REPREZENTACJA ZABURZEŃ PSYCHICZNYCH W KINIE …

4 rok LEKARSKI

Fakultet: REPREZENTACJA ZABURZEŃ PSYCHICZNYCH W KINIE

Prowadzące: dr hab. Barbara Polityńska-Lewko, mgr Agnieszka Dziadel

MATERIAŁY DYDAKTYCZNE

TEMAT: Kontrowersje wokół pojęcia normy.

Sposoby klasyfikacji zaburzeń psychicznych

Drodzy Studenci, oto kolejna porcja materiałów. Zapoznajcie się proszę z nimi oraz wykonajcie zadanie, które znajdziecie na ostatniej stronie.

Co jest normalne, a co nie?

Jeżeli mamy określić patologię, musimy zdefiniować, czym jest

norma i nienormalność. I tu pojawia się szereg pytań:

- Czy nienormalność w ogóle istnieje?

- Kto decyduje o tym, że coś jest normalne lub takie nie jest?

- Dlaczego jest tak trudno o definicję nienormalności?

Nad tym się dzisiaj zastanowimy mając na uwadze, iż:

sposoby rozumienia normalności mają kluczowe znaczenie

w psychopatologii

klarowność rozumienie pojęcia jest potrzebna m. in. przy:

• ustalaniu kryteriów patologii

• stawianiu odpowiednich celów terapii

Psychopatologia w Kinie 2020 2

NORMA - sposoby rozumienia pojęcia

Trzy podstawowe znaczenia:

(1) częste, powszechne, masowe, pospolite,

optymalne lub dobrze dopasowane do sytuacji,

czyli w żargonie: „funkcjonalne”

(2) prawidłowe, zdrowe, idealne

(3) miernik, wzór

Psychopatologia w Kinie 2020 3

NORMA i NORMALNOŚĆ

- rozumienie w psychologii

Trzy kategorie pojęcia normy:

Psychopatologia w Kinie 2020 4

społeczno - kulturowa, która odnosi zachowanie

jednostki do wzorców, konwencji, oczekiwań,

wartości, przepisów, praw i systemów etycznych

stosowanych w danej społeczności,

społeczeństwie i kulturze.

Zdaniem części badaczy normy kulturowe

sprzyjają harmonii życia społecznego.

Niektórzy autorzy zwracają uwagę, iż problemy

jednostki niekiedy mogą świadczyć o tym,

że zaburzona nie jest ona, ale społeczeństwo.

Tak definiowana norma bywa arbitralna.

Nie można też zapominać, iż poglądy się zmieniają!

NORMA i NORMALNOŚĆ

- rozumienie w psychologii

Trzy kategorie pojęcia normy:

Psychopatologia w Kinie 2020 5

teoretyczna, która odnosi stan jednostki lub grupy

do ogólnych prawidłowości albo twierdzeń zawartych

w teoriach naukowych na temat fizjologicznego,

psychologicznego i społecznego funkcjonowania

człowieka i grup społecznych

Stosowanie normy teoretycznej nie jest łatwe w praktyce psychologa

klinicznego, mimo iż może on korzystać z różnych sprawdzonych

koncepcji dostępnych dla niego w zasobach wiedzy naukowej.

Najtrudniejszy i najważniejszy jest trafny dobór teorii do badanej sytuacji,

ponieważ tylko takie postępowanie może przynieść głębokie, profesjonalne,

a nie powierzchowne i zdroworozsądkowe rozumienie problemu,

zaś od tego będzie zależała skuteczność jego działania.

NORMA i NORMALNOŚĆ

- rozumienie w psychologii

W psychologii nie stosujemy pojęcia „choroby” ani „patologii”

w stosunku do zachowania.

Zachowania nie traktujemy jako „nienormalne” a raczej jako

nieprzystosowane do wymagań środowiska.

Zaburzenia zachowania traktujemy jako reakcje na dane

środowisko - może to być zrozumiała (normalna) reakcja

na nienormalne środowisko.

Normalność jest zbiorem właściwości, przypisywanych

osobom, grupom, społecznościom i instytucjom,

które są zgodne z wzorcem, czyli normą.

