View
5
Download
0
Category
Preview:
Citation preview
Leefmilieu Brussel
HINDER EN IMPACT VAN DE WERF
OP HET VLAK VAN WATER EN LUCHT
Maggy HOVERTIN
MATRIciel
Opleiding Duurzaam Gebouw:
Duurzamer werfbeheer
Doelstellingen van de presentatie
2
● Toelichten van de belangrijkste reglementeringen
met betrekking tot water en lucht die van
toepassing zijn op de bouwwerven;
● Overlopen van de belangrijkste lucht- en
waterverontreinigende activiteiten tijdens de bouw
van een gebouw;
● Een overzicht geven van elementen om de hinder
van de werf op het vlak van water en lucht te
beperken
3
● Waterverontreiniging: reglementering en
verontreinigende activiteiten
● Luchtverontreiniging: reglementering en
verontreinigende activiteiten
● Goede praktijken: voorafgaand aan en tijdens de werf
Algemeen schema van de presentatie
Waterverontreiniging op de werf
● Koninklijk besluit van 3 augustus 1976 – Koninklijk Besluit houdende het
algemeen reglement voor het lozen van afvalwater in de gewone
oppervlaktewateren, in de openbare riolen en in de kunstmatige
afvoerwegen voor regenwater.
► Legt de algemene voorwaarden
vast voor de lozing van
afvalwater:
› pH;
› Zwevende stoffen;
› Organische stoffen;
› Koolwaterstoffen;
› T°;
› …
4
Bron: Eco-Conseil: Eco-guide professionnel – Le métier de
peintre (Ecogids voor de vakman – De schilder)
Waterverontreiniging op de werf
● Besluit van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering van 10 april 2008
betreffende de voorwaarden die van toepassing zijn op de werven voor
de verwijdering en de inkapseling van asbest.
► Filtratie van water afkomstig uit
hermetisch afgesloten zones en
natte sassen;
► Controle van het afgevoerde water
door een erkend laboratorium.
5 Foto: MATRIciel
http://www.leefmilieubrussel.be/Templates/
Professionnels/informer.aspx?id=35486&la
ngtype=2067
Waterverontreiniging op de werf
● Reiniging van mortelsilo’s, mengtrommels,
betonmolens,…
6
Verhoging van de pH van het water;
Zwevende deeltjes;
Toeslagstoffen.
Foto's: MATRIciel
Waterverontreiniging op de werf
● Gevelreiniging
► Afvloeiend water: vaste stoffen, polluenten die aanwezig
zijn op de werf worden meegevoerd.
► Eventuele reinigingsproducten
7 Foto's: MATRIciel
Waterverontreiniging op de werf
● Afvalstoffen op de werf - Afvloeiing
8
Foto: MATRIciel
Waterverontreiniging op de werf
● Afvalstoffen op de werf
9 Rioolkolk naast afvalcontainers - Foto's: MATRIciel
Waterverontreiniging op de werf
● Opslagzones - Afvloeiing
10
Foto's: MATRIciel
Waterverontreiniging op de werf
● Overvloeiingen / lekken van chemische producten
11 Foto: MATRIciel
Waterverontreiniging op de werf
● Chemische producten: reagentia, toeslagstoffen voor beton,
verf, solvents, oplosmiddelen, verdunningsmiddelen,
schoonmaakmiddelen, lakken,
vernissen, afbijtmiddelen, …;
● Ontkistingsoliën;
● Brandstoffen en smeermiddelen
voor werfvoertuigen;
● Boren van palen;
● Reiniging van vuile oppervlakken;
● Reiniging van vrachtwagens en
werfvoertuigen;
● Lekken in compressor, generatoraggregaten, mobiele tanks;
● Sanitair water;
● …
12
Foto: MATRIciel
Luchtverontreiniging op de werf ● Besluit van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering van 10 april
2008 betreffende de voorwaarden die van toepassing zijn op de
werven voor de verwijdering en de inkapseling van asbest.
