Kardiovaskularni zaboluvanja

Kardiovaskularni zaboluvawa

Bolesti na kardiovaskularniot sistem

• Srceto e muskulna pumpa koja so svojata ritmi~na kontrakcija ovozmo`uva postojan protok na krvta niz site tkiva i obezbeduva normalna razmena na materii

• Perikard e srceva kesa koja se sostoi od dva lista: vnatre{en (serozen) i nadvore{en (fibrozen)

Simtomi

Gradna bolka (bockawe,bode`i, probodi,

te`ina, stegawe)• lokalizacija - naj~esata,centralno• iradijacija - tipi~no: levo ramo• kvalitet: nagla, silna, ostra,

stega~ka,te`ina, pritisok• traewe - obi~no 1-10 min

• provokativni momenti - fizi~ki napor,stres,izleguvawe na ladno,studen vetar,napnatost

• palpitacii (nervnovegetativni funkcionalni naru{uvawa)

• dispnea - srceva slabost (pri napor-mitralna bolest, kardijalna astma,psihogena-hiperventilacionen sindrom

• gubewe na svest - syncopa i temneewe na svesta (zna~itelno namaluvawe na mozo~nata perfuzija)

• ka{lica• hemoptizii• zamor• cijanoza• edemi-otoci zadr{ka na voda i sol

• Claudicatio intermittens - bolka pri periferna arteriska bolest

Dijagnosti~ki metodi

Neinvazivni:• elektrokardiogram – grafi~ki zapis na

elektri~nite potencijali na srceviot muskul

• koronaren strest-test: osetlivo i informativno ispituvawe na kardiovaskularniot odgovor na napor (detekcija i rizik stratifikacija na ishemi~nata bolest)

• dinami~na holter elektrokardiografija - dijagnoza i sledewe na tretmanot na srcevite aritmii i promenite na ST segmentot

• ehokardiografija - se odnesuva na grupa testovi (metodi) koi go koristat ultrazvukot za ispituvawe na srceto i ja registriraat informacijata vo forma na eha ili odbieni ultrazvu~ni branovi

• kompjuterizovana tomografija• nuklearna kardiologija (miokardna

perfuziona scintigrafija,radionukleidna ventrikulografija)

• magneten rezonans

Invazivni• srceva kateterizacija• angiografija (srceva {uplina i krvni

sadovi)• elektrofiziolo{ki proceduri

Bolesti na miokardot Myocarditis

Vospalenie na srceviot muskul koe sekarakterizira so `ari{ni ili difuniinfiltrati na vospalitelni kletki vointersticiumot so degeneracija i/ilinekroza na miokardot od neishemiskopoteklo

Etiologija - infekcii

• bakteriski: streptokok,stafilokok,pneumokok,meningokok

• virusni: adeno virusi,coxaci virus,cmv,echo virusi,mumps,HIV

• fungalni: aspergiloza,actinomikoza,candidioza

• spirohetalni: leptospirozis• parazitarni: cisticerkoza,toxoplazmoza

Klini~ka slika

Klini~kata slika zavisi od stepenot nao{tetuvawe na miokardot. Vo po~etokot sesimptomi na virusnata infekcija, a po 7-10dena stanuva pravata klini~ka slika namiokarditot so slednive simptomi:• zamor• op{ta slabost• intolerancija na fizi~ki napor

• dispnea• prekardijalna bolka• aritmii• palpitacii• sinkopa

Dijagnoza

Zavisi od stepenot na klini~kotosomnevawe. Kriterium za dijagnoza namiokarditisot, za `al, se u{te ne postoi• laboratoriski testovi - lesno

poka~eni: Le,eozinofili, Se,srcevi enzimi,

• izolacija na virusot vo prvite 7-14 dena, vo krvta, urinata, stolicata, sputum,plunka,

• elektrokardiogram - sinusna tahikardija,blok na granka na Hisov snop,niska volta`a na QRS kompleksot,elevacija na ST segmentot

• rendgenogram na graden ko{ - srce so normalna demenzija,lesno dilatirano,izrazena kardiomegalija

• dopler-ehokardiografija - procenka na goleminata na srceto i funkcijata na komorite

• biopsija na endomiokardot - ovozmo`uva kone~en dokaz na miokarditisot i postana “zlaten strandard” spored koj se sporeduvaat drugite metodi

