Mevsimsel Grip

Mevsimsel Grip

Epidemiyolojisi ve Korunma

Prof.Dr.Selim KILIÇ

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) verileri

• Kuzey Amerika’da grip sezonu başladı ve en sık karşılaşılan etken influenza

A(H1N1)pdm09

• Artışın devam ettiği bir ülkede Çin

• Dünyanın geri kalan bölgelerinde hızlar düşük düzeylerde

• Dünya üzerindeki 99 ülkeden elde edilen sonuçlara göre pozitif olarak saptanan

influenza virüslerinin %86.4’ü mevsimsel influenza A, %13.6’sı influenza B

• Mevsimsel influenza A viruslerinin %67.2’si H1N1pdm09 ve %32.8’i H3N2 alt

tipinde

• Buna karşılık influenza B virüslerinin %81.1’i Yamagata lineage ve %18.9’u

Victoria lineage alt tipinde

http://www.who.int/influenza/surveillance_monitoring/updates/latest_update_GIP_surveillance/en/index.html

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) verileri

http://www.who.int/influenza/surveillance_monitoring/updates/latest_update_GIP_surveillance/en/index.html

• Amerika Birleşik Devletlerinde influenza benzeri hastalık nedeni ile

poliklinik başvuruları tüm poliklinik başvurularının %4’ünü aşmış

• Bu durum mevsimsel grip sezonunun başladığını gösteren eşik değerin

%2’nin aşıldığını gösteriyor

• Avrupa’da aktivite düşük düzeylerde, 3 alt tipte saptanmış

• Kuzey Afrika, Batı ve Orta Asya’da da düşük düzeyde aktivite mevcut

• Türkiye’de influenza A(H3N2) hakimiyeti mevcut

• Çin’de de aktivite de hızlı artış var ve influenza A H1 ve H3 de hakim

• Orta Amerika ve Karayipler’de de düşük aktivite ve influenza

A(H1N1)pdm09 hakimiyeti bildirilmiş

http://www.who.int/influenza/surveillance_monitoring/updates/latest_update_GIP_surveillance/en/index.html

Güney Yarımkürede Haftalık Pozitif İnfluenza Sonuçlarının Dağılımı

http://www.who.int/influenza/surveillance_monitoring/updates/latest_update_GIP_surveillance/en/index.html

Amerika Birleşik Devletleri’nde Durum

• CDC tarafından Aralık 2013’te açıklanan raporda 2012-2013

sezonunda 31.8 milyon grip benzeri hastalık tablosunun,

14.4 milyon tıbbi tedavi gerektirir hastalık tablosunun ve

381 bin hastaneye yatışın gerçekleştiği tahmin ediliyor

• Raporda 2012-2013 sezonundaki grip aşılamasının olumlu

sonuçları olarak 6.6 milyon grip benzeri hastalık tablosunun,

3.2 milyon tıbbi tedavi gerektirir hastalık tablosunun ve

79 bin hastaneye yatışın önlendiği tahmin ediliyor

Amerika Birleşik Devletleri’nde Durum

• Amerika Birleşik Devletleri’nde 1976 ve 2007 arasındaki 31 kış sezonunda

griple ilişkili ölüm sayısı yılllık 3 bin ile 49 bin arasında olduğu tahmin edilmiş

• Ölümlerin %90’ı 65 yaş ve üstündekilerde gerçekleşiyor

• Mevsimsel grip sezonu ABD’de en erken Ekimde başlıyor ve en geç

Mayısta sona eriyor

• Son 20 yılda her ne kadar influenza aktivitesinin zamanlaması

öngörülemiyor olsa da %90 olasılıkta Ocak ile Mart arasındaki haftalarda

zirve yaptığı saptanmış

http://www.cdc.gov/flu/protect/keyfacts.htm

http://www.cdc.gov/flu/weekly/index.htm#OISmap

http://www.cdc.gov/flu/weekly/index.htm#OISmap

http://www.cdc.gov/flu/weekly/usmap.htm

http://www.cdc.gov/flu/weekly/usmap.htm

Avrupa’da mevsimsel grip• Her yıl Avrupa nüfusunun %10’unun influenza virüsü ile enfekte olduğu