► Vermijd het vrijkomen van asbest in de lucht : manuele
demontage, aangepaste gereedschappen, bevochtiging
van materialen, extractor met filter, …
► Asbestverwijderingsmethode aangepast aan het type van
asbest: hermetisch afgesloten zone, semi-hermetisch
afgesloten zone, couveusezakmethode, afgebakende zone.
► Controles van de concentratie van asbestvormige vezels in de
lucht, vastgesteld door de MV van klasse 1B of de aangifte van
klasse 1C,
http://www.leefmilieu.brussels/themas/afval-grondstof/afvalbeheer/de-juiste-
reflex-voor-elk-type-afval/bouw-en-sloopafval/op-de-2
13
Luchtverontreiniging op de werf ● Besluit van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering van 22 maart
2012 – Koelinstallaties
► Verbod op het gebruik van CFK’s, HCFK’s en halon
Voor de ingedeelde inrichtingen:
► Maandelijkse visuele controle,
► Jaarlijks onderhoud,
► Dichtheidscontrole,
► Register (kenmerken van de installatie, de
ingrepen, de resultaten van de controles, …)
► Recuperatie van koelvloeistoffen
› Bepaalde gebruikte koelvloeistoffen zijn
“gevaarlijk afval” Specifieke verplichtingen
› http://www.leefmilieu.brussels/de-milieuvergunning/de-specifieke-
exploitatievoorwaarden/koelinstallaties/uw-koelinstallatie
14
Foto: MATRIciel
Luchtverontreiniging op de werf
● Koninklijk Besluit van 26/07/1971 tot oprichting van zones voor
speciale bescherming tegen de luchtverontreiniging –
Afvalverbranding in open lucht
► Verbod op de verbranding van afval in open lucht, met
uitzondering van plantaardig afval afkomstig van:
› het onderhoud van tuinen;
› de ontbossing of ontginning
van gronden;
› professionele landbouw-
activiteiten.
15
Luchtverontreiniging op de werf
● GSV – Titel III Bouwplaatsen – Vrijkomen van stof
► “Tijdens de werken wordt het vrijkomen van stof afkomstig van de
bouwplaats tot een minimum beperkt, onder andere aan de hand
van dekzeilen en besproeiing.”
16 Foto: MATRIciel
Afbraakwerken,
Grondwerk,
Aanvoer,
Opslag en overslag van fijn
zand en aggregaten,
Werfverkeer bij droog weer;
…
Luchtverontreiniging op de werf
● Gevelreiniging
17 Foto: MATRIciel
Luchtverontreiniging op de werf
● Stof:
► Hantering van cement, pleister, lijm in poedervorm, opvliegende as, …
► De doorboring en versnijding van materialen;
► Schuur- of zaagwerken, …
● Vluchtige organische stoffen (VOS):
► Verven, lakken, vernissen, lazuren, vloeibare lijmen, ontkistingsoliën,
chemische afbijtmiddelen,
reinigingsmiddelen, …
● Uitlaatgassen van de
werfvoertuigen;
● Lasrookgassen;
● …
18
Schilderwerken - Foto: MATRIciel
Goede praktijk
● Voor aanvang van de werf:
► Werforganisatieplan
› Omvat de milieuproblemen;
› Vereist dat alle werken die zullen worden uitgevoerd, de
milieueffecten ervan en de technieken om deze effecten te beperken,
worden voorzien en gekend zijn;
► De verschillende beroepsgroepen informeren, bewustmaken,
zelfs opleiden;
► Zorgen voor
› Een gids van goede praktijken;
› Eenvoudige richtlijnen die in de loop van de werken zullen worden
herhaald;
› Een bewegwijzering, pictogrammen;
› Een brochure met de acties die op de werf worden uitgevoerd op het
vlak van het milieu, de plaats van de laadbakken voor afval, de
machines voor zuivering van afvalwater, … de betekenis van de
bewegwijzering
19
Goede praktijk
● Voor aanvang van de werf :
► Bewegwijzering
20
Goede praktijk
● Tijdens de werf
► Informeer het personeel:
› Gidsen van goede praktijken en brochures ter beschikking
stellen;
› Communiceren over de toegepaste milieuvoorzieningen;
› Erop toezien dat de bewegwijzering duidelijk is voor
iedereen;
› Informeren over de specifieke milieurisico’s van een werk;
› De richtlijnen die van toepassing zijn op de werf regelmatig
herhalen;
› De partnerondernemingen sensibiliseren.
