KONKURENCYJNOŚĆ SEKTORA MAŁYCH I ŚREDNICH PRZEDSIĘBIORSTW 2005

KONKURENCYJNOŚĆ SEKTORA

MAŁYCH I ŚREDNICH PRZEDSIĘBIORSTW 2005

dr Małgorzata Starczewska-Krzysztoszekmkrzysztoszek@prywatni.plWarszawa, Sejm, 21.03.2005

„Badanie konkurencyjności sektora MŚP”, 2005, PKPP Lewiatan

Agenda

1. Kondycja sektora przedsiębiorstw (GUS)

2. Kondycja sektora MŚP (badania PKPP Lewiatan)

3. Konkurencyjność sektora MŚP (badania PKPP

Lewiatan)

4. Czynniki wpływające na konkurencyjność sektora

MŚP (badanie PKPP Lewiatan)

5. Fundusze unijne – czynnik wzrostu

konkurencyjności sektora MŚP (badania PKPP

Lewiatan)

6. Wejście Polski do UE – szansa czy słabość ?

(badania PKPP Lewiatan)

Sektor przedsiębiorstw nabiera przyspieszenia, ale czy dotyczy to w równej mierze firm dużych, jak i MŚP ?

Źródło: GUS, opracowanie PKPP LewiatanŹródło: GUS, opracowanie PKPP Lewiatan

965,1958,8

962,8955,7

1080,61050,7

1258,71186,5

'I -XI I .2001 'I-XII .2002 'I-XII .2003 'I-XII .2004

Przychody i koszty (mld PLN)

Przychody z całokształtu działalności Koszty uzyskania przychodów

112,7%

109,9%

116, 5%

112,9%

Poprawia się relacja kosztów do przychodów za sprawą ich restrukturyzacji oraz w wynikuwzrostu sprzedaży na eksport. Ale czy dotyczy to także MŚP ?

99,3 99,3

'I-XII.2001 'I-XII.2002 'I-XII.2003 'I-XII.2004

Wskaźnik poziomu kosztów (% )

Poprawa o 3,0%Poprawa o 3,0%

Wynik finansowy netto przedsiębiorstw to efekt restrukturyzacji kosztów, ale także braku inwestycji oraz możliwości rozliczania strat z lat ubiegłych.

-2,5 -1,9

Wynik netto (mld PLN)

23,426,0 26,6 28,6

'I -XI I .2001 'I-XI I .2002 'I-XI I .2003 "I-XII .2004

Zysk netto i strata netto (mld PLN)

Zysk netto Strata netto

142,6% 30,1%

12,1%12,1%

Zmniejsza się liczba przedsiębiorstw przynoszących straty, zmniejsza się bezwzględna i względna wartość strat netto. To wyraźny sygnał poprawy kondycji firm.

Rentowność obrotu brutto wyniosła w 2004 r. 6%. Podatki obniżyły ją o 20%. Tzn. że efektywna stopa podatkowa była wyższa o 1 pp. od nominalnej stopy podatkowej.

-0,3 -0,2

2001 2002 2003 2004

Rentowność obrotu netto (% )

17,9 17,9

Wskaźnik płynności gotówkowej (% )

Przedsiębiorstwa mogły w każdej chwili pokryć ponad 30% swoich krótkoterminowych zobowiązań. Banki wymagają, aby było to 20%. Dlaczego przedsiębiorstwa utrzymują taką nadpłynność ?

Agenda

Lewiatan)

Co zmieniło się w działalności firmy w 2004 r. ?

7,9 3,6

0% 20% 40% 60% 80% 100%

Znaczny spadek, spadek Bez zmian Znaczny wzrost, wzrost Nie dotyczy

Źródło: Badanie „Konkurencyjność sektora MŚP”, 2005, PKPP Lewiatan

Jak oceniają swoją kondycję w 2004 r. małe i średnie przedsiębiorstwa - bez zmian ?