(Sęk H., (red.) Psychologia kliniczna, PWN, Warszawa 2005)

Psychopatologia w Kinie 2020 6

Trzy kategorie pojęcia normy:

Psychopatologia w Kinie 2020 7

statystyczna - opiera się o ilościową operacjonalizację i pomiar

przejawów badanej cechy

Cechy psychologiczne często definiowane są

w kategoriach częstotliwości ich występowania

Normą jest to, co najczęściej występuje

w danej populacji, a cechy które występują

rzadko stanowią odchylenie od normy

(reprezentuje to krzywa Gaussa)

Bywają jednak sytuacje, gdzie ta definicja nie do

końca znajduje zastosowanie - czy masz pomysł,

którego aspektu psychiki może to dotyczyć…?

Odpowiedź >>> na kolejnej stronie :)

NORMA i NORMALNOŚĆ

- rozumienie w psychologii

Psychopatologia w Kinie 2020 8

Problemy z definicją statystyczną

Według definicji statystycznej osoby z wysoką wartością

ilorazu inteligencji (IQ)

nie są normalne,

ponieważ odstają

od statystycznej normy.

Jeszcze inną słabością definicji statystycznej jest to,

że nie odróżnia ona odchyleń, które są szkodliwe

od tych, które nie są.

Psychopatologia w Kinie 2020 9

Powszechnie używane synonimy

„nienormalności”

niepoczytalny

pojęcie niepoczytalności jest terminem prawniczym, który odnosi się

do oceny, czy osoba może odpowiadać za swoje czyny, szczególnie

te kryminalne, jeżeli ma ona również zaburzenia psychiczne

załamanie nerwowe

pojęcie to jest przestarzałym terminem, który oznacza w bardzo

ogólnym sensie, że osoba cierpi na jakiś rodzaj uciążliwego zaburzenia

psychicznego, który nie jest bardziej specyficznie określony; nie zawiera

specyficznych informacji na temat rodzaju problemów psychicznych

szaleństwo

szalony (ang. crazy, madness) jest potocznym, nieco pejoratywnym

terminem, który nie dostarcza specyficznych informacji, a niesie w sobie

wiele niefortunnych, bezzasadnych i negatywnych implikacji; termin

wskazany do określania zaburzeń psychopatologicznych przez pracowników

ochrony zdrowia to zaburzenia psychiczne (ang. abnormal behaviours)

Psychopatologia w Kinie 2020 10

złudzenie fizjologiczne (złudne spostrzeganie)

złudzenie pamięciowe

uleganie przesądom

„Nieprawidłowości” psychiczne

u ludzi psychicznie zdrowych

myślenie magiczne (wiara we wróżby)

myślenie życzeniowe

wahania nastroju

Psychopatologia w Kinie 2020 11

epizodyczne objawy o cechach fobii (np. uczucie niepokoju w pustym domu)

nieuzasadniona obawa o własne zdrowie

„Nieprawidłowości” psychiczne

u ludzi psychicznie zdrowych

omamy hipnagogiczne - żywe doznania wzrokowe, słuchowe lub

czuciowe, które przypominają marzenia

senne i występują w momencie przejścia

ze stanu czuwania w sen

- mogą być zarówno przyjemne, jak

i przerażające, niekiedy nawet trudne

do odróżnienia od rzeczywistości

omamy hipnopompiczne - podobne doznania, ale doświadczane

w trakcie budzenia się

W większości przypadków takie halucynacje, ogólnie określane jako przysenne,

występują fizjologicznie i nie świadczą o procesie patologicznym.

Psychopatologia w Kinie 2020 12

Przygotuj kartkę i coś do pisania.

Na kolejnych stronach zobaczysz zdjęcia i ilustracje

obrazujące czynniki sprzyjające zachowaniom

określanym jako wykraczające poza normę.

Przyjrzyj się przez chwilę każdemu z obrazów

i zapisz skojarzenia, które w związku z nim

pojawiły się w twoich myślach.

