TÜTÜNÜN TARİHÇESİ

TÜTÜNÜN TARİHÇESİTÜTÜNÜN TARİHÇESİ

Prof. Dr. Y. İzzettin BarışProf. Dr. Y. İzzettin Barış

Tütün Kullanım TürleriTütün Kullanım TürleriSigaraSigaraCigarCigarKıyılmış tütünKıyılmış tütünNargile Nargile Tütün cikletiTütün cikletiBidis (Asya ve Hindistanda)Bidis (Asya ve Hindistanda)PipoPipoKuru ince kıyılmış tütün ( Tütün EnfiyesiKuru ince kıyılmış tütün ( Tütün EnfiyesiKreteksKreteksMaraş Otu.Maraş Otu.

Osmanlı’da : Murat IVOsmanlı’da : Murat IV

12 kız çocuğu oldu. 13. erkek olunca12 kız çocuğu oldu. 13. erkek olunca Cibali’de Gemide kutlama yapılırkenCibali’de Gemide kutlama yapılırken yangın çıktı. Murat IV. Tütünü veyangın çıktı. Murat IV. Tütünü ve buna uymayan 20.000 öldürttü.buna uymayan 20.000 öldürttü. İçki, Tütün, Esrar içimi yasak.İçki, Tütün, Esrar içimi yasak.

Bekri Mustafa ile arkadaşlık>>> alkolizm. Bekri Mustafa ile arkadaşlık>>> alkolizm. Delirium Tremenes’ten ölüm. Delirium Tremenes’ten ölüm. 7 Kasım l996.da 4207 sayısı yasa TBMM.çıktı7 Kasım l996.da 4207 sayısı yasa TBMM.çıktı

Kuzey Güney AmerikaKuzey Güney AmerikaİÖ 6000 Tütün bitkisi üretimi başladı.İÖ 6000 Tütün bitkisi üretimi başladı.

İÖ 1 Yerliler tütün içmeye başladılarİÖ 1 Yerliler tütün içmeye başladılar

1492 Columbus Küba’da tütünü buldu ve 1492 Columbus Küba’da tütünü buldu ve Avrupaya taşıdı.Avrupaya taşıdı.

1531 Avrupadan gelenler Santa 1531 Avrupadan gelenler Santa Dominigo’da tütün ekmeye başladılar.Dominigo’da tütün ekmeye başladılar.

1612 Amerikada ticari tütün üretimi1612 Amerikada ticari tütün üretimi

1800 Kanada’da tütün üretimi başladı.1800 Kanada’da tütün üretimi başladı.

1800 Amerikada sigara makinası yapıldı1800 Amerikada sigara makinası yapıldı

ABD.ABD.1900 RJReynolds “Camel “ ile modern 1900 RJReynolds “Camel “ ile modern sigara üretimine başladı.sigara üretimine başladı.1939 Ochner Sigara-Akc.Kanseri ilişkisini 1939 Ochner Sigara-Akc.Kanseri ilişkisini ortaya koydu.ortaya koydu.1963R. Digest, sigara-kanser ilişkisini 1963R. Digest, sigara-kanser ilişkisini gösteren karikatürleri yayınlamaya başladıgösteren karikatürleri yayınlamaya başladı1964 ABD.sigaranın erkeklerde Akc.Ca. 1964 ABD.sigaranın erkeklerde Akc.Ca. Yaptığını kabul etti.Yaptığını kabul etti.1994 de ABD Sigara Şirketlerinin CEO’ları 1994 de ABD Sigara Şirketlerinin CEO’ları kongrede,, nikotinin alışkanlık yapmadığını kongrede,, nikotinin alışkanlık yapmadığını şahitlik ettiler. şahitlik ettiler.

AfrikaAfrika1560 Portekiz,İspanya denizcileri Afrika’nın doğu 1560 Portekiz,İspanya denizcileri Afrika’nın doğu ülkelerine tütün taşımaya başladılar.ülkelerine tütün taşımaya başladılar.1650 Avrupalı göçmenler, Güney Afrika’da tütün 1650 Avrupalı göçmenler, Güney Afrika’da tütün ürettiler ve bunu para gibi kullandılar.ürettiler ve bunu para gibi kullandılar.1700 Afrikalı zenciler, ABD. de tütün üretiminde 1700 Afrikalı zenciler, ABD. de tütün üretiminde çalıştırıldılar.çalıştırıldılar.1993.Güney Afrika Tütün ürünleri düzeltme 1993.Güney Afrika Tütün ürünleri düzeltme (amendment) tasarısını kabul etti.(amendment) tasarısını kabul etti.2002 Güney Afrika WHO.nun Tütün Çerceve 2002 Güney Afrika WHO.nun Tütün Çerceve alaşmasını kabul etti.alaşmasını kabul etti.

Değişik Kıtalarda: ASYADeğişik Kıtalarda: ASYA1530 yılında Çin’de başladı1530 yılında Çin’de başladı

1600 yılında Japonya ve Filipinler.1600 yılında Japonya ve Filipinler.

1601 Fang Yizbi, uzun süre sigara içmenin 1601 Fang Yizbi, uzun süre sigara içmenin akciğerleri çürüttüğünü iddia etti.akciğerleri çürüttüğünü iddia etti.

