NELETRATU A ABK- - sil.org · PDF fileEdukasyon at Kultura ang aklat na ito taglay ang matapat...

NELETRATU A ABK- (An ABK Book in Pictures)

Published

in cooperation with

Bureau of P u b l i c Schools

and

Institute of Eational Language

of t h e

Minis t ry of E d u c a t i o n and Culture

Manila, Philippines

Additional copies of t h i s p u b l i c a t i o n may be obtained from

T CP P.O. Box 423 Greenhills, Metro Manila

A Picture Dictionary in Ga'dang

22.10-881- 2.36C 83.30P-814068B Printed in the Philippines

PAUMANG SALITA

.J Ang isang katangiang masasabi tungkol sa P i l i p i n a s ay

ang pagkakaroon. nito ng ,$bat t ibang pangkat e t n i k o na

nag-aangkin ng kani-kanilang wikang katutubo. Gayon man,

ito'y hindi naging b a l a k i d sa pag-unlad ng bansa, bagkus

nagpatibay pa nga sa pagbubuklbd at pagkakaisa ng rnga

mamamayan tnnga sa pagkakaroon ng isang diwang panlahat.

Ang a k l a t na ito ay i s a sa serye ng ganitdng u r i

ng'mga babasahing inihahanda para sa h i g i t na ikalilinang

ng rnga kaalman, kakayahan, kasanayan,. pagpapahalaga at

pagmamahal sa sari1 i n g wika ng mga mag-aaral . Sinikap na malakipan a n g aklat ng mga paksang

inaaakalang magdudulot ng malaki at makabuluhang

kapakinabangan sa mga gagamit n i t o . S a paghahanda ng h

rnga ito'y isinaalang-alang ang rnga pangkalahatang

layunin ng bansa. Isinaalang-alang d i n ang rnga

pangkasalukuyang pangangailangan ng rnga mag-aaral sa

pagpapalawak at pagpapayaman ng kanilang talasalitaan,

paglinang ag kakayahang gumamit ng wikang gamitin at

wastong pagsulat nito. May inilakip ding mga pagsasanay

na inaakalang makatutulong sa mabisang pag-aaral ng w i k a .

Matitiyak na ganap na n i l a n g n s tu tuhan a t nauunawaan ang

wika kung ito!y buong katalinuhan na nilang natatalakay

sa klase a t naiuugnay o nagagamit sa tunay na buhay.

Buong pagmamalaking inihahandog ng M i n i s t r i rig

Edukasyon at Kultura ang aklat na ito t a g l a y ang matapat

na hangarin at m i t h i i n g lalo pang mapataas ang u r i ng edukasyon para sa di marunong bumasa at sumulat sa

pamamagitan ng pag-aaral ng kinagisnang wika. At inaasahan

d i n sa gayon ang madaling pagka tu to ng wikang pambansa.

Onofre D. Corpuz Ministro ng Edukasyon at Kultura

Preface

I * '

T h i s picture dictionary is prepared in t h e Ga'dang, P i l i p i n o , and

E n g l i s h languages. Ga'dang is the source language a n d t h e words

are alphabetized according to t h e ' Ga'dang language. Tt can be used

by'learners on many different l e v e l s of reading ability:

The book can be used by pre-literate learners who can, under t h e

direction of a teacher, note auditory and visual smeness of beginning

sounds and n o t e the word configurations of many common n o u n s .

The book can be used by newly-literate l ea rners who can make u s e of

t h e p i c t u r e clues t o read t h e entries and in so doing expose them to

many common words in-printed form.

The book c a n be used as a simple textbook f o r teaching beginning

dictionary skills to middle grade pupils: ,alphabetical order,

locating words in a d i c t i o n a r y , u s i n g a d i c t i o n a r y for spelling

confirmation, as well as using a d i c t i o n a r y to learn words of

ano ther language. -

F i n a l l y , t h e book can be used by s t u d e n t s of a sedond language as a

simple sourcebook to supplement vocabulary building in learning a

second language.

Dale Smith and Elizabeth Kyle prepared t h e book fo r publication.