Lekuvawe

Vo bolni~ki uslovi• miruvawe - edinstvena merka na

lekuvawe• antipiretici (aspirin)• kortikosteroidi i imunosupresivni agensi

- ako so biopsija e potvrden vospalitelen infiltrat

• b-blokatori - tahikarija, aritmija• inotropni lekovi - dekompenzacija

Nega• miruvawe so {to se spre~uva pojava

na tromboza i tromboembolija,se otsranuvaat i ubla`uvaat aritmiite (fibrilacija na komorite)

Koronarna arteriska bolest

Najva`ni KVZ se koronarnata arteriskabolest (KAB), hipertenzijata,cerebrovaskularnite zaboluvawa ikardiomiopatiite

Rizik-faktori

Terminot rizik-faktor gi opi{uva oniekarakteristiki najdeni kaj zdravi individuikoi se nezavisni vo vrska

posledovatelnatapojava na koronarnata bolest, a koga semodificira~ki se reverzibilni• modificira~ki na~in na `ivot:

dieta,pu{ewe tutun,konsumirawe alkohol,fizi~ka inaktivnost

• modificira~ki biohemiski i fiziolo{ki karakteristiki: poka~en krven pritisok,poka~eno nivo na vkupen holesterol (LDL),poka~eni plazmatski trigliceridi,hiperglikemija/dijabetes,prekumerna debelina,trombogeni faktori

• nemodificira~ki li~ni karakteristiki: vozrast, pol,familijarna anamneza,li~na istorija

Etiologija

Mehanizmot za pojava na KB e disbalns me|u

potrebite i doturot na kislorod vomiokardnite kletki

Vo osnova na ova zaboluvawe le`iaterosklerozata so redukcija na lumenot nakoronarnite arterii, {to ima za posledicanamaluvawe na miokardna perfuzija vosostojba na zgolemenapobaruva~ka/potri{uva~ka na kislorodili/i vo bazalni uslovi

• mikardnata ishemija vo pomalku od 5% e posledica na: spazmi,intravaskularni tromboemboli~ni sostojbi,vrodeni i steknati srcevi mani,sistemski bolesti,izrazena anemija, {ok, hipertenzija, hipotenzija,kongenitalni anomalii na koronarnite arterii

Koronarna cirkulacija:• leva koronarna arterija: (predna

descendentna i leva cirkumfleksna koronarna arterija

• desna koronarna arterija

Koronarnata arteriska bolest gi sodr`i slednive klini~ki entiteti: • stabilna angina pektoris• akutni koronaren sindrom (nestabilna

angina pektoris,akuten miokarden infarkt i iznenadna ishemiska smrt)

Klini~ka slika

Stabilna angina pektoris e osnovenoblik na KAB.

Posledica e na intermitentna,tranzitorna mikardna ishemija provocirana od zgolemeni potrebi na kislorod

Gradna bolka (diskomfort) koj sekarakterizira so slednive elementi:• lokalizacija - zad gradnata koska• iradijacija - levo ramo, po dol`ina na

leva raka (ulnarana strana)kon vratot, vilicata

• kvalitet - stegawe, pe~ewe, parawe, pritisok,te`ina

• mo}nost (intenzitet) - varijabilen (silna i izrazena)

• provokativni faktori - fizi~ki napor,emocionalen stres, obilen obrok,

• traewee - edna najmnogu 10 min• pridru`ni pojavi - strav,osobeno od

bliska smrt,bledilo, potewe,napnatost

Dijagnoza

• anamnesti~ki podatoci• standarni analizi (kompletna krvna

slika,glikemija,lipiden status,• enzimski status - CK-MB, i troponin T• ispituvawe na bubre`nata funkcija

• elektrokardiogram EKG – osnoven. Vo faza na bolka naj~esto tipi~na ST segment depresija od horizontalen tip, a poretko elevacija od 1mm, mo`e da bide pridru`eno so negativizacija na T branot

• koronaren strest test (KST)• ehokardiografija• selektivna koronarografija i• ventrikulografija

Lekuvawe

• edukacija na pacientot• primarna i sekundarna prevencija• farmakolo{ko lekuvawe 1. inhibitori na intravaskularna

agregacija na trombocitite - aspirin,2. beta blokatori - atenolol3. antagonisti na kalcium - amlopin4. nitroglicerin i nitrati

5. inhibitori na anginotenzin-konvertirakiot enzim (AKE)

