ความสัมพันธ์กับอาณาจักรต่างๆในสมัยสุโขทัย...

ความสมพนธกบอาณาจกรตางๆ ในสมยสโขทย อยธยา ธนบร

ความสมพนธกบอาณาจกรตางๆ ในสมยสโขทย

อาณาจกรลานนา ในป พ.ศ. 1839 พญามงราย(พ.ศ. 1804 - 1854) ไดมค าสงใหสรางเมองใหมขนมาโดยใชชอวา นภบรศรนครพงคเชยงใหม (เชยงใหม)เพอทจะเปนเมองหลวงแหงใหมของอาณาจกรลานนา ครงนนพอขนรามค าแหง -มหาราชและพญาง าเมอง ไดเสดจมาชวยดวย

อาณาจกรนครศรธรรมราช สนนษฐานวานาจะเรมในสมยพอขนรามค าแหงมหาราช ซงเปน

ลกษณะขยายอทธพลลงไปปกครองในฐานะเมองประเทศราช และไดโปรดใหนมนตพระสงฆในพระพทธศาสนา นกายเถรวารลทธลงกาวงศจากเมองนครศรธรรมราชมาเผยแผพระพทธศาสนาทสโขทย ท าใหพระพทธศาสนานกายเถรวาท ลทธลงกาวงศประดษฐานอยางมนคงในสโขทยนบแตนนมา

อาณาจกรลงกา สมเดจพระมหาเถรศรศรทธาราชจฬามนนดดาของพอขนผาเมอง ในศลาจารกสโขทยกลาววาเคยเสดจไปลงกา แลวกลบมาสรางพระธาต ตามเมองตางๆรวมทงบรณะวดวาอารามตางๆ

ความสมพนธกบลงกาโดยผานเมองส าคญ คอ นครศรธรรมราชท าใหเกดสงกอสรางใหญๆ เชน พระอฎฐารศ และพระสถปทรงลงกา รวมถงการสรางเจดยชางลอม

การสรางพระบรมธาตขนกลางเมองสโขทย คงอยราวสมยของ พอขนศรนาวน าถม เนองจากในจารกหลกท 2 ระบวา พระองคไดสราง พระธาตขนท สโขทย ศรสชนาลย และสระหลวงสองแคว

การสรางพระพทธบาท เขาพระบาทใหญ สมยพระมหาธรรมราชาลไท โปรดใหประดษฐานรอยพระพทธบาทตามเมองส าคญ 4 เมอง ทเขา พระบาทใหญ หรอเขาสมนกฏ ตามศลาจารกกลาววา พระองคโปรดให ไปจ าลองมาจากเขาสมนกฏ เมองลงกา แตทเหนชดเจนคอ มลกษณะทางศลปะคลายคลงกบทพกาม (รวมถงสญลกษณมงคล 108) ซงอาจเปนไปไดวาทรงใหไปคดลอกจากเมองพกาม

จกรวรรดมองโกล กองทพจกรวรรดมองโกลแผแสนยานภาพโดดเดนทสดเปนชวง

เดยวกบการตงกรงสโขทย ในป พ.ศ. 1800 (ค.ศ. 1257) ซงเปนอาณาจกรของตนอยางแทจรงเปนคร งแรก หลกฐานส าคญในมไดบงคบให เปนไปตามน ซงจะเหนไดวาพอขนรามค าแหงกมไดปฏบตตามแต ประการใด พงศาวดารหงวนฉบบเกา เลมท 18 กบไลขานไดสงคณะทต ช ด ท ส า มม า ส โ ขท ย โ ด ย ไ ด อ ญ เ ช ญ พร ะบรม ร า ช โ อ ง ก า ร ใ ห พอขนรามค าแหงเสดจไปเฝา หากมเหตขดของใหสงโอรสหรอพระอนชาและอ ามาตยผใหญเปนตวประกน ซงปรากฏวาพอขนรามค าแหงกมไดปฏบตตาม แตสงคณะทตน าเครองราชบรรณาการไปแทน

