Moetivatie of goesting? De studentenbegeleider als ... · Stelling 2: Motivatie van de...

Moetivatie of goesting?De studentenbegeleider als motiverende coach

Prof. Dr. Maarten VansteenkisteUniversiteit GentUniversiteit Gent

Contactadres: Maarten.Vansteenkiste@ugent.be@ gwww.psych.rochester.edu/SDTwww.vopspsy.ugent.be

Overzicht1 “Waarom we doen wat we doen”1. Waarom we doen wat we doen

2. De motor van groei: De rol van psychologische behoeftebevrediging

3. Hoe kan je een motiverende omgeving “creëren”? ⇒Hoe kan je de participatie en de betrokkenheid tijdens de begeleiding

vergroten? ⇒Hoe kan je de instroom kanaliseren en studenten heroriënteren?⇒Hoe kan je met studenten afspraken maken? ⇒Hoe kan je met studenten afspraken maken? ⇒Hoe kan je slabakkende studenten tot verantwoordelijkheid

aanmoedigen?aanmoedigen?⇒Hoe kan je werkpunten motiverend communiceren?⇒Hoe kan je kritisch kijken naar het evaluatiebeleid van docenten?

ZELF-DETERMINATIE THEORIE

Prof. Edward Deci(University of Rochester NY)

Prof. Richard Ryan(University of Rochester NY)(University of Rochester, NY) (University of Rochester, NY)

DEEL IDEEL I

“Waarom we doen wat we doen”: Waarom leren jongeren?

Waarom respecteren ze afspraken? Waarom respecteren ze afspraken?

TAAK VAN DE MOTIVATIEPSYCHOLOOGTAAK VAN DE MOTIVATIEPSYCHOLOOG

Motivatie < movere = bewegingMotivatie < movere = beweging⇒Welke factoren doen jongeren bewegen? ⇒De vraag naar drijfveer reden of motief van gedrag⇒De vraag naar drijfveer, reden of motief van gedrag⇒Heeft de aard van deze drijfveren een impact op

-Toegewijdheid tijdens begeleiding? Toegewijdheid tijdens begeleiding? - Uitstelgedrag?- Faalangst voor examen? Prestaties?- Afhaken vs. blijven?- Naleven van gemaakte afspraken?

VAKEXPERTISE / KNOWHOW MOTIVATIONELE ERVARING EN VAKEXPERTISE / KNOWHOW

- (Technische) kennis van materie- Vakbekwaamheid

MOTIVATIONELE ERVARING EN INZICHTEN

- Hoe studenten stimuleren? - Hoe kennis overbrengen zodat Vakbekwaamheid Hoe kennis overbrengen zodat studenten geïnspireerd worden?

N d k lijk ld d N d k lijk ld d Noodzakelijk, maar geen voldoende voorwaarde

Noodzakelijk, maar geen voldoende voorwaarde

Sti l d b t Stimulerend overbrengen van correcte kennis

Blijvende interesse in materie

Oefening 1: Combineer & benoem

⇒Probeer types motivatie samen te plaatsen

1 2 3 4 5helemaal niet

b l ijk heel belangrijk

belangrijk g j

Een goede reden voor mij om mijn best te doen op de hogeschool is …

1) … omdat dit is wat anderen (bv. ouders, vrienden, docent) van mij verwachten.

1 2 3 4 5

2) … omdat ik begrijp waartoe de stof dient. 1 2 3 4 5

3) … omdat ik me schuldig zou voelen als ik het niet zou doen. 1 2 3 4 54) … omdat ik dit heel erg leuk vind 1 2 3 4 5

5) d t ik i i i t l tti i 1 2 3 4 55) … omdat ik inzie waarom iets leren nuttig is. 1 2 3 4 5

6) … omdat anderen (bv. ouders, vrienden, docent) me verplichten om dit te doen.

1 2 3 4 5

7) … omdat ik mezelf moet bewijzen dat ik een slimme leerling ben. 1 2 3 4 5

8) … omdat ik de stof heel erg boeiend vind. 1 2 3 4 5

Probeer om de-Items twee aan twee samen te plaatsen-Een label te verzinnen voor het type motivatie dat beide items beogen te meten

Items Naam

Motivatietype 1

meten

Motivatietype 1

Motivatietype 2

Motivatietype 3

Motivatietype 4

WAAROM WE DOEN WAT WE DOEN

Plezierpassie,

Persoonlijke relevantie,

Straf,beloning,

Schaamte, schuld,

Verplichting, druk, stress Vrijwillig, psychologisch vrij

interessebetekenisvolverwachting zelf-waarde

Autonome Gecontroleerde

Verplichting, druk, stress Vrijwillig, psychologisch vrij

Autonome Motivatie

GecontroleerdeMotivatie

“Moeten” of moetivatie

“Willen” of goesting

Geboeidheid, Persoonlijke Straf, Schaamte, ,interesse,

plezier

jrelevantie,

zinvol

,beloning,

verwachting

,schuld,

zelfwaarde

⇒ Waarom ben je aanwezig tijdens de oefeningen?

