SERİ MUHAKEME USULÜ (CMK m.250) · 17.10.2019 tarihli ve 7188 sayılıKanunun (RG,...

SYOK

KYOK

KDAE

İDDİANAME

ÖNÖDEM

E

GENEL K

YOK

NEDENLERİ

UZLAŞTIRM

A

SERİ MUHAKEME USULÜ

MAHKEMETALEPNAME

İhbarŞikayet

HÜKÜM2/2

6

Basit Y.

Seri Y.

Kanuna göre ceza muhakemesi, yetkili merciin/mercilerin

suç şüphesini öğrenmesiyle başlamakta, hükmün

kesinleşmesiyle sona ermektedir (CMK md. 2/1- e, f).

Bu süreçte;

► Cumhuriyet savcısı öncelikle kamu davasının açılmasına

yer olup olmadığına karar vermek üzere doğrudan

doğruya veya emrindeki adli kolluk aracılığıyla gerekli

araştırmaya başlamakta,

► Maddî gerçeğe ulaşılmak ve adil bir yargılamanın

yapılabilmesini sağlamak için, şüphelinin lehine ve aleyhine

olan bütün delilleri toplamaktadır (CMK md. 160).

3

Cumhuriyet savcısı;

► Soruşturma evresinin sonunda kamu davasının açılması

için yeterli şüphe oluşturacak delil elde edememesi veya

kovuşturma engeliyle karşılaşması halinde kovuşturmaya

yer olmadığına (KYOK) (CMK md. 172) karar vermekte,

►Aksi halde yani suçun işlendiği hususunda yeterli şüphe

elde etmişse fail hakkında bir iddianame düzenleyerek

kamu davasını açmaktadır (CMK md. 170).

4

17.10.2019 tarihli ve 7188 sayılı Kanunun (RG, 24.10.2019/30928) 23.

maddesiyle CMK’ye eklenen “Seri Muhakeme Usulü (CMK md. 250)”

klasik muhakeme (soruşturma- kovuşturma/yargılama) usulüne göre

farklı ve kendine özgü bazı kurum ve kavramları beraberinde

getirmiştir.

Anılan yöntemin; niteliği ve özelliği gereği klasik muhakeme

usulünden farklı yönleri bulunmakla birlikte, esas itibariyle bu usulde

de temel hak ve özgürlüklerin korunmasından vazgeçilmemektedir.

Bu nedenle Kanunun ayrıksı olarak açıkça farklı düzenlediği hususlar

dışında yapılacak iş ve işlemler klasik usule kıyasen yapılacaktır.

5

Seri Muhakeme Usulünü;

“Kanunda açıkça düzenlenen suçlarla sınırlı olarak

yine kanunla belirtilen koşullarda uygulanabilecekistisnai bir muhakeme yöntemi”

olarak tanımlayabiliriz.

6

İspatı kolay olan, önem derecesi düşük değerlendirilensuçlara ilişkin uyuşmazlıkların hızlı, doğru ve etkili bir şekildeçözülerek bozulan toplamsal barışın tekrar tesisi,

İşlenen suçlara kısa sürede orantılı ve etkili karşılık verilmesi,

Belirli bir önem derecesinin altındaki sınırlı suçlarda muhakemesürecinin formalitelerden arındırılması, basitleştirilmesi vekısaltılması,

Kazanılan mali kaynak, emek ve zamanın ise, daha ağırnitelikteki suçların soruşturulması ve kovuşturmasına ayrılarakadil bir yargılamanın sağlanmasıdır.

7

Seri muhakame usulü; istisnai nitelikte

özel bir ceza muhakemesi yoludur.