6. antilipemi~na terapija7. antioksidativni vitamini (vitamin C,E

i beta karoten)• revaskularizacija

Akuten koronaren sindrom

E izraz koj{to se koristi za sekojakonstelacija na klini~ki simptomi {toodgovaraat na akutna miokardna

ishemija

Ovoj sindrom (AKS) gi sodr`i slednivesostojbi: akuten MI so ST-segmentelevacija, ili bez nea, odnosno Q i non-QMI, kako i nestabilna angina pektoris

Etiologija

Osnova za klini~kiot izraz na AKS espontana ruptura na plakata koja e

polnaso masti i makrofagi, i stvarawe natromb preku puknatinata kojpredizvikuva subtotalna ili totalnaopstrukcija na koronarnata arterija

Nestabilna angina pektoris

Pretstavuva prisustvo na eden ili pove}eod trite anamnesti~ki podatoci:• kre{~endo angina (jaka, dolgotrajna ili

~esta• angina de nuovo (se javuva najdolgo od

pred eden mesec) pri najmal napor• angina pri miruvawe (obi~no so

prodol`eno traewe,pove}e od 20 min)

Patofiiologija• se karakterizira so ~esti, ali prolazni

epizodi na ishemija poradi kriti~no namaluvawe na koronarniot protok

Klini~ka slika

• gradna bolka - naj~esto silna, bez provokacija, vo mir, duri i vo spiewe, trae okolu 30 minuti, ne pominuva ili kratkotrajno so nitroglicerin pod jazik i e pridru`ena so:

• potewe• dispnea• ponekoga{ povra}awe

Dijagnoza

• fizikalen pregled - tranzitoren sistolen {um na srceviot vrv, hipotenzija

• EKG - tranzitorna ST-segment depresija ili elevacija so inverzen T bran. Ako promenite perzistiraat pove}e od 12 ~asa se raboti za non-Q bran infarkt

• laboratoriski analizi - srcevi enzimi vo normalni granici: CK-MB,CPK,LDH,

troponini T i I

Neinvazivni isleduvawa:• KST po 48 ~sas po stabiliziraweto• ehokardiografija• radionukleidni ispituvawa• koronarografija

Lekuvawe

Antiagregaciska i antitrombocitnaterapija:• aspirin 75 do 325 mg• klopidrogel 75 mg• heparin i.v 5000 vo bolusa potoa

1000 IE na ~as vo infuzija• koronarna bay-pass hirurgija

Akuten miokarden infarkt

Terminot “akuten infarkt na miokardot”uka`uva na akutno ireverzibilnoo{tetuvawe na miokardot poradi:• akutno namaluvawe ili stopirawe na

krvniot protok niz edna koronarna arterija, ili

• nenadejno zgolemuvawe na miokardnata pobaruva~ka za kislorod

Etiologija

• arterioskleroza - naj~esta pri~ina• tromboza• hemoragija vo lumenot ili pod

ateroskleroti~nata plaka• embolija• disekcija na koronarna arterija• koronarna arteriska spazma• vaskulitis i drugi

Patoanatomski aspekt:• transmuralen ili subendokardenElektrokardiografski aspekt:• AMI so ST-segment elevacija (STEMI),

ako dojde do pojava na novi Q zapci - Q miokarden infarkt, vo otsustvo na Q - non Q miokarden infarkt,ili bez ST-segment elevacija (BSTEMI)

Klini~ka slika

• gradna bolka - nad 15 min,obi~no retrosternalna ( stegawe kako vo mengeme,pe~ewe,proboduvawe so no`,te`ina) pridru`ena so:~uvstvo na slabost,studenilo,vrtoglavica, svetkavici,palpitacii,nesvetica,anksioznost,gadewe, povra}awe

Dijagnoza

Dijagnozata se zasniva na najmalku dva od

slednite tri kriteriumi:• klini~ka slika so podatok za

prolongirana gradna bolka• Ekg promeni so pojava na ST-segment

elevacija, a podocna i Q zapci; i• karakteristi~no povi{uvawe na srcevite

markeri vo serumot

ST segment Elevation: ST segment deviationis measured 0.04 seconds after the J-point from the baseline.