‘omdat de studentenbegeleider / mijn moeder anders

‘omdat ik me schuldig zou voelen als ik in mijn bed bleef liggen’

‘omdat ik het bijwonen van de oefeningen zinvol vind; ik steek er

‘omdat ik de stof boeiend vind’

jteleurgesteld is’

j ggiets van op’

Geboeidheid, Persoonlijke Straf, Schaamte, ,interesse,

plezier

jrelevantie,

zinvol

,beloning,

verwachting

,schuld,

zelfwaarde

⇒ Waarom volg je de regels op de hogeschool (bijv., zwijgen in aula, taken op tijd indienen, etc.)? )

‘omdat dit van mij verwacht wordt’

‘omdat ik me pas goed voel als ik dit doe’

‘omdat ik inzie en begrijp dat deze nodig

‘omdat ik ze interessant vind’

zijn’

Stelling 1: Concept motivatie

Het fundamentele onderscheid binnen de ZDT is dat tussen autonome of vrijwillige en gecontroleerde of gemoetiveerde motivatie.gemoetiveerde motivatie.⇒Implicatie voor de praktijk: Taak van de t d t b l id di t studentenbegeleider = aanmoedigen van autonome

motivatie

WAAROM WE DOEN WAT WE DOEN

“Willen” vs. “moeten” = kwaliteit of soort motivatieamotivatie = gebrek aan motivatie = hulpeloosheid omwille van gebrekkig zelfvertrouwen hulpeloosheid omwille van gebrekkig zelfvertrouwenvb. niet bekwaam om taak uit te voeren

WAAROM WE DOEN WAT WE DOENWAAROM WE DOEN WAT WE DOEN

Verplichting, druk, stress Vrijwillig, Futloos, ontmoediging, p g, , j g,psychologisch vrij

, g g,faalangst

Autonome Motivatie

GecontroleerdeMotivatie

AmotivatieMotivatieMotivatie

“Moeten” “Willen”“Niet kunnen”

Geboeidheid, Persoonlijke Straf, Schaamte, ,interesse,

plezier

jrelevantie,

zinvol

,beloning,

verwachting

,schuld,

zelfwaarde

⇒ Waarom doe je als studentenbegeleider jouw best bij het studie- en studentenbegeleiding?

‘omdat ik dit hoor te doen; ik word er nu eenmaal voor betaald’

‘omdat ik me schuldig zou voelen als ik de studenten in de steek

‘omdat ik dit heel erg belangrijk vind voor mijn studenten’

‘omdat jongeren begeleiden mijn roeping is; ik doe dit

laat’ gewoon heel graag’

Stelling 2: Motivatie van de studentenbegeleider

ZDT is niet enkel een theorie over leerlingmotivatie, maar over persoonlijkheidsfunctioneren, inclusief de motivatie & persoonlijkheid van de studentenbegeleider.p j g⇒Implicatie voor de praktijk: De studentenbegeleider kan zelf voor de spiegel gaan staan en zijn eigen zelf voor de spiegel gaan staan en zijn eigen motivationeel functioneren in vraag stellen

Speelt de kwaliteit van de motivatie een rol?pWillen versus moeten

Motivatie & leren bij het volgen van een taalcursus

Concentratie.24**

“Willen”Tijdsbeheer

.22**

“M t ” Prestaties

.21**-.39**

“Moeten” Prestaties

Actief .41**

-.37**

Actief Klasgedrag

Vansteenkiste, M., Zhou, M., Lens, W., & Soenens, B. (2005). Experiences of autonomy and control among Chinese learners: Vitalizing or immobilizing? Journal of Educational Psychology, 97, 468-483.

Motivatie

Motivatie & LO leerlingen Motivatiesecundair onderwijs

Niveau 2:Klasverschillen

Niveau 1:Leerlingverschillen

Activiteitsgraad Beoordeeldebetrokkenheid

Aelterman, N., Vansteenkiste, M., Haerens, L., Vandenberghe, L., Demeyer, J., & Van Keer, H. (in druk).Pupils’ objectively measured physical activity levels and engagement as a function of between-class and between-pupil differences in motivation towards physical education: A Self-Determination Theory approach. Journal of Sport & Exercise Psychology.

Leerkrachtmoti atie & b rn o tLeerkrachtmotivatie & burn-out

Uitputting-.36**

“Willen versus moeten”

Cynisme & depersonalisatie

-.36**p

Soenens, B., Sierens, E., Vansteenkiste, M., Goossens, L., & Dochy, F. (in press). Psychologically controlling teaching: Examining self-regulated learning and achievement outcomes and antecedents. Journal of Educational Psychology.