• Gribe bağlı yılda 40 bin kişinin öldüğü tahmin ediliyor

• Yaşlı nüfus ve kronik hastalığı olanların sonbaharda yıllık aşılanması

önerilmekte

• Avrupa Hastalıkları Kontrol Merkezi (ECDC) tarafından grip sezonu

boyunca haftalık takipler yapılmakta ve raporlar yayımlanmakta

• Yayımlanan son rapora göre numune incelemesi yapılan 24 ülkeden

11’inde influenza virüsü saptanmış ve numune pozitifliği %23 bulunmuş

• Dolaşımdaki virüsler 2013-14 mevsimsel aşı virüsleri ile uyumlu bulunmuş

http://ecdc.europa.eu/en/healthtopics/seasonal_influenza/Pages/index.aspx

• ABD’de numunelerden izole edilen virüslerin %90’ından fazlası

AH1N1pdm09 iken Avrupa’da farklı

• AH3’ün Avrupa bölgesindeki payı ABD’ye göre daha yüksek

• Fakat Avrupa’da da hastaneye yatırılan grip olgularının büyük

çoğunluğunda AH1N1pdm09 izole edilmiş

• Avrupa’da grip salgınları sıklıkla Ekim ve Mart ayları arasında olmakla

birlikte yıl başı dönemi olguların zirveye ulaştığı dönem

• Tüm yaş grupları etkileniyor, bazı yıllarda çocuklar ön plana çıkarken diğer

yıllarda değişebiliyor

• Pandemiler sonrası aynı suşun birkaç yıl baskın görülmesi beklenen bir

durum

http://ecdc.europa.eu/en/healthtopics/seasonal_influenza/basic_facts/Pages/factsheet_professionals_seasonal_influenza.aspx

Saptanan virüs tip/alt tipleri

http://ecdc.europa.eu/en/healthtopics/seasonal_influenza/Pages/index.aspx

Haftalara göre numune pozitifliği

http://ecdc.europa.eu/en/healthtopics/seasonal_influenza/Pages/index.aspx

+

http://ecdc.europa.eu/en/healthtopics/seasonal_influenza/Pages/index.aspx

http://ecdc.europa.eu/en/healthtopics/seasonal_influenza/Pages/index.aspx

http://www.thsk.saglik.gov.tr/Dosya/bulasici-hastaliklar-db/grip/influenza-rapor-2-Hafta-.pdf

http://www.thsk.saglik.gov.tr/Dosya/bulasici-hastaliklar-db/grip/influenza-rapor-2-Hafta-.pdf

• Ülkemizde 2013-2014 grip sezonunda ilk grip virüsü 22

Ekimde saptanmış (43. hafta)

• Çalışılan numunelerdeki pozitiflik 2014 2. haftasında %58

• A(H3N2) en fazla saptanan tip

• Grip benzeri hastalık ile başvuranların payı poliklinik

başvurularının %5’ine ulaşmış

http://www.thsk.saglik.gov.tr/Dosya/bulasici-hastaliklar-db/grip/influenza-rapor-2-Hafta-.pdf

http://www.thsk.saglik.gov.tr/Dosya/bulasici-hastaliklar-db/grip/influenza-rapor-2-Hafta-.pdf

http://www.thsk.saglik.gov.tr/Dosya/bulasici-hastaliklar-db/grip/influenza-rapor-2-Hafta-.pdf

http://ecdc.europa.eu/en/healthtopics/seasonal_influenza/protective_measures/Pages/protective_measures.aspx

