View
9
Download
0
Category
Preview:
Citation preview
Konwergencja nominalna versus konwergencja realna a przystąpienie
Polski do strefy euro – część IPolski do strefy euro – część I
Ewa Stawasz
Katedra Międzynarodowych Stosunków Gospodarczych UŁ
Plan prezentacji
1. Nominalne kryteria konwergencji z Maastricht
2. Wypełnianie przez Polskę nominalnych kryteriów konwergencji
3. Pojęcie konwergencji realnej3. Pojęcie konwergencji realnej
4. Wybrane cechy strukturalne polskiej gospodarki na tle krajów UE
5. Kryzys zadłużeniowy wybranych krajów strefy euro a przystąpienie Polski do UGiW
Nominalne kryteria konwergencji z Maastricht
1. Kryterium stabilności cen przewiduje, że średnia stopa inflacji w danym kraju nie możeprzekraczać o więcej niż półtora punktu procentowego średniej z rocznych stóp inflacjiz trzech krajów członkowskich o najbardziej stabilnych cenach.
2. Kryterium stopy procentowej stanowi, że przez rok poprzedzający moment dokonywaniaoceny wypełnienia kryterium, średnia długoterminowa stopa procentowa nie może byćwyższa o więcej niż dwa punkty procentowe od średniej z analogicznych stópprocentowych w trzech krajach Unii Europejskiej o najbardziej stabilnych cenach.
3. Kryterium fiskalne przewiduje, że państwo członkowskie nie może być objęte procedurą3. Kryterium fiskalne przewiduje, że państwo członkowskie nie może być objęte procedurąnadmiernego deficytu. Procedurę tę stosuje się, gdy deficyt sektora instytucji rządowychi samorządowych danego państwa w relacji do PKB przekracza 3% lub gdy dług tego sektoraprzekracza 60% PKB.
4. Kryterium kursu walutowego wymaga uczestnictwa waluty danego kraju w EuropejskimMechanizmie Kursowym (ERM II) przez co najmniej dwa lata. W tym okresie kurs walutykrajowej musi się utrzymać w przedziale wahań wynoszącym +/-15% wobec ustalonegoparytetu centralnego i nie może podlegać silnym napięciom – w szczególności nie może byćdewaluowany w stosunku do euro.
Źródło: Euro – Wspólna waluta europejska, s. 16.
Kraje członkowskie strefy euro
Państwa UE
• Państwa członkowskie UGiW: Austria, Belgia, Cypr, Estonia, Finlandia, Francja, Grecja, Hiszpania, Holandia, Irlandia, Luksemburg, Łotwa, Malta, Niemcy, Portugalia, Słowacja, Słowenia, WłochyPortugalia, Słowacja, Słowenia, Włochy
• Litwa – członek strefy euro od 1 stycznia 2015 r.
• Państwa UGiW z derogacją: Bułgaria, Czechy, Chorwacja, Polska, Rumunia, Szwecja, Węgry
• Państwa z klauzulą opt-out: Dania, Wielka Brytania
Monitorowanie
„Co najmniej co dwa lata lub na wniosek PaństwaCzłonkowskiego objętego derogacją, Komisjai Europejski Bank Centralny składają Radziesprawozdania w sprawie postępów dokonanych przezPaństwa Członkowskie objęte derogacją wwypełnianiu ich zobowiązań w zakresiePaństwa Członkowskie objęte derogacją wwypełnianiu ich zobowiązań w zakresieurzeczywistnienia unii gospodarczej i walutowej […]”
Artykuł 140 Traktatu
Interpretacja kryteriów – Raporty EBC
1. Osiągnięcie wysokiego stopnia stabilności cen; będzie to wynikało ze stopy inflacji zbliżonej do istniejącej w co najwyżej trzech państwach członkowskich, które mają najlepsze rezultaty w dziedzinie stabilności cen.
2. Stabilna sytuacja finansów publicznych; będzie to wynikało z sytuacji budżetowej, która nie wykazuje nadmiernego deficytu budżetowego w rozumieniu artykułu 126 ustęp 6.budżetowego w rozumieniu artykułu 126 ustęp 6.
3. Poszanowanie zwykłych marginesów wahań kursów przewidzianych mechanizmem kursów wymiany walut europejskiego systemu walutowego przez co najmniej dwa lata, bez dewaluacji w stosunku do euro.
4. Trwały charakter konwergencji osiągniętej przez państwo członkowskie objęte derogacją i jego udziału w mechanizmie kursów wymiany walut, co odzwierciedla się w poziomach długoterminowych stóp procentowych.
Kryterium inflacyjne
Raport Okres referencyjnyGrupa
referencyjna
Wartość
referencyjnaInflacja w Polsce Komentarz
Październik 2004wrzesień 2003 r.–
sierpień 2004 r.