CZYNNIKI wpływające na zjawisko

„nienormalności” - Quiz obrazkowy -

Psychopatologia w Kinie 2020 13

Psychopatologia w Kinie 2020 14

Psychopatologia w Kinie 2020 15

Psychopatologia w Kinie 2020 16

Psychopatologia w Kinie 2020 17

Psychopatologia w Kinie 2020 18

Psychopatologia w Kinie 2020 19

Psychopatologia w Kinie 2020 20

Psychopatologia w Kinie 2020 21

Psychopatologia w Kinie 2020 22

Psychopatologia w Kinie 2020 23

Psychopatologia w Kinie 2020 24

Psychopatologia w Kinie 2020 25

Psychopatologia w Kinie 2020 26

Psychopatologia w Kinie 2020 27

cierpienie

trudności w przystosowaniu

nieracjonalność i dziwaczność

nieprzewidywalność i utrata kontroli

wyrazistość i niekonwencjonalność

naruszanie ideałów i norm moralnych

dyskomfort obserwatora

CZYNNIKI wpływające na zjawisko

„nienormalności”

ZABURZENIE PSYCHICZNE - pojęcie

nietypowość zachowania (np. silny lęk w kontakcie z obcą osobą)

zachowanie narusza normy (warto pamiętać, iż normy podlegają zmianom)

wywołuje u danej osoby silne subiektywne poczucie dyskomfortu (silny negatywny stres bądź ból emocjonalny)

upośledza lub uniemożliwia codzienne funkcjonowanie lub

jest nieprzystosowawcze (czyli nie pozwala danej osobie sprawnie

funkcjonować w warunkach codziennych wyzwań i stresów bądź wręcz

uniemożliwia przystosowanie się do nich)

zachowanie, które sprawia iż dana osoba jest zagrożeniem

dla siebie lub dla innych (np. podejmuje próbę samobójczą,

bez przyczyny atakuje innych)

(Ciccarelli S.K., White J.N. Psychologia, Dom Wydawniczy Rebis, Poznań 2019)

Psychopatologia w Kinie 2020 28

Jest rozumiane jako pewien WZORZEC ZACHOWANIA lub MYŚLENIA.

Można powiedzieć, iż mieści się w obszarze zaburzeń psychicznych,

jeśli spełnia co najmniej 2 z 5 następujących kryteriów:

Zaburzenia i choroby psychiczne

31 Psychopatologia w Kinie 2020

Zaburzenia psychiczne Choroby

psychiczne

W ostatnich latach stopniowo były zacierane granice pomiędzy

pojęciami takimi jak: „zaburzone (nienormalne) zachowanie”,

„zaburzenie psychiczne” oraz „choroba psychiczna”.

Ostatecznie za powszechne uznano stosowanie terminu

„zaburzenie” w zastępstwie tych pojęć.

Kontinuum zaburzeń umysłowych

Psychopatologia w Kinie 2020 32

Zimbardo P., Psychologia i życie.

Wydawnictwo Naukowe PWN

Warszawa 2004

ETIOLOGIA zaburzeń psychicznych

Współczesna medycyna uważa, że zaburzenia psychiczne

są wypadkową dwóch grup czynników działających na organizm

ludzki od jego poczęcia. Czynniki te można podzielić na:

czynniki biologiczne czyli możliwe do stwierdzenia współczesnymi metodami zmiany w budowie

organizmu takie jak: nieprawidłowości w budowie DNA, zmiany wywołane

urazem czaszki czy będące wynikiem choroby ośrodkowego układu nerwowego

a także zmiany będące efektem starzenia się organizmu

czynniki psychosocjalne czyli związane z relacjami emocjonalnymi człowieka z otoczeniem i sytuacjami

oraz procesami, w których uczestniczy; przykładem mogą być zaburzenia

wywołane długotrwałymi konfliktami małżeńskimi, w miejscu pracy, jak też

zagrożeniem zewnętrznym takim jak wojna, zamach terrorystyczny, itp.

Z praktycznego punktu widzenia należy wymienić trzecią,

najliczniejszą grupę, w której dominują czynniki mieszane. Do tej grupy należy większość chorób psychicznych, w tym schizofrenia.

Współczesne koncepcje etiologiczne podają, że predyspozycje do niej

są zapisane w grupie kilkunastu genów i w sprzyjających okolicznościach

zewnętrznych dochodzi do jej ujawnienia.