Kathleen Bosscher

L i t e r a c y Department

Sumraer I n s t i t u t e of Linguistics

a. abaka

k. hemp

a. abbing a lalaki

b. batang lalaki

k. boy

a. abang a. abuk

b, bangkang b . buhok may ka t ig

k. boat k. h a i r

a. abat

b. s a g i n g

k. banana

a. abukado

- b . abokado

k. avocado

a. abbing a 1 a. akad baf ay

b . batang b. daga babae

k . girl k. mouse

a. addan

b . hagdan

k. ladder/ stairs

a. adon

b. dahon

k. leaf

k. two

a. adwa

b. dalawa

k. t w o

a. afak

b. banig

k. mat

4

a. afat

b. a lup ihan

k. cent ipede

I R a. afuy

b. ~ P O Y / gatong

k. fire

a. agas

b. g m o t

k. medicine

a . aggabut

k. chisel

w

a. agganggayan

b . panhabi

k. loom

a . aggiliyan

b . hasaan

k. sharpening tool

r

a . aggorattan

k. watch

Aa a. alag

b. baina

k. bolo s h e a t h

a. alasang

b. bakod

k. fence

-

a . alif ambang

a. a1 impapara

b . balang

k. praying mantis-

a. a l i n t a t o r a y ,

b. putakti

k. wasp

a. a l u

b. pambago

k. pestle

a. ma

b. alimango a1 imasag

k. crab

k. peanut

k. lemur/ c i v e t cat

- .-

a. anay

b. anay

w k. termite

a. annam

b. a n i m

. k. s i x

a . annam

b. anim

k. s i x

a. appat

k. key

b. apat

k. four

a. antokut I a . appat

k. glasses

b. apat

k. four

a. angngoran i a . arakam

b a s i n I knife

a. apay a . aradu

a. aragadi

b. lagari

k. saw

a . a r i

a. a rop l ano

b. eroplano

k. a i r p l a n e

a . aroplano

1 ;

L T k. j e t

k. n i n e

b, siyam

k. nine

*

a. asanasami / arwad

b , sal agubang :: .

\ k . beetle

a. asit

b . tinik

k. t h o r n s

a. asitu

a. atok

b. usok

k. smoke

a. attung .- \

b . lusong

k. mortar

0

a. attutturan

b. silyal upuan

k. chair

a . a t u

a , ayokan

b. pukyutan

a . ayog

b. pun0 ng niyog

k . coconut tree

a. a y s i k r i m

b . sorbetes

k. i c e cream

baka

baka

COW

a. bakaw

a . bakya

b. bakya

k. wooden clogs

a. baf alay

b. raga bahay

k. houses

a. baf or

b, bapor/ barko

- - .

k. s h i p

a. bafuy

baboy

pig

a. bafuy si talum

b . baboy ram0 ,

k. wild p i g

a. balansina

b. t a l o n g

k. eggplant

a. balay

I

a. balde

b. timba

k. pail

a. balena

b . kulungan ng ibon

k. b i r d cage

a . ballang

b. trumpo

k* t o p

a. balla' ingan

b. ipis

k. cockroach

a. balutawid

b. hikaw

k. ea r r i ng

0 a, bandera

b. bandila/ watawat

k. flag

I

k. f i s h hook

a, barasabet a. mabbasa

b. tipaklong b. magbasa

k. grass- k. read hopper I

a. barasibit

b. patpat

. k. s t i c k

a. barena

b. barena

k. d r i l l

a, baril/ dram

b . dram/ bariles

k. barrel

a . baskit

b. basket

k. basket

I

a. basu

k. glass

a. ba tu

b. bato

IS. s tone

a . bawi

b. kubo

k. house

a . bawi

b. kubo

k. h u t

a . ba'lung

b. sandok

k. ladle

-b. -. . . A . - . ciagat/ - - - -- - - . . - .

A - - - - - -------1- ---- - - -- - karagat ar

- - - - - - - - - - - .-- .. - - - - - - - - + - - - - - -

- ---- --------- - - . ----,=--:=-e =; - . +--y -5-+ e-- == -7 7

- + - I - - _ ,--- - - k . ocean - ---- - -.--Z-+T-- . C - - - ---- -

a. bedduru

b. bote

k. bottle

b. karayom

k. needle

a. binisa a nanangat

b. daing

k. dried f i s h

a. b i n o l a

b. sinulid

k. t h r e a d

a. hinting

b. beynte- singko sentimos

k. twenty- f i v e centavos

-.

a. bisagra

b . bisagra

k. hinge

a. bisikleta a

b. b i s i k l e t a

k. b i c y c l e

a . bi t u n

b. b i t u i n

k. star

a. bola

a. bolpen

b . balpen

a k. pen

a. bombanga

b . kuwako

k. p i p e

a. borsa

b. bulsa

k. pockets

a. bukaw

b . kuwago

k. owl

b . bahaghar

k. rainbow

a. busi

b. gusi

k. chinese jar

b. leeg

k. neck

a. kaban

chest

a. kabayu

b . kabayo

k. horse

a. kakawa

b. gagmba

k. s p i d e r

a . kakawal

b . kalaykay

k. rake

a. kaked

b. walis t.itlt!i n g

I k. stick gpr broom

a. kalasada

b . kalasada

k. road .

