Wydział Inżynierii Mechanicznej i Robotyki ZOD w Mielcu

1

Inauguracjaroku akademickiego 2009/2010

w Zamiejscowym Ośrodku DydaktycznymAkademii Górniczo-Hutniczej

w Mielcu

Mielec 26 września 2009

Wydział Inżynierii Mechanicznej i RobotykiZOD w Mielcu

2

Zbigniew Witold ENGEL

„ZNACZENIE MECHANIKI NA TLE JEJ HISTORII”

Wydział Inżynierii Mechanicznej i Robotyki

ZOD w Mielcu

3

Wydział Inżynierii Mechanicznej i Robotyki

ZOD w Mielcu

MECHANIKA, jako dziedzina podstawowa wiedzy ścisłej o przyrodzie nieożywionej

zwanej fizyką lub według Newtona „filozofią przyrody” zajmuje się badaniem ruchu jako najprostszego i najczęstszego

ze zjawisk (zdarzeń) w przyrodzie.

4

Wydział Inżynierii Mechanicznej i Robotyki

ZOD w Mielcu

MAX von LAUE (1879 – 1960)

„NA POCZĄTKU BYŁA MECHANIKA. MECHANIKA STANOWI PODSTAWĘ DLA KAŻDEJ KONSTRUKCJI TECHNICZNEJ,

ZNAJDUJE ZASTOSOWANIA W RÓŻNYCH NAUKACH…”

(w monografii: HISTORIA FIZYKI)

5

Wydział Inżynierii Mechanicznej i Robotyki

ZOD w Mielcu

Co daje nam ta mechanika ?

„Stanowi podstawę dla każdej konstrukcji technicznej, sięga tym samym głęboko w życie codzienne. Znajduje zastosowanie w naukach

biologicznych np. jako mechanika ruchów organizmów lub przy procesie słyszenia.

Zawiera naukę o elastycznym odkształcaniu się ciał, obejmuje prądy w cieczach i gazach oraz naukę o drganiach sprężystych i falach

jakie w ciałach zachodzić mogą”

6

Wydział Inżynierii Mechanicznej i Robotyki

ZOD w Mielcu

MECHANIKA

jest dyscypliną o charakterze podstawowym dla PRZYRODOZNAWSTWA,

a jej rozwój jest elementem postępu

i nowoczesnego myślenia w naukach

PRZYRODNICZYCH i TECHNICZNYCH

7

Wydział Inżynierii Mechanicznej i Robotyki

ZOD w Mielcu

W przełomowych okresach rozwoju nauki zawsze daje się zauważyć

równoległy a nawet wyprzedzający rozwój MECHANIKI

8

Wydział Inżynierii Mechanicznej i Robotyki

ZOD w Mielcu

MECHANIKA STOSOWANA

„Spośród nauk przyrodniczych, które stanowią fundament wszelkich gałęzi

techniki współczesnej, a zwłaszcza przemysłu maszynowego i budowlanego,

na pierwszy plan wybija się jedna z najstarszych nauk ścisłych

zwana mechaniką”.

(Polska Encyklopedia Mechaniki, IW SIMP)

9

Wydział Inżynierii Mechanicznej i Robotyki

ZOD w Mielcu

„Mechanika kroczy bez wątpienia na czele tych nauk, które tworzą pomost

między wiedzą czystą, dążącą do poznania bez względu na bezpośredni

pożytek dla ludzkości, a techniką, tj. umiejętnością zużytkowania materii

i sił przyrody dla celów kultury” (Wykład marzec1928, Politechnika Warszawska ,M.T.Huber)

10

Wydział Inżynierii Mechanicznej i Robotyki

ZOD w Mielcu

Wykorzystanie praw mechaniki (niepisanych) sięga dalekiej starożytności.

Nie wiemy kiedy po raz pierwszy użyto: klina, dźwigni, rolki, równi pochyłej.

Kilka tysięcy lat przed naszą erą prowadzono prace budowlane na wielką skalę np. piramidy.