21
Goede praktijk
● Voorafgaand aan de werf - Lucht:
► Maak een lijst van de activiteiten die stof en walmen veroorzaken, …
(schuren, zagen, timmerwerk, werken waarbij vluchtige producten
worden gebruikt, …)
► Voorzie de middelen die zullen worden ingezet om de hoeveelheid
stof te beperken: afdekzeilen, bevochtiging
► Regel indien nodig de ophaling van de koelvloeistoffen, indien een
koelinstallatie aanwezig is;
► Voorzie milieuvriendelijkere producten en technieken, bijvoorbeeld:
› Ontkistingsoliën op plantaardige basis, solventarme producten. Bij
voorkeur met de rol aan te brengen;
› VOS-vrije of -arme verf;
› Natuurlijke harde olie om hout te behandelen;
› Solventvrije lijm of mechanische bevestigingen.
22
Goede praktijk
● Voorafgaand aan de werf - Lucht:
► Schrijf milieuvriendelijkere technieken en producten voor:
› Gelabelde producten
23
Europees ecologisch label
(www.ecolabel.be) Het label “NF environnement “
(www.marquenf.com)
Het label “Nature plus”
(www.natureplus.org)
Goede praktijk
● Tijdens de werf - Lucht:
► Organische solvents (in verf, solvents,
lakken, lijmen,…):
› De werkruimte goed verluchten;
› De potten hermetisch afsluiten;
› Vuile absorberende stoffen en producten
opbergen in hermetisch afgesloten recipiënten;
› De verstuivingsapparaten goed afstellen,
gebruiken en onderhouden om emissies
te beperken (ontkistingsoliën, verf, …)
› De bekistingen inoliën met een rol in de plaats
van een verstuiver,…
24
Bron: Eco-Conseil: Eco-guide
professionnel – Les métiers du bois
(Ecogids voor de vakman – De
houtbewerker)
Goede praktijk
● Tijdens de werf - Lucht:
► Beperk de vorming van stof
› Vloeren, toegangswegen bevochtigen;
› Openbare weg, omgeving van werf en
werkzones schoonmaken;
› Materialen die stof voortbrengen (zand,
cement, …) beschutten tegen de wind;
› Materialen die stof voortbrengen wanneer ze worden
verzaagd, bevochtigen;
› Bij voorkeur mes of beitel gebruiken om materiaal te
versnijden, in de plaats van een zaag;
› Cirkelzagen met een zo laag mogelijke rotatiesnelheid
gebruiken;
› Machines met een stofafzuigsysteem gebruiken;
› …
25
Bron: http://www.chantiervert.fr – Nat maken om
stofvorming tegen te gaan
Goede praktijk
● Tijdens de werf - Lucht:
► Beperk de vorming van stof
› Laadbakken en andere containers afdekken,…
26 Bron: http://www.chantiervert.fr – stortgoot + afdekzeil
Goede praktijk
● Tijdens de werf - Lucht:
► Recupereer koelvloeistoffen
27 Foto: MATRIciel
Goede praktijk
● Voorafgaand aan de werf - Water:
► Zorg dat de veiligheidsfiches van de producten aanwezig zijn:
› Identificatie van de stoffen;
› Identificatie van de gevaren;
› Samenstelling en informatie over bestanddelen;
› Maatregelen die moeten worden getroffen bij onopzettelijke lozing;
› Hantering en opslag;
› Ecologische informatie;
› Overwegingen met betrekking tot de verwijdering;
› …
28
Goede praktijk
● Voorafgaand aan de werf - Water:
► Schrijf producten voor met een zo laag mogelijke milieu- en
gezondheidsimpact (minder giftige, biologisch afbreekbare
producten,…);
► Zorg voor de nodige erkenningen voor de activiteiten:
› Ophalers van gevaarlijk afval, afvaloliën, pcb’s, …
Ondernemingen en professionelen die erkend of geregistreerd zijn in
Brussel:
http://www.leefmilieu.brussels/guichet/liste-des-societes-agreees-et-
enregistrees?view_pro=1&view_school=1
29
Goede praktijk
● Voorafgaand aan de werf - Water:
► Te voorzien:
› Opslagzones, voor grondstoffen en afval, die beschut zijn tegen weer en
wind;
› Retentiezones voor de opslag van oliën en chemische producten;
› Retentiebakken onder de tanks en de materialen in vaste posten
(compressoren, generatoraggregaten, …);
► Voorzieningen treffen om het waterverbruik te beperken:
› Waterzuinige uitrustingen/technieken;
› Regenwatergebruik;
› Opvolging van waterverbruik;
› Detectie van lekken;
› Waterrecyclage in de mate van het mogelijke.