8

Seri muhakemeye konu suçlarla ilgili soruşturmanın başlaması,delillerin toplanması, koruma tedbirlerine başvurmanın mümkünolması gibi olağan soruşturma yöntemiyle tamamen örtüşennoktalar bulunmakla birlikte;

► Bir tarafta şüpheli, diğer tarafta savcılık ile hüküm ve denetimmakamı olarak mahkemenin bulunması,

► Şüphelinin daha az bir yaptırım beklentisiyle bu usulünuygulanmasını kabul etmesi üzerine başlaması,

► Fiilin işlendiği hususunda yeterli şüphe olması halinde Cumhuriyetsavcısının müdafii huzurunda şüpheli ile azaltılmış ve bireyselleştirilmişyaptırım hususunda uzlaşmaları sonucu;

► Düzenlenen talepname ile usulün uygulanmasının, görevli veyetkili mahkemece yapılan denetimi sonucu kurulacak hükümlesona ermesidir.

9

Uygulama alanı, koşulları ve sınırlarının kanunla düzenlenmiş olması,

Tarafların rıza gösterebileceği bir alanda ve aydınlatılmış onama(şüphelinin özgür iradesine) dayalı bulunması,

Şüphelinin istemi üzerine klasik muhakeme usulüne geçişinzorunluluğu,

Savunma, mahkemeye erişim gibi temel haklar ile hak aramaözgürlüğünün çekirdek alanını koruyan içeriği,

Cumhuriyet savcısı tarafından düzenlenecek bir talepname ilemahkemenin denetimine gönderilmesi, hükmün ise aleni bir şekildemahkemece kurulması gözetildiğinde, sistemin Anayasaya aykırı biryönünün bulunmadığı açıktır.

10

11

Seri muhakeme usulünün

uygulanabilmesi için Kanun ve

Yönetmelikte belirlenen şartların

bulunması zorunludur.

12

13

Ceza muhakemesinin amacı “maddi

gerçeğe” ulaşmaktır.

Seri muhakeme usulü kapsamındaki suçlarla

ilgili soruşturmanın başlaması ve kamu

davasının açılmasındaki şüphe eşiği, klasik

muhakeme yöntemiyle aynıdır.

14

Seri muhakeme usulü kapsamındaki suçlarla ilgilisoruşturmanın başlaması için “basit şüphe(CMKmd. 160/1)”nin, seri muhakeme usulününuygulanabilmesi için ise “yeterli şüphe (CMK md.170/2)”nin bulunması zorunludur.

Kanun koyucu seri muhakeme usulü kapsamındaçözümlenmesini istediği suçlarla ilgili de bu temelilkeden ayrılmamış,

Ancak yeterli şüphenin bulunması durumundakovuşturma evresinin kısa sürede sonuçlanmasınısağlayacak özel bir yöntem benimsemiştir.

15

Nitekim CMK’nin 250/1. maddesinde;“Soruşturma evresi sonunda aşağıdakisuçlarla ilgili olarak kamu davasınınaçılmasının ertelenmesine karar verilmediğitakdirde seri muhakeme usulü uygulanır...”ifadesine yer verilmekte,

Aynı Kanunun 171/2 maddesinde ise;Cumhuriyet savcısının, “...yeterli şüpheninvarlığına rağmen, kamu davasınınaçılmasının ...ertelenmesine...” kararverebileceğini hüküm altına almaktadır.

16

Aksi yöndeki kabul ve uygulamanın, yani;

►Hakkında yeterli şüphe bulunmayan bir

kişinin suçlanması ve/veya

► Bu kişinin usulün uygulanmasını kabul

etmesi ve buna dayalı olarak

mahkûmiyet hükmü tesisinin,

Demokratik bir hukuk devletinde kabulü

mümkün değildir.

17

CMK’nin 172/1 maddesine göre; “Cumhuriyetsavcısı ... kovuşturma olanağının bulunmamasıhâlinde...” kovuşturmaya yer olmadığına kararvermek zorundadır.

Herhangi bir kovuşturma engelinin bulunmasıhalinde (Örn; şikayet, müracaat, izin, talep, karar,mütalaa/görüş)”,

Yeterli şüphe bulunsa dahi seri muhakeme usulününuygulaması söz konusu olamaz.

