/f]sf/jfnf ;xof]uLx? k|lt xflb{s cfef/ JoQm ub{5f}+ .
;'lgn k|hfkltk|d'v
eQmk'/ gu/kflnsf
Vjksf] klxrfg :yfgLo kf7\oqmd sIff & :yfgLo kf7\oqmd sIff &
6 1
Vjksf] klxrfg
s[t1tf
o; kf7\oqmd lgdf{0fsf] qmddf ljBfnosf k|wfgfWofsx¿, lzIfsx¿, cleefjsx¿, :jtGq a'l4hLjLx¿, ;dfh;]jLx¿, ;]jflgj[Q lzIfs ;dfh, ljifolj1x¿ tYff cGo JolQmTjx¿n] sfo{bnnfO{ cfjZos ;Nnfx ;'emfj / dfu{ lgb]{zg ug'{ePsf] 5 . Vjk-eQmk'/_ sf] Oltxf;, /fhgLlt, ;flxTo, snf / ;Dkbf tyf ;+:s[ltaf/] cfb/0fLo >L gf/fo0fdfg lah'S5]+Ho"n] sfo{bnnfO{ ljleGg tYox¿af/] cjut u/fpg'eof] . ljifj:t'x¿nfO{ kf7\oqmdsf] vfsf k|bfg ug{ ;xh agfpgsf] nflu ljifolj1sf] ¿kdf k|fljlws ;Nnfx / ;'emfj lbg'x'g] k|f= k[y'r/0f a}B, k|f=8f= ljBfgfy sf]O/fnf, k|f=8f=u0f]zaxfb'/ l;+x, 8f=nId0f 1jfnL, ;=k|f= ljZjdf]xg hf]zL, kf7\oqmd ljsf; s]Gb|sf lgb]{zs s[i0fk|;fb sfk|L, pk–lgb]{zs v'aL/fd clwsf/L, cfo'j{]b lj1fgsf 1ftf ;Ktdfg a}B, g]kfnefiff lj1 ljdn tfd|fsf/ ;fy} eQmk'/ gu/kflnsfsf hgk|ltlglwx?k|lt o; sfo{bn s[t1tf JoQm ub{5 . cGtdf sfo{bnnfO{ ;xof]u ug]{ eQmk'/ gu/kflnsfsf sd{rf/Lx¿, sfo{bnsf] sfo{ ;Dkfbg ug{ cfkm\gf] sfof{no / ToxfFsf] kmf]6f]skL, lk|G6/h:tf pks/0fx¿ k|of]u ug{ ;xof]u ug]{ zf/bf df=lj, h]Go'Og :s"n Vjk sn]h tyf cGo k|ToIf / k/f]If ¿kdf ;xof]u ug]{ ;Dk"0f{ dxfg'efjx¿k|lt sfo{bn cfef/ JoQm ub{5 . o; sfo{bnn] cfufdL lbgx¿df klg pxfFx¿sf] ;xof]u / ;b\efj kfpg] ck]Iff ub{5 .
:yfgLo kf7\oqmd lgdf{0f sfo{bneQmk'/ gu/kflnsf
@)&%
Vjksf] klxrfg :yfgLo kf7\oqmd sIff & :yfgLo kf7\oqmd sIff &
6 1
Vjksf] klxrfg
ljifo ;"rL!= :yfgLo kf7\oqmd !
@= Vjksf] ef}uf]lns cjl:ylt $
#= Vjksf] Oltxf; %
$= :yfgLo ljleGg hfthflt, JolQmTj / hg;ª\Vof &
s_ Vjksf :yfgLo hfthfltsf hg;fª\los ;"rs &
v_ Vjksf ljlzi6 JolQmTjx¿ &
%=:yfgLo ljljw ;+:s[lt *
s_ of]d¥xL k'GxL *
v_ a'/f+Hof (
u_ u'Fnf afh+ !)
^=k|rlnt :yfgLo ;+:sf/x¿ M !!
s_ h}lanL Ao+s]u' !!
&= :yfgLo af]nLrfnL / lnlk !@
s_ :yfgLo efiffdf s'/fsfgL !@
v_ k|rlnt lnlk / /~hgf lnlk !#
*=:yfgLo snf / ;Dkbf !#
s_ :yfgLo dlGb/x¿ !#
v_ :yfgLo kf]v/Lx¿ -k'v'_ !$
u_ :yfgLo 9'ª\u]wf/f !$
3_ :yfgLo lrqsnf !%
ª_ :yfgLo d"lt{snf !%
(= :yfgLo Joj;fo ;Lk / k|ljlwljs k]zf !^
v_ sf};L v]tL !&
u_ k|fª\ufl/sdn !&
:yfgLo :t/sf u}/s[lifhGo k]zfx¿ !*
nf]k x'g nfu]sf] :yfgLo j]ze"iffx¿ !*
sk8fsf] k'tnL !*
v_ :yfgLo k|ljlwM !(
df6f]af6 aGg] ;fdu|L !(
g]jf/L vfB kl/sf/ @)
!)= :yfgLo :jf:Yo k|a4{g ljlw @!
!!= :yfgLo v]n @!
!@= :yfgLo ko{6g @@
Vjksf] klxrfg :yfgLo kf7\oqmd sIff & :yfgLo kf7\oqmd sIff &
6 1
Vjksf] klxrfg
:yfgLo kf7\oqmd kf7\oqmd zLif{s M Vjksf] klxrfg k"0ff{ª\s M !)) kf7\oqmdsf] k|s[lt M ;}4flGts / k|of]ufTds pQL0ff{ª\s M tx M cfwf/e"t lzIff tx k|ltxKtf kf7306L M % hDdf kf7306L M !&%
kf7\oqmd kl/ro :yfgLo ;/f]sf/jfnfsf] cfjZostf, rfxgf / :yfgLo dxfg'efjx¿sf] /fo ;'emfacg';f/ :yfgLo ljifoj:t'x¿ ;dfj]zu/L :yfgLo kf7\oqmdsf] lgdf{0f ul/Psf] 5 . o; kf7\oqmdaf6 eQmk'/ gu/sf sIff ! b]lv * ;Ddsf ljBfyL{x¿nfO{ cfkm\gf] k':tf}+b]lv a:b} cfPsf] :yfgsf] ljleGg kIfx¿sf] 1fg, ;Lk / wf/0ff lbg] lx;fan] æVjksf] klxrfgÆ gfds/0f u/L tof/ kfl/Psf] 5 . Vjksf] klxrfg k"0f{ ¿kdf x'g ;sf]; eGg] nIo lnO{ o; cGtu{t PsfOsf ljleGg If]qx¿M Vjksf] gfds/0f / e"–agf}6, Vjksf] Oltxf;, :yfgLo ljleGg hfthflt, JolQmTj / hg;ª\Vof, :yfgLo ljljw ;+:s[lt, k|rlnt :yfgLo ;+:sf/x¿, :yfgLo af]nLrfnL / lnlk, :yfgLo snf / ;Dkbf, :yfgLo Joj;fo, ;Lk / k|ljlw / ko{6g ;dfj]z u/L :yfgLo kf7\oqmd lgdf{0f ul/Psf] 5 . k|To]s If]qdf ;dfj]z u/LPsf kf7 zLif{sx¿nfO{ sIff ! af6 sIff * ;Dd cf7 z}lIfs jif{leq lzIf0f l;sfO{ u/fO{ cfkm\gf] :yfgdf /x]sf] ljljw kIfx¿sf] /fd|f] klxrfg u/fpg] k|of; ul/Psf] 5 . o;df k/Dk/fut lzIf0f ljlw eGbf afns]lGb|t lzIf0f l;sfO{ lqmofsnfkdf hf]8 lbO{ ;}4flGts kIfdf eGbf Jofjxfl/s kIfnfO{ a9L hf]8 lbg] k|of; ul/Psf] 5 .
;fwf/0f p2]Zo o; kf7\oqmddf plNnlvt ;a} If]qx¿sf] lzIf0f l;sfO{ kl5 ljBfyL{x¿df lgDglnlvt s'/fx¿-:yfgLo kIfx¿_df ;Ifd x'g]5g\ M
!_ Vjksf] gfds/0f / e"–agf}6af/] JofVof ug{ .@_ Vjksf] Oltxf;sf] j0f{g ug{ .#_ :yfgLo ljleGg hfthflt, JolQmTj / hg;ª\Vof k|:t't ug{ .$_ :yfgLo k|rlnt ljljw ;+:s[ltsf] j0f{g ug{ .%_ k|rlnt :yfgLo ;+:sf/x¿sf] dxTj atfpg .^_ k|rlnt ljleGg :yfgLo af]nLrfnL k|of]u ug{ / k|rlnt lnlk / /~hgf lnlk lrGg &_ :yfgLo snf / ;Dkbf klxrfg ug{ .*_ :yfgLo Joj;fo, ;Lk / k|ljlwsf] klxrfg ug{ .(_ :yfgLo k/Dk/fut pkrf/ ljlw k|of]udf Nofpg .!)_ k/Dk/fut :yfgLo v]nx¿ v]Ng .!!_ ko{6g Joj;fonfO{ ljsf; ug{ cfjZos cfwf/x¿ tof/ ug{ .
Vjksf] klxrfg :yfgLo kf7\oqmd sIff & :yfgLo kf7\oqmd sIff &
2 3
Vjksf] klxrfg
zLif{s M Vjksf] klxrfg k"0ff{Í M !))
kf7\of+zsf] k|s[lt M z}4flGts / k|of]ufTds ptL0ff{Í M
sIff M ;ft k|ltxKtf M % lk/Lo8
kl/ro
k|:t't kf7\oqmd cfwf/e"t tx -sIff !–*_ df sIff & sf] nflu tof/ kfl/Psf] :yfgLo kf7\oqmdsf] xf] . o; kf7\oqmdaf6 ljBfyL{x?df k/Dk/fut k|rlnt :yfgLo 1fg ;Lk / wf/0ffnfO{ hf]ufO/fVg / k|rngdf Nofpg] k|of; ul/Psf] 5 . ;fy} cfˆgf] k|frLg ;dob]lv a;f]af; ub}{ cfPsf] hGd:yfgsf] dfof, df]x / cfˆgf] klxrfg arfO{ /fVg] k|of; ul/g] 5 .
o; kf7\oqmdsf] ljz]iftf eGg' g} z}4flGts kIf ;Fu;Fu} Jofjxfl/s kIfnfO{ hf]8 lbO{ s'g} klg -;+:s[lt, ;+:sf/ cflb_ k|rngdf Nofpg'sf] sf/0f / dxTjsf] hfgsf/L k|fKt u/fpg' xf] . o; kf7\oqmddf lbOPsf kf7\of+zx? lzIf0f ubf{ cGtlqm{of ljlw, 5n˚n ljlw, vf]lhgLlt ljlw cyjf afn s]lGb|t lqmofsnfkdf hf]8 lbOPsf] 5 . o; kf7\of+zsf] lzIf0f l;sfO kZrft ljBfyL{x?df lgDg lnlvt lqmofsnfkdf ;Ifd x'g]5g\ M
sIffut p2]Zox? (Grade wise Objectives)
!_ Vjk gu/sf] e":j?k, vf]nfgfnf / jl/kl/ cjl:yt 8fF8f, kxf8 / h+unsf] af/] j0f{g ug{ .
@_ Vjk b]sf] dWosfnLg jf dNnsfnLg Oltxf;sf] ;dofjlw cGo zf;gsfnsf] ;dofjlw;Fu t'ngf ug{ .
#_ dWosfnLg Vjk b]sf] cfly{s, ;fdflhs, ;fF:s[lts / /fhgLlts cj:yfaf/] JofVof ug{ .
$_ Vjksf :yfgLo a;f]af; hfthfltsf hg;fªlVos ;"rs / To;df cfPsf] kl/jt{gsf] sf/0f atfpg .
%_ Vjksf ljlzi6 JolQmx? af;'b]jk|;fb hf]zL, gu]Gb| xf8f, lji0f'eQm e'h' / cfzfsfhL af;'snfsf] ljlzi6fsf] If]q ;lxt kl/ro lbg .
^_ of]d/L k"l0f{sf] cy{, dgfpg] ltlyldlt / dgfpg] tl/sf atfpg .
&_ of]d/L k"l0f{sf ;fdflhs, ;fF:s[lts / wfld{s dxTj atfpg .
*_ a'/f+Hof sfo{qmd, xfs'jf agfpg] k|lqmof, jfvf:o sfo{qmd / xs'jf rfdn kf}li6s tTj ;DaGwL JofVof ug{ .
(_ u'nfF afh+ ahfpg] ltlyldlt / sfo{qmd, / ahfOg] ljleGg af]nx?sf] gfd atfpg .
!)_ u'Fnf afh+df k|of]udf cfpg] ljleGg afhfx? / xfn eQmk'/df u'nfF afh+ lgsfNg] :yfgx?sf] gfd atfpg .
!!_ h}lanL rf]Vofpg' kg]{ sf/0f, h}lanL rf]VofpFbf ul/g] ljleGg sfo{qmdx? ;/;kmfO{, k"hfcfhf / o; cj;/df k|of]u ul/g] ljz]if k"hfcfhfsf] j0f{g ug{ .
!@_ ;'Ts]/LnfO{ k|of]u ug]{ ljz]if ef8fFs'8fF, lzz'nfO{ k|of]u ug]{ ljz]if n'ufkmf6f] / lb/L c+hL -;'l8gL_ sfd ;DaGwL atfpg .
!#_ :yfgLo efiff k|of]u u/L :yfgLo ahf/df cfjZos ;fdu|L lsgd]n ug{ .