Psychopatologia w Kinie 2020 31

Podział zaburzeń psychicznych

ze względu na ich etiologię

30

Czynniki

organiczne

Stresory psychosocjalne

Choroba Alzheimera

PTSD

schizofrenia

Psychopatologia w Kinie 2020

DIAGNOZOWANIE zaburzeń psychicznych

Sposób diagnozowania zaburzeń psychicznych

zależy od przyjętej perspektywy / podejścia / modelu

Model MEDYCZNY (biologiczny)

traktuje zaburzenia zachowania jako objawy chorobowe, nieprawidłowe,

innymi słowy „patologiczne”

sprawy diagnostyki uważa za bardzo istotne

podkreśla etiologię choroby - czyli szuka się przyczyn choroby

w bakteriach, wirusach, genetyce, nieprawidłowościach biochemicznych, itp.

preferowane leczenie - biologiczne (farmakologiczne)

Model PSYCHOLOGICZNY

ocena (diagnoza) pacjenta uwzględnia indywidualne cechy danej osoby,

które są bardziej istotne niż te, które występują wspólnie też u innych ludzi

- klasyfikacja odgrywa tu więc niewielką rolę.

psychologom bliższy jest termin „ocena” niż „diagnoza”

ze względu na kierujące ich myśleniem podstawy teoretyczne.

preferowane leczenie - psychoterapia (czasami przy wsparciu farmakologią)

Psychopatologia w Kinie 2020 33

DIAGNOZOWANIE zaburzeń psychicznych

Psychologia kliniczna wobec psychiatrii:

współpracują ze sobą, ale opierają się o inny rodzaj modelu

teoretycznego; psychiatria, będąc dziedziną medycyny,

stosuje „model medyczny”

z punktu widzenia psychologii klinicznej model medyczny w stosunku

do zaburzeń psychicznych jest mniej adekwatny, ponieważ:

nie można przyjąć, że jakiś pojedynczy powód lub patologia

jest przyczyną zaburzenia psychologicznego

traktowanie ludzi jako „chorych” nie sprzyja

ustalaniu odpowiednich interwencji

przypisywanie jednostki chorobowej ludziom

z zaburzeniami psychologicznymi (etykietowanie)

może mieć długoterminowe i szkodliwe efekty

Psychopatologia w Kinie 2020 34

DIAGNOZOWANIE zaburzeń psychicznych

bywa bardzo subiektywne …

W badaniach Rosenhana (1973) zdrowe psychicznie osoby

zgodziły się udawać objawy schizofrenii i zostały przyjęte do

szpitala psychiatrycznego. Natychmiast po przyjęciu do szpitala

zaczęły zachowywać się normalnie, ale ich zachowanie zostało

zinterpretowane jako patologiczne według wstępnej diagnozy (!)

Do 1973 roku homoseksualizm był

uważany za chorobę psychiczną

Psychopatologia w Kinie 2020 35

KLASYFIKOWANIE zaburzeń psychicznych

„Klasyfikacja jest sposobem widzenia świata”

Opisuje ona istniejące koncepcje rozumienia zjawiska,

rozgranicza je oraz pozwala stosować naszą wiedzę

do identyfikowania chorób możliwych do zdefiniowania.

Przez to klasyfikacja określa kształt naszej praktyki

oraz zakres naszej dyscypliny.

Polega na podziale danego zbioru elementów

(konkretnych lub abstrakcyjnych) w podgrupy.

Jest podstawową czynnością nauki w dwóch aspektach:

pozwalając na stworzenie adekwatnego opisu

poprawia komunikację

grupując razem elementy z podobnymi cechami

umożliwia tworzenie ogólnych praw i teorii

Psychopatologia w Kinie 2020 36

KLASYFIKOWANIE zaburzeń psychicznych

Celem diagnostyki jest takie rozeznanie stanu klinicznego pacjenta,

które ułatwia właściwe leczenie, rzetelne orzekanie,

trafną sprawozdawczość, efektywną pracę badawczą, itp.

Celem klasyfikowania jest dostarczenie uzasadnionych empirycznie,

praktycznych i teoretycznie znaczących ram ukierunkowujących

proces diagnostyczny.