Co zmieni się w działalności firmy w 2005 r. ?

9,0 28,8

0% 20% 40% 60% 80% 100%

Znaczny spadek, spadek Bez zmianZnaczny wzrost, wzrost Nie dotyczy

A jakich zmian spodziewają się małe i średnie przedsiębiorstwa w 2005 r. ?

Czy firma wypracowała dodatni wynik finansowy netto (% )

20,2 15,8

81,377,6

2,92,2

'I-XII.2003 'I-XII.2004

TAK NIE Brak odpowiedzi

Wzrosła liczba przedsiębiorstw małych i średnich osiągających dodatni wynik finansowy netto.

Podział zysku netto za 2004 r.

Średnia Dominanta

Zysk zatrzymany w przedsiębiorstwieCzęść zysku wypłacona właścicielom (dywidenda)

Przedsiębiorstwa ciągle akumulują zyski zwiększając swoje zdolności kredytowe i szanse na rozwój.

Strategia finansowania majątku stosowana przez MŚP (% )

4,7 4,2

Nie ma zadłużenia do 50% wartości aktywów

powyżej 50% wartości aktywów Odmowa odpowiedzi

MŚP stosują zachowawczą strategię finansowania majątku. Opierają działalność na kapitale własnym.

Agenda

Lewiatan)

Jakie czynniki decydują o konkurencyjności firmy

0 10 20 30 40 50 60

Cena produktów/usług

Jakość produktów/usług

Jakość obsługi klienta/trwałe relacjez klientami

Wąska specjalizacja, specjalistycznawiedza i umiejętności

Zdolność do dostosowaniaprodukcji/usług do wymagań klienta

Lokalizacja firmy

Nowatorski, innowacyjny charakterproduktów/usług

Działania na rzecz ochronyśrodowiska

2003 2004

Cena czy innowacyjność produktów/usług

Dla ¾ MŚP cena jest jednym z trzech najważniejszych - dla budowania pozycji konkurencyjnej – czynników (bowiem dla 18% przedsiębiorstw cena produktu/ usługi jest drugim lub trzecim w kolejności czynnikiem decydującym o ich konkurencyjności)

Dla 5,8% przedsiębiorstw nowatorski, innowacyjny charakter produktów/usług jest jednym z trzech głównych czynników budujących ich pozycję konkurencyjną na rynku

Dla 23,2% przedsiębiorstw wąska specjalizacja, specjalistyczna wiedza i umiejętności są w grupie trzech najważniejszych czynników budujących konkurencyjność firmy

Cena czy innowacyjność produktów/usług (wg sektora PKD)

Cena ma największe znaczenie dla budowania pozycji konkurencyjnej we wszystkich sekcjach gospodarki. Występuje tu jednak duże zróżnicowanie. W sekcji : - transport - dla 90,4% przedsiębiorstw cena jest to jeden z trzech najważniejszych czynników, - przemysł - dla 80,6% przedsiębiorstw, - natomiast w sekcji: zdrowie – jedynie dla 57,3% przedsiębiorstw. Jakość produktów i usług wskazywana jest jako jeden z trzech najważniejszych czynników wpływających na konkurencyjność firm w sekcji: budownictwo (82,7%) oraz hotele i restauracje (80,8%). Relatywnie najmniej istotna jest jakość w transporcie (54,8%) oraz w sekcji .... zdrowie (54,9%). Nowatorski, innowacyjny charakter produktów/usług jest natomiast najważniejszy w sekcji zdrowie (17,9% wszystkich przedsiębiorstw wskazuje ten czynnik jako jeden z trzech najważniejszych dla budowania pozycji konkurencyjnej) oraz w sekcji edukacja (14,5%).

Cena czy innowacyjność produktów/usług (wg liczby zatrudnionych)

Cena jest mniej istotna dla przedsiębiorstw średnich (66,5% przedsiębiorstw wskazuje na cenę jako jeden z trzech głównych czynników wspierających budowanie pozycji konkurencyjnej przez firmę) niż dla przedsiębiorstw małych i mikro (77,1%).