!$_ k|rlnt lnkL / /~hgf lnkLsf] :j/ j0f{ / ;+o'Qm cIf/x? n]Vg / k9\g .
!%_ bz}sf] a]nf gj/ft cGtu{t bz{g ug]{ zlQmkL7x?sf] kl/ro lbO ltgsf wfld{s, ;fF:s[lts / ;fdflhs kIfx?af/] j0f{g ug{ .
!^_ d'lg laxf/sf] kl/ro lbO, laxf/df k|lt:yflkt d"lt{x? / laxf/sf] agf}6 / ToxfF ul/g wfld{s ls|ofsnfk
Vjksf] klxrfg :yfgLo kf7\oqmd sIff & :yfgLo kf7\oqmd sIff &
2 3
Vjksf] klxrfg
;DaGwL j0f{g ug{ .
!&_ tM k'v', gM k'v' / afxf/] k'v'sf] wfld{s, ;fF:s[lts tyf ;fdflhs kIfx?af/] j0f{g ug{ .
!*_ Vjksf] k"j{t˚{ ˚s]{sf gf} j6f 9'Ë]wf/fx?sf] :yfg ;lxtsf] kl/ro, jf:tljs xfnsf] l:ylt tyf ltgLx?sf] ;fF:s[lts kIfaf/] j0f{g ug{ .
!(_ ufOhfqfdf k|of]u ul/g] lrq / gfuk~rdLsf lbg 3/3/df 6f:g] gfusf] lrq agfpg, ltgLx?sf] wfld{s tyf ;fF:s[lts dxTjaf/] JofVof ug{ .
@)_ b/jf/ If]q leq /x]sf 9'Ëfsf d"lt{, wft'sf d"lt{, sf7sf d"lt{x? klxrfg u/L snfkIfsf] lx;fan] To;df s'8LPsf a'§fx? / xfn tL d"lt{x?sf] cj:yfaf/] j0f{g ug{ .
@!_ :yfgLo t/sf/L, ˚n˚"n, cGg tyf t]nxg pAhfpg] k]zfsf] kl/ro, tL k]zfx?af6 x'g] ˚fObf / tL k]zfx?df cfw'lgs k|efjaf/] atfpg .
@@_ sf};L v]tLsf] kl/ro, o;af6 x'g] ˚fObf tyf sf};L v]tLubf{ Wofg lbg'kg]{ s'/fx? atfpg .
@#_ k|fªufl/s dnsf] kl/ro, dn agfpg] tl/sf tyf k|fªufl/s dnaf6 x'g] ˚fObfx? atfpg .
@$_ ˚lg{r/ lgdf{0f sfo{ / ls/fgf k;n sfo{af/] kl/ro, dxTj tyf tL k]zfdf b]vfk/]sf ;d:ofx? af/] atfpg .
@%_ ;'s]{ y}nLsf] kl/ro, dxTj, k|of]u af/] atfpg / lgdf{0f ug{ .
@^_ sk8fsf] k'tnL agfpg] lgdf{0f k|ls|of k|b{zg ljlw ckgfO b]vfpg .
@&_ df6f]sf] udnf / ;fgf ;fgf df6f]sf] d's'G8f] agfpg] tl/sf b]vfpg .
@*_ of]d/L, d'6'd/L / Nxf]rfd/L agfpg .
@(_ k':tsf/L agfpg cfjZos ;fd|uLx? ;"rLagfpg / k':tsf/L agfpg .
#)_ rf}nfgL kfgL / /fhj[Ifaf6 lgsf]kfg{ ;Sg] /f]ux? ;DaGwL atfpg / xft v'§f ds{bf k|of]u ug]{ kfM af; k|of]u ug]{ tl/sf atfpg .
#!_ ttfdfsf] -808Llaof]_ / kfFo\ v]n lgodfg';f/ v]n v]Ng .
#@_ ko{6snfO{ cfsif{0f ug]{ P]ltxfl;s If]qx?sf] klxrfg ug{ / xf]d:t]sf] kl/ro lbg .
Vjksf] klxrfg :yfgLo kf7\oqmd sIff & :yfgLo kf7\oqmd sIff &
4 5
Vjksf] klxrfg
eQmk'/
gu/k
flnsf
:yfg
Lo k
f7\oq
md @
)&^
ljifo
MVjks
f] klxr
fg
sIff M &
If]q
l;sfO p
knAw
L÷
ljlz
i6 p
2]Zo
laifo
lj:
t[[tLs
/0f
;De
fljt
lzIf0f l;sfO lqmof
snfk
;De
fljt
z}lIfs
;fd
u|Lx¿
;De
fljt
d"No
fª\sg
k|lqmof
kf7\o
ef/
!= V
jksf]
ef}u
f]lns
cjl:y
lt
!= V
jk b
]sf] ;fd
fGo
w/ft
nLo
:j¿
ksf af
/] at
fpg
.
l Vj
k b]s
f] jf g
u/sf]
e" :j¿
k w]/
} hl6n
/ ljljw
gePs
f] t/
k"j
L{ efu
blIf0f,
pQ/
/ klZr
d e
fueGb
f cln
prfOdf cjl:y
t ePs
f]
Ø
Vjk
b] g]k
fns} ;
aeGb
f ;fg
f] gu
/ ePs
f] hfg
sf/L
u/fp
Fb} pkn
Aw
gS;fs
f] dfWo
dn] t
'ngf
u/fpg]
.
Ø
oxfFs
f] w/
ftnLo
:j
¿k
klg
w]/}
hl6n /
ljljw
gePs
f] at
fpg]
.
Ø
;fd
fGoto
f Vj
k b]n
fO{
aLrsf]
gu/s
f] k'/
fgf] If]q
/ Jfl
/kl/sf] u/
L b'O
{ efu
df ljefh
gu/L b
]vfp
g] .
) g]k
fnsf] ;a}
lhNn
f 5'l§Ps
f] gS
;f
) egk
fåf/f lgld
{t sf]/ /
;]/f]k]m/f] 5
'§ofOPs
f] gS
;f
) cgn
fOg
u'un g
S;f
) cGo
ef}lt
s g
S;f
) Vj
k b]s
f] cfp
6nfO{g
gS;fd
f
gu/s
f] k'/
fgf] If]q
/ ;]/f]k]m/f] 5
'l§g]u
/L
tyf cUn
f] /
xf]r
f]] efu
b]lv
g] u/
L sf]g
{ nuf
pg]
.
#
@= V
jk b
]df aU
g] vf]n
f gf
nfs
f af
/]df at
fpg
.l Vj
k b]s
f] pQ/
/ blIf0f
eP/
aUg
] sf;
g vf]n
f /
xg'dGt
] vf]n
fsf] rrf{
/ o;
sf] dxT
j
Ø
dfg
j hLjgs
f] nflu
gbL /
vf]n
fsf]
dxT
jsf] rrf{u
g]{ .
Ø
Vjk
b]df
aUg]
vf]n
f -g
bL_
x¿sf]
af/]d
f s] y
fxf 5 e
gL c
Gt/ls|of
u/L
xg'dGt
], dgx
/f,
sf;
g vf]n
fsf]
af/]d
f hfg
sf/L u/
fpg]
.
Ø
ljZj
sf] x
/]s d
fgj
;Eo
tfsf] ljs
f;
gbL ls
gf/d
f ePs
f] k|;
ª\usf] rrf{
ub}{ e
Qmk'/s
f] ;Eo
tfdf o
L gbLx¿
sf]
b]gsf] af
/]df klg
5nkmn u
g]{ .
Ø
Vjks
f] cfp
6nfOg
gS;f
sf]g
{ nuf
O{ oL
gbLx¿
To;
df ;
+s]t
ug{
nuf
pg]
.
) egk
fåf/f lgld
{t sf]/ /
;]/f]km]/f] 5
'§ofOPs
f] gS
;f
) cgn
fOg
u"un g
S;f
) cGo
ef}lt
s g
S;f
) Vj
k b]d
f aU
g]
vf]n
fx¿sf] gf
d n
]Vg
nuf
pg]
.
)cfp
6nfO{g
gS;f
df vf]n
f ;+s]t
ug{
nuf
pg]
.#
Vjksf] klxrfg :yfgLo kf7\oqmd sIff & :yfgLo kf7\oqmd sIff &
4 5
Vjksf] klxrfg
If]q
l;sfO p
knAw
L÷
ljlz
i6 p
2]Zo
laifo
lj:
t[[tLs
/0f
;De
fljt
lzIf0f l;sfO lqmof
snfk
;De
fljt
z}lIfs
;fd
u|Lx¿
;De
fljt
d"No
fª\sg
k|lqmof
kf7\o
ef/
#= V
jk b
]sf] jl/k
l/
cjl:y
t 8f
F8f, k
xf8
/ hËn
sf] af
/]df at
fpg
.
l Vj
k b]s
f] jl/k
l/ c
jl:y
t 8f
F8f /
kx
f8x¿
h:t
} t]nsf]6
/ gu
/sf]6 -k"j
{_, ;"o{ljg
fos, /
fgLs
f]6,
/Tgf
lul/ -k"j
{_, km"nrf]s
L -blIf0f_, r
fFu'
/ lqz'n 8
fF8f -p
Q/_
tyf ox
fFsf hËn
Ø jl/k
l/sf] 8
fF8f b
]lvg] ljBfn
osf] c
Unf]
:yfg
df nu]/
cjn
f]sg
u/fp
g] .
Ø pQ/, blIf0f, k"j
{, klZrd r
f/} lb
zfs
f 8f
F8f /
kxf8
sf
gfdx¿
Aft
fpg
nuf
pg]
.Ø gS
;fd
f oL 8
fF8f /
kxf8s
f] cjl:y
lt
b]vfp
g] /
gS;f sf]g
{ nuf
O{ 8f
F8f /
kx
f8sf] ;ª\s
]t sf]g
{ nuf
pg]
.Ø oL
8fF8
f, kx
f8 /
hËn
Vjk
b]sf]
nflu
kfg
Lsf ;|f]t
x'g\
egL
atf
pg]
.Ø o;
n]
dgf
]/d
k|fs[lt
s
b[Zo;
d]t
k|bfg
ug]{ x
'Fbf k
o{6g
ljsf;
sf] nflu
klg
dxT
j ePs
f] at
fpg]
.Ø zx/
eGb
f zfGt
jftf
j/0f
x'g]xF'b
f jg
ef]h
sf]
nflu
tL
7fpFx¿
sf]
7"nf]
dxT
j ePs
f] af
/] 5nkmn u
g]{ .
) cgn
fOg
u'un g
S;f
) cGo
ef}lt
s g
S;f
) oL
hª\u
n, 8
fF8f /
kxf8
sf] dxT
j eGg
/
n]Vg
nuf
pg]
.
) oL
hª\u
n, 8
fF8f /
kxf8
sf kmf]6fx¿
;Ín
g ug
{ nuf
pg]
.%
@= V
jksf]
Oltx
f;$=Vjk
b]sf] dWo
sfn
Lg
jf d
Nnsfn
Lg O
ltxf;sf]
;do
fjlw c
Go s
fnx¿
;Fu
t'ngf
ug{
.
l g]k
fnsf] Oltx
f;sf
ljle
Gg s
fnx¿
dWo
] dWo
sfn
Lg o
'usf]
;dof
jlwa
f/] r
rf{
Ø Gf]k
fnsf]
;do
/]vfd
f ln
R5lj -
lj=;
$&%
–
(#^_ sfn
, dWo
sfn
-lj
=;
(#^
–!*@%
jf
g]kfn
;Da
t\sf]
yfngL
_, cfw
'lgs sfn
jf zfxsfn
-lj
=; !*
@%–@
)^@_
/
u0ft
GqfTd
s
sfn
-lj=;
@)^
@ b]lv_]
Oª\lu
t u/
L To
;sf] af
/]df ;fd
fGo h
fgsf/L lbg]
.Ø g]k
fn ;
Dat\s
f] yf
ngL
;Fu}
dWo
sfn
Lg
o'usf]
;'¿cft
ePs
f] af
/] hfg
sf/L
lbg]
.Ø dWo
sfn
sf] b'O
{ d'Vo
sfn
k"j{d
Wosfn
-lj=;
(#^
–!%#
(_ /
pQ/d
Wosfn
sf]
Ø -lj
=; !
%#(
– !*
@^_ af
/]df ;fd
fGo
hfg
sf/L lbg]
.
) ;Da
lGwt
;do
/]vfs
f] rf6{
) pkn
Aw n
]vx¿
sf]
;ª\s
ng
) :y
fgLo
kf7\os
|dsf] nflu
to
f/ u
l/Ps
f] ;|f]t
;fd
u|L
) cGo
ljleGg
Olt
xf;sf
k':ts
x¿
) o;
dWo
sfn
hDd
f slt
jif{s
f] cjlw
/x]sf] egL
lx;
fa
u/fp
g] .
) cGo
ljleGg
sfn
x¿sf]
;dof
jlws
f] lx;fa
u/
fpg]
.
) ln
R5lj s
fnb]lv
zfxsfn
;Dd
;dof
jlws
f] lx;fa
n] s
|d
ldnfP/
n]vfp
g] .