18

Türk Ceza Muhakemesi”nin temelini oluşturan

“kamu davasının mecburiliği” sisteminin

istisnalarından olan ve CMK’nin 171. maddesinde

yer alan düzenlemeye göre;

“ Uzlaştırma ve önödeme kapsamındaki suçlar

hariç olmak üzere, Cumhuriyet savcısı, üst sınırı üç

yıl veya daha az süreli hapis cezasını gerektiren

suçlardan dolayı, yeterli şüphenin varlığına

rağmen, kamu davasının açılmasının beş yıl süre ileertelenmesine karar verebilir… “

19

CMK 250. maddede;

“ Soruşturma evresi sonunda aşağıdaki suçlarla

ilgili olarak kamu davasının açılmasının

ertelenmesine karar verilmediği takdirde serimuhakeme usulü uygulanır...” (CMK md. 250/1),

Şeklindeki düzenlemeyle, öncelikle kamu

davasının açılmasının ertelenmesi kurumunundeğerlendirileceği açıkça ifade edilmiştir.

20

Kanun koyucu izlediği ceza muhakemesi siyaseti gereği serimuhakeme usulünün uygulanmasını her türlü suç için değil;

► Genel olarak mağduru belli bir kişi olmayan,

► Nispeten ispatı kolay,

► Yaptırımları ise hafif kabul edilebilecek belli başlı bazı suç tipleriiçin benimsemiştir (CMK md. 250/1, a-e).

Söz konusu suçların bir kısmı Türk Ceza Kanunu bazıları isediğer özel kanunlarda yer almaktadır.

21

Türk Ceza Kanununda Yer Alan Suçlar:

1. Hakkı olmayan yere tecavüz (madde 154/2-3),

2. Genel güvenliğin kasten tehlikeye sokulması (madde 170),

3. Trafik güvenliğini tehlikeye sokma (madde 179/2-3),

4. Gürültüye neden olma (madde 183),

5. Parada sahtecilik (madde 197/2-3),

6. Mühür bozma (madde 203),

7. Resmi belgenin düzenlenmesinde yalan beyan (madde 206),

8. Kumar oynanması için yer ve imkan sağlama (madde 228/1),

9. Başkasına ait kimlik veya kimlik bilgilerinin kullanılması (madde 268).

22

Özel Ceza Kanunlarında Yer Alan Suçlar:

1. 6136 sayılı Ateşli Silahlar ve Bıçaklar ile Diğer Aletler Hakkında Kanunun 13’üncü maddesinin birinci, üçüncü ve beşinci fıkraları ile 15’inci maddesinin birinci, ikinci ve üçüncü fıkralarında belirtilen suçlar

2. 6831 sayılı Orman Kanununun 93’üncü maddesinin birinci fıkrasında belirtilen suç.

3. 1072 sayılı Rulet, Tilt, Langırt ve Benzeri Oyun Alet ve Makinaları Hakkında Kanunun 2’nci maddesinde belirtilen suç.

4. 1163 sayılı Kooperatifler Kanununun ek 2’nci maddesinin birinci fıkrasının (1) numaralı bendinde belirtilen suç.

23

Ön ödeme veya uzlaştırma kapsamdaki

suçlar seri muhakeme usulünün uygulama

alanına dahil değildir.

24

Kanun koyucu izlediği suç, ceza ve ceza muhakemesi

siyaseti gereği,

Seri muhakeme usulünde genel muhakeme usulüne

göre basit, kısa ve hızlı bir yöntem benimsemiştir.

Sistemin önemli bir unsurunu oluşturan “aydınlatılmış

rıza/onam”ın bu gruptaki şüpheliler tarafından

verilemeyeceğini karine olarak kabul etmiştir.

Yaş küçüklüğü, akıl hastalığı, sağır ve dilsizlik hallerinde

bu usulün uygulanmasını uygun görmemiştir.

25

Suçun iştirak halinde işlenmesi (TCK md. 37-41) halindeşüphelilerin her birinin bu usulü kabul etmesigerekmektedir.

Seri muhakeme usulünün amacının uyuşmazlıkların basit,hızlı ve doğru bir şekilde çözülmesi olduğu gözetildiğindebu şartın aranmasının gerekçesi de kendiliğinden ortayaçıkmaktadır.