Umiejętności dawnych budowniczych świadczą o rozumieniu przez nich

podstawowych praw mechaniki.

11

Wydział Inżynierii Mechanicznej i Robotyki

ZOD w Mielcu

12

Wydział Inżynierii Mechanicznej i Robotyki

ZOD w Mielcu

13

Wydział Inżynierii Mechanicznej i Robotyki

ZOD w Mielcu

Z HISTORII MECHANIKI- ok. 350 r. p.n.e: Arystoteles – pierwsze pisane prace z mechaniki;

- ok. 250 r. p.n.e: Archimedes - dźwignia, środek masy ciała, wypór hydrostatyczny;

- 1 w. p.n.e – Witruwiusz, „O architekturze ksiąg dziesięć”;

- II w.n.e. Ptolemeusz – ruch ciał niebieskich;

- XII lub XIII w.n.e. Jordan de Nemore, traktat „O ciężarach”.

14

Wydział Inżynierii Mechanicznej i Robotyki

ZOD w Mielcu

Leonardo da VINCI (1452 – 1519)

15

Wydział Inżynierii Mechanicznej i Robotyki

ZOD w Mielcu

CRACOVIA TOTIUS POLONIAE URBS CELEBERRIMA ATQUE AMPLISSIMA, REGIA ATQUE ACADEMIA INSIGNIS

„Kraków w całej Polsce miasto najsławniejsze, ozdobione zamkiem

królewskim i słynną Akademią” Mateusz Merian 1619 r.

16

Wydział Inżynierii Mechanicznej i Robotyki

ZOD w Mielcu

17

Wydział Inżynierii Mechanicznej i Robotyki

ZOD w Mielcu

Mikołaj KOPERNIK (1473 – 1543)

„Epokowe dzieło Kopernika De revolutionibus orbium

coelestium ,które ukazało się w 1543 roku, należące formalnie do astronomii miało zasadnicze znaczenie dla rozwoju

idei fizycznych, zwłaszcza dla sformułowania podstaw mechaniki . ”

( B. Średniawa)

18

Wydział Inżynierii Mechanicznej i Robotyki

ZOD w Mielcu

Wkład Kopernika w rozwój Mechaniki:

- badania ruchów złożonych;

- wspólny ruch dwóch wahadeł opisywał zapętlone krzywe (krzywe Lissajoux);

- zjawisko precesji;

- wprowadzenie ciążenia (grawitacji).

19

Wydział Inżynierii Mechanicznej i Robotyki

ZOD w Mielcu

Jan BROŻEK (1575-1652)

„Quare apes hexagona figura favos construant”

(Dlaczego pszczoły budują plastry o sześciokątnych

komórkach) – biomechanika

(Rozprawa z roku 1612)

20

Wydział Inżynierii Mechanicznej i Robotyki

ZOD w Mielcu

Galileo Galilei

Rene Descartes

Christian Huyghens

Robert Hooke

21

Wydział Inżynierii Mechanicznej i Robotyki

ZOD w Mielcu

Isaac NEWTON (1642 – 1727)

22

Wydział Inżynierii Mechanicznej i Robotyki

ZOD w Mielcu

Wiek XVIIILeonard EULER

Jean d’ALEMBERT

Joseph LAGRANGE

23

Wydział Inżynierii Mechanicznej i Robotyki

ZOD w Mielcu

Wiek XIXGaspard CORIOLIS

William HAMILTON

Heinrich HERTZ

24

Wydział Inżynierii Mechanicznej i Robotyki

ZOD w Mielcu

Max PLANCK, Erwin SCHÖDINGER,Paul DIRAC - mechanika kwantowa

Albert EINSTEIN (1879 -1955)

Szczególna teoria względności

Ogólna teoria względności

25

Wydział Inżynierii Mechanicznej i Robotyki

ZOD w Mielcu

WIEK XIX (druga połowa) i WIEK XX

Rozwój nauk fizycznych i matematycznych na

Uniwersytecie Jagiellońskim, Politechnice Lwowskiej,

Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie, Politechnice Warszawskiej