a. kalesa

b. kalesa

k. calesa

a. kalubasa

b. kalabasa

k. squash

a. kama t a. kandero

b. saingan

a. kamatit

b. kamat is

k. tomato

k. hand

k. hawk

k. rice p o t

a . kandila

a. kandado

b. kandila

k. candle

a . kapitera

b . takuri

k. k e t t l e

k. padlock l b . kandado

a. kap i t era

@ b. kapitera

k. coffee Pot

a. kariton a . katrel kama

b. kariton . PaPag

k. cart k. bed made from bamboo

a. kasof ego a. kawasan

a. kar ton

b. karton

k . carton

b. Palito ng b. patani posporo

k. matches k. beans

a. kawad

b . kadena

k. c h a i n

a. katam

k. plane

I I a. kayit

b . saranggola

k. k i t e

a. kayu

b. puno

k. tree

a. kilam

b. suka

k. vinegar

a. k i r a y

b. pilikmat

k. eyelash

a. klodspin

b . p a n g - i p i t ng

k. clothes- pin

I a. kulod

a. kur amang

b. daliri

k. finger

a. kurarnang

b. daliri ng Pas

k. toes

a. kusa

Ir. cat

a. kusara a. dakkag

b . buwan

k. moon

a. daffug

kalabaw

carabao

a. daffug

k. carabao calf

k. tortoise

a. dalikan

b. kalang bato

k. f i r e s t o n e s

k. game board

a. danggu

b. sibuyas

k. onion

i

b. kanaryo

a. dinnat

k. warbler

-

a. disisay

b. d i y e s sentimos @ k. t e n cent avos

a. diyot

b. makigo

k. b a t h e

a. danggu

b. sibuyas na mura

k. green onion

a. dodor i

b. kuliglig

1 k. cicada

a. futu na abat

b . puso ng niyog

I blossom

a. duyog I i

k. plate

i I

a. d y i p i I I

k. jeepney

gakit

balsa

k. raft

a. gafa

b. banga

k. water container

a. gafit

k. gabi

a . galba

k. galvanized iron roofing

a. galding

b. kambing

k. goat

a. gansa

a . galating

b . bumbong g i tarang

k . bamboo guitar

b. karit

k. curved bolo

a , garsib

b. gunting

k. scissors

a, gasilang

b. komote

k. camote

b. s i s i w

c h i c k

a . gayang

b. uwak

k. crow

Gg a. ginading

b. pulseras

k. bracelet

a. giskwelan

k. school

a. g i t a r a

b. gitara

k. guitar

a. gogawa

b. 'bibi

k. duck

a. grefu I

I b . gripo !

I

k. 'faucet I I

a. g u r i d

b. galis

k . s c a b i e s .

a. guringab

k. p r e s s u r e 1 amp

k. drink

a. ilak

b. lamok

a. ispili

' a . i l a p

k. knife

l a. i y a r a n

b. kutsilyo

k. p a r i n g knife

b. kudkuran

k. grater

a . iyung

b. ilong

k . nose

a . i ' g a n

k . f i s h n e t

.a. i ' l u g

b . i t l o g

k - egg

a . l a k a y

b . rnatanda

k . o l d p e r s o n

a . laddaw

k . sh r imp

a . l aggud

b . s u k l a y

k . comb

b. t andang

k . r o o s t e r

k. crocodile -

I

. b. mesa

k. t a b l e

a. l a n d u k

b . a s a r o l

k, h o e

-

2. lansones

b. l a n s o n e s

k. l a n s o n e

\ y a. langalay

k. arm

a. l a n g a w

k. f l y

I

a. lappaw

b . bulaklak

k. flower

a. l a p i s

d-- b. l a p i s

k. p e n c i l

a, l a s t i k o

k. rubber bands

a . l a t a

b. b a l d e

k. can

-

a. lata

b. lata

k. opened can

k. ginger

9 a. layag

b , tenga

k. ear

h

a. leburu

b . l i b r o

k. book

a . lima

b . lima

a. lima

b. lima

k. five

peak

b. kabut e

k. mushroom

a. linaw

b. a n i n o

k. shadow

a . lobu

b. gasera/ lampara

k . kerosene lamp

a . lombong/ barawasi

b . kamiset a/ polo

u) k. s h i r t

a . lubban

b. suha

k. pomelo

a . lufid

k. s t r i n g

! machine

a. lufid

b. l u b i d

k. rope ,

a . l u p a t a n ! I a. malagama

1 I

b . p u n o ngj b . a l a k d a n saging ;

1

I

k banana / k . scorpion t r e e 1

a. rnakina addet on

b. makina

k. sewing

' pan I

b . kawali i b . mankok

:*:,: Q .. -I.: , . . . *.- , , I . . ...',", .- . .