Diğer taraftan demokratik bir hukuk devletinde aynıkonuda farklı kararlar ve/veya yaptırımların ortaya çıkması,genelde devlete, özelde yargıya olan güvenisarsacağından bütün faillerin aynı usule tabi kılınmalarındakamu yararı bulunmaktadır.

26

Dolayısıyla iştirakin türü (TCK md. 37, 38,39) ne olursa olsun,

Şüphelilerden birinin bu usulü kabuletmemesi halinde,

Genel muhakeme usulüne göre hareketedilmesi zorunludur.

27

Şüphelinin çocuk, akıl hastası ve sağır vedilsiz olması seri muhakeme usulününuygulanmasına engel teşkil ettiğinden,

İştirak halinde işlenen suçlardan faillerindenbirinin bu grup kapsamında olması halinde,

Diğer faillerin aydınlatılmış rızasına/onamınarağmen, seri muhakeme usulüuygulanamaz.

28

Kanuna göre seri muhakeme usulünün

uygulanabilmesinin diğer bir koşulu

şüpheliye ulaşılabilmiş olmasıdır.

CMK md. 250/13; “Resmî mercilere beyan

edilmiş olup da soruşturma dosyasında yer

alan adreste bulunmama veya yurt dışında

olma ya da başka bir nedenle şüpheliye

ulaşılamaması halinde, seri muhakemeusulü uygulanmaz.”.

29

Kanun koyucunun uyuşmazlığı kısa süre içinde ve hızlı bir şekildeçözme amacının açıkça ortaya koyan bu hüküm gereğince;

►Kişinin yurt dışında olması,

► Resmî mercilere beyan edilmiş olup da soruşturma dosyasında yeralan adreste bulunamaması,

► Herhangi bir nedenle kendine ulaşılamaması halinde,

Bu usul uygulanmayacaktır.

Şüpheliye yukarıda belirtilen nedenlerle ulaşılamaması halinde, buhususa ilişkin Cumhuriyet savcısı tarafından bir tutanak düzenlenereksoruşturma dosyasına eklenmesi gerekmektedir.

30

31

Soruşturmaya konu suç ile ilgili olarak;

►Fail hakkında yeterli şüphe bulunması,

►Herhangi bir kovuşturma engelinin söz konusuolmaması,

► 250. maddedeki diğer şartların da bulunmasıhalinde,

Cumhuriyet savcısının seri muhakeme usulünüuygulaması zorunludur.

32

Bu çerçevede şüphelinin öncelikle haklarınhatırlatılması/öğretilmesi suretiyle davetedilmesi,

İkinci olarak seri muhakeme usulü hakkındabilgilendirilmesi,

Bilahare bu çerçevede bir tekliftebulunulması gerekmektedir.

33

34

Şüphelinin daha önce kolluk tarafından

bilgilendirilmiş olup olmadığına bakılmaksızın,

Cumhuriyet savcısı, şüpheliyi seri muhakeme

usulü hakkında bilgilendirmek ve teklifte

bulunmak üzere davet eder.

Davet; telefon, telgraf, faks, elektronik posta gibiiletişim araçlarından yararlanmak suretiyle de

gerçekleştirilebilir.

35

Davette;

►Hakkında … suçuyla ilgili soruşturma yürütüldüğü,

►Söz konusu suçun CMK’nın 250. maddesi uyarınca seri muhakeme

usulü kapsamına girdiği,

►Seri muhakeme usulü hakkında ayrıntılı bilgilendirmede

bulunulması ve sonrasında seri muhakeme usulünün uygulanmasının

teklifi için … tarihinde Cumhuriyet başsavcılığına davet edildiği,

►Varsa müdafisiyle birlikte davete icabet edebileceği,

►Mazeretsiz olarak gelmediği takdirde bu usulün uygulanmasından

vazgeçmiş sayılacağı,

hususlarının belirtilmesi ve söz konusu durumun belgelendirilmesi

gerekir. 36

Şüphelinin, mazeretsiz olarak davete

icabet etmemesi halinde, Cumhuriyet

savcısı tarafından buna ilişkin tutanak

düzenlenerek soruşturma dosyasına

eklenir.