Fizikalen naod:• studena i vla`na ko`a• pri preden infarkt: manifestacii od

simpati~niot nerven sistem (tahikardija i/ili hipertenzija)

• dolen infarkt: manifestacii od parasimpati~niot nerven sistem (bradikardija i/ili hipotenzija)

Elektrokardiografski promeni:• razvoj na Q zapci ili gubewe na R

zapci kako glaven pokazatel za “infarkt so Q zabec” (porano nare~en transmuralen MI)

• “infarkt bez Q zabec” (porano nare~en netransmuralen ili subendokarden MI)

Laboratoriski ispituvawa: poka~uvawe namarkeri vo serumot koi se osloboduvaatkako posledica na o{tetuvawe namiokardnite kletki:• troponin T,C i I. (srceviot troponin I se

nao|a samo vo srceviot muskul) se poka~uva vo 1-2 ~asa

• kreatinin kinaza (CK) se poka~uva za 3-5 ~asa

• mioglobin 1-2 ~asa• laktat dehidrogenaza (LDH)• aspartat transamilaza (AST)

Ehokardiografija - se detektiraatabnormalnosti kako:• hipokinezija i akinezija na zidot• zgolemuvawe na dimenzijata na

levata komora• mali perikardni izlivi• formirawe na anevrizma

Srceva kateterizacija i angiografija• koronarna angiografija - apsolutno

najto~en dijagnosti~ki metod i so nea voobi~aeno se nao|a totalna opstrukcija ili visok stepen na stenoza na koronarnite arterii

Lekuvawe

Op{ti merki:• smiruvawe na bolkata (opijatni

analgetici,morfin)• kislorod• sedativi

Glavni merki: najva`na cel na lekuvaweto e

vospostavuvawe reperfuzija, t.e.rekanalizacija na infarktnata arterija iodr`uvawe na protok niz nea• tromboliti~ka (fibrinoliti~ka) terapija vo

prvite 6 ~asa, a se primenuva:1.sistemski vo intravenska infuzija2.selektivno (intakoronarno)

• perkutana transluminalana koronarna angioplastika: primarna, angiplastika kombinirana so tromboliza i spasuva~ka

• hirur{ko lekuvawe

Kardiomiopatii (dilataciona, hipertrofi~na, restriktivna)

Prestavuvaat strukturni i funkcionalnizaboluvawa na srcevoit muskul

Dilataciona kardiomiopatija e sindrom kojse karakterizira so zgolemuvawe na vnatre{nite dimenzii na srceto,naru{uvawe na miokardnata funkcija iskoro sekoga{ razvoj na srceva slabost

Etiologija

• hroni~na difuzna miokardna ishemija• infektivna (virusi,rikecii,bakterii,fungi)• neinfektivna (kolagenoza,sarkoidoza)• metabolni naru{uvawa

(nutricioni,endokrini,elektrolitni)• drogi,medikamenti,toksini• neoplazmi• hematolo{ki zaboluvawa

Klini~ka slika

Simptomi:• dispnea pri napor,ortopnea, paroksizmalna no}na dispnea• slabost,iscrpenost - poradi namalen

minuten volumen• nepodnoslivost na napor• anoreksija,periferni edemi - poradi

sistemska venska hipertenzija

• abdominalna bolka - poradi ongestivna

hepatomegalija• bolka vo gradite• palpitacii,vrtoglavica i/ili sinkopa• aritmija (ekstrasistoli, tahikardija i

fibrilacija na komorite)

Dijagnoza

• anamneza• fizikalen pregled - znaci na razli~en

stepen na kongestivna srceva slabost:studena i suva ko`a i/ili periferna cijanoza, vla`ni rkalki i plevralna efuzija poradi belodrobna kongestija

Laboratoriski naodi:• nespecifi~niEKG: niza abnormalnosti• sinusna tahikardija, mikrovolta`a na QRS kompleksot,blok na leva granka,

• poremetuvawe na ritamot• nespecifi~ni promeni na ST

segmentot i T branot

Rendgenski naod:• srceto e zgolemeno (prete`no levata

komora) i e so slab tonus • le`i na {iroka baza na dijafragmata• zgolemen e odnosot pome|u

dijafragmalniot i vkupniot transferzalni pre~nik

• zgolemen e volumenot na srceto so kongestija (zastoj na krv) vo belite drobovi, no bez srazmerno zgolemuvawe na levata pretkomora vo odnos na levata komora

• nema kalcifikacija na srcevite zalistoci

• i bez promeni na aortata

Ehokardiografija:• detektira dilatirani,difuzno

hipokontraktilni srcevi {uplini so namalena ejekcionata frakcija (40%)