Jakość produktów/usług jest najistotniejsza dla przedsiębiorstw średnich (79,8% wskazało na ten czynnik jako jeden z trzech głównych czynników wpływających na konkurencyjność firmy), a najmniej istotna dla przedsiębiorstw małych (72,8%).

Odwrotnie zachowują się przedsiębiorstwa jeśli weźmiemy pod uwagę kryterium jakości obsługi klienta – dla 57,4% przedsiębiorstw małych jest to jeden z trzech najważniejszych czynników i tylko da 44,9% przedsiębiorstw średnich.

Cena czy innowacyjność produktów/usług (wg liczby zatrudnionych)

9,3% przedsiębiorstw małych i 9,2% przedsiębiorstw średnich wskazuje innowacyjny, nowatorski charakter produktów/usług jako jeden z trzech czynników budujących pozycję konkurencyjną, a tylko 5,7% przedsiębiorstw mikro.

Wąska specjalizacja, specjalistyczna wiedza i umiejętności są podstawą budowania pozycji konkurencyjnej 27,5% przedsiębiorstw średnich, 26,2% przedsiębiorstw małych i 24,4% przedsiębiorstw mikro.

Działania na rzecz ochrony środowiska budują pozycję konkurencyjną (jako jeden z trzech najważniejszych czynników) 1,6% przedsiębiorstw małych, 1,2% przedsiębiorstw średnich i 1,1% przedsiębiorstw mikro.

Cena to jednak „krucha” podstawa pozycji konkurencyjnej MŚP – sprzedawane towary/usługi charakteryzują się wysoką cenową elastycznością popytu.

Jak zmieniłaby się wartość sprzedaży, gdyby cena wzrosła o 10% (ceteris paribus) ?

0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 55

Spadłaby o więcej niż 10%

Spadłaby w takim samymstopniu jak wzrosła cena

Spadłaby mniej niż o 10%

Nie zmieniłaby się

Trudno powiedzieć

Sprzedaż

Czy w 2004 r. firma podjęła lub kontynuowała działania inwestycyjne ?

Rozpoczęto działania o charakterze inwestycyjnym

Kontynuowano inwestycje z lat poprzednich

Nie podjęto ani nie kontynuowano inwestycji

Wiele czynników budujących pozycję konkurencyjna firm wymaga inwestycji. Czy MŚP inwestowały w 2004 r. ?

Z jakich źródeł inwestycje były finansowane ?

Z jakich źródeł firma finansowała inwestycje w 2004 r. ?

0 10 20 30 40 50 60

Kapitały własne Zysk zatrzymany Kredyt bankowy Leasing Fundusze unijne Inne

} 87,6%środki własne

Czy w 2004 r. wartość inwestycji była większa od wartości amortyzacji ?

0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 55

Większa od amortyzacji

Mniejsza od amortyzacji

Równa amortyzacji

Trudno powiedzieć/ Odmowaodpowiedzi

Wartość inwestycji

Wiele czynników budujących pozycję konkurencyjną firm wymaga inwestycji. Czy MŚP inwestowały w 2004 r. ?

Inwestycje miały przede wszystkim charakter zwiększający możliwości produkcyjne firm. Inwestycje „jakościowe” miały jednak swój udział w całości inwestycji.

Na czym przede wszystkim koncentrowały się inwestycje ?

0 5 10 15 20 25 30 35 40 45

Inwestycje zwiększające produkcję/świadczenie usług

Poprawa jakości oferowanych towarów/usług

Wprowadzenie nowych produktów/usług

Modernizacja środków transportu

Komputeryzacja firmy

Rozwój sieci sprzedaży

Zmniejszenie kosztów prowadzonej działałności

Modernizacja infrastruktury biurowej

Szkolenie pracowników

Modernizacja systemu zarządzania

Badania i rozwój

W co inwestowano

Dlaczego 51% firm nie inwestowało w 2004 r. ?