37

Cumhuriyet savcısı seri muhakeme usulünün

uygulanmasını teklif etmeden önce davete icabet

eden şüpheliyi bu usul hakkında detaylı bir şekilde

bilgilendirir.

Bilgilendirme hukuka uygun ve tevsike elverişli olması

koşuluyla herhangi bir şeklide doğrudan Cumhuriyet

savcısı tarafından yapılır.

Şüpheli meramını anlatabilecek ölçüde Türkçe

bilmiyorsa veya engelli ise CMK md. 202

çerçevesinde hareket edilir.

38

İsnat edilen eylem, eylemin oluşturduğu suç ile bu suçun seri muhakeme usulü kapsamınagirdiği,

Kamu davasının açılması için yeterli şüphenin bulunduğu,

Özgür iradesiyle ve müdafi huzurunda kabul ettiği takdirde bu usulün uygulanacağı vecezanın yarı oranında indirileceği,

Teklif edilen yaptırım hakkında talep doğrultusunda mahkemenin hüküm kuracağı, bu hükmekarşı itiraz yoluna başvurabileceği,

Teklifi kabulün ancak müdafi huzurunda gerçekleştirilebileceği, seçtiği bir müdafi yoksa istemi aranmaksızın kendisine bir müdafi görevlendirileceği,

39

Mahkeme tarafından hüküm verilene kadar her aşamada seri muhakeme usulünden vazgeçebileceği,

Mahkemece verilen hükmün adli siciline kaydedileceği,

Bu usulü kabul etmediği takdirde genel hükümlere göre iddianame düzenlenerek hakkında kamu davası açılacağı,

Seri muhakeme usulünü kabul ettiğine ilişkin beyanları ile bu usulün uygulanmasına dair diğer belgelerin, takip eden soruşturma ve kovuşturma işlemlerinde delil olarak kullanılamayacağı.

40

Seri muhakeme usulüne davet ve bilgilendirmeaşamalarına müteakip,

Hazır olan şüpheliye Cumhuriyet savcısı tarafından;

► Uygulanacak yaptırımların somut olarak neolacağı açıkça belirtilmek suretiyle (ceza, varsagüvenlik tedbiri ve uygulanması benimsenmişsehükmün açıklanmasının geri bırakılması, seçenekyaptırım veya hapis cezasının ertelenmesi),

Seri muhakeme usulünün uygulanması teklif edilir.

41

Teklif edilecek yaptırım belirlenirken;

► Cumhuriyet savcısı TCK md. 61/1’i gözeterek alt veüst sınır içinde temel cezayı tespit edecek,

► Bu cezayı ½ oranında indirecektir.

➢ Temel ceza belirlenirken fiile bağlı artırım ve indirimnedenleri dikkate alınmaz. (örneğin; suça teşebbüs,yardım etme, olası kast, zincirleme suç)

42

Diğer taraftan belirlenen bu cezaya ilişkin olarak,koşulların bulunması hâlinde;

► Cumhuriyet savcısı tarafından, CMK md. 231’e göreHAGB uygulanabileceği gibi,

►Sonuç cezanın hapis olarak belirlenmesi durumunda;

⁕ Hapis cezası, TCK md. 50 gereğince seçenekyaptırımlara çevrilebilecek ya da

⁕ TCK md. 51 gereğince ertelenebilecektir.

43

Teklif sonrasında talebi halinde şüpheliye teklifi değerlendirmesi için 1 ayı aşmamak

üzere makul bir süre verilir

44/

26

Teklifin müdafii huzurunda özgür iradeylekabulü halinde bu usul uygulanır.

Şüphelinin teklifi kabul esnasında bir müdafiiyoksa istem üzerine veya re’sen barodan birmüdafi görevlendirmesi istenir.

Şüpheli ile müdafiin iradelerinin çelişmesihalinde, şüphelinin iradesine uyulur.