Zijn sterk gemotiveerde leerlingen de best functionerende j g gleerlingen?

“Types” AMTypes Leerlingen: Motivational 0,50000

1,00000 AMCM

Profielen(Vansteenkiste, Soenens, et al., 2009)

0,00000

Mean

-1,00000

-0,50000

Blauw = Willen

High quality ti ti

High tit

Low quality ti ti

Low tit

-1,50000Groen = Moeten

28%27%27%18%

motivation quantity motivation

motivation quantity motivation

28%27%27%18%

Welke groep zal het meeste uitstelgedrag vertonen?Welke groep zal het meeste uitstelgedrag vertonen?

25% 25%25%25%1 Autonoom gemotiveerde groep1. Autonoom gemotiveerde groep2. Sterk gemotiveerde groep3. Gemoetiveerde groep4. Weinig gemotiveerde groepg g g

1 2 3 4

Uitstelgedrag in functie van het motivationeel profielUitstelgedrag in functie van het motivationeel profiel

3 6

3,2

3,4

3,6

2,8

3

2 2

2,4

2,6

2

2,2

good quality high quantity poor quality low quantity

Vansteenkiste, M., Sierens, E., Soenens, B., Luyckx, K., & Lens, W. (2009). Motivational profiles from a self-determination perspective: The quality of motivation matters. Journal of Educational Psychology., 101, 674-688.

Testangst in functie van het motivationeel profielTestangst in functie van het motivationeel profiel

3 4

3

3,2

3,4

2,6

2,8

3

2,2

2,4

2,6

2good quality high quantity poor quality low quantity

Vansteenkiste, M., Sierens, E., Soenens, B., Luyckx, K., & Lens, W. (2009). Motivational profiles from a self-determination perspective: The quality of motivation matters. Journal of Educational Psychology., 101, 674-688.

Schoolresultaten in functie van het motivationeel profielSchoolresultaten in functie van het motivationeel profiel

75

76

77

72

73

74

69

70

71

68good quality high quantity poor quality low quantity

Vansteenkiste, M., Sierens, E., Soenens, B., Luyckx, K., & Lens, W. (2009). Motivational profiles from a self-determination perspective: The quality of motivation matters. Journal of Educational Psychology., 101, 674-688.

Stelling 3: Kwaliteit van motivatie telt!

Het is niet enkel belangrijk dát een student gemotiveerd g j gis, maar dat hij goed gemotiveerd is!

⇒Implicatie voor de praktijk: Druk zetten op leerlingen brengt – zeker op lange termijn - weinig zoden aan de dijk! j

DEEL IIDe motor van groei:De motor van groei:

De rol van psychologische behoeftebevredigingDe rol van psychologische behoeftebevrediging

Welke behoeftes sluiten aan bij deze criteria?Welke behoeftes sluiten aan bij deze criteria?

Eerder psychologisch dan

Eerder universeel dan gebonden aan

fysiologischdan gebonden aan

cultuur

Eerder aangeboren dan verworven

Fundamenteel

BasisbehoeftesBasisbehoeftes

Behoefte aan t i

Behoefte aan t ti

Behoefte aan b d h idautonomie

Acompetentie

Cverbondenheid

B

Initiator zijn van eigen Gewenst gedrag tot Geliefd worden door -Initiator zijn van eigen acties-Zelf aan basis liggen

-Gewenst gedrag tot een goed einde kunnen brengen

-Geliefd worden door anderen

van gedrag- Jezelf kunnen zijn

-Controle hebben over uitkomst van je gedrag

-Goede, close relaties hebben

A

Optimale Motivatie, Groei, Integratie &

EngagementB

g g

CC

Stelling 4: Rol van behoeftebevrediging

De behoeftes aan autonomie, competentie en verbondenheid vormen het ABC van deze motivatietheorie: ze vormen de vitamines voor ons dagelijks geluk!

⇒Implicatie voor de praktijk: Probeer maximaal aan de behoeftes ⇒Implicatie voor de praktijk: Probeer maximaal aan de behoeftes van jouw studenten tegemoet te komen!

DEEL IIIDEEL IIIHoe kan je een motiverende leeromgeving creëren? j g g

ofW t i d b d t f d t ?Wat is de brandstof voor de motor?

ofoHoe de studentenbegeleider als een “coach”

optreden?optreden?

A t iAutonomie

Autonomie-ondersteunende vs. controlerende context

Warme vs. VerBondenheidkille & verwaarlozende

context

CompetentieStructurerende vs. Ch ti h t t

pChaotische context

I Autonomie ondersteunende vs controlerende I. Autonomie-ondersteunende vs. controlerende context

Autonomieondersteunende studentenbegeleiders werken vanuit het gperspectief van de studenten en proberen initiatief bij hen te stimuleren, terwijl controlerende studentenbegeleiders jongeren j g j gdwingen om zich te gedragen of te denken op een door hen voorgeschreven wijze. Hun agenda staat centraal, wat de g j gleerling daar ook van mag denken.