0 5 10 15 20 25 30 35

Nie było potrzeby, firma posiadaniewykorzystane zasoby techniczne

Oczekiwanie na poprawękoniunktury gospodarczej

Brak popytu na rynku polskim

Brak dostępu do kredytów nainwestycje

Brak strategii rozwoju

Zbyt wysokie ryzyko polityczne

Oczekiwanie na dostęp do funduszyunijnych

Brak popytu na rynkachzagranicznych I nne

Przyczyny niepodejmowania inwestycji

Duża liczba MŚP nie podjęła inwestycji lub ich zakres był niewielki. Czy można bez inwestycji zwiększać konkurencyjność ?

Jednak najważniejsze było oczekiwanie na poprawę koniunktury (w grupie 3 najważniejszych czynników)

Dla 55,6% MŚP jednym z trzech najważniejszych czynników zmniejszających skłonność do inwestowania była słaba koniunktura gospodarcza

Dla 42,7% przedsiębiorstw jednym z trzech głównych czynników niepodejmowania inwestycji były niewykorzystane zasoby techniczne

Brak strategii rozwoju był barierą dla inwestycji dla 20,7% przedsiębiorstw wskazujących 3 najważniejsze czynniki niepodejmowania inwestycji

Natomiast brak kredytu stanowił taką barierę tylko dla 16% przedsiębiorstw

Dla budowania pozycji konkurencyjnej ważne są również posiadane certyfikaty, patenty, spełnianie norm bezpieczeństwa.

Czy firma posiada certyfikaty, patenty, czy spełnia normy bezpieczeństwa ?

0 20 40 60 80 100

TAK NIE Nie dotyczy

MŚP zamierzają budować swoja pozycję konkurencyjną w 2005 r. w oparciu o poprawę jakości i dalsze obniżanie kosztów.

Jakie działania zamierza podjąć firma w 2005 r. (suma 3 najważniejszych)

0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 55

Udoskonalenie produktów, poprawa jakości

Obniżenie kosztów działalności

Zmiana asortymentu produkcji, wprowadzenie nowych produktów/usług

Modernizacja maszyn, urządzeń, wdrożenie nowych technologii

Nowa strategia marketingowa

Wzrost zatrudnienia

Intensyfikacja szkoleń pracowników

Zmiany struktury organizacyjnej, systemu zarządzania

Rozszerzenie współpracy, m.in. w działaniach B+R

Obniżenie zatrudnienia

Działania na rzecz ochrony środowiska

Intensyfikacja działań innowacyjnych i prac badawczo-rozwojowych

Pozyskanie inwestora strategicznego

Planowane działania w 2005 r.

Weryfikacją pozycji konkurencyjnej firm sektora MŚP jest ich udział w eksporcie.

Czy firma kontynuuje lub zamiezrza podjąć sprzedaż na eksport ? (% )

Kontynuowanie sprzedaży naeksport

Rozpoczęcie sprzedaży naeksport

Rezygnacja ze sprzedaży naeksport

2004 2005

= 98,6% wszystkich eksporterów z 2004 r.

Weryfikacją pozycji konkurencyjnej firm sektora MŚP jest również porównanie własnych produktów/usług z odpowiednimi produktami w UE.

Czy produkowane wyroby/ świadczone usługi są porównywalne z produktami/ usługami sprzedawanymi ma rynku UE ? (% )

6,85,6

7,9 4,9 9,2 15,7

9,113,6

Pod względem ceny Pod względem jakości Pod względemnowatorstwa

Pod względempromocji i dystrybucji

brak zdaniadużo mniej atrakcyjne, mniej atrakcyjnepodobnedużo bardziej atrakcyjne, bardziej atrakcyjne

Agenda

Lewiatan)

Barierami rozwoju sektora MŚP są koszty pracy, podatki, procedury administracyjne ......