45

Şüphelinin teklifi açıkça reddetmesi veya

süre aldıktan sonra mazereti olmaksızın

belirlenen sürede gelmemesi veya bu

usulün uygulanmasını kabul etmediğini

bildirmesi durumunda soruşturmaya genel

hükümlere göre devam edilir.

Bu durumda Cumhuriyet savcısı tarafından

buna ilişkin bir tutanak düzenlenerek,

soruşturma dosyasına eklenir.46

Şüpheli iddianamenin düzenlenmesine

kadar Cumhuriyet savcısına

başvurarak hakkında seri muhakeme

usulünün uygulanmasını talep edebilir.

Bu durumda Cumhuriyet savcısı

tarafından seri muhakeme usulü

uygulanır.

47

Şüphelinin müdafisi huzurunda teklifi kabul etmesi halinde, bunailişkin “Seri Muhakeme Usulü Kabul Tutanağı” düzenlenir.

Kabul Tutanağında;

►Şüpheliye isnat edilen eylem,

►Şüphelinin kabul beyanı,

►Belirlenen sonuç ceza ve/veya güvenlik tedbiri,

►Uygulandığı takdirde CMK’nın 231. maddesi gereğince verilenhükmün açıklanmasının geri bırakılması kararına,

►TCK’nın 50. maddesi uyarınca çevrilen seçenek yaptırıma,

►TCK’nın 51. maddesine göre verilen hapis cezasının ertelenmesine,

ilişkin hususlar yer alır.

Kabul tutanağı; Cumhuriyet savcısı, şüpheli ve müdafi tarafındanimzalanır.

48

Cumhuriyet savcısı görevli mahkemeye

hitaben yazacağı bir talepname ile şüpheli

hakkında seri muhakeme usulünün

uygulanarak hüküm kurulmasını talep eder.

49

Talepnamede yer alması zorunlu unsurlar;

Şüphelinin kimliği ve müdafii,

Mağdur veya suçtan zarar görenlerin kimliği ile varsa vekili veya kanuni temsilcisi,

İsnat olunan suç ve ilgili kanun maddeleri,

İsnat olunan suçun işlendiği yer, tarih ve zaman dilimi,

Şüphelinin tutuklu olup olmadığı; tutuklanmış ise, gözaltına alma ve tutuklama tarihleri ile bunların süreleri,

50

İsnat olunan suçu oluşturan olayların özeti,

CMK md. 250/3’te belirtilen şartların gerçekleştiği,

Belirlenen yaptırım ile CMK md. 250/5 ve 6 uygulanmış ise bunlara ilişkin hususlar ve güvenlik tedbirleri.

51

52

Cumhuriyet savcısı, görevli mahkemeden usulünün uygulanmasını yazılı olarak talep eder

ve şüpheli ile müdafi aynı gün görevli mahkemeye yönlendirilir.

Mahkeme, talepnamenin verildiği gün;

►Talepnameyi derhal inceler,

►Şüpheliyi müdafi huzurunda seri muhakeme usulü ile ilgili olarak dinler,

►Usulü sonuçlandırır.

54

SERİ MUHAKEME USULÜNÜN

UYGULANMASINDA MAHKEMECE

YAPILABİLECEK İŞLEMLER

TALEPNAMENİN EKSİKLİKLERİN İKMALİ İÇİN CUMHURİYET

BAŞSAVCILIĞINA GÖNDERİLMESİ

TALEBİN REDDİ

TALEPTE BELİRLENEN YAPTIRIM

DOĞRULTUSUNDA HÜKÜM

KURULMASI

55

Mahkeme;

►Talepnamenin Yönetmeliğin 12 nci maddesine aykırı düzenlendiği,►Belirlenen yaptırımda maddi hata yapıldığı,►Yaptırım hakkında, CMK md. 231, TCK md. 50 ve 51 uygulanmış, ancaksöz konusu maddelerin uygulanması için gerekli olan objektif koşullarınsağlanmadığı,

➢ Eşya veya kazanç müsaderesine ilişkin talepte bulunulmadığı,➢ Tekerrür hükmünün koşulları bulunmasına rağmen uygulanmadığı ya da

hatalı uygulama yapıldığı,

Kanaatine varması halinde, eksikliklerin tamamlanması veya söz konusuhataların giderilmesi için evrakı Cumhuriyet başsavcılığına geri gönderir.