• Hastalık şüphesi olanlarla yakın temastan kaçınmalı

• Su ve sabunla eller sık olarak yıkanmalı ve uygun

kurulanmalı

• Aksırırken ve hapşururken ağzı ve burnu uygun şekilde,

mümkünse kağıt mendille kapamalı

• Gözlere, ağza ve buruna olabildiğince dokunmamalı

• Ağzı, burnu kapama sırasında kullanılmış malzemeyi uygun

şekilde ortamdan uzaklaştırmalı

• Hastalık şüphesi olanlar kendilerini erken dönemde izole

etmeliler, iş veya okula gitmemeliler

Korunmada dikkat edilecekler

Korunmada dikkat edilecekler

• Yüz maskelerinin hastane ortamı dışında koruyuculuğuna

dair güçlü kanıt yok

• Uygun beslenme, yeterli uyku ve sıvı alımına dikkat edilmeli

• Özellikle sık temas edilen yüzeylerin temizliğine ve

dezenfeksiyonuna özen gösterilmeli

CDC Korunma Önerisi

• CDC ve Bağışıklama Danışma Komitesi 2010 yılından beri çok istisnai

durumlar dışında 6 ay ve üstündekilerin aşılanmasını önermekte ve

korunmada aşılama öncelikli

• Aşılama özellikle griple ilişkili komplikasyonlar için yüksek risk taşıyan

küçük çocuklar, 65 yaş ve üstündekiler, hamileler ve astım, diabet ve

kalp hastalığı gibi kronik hastalığı olanlarda önemle vurgulanmakta

• Sağlık çalışanlarının da her yıl grip aşısı olması CDC tarafından

önerilmekte http://www.cdc.gov/flu/protect/keyfacts.htm

Aşı kapsayıcılık raporlarına göre

• Hamilelerin %40.7’si

• Sağlık çalışanlarının ise %62,9’u aşılanmış

• Aşılama hızı eczacılarda %89.9

• Hekimlerde %84.3

• Yardımcı sağlık personelinde %49,2

• Bakımevlerinde görevli personelde %52.6 saptanmış

http://www.cdc.gov/flu/protect/keyfacts.htm

ECDC’nin Aşılama Yaklaşımı

Avrupa Birliği ülkelerinde iki büyük risk grubu, yaşlılar ve 6 aydan uzun

süreli kronik hastalığı olanlar, öncelikli risk grupları

Bu iki grup için için 2014/15 dönemi için aşı kapsayıcılık hızının %75 ‘e

ulaşması hedefi konulmuş

Çok az ülke çocuklar ve hamile kadınlarda aşı uygulamasını önermekte

Pandemi sırasında birçok ülke hamilelere önerse de çocuklara yönelik

aşılama önerisinde bir değişiklik olmadı

http://ecdc.europa.eu/en/healthtopics/seasonal_influenza/basic_facts/Pages/factsheet_professionals_seasonal_influenza.aspx

ECDC’nin Aşılama Yaklaşımı• Avrupa ülkelerinde sağlık personelinin aşılanması tüm ülkelerce

önerilmekte

• Aşılanan personelin korunmasının yanında öncelikli amaç iatrojenik

yayılımın önlenmesi

• Aşının etkinliği uygulanan gruplarda farklılıklar gösteriyor

• Sağlıklı yetişkinlerde %70-%90 arası değişen koruyuculuk

saptanmışken yaşlı grupta ve kronik hastalığı olanlarda etkinlik daha az

bulunmuş

• Yaşlı grup için yaş sınırlaması aşılama ülkeden ülkeye değişiyor

http://ecdc.europa.eu/en/healthtopics/seasonal_influenza/basic_facts/Pages/factsheet_professionals_seasonal_influenza.aspx

http://www.thsk.saglik.gov.tr/Dosya/bulasici-hastaliklar-db/grip/influenza-rapor-1-Hafta-.pdf

• Grip aşısı 65 yaş ve üzerindekilere,

• Yaşlı bakımevi ve huzurevinde kalan kişilere,

• Kronik hastalığı olanlara (akciğer, kalp damar sistemi, böbrek

yetmezliği, kan hasatlığı ve bağışıklık sistemi baskılanmışlar)

• Uzun süreli aspirin kullanan 6 ay ile 18 yaş arasındakilere

reçete karşılığı ücretsiz verilmekte

• Sağlık çalışanları için de her yıl temin edilip, ücretsiz uygulanıyor

Ülkemizde aşılamada durum

30

İLGİNİZE VE SABRINIZA TEŞEKKÜRLER