Jakie czynniki i w jaki sposób wpływają na rozwój firmy i jej sytuację ekonomiczną ?

0 20 40 60 80 100

Wysokość obciążeń składkowych kosztów pracy

Wysokość podatków

Procedury administracyjne

Nieelastyczne prawo pracy

Zatory płatnicze

Funkcjonowanie banków (biurokracja)

Popyt na produkty

Konkurencja ze strony uprzywilejowanych przedsiębiorstw

Poziom infrastruktury gospodarczej

Konkurencja ze strony szarej strefy

Poziom stóp procentowych

Dostęp do kredytów komercyjnych

Współpraca z dużymi partnerami w biznesie

Wspólny rynek UE

utrudnienie w dużym stopniu, utrudnienie nie ma wpływuułatwienie w dużym stopniu, ułatwienie nie wiem

Kierownictwo firm nie potrafi optymalizować swojego czasu pracy. Nie pomagają w tym także procedury administracyjne, które pochłaniają 17% czasu kierownictwa firmy.

Jaki % czasu kierownictwo firmy poświęca na wykonywanie poszczególnych zadań.

0 5 10 15 20

% czasu pracy kierownictwa firmy

Tylko 34,8% czasu kierownictwo firmy przeznacza na realizację zadań bezpośrednio związanych z pełnionymi funkcjami

Dlaczego procedury administracyjne pochłaniają tyle czasu pracy kierownictwa firm ? Czy przyczyny mają charakter obiektywny czy subiektywny ?

Ocena obsługi firm przez pracowników poszczególnych urzędów

0% 20% 40% 60% 80% 100%

Bardzo dobra, raczej dobra Czasem dobra, czasem zła Bardzo zła, raczej zła Brak zdania Nie dotyczy

Dlaczego procedury administracyjne pochłaniają tyle czasu pracy kierownictwa firm ? I czy we wszystkich regionach sytuacja jest podobna ?

Ocena obsługi firm przez pracowników

Urzędów Skarbowych

0% 20% 40% 60% 80% 100%

Bardzo dobra, raczej dobra Czasem dobra, czasem zła Bardzo zła, raczej zła Brak zdania

Ocena obsługi firm przez pracowników ZUS

0% 20% 40% 60% 80% 100%

Ocena obsługi firm przez pracowników

Urzędów Pracy

0% 20% 40% 60% 80% 100%

Czy skuteczność systemu prawnego jest barierą rozwoju sektora MŚP ? Zdecydowanie TAK.

Czy w przypadku sporów z innymi przedsiębiorcami system prawny zapewni, że moje prawa wynikające

z zapisów w umowie zostaną wyegzekwowane

17,411,6

35,923,7

5,49,73,21,4

W obecnych warunkach funkcjonowaniagospodarki

Za 2 lata

Zawsze/zwykle Często Czasami Rzadko Nigdy Trudno powiedzieć

21,8%33,0%} }

45,6%} 29,1%}

Jak duża jest szara strefa ? Na ile może ona zagrażać konkurencyjności MŚP ?

Zakres nieuczciwej konkurencji w branży

19,717,4

Jaki % obrotów konkurenci w branży ukrywająprzed urzędem skarbowym

Jaki % pracowników konkurenci w branżyzatrudniają "na czarno"

2003 2004

Czy liberalizacja przepisów miałaby wpływ na wzrost legalnego zatrudnienia ?

Jaki wpływ miałaby liberalizacja przepisów na wzrost legalnego zatrudnienia ?

0% 20% 40% 60% 80% 100%

Pozytywny Umiarkowany Nie miałaby wpływu

Jak silna jest presja konkurencji ze strony innych firm na rynku ?