%
Vjksf] klxrfg :yfgLo kf7\oqmd sIff & :yfgLo kf7\oqmd sIff &
6 7
Vjksf] klxrfg
If]q
l;sfO p
knAw
L÷
ljlz
i6 p
2]Zo
laifo
lj:
t[[tLs
/0f
;De
fljt
lzIf0f l;sfO lqmof
snfk
;De
fljt
z}lIfs
;fd
u|Lx¿
;De
fljt
d"No
fª\sg
k|lqmof
kf7\o
ef/
%= d
Wosfn
Lg V
jk
b]sf] cfly
{s, ;
fdflh
s
/ ;f+:s[lt
s c
j:yf
af/]
atfp
g .
l dWo
sfn
Lg V
jk b
]df
hgt
fn] u
g]{ cfly
{s
ls|of
snfkx¿
, ;fd
flhs ;
DaGw
tyf
;f:s[lt
s c
j:yf
x¿sf]
rrf{
Ø
cfh
eGb
f *))
÷())
ji
f{ klxn
] Vj
ksf hgt
f hLlj
sf]kfh
{gsf] nflu
s] s
:tf sfo
{x¿ x
f]nf egL
5nkmn
u/fp
g] .
Ø
To;a]n
fsf]
cAa
n
v]tL
kftL
/
pAh
gLsf] af
/]df hfg
sf/L u/
fpg]
.Ø
Vf]tL
kftL
afx]s
aG
b–Jo
fkf/df
klg
o;a]n
f w]/
} /fd
|f] /x
]sf] rrf{ ug
]{ .Ø
cAa
n v]tL
kftL
/
k|r'/
pTk
fbgn
] ;+:s
[lt /
;Dk
bfsf] ;d]t
ljsf;
x'g
uPsf] tY
oaf/] 5
nkmn u
g]{ .
Ø
o; d
Wosfn
efiff,
;+:s
[lt, ;Dk
bf,
/ ;flx
Tosf] b[li6
n] w
]/} pRr
txd
f /x
]sf] af
/]df rrf{ ug
]{ .
¡
kmf]6f]x?
¡ d
Wosfn
df
ag]sf ljle
Gg
;Dk
bfx¿
sf] ;"rL
tof/ u
g{ nuf
O{ lgdf{0f ul
/Psf]
jif{ kQ
f nuf
pg
nuf
pg]
.#
^= d
Wosfn
Lg V
jk b
]sf]
/fhg}lts
cj:
yfaf
/] at
fpg
.
l To
lta]n
fsf k|d
'v
dNn
/fhfx¿ /
pgs
f zf;
gsf ljz]ift
f ;Da
GwL
Ø
k"j{dWo
sfn
df
g]kfn
…g]kfnd08
nÚ
gfdn]
kl/lrt
ePs
f] /
o;
g]kfn
d08
nsf]
/fhwf
gL
g} Vj
k /x
]sf] af
/] 5nkmn u
g{ lbg]
.
Ø
;—;f
gf P
sfOx¿
df lj
eflh
t sf7df8f}+
pkTo
sfs
f ljleGg
/fHo
x¿nf
O{ ljleGg
;d
odf
PsLs
/0f
ug{ /
fhf
hol:y
lt
dNn
/ oI
f dN
nsf] of]ub
fgsf] af/]d
f rrf{ u
g]{ .
Ø
;dfh
nfO{
ljle
Gg
lylt
df
afFWg
j0
ff{>dsf] J
oj:y
fb]lv
cGo
;fd
flhs
gLlt
lgo
d;Dd
Vjk
nfO{ a
fXo
zq'
/ cfs
|d0faf
6 ;'/lIft
ug{ h
nb"u
{ /
lsNn
fsf] lgdf{0f u/
]sf] af
/] rrf{ .
¡
kmf]6f]x?
¡ /fhf hol:y
lt
dNn
/ o
IfdNn
sf]
5f]6f] hLjgL
n]Vg
nuf
pg]
.
¡ Vj
knfO{
g]kfn
d08
nsf]
/fhwf
gL a
gfpg
pgL
x¿n]
u/]sf of
]ubfg
sf
af/]d
f aF'b
f l6kfO{
jSt[T
jsnf
sfo
{s|ddf af
]Ng
nuf
pg]
.
#
Vjksf] klxrfg :yfgLo kf7\oqmd sIff & :yfgLo kf7\oqmd sIff &
6 7
Vjksf] klxrfg
If]q
l;sfO p
knAw
L÷
ljlz
i6 p
2]Zo
laifo
lj:
t[[tLs
/0f
;De
fljt
lzIf0f l;sfO lqmof
snfk
;De
fljt
z}lIfs
;fd
u|Lx¿
;De
fljt
d"No
fª\sg
k|lqmof
kf7\o
ef/
#= :yfg
Lo ljleGg
hft
hflt
, Jo
lQmTj
/
hg;
ª\Vof
s_ Vj
ksf
:yfg
Lo
hft
hflt
sf
hg;
fª\los
;"rs
&= V
jksf :y
fgLo
hfg
hflt
sf hg;
fª\lVos
;"rs a
tfpg
.
*= hg;
fª\lVos
;"rsdf
cfPsf] kl/j
t{g a
tfpg
.
l :y
fgLo
hflt
sf]
hg;
ª\Vof
sf] ljle
Gg
cfw
f/ -efiff,
hft
, wd
{, pd]/, lnª\u
_ sf]
agf]6 t
yf ;
+/rgf
l :y
fgLo
hft
hflt
sf]
hg;
ª\Vof
df cfPsf]
kl/j
t{g ;
DaGw
L ljj/
0fl ;Da
lGwt
hft
hflt
sf]
hg;
ª\Vof
;"rssf]
tYof
ª\s .
l :y
fgLo h
fltsf] hg;
ª\Vo
fdf cfPsf] k
l/jt
{gn]
NofPsf] c;/
Ø V
jkdf /x
]sf] hDd
f hg;
ªVof
;lxt
To;df
/x]sf]
lnª\u
, efiff,
wd{,
hft
hflt
, pd]/
cflb
sf] 5'6\6
f 5'6\6
} tY
ofª\s
k|:t
't u/
L 5nkmn u
g]{ .
Ø V
jksf] lju
t s]xL b
zssf] h
g;fª\lVo
s
;"rsx¿
sf]
tYof
ª\s
k|:t't
u/
L lt
gLx¿
aLr
df t'n
gf u
g{ nuf
pg]
.Ø
t'ngf
ubf{
36La9L
ePsf]
tYofª\
saf/]d
f sf/0fx¿
5nkmn u
g,]{ lsg
36L j
f a9
L eof
] <Ø
cf–cfkm\g
f] 6f]n 5/–
l5d]ssf]
s'g}
% 3/d
f ;j]{I
f0f ug
{ nuf
O{ hg;
fª\
lVos
;"rsx¿
k|:t
't ug
{ nuf
pg]
.
¡
eQmk'/
gu/k
flnsfa
f6
k|sflz
t eQmk'/
dfl;
s,
tYof
ª\s lje
fu t
yf j
8f
sfo
f{noa
f6 k
|fKt t
Yofª\
sx¿
¡
:tDe
lrq, j
[Q lrq
cflb
¡ ljBfy
L{n]
u/]sf sfd
sf]
cjn
f]sga
f6
d"No
fª\sg
.
%
v_ Vj
ksf
ljlz
i6
JolQ
mTjx¿
(=
Vjks
f ljlz
i6
JolQ
mTjx¿
sf] kl/r
o lbg
.
l af
;'b]j
k|;fb h
f]zL
l gu
]Gb| x
f8f
l lji0f'e
Qm e'h'
l cfz
fsfh
L af
;'snf
Ø s
Iffs
f]7fd
f gf
d r
n]sf Jo
lQmx¿sf]
gfd /
sfd
af/]
;f]Wg
] / c
fPsf pQ/
x¿nfO{ a
f]8{df ;"rLa
4 ug
]{ .Ø
tL d
flg;x¿
lsg
rrf{d
f cfP < s
'g If]q
jf of]ub
fgaf6
rlr{t
eP<k
|Zgf]Q/
ug]{ .
Ø l
jifo
j:t'd
fplNn
lvt
JolQ
mTjx¿
sf]
af/]
hfg
sf/L
eP÷
gePs
f] k|Z
gf]Q/a
f6 y
fxf kfpg]
.Ø
lzIfsn]
t:jL/;
lxt
;fd
fGo
hfg
sf/L lbg]
.Ø
yk
hfg
sf/Ls
f nflu
;Da
lGwt
JolQ
msf]
3/,
kl/j
f/
;ª\3
—;+:y
f, bn
sf]
sfo
f{no;
Fu a'e
m]/
;d"xu
t¿kd
f sIffd
f ln
lvt
k|:t't
L lbg
nuf
pg]
.
¡
plNn
lvt
JolQ
mx¿sf]
t:jL/, lrgf
/L, h
LjgL
, /]s
8{ ul
/Psf ;fd
u|L
¡ gu
]Gb| x
f8fs
f] 5f]6f] kl/r
o lbg'x
f];\ .
¡ g/
]Gb| x
f8fa
f6
k|fKt
ug{
;ls
g] k|]/
0ffx¿
s]s] x
'g;S5
g\<
n]Vg
'xf];\ .
!)
Vjksf] klxrfg :yfgLo kf7\oqmd sIff & :yfgLo kf7\oqmd sIff &
8 9
Vjksf] klxrfg
If]q
l;sfO p
knAw
L÷
ljlz
i6 p
2]Zo
laifo
lj:
t[[tLs
/0f
;De
fljt
lzIf0f l;sfO lqmof
snfk
;De
fljt
z}lIfs
;fd
u|Lx¿
;De
fljt
d"No
fª\sg
k|lqmof
kf7\o
ef/
$=:yf
gLo
ljljw
;+:s
[lt
s_ of
]d¥xL
k'GxL
!)= of
]d¥xL k"l0f{dfs
f] cy{
atfp
g .
!!= of
]d¥xL k'G
xL d
gfpg]
ltly
ldlt
atf
pg
.
!@= of
] kj{
dgf
pg]
tl/s
f at
fpg
.
!#= o
; k
j{sf] ;fd
flhs,
;f+:s[lt
s /
wfld
{s d
xTj
atfp
g .
l of
]d¥xL k"l0f{df /
wfGo
k"l0f{dfs
f] cy{
.
l dgf
pg]
lbg
/ tl
/sf
l 9's
'6Ldf nId
L /
s'a]/
sf] k"h
f ug
{ ag
fpg]
ljle
Gg
of]d¥xL,
b]jb]j
tf
dfo
f] af
of] t
yf c
Go
d"lt
{x¿ .
l of
]d¥xLs
f] ;f+:s[lt
s,
wfld
{s /
;fd
flhs
dxT
j
l o;
sf] lgdf{0f k|lqmof
-;
Lk_
Ø o
f]d¥xLs
f] lrq
b]vfO{ ;
f]Wg]M o
f] s] x
f]<Ø
of]d
¥xL zAb
af]8
{df n]vL of
] g]jf/L
efiffs
f] zAb
xf] . æo
f] Ödgk
g]{ ty
f d¥xLÖ
/f]6L j
f ld
7fO{e
gL a
tfOlbg
] .Ø
o:t
} tl/sfn
] lgD
g ln
lvt
k|Zgx
¿
;f]w
L cGt
l{q{mo
fTds
ljlw
ckg
fO{
of]d¥xL k"l0f{dfs
f] lj:t
[t 1f
g lbg]
.Ø
s–s
;n] o
f]d¥xL vfg
'ePs
f] 5 <
Ø o
f]d¥xL s] s
f] ag
fOG5
<Ø
of]d
¥xLle
q s] s
] /flv
Psf] x'G
5 <
Ø o
f]d¥xL vfg
] k"l0f
{dfn
fO{ s
] k"l0f
{df
Ø e
lgG5
<Ø
of]d
¥xL a
gfPs
f] tkfO{Fx
¿n] b]Vg
'ePs
f] 5 <
Ø o
f]d¥xL ag
fpFbf o
f]d¥xL dfq a
gfOo
f] ls
c¿
ljle
Gg
cfs
[ltx¿
klg
agfOof
] <Ø
s] s
] cfs
[ltx¿
agf
OPsf] b
]Vg'eof
] <Ø
of]d
¥xL
k"l0f{dfs
f] lbg
s] s] /fv]/
sxfF k
"hf u/
]sf] b]V
g'eof
]<Ø
tkfO{Fx
¿ k
lg ;
fyLx¿ ldn]/
of]d¥xL
dfUg
hfg
'ePs
f] 5<
s] uL
t uf
P/
dfUg
'x'G5<
Ø
æTof
]l5+
Tof]Æ
uLt
;fg
{ nuf
pg]
ufpg]e
fsf l;
sfO lbg
] .Ø
of]d
¥xLs
f] lr
q ;fg
{ nuf
pg]
Ø s
'g} ;do
ldnfP/
of]d¥xL
agfp
g] k|o
f]ufTd
s s
Iff ld
nfp
g' /fd|f] x'G
5 .
¡
of]d¥xLs
f lr
q
V
ideo
Clip
s¡ of
]d¥xLs
f] lr
q ag
fpg
nuf
pg]
.
¡ of
]d¥xL k'lGx
sf]
wfld
{s /
;fF:s[lt
s d
xTj
aofg
ug/
{xf];\ .
¡
of] d
¥xL k"l0f{sf lbg
9's'6Ldf of
] d¥xL
/ s] s
] lgd
f{0f
ul/P
sf cfs
[ltx?
-d
"lt{x?
_ /fv]/
lsg
k"hf ub
{5g\
< n]Vg
lbg]
.
^
Vjksf] klxrfg :yfgLo kf7\oqmd sIff & :yfgLo kf7\oqmd sIff &
8 9
Vjksf] klxrfg
If]q
l;sfO p
knAw
L÷
ljlz
i6 p
2]Zo
laifo
lj:
t[[tLs
/0f
;De
fljt
lzIf0f l;sfO lqmof
snfk
;De
fljt
z}lIfs
;fd
u|Lx¿
;De
fljt
d"No
fª\sg
k|lqmof
kf7\o
ef/
v_ a'/
f+Hof
!$= a'/
f+Hof
/ j
fVff:
o] zAb
sf] cy{
atfp
g .