Cumhuriyet savcısı bu durumda belirtilen eksiklikleri tamamladıktansonra, yeniden bir talepname düzenleyerek mahkemeye gönderir.

56

Mahkeme şüpheliyi müdafi huzurunda serimuhakeme usulü ile ilgili dinledikten sonra;

İsnat olunan suçun seri muhakeme kapsamındaolmadığı ve CMK md. 250/3’teki şartlarıngerçekleşmediği kanaatine varması halinde,

► Talebi reddeder ve soruşturmanın genel hükümleregöre sonuçlandırılması amacıyla dosyayı Cumhuriyetbaşsavcılığına gönderir.

► Bu durumda Cumhuriyet savcısı tarafındansoruşturma genel hükümlere göre sonuçlandırılmakzorundadır.

57

Mahkeme şüpheliyi müdafi huzurunda seri muhakeme usulü ile ilgilidinledikten sonra;

► Eylemin seri muhakeme usulü kapsamında olduğunu,► Bu usulün şüpheliye Kanunda öngörülen koşullar çerçevesinde teklifedildiğini,► Şüphelinin bu teklifi müdafi huzurunda özgür iradesiyle kabul ettiği,

kanaatine varırsa, talepte belirlenen yaptırım doğrultusunda hükümkurar.

Mahkeme, hüküm kurmadan önce, yeni delil toplayamaz ve tanıkdinleyemez.

58

Mazeretsiz olarak mahkemeye gelmeyenşüpheli, bu usulden vazgeçmiş sayılır (CMK md.250/9).

Şüpheli mahkemece hüküm kurulana kadar buusulden vazgeçebilir.

Söz konusu durumlarda soruşturmanın genelhükümlere göre sonuçlandırılması amacıyladosya Cumhuriyet başsavcılığına geri gönderilir(CMK md. 250/10).

59

Cumhuriyet savcısının talebi doğrultusundamahkemece kurulan hükme itiraz edilebilir(CMK md. 250/14, 267-271).

Yaptırım çeşidi istinaf ve/veya temyiz kanunyolu kapsamına girse dahi bu yollarabaşvuramaz.

Bununla birlikte koşulların bulunması halinde“kanun yararına bozma (CMK md. 309” veya“yargılanmanın yenilenmesi (CMK md. 311-323)” olağanüstü kanun yollarına gidilebilir.

60

► Seri muhakeme usulüne tâbi olduğusoruşturma dosyasından açıkça anlaşılanişlerde bu usul uygulanmaksızın düzenleneniddianame iade edilir (CMK md. 174/1-c).

► İade kararına Cumhuriyet savcının itirazetmemesi veya itiraz etmekle birliktereddedilmesi halinde, CMK md. 250çerçevesinde seri muhakemeprosedürünün uygulanması zorunludur.

61

Seri muhakeme usulünün herhangi birsebeple tamamlanamaması veyasoruşturmanın genel hükümlere göresonuçlandırılması amacıyla Cumhuriyetbaşsavcılığına gönderilmesi hallerinde;

►Şüphelinin seri muhakeme usulünü kabulettiğine ilişkin beyanları ile bu usulünuygulanmasına dair diğer belgeler takipeden soruşturma ve kovuşturma işlemlerindedelil olarak kullanılamaz (CMK md. 250/10).

62

7188 sayılı Kanun Geçici md 5/1-c ve dgereğince;

“c) 250’nci maddede düzenlenen seri muhakeme usulüile 251 ve 252’nci maddelerde düzenlenen basityargılama usulüne ilişkin hükümler, 1/1/2020tarihinden itibaren uygulanır.

.” d) 1/1/2020 tarihi itibarıyla kovuşturma evresinegeçilmiş, hükme bağlanmış veya kesinleşmiş dosyalardaseri muhakeme usulü ile basit yargılama usulüuygulanmaz

63