Ocena presji konkurencyjnej ze strony innych firm na rynku

10,421,9

33,6 43,4 25,1

46,944,0

16,4 13,5

4,0 2,2 6,0 6,7 8,0

45,345,9

34,631,7

Ze strony dużychprywatnych firm

krajowych

Ze strony innychprywatnych MŚP

Ze strony dużychfirm państwowych

Ze stronypaństwowych MŚP

Ze strony firmzagranicznych

Nie istnieje Mała/umiarkowana Znaczna/bardzo silna/silna Trudno powiedzieć

Dostęp do kredytów komercyjnych nie stanowi, w opinii MŚP, istotnej bariery w ich rozwoju.Czy w 2004 r. firma korzystała z kredytu/ pożyczki ?

TAK NIE

Dostęp do kredytów komercyjnych nie stanowi, w opinii MŚP, istotnej bariery w ich rozwoju. Czy firma ma możliwość zaciągnięcia lub

zwiększenia swojego zadłużenia długoterminowego (powyżej 1 roku) ?

0 10 20 30 40Ma i planuje je zwiększyć Ma możliwość, ale nie ma potrzeby (nie planuje inwestycji)

Ma możliwość, ale nie ma potrzeby, choć planuje inwestycje Nie ma, bo miałaby problemy ze spłatą zadłużenia

Nie ma, ponieważ nie ma odpowiednich zabezpieczeń Nie ma, bo formalności w banku są zbyt uciążliwe

Nie ma, ponieważ banki nie chcą udzielać kredytu MŚP Brak odpowiedzi

Mają możliwość

Ograniczenia zewnętrzne

Ograniczeniawewnętrzne

Własne środki

Nie planują inwestycji

Zaciągną kredyt

Agenda

Lewiatan)

MŚP uważają fundusze unijne za istotne źródło finansowania nowych inwestycji.

Co byłoby najlepszym źródłem finansowania nowych inwestycji ?

3,6 3,5 2,4 0,9 0,5 0,5

Kredyt bankowy Fundusze unijne

Pożyczka od rodziny/znajomych Leasing

Fundusze pożyczkowe Zagraniczny partner

Kredyt poręczony przez fundusz poręczeń kredytowych Emisja papierów wartościowych

Factoring Mikrofinansowanie

Venture Capital

Źródło: Badanie kondycji sektora MŚP 2005, PKPP Lewiatan

Czy firma składała wniosek o dotacje z funduszy unijnych ?

4,9 2,8

97,295,1

tak nie

do 1 maja 2004 po 1 maja 2004

Na funduszach unijnych nie można budować trwałych podstaw rozwoju sektora MŚP. Mogą one mieć tylko wspomagający charakter.

Czy firma zamierza korzystać w 2005 r. z dotacji z funduszy unijnych ?

tak nie trudno powiedzieć

Na funduszach unijnych nie można budować trwałych podstaw rozwoju sektora MŚP. Mogą one mieć tylko wspomagający charakter.

Jakie formy wsparcia z funduszy unijnych są najlepsze ?

0 10 20 30 40 50 60 70

Granty inwestycyjne(dofinansowanie inwestycji)

Tanie pożyczki na przedsięwzięciainnowacyjne

Kredyty poręczone przez funduszporęczeniowy

Dofinansowanie usług doradczych

Dofinansowanie szkoleń

Wsparcie inicjatyw związanych zpozyskiwaniem zagranicznych

rynków

najbardziej interesujące Mniej interesujące Nieistotne Trudno powiedzieć

Dlatego bardzo ważne są cele, które przy pomocy funduszy unijnych chcemy zrealizować. Cele definiowane przez dysponentów środków nie mogą być rozbieżne z celami przedsiębiorstw.

Ocena informacji o funduszach unijnych

0 10 20 30 40 50 60 70

Przedsiębiorcy otrzymali rzetelnąinformację o dostępnych środkach

unijnych

Przedsiębiorcy otrzymali rzetelnąinformację o zasadach wypełniania

wniosków

Rozbudzone zostały nadziejeprzedsiębiorców na dostęp do

finansowania rozwoju ze środkówunijnych, a rzeczywisty dostęp był

ograniczony

Zdecydowanie tak, raczej tak Częściowo tak, częściowo nieZdecydowanie nie, raczej nie Trudno powiedzieć

Ważna jest również jakość informacji przekazywanych potencjalnym beneficjentom.