Vraag 1:Vraag 1:Hoe kan je de betrokkenheid & participatie tijdens

de begeleiding of in de les vergroten?

V h b t kk h id ti i ti di lVerhogen van betrokkenheid, participatie en dialoogVb. 1: Zoemsessies

t t t di d d k- zet aan tot diepgaand denken- verlaagt drempel om een antwoord te geven

Vb. 2: Discussiestellingen voorleggen via stembakjes- studenten krijgen letterlijk een stem- je leert als docent bij

Oefening 2:Oefening 2:Bieden jullie keuze aan leerlingen tijdens de

begeleiding? Zo ja hoe bieden jullie keuze aan? Zo ja, hoe bieden jullie keuze aan?

Verhogen van betrokkenheid participatie en dialoogVerhogen van betrokkenheid, participatie en dialoog

Vb. 3: probeer keuzes aan te biedenp- keuze tussen verschillende (huiswerk)opdrachten- keuze tussen verschillende thema’s practicakeuze tussen verschillende thema s practica- inspraak bij bepalen van lesinhoud: vb. artikel zelf laten kiezen

Nuancering:

1) Het optimale aantal opties: 3 à 4 want dit moet beheersbaar 1) Het optimale aantal opties: 3 à 4, want dit moet beheersbaar blijven

2) De aangeboden opties moeten zinvol zijn valse keuze

Beleefd Plezier aan Activiteit in Functie van Aantal Opties6

Beleefd Plezier aan Activiteit in Functie van Aantal Opties

4

5

3

1

2

02 opties 3 opties 4 opties 5 opties 6 opties 7 opties

V ti k ti k !Van optiekeuze naar actiekeuze!

ACTIEKEUZE1 H t 1. Hoe-component - Volgorde van inspanningen:

vb Keuze van oefening in een reeks oefeningenvb. Keuze van oefening in een reeks oefeningenvb. Keuze van volgorde taken

- Grootte van de inspanningGrootte van de inspanningvb. “Joker” kunnen inzetten bij beantwoorden vragenvb. Inspanningen gradueel opbouwen

2. Wanneer-component- Samen deadlines vastleggen

3. Waar-component

Mouratidis, A., Vansteenkiste, M., Sideridis, G., & Lens, W. (2011). Variation in vitality and interest-enjoyment as a function of class-to-class need-supportive teaching and pupils' autonomous motivation. Journal of Educational Psychology, 103, 353-366.

W t t d l k bi d i t lijk i ?Wat te doen als keuze bieden niet mogelijk is?

Vb. 4. probeer een zinvolle uitleg te geven voor …p g gA. Leerinhoud

- Probeer aan te geven hoe jouw vak kadert in volledige opleiding geïsoleerde eilandjes- Probeer de relevantie van een specifiek stuk leerstof/ opdracht aan te geven door

a) het te linken met de actualiteit (bijv., krantenartikel, tv-programma)b) h t t li k t lijk kd tb) het te linken met een persoonlijke anekdotec) het te linken met de dagelijkse praktijk (bijv., via video)d) het te plaatsen binnen het hoofdstuk en de cursusd) het te plaatsen binnen het hoofdstuk en de cursus

B Regels & afspraken: Als een afspraak of taak niet logisch kan onderbouwd B. Regels & afspraken: Als een afspraak of taak niet logisch kan onderbouwd worden, dan vertonen leerlingen eerder weerstand

Stelling 5: Betrokkenheid vergroten

De leefwereld van jongeren = ingangspoort om de betrokkenheid te vergroten!betrokkenheid te vergroten!

Probeer creatief te zijn en geijkte paden te verlaten door k i i h j i l k ijk kijk Di b k k kritisch naar je eigen lespraktijk te kijken. Dit betekent ook dat een hogeschool niet goed onderbouwde en dus

b di l f t overbodige regels afvoert.

Vraag 2:Vraag 2:Hoe kan je de instroom kanaliseren?Hoe kan je jongeren heroriënteren?

Of hoe kan het studiekeuzeproces bevorderd pworden?

Hoe het studiekeuzeproces bevorderen?p• Tijdens informatiedagen:

- Getuigenissen van leerlingen zelf i.p.v. enkel docentenGe u ge sse a ee ge e p e e doce e- Cursussen laten inkijken- Niet-bindende oriëntatieproef afnemenNiet bindende oriëntatieproef afnemen- Organiseer proeflessen in de vakantieperiode

• Tijdens individueel gesprekTijdens individueel gesprek- Motivationeel profiel in kaart brengen & extremen afwegen- Resultaten oriëntatieproef bespreken- Resultaten oriëntatieproef bespreken- Voor- en nadelen van studiekeuze laten genereren =

beslissingsbalans opstellenbeslissingsbalans opstellen

Opstellen beslissingsbalans om al dan niet verder te studeren

WAAROM?