!%= xfs'jf s
;/L a
gfOo
f] eGg
] ;Da
Gwdf o;
sf]
P]ltx
fl;s k
[i7e"ld
;Da
GwL
JofVof
ug{
.
!^= xfs'jf a
gfpg]
k|lqmof
at
fpg
.
!&= v]ta
f6 v
nf];
Dd
sfn
f] wf
g le
q\ofp
g ul
/g]
k|lqmof
, vfg
lkg
/ jfVff:o]
sfo
{qmdsf] Jo
fVof
ug{
.
!*= xfs'jf r
fdnsf]
kf}li6
s t
Tj /
k|of
]u ;Da
GwL at
fpg
.
l a'/
f+Hof
/ j
fvf:o]
zAb
sf] cy{
.
l xfs'jf -sfn
f]wfg
_ s;/L a
gfOo
f], o;
sf]
Oltx
f;
l v]td
f xfs'jf a
gfpg]
k|lqmof
.
l a'/
fFHof
/ j
fvf:o]
;+:s
[lt .
l xfs'jfsf] dxT
j /
kmfObfx¿
.
l a'/
fFHof
;F:s
[ltnfO{
arfp
g] pkfox
¿ .
l xfs'jfdf kfOg
] kf}li6s
tT
j /
k|of]u
.
Ø
xfs'jf -
sfn
f] wf
g_ g
} b]vfP/
k|Zg
;f]Wg
'xf];\M of
] xfs
'jf s
fnf] g}
kmn]sf]
xf]nf<
jf o
f] s;/L s
fnf] e
of] x
f]nf <
Ø
ljBfy
L{nfO{ ;f]Rg
nuf
pg]
5nkmn
ug]{ /
wfg
sfn
f] ag
fpg]
k|lqmof
a'e
mfOlbg]
.
Ø
sIffd
f jf
lj1f
g k|o
f]uzfn
fdf
wfgn
fO{ s
fnf] a
gfpg]
k|lqmof
ckg
fO{
k|of]u
u/fpg]
.
Ø
a'/f+Hof
/
jfvf:o]
zAb
x¿sf]
cy{
atfOlbg]
/ oL
zAb
x¿ k|o
f]u ug
]{ ;+:s
[lt ;
DaGw
L j0
f{g u
l/lbg]
.
Ø
v]ta
f6 vnf];
Dd jfvf:o]
sfo
{qmd
;~r
fng
u/L xfs'jf leq\o
fpg]
xfd|f]
;+:s
[ltle
qsf
k"hfc
fhf,
vfg
lkg,
s¿0ffd
osf]
uLt
ufpFb}
jfvf:o]
sfo
{qmdsf]
kl/q
mdf
;Da
GwL
kmf]6f]
b]vfp
Fb} :k
i6 k
fl/lbg]
.
Ø
xfs'jfsf] sfn
f] rfd
ndf kfOg
] kf}li6s
tT
j /
o;sf]
k|of]u
;Da
GwL
JofVof
ul
/lbg
] .
Ø
o; a'/
f+Hof
;+:s
[ltnfO{ ar
fpg
s]
s:t
f] pkfox
¿ k|of
]udf N
ofpg
;ls
G5
< 5nkmnåf/f k
Qf nuf
pg]
.
¡
sfn
f] wf
g -xfs
'jf_
¡
jfvf:o]
kl/q
mdfs
f] t:
jL/
¡ a'/
f+Hof
sf] ;'¿cft
s] s
;/L e
of]
eGg
] ;Da
Gwdf
cle
efjs;Fu
;f]Wg
nuf
O{ tL
;'g]s
f kf}/fl0f
stf
af/]
n]
Vg n
ufO{
sIffd
f k|:
t't u
/]sf]
cfw
f/df d"No
fÍg
ug]{ .
¡ a'/
fHof
eg]s
f] s]
xf] <
¡ xfs'jf r
fdnsf]
kf}li6
s t
Tjaf
/] ao
fg u
g'{xf];
\ . ¡ a'/
f+Hof
/ j
fvf:o]
zAb
sf] cy{
:ki6
kfg'{x
f];\= .
^
Vjksf] klxrfg :yfgLo kf7\oqmd sIff & :yfgLo kf7\oqmd sIff &
10 11
Vjksf] klxrfg
If]q
l;sfO p
knAw
L÷
ljlz
i6 p
2]Zo
laifo
lj:
t[[tLs
/0f
;De
fljt
lzIf0f l;sfO lqmof
snfk
;De
fljt
z}lIfs
;fd
u|Lx¿
;De
fljt
d"No
fª\sg
k|lqmof
kf7\o
ef/
u_ u
'Fnf af
h+
!( u
'Fnf af
h+sf] zflAbs
ty
f Jo
fjxfl/s c
y{ at
fpg
.
@)= u'Fn
f af
h+ a
hfp
g] ;do
-dlxgf
_, :y
fg /
s]
s:t
f] sfo
{qmddf ah
fpg
ldNg
] j0f{g
ug{ .
@!= u'Fn
f af
h+df k|o
f]udf
cfp
g] ljle
Gg a
fhfx¿sf]
gfd, a
gf}6
/ lgdf{0f :y
n
;Da
GwL at
fpg
.
@@= u'Fn
f af
h+af
6 ah
fOg]
ljle
Gg a
f]nx¿
sf] gf
d
eGg
.
@#= xfn e
Qmk'/s
f] s'g—
s'g
7fpFdf u'Fn
f af
h+ ;
~rfn
gdf 5g\
egL
at
fpg
.
l u'Fn
f af
h+sf] zflAbs
ty
f Jo
fjxfl/s c
y{ .
l u'Fn
f af
h+ lg/
Gt/
;~r
fng
x'g] d
lxgf
.
l kl/q
mdf :y
n .
l o;
sf] k|o
f]u u
g{ ld
Ng] s
fo{qmdx¿
u'Fnf
afh+df k|o
f]udf cfp
g] ljle
Gg a
fhfx¿sf]
gfd, a
gf}6
/ lgdf{0f
:yn .
l u'Fn
f af
h+ a
hfp
g] ljle
Gg a
f]nx¿
sf]
gfds/0
f .
l xfn e
Qmk'/d
f ;~r
fngd
f cfPsf
ljle
Gg 7
fpFsf u'Fn
f af
h+x¿
.
Ø
eQmk'/d
f ah
fpg]
u/]sf
ljle
Gg
afhfx¿ s
] s] x
'g\< g
fd n
]Vg n
ufO{
af]8{d
f l6Kb} h
fg] .
Ø
n]Vg
;Sg
] af
hfs
f gf
dx¿
M
w]dfo
\ af
hf,
afF;'/L a
fhf,
wf+ a
fhf,
kl5dfo
\ af
hf,
dfbn a
fhf,
uF'nf
afhf,
ªfsf
wnL+ af
hf,
kf]ªf a
fhf cflb
Ø
u'Fnf af
hfs
f] zflAbs
tyf
Jof
jxfl/
s
cy{
atfOlbg]
.Ø
tkfO{+n]
u'Fnf
afhf
slxn]
-s'g
dlxgf
df_
sxfF a
hfPsf] b]V
g'ePs
f] 5
< 5nkmnåf/f :ki
6 kfg]{
.Ø
u'Fnf af
hf ;xe
fuL x'g
ldNg
] ljleGg
sfo
{qmdx¿
sf]
gfd n
]vL
sf/0f;lxt
JofVof
ul/lbg]
.Ø
u'Fnf
afhfd
f k|o
f]udf
cfp
g] ;a}
afhfx¿M w
f+, gf
o\lv+rf, e':o
f, 5':o
frf,
tf,
ePd
f dfo
\nL+
jf sgf
y ;a}s
f] lr
q ag
fO{ lr
gfOlbg
] / w
fF;Fu
ahfp
g] af
hf /
gfo\lv+rf;
Fu ah
fpg]
afhfs
f] ;]6
klg
n]v]/
b]vfO lbg
] .Ø
wfF a
fhfa
f6 a
hfp
g ld
Ng] a
f]nx¿
/
gfo\lv+rfa
f6 a
hfp
g ld
Ng] a
f]nx¿
sf]
gfdfjnL n]vL ;fg
{ nuf
pg]
.Ø
xfn
eQmk'/d
f kz
'klt
dxfljxf/
-lasdf5
]+_ ,
OGb|j
0f{
dxfljxf/
-Ogf
rf]_
/ h]tj
0f{ d
xfljxf/
-t]vfr
f]_ u/
L tL
g ;d"x
u'Fnf
afhf
;~r
fngd
f cfO/x
]sf]
s'/f
JofVof
ul
/lbg
] .
¡
u'nfF af
hfx¿sf lr
q jf
kmf]6f]x¿
¡
jf:t
ljs a
fhfx¿ x
]g]{ df}s
lbg
] . ¡
>fj0f e
bf}lt
/ laxfg
laxfg
of] a
fhf ah
fO{
rf]s
, ljx
f/, a
lx
kl/q
mdf u/
]sf] cjn
f]sg
u/fp
g] .
¡ u'Fn
f af
hfx¿sf]
lrq
sf]g
'{xf];\ .
¡ u'Fn
f af
hfa
f] 5f]6f]
kl/r
o lbg'x
f];\ .
¡ wf
M / g
folv
rf
lrq
n]lv
km/s
b]vfp
g'xf];
\ . ¡ e':o
f /
5':o
frfd
f s] k
m/s 5
< ¡ of
] afh
f h'g;
's}
;dod
f ah
fpg
ldN5
< lsg
<^
Vjksf] klxrfg :yfgLo kf7\oqmd sIff & :yfgLo kf7\oqmd sIff &
10 11
Vjksf] klxrfg
If]q
l;sfO p
knAw
L÷
ljlz
i6 p
2]Zo
laifo
lj:
t[[tLs
/0f
;De
fljt
lzIf0f l;sfO lqmof
snfk
;De
fljt
z}lIfs
;fd
u|Lx¿
;De
fljt
d"No
fª\sg
k|lqmof
kf7\o
ef/
%=k|r
lnt
:yfg
Lo
;+:s
f/x¿
Ms_ h}lanL
Ao+s]u'
@$= h}lanL zAb
sf] cy{
/ Jo
jxfl/
s e
fj
atfp
g .
@%= h}lanL rf]Vof
pg]
cjlw
-lbg_
/
To;df ul
/g] ljleGg
lqmo
fsnfkx¿
sf]
JofVof
ug{
.
@^= h}lanLd
f rf]Vof
pg'k
g]{ sf/0f a
tfpg
.
@&= h}lanL rf]Vof
pFbf
v'jfpg]
ljz]if
vfg
f /
;'Ts
]/LnfO{ k
|of]u
ug]{
ljz]if
efF8
fs'F8f
;Da
GwL
kl/lrt
u/fp
g .
@*= lxh
f] /
cfh
sf]
;Gb
e{df lb/LchL
-;'Fl8
gL_ sf] e"ld
sf /
dxT
j at
fpg
.
l h}lanLs
f] zflAbs
/
Jofjxfl/s c
y{ .
l h}lanL rf]Vof
pFbf u
l/g]
ljle
Gg s
fo{qmdx¿
.l h}lanL rf]Vof
pg'k
g]{ sf/0f, o
; ;
dod
f v'jfpg]
k/Dk
/fut
vfg
f, o;
a]nf k|o
f]udf
cfp
g] ljz]if
efF8
fs'F8f
/
lzz'nfO{ n
ufOg
] k/
Dk/fut
uxg
f .
l
lxhf] /
cfh
lb/L
clh
sf] e
"ldsf /
dxTj
.
Ø
h}lanL
Ao+s]u'
zAb
s;n]
s;n]
;'Gg
'ePs
f] 5<
o;sf]
cy{
s]
a'em\g
'ePs
f] 5
< af
]8{df
n]v]/
ljBfy
L{x¿sf] ljrf/ ;
'Gg] /
5nkmn
ug]{ .
Ø
h}lanL slt
lbg
df rf]Vof
OG5<
o;
k|Zgs
f] pQ/
ljBfy
L{x¿sf] cg'e
jsf]
cfw
f/df af
]8{df n]v]/ ;ª\s
ng
ug]{ .
Ø
h}lanL
rf]Vof
pg]
lbg
;/;
kmfOnfO{
ljz]if
dxT
j lbO{
;/;
kmfO{ u
5{g\
lsg
xf]nf < o;
k|Zg
df a9
L lr
Gtg
dgg
ug
{ nuf
O{ ljBfy
L{sf]
pQ/
af]8{d
f n]Vb
} hfg
] .
Ø
h}lanL
rf]Vof
pg]
lbg
s;n],
sxfF
sxfF s
] ljz
]if g}j
]B /
fvL k"h
f u5
{g\ <
5nkmn u
g]{ .
Ø
sfFo
af6f,
drfc
f+u',
Nxfl;
vrf,
drfs
l5 O
Rrf,
nMk';f ;Da
GwL lr
q ag
fO{ g
fd /
sfd
sf] hfg
sf/L lbg]
.
Ø
lxhf] /
cfh
sf] ;Gb
e{df lb/L c
lhsf]
dxT
j ;Da
GwL 5nkmn u
/L P
p6f—
Pp6f n
]v n
]Vg n
ufpg]
.
¡
sfFo
af6f,
¡
drfs
l5,
¡
nfj;f
¡
dRr
f cf+u
'
¡
Nxfl;
vrfs
f]
¡
lrq
.