30
Goede praktijk
● Voorafgaand aan de werf - Water:
► Voer een plan voor het beheer van afvalwater in
› Maak een raming van het geproduceerde afvalwater: in hoeveelheid en
in kwaliteit;
› Voorzie opslagvolumes voor afvalvloeistoffen en hun bestemming
(ophaalcircuit, centrum voor zuivering of verwijdering):
– Oplosmiddelen, verdunningsmiddelen, schoonmaakproducten,
verven, vernissen, …
› Voorzie afvalwaterzuivering voorafgaand aan de lozing in de riool.
31
Goede praktijk ● Voorafgaand aan de werf - Water:
► Voorzie het nodige materiaal voor afvalwaterzuivering
voorafgaand aan lozing in de riolering:
› Cementmelk, mortel, cement, afvalwater van schilder- en
bezettingswerken, water van het boren van putten, van de
schoonmaak van vuile oppervlakken, vrachtwagens en
werfvoertuigen, vervuild afvloeiend hemelwater, …
› Bezinking en neutralisatie indien nodig
32 Bron: Canplas SA – Carrogaz: zuivering
van water op de bouwplaats
Source: Canplas SA – Ecoplast: filter voor
pleister en verf
Goede praktijk
● Tijdens de werf - Water:
► Sla de grondstoffen zo op dat ze niet verspreid kunnen geraken
in de omgeving;
33
Foto: MATRIciel
Goede praktijk
● Tijdens de werf – Water
► Houd de werf schoon
34 Foto: MATRIciel
Goede praktijk
● Tijdens de werf - Water:
► Bewaar en hanteer oliën en chemische producten uitsluitend in
de retentiezones
35 Bron: Eco-Conseil: Eco-guide professionnel – Chantiers du bâtiment
(Ecogids voor de vakman – Bouwplaatsen)
Goede praktijk
● Tijdens de werf - Water:
► Sla afvalstoffen beschut tegen weer en wind op, om te vermijden
dat ze verspreid raken of wegspoelen met het regenwater; met een
bijzondere aandacht voor het gevaarlijk afval (specifieke regels
naargelang van het type van afval (hermetische container,
opvangbak, waterdichte vloer, …));
► Zie toe op een correcte verwijdering van de producten: controleer
de fiches met veiligheidsgegevens;
► Zet de laadbakken voor selectieve sortering op een afgedichte
plaats;
► Bescherm het openbare rioleringsnet om risico’s van vervuiling of
dichtslibbing te vermijden, ofwel door het af te dekken, ofwel door
voldoende grote bestaande straatkolken te gebruiken waarin een
verwijderbare filterkorf kan worden geplaatst.
36
Goede praktijk
● Tijdens de werf - Water:
► Houd de verschillende recipiënten op de werf (flessen, vaten, …)
gesloten, en bescherm ze tegen weer en wind.
