View
1.108
Download
1
Category
Tags:
Preview:
DESCRIPTION
Short lecture slides (in Dutch) on adaptations, and what they are in an evolutionary context (and what they are not).
Citation preview
Dominique AdriaensDominique AdriaensUniversiteit GentUniversiteit GentVakgroep BiologieVakgroep Biologie
dominique.adriaens@ugent.be
www.fun-morph.ugent.be
1/14
Zijn evolutieve veranderingen Zijn evolutieve veranderingen adaptaties?adaptaties? Oorsprong van die gedachte?Oorsprong van die gedachte?
‘survival of the fittest’
Is dat zo?Is dat zo? Neutrale evolutie Adaptieve evolutie
2/14
Wat is een adaptatie?Wat is een adaptatie? Kenmerk dat fitness bevordert?Kenmerk dat fitness bevordert?
Wat is fitness? Kans tot voortplanting
Is een adaptatie dan bevordering van fitness? Niet noodzakelijk
Adaptatie vs fitness?Adaptatie vs fitness? Fitness op niveau van organisme Adaptatie op niveau van een apparaat
op niveau van prestatie
3/14
Wat is een apparaat?Wat is een apparaat? Functionerend systeemFunctionerend systeem
Functioneel verbonden componenten Bvb kaakapparaat bij leeuwen
4/14
© Steve Spangler
Wat is een apparaat?Wat is een apparaat? ComponentenComponenten
Skelet Onderkaak, Schedel, Tanden
Spieren Kaaksluiters, Kaakopeners,
Kaakstabilisatoren Zenuwen
Spieractivatie Bloedvaten
Groei van skelet, bevoorrading van spieren
5/14
Ellenberger et al., 1949
Adaptatie kaakapparaat carnivorenAdaptatie kaakapparaat carnivoren Grotere kaakspierenGrotere kaakspieren
Krachtiger bijten Grotere prooien Minder energie verspillen bij doden van een prooi
Forser skeletForser skelet Beter krachten kunnen weerstaan Groter volume kaakspier kunnen huizen
Langere hoektandenLangere hoektanden Beter prooien kunnen doden
6/14
Meer kans tot verzamelen van voedsel, overleven, voortplanten ?
Verhoogde prestatie tot bijten !
Grote katachtigen voldoen hieraan!Grote katachtigen voldoen hieraan! Sabeltand-katachtigenSabeltand-katachtigen
Binnen echte carnivore zoogdieren 3 families:
Felidae Barbourofelidae Nimravidae
Binnen buideldieren 2 families
Thylacosmilidae Borhyaenidae
7/14
Adaptatie? jaFitness? allemaal † !!!
Wanneer dan wel verhoging van Wanneer dan wel verhoging van fitness?fitness? … … als totaalbeeld OK is!als totaalbeeld OK is!
Antagonistische prestatiesAntagonistische prestaties Bvb hard bijten versus snel bijten
Mechanisch gezien werken beide elkaar tegen
8/14
Inwerkende kracht
scharnier
Uitgeoefende krachtmachtarmlastarm
Als lastarm/machtarm stijgt: Uitgeoefende kracht daalt Verplaatsing van punt P wordt groter
P
Uitgeoefende krachtP
Wanneer dan wel verhoging van Wanneer dan wel verhoging van fitness?fitness? … … als totaalbeeld OK is!als totaalbeeld OK is!
Groter prooien vangenGroter prooien vangen Bevorderd als predator groter is
Sabeltandkatachtigen evolutie naar grote vormen
MAAR: Groter lichaam = meer biomassa = meer voedsel
nodig voor metabolisme Vertoont een bovengrens Algemene trend naar extinctie van giganten
9/14Energiebalans moet positief zijn !
Specialisatie versus adaptatieSpecialisatie versus adaptatie adaptatie = specialisatieadaptatie = specialisatie
adaptieve evolutie niet elke specialisatie = adaptatieniet elke specialisatie = adaptatie
neutrale evolutie vb 7 halswervels bij zoogdieren
10/14
12 3 4 5 6
7
Specialisatie als bijproduct van Specialisatie als bijproduct van adaptieve evolutieadaptieve evolutie ‘‘spandrels’spandrels’
11/14
San Marco Cathedral (Venice)San Marco Cathedral (Venice)
Hoe weten of adaptatie?Hoe weten of adaptatie? testen (van impact op prestatie)testen (van impact op prestatie)
vb nek van giraf
12/14
DUS ... alternatieve hypothese?DUS ... alternatieve hypothese?
gebruik van nek om op grotehoogte te voeden = spandrel
gebruik van nek om op grotehoogte te voeden = spandrel
meestal op die hoogte !
© Terence Geurts© Terence Geurts
‘nek is een wapen om te vechten’‘nek is een wapen om te vechten’
© docspotter© docspotter
Adaptatie = ...Adaptatie = ... een evolutieve specialisatieeen evolutieve specialisatie
ontstaat als nieuw kenmerk haren bij zoogdieren
ontstaat als wijziging van bestaand kenmerk pluimen bij vogels
13/14
ArchaeopteryxArchaeopteryx
SinosauropteryxSinosauropteryx
Adaptatie = ...Adaptatie = ... situeert zich op niveau van functionerend situeert zich op niveau van functionerend
apparaatapparaat adaptatie zorgt voor een verhoging in prestatie
haren én pluimen zorgen voor behoud van lichaamstemperatuur
kan positieve invloed hebben op fitnesskan positieve invloed hebben op fitness
14/14
© www.westernsnowyplover.org© www.westernsnowyplover.org
© Dave Massey© Dave Massey
Recommended