Opstellen beslissingsbalans om al dan niet verder te studeren

WAAROM?⇒Deze oefening doen zorgt voor zelfreflectie en een verhoogd

bewustzijn van wat men wel en niet wil j⇒Dit kan aanzetten tot een groter realisme

HOE?⇒Student zelf pro- en contra-argumenten laten genereren of een lijst ⇒Student zelf pro en contra argumenten laten genereren of een lijst

geven met quotes van andere studenten waaruit men kan kiezen.

Opstellen beslissingsbalans om al dan niet verder te studeren

1) N d l

Opstellen beslissingsbalans om al dan niet verder te studeren

2) V d l1) Nadelen

L i i i

2) Voordelen

- Lastig, grote inspanning- Nieuwe vrienden maken

- Iets bijleren; talenten benutten- Beter betaalde job later

- Veel saaie vakken - Weg van thuis- Proeven van studentenleven

( it )(uitgaan)

Opstellen beslissingsbalans om al dan niet verder te studeren

1) I dit kl i (1) f 2) I dit kl i (1) f t

Opstellen beslissingsbalans om al dan niet verder te studeren

1) Is dit een klein (1) of eengroot nadeel (5)?

2) Is dit een klein (1) of grootvoordeel (5)?

- Lastig, grote inspanning: 5Nie e rienden maken 3

- Iets bijleren; talenten benutten: 3B t b t ld j b l t 4- Nieuwe vrienden maken: 3

- Veel saaie vakken: 4- Beter betaalde job later: 4- Weg van thuis: 4

P t d t l 5Totaal: 12

- Proeven van studentenleven : 5Totaal: 16

Hoe het studiekeuzeproces bevorderen?Hoe het studiekeuzeproces bevorderen?• Na een individueel gesprek

“Commitment” vragen en herbevestigen van dit “commitment”- Commitment vragen en herbevestigen van dit commitmentbijv. via e-mail bevestiging vragen

- Expliciet aanmoedigen om zich nog niet in te schrijven maar er meer te wachten tot na de eerste maandmeer te wachten tot na de eerste maand

Stelling 6: Studiekeuzeproces bevorderen

Durf te investeren als hogeschool in de studiekeuzebegeleiding, t f t t di k b t k t d il t d k want een foute studiekeuze betekent dweilen met de kraan

open voor de docent & studentenbegeleider!

Probeer te weerstaan aan de druk om leerlingen te rekruteren: Liever één niet of zwak gemotiveerde leerling minder dan Liever één niet of zwak gemotiveerde leerling minder dan meer! Het is ook in het grootste belang van de student zelf dat ze een weloverwogen en authentieke keuze maken!

Maar ….resulteert autonomieondersteuning niet in grenzeloze

vrijheid?vrijheid?

Stelling: Als leerlingen te veel autonomie wordt verleend dan Stelling: Als leerlingen te veel autonomie wordt verleend, dan riskeer je de impact op het gedrag en hun leerproces te verliezen waardoor leerlingen minder progressie maken verliezen, waardoor leerlingen minder progressie maken.

1. Helemaal niet akkoord2. Niet akkoord3 Akkoord3. Akkoord4. Helemaal akkoord

Structurende vs chaotische contextStructurende vs. chaotische context

Structurende studentenbegeleiders geven houvast aan leerlingen, Structurende studentenbegeleiders geven houvast aan leerlingen, zijn beschikbaar wanneer gewenst, bieden hen uitdaging en moedigen hen aan. Chaotische studentenbegeleiders zijn moedigen hen aan. Chaotische studentenbegeleiders zijn onduidelijk en laten studenten meer aan hun lot over.

Vraag 3:Vraag 3:Hoe kan je met studenten afspraken maken?

Nuance: Autonomieondersteuning is niet hetzelfde als een laissez-faire Nuance: Autonomieondersteuning is niet hetzelfde als een laissez faire klimaat = gebrek aan structuur & regels

vb. verbod om te praten in de aula, verbod om te laat te komen, d b l idi i t k f k t opdagen op begeleidingssessies, taken afwerken, etc.

Gebrek aan structuur = Structuur Gebrek aan structuur = chaos

Structuur = houvast

Autonomie-ondersteunendControlerend

Het is noodzakelijk om aan te geven wat kan en niet kan. De leerling k hi f i d bij b t kk d tijl t kk kan hier meer of minder bij betrokken worden: stijl van trekken van grens is belangrijk!

Betrekken van studenten Oplijsten van regels & sancties

Betrekken van studenten bij vastleggen van regels & sanctiesg

?Hoe?- 1) Ga in gesprek met studenten en vraag naar hun mening = groepsdiscussie tijdens

eerste lesvb. “Hoe kunnen we er samen voor zorgen dat de lessen dit jaar plezant zijn?”