¡ t
kfO{Fs
f] 3/d
f h}lanL slt
lbgd
f rf]Vof
Oof] <
¡ To;
a]nf s'g
b]jL
b]jtf
sf] k"h
f s;n]
u/] <
¡ o;
a]nf k|o
f]udf
cfp
g] ljz]if
r9fpg]
vfB
fGg
3/s
f] ah
} afh
] cfd
fa'jf;Fu
;f]w
L Pp
6f n
]v n
]Vg
nuf
O{ sIffd
f ePs
f] a'n
]l6g
af]8{d
f /fVg
] .
¡ s
foFaf
6f,
drfs
l5,
nfj;f,
drfc
f+u'
Nxfl;
vrf,
;'s'gf
sf]
/fd|f] lr
q ag
fpg
nuf
pg]
.
%
Vjksf] klxrfg :yfgLo kf7\oqmd sIff & :yfgLo kf7\oqmd sIff &
12 13
Vjksf] klxrfg
If]q
l;sfO p
knAw
L÷
ljlz
i6 p
2]Zo
laifo
lj:
t[[tLs
/0f
;De
fljt
lzIf0f l;sfO lqmof
snfk
;De
fljt
z}lIfs
;fd
u|Lx¿
;De
fljt
d"No
fª\sg
k|lqmof
kf7\o
ef/
^= :yf
gLo
af]nLr
fnL /
lnlk
s_ :y
fgLo
efiffd
f s'/fsfg
L
@(= c
fkm\g
f] lbgr
of{sf]
nflu
cfjZo
s ;
fdu|L
sf
lglDt
:yf
gLo
ahf/df
:yfg
Lo e
fifL;
Fu s'/fsfg
L ug
{ / lsgd
]n u
g{ .
l l5
ugf
emfo
fu' <
l k;
n] e
mfo\u'n
f <
l 5' g
]ª lbof
n] <
l Yj
t/s
f/L -;
fv]rf,
t's+rf,
r+;'kn
fFrf_
5y'o
f u'l
ny]+
<l 5y'o
f lxsf{ hsM
l Yj
of+ e
fltrf ly
s]
h'nsM
l pln
dl5
+ cKj
wfo
]lbo\
dt]
.l a'a
-d':o
f, so\u
', e'lt
_ s'l5
g+ to
f] lb;F .
l Yj
s]/f k
fs]h'u'
vMn
f <
l kfs] h
'n .d
v';f 5k'
elkof
] lb;
F .l uy
] ofª lao
f] lbof
n] <
l eM u
'ln y
]+ <l bh
{g+ ;l5
hs <
l Yj
e'tL
5' e
n] <
l ls
nf]+ lkM t
Ssf hs .
l u
gfg+
xoM l
bofu
' <l le
mu'x]
lsaf
o\ ;Mu' .
o+s lb;
F .l gf
w]Aa
f sfo
M lb;
Fl rfg
r'g
d¿nf <
l bM g
f , s
fo\ lb;
F .l ln
kf g
+ emf;
F Gx]
.
Ø
:yfg
Lo t
/sf/L a
hf/, k
mnk"mn k
;n
/ ls
/fgf
k;ndf :y
fgLo
dflg
;x¿
/
k;n] aL
r s'/fsfg
L xF'b
f ePs
f] s'/fsfg
L lr
q;lxts
f] ;+jfb
rf6{
af]8{d
f 6fF:g
] / :
yfgL
o efiffs
f zAb
/
jfSo
sf] cy{a
f/] 5
nkmn u
g]{ .
Ø
b'O{–b
'O{ hgf
nfO{ c
ufl8
af]n
fO{ k
;n]
/ u|f
xssf] cle
go u
g{ nuf
pg]
.
Ø
cK7]/f] d
x;'; u
/]sf] 7fpFdf lz
Ifsn]
;xh
stf
{sf] e"ld
sf lgefp
g] .
Ø
:yfg
Lo
t/sf/L
ahf/,
kmnkm"n
k;n /
ls/fgf
k;
nsf
k;n] jf
;fx"x¿
;Fu
Ø
:yfg
Lo af
]nLr
fnL
efiffd
f ls
gd]n
ug{ n
ufpg]
.
Ø
ljBfy
L{x¿nfO{ ;d"x
agfO{ :y
fgLo
ah
f/df
k7fp
g] /
k;n]aL
r e
Psf]
s'/fsfg
L ;b[Z
o /]s
8{ u/
L No
fpg
nuf
pg]
. sIffd
f ;'gf
pg]
jf b
]vfp
g nuf
pg]
.
Ø
ljBfy
L{ /
/ k;
n]
eP/
u/
]sf]
s'/fsfg
L k'g
M cle
go ug
{ nuf
pg]
/ To
;sf]
/]s8{
u/L
k'gM
sIffd
f b]v
fpg]
. ldn]÷g
ldn]sf] ;fy
Lx¿nfO{
l6Kk0fL u
g{ nuf
pg]
jf c
fTdk|ltl
aDa
u/fp
g] .
Ø
lzIfsn] k
[i7kf]if0
f lbg]
.
¡
df]a
fOn, k
m\nf;
sf8
{, ;+jfb, r
f6{, /
]s8{/
¡ cjn
f]sg
^
Vjksf] klxrfg :yfgLo kf7\oqmd sIff & :yfgLo kf7\oqmd sIff &
12 13
Vjksf] klxrfg
If]q
l;sfO p
knAw
L÷
ljlz
i6 p
2]Zo
laifo
lj:
t[[tLs
/0f
;De
fljt
lzIf0f l;sfO lqmof
snfk
;De
fljt
z}lIfs
;fd
u|Lx¿
;De
fljt
d"No
fª\sg
k|lqmof
kf7\o
ef/
v_ k|r
lnt
lnlk /
/~h
gf
lnlk
#)= k
|rln
t ln
lk /
/~
hgf
lnlksf] :j
/ j0
f{ /
;+o'Q
m cIf/
n]Vg
/ k
9\g .
l k|r
lnt
lnlk /
/~h
gf
lnlksf :j
/ j0
f{x¿
l k|r
lnt
lnlk /
/~h
gf
lnlksf ;+o'Q
m cIf/x
¿
Ø
k|rln
t ln
lk / /~
hgf ln
lk ;
fy –;
fydf
/x
]sf] rf6{ k
mf]6f]s
kL u
/L ljB
fyL{x¿sf]
;d"x
–;d"x
df
afF8\g
] .Psk|lt
7"nf]
rf6{ a
f]8{df 6
fF:g] .
Ø
tL
lnlkx¿
sf]
leGg
tfaf
/] 5nkmn
ug]{ .
Ø
k|rln
t ln
lk /
/~h
gf lnlksf] >Jo
b[io
b]vfO{ n
]Vg k
|]l/t
ug]{ .
Ø
k|rln
t ln
lk
/ /~
hgf
ln
lksf
hfg
sf/ u
'?x¿nfO{ a
f]nfO{ s
Iff ln
g nuf
pg]
.Ø
k|rln
t ln
lk / /~h
gf ln
lksf ;
+o'Qm
cIf/x
¿ n
]Vg c
Eof;
u/fpg]
.
¡
k|rln
t ln
lk /
/~h
gf
lnlksf :j
/ j0
f{ /
;+o'Q
m cIf/s
f rf6{
¡
>Jo
b[Zo
;fd
u|L
¡ cjn
f]sg
u/L
d"No
fª\sg
ug]{ .
¡ b'j
} lnlksf s]xL
cg'R
5]bx
¿ n
]Vg
nuf
pg]
.!)
&= :yfg
Lo s
nf
/ ;Dk
bf
s_ :y
fgLo
dlGb
/x¿
#!= :yf
gLo
dlGb
/x¿
-bz}+sf] gj
/ftc
Gtu{t
bz
{g ug
]{ dlGb
/x¿M
-a|Xd
fo0fL,
dfx]Zj
/L,
s'df/L,
eb|s
fnL,
af/fxL,
OGb|fo0
fL,lqk'/
f;'Gb
/L_t
yfd'gL
lax
f/sf]
kl/r
o lbO{
ltgs
f wf
ld{s,
;f+:s[lt
s t
yf ;
fdflh
s
kIfx¿Jff
/] j0
f{g u
g{ .
l bz
}sf] gj
/ft
cGt
u{t
hfg
] dlGb
/x¿ M
l a|X
dfo
0fL
l
dfx]Zj
/Ll s'df/L
l eb|s
fnL
l af
/fxL
l OG
b|fo0
fLl dxfsfn
L,l dxfnId
L,l lqk'/
f;'Gb
/L
tyf
l d'gL
ljx
f/
Ø
bz}+df
sf]xL
ljBfy
L{nfO{ a
'jf c
fdf;
Fu gj
/ft
hfg
'ePs
f] 5 < e
gL k
|Zg u
g]{ .
Ø
gj/ftc
Gtu{t
s'g—
s'g
dlGb
/df
uOG5
< e
gL k
|Zg u
g]{ /
cfPsf] hjfkm
;]tf
]kf6Ldf l6Kb} h
fg] .
Ø
tL d
lGb/x
¿df
/x]s
f lz
nfn
]vx¿
l6k
f]6
ug{
nufO{
To;sf]
P]ltx
fl;s
Pjd\
;fd
flhs d
xTja
f/] h
fgsf/L l
bg] .
Ø
b;}sf] gj
/ft
cGt
u{t h
fg] d
lGb/x
¿M
a|X
dfo
0fL,
dfx]Zj
/L,
s'df/L,
eb|s
fnL,
af/fxL,
OGb|fo0
fL, d
xfsfn
L, dxfnId
L, lqk'/
f;'Gb
/L t
yf d
'gL lj
xf/d
f cjn
f]sg
e|d0f u
/fO{
5nkmn u
g]{ .
Ø
tL ;
Dkbfx¿
s'g
wd{;Fu
;Da
lGwt
5g\
ltgLx¿
sf] cj:
yfaf
/] k|ltj
]bg k
]; u
g{ nuf
pg]
.Ø
dlGb
/x¿sf]
kl/r
o ty
f kmf]6f]
6fF;L
kmf]6f] PN
ad a
gfpg
lbg]
¡
dlGb
/sf] lr
q ,
lznfn
]vsf] kmf]6f] ,
dlGb
/sf] le
qsf] b]j
tfsf]
kmf]6f]
¡
ls+jb
GtLx¿af
/] n]lv
Psf
l6kf]6x
¿
¡ 5nkmndf :k
i6
k|:t'l
t, ¡ k|Z
gpQ/
¡ k|ltj
]bg k
|:t'lt
^
Vjksf] klxrfg :yfgLo kf7\oqmd sIff & :yfgLo kf7\oqmd sIff &
14 15
Vjksf] klxrfg
If]q
l;sfO p
knAw
L÷
ljlz
i6 p
2]Zo
laifo
lj:
t[[tLs
/0f
;De
fljt
lzIf0f l;sfO lqmof
snfk
;De
fljt
z}lIfs
;fd
u|Lx¿
;De
fljt
d"No
fª\sg
k|lqmof
kf7\o
ef/
v_ :y
fgLo
kf]v/Lx¿
-k'v'_
#@= t
M k'v' -kf]v/L_,g
M k'v
', afxf/] k
'v'sf]w
fld{s,
;f+:s[lt
s t
yf ;
fdflh
s
kIfx¿af
/] j0
f{g u
g{ .
l tM k
'v', g
M k'v',
afxf/]
k'v'sf] wf
ld{s,
;f+:s[lt
s t
yf
;fd
flhs k
Ifx¿
Ø
ljBfy
L{x¿nfO{ t
M k'v
', gMk'v
' / a
fxf/]
k'v'af
/] s] y
fxf 5 < e
gL k
|Zg u
g]{ .
Ø
tM k
'v', gMk'v
' / a
fxf/] k
'v'sf] wf
ld{s,
;f+:s[lt
s
tyf
;fd
flhs
kIfx¿af
/] j0
f{g u
g{ .
Ø
tL k
f]v/Lx¿
sf] lgd
f{0f t
yf ls
+jbGt
Laf/]
cfkm\g
f cle
efjs,
6f]nsf
hfg
sf/
JolQ
mx¿;Fu
e]63
f6 /
5nkmn u/
L sIffd
f k|:
t't u
g{ nuf
pg]
.Ø
tL
kf]v/Lx¿
sf]
pko
f]lutf
sf]
af/]d
f ;d"x
sfo
{ ug{
nuf
pg]
/ kf]v/L ;
'wf/,
;+/I
f0f ty
f ;Da
4{gaf
/] 5nkmn u
g]{ .
Ø
tM k
'v', gMk'v
' / a
fxf/] k
'v' c
jnf]s
g e|d0f u
/fO{
s'g}
Pssf] k|ltj
]bg k
|:t't
ug{ n
ufpg]
.
¡
Kff]v/Lsf lr
qx¿
¡ 5nkmndf
;xe
flutf
k|Z
gpQ/
/ k|ltj
]bg k
|:t'lt
%
u_ :yf
gLo
9'ª\u]w
f/f
##= V
jksf] k"j
{tkm{
kms]{sf gf
} j6f
9'ª\u]w
f/fx¿sf] kl/r
o ty
f ;f+:s[lt
s k
Ifaf
/] at
fpg
.
l Vj
ksf] k"j
{tkm{ kms]{sf
gf} j
6f 9
'ª\u]wf
/fx¿
M
!_ e
'n'e'n' lxlt,
@_ t
rkfn lel;
FBf]
lxlt
,
#_ e
fjf{r
f] alhuf
+rf
lxlt
,
$_ gf
;dgf
ba'
lxlt
,
%_ O
gf/]
BM l
ysRj
+u' lxlt
^_ O
gf/]
n'vflx
lt
&_ 6
f}d9L w
f}e8]n
rf]s
lxlt
Ø
Vjks
f] k"j
{tkm{
kms]{sf
gf}
j6f
9'ª\u]w
f/fx¿af
/] s—s;nfO{
s]s]
yfxf 5
< e
gL s
Iffd
f ;f]Wg
] .