• se isklu~uva perikarden izliv

Lekuvawe

higiensko - dietetski re`immedikamentozen tretman:• lekuvawe na srcevata slabost - AKE

inhibitori,diuretici,b - blokatori• antikoagulacija i antitrombociten

tretman - aspirin• antiaritmici

Hipertrofi~na kardiomiopatija

Pretstavuva vrodeno ili zdobienozaboluvawe koe se karakterizira sozna~ajna hipertrofija na miokardot idijastolna disfunkcija nastanati voodsustvo na vidliv provokativen faktor(aortna stenoza,koarktacija naaortata,sistemska

arteriskahipertenzija)

Etiologija

• genetski heterogeno zaboluvawe so {iroka fenotipska ekspresija (varijabilitet vo klini~kite simptomi i stepen na hipertrofija)

Klini~ka slika• gradna bolka koja tipi~no se javuva pri

napor• sinkopa - naj~esto pri napor i e

kombinacija na miokardna ishemija, aritmija,opstrukcija na levokomoren

iste~en trakt• dispneja pri napor - naru{ena dijastolna

funkcija• palpitacii - prisutni pretkomorni i

komorni aritmii

Dijagnoza

• elektrokardiogram - leva devijacija na oskata,leva komorna hipertrofija,cel spektar na pretkomorni i komorni naru{uvawa na ritamot

• ehokardiografija - asimetri~na hipertrofija na me|ukomornata pregrada,abnormalno anteriorno dvi`ewe na mitralniot kuspis vo sistola(SAM),

• stesnuvawe na leviot komoren iste~en trakt

Lekuvawe

• lekovi od izbor se b-blokatori,a kako alternativa mo`e da se koristi kalcium antagonistot Verapimil

• oralni antikoagulantni lekovi• antiaritmici – amiodaron i sotalol

hirur{ki tretman – miotomija name|ukomornata pregrada

Restriktivna kardiomiopatija

Pretstavuva zaboluvawe koe se karakterizira so izrazeno naru{uvawe na komornoto polnewe vo vreme na dijastola, kako rezultat na zgolemena krutost na miokardot.

Etiologija

• nepoznatanastanuva kako rezultat na procesot

nainfiltracija na abnormalni metabolniprodukti ili supstrati vo miokradot,endokardot,valvularniot aparat, sprovodniot sistemPostojat dve formi: difuzna i nedifuzna

Klini~ka slika

dominiraat znaci na desnata srcevaslabost:• slabost• dispneja pri naporpokasno:• periferni otoci• hepatomegalija,• ascites i anasarka

Dijagnoza

• elektrokardiografija – sinusna tahikardija,pretkomorni i komorni aritmii,naru{uvawe vo sproveduvaweto-naj~esti blokovi od prv,vtor i tret stepen

• ehokardiografija- na~esto normalni dimenzii na komorite

Lekuvawe

• ne postoi specifi~na terapija, taa e glavno simptomatska ili bara tretman na specifi~noto naru{uvawe koe dovelo do pojava na restriktivnata kardiomiopatija

Perikarditis

perikardot ima pove}ekratna funkcija:• fiksira~ka• za{titna uloga• ja ograni~uva akutnata dilatacija na

srceto• u~estvuva vo dijastolnoto rastegawe

na srceto

Etiologija na bolestite na perikardot

• vospalenie (revmatska treska, revmatoiden artritis, vaskulitis, alergiska reakcija (serumska

bolest,reakcija na lekovi)• infekcija:bakteriska,

virusna,gabi~na,• radijacija• miksedem• uremija

Akuten perikarditis

se karakterizira so trijas na simptomi: ostri gradni bolki,prisustvo na perikardijalno triewe na auskultacija i elektrokardiografski promeni

Eksudativen perikarditis i tamponada

prisustvo na izliv (akuten ili hroni~en), vo perikardnoto kese, koj mo`e da bide: serozen,krvav,limfen, a vo prisustvo na bakteriska infekcija i purulenten.