- 2) Probeer regels goed te onderbouwen3) Probeer irritatie niet onder de mate te egen maar te alideren- 3) Probeer irritatie niet onder de mate te vegen maar te valideren

- 4) Wees voorzichtig als je het persoonlijk territorium van jongeren betreedt! vb. piercings, make-up, etc.g

- 5) Toets de afspraken af bij de studentenvb. “Wat denk je ervan?”

6) Probeer consequent en rechtvaardig te zijn in het opvolgen van de samen - 6) Probeer consequent en rechtvaardig te zijn in het opvolgen van de samen vastgelegde afspraken

Stelling 7: Afspraken maken

Een afspraak maken betekent dat je met de studenten in

g

Een afspraak maken betekent dat je met de studenten in dialoog gaat. Dit betekent niet noodzakelijk dat studenten alles zelf kiezen, maar wel dat ze zich kunnen terugvindenalles zelf kiezen, maar wel dat ze zich kunnen terugvindenin wat je hen opdraagt, zelfs in de consequenties die gekoppeld zijn aan het niet naleven van de afspraak. Er is gekoppeld zijn aan het niet naleven van de afspraak. Er is dus ruimte voor het sanctioneren van studenten, maar dit zal niet per se aanvoelen als eens sanctie!zal niet per se aanvoelen als eens sanctie!

Het is van uitermate groot belang om hier voldoende tijd voor uit te trekken! uit te trekken!

Vraag 4:Vraag 4:Hoe slabakkende jongeren aanzetten tot het nemen

van hun verantwoordelijkheid?

Vb 1: De rol van zelfreflectieVb. 1: De rol van zelfreflectie- Vraag 1: Probeer zelfreflectie aan te moedigen: “Wat vond je er zelf

van?”Z ij i d d d l li i h lf l t k !⇒ Zwijgen is goud waard en de leerling voor zichzelf laten spreken!

- Vraag 2: Zou je er iets willen aan doen? - Vraag 2: Zou je er iets willen aan doen? ⇒ Indien niet dan probeer je nieuwsgierig interesse te tonen⇒ Je gaat er niet zomaar vanuit dat de slabakkende leerling er iets g gwil aan doen! ⇒ Indien nodig trek je vanuit je rol als studentenbegeleider ook een grens = andere pet opzettengrens andere pet opzetten

- Vraag 3: Wat wil je er aan doen?

Stelling 8: Slabakkende jongeren

Rapportbespreking is een uitstekende opportuniteit om aan de drie basisbehoeftes van leerlingen te voldoen!drie basisbehoeftes van leerlingen te voldoen!

⇒ Dit vereist motivationele gespreksvaardigheden!Als docent kunnen we best onze bekeringsdrang te laten

varen en durven loslaten, want aan de kar sleuren heeft geen zin! Als leerlingen de consequenties van hun slabakkende gedrag kennen en er toch voor kiezen om de zaken te laten betijen, dan rest er geen andere optie dan op te treden (dwz., sanctioneren, buizen, etc.)

Vraag 5:Vraag 5:Hoe werkpunten motiverend communiceren?

D i d l ⇒Drie delen: a. Positief puntb W k t tib. Werkpunt – suggestiec. Positief punt

O f i 3Oefening 3:Op wat kan je letten bij het Op wat kan je letten bij het

communiceren van werkpunten?p

- Probeer niet te “maaren”Probeer niet te maaren

- Probeer gedetailleerde feedback te geven

- Vraag eventueel toelating (mandaat) om een werkpunt te suggererensuggereren

vb. “Ik heb nog een tip. Zou je hem willen horen?”

- Probeer te letten op jouw taalgebruik: Probeer op een uitnodigende in plaats van dwingende wijze te communicerenvb “Je zou meer moeten focussen op X”vb. Je zou meer moeten focussen op Xvb. “Ik had verwacht dat je zou ….”

M kt h t b ik h ldi d ti Maakt het gebruik van schuldinductie vs. kunnen & willen een verschil ?kunnen & willen een verschil ?

Vansteenkiste, M., Simons, J., Lens, W., Soenens, B., & Matos, L. (2005). Examining the motivational impact of intrinsic versus extrinsic goal framing and autonomy-supportive versus internally controlling communication style on early adolescents' academic achievement. Child Development, 76, 483-501.

P dProcedure• Deelnemers: 80 5de & 6de studiejaar obese kindeneren (11-12 year) (adjusted BMI >

182%)• Taak: tekst lezen over klavertje vier (30 min.)

• Setting: real-life setting = tijdens normale klasurenSetting: real-life setting = tijdens normale klasuren

Instructies

Vansteenkiste, M., Simons, J., Lens, W., Soenens, B., & Matos, L. (2005). Examining the motivational impact of intrinsic versus extrinsic goal framing and autonomy-supportive versus internally controlling communication style on early adolescents' academic achievement. Child Development, 76, 483-501.