Klasyfikacje są pochodnymi zdobytych wcześniej doświadczeń

diagnostycznych, które uogólniają i systematyzują te doświadczenia

oraz powinny wykraczać poza nie - porządkują współczesną

oraz przyszłą praktykę diagnostyczną.

Psychopatologia w Kinie 2020 37

KLASYFIKOWANIE zaburzeń psychicznych

Obecnie zaburzenia psychiczne są usystematyzowane i opisane

w dwóch klasyfikacjach:

obowiązująca w Polsce od roku 1996, opracowana

przez Światową Organizację Zdrowia (WHO) ICD-10

Międzynarodowa Statystyczna Klasyfikacja Chorób

i Problemów Zdrowotnych (International Statistical

Classification of Diseases on Related Health Problems)

opublikowany w 2013 r. przez Amerykańskie

Towarzystwo Psychiatryczne, najbardziej

rozpowszechniony w Stanach Zjednoczonych DSM-5

Diagnostic Statistical Manual of Mental Disorders

(Diagnostyczny i statystyczny podręcznik

zaburzeń psychicznych)

Psychopatologia w Kinie 2020 38

Kategoryzacja zaburzeń psychicznych w ICD-10 Rozdział F (F00-F99) Zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania

Psychopatologia w Kinie 2020 39

Kategoria Klasyfikacja Wybrane przykłady

Zaburzenia psychiczne organiczne,

włącznie z zespołami objawowymi F00-F09

- otępienie w chorobie Alzheimera,

Huntingtona, Parkinsona

- zaburzenia osobowości i zachowania

spowodowane chorobą, uszkodzeniem

lub dysfunkcją mózgu

Zaburzenia psychiczne i zachowania

spowodowane używaniem środków

(substancji) psychoaktywnych

F10-F19

zaburzenia psychiczne i zaburzenia

zachowania spowodowane

- użyciem, alkoholu, opiatów,

- przyjmowaniem substancji nasennych

i uspakajających

Schizofrenia, zaburzenia typu

schizofrenii (schizotypowe)

i urojeniowe

F20-F29

- schizofrenia

- zaburzenie typu schizofrenii (schizotypowe)

- zaburzenie urojeniowe

- zaburzenia psychotyczne

- zaburzenia schizoafektywne

Zaburzenia nastroju (afektywne) F30-F39

- epizod maniakalny, mania, hipomania

- zaburzenia afektywne dwubiegunowe

- epizod depresyjny, zaburzenia depresyjne

- dystymia

- cyklotymia

c.d. Kategoryzacja zaburzeń psychicznych w ICD-10 Rozdział F (F00-F99) Zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania

Psychopatologia w Kinie 2020 40

Kategoria Klasyfikacja Wybrane przykłady

Zaburzenia nerwicowe, związane ze

stresem i pod postacią somatyczną F40-F48

- zaburzenia lękowe, fobie

- zaburzenie obsesyjno - kompulsyjne

- reakcja na ciężki stres i zaburzenia

adaptacyjne

- zaburzenia dysocjacyjne (konwersyjne)

- zaburzenia występujące pod postacią

somatyczną (somatoform disorders)

Zespoły behawioralne związane

z zaburzeniami fizjologicznymi

i czynnikami fizycznymi

F50-F59 - zaburzenia odżywiania

- nieorganiczne zaburzenia snu

Zaburzenia osobowości

i zachowania dorosłych F60-F69

- specyficzne zaburzenia osobowości

(np. osobowość paranoiczna, zależna)

- zaburzenia nawyków i popędów / impulsów

(np. patologiczny hazard, piromania,

kleptomania)

- zaburzenia identyfikacji płciowej

(np. transseksualizm)

- zaburzenia preferencji seksualnych

(np. fetyszyzm, ekshibicjonizm, pedofilia,

sadomasochizm)

c.d. Kategoryzacja zaburzeń psychicznych w ICD-10 Rozdział F (F00-F99) Zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania

Psychopatologia w Kinie 2020 41

Kategoria Klasyfikacja Wybrane przykłady

Upośledzenie umysłowe F70-F79

- upośledzenie umysłowe lekkie

- upośledzenie umysłowe umiarkowane

- upośledzenie umysłowe znaczne

- upośledzenie umysłowe głębokie

Zaburzenia rozwoju psychicznego

(psychologicznego) F80-F89

- specyficzne zaburzenia rozwoju mowy i języka

- specyficzne zaburzenia rozwoju umiejętności

szkolnych (np. czytania, ortografii, umiejętności

arytmetycznych)

- całościowe zaburzenia rozwojowe (np. autyzm,

zespół Aspergera, zespół Retta)

Zaburzenia zachowania i emocji

rozpoczynające się

zwykle w dzieciństwie

i w wieku młodzieńczym

F90-F98

- zaburzenia hiperkinetyczne / zespoły

nadpobudliwości ruchowej (np. ADHD)

- zaburzenia zachowania (np. depresyjne,

opozycyjno - buntownicze)

- zaburzenia emocjonalne rozpoczynające się

zwykle w dzieciństwie (np. lęk separacyjny)

- tiki (np. zespół Giles de la Tourette)

Zaburzenia psychiczne

bliżej nieokreślone (BNO) F99 zaburzenie psychiczne, inaczej nie określone

Psychopatologia w Kinie 2020 42

Światowa Organizacja Zdrowia (WHO)

przygotowuje projekt nowej wersji

Międzynarodowej Statystycznej Klasyfikacji

Chorób i Problemów Zdrowotnych

ICD-11 ma być oficjalnie stosowana od stycznia 2022 r.

Co się zmieni?

- ICD w jedenastej wersji będzie zawierała około 55 000

kodów dotyczących urazów, chorób i przyczyn śmierci

- pojawią się dane dotyczące systemu „tradycyjnych

zaburzeń medycznych”, który oparty jest na chińskiej

i japońskiej medycynie naturalnej

- kolejny nowy dział będzie dotyczył zaburzeń zdrowia

seksualnego. Oprócz zaburzeń libido i innych dysfunkcji seksualnych znajdą się

tam również zaburzenia tożsamości płciowej, wcześniej zaklasyfikowane wśród

zaburzeń psychicznych. Również parafilie (w tym pedofilia) zostaną umieszczone

wśród zaburzeń zdrowia seksualnego.

- spore kontrowersje wywołuje nowa jednostka chorobowa: uzależnienie od gier;

eksperci obawiają się, że diagnoza ta może być nadużywana, a stojące za nią

inne zaburzenia, takie jak np. depresja mogą zostać łatwo przeoczone.

KLASYFIKOWANIE zaburzeń psychicznych

Kategoryzacja zaburzeń psychicznych w DSM-5

Psychopatologia w Kinie 2020 43

Ta klasyfikacja wymienia w sumie ok. 250 zaburzeń, uporządkowanych według 20 rozpoznanych kategorii. Są to między innymi zaburzenia:

rozwojowe (Neurodevelopmental Disorders) np. niepełnosprawność intelektualna,

zaburzenia ze spektrum autyzmu, zespół nadpobudliwości (ADHD), zespół deficytu

uwagi (ADD), specyficzne zaburzenia uczenia się (czytania, pisania, liczenia)

afektywne dwubiegunowe i pokrewne (Bipolar and Related Disorders)

depresyjne (Depressive Disorders)

lękowe (Anxiety Disorders)

obsesyjno - kompulsyjne (Obsessive-Compulsive Disorders)

związane z traumą i stresem (Trauma- and Stressor-Related Disorders)

dysocjacyjne (Dissociative Disorders)

pod postacią somatyczną (Somatic Symptom and Related Disorders)

odżywiania (Feeding and Eating Disorders)

snu i czuwania (Sleep-Wake Disorders)

seksualne (Sexual Dysfunctions)

kontroli impulsów (Disruptive, Impulse-Control, and Conduct Disorders)

związane z zażywaniem substancji (Substance-Related and Addictive Disorders)

ze spektrum schizofrenii i inne zaburzenia psychotyczne (Schizophrenia Spectrum and Other Psychotic Disorders)

Psychopatologia w Kinie 2020 44

Znane osoby cierpiące z powodu zaburzeń psychicznych

Psychopatologia w Kinie 2020 45

Cierpiący na schizofrenię amerykański matematyk i ekonomista, laureat Nagrody Nobla

w dziedzinie ekonomii. Choroba rozwinęła się u niego jeszcze podczas studiów, jednak

nie przeszkodziła mu w założeniu rodziny i osiąganiu sukcesów naukowych. Przyczyna

śmierci nie była z nią związana, zginął w wypadku samochodowym.