Agenda

Lewiatan)

Czy przed wejściem do UE oczekiwano jakichkolwiek zmian w wyniku wejścia Polski do UE ?

27,832,2 32,5

Pozytywne zmiany Częściowopozytywne,częściowo

negatywne zmiany

Negatywne zmiany Nie oczekiwanozmian

Oczekiwania MŚP związane z wejściem Polski do UE nie były duże.

Jakich zmian oczekiwano, czego dotyczyły obawy ?

Jakich zmian oczekiwano w związku z wejściem Polski do UE ?

2,8 45,6

0% 20% 40% 60% 80% 100%

Wzrost Spadek Brak zmian Trudno powiedzieć

PODSUMOWANIE (1)

Wyniki całego sektora przedsiębiorstw bardzo się poprawiły w 2004 r. W 1/3 sektora MŚP wzrosła sprzedaż, firmy wypuściły na rynek nowe produkty i usługi, wzrosły ich inwestycje w majątek trwały, ale jednocześnie wzrosła liczba konkurentów na rynku oraz spadły zyski. Zadłużenie MŚP nie uległo istotnym zmianom. Nie uległ zmianom także ich udział w rynku. W 2005 r. MŚP oczekują wzrostu sprzedaży, zysków, udziałów w rynku, inwestycji. Jednocześnie planują spadek zadłużenia. MŚP ciągle budują swoją przewagę konkurencyjna na cenie i, w nieco mniejszym zakresie, na jakości oferowanych produktów i usług. Innowacyjność rozwiązań ma marginalne znaczenie. W 2004 r. 51% MŚP nie kontynuowało, ani nie podjęło żadnych inwestycji. A ci, którzy inwestowali, robili to w prawie 90% w oparciu o środki własne.

PODSUMOWANIE (2)

Inwestycje koncentrowały się głównie na zwiększaniu możliwości produkcyjnych i usługowych. Poprawa jakości produktów/usług oraz przygotowanie nowych produktów/usług absorbowały znacznie mniej uwagi MŚP. Firmy w ogóle nie inwestowały w B+R. Brak skłonności do inwestycji wynikał ze słabej, w ocenie MŚP, koniunktury gospodarczej oraz z istnienia nadwyżek mocy produkcyjnych. W 2005 r. MŚ chcą się skoncentrować na poprawie jakości wytwarzanych produktów/usług oraz na przygotowaniu nowej oferty. Planują również dalszą restrukturyzację kosztów, która może skutkować obniżeniem zatrudnienia. MŚP deklarują również chęć kontynuowania, ale także rozpoczęcia sprzedaży na eksport. Uważają bowiem, że ich produkty są bardzo konkurencyjne pod względem ceny, a także pod względem jakości. Nie ustępują również produktom sprzedawanym na rynku unijnym pod względem nowatorstwa.

PODSUMOWANIE (3)

Najważniejsze bariery, na które MŚP napotykają, to zbyt wysokie koszty pracy, ciągle zbyt wysokie podatki i nieprzyjazne procedury administracyjne, nieelastyczne prawo pracy i zatory płatnicze. Natomiast w pewnym stopniu wsparciem dla MŚP jest współpraca z dużymi partnerami biznesowymi, wspólny rynek UE oraz ... dostęp do kredytów komercyjnych. Dostęp do kredytów nie stanowi dla MŚP bariery, ale tylko z tego względu, że dysponują w chwili obecnej wystarczającymi środkami własnymi. Najtrudniejszym partnerem po stronie administracji jest ZUS. Barierą jest ciągle nieskuteczność systemu prawnego. Przedsiębiorcy nie widzą tu szans na znaczącą poprawę w ciągu najbliższych 2 lat.