Tamponada nastanuva koga ima izedna~uvawe na intraperikardniot pritisok so pritisokot na polnewe na desnta pretkomora i komora, a potoa i so krajno dijastolniot pritisok na levata komora

Konstriktiven perikarditis

naj~esto se dol`i na hroni~no vospalenie i fibroza poradi infektiven proces (bakterii,mnogu ~esto kako rezultat na TBC, gabi i virusi), ili uremija i neoplazmi

Нарушувања на ритамот и спроведувањето

Срцевите аритмии наједноставно можеме даги дефинираме како нарушување восоздавањето на импулсот (автоматични иектопични) и нарушување во импулснотоспроведување (reentry аритмии)

Најчести болести кои ги предизвикуваат аритмиите

• исхемична болест на срцето• кардиомиопатии• ревматски и други валвуларни заболувања• миокардитиси• болести на синусниот и А-V јазол• белодробни заболувања• ендокрини заболувања

Нарушување во создавањето на импулсот во синусниот чвор

• синусна тахикардија – состојба на брз срцев ритам над 100-140/мин (не срцева причина – физичка работа, емоции, фебрилност, хипотензија,анемија)

• синусна брадикардија – состојба на бавен срцев ритам под 60/мин. Нормален наод кај тренирани спортисти

• синусна аритмија се исполнува како респираторна кај деца и емотивно лабилни личности

• атријална тахикардија – може да биде пароксизмална,непароксизмална и мултифокална со ритам од 150-200/мин.

• атријален флатер – со фреквенција од 300/мин со спроведување 2:1,3:1

• атријална фибрилација – Екг ирегуларен ритам,ситни,многубројни правилни бранови

• нодален ритам – импулси од А-V чворот

Вентрикуларни аритмии

• вентрикуларни прематурни комплекси (екстраситоли, VES) се манифестираат како палпитации,нерамномерна работа на срцето,чувство на задушување

• вентрикуларна тахикардија – нагла,брза срцева работа со фреквенција од 150/мин,никогаш спонтано не се смирува

Нарушување во импулсното спроведување

• синоатријални блокови од 1 и 2 степен• атриовентрикуларни блокови од 1.2 и 3

степен• интравентрикуларни блокови: блок на

десна гранка,блок на лева гранка,лев антериор хемиблок и лев постериор хемиблок

Акутна срцева слабост (белодробен оток)

Најтешка форма на кардијална диспнеја штонастанува нагло поради акутно попуштање налевата комора на миокардот

Настанува кога доаѓа до придвижување натечноста од крвта во интерстицијалниот иливо алвеоларниот простор

Клиничка слика

• најдраматична состојба• ненадеен недостаток на воздух,кашлање и

искашлување на розеникава содржина, пенлива течност,чувство на давење

• пациентот завзема принудна положба, дишењето е гласно, со гласни инспириумски и експириумски кркорења,потењето е профузно,кожата е ладна,пепеласта и цијанотична

Дијагноза

• на база на клиничка слика и карактеристични знаци

• физикален преглед – средени и крупни влажни крколки што почнуваат базално,а потоа се шират до апикалните партии

Лекување

• прехоспитална фаза – секој пациент треба да има поставено интравенска линија,

оксигенација со кислород со помош на маска и

Екг мониторинг• хоспитална фаза – примена на неспецифични

мерки,идентификација и третман на преципитирачките фактори и препознавање и третман на етиолошката состојба

Хронична срцева слабост

Хроничната срцева слабост е комплексенклинички синдром кој е резултат на било којаструктурна или функционална срцева болест

Клиничка слика

• диспнеа – зголемен напор во дишењето,најчест симптом во раната фаза

• ортопнеа – диспнеја во лежечка положба во покасен стадиум

• слабост, абдоминални симптоми – поради намалена перфузија во скелетната мускулатура,конгестија на црн дроб

• пароксизмална (ноќна) диспнеа – пристапи на тежок недостаток на дишење кои го будат пациентот од сон и поминуваат со седење во кревет

• Чејн-Штоксово дишење – нарушена осетливост на респираторниот центар на артерискиот Pco2 и е познато како периодично или циклично дишење

• срцеви периферни едеми – на двете нозе симетрично,особено во претибиалната регија и кај глуждот

• мозочни симптоми – конфузија,потешкотии во концентрацијата и меморијата, главоболка (намалена перфузија на мозокот)

Дијагноза

За срцева слабост не постои единствен идефинитивен дијагностички тест, бидејќи таанајмногу е клиничка дијагноза која се базираврз внимателна анамнеза и физикаленпреглед

Лекување

• диуретици• АКЕ инхибитори• дигиталис• b-блокатори

Конгенитални срцеви мани

• Атријален септален дефект – дефект наинтератријалниот септум,поради којнастанува поминување на крв богата сокислород од левиот во десниот атриум (леводесен шант). Овие промени водат добелодробна хипертензија,дилатација надесната преткомора и комора,трикуспидална функционална инсуфициенција