Ø
Vjks
f] k"j
{tkm{
kms]{sf
gf}
j6f
9'ª\u]w
f/fx¿ /x]s
f] :y
fg t
yf To;
sf]
P]ltx
fl;s d
xTja
f/] 5
nkmn u
g]{ .
Ø
gf} j
6} 9'Ë
]wf/fx¿
M
!_ e
'n'e'n' lxlt,
@_ t
rkfn lel;
Bf] lxlt
,
#_ e
fjf{r
f] alhuf
+rf lxlt
,
¡
k"j{tk
m{ kms]{sf gf
} j6f
9'ª\u]w
f/fs
f] lr
q¡ 5nkmndf
;xe
flutf
/
k|:t'l
t
$
Vjksf] klxrfg :yfgLo kf7\oqmd sIff & :yfgLo kf7\oqmd sIff &
14 15
Vjksf] klxrfg
If]q
l;sfO p
knAw
L÷
ljlz
i6 p
2]Zo
laifo
lj:
t[[tLs
/0f
;De
fljt
lzIf0f l;sfO lqmof
snfk
;De
fljt
z}lIfs
;fd
u|Lx¿
;De
fljt
d"No
fª\sg
k|lqmof
kf7\o
ef/
*_l6
a'S5]+ lxlt
(_
eWj
fsf lxlt
$_g
f;dgf
ba'
lxlt
,
%_Og
f/] B
M lys
Rj+u'
lxlt
^_ O
gf/]
n'vflx
lt
&_6f}d9L w
f}e8]n
rf]s
lxlt
*_l6
a'S5]+ lxlt
(_
eWj
fsf lxlt
Ø
cjn
f]sg
u/fO{ k
|ltj]b
g k|:
t't u
g{ nuf
pg]
.Ø
tL
9'ª\u]w
f/fx¿sf]
xfnsf]
l:ylt
s:t
f] 5 j
0f{g
ug{ n
ufpg]
3_ :y
fgLo
lr
qsnf
#$= u
fO{hfqfs
f] Vj
kfsf]
lrq
sf]g
{ .#%
= g
fuk~
rdLs
f] gf
usf]
lrq
sf]g
{ .
l uf
O{hfqfs
f] Vj
kfsf]
lrq
l ty
f gf
uk~r
dLs
f] gf
usf] lr
q .
Ø
;f+:s[lt
s÷
wfld
{s lrqx
¿sxfF—sxfF
s'g
a]nf
cfkm"n
] b]v
]sf]
xf] ;d"x
agfO{ 5
nkmn u
g{ nuf
pg]
.Ø
ufO{h
fqf
tyf
gfuk
~rdLs
f] lr
q b]v
fO{ o
;sf] wf
ld{s t
yf ;
f+:s[lt
s
dxT
jaf/] 5
nkmn u
g]{ .
Ø
;De
j eP
tL lrqx
¿ a
gfpFb}
u/]sf]
7fpFdf
cjn
f]sg
u/fO{
k|ltj
]bg
k|:t't
ug{
nuf
pg]
.Ø
tL lr
qx¿ ;d"x
—;d"x
ag
fO{ sf]g{
nuf
pg]
.Ø
ljBfy
L{x¿n] a
gfPs
f lr
qx¿ k
|bz{g
kf6Ldf 6fF;L k|f]T;
fxg
ug]{ .
¡
ufO{h
fqf ty
f gf
uk~r
dLs
f] j
f:tl
js
lrqx
¿
¡
5nkmn /
cjn
f]sgd
f
;xe
flutf
, k|ltj
]bgsf]
k|:t'l
taf/] d
"Nofª\
sg
$
ª_ :yf
gLo
d"lt
{snf
#^= b
/af/ I
f]qle
q /x
]sf
9'ª\uf
sf d"lt
{,wft
'sf d"lt
{ /
sf7sf d"lt
{x¿sf] 5f]6f]
kl/r
o lbg
.
#&= ltg
Lx¿sf] cjl:y
lt
atfp
g .
l b/
af/
If]qleq
/x]sf
9'ª
\ufsf d"lt
{,wft
'sf
d"lt
{ / s
f7sf
d"lt
{x¿sf] kl/r
o ty
f lt
gLx¿
sf] cjl:y
lt
Ø
b/af
/ If]qd
f e|d0f u
/L Tox
fF ePs
f 9'ª
\ufsf
d"lt
{,wft
'sf
d"lt
{ / s
f7sf
d"lt
{x¿ c
jnf]s
g ug
{ nuf
pg]
/ tL
d"lt
{sf] kl/r
o ty
f dxT
j at
fpg]
.Ø
tL d
"lt{sf s
nf k
If –s]sf] d
"lt{, d
"lt{df
/x]sf
a'6\6fx¿
/
clxn]sf]
cj:
yf
af/] cjn
f]sg
u/L s
Iffd
f k|:t
't ug
{ nuf
pg]
/ To
;df
/x]sf
efjeª\u
Lx¿ a
'em\g
lzIfs lj
Bfy
L{x¿
aLr 5
nkmn u
g]{ .
¡
9'ª\uf
, sf7 /
wft
'sf
d"lt
{x¿ e
Psf] a|;
/ ,kmf]6
f] /
Visu
al fi
le
¡ 5nkmn /
cjn
f]sgd
f ;xe
flutf
k|:t
'lt
^
Vjksf] klxrfg :yfgLo kf7\oqmd sIff & :yfgLo kf7\oqmd sIff &
16 17
Vjksf] klxrfg
If]q
l;sfO p
knAw
L÷
ljlz
i6 p
2]Zo
laifo
lj:
t[[tLs
/0f
;De
fljt
lzIf0f l;sfO lqmof
snfk
;De
fljt
z}lIfs
;fd
u|Lx¿
;De
fljt
d"No
fª\sg
k|lqmof
kf7\o
ef/
Ø
b/af
/ If]qleq
/x]sf
9'ª\uf
sf
d"lt
{, wf
t'sf d"lt
{ / s
f7sf d"lt
{x¿ b
]vfO{
tL d
"lt{x¿
s]af
6 ag
]sf,
s'g
b]jtf
sf
tyf
sxfF cjl:y
t 5\g
< h:t
f s'/fx¿
;dfj]z u/
L 5f]6f]
kl/r
o lbg
nuf
pg]
.
Ø
ltgL
x¿ lsg
lgdf{0f ul
/P e
Gg] a
f/]
rrf{ ug
{ nuf
pg]
.
Ø
9'ª\uf
sf d"lt
{, wf
t'sf d"lt
{ / s
f7sf
d"lt
{ agf
pg]
:yfg
x¿df
e|d0f u
/L
d"lt
{ agf
pg]
k|lqmof
af/]
;f]w
k'5 u
g{ nuf
pg]
.
*=
:yfg
LoJo
j;fo
;Lk
/ k|ljlwljs
k]z
f
#*= s
[lifhGo
k]z
fcGt
u{t t
/sf/L
pAh
fpg]
k]zf,k
mnkm"n
pAh
fpg]
k]zf,
cGg
pAh
fpg]
k]zf ty
f t]n
xg
pAh
fpg]
k]zfs
f] kl/r
o lbg
.
#(= t
L k]z
fx¿sf] kmfObf
tyf o;
sf] cfw
'lgstf
af
/] at
fpg
.
l t/
sf/L pAh
fpg]
k]zf,
l kmnkm"n p
Ahfp
g] k]z
f,
l cGg
pAh
fpg]
k]zf
tyf t]n
xg p
Ahfp
g] k]z
fsf] kl/r
o, k
mfObf
tyf oL
k]zfx¿sf]
cfw
'lgstf
.
Ø
:yfg
Lo ¿
kdf pTk
fbg
x'g] s
[lifhGo
k]z
fx¿df
cGg
pAh
fpg]
k]zf,
t/sf/L
pAh
fpg]
k]zf,
kmnkm"n
pAh
fpg]
k]zf
/ t]n
xg pAh
fpg]
k]zfs
f] kl/r
o lbg]
.
Ø
cGg
pAh
fpg]
k]zf,
t/sf/L p
Ahfp
g] k]z
f, kmnkm"n p
Ahfp
g] k]z
f / t
]nxg
pAh
fpg]
k]zfs
f] dxT
jaf/] 5nkmn
ug]{
Ø
cGg
pAh
fpg]
k]zf,
t/sf/L p
Ahfp
g] k]z
f, kmnkm"n p
Ahfp
g] k]z
f / t
]nxg
pAh
fpg]
k]zfs
f] kmfObf ty
f o;
k]z
fsf]
cfw
'lgstf
af
/]df
lzIfsn]
lj:t
[t Jo
fVof
ug]{
.
¡
cGg
u]8f
u'8L,t
f]/L,
;'s]sf ;fu
x¿ /
fv]sf]
Knfl:
6ssf kfs]6x
¿
kmnkm"nsf lr
q zAb
kQ
L /
visu
al fi
le
¡ 5
nkmn,c
jnf]s
gdf
;xe
flutf
,k|lt
j]bg
/ k|Z
gf]Q/
%
Vjksf] klxrfg :yfgLo kf7\oqmd sIff & :yfgLo kf7\oqmd sIff &
16 17
Vjksf] klxrfg
If]q
l;sfO p
knAw
L÷
ljlz
i6 p
2]Zo
laifo
lj:
t[[tLs
/0f
;De
fljt
lzIf0f l;sfO lqmof
snfk
;De
fljt
z}lIfs
;fd
u|Lx¿
;De
fljt
d"No
fª\sg
k|lqmof
kf7\o
ef/
v_ sf};
L v]tL
$)=
sf};
L v]tL
sf] kl/r
o,
o;sf] kmfObf t
yf s
f};L
v]tL
ug{
.
l sf};
L v]tL
sf] kl/r
o,
l sf};
L v]tL
df Wo
fg
lbg'k
g]{ s'/fx¿
l sf};
L v]tL
sf
kmfObfx¿
Ø sf};
L v]tL
eg]s
f] s] xf] <
egL
ljBfy
L{x¿;Fu
k|Zg
ug]{ .
Ø
;fd
fGoto
f s'g}
klg
3/ ty
f ejg
sf]
5t,
a/0
8fdf pko
'Qm efF8
f], ud
nf,
af]/fh:t
f ;fd
u|Ldf af
]6la¿
jf t
yf
t/sf/L pdfg
]{ k|ljlwnfO{ s
f};L v]tL
elgG5
egL
atf
pg]
.Ø
ljBfy
L{x¿n] c
f–cfkm\g
f] 3/d
f sf};
L v]tL
u/]
gu/]s
faf/] 5
nkmn u
g]{ .
Ø
sf};
L v]tL
sf] kmfObf t
yf s
f};L v]tL
ug
]{ ljlwa
f/] a
tfpg]
.Ø
;De
j eP
ljBfn
osf]
s'g}
7fpFdf
sf};
L v]tL
ug]{
.
¡
lel8
of] lSn
K;, l
rq
jf
t:jL/
¡ sf};
L v]tL e
g]sf]
s] x
f] < o
;sf
kmfObfx¿
at
fpg'x
f];\ .
%
u_ k|fª\u
fl/sdn
$!= efG5
faf6 lg:
sg]
kmf]x/n
fO{ s
'lxg]
/ gs
'lxg]d
f 5'6\o
fO{ s
'lxg]
kmf]x/n
fO{ k
|fª\uf
l/sdn
agfp
g .
l k|fª\u
fl/sdnsf] kl/r
o l k|fª\u
fl/s d
n a
gfpg]
tl/s
f
l k|fª\u
fl/sdnsf
kmfObfx¿
Ø
k|fª\u
fl/sdn e
g]sf] s
] xf]< e
gL k
|Zg
ug]{ .
Ø
k|fª\u
fl/sdn s
–s;sf]
3/d
f 5 <
egL
k|Zg
ug]{
.
Ø
cfkm\g
f] 3/,
efG5
faf6
lg:s
]sf
h}ljs k
mf]x/n
fO{ s
Dkf]:6
ljgd
f /fv
L sDk
f]:6
dn
agfp
g ;ls
g] s'/f
atfp
g] .
Ø
k|fª\u
fl/sdn a
gfpg]
ljlwx¿
tyf
kmfObfx¿
af/]
atfp
g] .
Ø
;De
j eP
ljBfn
osf]
efG5
faf6
lg:s
]sf] h}ljs k
mf]x/a
f6 ljB
fnos
f] s'g}
7fpFdf
sDk
f]:6
dn a
gfpg
/ ljBfy
L{x¿nfO{ c
jnf]s
g u/
fpg]
.
¡
lel8
of] lSn
K;, k
mf]6f]x¿
¡ k|fª\u
fl/s d
n
eg]s
f] s] x
f] <
o;sf kmfObfx¿
at
fpg'x
f];\ .