► Zorg dat de juiste etiketten zijn aangebracht op vaten, flessen,
kuipen, en dat de gevaren die verband houden met het product
duidelijk vermeld zijn.
► Beperk de opslag van gevaarlijke of verontreinigende producten
tot het strikt noodzakelijke.
► Sla de brandstof op in speciale tanks voor werven.
37
Goede praktijk
● Tijdens de werf - Water:
► Neem de nodige voorzorgsmaatregelen:
› Vermijd uitstortingen en lekken bij het aanbrengen en
hanteren van producten, onderhoud de verstuivers en de
leidingen ervan om lekken en overmatig verbruik te
vermijden;
› Vermijd uitstortingen tijdens het transport, de opslag en de
overslag van de verschillende producten,
› Vermijd morsen bij het tanken van brandstof,
› Vermijd lekken in mobiele brandstoftanks en +leidingen.
38
Goede praktijk
● Tijdens de werf - Water:
► Recupereer dikvloeibare vloeistoffen met een absorberend
product (doeken, houtzaagsel, houtkrullen, zand of absorberende
korrels). Deze vervuilde producten moeten via de juiste circuits
worden afgevoerd.
► Zie toe op een correct onderhoud van de werfvoertuigen om olie-
en brandstoflekken te vermijden. Voer onderhoudswerken uit op
een waterdichte ondergrond.
39
Foto: MATRIciel
Goede praktijk
● Tijdens de werf - Water:
► Breng de bevoegde overheid onmiddellijk op de hoogte van
ongevallen of voorvallen die het milieu schade kunnen toebrengen.
► Aan wie?
40
Goede praktijk
● Tijdens de werf - Water
► Afvalwater opslaan en zuiveren:
› Verf, beton, mortel, cement, pleister, …
› Cementmelk recupereren bij het spoelen van laadbakken of betoncentrales;
› Bezinking en neutralisatie + onderhoud van de machines
› Controle van de pH met indicatorstrookje voordat water wordt geloosd
› Recyclage van het water mogelijk
41 Bron: http://www.chantiervert.fr – Retentiebak Bron: n-ecobac (http://www.n-ecobac.fr/)
Goede praktijk
● Tijdens de werf - Water
► Afvalwater opslaan en zuiveren:
› Spoel het schildermateriaal (verfrollen, verfkwasten, …) met behulp
van een spoelmachine.
42 Bron: CNIDEP: Guide VEMat peintures – Aquacleanor AS 80K
43
● SYNAD (Syndicat national des adjuvants pour bétons et mortiers)
heeft een classificatie opgesteld voor het gebruik van alternatieve
ontkistingsproducten: http://www.synad.fr/Agents-de-Demoulage
● Ecomet: http://www.ecomet.fr/
● Eco-Conseil - Eco-guides professionnels (ecogidsen voor de vakman)
http://www.ecoconseil.org/decouvrir-nos-actions/conception-d-outils-et-
de-documents/eco-guides-professionnels
● CNIDEP, 2011: Guide VEMat peintures.
http://www.cnidep.com/validations_techniques.html
● Chantier vert: http://www.chantiervert.fr/index.php
Nuttige hulpmiddelen, websites, enz.:
Om te onthouden van de presentatie
● Op een werf worden tal van activiteiten uitgevoerd die het
water en de lucht kunnen verontreinigen;
● Beperk de impact van deze activiteiten door:
► De minst vervuilende producten en technieken voor te schrijven,
met behoud van de gewenste kwaliteit;
► Een werforganisatieplan in te voeren dat alle milieuproblemen
omvat, waaronder het beheer van afvalwater;
► De verschillende vakgroepen te informeren en te sensibiliseren
voor de milieuproblematiek en de op de bouwplaats getroffen
voorzieningen
44
45
Contact
MATRIciel s.a.
Maggy HOVERTIN
Bio-ingenieur
Place de l’Université 25, Etg.2. 1348 Louvain-la-Neuve
: 010 24 15 70
E-mail: hovertin@matriciel.be
Ik dank u voor uw aandacht …
Recommended