Intern controlerend -dwingend

Autonomie-ondersteunend

1) Leren- Oppervlakkig- DiepgaandDiepgaand

2) Fruit eten2) Fruit eten- Korte termijn- Lange termijn

Vansteenkiste, M., Simons, J., Lens, W., Soenens, B., & Matos, L. (2005). Examining the motivational impact of intrinsic versus extrinsic goal framing and autonomy-supportive versus internally controlling communication style on early adolescents' academic achievement. Child Development, 76, 483-501.

“Deze tekst die we je vragen te lezen vertelt je iets meer over

Voorbeeld: Veld-experiment

Deze tekst die we je vragen te lezen, vertelt je iets meer over eetgewoontes die je kan aanleren. Door iedere dag een stukje uit elk blaadje van het klavertje vier te eten, kan je proberen om wat op je voeding te letten Onderzoekers zeggen immers dat kinderen die voeding te letten. Onderzoekers zeggen immers dat kinderen die iedere dag een stuk uit elk blaadje van het klavertje vier eten vaak denken dat hun gezondheid, als ze 16-17 jaar oud zijn, beter zal zijn; kinderen denken ook vaak dat ze dan fitter zullen blijven Bovendien kinderen denken ook vaak dat ze dan fitter zullen blijven. Bovendien denken vele kinderen dat ze op die manier ook actiever zullen blijven. Om zich beter te voelen over hun gezondheid en conditie volgen vele kinderen dan het klavertje vier door bijvoorbeeld fruit yoghurt en kinderen dan het klavertje vier door bijvoorbeeld fruit, yoghurt en groenten te eten in plaats van te snoepen of frisdrank (bvb. cola, fanta, ice-tea enz.) te drinken. Vele kinderen volgen dus het klavertje vier omdat ze zich schuldig zouden voelen indien ze ziek en ongezond omdat ze zich schuldig zouden voelen indien ze ziek en ongezond zouden worden door hun eigen schuld, of niet langer fit en actief blijven door hun eigen fout. Het is dus voor je eigen goed dat we je vragen om deze tekst over het klavertje vier aandachtig te lezen ”vragen om deze tekst over het klavertje vier aandachtig te lezen.

“De tekst die we je vragen te lezen, vertelt iets je meer over de j g , jeetgewoontes die je kan aanleren. Onderzoekers zeggen dat kinderen aandacht kunnen besteden aan hun voeding door bijvoorbeeld iedere dag één stukje uit elk blaadje van het klavertje vier te eten. Op die g j j j pmanier blijf je later, als je 16-17 jaar oud bent, immers kerngezond en fit. Bovendien kan je op die manier ook actief en in goede conditie blijven (je kan bijvoorbeeld lang blijven bewegen en sporten). Kerngezond en (je kan bijvoorbeeld lang blijven bewegen en sporten). Kerngezond en actief blijven kunnen voor jou goede redenen zijn om te proberen om het klavertje vier na te leven door bijvoorbeeld fruit, yoghurt en groenten te eten in plaats van te snoepen of frisdrank (bvb. cola, fanta, ice-tea, te eten in plaats van te snoepen of frisdrank (bvb. cola, fanta, ice tea, enz.) te drinken. Omdat je erdoor gezond blijft, kan je dus proberen om het klavertje vier dagelijks op te volgen. Maar ook als je actief en fit wilblijven zodat je lang kan blijven doorgaan als je moet bewegen en blijven, zodat je lang kan blijven doorgaan als je moet bewegen en sporten, kan je ook beslissen om het klavertje vier te volgen. Omwille van deze reden kan het dus belangrijk zijn om deze tekst over het klavertje vier aandachtig te lezen klavertje vier aandachtig te lezen.

8

8,5

7

7,5

l kki l

5 5

6

6,5 oppervlakkig lerendiepgaand leren

4,5

5

5,5

4

Autonomieondersteunend Intern controlerend

Vansteenkiste, M., Simons, J., Lens, W., Soenens, B., & Matos, L. (2005). Examining the motivational impact of intrinsic versus extrinsic goal framing and autonomy-supportive versus internally controlling communication style on early adolescents' academic achievement. Child Development, 76, 483-501.

3 5 1 ZDT: Internalizatieproces

Fruit eten over tijd in functie van communicatiestijl

83.5.1. ZDT: Internalizatieproces

5678

ruit

Autonomie-

2345

Stu

kken

f ondersteunendControlerend

012S

Baseline 1 week 3 weken

Tijdslijn

H k j t k t Hoe kan je nu concreet een werkpunt communiceren?communiceren?

Hoe het beter niet kan: Hoe het beter niet kan: - “Waarom heb je de oefeningen niet gemaakt? Dat waren we toch niet

afgesproken?”“Ik i d t j h d j b t h bt d d f i h t - “Ik zie dat je hard je best hebt gedaan voor de oefeningen, maar het is toch minder dan ik verwacht had”.