%
Vjksf] klxrfg :yfgLo kf7\oqmd sIff & :yfgLo kf7\oqmd sIff &
18 19
Vjksf] klxrfg
If]q
l;sfO p
knAw
L÷
ljlz
i6 p
2]Zo
laifo
lj:
t[[tLs
/0f
;De
fljt
lzIf0f l;sfO lqmof
snfk
;De
fljt
z}lIfs
;fd
u|Lx¿
;De
fljt
d"No
fª\sg
k|lqmof
kf7\o
ef/
:yfg
Lo
:t/s
f u}/
s[lifhGo
k]z
fx¿
$@= :y
fgLo
:t/
sf
u}/s[lifhGo
k]zfx¿dWo
] kmlg{r/, j
s{zk, ls/fgf
k;
nsf] kl/r
o, d
xTj,
kmfObf t
yf ;
d:o
fx¿
atfp
g .
l kmlg{r/, j
s{zk,
ls/fgf
k;n
Øs[lifhGo
sfd
x¿af
x]s c
fly{s n
fesf
lglDt
cfkm\g
f kl/j
f/sf
;b:
ox¿
s]s]df nfu
]sf 5g\, 5
nkmn u
g]{ .
Ø ljBfy
L{af6 k
|:t't
ePs
f u}/
s[lifhGo
k]z
fx¿sf] ;fd
fGo h
fgsf/L lbg]
.Ø
ljB
fyL{x¿nfO{
jf:t
ljs s
fo{If]qd
f cjn
f]sg
e|d0f u
/fpg]
/ Jo
j;fo
L;Fu
5nkmn
u/]/
l6k]s
f] a'Fb
fx¿sf]
cfw
f/df k|ltj
]bg t
of/
ug{ n
ufpg]
¡
t:jL/
tyf
visu
al
file
¡ k|ltj
]bg /
k|Z
gf]Q/
#
nf]k x
'g nfu
]sf] :
yfgL
o j]z
e"iffx¿
$#= nf]k x
'g nfu
]sf]
:yfg
Lo j
]ze"iffx¿
dWo
] k'y
' lDx
rf -;
's]{ y
}nL_
sf]
lgdf{0f k|lqmof
atf
pg
.
l k/
Dk/fut
k'y'
lDxrf
-;'s]{ y
}nL_
Ø
nf]k x'g
nfu
]sf] :
yfgL
o j]z
e"iffx¿
sf]
;"rL to
f/ u
g{ nuf
pg]
.Ø
;'s]{ y}n
Lsf]
kl/r
o, o;
sf]
dxT
j,
k|of]u
, df}ln
stf
cflb
af/]
sIffd
f 5nkmn u
g]{ .
Ø ;
's]{ y
}nL
lgdf{0f
ug]{ 7
fpFdf
cyj
f ;'s]{ y}n
L lgdf{0f
ug]{ ;"rLs
f/nfO{
sIffd
f af
]nfO o
;sf] lgdf{0f k|lqmof
at
fpg
nuf
pg]
/ lgdf{0f
k|lqmof
sf]
k|ltj
]bg t
of/
ug{ n
ufpg]
.
¡
k/Dk
/fut
;'s]{ y
}nL
¡
lel8
of] lSn
K;\ .
¡ k
|:t'tL
/
k|ltj
]bgsf]
cfw
f/df d"No
fª\
sg
ug]{ .
%
sk8
fsf]
k'tnL
$$= s
tfd/L -sk8
fsf]
k'tnL_
agfp
g] tl
/sf
atfp
g .
l stf
d/L -k't
nL_
Ø s
k8fs
f] k't
nL
agfP/
s–s
;n]
v]Ng
'ePs
f] 5<
egL
sIffd
f ;a}n
fO{
k|Zg
ug]{ .
Ø s
k8fs
f] k't
nL
agfp
g] k|lqmof
af/]
sIffd
f 5nkmn u
g]{ .
Ø 3
/df t
yf l5
d]sdf s
;}nfO{ s
k8fs
f] k't
nL a
gfpg
cfp
F5 e
g] l;
s]/ cfp
g k|]l/t
ug]{
.
¡
sk8
fsf] k't
nL ty
f le
l8of
] lSn
K;\ .
¡ cjn
f]sg
%
Vjksf] klxrfg :yfgLo kf7\oqmd sIff & :yfgLo kf7\oqmd sIff &
18 19
Vjksf] klxrfg
If]q
l;sfO p
knAw
L÷
ljlz
i6 p
2]Zo
laifo
lj:
t[[tLs
/0f
;De
fljt
lzIf0f l;sfO lqmof
snfk
;De
fljt
z}lIfs
;fd
u|Lx¿
;De
fljt
d"No
fª\sg
k|lqmof
kf7\o
ef/
Ø
sk8
fsf] k
'tnL a
gfpg]
:yfg
df n
u]/
jf k't
nL
agfp
g cfp
g] Jo
lQmn
fO{
sIffd
f af
]nfP/
k'tnL
lgdf{0f
ug]{
k|lqmof
atf
pg]
.
Ø
k|To]s
ljBfy
L{nfO{
k'tnL
agfp
g nuf
O{ pgL
x¿n] ag
fPsf
k'tnLx¿
k|bz{g
ug]{ .
v_ :y
fgLo
k|ljlwM
df6f]a
f6 a
Gg]
;fd
u|L
$%=
df6f]a
f6 a
Gg]
udnf,
lgdf{0f ug
]{ k|lqmo
f at
fpg
tyf d''s'G8
f] lgdf{0f ug
{ .
l df]6fs
f] ud
nf lgdf{0f
k|lqmof
l d's'G8
f] lgdf{0f ljlw
Ø
udnf
b]vfp
Fb} o;
sf]
dxT
j ty
f lgdf{0f k|lqmof
sf] af
/] 5nkmn u
g]{ .
Ø
udnf ag
fpg]
:yfg
df e|d0f u
/fO{
o;sf] lgdf{0f k|lqmof
af/]
k|:t't
ug{
nuf
pg]
.
Ø
df6fs
f] ;–;
fgf
d's'08
f] ag
fpg]
tl/s
f at
fpg]
/ lgd
f{0f ug
{ k|l/t
ug]{ . -;
j{k|yd
s]xL d
f6f] lnP/
cfkm"n
] ag
fpg
rfx]sf]
d's'G8
f]df
6fF:g
] .
/fd|/L ;
a}lt/
lyRg
] . df6f]n
fO{ la
:tf/}
lgsfNg]
. 5fk]sf]
df6f]
;'Sg
lbg
] .
pQm ;'s]sf] df6f]d
f csf]{,
sfn
f]df6f]
6fF:g
] / la
:tf/} lg
sfNg]
.ca
tkfOF{sf]
d's'G8
f] to
f/ e
of] .
cGt
df cfjZo
s
lkmlg
l;ª
ug]{ ._
-d's'08
f]sf]
;fFr
f] ag
fpg]
/ ;fFr
f]af6 d
's'08
f] ag
fpg]_
Ø
ljBfy
L{n]
agfPsf
d's'G8
f]df
/ª\u
e/L k
|bz{g
ug]{ .
¡
df6fs
f] ud
nf /
visu
al fo
otag
e x?
¡ k|:
t'tLs
/0f ty
f lgdf{0f u/
]sf]
;fd
u|Lsf] cfw
f/df
d"No
fª\sg
ug]{
%
Vjksf] klxrfg :yfgLo kf7\oqmd sIff & :yfgLo kf7\oqmd sIff &
20 21
Vjksf] klxrfg
If]q
l;sfO p
knAw
L÷
ljlz
i6 p
2]Zo
laifo
lj:
t[[tLs
/0f
;De
fljt
lzIf0f l;sfO lqmof
snfk
;De
fljt
z}lIfs
;fd
u|Lx¿
;De
fljt
d"No
fª\sg
k|lqmof
kf7\o
ef/
g]jf/L vfB
kl/s
f/$^= of
]d/L, d
'6'd/L /
Nx
f]+rfd
/L a
gfpg
l of
]d/L, d
'6'd/L
Nxf]r
fd/L
Ø t
kfOF{x
¿dWo
] s–s
;n]
of]d/L,
d'6'd
/L,
Nxf]r
fd/L
vfg
'ePs
f] 5<
of] s
lxn] a
gfpF5<
of] s
'g hflt
n]
agfp
F5<
o;sf kmfObfx¿
s]s] 5
g\ h:t
f ljle
Gg
k|Zg
u/]/
sIffd
f 5nkmn u
g]{ .
Ø ;
a} ljBfy
L{x¿sf]
;xe
flutf
df
-;De
j_
eP
lzIfs
klg_
of
]d/L,
d'6'd
/L
tyf
Nxf]+r
fd/L
agfp
g nuf
pg]
.Ø
ljB
fyL{n
] ag
fPsf]
of]d/L,
d'6'd
/L
tyf
Nxf]r
fd/Lsf]
cfs
f/–k
|sf/,
agf}6, rfs
' tyf
ltn
/fv
]sf]
cflb
cjn
f]sg
ug]{ .
Ø g
ldn]sf] 7fpFdf lz
Ifsn] l;sfp
g] .
Ø p
Qm
agfPsf]
of]d/L,
d'6'd
/L ty
f Nx
f]rfd
/Lx¿
jfkmd
f ks
fpg]
.Ø
kfls
;s]sf]
of]d/L,
d'6'd
/L
tyf
Nxf]r
fd/L a
fF8]/
v'jfpg]
.
¡
of]d/L,d
'6'd/L, N
xf]rfd
/L
agfp
g cfjZo
s
efF8
fs'F8f
,
¡
lel8
of] lSn
K;\
¡ of
]d/L,d
'6'd/L
Nxf]r
fd/L ag
fpg]
k|of]u
fTds s
Iffd
f ;xe
flutf
,
%
$&= k':
6sf/L ag
fpg
l k':
6sf/Ls
f kmfObfx¿
ty
f k':
6sf/L ag
fpg
cfjZo
s ;
fdu|L
x¿
Ø
k':6s
f/L b]v
fpFb}
k':6s
f/L s] x
f]< o
f] s;/L ag
fOG5
<
o;sf
kmfObfx¿
s]s] 5
g\ < rsn]6e
Gbf k
':6sf/L l
sg
kmfObf 5
g\< h
:tf k|Z
g u/
L 5nkmn
ug]{ .
Ø
k':6s
f/L a
gfpg
cfjZo
s ;
fdu|L
x¿
-rfs
', b"w
, l3
p,
efF8
fs'F8f
, Uo
fF;_
hDd
f u/
L ag
fpg]
k|lqmof
af/]
hfg
sf/L lbg]
.
Ø
;a}n
fO{ k
':6sf/L ag
fpg
lbg]
.
¡
k':6s
f/L ag
fpg
rflx
g] ;fd
u|Lx¿
¡
tyf le
l8of
] lSn
K;\ .
¡ k':
6sf/L ag
fpg]
k|of]u
fTds s
Iffd
f ;xe
flutf
%
Vjksf] klxrfg :yfgLo kf7\oqmd sIff & :yfgLo kf7\oqmd sIff &
20 21
Vjksf] klxrfg
If]q
l;sfO p
knAw
L÷
ljlz
i6 p
2]Zo
laifo
lj:
t[[tLs
/0f
;De
fljt
lzIf0f l;sfO lqmof
snfk
;De
fljt
z}lIfs
;fd
u|Lx¿
;De
fljt
d"No
fª\sg
k|lqmof
kf7\o
ef/
(= :yfg
Lo
:jf:Yo
k|a4
{g ljlw
$*= ;
fwf/0f :yf
gLo
pkr
f/ ljlws
f] k|o
f]u u
g{ l ;fw
f/0f p
krf/
ljlwx¿
h:t
}M
l rf}n
fgLkfg
L /
/fhj[I
f
l xft
v'§f d
s+{bf k
|of]u
ug]{ k
fMjf;
Ø
cf–cfkm\g
f] 3/d
f ;fw
f/0f l
a/fd
L x'Fb
f 3/d
f g}
pkr
f/ u
g]{ 3/fo;
L tl
/sfx¿
ljBfy
L{x¿;Fu
;f]Wg
] / 5
nkmn u
g]{ .
Ø
s'g}
/f]u
jf
rf]6k6
s
nfUb
f 3/}d
f pkr
f/ u
g{ nuf
Psf] s'g}
h8L
a'6Lx¿sf]
gfd j
f pkr
f/ l
jlw
5 e
g] ;f]Wg
] /
;]tf
]kf6Ldf n]Vg
] .Ø
ljBfy
L{x¿af
6 cfPsf
gfdx¿
af/]
5nkmn u
/L h
l8a'l6s
f] gf
d /
pkr
f/
ljlwsf]
pko
f]lutf
sf]
5nkmnkl5
3/fo;
L pkr
f/ ljlwx
¿sf] 5nkmn u
g]{ .
Ø
ljBfy
L{x¿;Fu
yfxf e
Psf] yk
3/fo;
L pkr
f/ l
jlw
;f]Wg
] / T
o;nfO{ q
mdzM
l6Kb} 5
nkmn u
g]{ .
Ø
yk p
krf/ ljlwa
f/] 5
nkmn u
g]{, h
:t}M
Ø
rf}n
fgL k
fgL /
/fh
j[Ifs
f] k|of
]u, a
gfpg]
ljlw t
yf p
krf/ x
'g] /f]us
f] hfg
sf/L
Ø
xft
v'§f d
s{bf k
|of]u
ug]{
Ø
kfMjf;
agf
pg]
tl/s
f /
k|of]u
ljlw
¡
rfd
n,
¡
/fhj[I
f ¡
n]k-kfMjf;
_ sf] nflu
cfjZo
s ;
fdu|L
x¿
¡ rf}n
fgLkfg
L /
/fhj[I
f ;fd
fGoto
fM s'g
/f]us
f] nflu
k|of
]u ul
/G5<
¡ kfMjf;
s;/L t
of/L
ul/G5<
*
!)=
:y
fgLo
v]n
$(= :y
fgLo v
]nx¿
v]Ng
.