26

Wydział Inżynierii Mechanicznej i Robotyki

ZOD w Mielcu

27

Wydział Inżynierii Mechanicznej i Robotyki

ZOD w Mielcu

Prof. Stanisław Zaremba (1863-1942)

Prof. Władysław Natanson (1864-1937)

Prof.Tadeusz Ważewski (1896-1972)

28

Wydział Inżynierii Mechanicznej i Robotyki

ZOD w Mielcu

Maksymilian Tytus HUBER (1872-1950)

29

Wydział Inżynierii Mechanicznej i Robotyki

ZOD w Mielcu

Wacław OLSZAK (1902–1980)

TEORIA SPRĘŻYSTOŚCI

TEORIA PLASTYCZNOŚCI

„Metoda inwersji w teorii ciał plastycznych niejednorodnych”

REOLOGIA

MECHANIKA GRUNTÓW

TEORIA ŻELBETU I KONSTRUKCJI SPRĘŻONYCH

30

Wydział Inżynierii Mechanicznej i Robotyki

ZOD w Mielcu

Stefan ZIEMBA (1907–1994)

31

Wydział Inżynierii Mechanicznej i Robotyki

ZOD w Mielcu

Władysław BOGUSZ (1916–1975)

32

Wydział Inżynierii Mechanicznej i Robotyki

ZOD w Mielcu

Witold BUDRYK

Antoni SAŁUSTOWICZ

Jerzy LITWINISZYN

33

Wydział Inżynierii Mechanicznej i Robotyki

ZOD w Mielcu

Roman CIESIELSKI (1924–2004)

34

Wydział Inżynierii Mechanicznej i Robotyki

ZOD w Mielcu

Michał ŻYCZKOWSKI (1930–2006)

35

Wydział Inżynierii Mechanicznej i Robotyki

ZOD w Mielcu

Wzajemne inspiracje mechaniki i techniki:

- mechanika kwantowa, aerodynamika, wytrzymałość materiałów, materiałoznawstwo;

- sprzężenie zwrotne między nauką (np. mechaniką ), a techniką: technika samochodowa i lotnicza, budowa maszyn, telekomunikacja itp. podstawy automatyki.

Rozwój nauk podstawowych matematyki i mechaniki:

analiza funkcjonalna, topologia, przestrzenie topologiczne, teoria procesów stochastycznych.

PODSUMOWANIE – wiek XX

36

Wydział Inżynierii Mechanicznej i Robotyki

ZOD w Mielcu

WKŁAD UCZONYCH POLSKICH

Stefan BANACH (1891-1945)

Stanisław MAZUR (1905-1981)

Hugo STEINHAUS (1887-1972)

Wacław SIERPIŃSKI (1882–1969)

37

Wydział Inżynierii Mechanicznej i Robotyki

ZOD w Mielcu

Druga połowa XX wieku to przede wszystkim rozwój mechaniki stosowanej: teorii drgań, stateczności ruchu, niesprężystych własności materiałów, badania sprzężeń elektro-magneto-mechanicznych, zastosowania nowych generacji materiałów, w tym kompozytów i materiałów aktywnych.

- Roboty i manipulatory

- Loty kosmiczne

- Informatyka

38

Wydział Inżynierii Mechanicznej i Robotyki

ZOD w Mielcu

39

Wydział Inżynierii Mechanicznej i Robotyki

ZOD w Mielcu

Początek XXI wieku:

Zainteresowania mechaników koncentrują się wokół układów „inteligentnych”, adaptujących się do warunków pracy:

- nowych materiałach (np.kompozyty, gradientowe);

- układy mechatroniczne;

- nanomechanika.

40

Wydział Inżynierii Mechanicznej i Robotyki

ZOD w Mielcu

Dziękuję za uwagę