Psychopatologia w Kinie 2020 46

Gwiazdor muzyki pop, który cierpiał na wiele chorób somatycznych, ale również z powodu

cielesnych zaburzeń dysmorficznych (Body Dysmorphic Disorder). Bywają one określane

także jako „lęk przed brzydotą” lub „hipochondria piękności” i wiążą się z przesadnym

zaabsorbowaniem nieistniejącymi lub bardzo niewielkimi defektami ciała.

„Jeśli chcesz naprawić świat, najpierw musisz przyjrzeć się sobie i zmienić się. Zacznij od tego gościa, którego widzisz w lustrze” Michael Jackson

Psychopatologia w Kinie 2020 47

„Myślę, że najsmutniejsi ludzie najbardziej starają się rozweselić innych. Oni wiedzą, jak to jest czuć się zupełnie bezwartościowymi i nie chcą,

aby inni się tak czuli:”

Wybitny aktor, który zmagał się z depresją i popełnił samobójstwo. Dopiero po

autopsji okazało się, iż zaburzenia depresyjne były jednym z symptomów choroby

neurodegeneracyjnej - otępienia z ciałami Lewy'ego (Dementia with Lewy Bodies).

Wcześniej błędnie zdiagnozowano u niego wczesne stadium choroby Parkinsona.

48 Psychopatologia w Kinie 2020

„Na początku z niczego nie zdajesz sobie sprawy, jesteś w wielkiej euforii. Odnosisz wrażenie, że panujesz nad sytuacją, ale krok po kroku wpadasz w spiralę śmierci” Isabelle Caro

Francuska fotomodelka, twarz kampanii przeciw anoreksji, na którą chorowała od

13 roku życia. Zmarła w wieku 28 lat i w najgorszym okresie choroby przy wzroście

164 cm ważyła 25 kilogramów. Wzbudziła wielkie kontrowersje decydując się na to,

by zdjęcia jej wycieńczonego ciała bez retuszu zawisły na bilbordach - ku przestrodze.

49 Psychopatologia w Kinie 2020

Amerykański pisarz

i dziennikarz, laureat

Nagrody Pulitzera

w roku 1953 za

opowiadanie „Stary

człowiek i morze”

oraz Nagrody Nobla

w dziedzinie literatury

rok później. Dużo

podróżował, był też

znany jako awanturnik

i kobieciarz. W 1960 r.

po powrocie do Stanów

Zjednoczonych z Kuby

bardzo doskwierały

mu depresja i lęki,

prawie nie mógł pisać i dlatego dobrowolnie zgodził się na leczenie w klinice

psychiatrycznej. Poddano go tam 20 zabiegom terapii elektrowstrząsami.

Kiedy po opuszczeniu szpitala nadal odczuwał niemoc twórczą podjął pierwszą

próbę samobójczą, lecz krewni zdążyli zapobiec jego śmierci. Za namową żony

ponownie zgłosił się na leczenie, jednak nie zmienił swoich zamiarów. Kilka dni

po wypisie ze szpitala strzelił sobie w głowę z ulubionej dubeltówki.

„Cóż można począć w takim świecie? Jak nie zwątpić, jak nie upaść na duchu, gdy wszystko jest zamknięte na głucho,

zamurowane nad swoim sensem, i wszędzie tylko stukasz w cegłę,

jak w ścianę więzienia?

Ernest Hemingway

ZADANIE: Poszukaj informacji o innych niż przytoczone przeze mnie przykładach osób z przestrzeni publicznej, które zmagały lub nadal zmagają się z zaburzeniami psychicznymi. Mile widziane przykłady bardziej optymistyczne :) E-mail z krótką notatką prześlij mi do 26.IV.2020 r. Z ciepłymi pozdrowieniami, Agnieszka Dziadel