%)= p
Qmv
]nx¿
v]Ng
] ljlw a
tfpg
.
l tt
fdfs
f] -8
08Lla
of]_
l kfo\F
Ø
;j{k
|yd l
jBfy
L{x¿nfO{ :
yfgL
o k'/
fgf
v]nx¿
af/]d
f 5nkmn u
g]{ .
Ø
rp/d
f nlu
ljBfy
L{x¿nfO{
;d"xd
f 5'6\6
ofO{
ttfd
fsf]
/ kfoF\
v]nx¿
v]nfp
g] .
Ø
v]n v
]nfp
g'cl3
v]n v
]Ng] lg
od /
fd|/L
a'emfp
g] .
Ø
v]nnfO{
a9L
p2]Z
od"ns
/ dgf
]/~hgf
Tds a
gfpg
k|of;
ug]{
Ø
ljBfy
L{x¿n] s
–s;n] /fd
|f] v]n]÷g
v]n]sf]
/]s8{
/fVg
] .Ø
3/d
f cfkm\g
f] cle
efjs;Fu
k'/fg
f v]n
s] s
] 5g\
/ s;/L v
]Ng ;
lsG5
< ;
f]w]/
cfp
g eGg
] .
¡
ttfd
fsf]s
f]
aRrf /
dfp
n¶L
¡
kfo\Fx
¿
¡ v]n v
]nfP/
cjn
f]sg
ug]{
!#
Vjksf] klxrfg :yfgLo kf7\oqmd sIff & :yfgLo kf7\oqmd sIff &
22 23
Vjksf] klxrfgVjksf] klxrfg :yfgLo kf7\oqmd sIff & :yfgLo kf7\oqmd sIff &
23 24
Vjksf] klxrfg
If]q
l;sfO p
knAw
L÷
ljlz
i6 p
2]Zo
laifo
lj:
t[[tLs
/0f
;De
fljt
lzIf0f l;sfO lqmof
snfk
;De
fljt
z}lIfs
;fd
u|Lx¿
;De
fljt
d"No
fª\sg
k|lqmof
kf7\o
ef/
!!=
:yfg
Lo k
o{6g
%!= k
o{6sLo
dxT
j at
fpg
.
%@= k
o{6snfO{ c
fsif{0
f ug
]{ If]qx¿
klxrfg
ug{
.
%#= x
f]d:6
]sf] kl/r
o at
fpg
.
l ko
{6gsf] cfjZo
stf
/
dxT
j l ko
{6snfO{ c
fsif{0
f ug
]{ If]qx
¿ l xf]d:6
]
Ø
>Jo
b[Zo
b]vfO{ k
o{6s /
ko{6
gsf]
af/]d
f 5nkmn u
g]{ .
Ø
ko{6g
sf]
dxT
j /
cfjZo
stf
nfO{
;d"xd
f 5nkmn
u/fO{
;d"x
k|:t't
Ls/0
f ug{
nuf
pg]
To;df g
k'u
eP
lzIfsn] y
lklbg]
.Ø
Vjkd
f ko{6
s ls
g cfp
F5< egL
k|Zg
u/
L To
;sf] sf/0fx¿
sf] ;"rL to
f/
u/L 5nkmn u
g]{ .
Ø
cfkm"
3'd]sf]
7fpFsf]
af/]d
f ;"rL
agfp
g nuf
pg]
/ 3'Dg
hfg
'sf] s
f/0f
;f]w
L cfkm"n
fO{ 3'Db
f s]n] cfs
if{0f
u/]sf] x
f] To;
sf] a
f/]df 5
nkmn u
g]{ .
Ø
o;/L
ko{6s
x¿nfO{
cfs
if{0f
ug]{
tTjx
¿ p
Nn]v u
g]{ .
Ø
ljBfy
L{x¿nfO{ s
'g} ko
{6sLo
:yn
sf]
e|d0f u
/fpg]
/ ko
{6s x
'Fbf c
g'e"lt
u/
]sf s
'/fsf c
fwf/df c
Go k
o{6ssf]
cfjZo
stf
, rfxgf
, lqmo
fsnfk,
dxT
j cflb
sf] l
jZn]if0
f ug{
nuf
pg]
.Ø
e|d0fkl5 e
|d0fdf b}lgs
L to
f/ u
g{ nuf
pg]
/ cfkm\g
f] cg'e
j sIffd
f ;'gf
pg
nuf
pg]
.Ø
>Jo
—b[Z
o ;fd
u|L b]vfp
Fb} 5nkmnaf
6 xf]d:6
] sf] kl/r
o lbg]
.Ø
;ls
G5 eg] :y
fgLo
xf]d:6
]sf] c
jnf]s
g u/
fO{ l
jBfy
L{x¿nfO{ k
|ltj]b
g to
f/
u/fp
g] .
¡
ko{6s
sf t:
jL/x
¿ ¡
ko{6s
nfO{ c
fsif{s
ug]{
If]qs
f t:
jL/
¡
rf6{x¿
¡
lel8
of] lSn
K; ¡
xf]d:6
]sf] kmf]6f]x¿
¡ af
naf
lnsfn
] ko
{6ssf] e"ld
sf
lgjf{x
ul//
xFbf
cjn
f]sg
u/L k[i
7 kf]if0
f lbg]
¡ e|d0fkl5 c
g'ej
;'gf
pg
nuf
pg]
/ k|Z
gf]Q/
u/L
d"No
fª\sg
ug]{
¡ xf]d:6
] af/] 5
f]6f]
k|Zg
;f]w
L d"No
fª\
sg
ug]{
!)
Vjksf] klxrfg :yfgLo kf7\oqmd sIff & :yfgLo kf7\oqmd sIff &
22 23
Vjksf] klxrfgVjksf] klxrfg :yfgLo kf7\oqmd sIff & :yfgLo kf7\oqmd sIff &
23 24
Vjksf] klxrfgVjksf] klxrfg :yfgLo kf7\oqmd sIff & :yfgLo kf7\oqmd sIff &
24 25
Vjksf] klxrfg
sIff & sf] nflu d"Nofª\sg k|lqmofk|of]ufTds sfo{ of] k|of]hgsf nflu s"n kf7\o3G6Lsf %) k|ltzt ;do lbg' clgjfo{ 5 . sIffleq, sfo{zfnfdf jf :ynut kl/of]hgf sfo{;d]tdf lbOPsf] ;donfO{ k|of]ufTds ef/leq lng ;lsg]5 . k|of]ufTds sfo{sf nflu :yfgLo :t/df pknAw x'g] ;|f]t JolStx¿sf] ;d]t ;xof]u lng' kg]{5 .
d"Nofª\sg k|lqmof Vjksf] klxrfg ljifosf] l;sfO pknlAw d"Nofªsgsf nflu ;}4flGts k/LIff / k|of]ufTds k/LIffsf] Joj:yf ul/Psf] 5 . ;}4flGts kIfsf] d"Nofª\sgsf nflu sIffdf ljBfyL{x¿sf] ljifout 5nkmndf ;xeflutf, u[xsfo{, k|Zgf]Q/, k|of]ufTds lj|mofsnfkx¿df ;xeflutf, k|of]ufTds lj|mofsnfksf clen]vx¿ / ljleGg lsl;dsf k/LIffx¿ cflbsf] k|of]u ug'{k5{ . sIff & sf] o; ljifodf %) k"0ff{ª\ssf ;}4flGts k/LIff / %) k"0ff{ª\ssf] k|of]ufTds k/LIff x'g]5 .
%) k"0ff{ª\ssf] ;}4flGts k/LIffsf nflu cª\sef/ lgDgfg';f/ ljefhg ul/Psf] 5 M
qm=;+= ljifo If]q cª\sef/
! Vjksf] gfds/0f / ef}uf]lns cjl:ylt $
@ Vjksf] Oltxf; %
# :yfgLo ljleGg hfthflt, JolQmTj / hg;ª\Vof $
$ :yfgLo ljljw ;+:s[lt ^
% k|rlnt :yfgLo ;+:sf/x¿ #
^ :yfgLo af]nLrfnL / lnlk #
& :yfgLo snf / ;Dkbf *
* :yfgLo Joj;fo ;Lk / k|ljlw *
( :yfgLo pkrf/ ljlw #
!) :yfgLo v]nx¿ #
!! :yfgLo ko{6g #
hDdf %)
To;} u/L k|of]ufTds kIfsf] d"Nofª\sgsf nflu lgDgfg';f/sf cfwf/x¿ lng'kb{5 M t ;f]wvf]h u/L k|ltj]bg k|:t'lt t k|of]ufTds sfo{sf] clen]v t ;fdu|L lgdf{0f / k|of]u t n3' kl/of]hgf sfo{ -of]hgfsf] vfsf lgdf{0f_t df}lvs k/LIff
%) k"0ff{ª\ssf] k|of]ufTds k/LIffsf nflu cª\sef/ lgDgfg';f/ ljefhg ul/Psf] 5 M
qm=;+= ljj/0f cª\sef/
! ;f]wvf]h u/L k|ltj]bg k|:t'lt !)
@ k|of]ufTds sfo{sf] clen]v %
# ;fdu|L lgdf{0f / k|of]u @)
$ n3' kl/of]hgf sfo{ of]hgfsf vfsf lgdf{0f !)
% df}lvs k/LIff %
hDdf %)
Vjksf] klxrfg :yfgLo kf7\oqmd sIff & :yfgLo kf7\oqmd sIff &
22 23
Vjksf] klxrfgVjksf] klxrfg :yfgLo kf7\oqmd sIff & :yfgLo kf7\oqmd sIff &
23 24
Vjksf] klxrfgVjksf] klxrfg :yfgLo kf7\oqmd sIff & :yfgLo kf7\oqmd sIff &
24 25
Vjksf] klxrfg
kf7\oqmddf ;dfj]z u/LPsf ljlzi6 p2]Zox¿ / ltgsf ljifoj:t'x¿sf] cfwf/df ljBfyL{x¿sf] l;sfO pknlAwx¿sf] d"Nofª\sg ul/g'kb{5 . pknlAw d"Nofª\sgsf cfwf/x¿ lgDgfg';f/ lgwf{/0f ul/Psf 5g\ M
!= ljlzi6 p2]Zox¿cg'¿k ljBfyL{x¿n] ljifoj:t'sf] 1fg xfl;n ug{ ;s]sf 5g\ ls 5}gg\ eGg] ;DaGwdf lg/Gt/ d"Nofª\sg ul//xg'k5{ .
@= x/]s PsfOsf] cWofkg ;dfKt ePkl5 pSt PsfOsf a'Fbfut ¿kdf pQ/ lbg ;Ifd eP gePsf] kQf nufO{ cfjZos ;xof]u k'¥ofpg'kb{5 . To;kl5 dfq csf]{ PsfO ;'¿ ug'{kb{5 .
#= o;/L ul/Psf d"Nofª\sgsf] cfwf/df lzIf0f l;sfOdf cfjZos ;'wf/ u/L cWofkgnfO{ cem k|efjsf/L agfpg'kb{5 .
$= ljBfyLx¿n] l;s]sf 1fg, ;Lk / Jojxf/sf s'/fx¿ cleefjsnfO{ klg hfgsf/L u/fO{{ / ljBfno tyf 3/df ljBfyL{n] ug]{ lj|mofsnfksf af/]df lzIfs–cleefjsaLr cGt/lj|mof u/]/ l;sfOdf ;'wf/ Nofpg ;lsG5 .
%= Vjksf] klxrfg ljifosf] d"Nofª\sg ubf{ ljBfyL{x¿n] ;d'bfodf ;f]w–vf]h u/]sf ljifoj:t'x¿ pgLx¿sf] cfkm\gf l;h{gfx¿, k|ltj]bgx¿h:tf ljleGg sfo{x¿sf] lzIfsåf/f cjnf]sg u/L pgLx¿sf] l;sfO pknlAwsf] d"Nofª\sg ug'{kb{5 / d"Nofª\sgsf] clen]v klg /fVg'kb{5 .
^= d"Nofª\sg sfo{sf nflu 1fg / af]w, k|of]ufTds tyf vf]hd"ns ;Lk, ;dfnf]rgfTds lrGtg ;Lk / clej[lQ kIfnfO{ ;Fu;Fu} ;d]6]sf] x'g'kb{5 .
d"Nofª\sgsf] k|sf/ s_ lgdf{0ffTds d"Nofª\sg – cjnf]sg – u[xsfo{ – ;fKtflxs k/LIff – dfl;s k/LIff – PsfO k/LIff – sIff k/LIff cflb v_ lg0f{ofTds d"Nofª\sg – klxnf] q}dfl;s k/LIff— !) k|ltzt – bf];|f] q}dfl;s k/LIff— #) k|ltzt – clGtd k/LIff— ^) k|ltzt
lg0f{ofTds d"Nofª\sgsf] nflu lgDgfg';f/ cfwf/x¿ to ul/Psf 5g\ M
lsl;d k|sf/ cª\sef/
lnlvt d"Nofª\sg clt ;ª\lIfKt pQ/ cfpg] k|Zg !)
;ª\lIfKt pQ/ cfpg] k|Zg @)
nfdf] pQ/ cfpg] k|Zg @)
k|of]ufTds d"Nofª\sg %)
hDdf !))
Vjksf] klxrfg :yfgLo kf7\oqmd sIff & :yfgLo kf7\oqmd sIff &
23 24
Vjksf] klxrfgVjksf] klxrfg :yfgLo kf7\oqmd sIff & :yfgLo kf7\oqmd sIff &
24 25
Vjksf] klxrfg
Recommended