PODSUMOWANIE (4)

Nie maleje również zakres nieuczciwej konkurencji, który obniża zdolności konkurencyjne firm działających legalnie. Obniżenie kosztów pracy oraz kolejne obniżenie podatków powinno, w opinii MŚP, zmniejszyć poziom zatrudnienia „na czarno”. MŚP uważają fundusze unijne za istotne źródło finansowania inwestycji. Chciałyby, aby zdecydowana większość środków unijnych przeznaczona dla przedsiębiorstw służyła bezpośredniemu wspieraniu inwestycji. Niechętni są funduszom poręczeniowym, a także przekazywaniu środków unijnych na doradztwo i szkolenia. Chociaż niewielka liczba MŚP skorzystała w 2004 r. z funduszy unijnych, aż 25% firm deklaruje, że będzie chciało skorzystać ze środków unijnych w 2005 r. MŚP oczekiwały wzrostu konkurencji na rynku, wzrostu cen po wejściu Polski do UE. Ale jednocześnie spodziewały się spadku bezrobocia, wzrostu możliwości eksportowych oraz wzrostu dostępności kredytów i pożyczek.

PODZIĘKOWANIE

dzięki któremu możliwa jest realizacja już 5. edycji badania

kondycji sektora małych i średnich przedsiębiorstw

KONKURENCYJNOŚĆ SEKTORA MAŁYCH I ŚREDNICH PRZEDSIĘBIORSTW 2005

Documents

Źródła finansowania małych i średnich przedsiębiorstw

infrastruktura blade dla małych i średnich firm - HP® Official Site...blade dla małych i średnich firm 2 10 September 2007 Główne obszary IT wymagające inwestycji Wzrost binesu:

PROCESY INNOWACYJNE W MAŁYCH I ŚREDNICH ...cejsh.icm.edu.pl/cejsh/element/bwmeta1.element.desklight...Procesy innowacyjne w małych i średnich przedsiębiorstwach... 53 oraz przyczyny

Fundusze Europejskie dla małych i średnich firm · Fundusze Europejskie dla małych i średnich firm -Małe i średnie przedsiębiorstwa, to nie tylko ponad 99% polskiego sektora

Dotacje dla małych i średnich przedsiębiorstw w ramach RPO WSL

Społeczna odpowiedzialność małych i średnich przedsiębiorstw

Wykorzystanie Internetu w działalności małych i średnich przedsiębiorstw w Polsce

Nowa platforma finansowania małych i średnich przedsiębiorstw

Ministerstwo Gospodarki i Pracy Wspieranie rozwoju małych i średnich przedsiębiorstw

Programy wsparcia dla małych i średnich przedsiębiorstw dostępne w woj. wielkopolskim

PORADNIK MARKETINGOWY dla właścicieli małych i średnich firm

Motoryzacyjny Audyt małych i średnich przedsiębiorstw. Oferta TNS Polska

KOMPAS Start - pakiet usług marketingowych dla małych i średnich przedsiębiorstw

Raport o sytuacji mikro, małych i średnich firm w roku 2018 · Kierunek eksport – wsparcie KUKE dla małych i średnich eksporterów..... 165 Maciej Spychała, Dorota Filant,

Zarządzanie sytuacją kryzysową w małych i średnich ...repozytorium.put.poznan.pl/Content/352778/Anna_Helena_Debicka... · Zarządzanie sytuacją kryzysową w małych i średnich

Programy wsparcia dla małych i średnich przedsiębiorstw

Wyniki finansowe mikro-, małych i średnich przedsiębiorstw

Curriculum Vitae mikro, małych i średnich przedsiębiorstw 2014

OGÓLNE WARUNKI UBEZPIECZENIA MAŁYCH I ŚREDNICH

PKO Bank Polski – bankiem wspierającym rozwój małych i średnich przedsiębiorstw