Вентрикуларен септален дефект

Дефект на интервентрикуларниот септум којможе да биде локализиран на повеќе деловина септумот. Настанува шант од леватакомора каде има висок притисок кондесната комора.Овој лево-десен шант гозголемува пулмоналниот проток, а со тоавенското враќање во левата комора и сезголемува ударниот волумен на срцето

Аортна стенозаКај конгениталната аортна стенозаопструкцијата може да биде:• валвуларна – (нормалната аортна валвула

има 3 кусписи), бикуспидна и уникуспидна валвула

• суправалвуларна – стеснуване над синусот на Валсалва

• субвалвуларна – стеснување пред аортната валвула

Коарктакција на аортата

Вродено стеснување на аортата кое може данастане на кој било дел на аортата, нонајчесто е локализирано веднаш под излезотна левата артерија субклавија

Валвуларни стекнати срцеви мани

Митрална стеноза – ревматско потекло. Вооснова лежи опструкција на влезниот трактна левата комора на ниво на митралнатавалвула, како разултат на структурниабнормалности на митралниот валвуларенапарат. Тоа спречува добро отворање назалистоците во текот на дијастолнотополнење на левата комора

Митрална регургитација (МР)

Стекната срцева мана (ревматско потекло),каде што поради неадекватно затворање намитралните залистоци доаѓа до регургитацијана крв од левата комора во леватапреткомора за време на систола

Аортна стеноза (АС)

Стеснување на аортниот отвор со што еотежнат излезот на крвта од левата комораво системската циркулација низ аортатаЕтиологија:• ревматски ендокардитис• атероматоза• луес

Клиничка слика

• асимтоматски пероид од 5-10 год• диспнеја при замор е еден од првите

симптоми, понекогаш во облик на кардијална астма

• ангинозни тегоби (неспецифични) како резултат на расчекор меѓу потребите на хипертрофираниот миокард и можностите за снабдување со кислород

• втроглавица и синкопа при напор - како резултат на мал ударен волумен

• моментална смрт• ортопнеја и пароксизмална ноќна диспнеја

- укажуваат на акутно попуштање на левата комора

Дијагноза

• електрокардиографија – лево преткоморна и коморна хипертрофија

• рендген – аортно конфигурирано срце• ехокардиографија – абнормална аортна

валвула,најчесто тешко калцифицирана,со задебелени кусписи

• катетеризација – ако другите методи се недоволни за поставување на дијагнозата

ЛекувањеМедикаментозен третман - совет задозирано физичко оптеретување како ипрофилакса од инфективен ендокардитис• дигиталис• диуретициХируршки третман - ова е единствена стекната валвуларна лезија каде штооперативното лекување е на прво, а не напоследно место

Аортна регургитација (АР)

Настанува кога семилунарните залистоци несе во состојба да го затворат устието налевата комора, и дел од крвта која штотукупристигнала во аортата,поголем илипомал,се враќа назад во комората во текот надијастолата

Етиологија

• конгенитално абнормални аортни кусписи (бикуспидна валвула)

• валвуларно оштетување при ревматскозаболување на срцето

• прележан инфективен ендокардитис• дисекција на аорта• траума

Клиничка слика

• асимптоматски подолг период – неколку децении

• чувство на срцебиење (палпитации)• синкопален пристап• пароксизмална ноќна диспнеја• ангинозни тегоби при напор• знаци на конгестивна срцева слабост

Дијагноза

• електрокардиографија – знаци за лева коморна (ЛК) хипертрофија,девијација на електричната оска на лево

• рендген – аортно конфигурирано срце,со знаци на ЛК дилатација и дилатација на асцендентна аорта

• ехокардиографија – карактеристичен ехо-знак е зголемено систолно придвижување на задниот коморен зид, како и наод на брзо,високофрекврентно придвижување на предниот митрален залисток

Лекување

Акутна АР• задолжително хируршко лекување, а

медикаментозно (вазодилататорна терапија) до преземање на хируршката интервенција

Хронична АР • медикаментозен третман

Артериска хипертензија

Крвниот притисок е определен од минутниотволумен и тоталниот периферен васкуларенотпор