Hoe het wel kan:- “Ik zie dat je jouw best hebt gedaan voor de oefeningen. Ik heb nog

ti J k b J i k d id lijk it een tip. Je kan proberen om …. . Je … is er ook duidelijk op vooruit gegaan, wat ook goed is”.

Stelling 9: Werkpunten

Werkpunten kunnen op een heel verscheiden wijze worden i d Z k l k iti k l d i dgecommuniceerd. Ze kunnen als kritiek en als dwingend

worden ervaren of eerder opbouwend en uitnodigend om l d t t tt i h t l een volgende stap te zetten in het leerproces.

Vraag 6:Hoe kan je als studentenbegeleider kritisch kijken

naar het evaluatiebeleid van docenten?

Of Of nog …Hoe kan je op een motiverende wijze studenten j p j

toetsen?

Z lf t di k k d hill d ti d ij ! Zelfstandig werken kan door verschillende motieven gevoed zijn! ⇒ Waarom studeer je voor de tussentijdse toets?

‘omdat deze meetelt voor het eindcijfer’

‘omdat ik me schuldig zou voelen als ik mijn ouders teleurstel’

‘omdat ik inzie dat regelmatig studeren helpt om de stof beter

‘omdat ik de stof boeiend vind’

ouders teleurstel helpt om de stof beter te begrijpen’

⇒De bedoeling is om autonoom gemotiveerde zelfdiscipline in de hand te werken!

Maar … hoe kan je dit doen?

Wat zorgt voor extra druk & angst? g gVb. 1: Dreigen met een tussentijdse toets

- “Je zal straks wel minder hoog van de toren blazen”g- “Als je zo verder doet, dan garandeer ik moeilijkheden bij de tussentijdse toetsen”

Vb. 2: De toets als een evaluatie-instrument presenteren- “Deze toets is een uitstekende graadmeter om te zien of je er door zult geraken”

Vb. 3: De deelname aan alle tussentijdse toetsen verplichten

Vb. 4: Geen keuze over examenvragen laten

Pfff……….

Wat kan je dan wel doen?Wat kan je dan wel doen?

Wat ontmijnt de druk & de angst? ‘dreigen met toets’ Student individueel aanspreken

Toets als evaluatie-instrument

Toets als bron van informatie = “Deze toets geeft je een inzicht in welke stukken je al goed beheerst”j g

Verplichtend karakter Optioneel karakter = de student dient er minstens X af te Verplichtend karakter van alle toetsen

Optioneel karakter de student dient er minstens X af te leggen en kan beslissen om er X naast zich neer te leggen

Geen keuze van examenvragen

Keuze van examenvragen + vrijwillig extra (uitdagende) vragen

St lli 10 T tStelling 10: Toetsen

(Tussentijdse) toetsen dienen in de eerste plaats om jongeren te informeren over hun progressie; het zijn tools waarvan ze p g ; jgebruik kunnen maken in hun ontwikkelingsproces.

Als toetsen worden gehanteerd als evaluatieinstrumenten om Als toetsen worden gehanteerd als evaluatieinstrumenten om jongeren te corrigeren en te controleren, dan schieten ze hun doel voorbij. Ze ondermijnen de leervreugde wat net hun doel voorbij. Ze ondermijnen de leervreugde wat net de motor vormt voor volgehouden zelfdiscipline!

Nederlandstalige literatuur

Relevante literatuur

Nederlandstalige literatuurSierens, E., Soenens, B., Vansteenkiste, M., Luyckx, K., & Goossens, L. (2006). Een conceptuele

en empirische analyse van leerkrachtstijlen vanuit theorieën over ouderlijke opvoedingsstijlen en de elf determinatietheorie Pedagogische St dieën 83 419 431Relevante literatuuren de zelf-determinatietheorie. Pedagogische Studieën, 83, 419-431.

Sierens, E., & Vansteenkiste, M. (2009). Wanneer “Meer minder betekent”: Motivatieprofielen van leerlingen in kaart gebracht. Begeleid Zelfstandig Leren, 24, 17-36.

Vansteenkiste, M., Soenens, B., Sierens, E., & Lens, W. (2005). Hoe kunnen we leren en presteren bevorderen? Een autonomie-ondersteunend versus controlerend schoolklimaat. Caleidoscoop, 17, 18-25.

Vansteenkiste, M., Sierens, E., Soenens, B., & Lens, W. (2007). Willen, moeten en structuur: Over het bevorderen van een optimaal leerproces. Begeleid Zelfstandig Leren, 37, 1-27.

Vansteenkiste, M. & Victoir, A. (2010). Hoe we kinderen en jongeren kunnen motiveren? ( ) j gToepassingen van de zelf-determinatie theorie. Caleidoscoop, 22, 6-15.