Finlandia (0,4%)
Dania (1,0%)
Szwecja (1,3%)
2,4% 2,5%
Pominięcie Litwy
przy obliczaniu
wartości
referencyjnej.
Grudzień 2006
listopad 2005 r. –
październik 2006
r.
Polska (1, 2%),
Finlandia (1, 2%)
Szwecja (1,54%)
2,8% 1,2% -
Maj 2008kwiecień 2007 r. –
Malta (1,5%)
Holandia (1,7%) 3,2% 3,2% -Maj 2008marzec 2008 r.
Holandia (1,7%)
Dania (2,0%)
3,2% 3,2% -
Maj 2010kwiecień 2009 r. –
marzec 2010
Portugalia (-0,8%)
Estonia (-0,7%)
Belgia (-0,1%)
1,0% 3,9%
Pominięcie Irlandii
przy obliczaniu
wartości
referencyjnej.
Maj 2012kwiecień 2011 r. –
marzec 2012
Szwecja (1,3%)
Irlandia (1,4%)
Słowenia (2,1%)
3,1% 4,0% -
Czerwiec 2014maj 2013 r. -
kwiecień 2014 r
Łotwa (0,1%),
Portugalia (0,3%),
Irlandia (0,3%)
1,7% 0,6%
Pominięcie Cypru,
Grecji oraz
Bułgarii przy
obliczaniu
wartości
referencyjne
Źródło: Opracowanie własne na podstawie raportów o konwergencji EBC z: października 2004 r., grudnia 2006 r., maja 2008 r., maja 2010 r., maja 2012 r., czerwca 2014 r.
Kryterium długoterminowej nominalnej %
Raport Okres referencyjny Grupa referencyjna Wartość
referencyjna
Polska Komentarze
Październik 2004wrzesień 2003 r. –
sierpień 2004 r.;
4,2% (Finlandia)
4,4% (Dania)
4,7% (Szwecja)
6,4% 6,9% -
Grudzień 2006listopad 2005 r. –
październik 2006 r.
3,7% (Szwecja)
3,7% (Finlandia)
5,2% (Polska)
6,2% 5,2% -
Maj 2008kwiecień 2007 r. –
4,8% (Malta),
4,3% (Holandia) 6,5% 5,7% -Maj 2008kwiecień 2007 r. –
marzec 2008 r4,3% (Holandia)
4,3% (Dania)
6,5% 5,7% -
Maj 2010kwiecień 2009 r. –
marzec 2010 r.
3,8% (Belgia)
4,2% (Portugalia)6,0% 6,1%
Pominięcie w
grupie
referencyjnej
Estonii.
Maj 2012kwiecień 2011 r. –
marzec 2012 r.
2,2% (Szwecja)
5,4% (Słowenia)5,8% 5,8%
Pominięcie w
grupie
referencyjnej
Irlandii.
Czerwiec 2014maj 2013 r. –
kwiecień 2014 r.
3,3% (Łotwa)
3,5% (Irlandia)
5,8% (Portugalia)
6,2% 4,2%-
Źródło: Opracowanie własne na podstawie raportów o konwergencji EBC z: października 2004 r., grudnia 2006 r., maja 2008 r., maja 2010 r., maja 2012 r., czerwca 2014 r.
Kryterium fiskalne
Raport Deficyt Dług publiczny Okres referencyjny dla
obu kryteriów
Październik 2004 3,9% 45,4% 2003
Grudzień 2006 2,5% 42% 2005
Maj 2008 2,0% 45,2% 2007
Maj 2010 7,1% 51,0% 2009
Maj 2012 5,1% 56,3% 2011
Czerwiec 2014 4,3% 57,0% 2013
Źródło: Opracowanie własne na podstawie raportów o konwergencji EBC z: października 2004 r., grudnia 2006 r., maja 2008 r., maja 2010 r., maja 2012 r., czerwca 2014 r.
Kurs walutowy
200
250
300
350
8
10
12
14
Bułgaria
Czechy
Dania
UK
0
50
100
150
0
2
4
6
20
04
M0
1
20
04
M0
9
20
05
M0
5
20
06
M0
1
20
06
M0
9
20
07
M0
5
20
08
M0
1
20
08
M0
9
20
09
M0
5
20
10
M0
1
20
10
M0
9
20
11
M0
5
20
12
M0
1
20
12
M0
9
20
13
M0
5
20
14
M0
1
20
14
M0
9
Chorwacja
Litwa
Polska
Rumunia
Szwecja
Węgry (prawa oś)
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Eurostatu.Wzrost oznacza deprecjację.
Recommended