Хипертензија=зголемен минутен волумени/или зголемен периферен васкиларен отпор

Како хипертензија се смета нивото насистолниот крвен притисок еднакво илипоголемо од 140 mm Hg или дијастоленкрвен притисок еднакво или поголем од 90mm Hg добиено при повторувани мерења вотекот на неколку недели, а понекогаш инеколку месеци

Класификација на хипертензијата (ХТА)според нумерички нивоа:• лесна – 140-160/90-99 mm Hg• средна – 160-180/100-109 mm Hg• тешка – над 180 mm HgКласификација на хипертензијата споредетиологијата:• есенцијална (примарна)• секундарна

Есенцијална артериска хипертензија

Мултифакторијално заболување,активираноод разни влијанија од околината со еднасеуште недефинирана генетскапредиспозиција

Етиологија

• значење на околината (психосоцијален стрес-трка за заработка,социјална изолираност,алкохол,пушење,физичка инактивност,дебелина,кафе

• наследност• натриум хлорид (сол) – бубрежна ретенција

на солта и зголемување на телесниот волумен на течноста

• симпатикусен нервен систем – покачени нивоа на катехоламини,побрза срцева работа,

• ренин-ангинотензин-алдостерон систем (ренин-ангинотензин 1, а под дејство на АКЕ се добива ангинотензин 2 кој доведува до вазоконстрикција, хипертерофија на левата комора

Дијагноза

Главна цел на дијагностичката програма еутврдување на етиологијата,проценка наефектот на ХТА врз целните органи и проценана севкупниот ризик-профил за развој нарана коронарна болест• анамнеза- најчест симптом е главоболка.

Во случај на висока ТА главоболките се чести,особено на утро при будење,во тилот, и спонтано се губат по неколку часа

• физикален преглед – мерење на ТА,преглед на: вратот,срцето,белите дробови, абдоменот, очно дно

• лабораториски и други испитувања – урина (гликоза,протеини, седимент, крв (гликоза, уреа,креатинин,калиум,натриум,мочна киселина,масти)

• очно дно

• ехографија на бубрези,надбубрежни жлезди и аорта

• ехокардиографија• 24 часовен холтер на ТА

Лекување

Немедикаментозен третман:• контрола на телесната тежина• редукција на внесување на алкохол• рестрикција на сол• умерено вежбање• диетална исхрана• престанување со пушењето

Медикаментозен третман:• диуретици• b-блокатори• АКЕ инхибитори• антагонисти на рецептори на ангинотензин • калциум-антагонисти (со долго дејство)• алфа 1 блокатори

Болести на аортатаАортна аневризмаПретставува патолошка дилатација на еденсегмент од крвниот сад• вистинска – кога се зафатени сите делови

од ѕидот на аортата• псевдоаневризма – кога се засегнати

интималниот и медијалниот слој, а дилатацијата е огранчена само со адвентицијата

Етиологија

• артериосклероза• цистична медијална некроза• сифилична инфекција• микотична инфекција• ревматичен аортитис• траума

Клиничка слика

Абдоминална• асимптоматска кај две третини• при нејзино проширување болка во грбот или во

абдоменотТоракална• длабока дифузна болка во градите• дисфагија• засипнатост, хемоптизии и сува кашлица

Дијагноза

• РТГ – зголемени димензии на торакална аорта, а абдоминалната аорта се потврдува со нативна радиографија на абдомен

• ултразвук – се мерат попречни и надолжни димензии на аневризмата

• КТМ и магнетен резонанс• абдоминална аортографија

Лекување

Абдоминална аневризма• хируршка интервенција ако димензијата на

аневризмата е поголема од 6 sm.

Аортна дисекција

Настанува поради циркумферентен, апоретко трансверзален расцеп на интимата на аортата, што доведува до навлегување накрв во ѕидот на аортата

Етиологија

• цистична медијална некроза• системска хипертензија• артериоисклероза

Клиничка слика

• ненадејна, силна,раскинувачка градна болка која го менува местото доколку дисекцијата продолжува да напредува

• синкопа и диспнеја

Дијагноза

• Екг – честа е синусна тахикардија• Ртг – проширен горен медијастинум• аортографија – се гледа почетокот на

расцепот, интимално треперење (flap),вистинскиот и лажниот лумен на дисекцијата

• ехокардиографија• КТМ и магнетен резонанс

Лекување

Медикаментозна терапија со цел да сенамалат контрактилноста на срцето ихипертензијата (систолен притисок 100-120)• натриум нитропрусид• b- блокатор• диуретициИтна хируршка интервенција