' mang5a

k . f r y i n g

a. mangga

k. bowl

k. mango

a. martilyo a. motorsiklo

k. hammer I k. motorcycle

b. martilyo

a . mata

b. motorsiklo

b. m a t a b. bao

k. e y e k. coconut s h e 1 1

k. noodles! I k. forehead

a. m i k i

b-. i spage,t i

spaghet t i

a. mutung

b. no0

b. b i l a e

k. w i n n o w i n g b a s k e t

a. nabbaka a beduru

b. bas.. na bote

.46 k. broken

bottle

a. nanangat

k. s h o v e l

a . palansa

k. iron

a , p a l a t a w

b . i t ak , ! gulok

k . bolo

a. p a l a t t u g

b . b a r i 1

k. g u n

a. palsik a. paniki

k. slihgshot I

I

t irador

k. bat

b. paniki

I I

a. palutanl '

kawayxn I I

b. kawayun I !

I

k. bamboo

r 1

b. pantambol ng gong

k. gong mallet

I

I h

a. paluwa a. paryok

I

b. sagwan ' b. palayok :

k. padd le k. c l a y p o t

-m-r bb. p l a u t a

k. f l u t e

a. patal

b . pako

\

k. nail

a . pating h

h b. pating

k. shark

k. soy sauce

a . pa tuk i

4

a. payak

a. payong

b. payong

k. umbrella

pa'ma

h i n l a l a k i

thumb

a. pesut

b . p i s o

k. peso

a. p-lkong

b. p i t s e l

k. pitcher

a . pinya

k. pineapple

b. pinya

a. pirak

b. pera

k, money

a. p i t u

k. seven

a. pitu

k. seven

b. s i s i w @ k. c h i c k

a. proslayt

b. lente/ _ p l a s l a y t

k. flash1 i g h t

Rr. a. radyo

b . radyo

k. radio

a. sabon

b. sabon

k. soap

a. sakkalang

b . s i n g s i n g

k. ring

a, sako

b. sako 1 k. sack

a. salawinit b

k. pants

a. salub

b. salop

k. ganta

a. sapara

. b ; salaming pansisid

k. goggles

a. sapatut

b. sapa to

k. shoe

a . s a r t i n

b. tasa

k. c u p

a . saserat

k. brush

a . sasi'du

b. pandakot

k . dustpan

a . s fku I a. sinag

Ss

b. siko

a. sayyang

b . sibat

k. spear

b. araw

a. sillay

b. kuwintas

k. necklace

I

k. sun

-

a. sintaron

k. large 1 izard

a. s i l a y

b. tuko

k. belt

b. sinturon

a , s i l i I a. sinuno

b, si l i b . barbikyu

k. c h i l i k. kabobs

a. sinyelat

b. tsinelas

k. thongs

a. singko

b. singko sentimos

k. f i v e centavos

a. susut

b . tutubi

k. dragonfly

a. tabattay

b. isang b i k i s hang i sda

k . s t r i n g of fish

a . takki

' k'. -'foot

a. t a k k i

a. t a k k i na manuk

k. ch icken f o o t

a . taddung

b. salakot

k. hat

a . taddung

h . sumbrero

k. hat

I

a. taddung

b. gora

k. prayer h a t

a . t a f u l u

b . smpu

k. t e n

a. tafulu

b . sampu

k. t e n

b. upo

k. w h i t e s q u a s h

a. taggam

b. langgam

k. ant

a. talattak

b . piskador

k. k i n g f i s h e r

a. tala'wu

b. alulod

k. water conduit

b. kidlat

1 ightning

a. tanga

I b. sanga

k. t r ee b r a n c b h

k. tusk

a. tallu l a . tangit

b. t a t l o b . umiyak

k. t h r ee k , cry

k. three

a . tallu

b. t a t l o

I k. papaya

a. tapaya

b. papaya

L tree

a. tapaya a. t a t a

a. tarak 4 I

k. bus

b . i s a

k. one

Ad k. ' truck

a . tatalapit

b. s ingkuwenta sentimos

k. f i f t y centavos

a . tarak

b. trak

a. tatapad

b. piling na saging

k. hand of bananas

a. tata I a. tinapay

b. isa

k. one

b. wan

k . bread

b . l a l a k i

a . t u t a k

b. palaka

* -r: I

- ,

k. f rog

a. tudda

b. kanin

k. r i c e

a . tungu

k. firewood

a . tuttuk

b. t u k a

k. beak

k . bone

a. ulag

k. snake

a . umok

b . pugad

k. n e s t

a . unat

b. tub0

k. sugar cane

a. upa

b. inahin

k, hen

1

~ a . uran

a. u r u n g

b. suso,! k u h o l

*- .

k. snail

a. u t t a %

b. u s a

k. d e e r

a . utu

b . t a lou

k. waterfall

a. uwaw

b. m a t s i n g

k. monkey

u k. worm

a. walu

k. eight

a. walu

k . eight

b. b i b i g

k. mouth

-

a. watay

A b. palakol k. hatchet