Voorbeeld zBetaalautomaat bank klant betaalautomaat objecten (“wie”) interface (“wat”)...

Voorbeeld

Betaalautomaat

bank klant

betaalautomaat

objecten(“wie”)

interface(“wat”)

service-punt(“waar”)

“Black box”

Betaalautomaat

bank klant

betaalautomaat

computer flappentap

communicatiesysteem

en decompositie

hiërarchischedecompositie

in 2 lagen

Voorbeeld 3-laags hiërarchische decompositie

Blair Schröder

EU-topoverleg

tolk E-F tolk F-D

berichtendienst

secretary Sekretär

fax

peer-overleg

peer-overleg

peer-overleg

Standaardmodel

ISO-OSI Referentiemodel

ISO = International Standards OrganizationO = OpenS = SystemsI = Interconnection

van verschillende merken

m.b.t. telematica

Terminologie

medium

protocolinterface

peer

niveau nProtocol

Data Unit

service provider

niveau nService

Data Unit

Verloop van het protocol

service user

niveau nProtocolCtrl Info

niveau n-1Service

Data Unit

Data

niveau nProtocolCtrl Info

niveau nService

Data Unit

Data

niveau nProtocol

Data Unit

niveau n-1Service

Data Unit

Protocol-beschrijving

protocolentiteit

geboden dienstenaan bovenliggende laag

gevraagde dienstenvan onderliggende laag

communicatiemet peer

ISO-OSI 7-lagenmodel

76543210

medium (draad, glasvezel, radio, ...)

fysiek

data link

netwerk

transport

sessie

presentatie

applicatie

ISO-OSI 7-lagenmodel

medium

fysiek

data link

netwerk

transport

applicatie

versturen van bits

versturen van frames over een LAN

communicatie tussen computers

communicatie tussen processen

file transfer, WWW, e-mail, ...

versturen van signaal

ISO-OSI Reference model

OSI is niet een protocol-beschrijvingmaar biedt houvast door vaste terminologie

ik heb een goed ideevoor een nieuw protocol......voor de netwerk-laag!

TCP/IP isgrondslag van“het” Internet

Voorbeeld protocollen

medium

fysiek

data link

netwerk

transport

applicatie

IP

(ISDN)

TCP

HTTP FTP SMTP

V34

Internet Protocol

Transmission Control Protocol

HyperText/File/Mail Transfer Protocol

Standaardisatie-strijdISO

OSI-model

fysiek

data link

netwerk

transport

applicatie

IP

TCP

IETF protocollen

host-to-network

internet

transport

applicatie

IETF TCP/IP model

wij gaan mooiniet jullie model

gebruiken!

Media

Via een draad“Twisted pair”

2 gevlochten koperdraadjes

Coax-kabelkern met afscherming

Glasvezel-kabelbuigzame lichtgeleider

De fysieke laag

Hoe kun je media en signalen gebruikenom bits te transporteren?

Fysieke protocol-laag

Doel: realisatie van een bit-stream

medium (draad, glasvezel, radio, ...)

fysieke laag

Fysieke protocol-laag

Functies:Modulatie/demodulatie

bits naar signaal-elementen en terugMultiplexing

meerdere verbindingen via één mediumSynchronisatieRelaying

De datalink-laag

Hoe kun je een betrouwbare verbinding maken in punt-naar-punt netwerken?

Datalink protocol-laag

Doel: realisatie van een betrouwbare verbinding

medium

fysieke laag

datalinklaag

Datalink protocol-laag

Functies:Verdeling in framesFoutdetectie en -correctieHer-transmissie (na gedetecteerde fouten)Flow control

(voorkomt overstroming)Access control

(bij gemeenschappelijk medium)

Medium Access

Hoe kun je met z’n allen één draadgebruiken?

De netwerk-laag

Hoe kun je netwerken die intern direct verbonden zijn, met elkaar koppelen?

Netwerk protocol-laag

Doel: versturen van packets tussen computers in verschillende netwerken

medium

fysieke laag

datalinklaag

netwerklaag

signaal

bit

frame

packet

naam van verstuurde ding

hostnetwerk

host

hosthost

host

host

netwerk

host

host

netwerkhost

hosthostrouter

netwerkhost

host

host

host

hostrouter

router

host

host

router

router

router

Opbouw van eeninter-netwerk

router

Router (= Switch = Gateway)

Functie van een router: store and forward:accepteer packets en stuur ze door...

netwerkhost

host

host

router

routerrouter

naar host van bestemmingof anders...

naar de andere router

of, als er meerdere zijn, naar de beste

Voorbeeld netwerklaag:IP = Internet Protocol

Hoe werkt het Internet Protocol?

Opbouw IP-packet

adres afzender

versie

headlen type packet length

identificatie fragment nr

time to live protocol header checksum

adres bestemming

evt. opties (afhankelijk van headlen)

frame

32 bits

5 words

<13 words

<65k bytes

wordtelke stapverlaagd;voorkomt

rondzingen

getal . getal . getal . getal

131 . 211 . 80 . 7

Opbouw IP-adres

0 netwerk host

10 netwerk host

110 hostnetwerk

1110 multicast-groep

11110 gereserveerd

126 netwerken à 16M hosts

16k netwerken à 64k hosts

2M netwerken à 254 hosts

routers hebbenmeerdere

IP-adressen!

Internet Control Message Protocol

Bij problemen, bijvoorbeeld host onbereikbaar time-to-live is nul geworden checksum klopt niet

wordt het packet weggegooid engaat er een foutmeldings-packet terug naar de afzender

De transport-laag

Hoe kunnen processen over een netwerk communiceren?

Transport protocol-laag

Segmenteren van continue datastroom in afzonderlijke segmenten

Herstel van in netwerk-laag kwijtgeraakte packets, aflevering in volgorde

Adresseren van aparte processen (eventueel meerdere) op host

Voorbeeld transport-laag:TCP = Transport Control Protocol

Service access points:IP-adres plus “poort”

16-bits nummervan een proces

niet te verwarrenmet de hardware-term!

De applicatie-laag

Wat zullen we eens voor leuks gaan doen met dat Internet ?

FTP: File transfer protocol

Server accepteert op poort 20 verbinding met een client en leest een regel tekst.

Is het eerste woord “dir”, dan stuurt-ie een directory-listing naar de client

Is het eerste woord “get”, dan stuurt-iede inhoud van het tweede woord

Is het eerste woord “put”, dan ontvangt-ie een file

enz. protocol: afspraak wat de reactiezal zijn bij diverse berichten

DNS: Domain name server

Server accepteert op poort 53 verbinding met een client en leest een regel tekst.

Dat moet een domein-adres zijn,bijvoorbeeld “infix.cs.uu.nl”

Hij antwoordt wat het overeenkomstigeIP-adres is: “131.211.80.7”

Telnet: “tele-werken”

Server accepteert op poort 23 verbinding met een client en leest een regel tekst.

Dat moet een commando zijnHij stuurt de output daarvan terug

SMTP: Simple MailTransfer Protocol

Server accepteert op poort 25 verbinding met een client en leest regels tekst.

De eerste regel is, geheel volgens protocol, de tekst “HELO”

Vervolgens ontspint zich, volgens protocol, een hele dialoog, waarmee mail uitgewisseld wordt

En nog veel meer protocollen...

HTTP (op poort 80)Hyper Text Transfer Protocol

NNTP (op poort 119)Network News Transfer Protocol

IRCInternet Relay Chat