อาณาจกรอยธยา หลงจากมการกอตงกรงศรอยธยา แรกนนสโขทยและอยธยา

ไมได เปนไมตรตอกน แตดวยชยภมท เหมาะสมกวา ท าใหอยธยาเจรญเตบโตอยางรวดเรว ประกอบกบปญหาการเมองภายในของสโขทยมไดเปนไปโดยสงบ มการแยงชงราชสมบตกนระหวาง พระยาบาลเมอง พระยาราม ยงผลใหอยธยาสบโอกาสเขาแทรกแซงกจการภายใน ในรชกาลนมการรบไมตรจากอยธยาโดยการสมรสระหวางราชวงศ พระรวง กบราชวงศสพรรณภมโดยมพระราเมศวร ซงตอมาคอสมเดจ- พระบรมไตรโลกนาถ

จน เครองปนดนเผาเคลอบและเครองปนดนเผาแบบแกรง พบตงแต สมยทวารวด มทงการน าเขามาโดยการแลกเปลยนสนคากบทางเมองจน และ การน าเอาเทคโนโลยในการท าเครองปนดนเผาน าเขามาสรางเตาผลต เอง ในประเทศ

ทเมองดงแมนางเมอง เขตอ าเภอบรรพตพสย ไมพบเศษภาชนะดนเผา แตพบเศษภาชนะเคลอบแบบลพบรและจน แสดงใหเหนวา ความเจรญ ทางเทคโนโลยในการผลตเครองปนดนเผาเคลอบมมากอนการเกดเตาในสโขทยและศรสชนาลย นอกจากนยงมการตดตอคาขายกบจน เศษภาชนะดนเผาเคลอบทพบเปนของจนสมยราชวงศซองลงมา แสดงใหเหนถงความสมพนธทางเศรษฐกจกบจน ซงน าไปสการรบเทคโนโลยในการท าภาชนะมาใชในสมยตอมา

ความสมพนธระหวางประเทศ ในสมยกรงศรอยธยา

ความสมพนธกบรฐทอยใกลเคยง

สโขทย

ลานนา

พมา

มอญ

เขมร

ลานชาง

ญวน

มลาย

ความสมพนธกบสโขทย

ในรชสมยสมเดจพระรามาธบดท 1(อทอง) แหงกรงศรอยธยาไดยกกองทพไปยดเมองชยนาทจากอาณาจกรสโขทยไวได ซงตรงกบรชสมย พระมหาธรรมราชาลไทแหงสโขทยสโขทยไดสงเครองราชบรรณาการมาถวายพระเจาอทอง เพอขอเมองชยนาทคน พระเจาอทองจงคนเมองชยนาทกลบคนใหกบสโขทยตามเดมสโขทยจงตองยอมรบเปนไมตรกบกรงศรอยธยา ในรชสมยสมเดจพระบรมไตรโลกนาถอาณาจกรสโขทยเกดการจลาจล เพราะลานนาเขามาตเมองพษณโลกแตตไมไดจงไปตเมองก าแพงเพชร กรงศรอยธยาจงมาชวยปองกนเมองไวไดและพระบรมไตรโลกนาถจงมาประทบอยทพษณโลก และใหพระบรมราชาธราชท 2 ราชโอรสปกครองกรงศรอยธยาตอมาพระบรมไตรโลกนาถเจรญสมพนธไมตรกบลานนาท าใหสงครามยตและสโขทยจงรวมเปนอาณาจกรเดยวกบกรงศรอยธยา

ความสมพนธกบอาณาจกรสโขทย

• ประสานประโยชน

• เผชญหนาทางดานการทหาร

• ใชนโยบายสรางความสมพนธทางเครอญาต

• สโขทยเคยเปนเมองประเทศราชของอยธยา

• สมยสมเดจพระบรมไตรโลกนาถ รวมสโขทยกบอยธยาเขาดวยกน

เจดยทรงระฆงคว าของ วดพระศรสรรเพชญเปนเจดยศลปะแบบสโขทย

ความสมพนธกบพมา

พมายกทพมาตไทยถง 24 ครง โดยสาเหตของสงครามสวนใหญมดงน 1. เกดปญหาเกยวกบหวเมองชายแดนทพมาตองการยดใหได เพอขยายอ านาจมายงอาณาจกรกรงศรอยธยา 2. ไทยกบพมาในสมยกร งศรอยธยามอ านาจเท า เทยมกน จนกลายเปนคแขงทางการเมองและเศรษฐกจ โดยมความสมพนธดานสงครามไทยกบพมาดงน

- สงครามคร งแรกกคอศก เชยงกราน พ .ศ .2081 ในสมย พระไชยราชาธราช กรงศรอยธยาเสยเอกราชครงแรกแกพมาในปพ.ศ.2112 ในสมยพระเจามหนทราธราช