1658 Çin Tianjin Anlaşması ile gümrüksüz 1658 Çin Tianjin Anlaşması ile gümrüksüz ithal.ithal.

1900 tüm tütün tekelleri Çin’e girdi.1900 tüm tütün tekelleri Çin’e girdi.

1950 Çin’de Tekel devri.1950 Çin’de Tekel devri.

1981 Japonyada P.İçicilik Tehlikeli1981 Japonyada P.İçicilik Tehlikeli

OkyonusyaOkyonusya

1769.Kaptan James Cook,Yeni 1769.Kaptan James Cook,Yeni Zelandaya geldiği zaman pipo Zelandaya geldiği zaman pipo kullanıyordu.Onlara tanıştırdı.kullanıyordu.Onlara tanıştırdı.

1788 Avustralya’ya ilk tütün taşıyan 1788 Avustralya’ya ilk tütün taşıyan gemi geldi.1987 Viktoria’da ilk kez gemi geldi.1987 Viktoria’da ilk kez tütün vergisi kondu.Bu bir nevi tütün vergisi kondu.Bu bir nevi yasaklama idi.yasaklama idi.

Avrupa ve Orta-DoğuAvrupa ve Orta-Doğu1500.Mısırdan getirtilen tütün ile ilk kez 1500.Mısırdan getirtilen tütün ile ilk kez Türkler onunla tanıştı.Türkler onunla tanıştı.

1558 Tütün fidanı ekim için Avrupaya 1558 Tütün fidanı ekim için Avrupaya getirildi fakat ekim başarılı olmadı.getirildi fakat ekim başarılı olmadı.

1566 J.Nicot, tütün tohumlarını Kralice C. 1566 J.Nicot, tütün tohumlarını Kralice C. Medici’ye gönderdi.Medici’ye gönderdi.

1604 Kral James I Tütün kullanımına karşı 1604 Kral James I Tütün kullanımına karşı geldi.geldi.

1614 U.K.da 7.000 tütün dükkanı açıldı1614 U.K.da 7.000 tütün dükkanı açıldı

RUSYARUSYA1710.Deli Petro : Halkının Avrupalılara 1710.Deli Petro : Halkının Avrupalılara benzemesi için, içki, sigara, kahve benzemesi için, içki, sigara, kahve içmelerini önerdi.içmelerini önerdi.1761 Hill, tütünü enfeyi gibi kullananlarda 1761 Hill, tütünü enfeyi gibi kullananlarda nasal kanser geliştiğini gösterdi.nasal kanser geliştiğini gösterdi.1800 Alman. ST Soemmering,pipo 1800 Alman. ST Soemmering,pipo kullananlarda dudak kanserikullananlarda dudak kanseri1833 Kibrit bulundu1833 Kibrit bulundu1950-60 İng. Doll ve ark. 41.000 İngiliz 1950-60 İng. Doll ve ark. 41.000 İngiliz Dr.üzerinde yaptığı araştırma ile sigaraya Dr.üzerinde yaptığı araştırma ile sigaraya bağlı 28 hst. Tespit ettilerbağlı 28 hst. Tespit ettiler

TBBM. Sigara ile ilgili yasanın TBBM. Sigara ile ilgili yasanın çıkarılışıçıkarılışı

7 Kasım l996 günü çıkarılan 4207 7 Kasım l996 günü çıkarılan 4207 sayılı yasa.sayılı yasa.

Bu yasanın çıkmasında emeği geçen, Bu yasanın çıkmasında emeği geçen, Dr. Nazmi Bilir, Dr. Elif Dağlı, Dr. Dr. Nazmi Bilir, Dr. Elif Dağlı, Dr. Feyza Erkan, Dr. A Fevzi İnceöz, Feyza Erkan, Dr. A Fevzi İnceöz, İsmet Bilgin.İsmet Bilgin.

En Çok Sigara içen, tüketen ve En Çok Sigara içen, tüketen ve üreten Ülkelerüreten Ülkeler

Bosna Hersek, Çin, İspanya, Bosna Hersek, Çin, İspanya, Şili,RusyaŞili,Rusya

En Çok sigara tüketen ülkeler:Çin En Çok sigara tüketen ülkeler:Çin Çin, USA,Japon,Rusya,EndenozyaÇin, USA,Japon,Rusya,Endenozya

2000 yılında 2.1 milyon,2025 te 3 2000 yılında 2.1 milyon,2025 te 3 milyon.milyon.

En çok sigara üretenler : En çok sigara üretenler : ASD,Brezilya,Çin, Hindistan,RusyaASD,Brezilya,Çin, Hindistan,Rusya

En Önemli Sigara Şirketleri :En Önemli Sigara Şirketleri :

BAT, BAT,

JTİJTİ

Philips MorrisPhilips Morris

Sigara kaçakçılığını Sigara kaçakçılığını Destekleyen Ülkeler Destekleyen Ülkeler

Kolombia, Kolombia,

Romanya, Romanya,

Belçika,Belçika,

İspanya, İspanya,

İtalyaİtalya

Kazakistan, Kazakistan,

Nijerya, Nijerya,

Brezilya, Arjantin, BulgaristanBrezilya, Arjantin, Bulgaristan