- สงครามสมเดจพระศรสร โยทยถกพระเจาแปรฟนคอขาด บนคอชาง เนองจากพระองคไสชางไปขวางพระเจาแปร ไมใหตาม พระมหาจกรพรรดทน - สมเดจพระนเรศวรมหาราช ทรงกอบกเอกราชของไทยไดใน ป พ.ศ.2127 และป 2135 พระนเรศวรมหาราชทรง ท ายทธหตถกบพระมหาอปราชของพมาจนไดชยชนะ-ในปพ.ศ.2310 ไทยเสยกรง ใหพมาครงท 2ในสมยพระเจาเอกทศ

การท ายทธหตถระหวางสมเดจพระนเรศวรมหาราช และพระมหาอปราชแหงพมา

ความสมพนธกบอาณาจกรลานนา

หลงสงคราม พ.ศ.1929 แลวกรงศรอยธยาไดท าสงครามกบ ลานนาอกหลายครง สงครามไดด าเนนไประหวาง พ.ศ.2003- 2017 จงยตลงและทงสองฝายเปนไมตรตอกนพ.ศ.2050 ลานนายกทพไปรกรานหวเมองฝายเหนอของกรงศรอยธยา สมเดจพระรามาธบดท 2 จงยกทพไปตล าปาง

ใน พ.ศ. 1893 กรงศรอยธยาเรมขยายอ านาจออกไปยงบรเวณทอยรอบนอก เพอความมนคงของกรงศรอยธยาและในปพ.ศ.1929 สมเดจ พระบรมราชาธราชท 1 (ขนหลวงพะง ว ) ทรงเปนพระมหากษตรย กรงศรอยธยาองคแรกทไปตเชยงใหมแตไมส าเรจ

ครนสมยสมเดจพระนารายณมหาราชพมาท าสงครามกบจน ลานนาจงมาพงกรงศรอยธยา ครนพมาท าสงครามกบจน เสรจลานนาจงไปเขากบพมาอก พระนารายณมหาราชจงยก ทพมาตลานนาได ล าปาง ล าพน เชยงใหม

พ.ศ. 2306 พมายกทพมาตเชยงใหมท าใหเชยงใหมตองขอ กองทพจากกรงศรอยธยามาชวยแตไมทน เชยงใหมจงตกเปน เมองประเทศราชของพมาจนกรงศรอยธยาเสยแกพมา

ความสมพนธกบลาว(ลานชาง)

ความสมพนธระหวางไทยกบลาวเปนไปไดดวยดกวาประเทศ เพอนบานอนๆ ความสมพนธเปนไปลกษณะ “บานพเมองนอง” จดมงหมายทไทยกบลาวมความสมพนธทดตอกนคอเพอตอตาน พมา

พ.ศ.2103 พระมหาจกรพรรดของไทยและพระไชยเชษฐาธราช ของลาวไดทรงรวมสราง“พระธาตศรสองรก” (ปจจบนอยทอ าเภอ ดานซายจงหวดเลย) เพอแสดงความสมพนธทดตอกน

พระธาตศรสองรก อ.ดานซาย จ.เลย

ความสมพนธกบอาณาจกรเขมร (ขอม)

ไทยกบเขมรมความสมพนธกนทงดานวฒนธรรมและการท า สงครามกน ดานการท าสงครามมความสมพนธกนดงน -ไทยกบเขมร ไดเรมท าสงครามตงแตสมยสมเดจ พระรามาธบดท 1 (พระเจาอทอง) ทงนเขมรตกอยภายใต การปกครองของไทยหลายครง -ในขณะทไทยเสยเอกราชหรอมศกสงคราม เขมรมก จะตงตวเปนอสระท าใหเกดความยงยากแกไทย -การปกครองของเขมรไทยมกใหเจานายของเขมรปกครองกนเอง แตมกจะเกดการแยงชงราชสมบตกนอยเสมอ

วฒนธรรมทอยธยารบมาจากเขมร

• ศลปกรรม

• ศาสนาพราหมณ ฮนด

• ภาษา

• ขนบธรรมเนยมประเพณ

• การปกครองแบบจตสดมภ

• แนวคดแบบสมมตเทพ

พระปรางควดราชบรณะเปนสถาปตยกรรมแบบเขมรทมาเผยแพรในกรงศรอยธยา

ความสมพนธกบญวน

• เกดขนในสมยอยธยาตอนปลายเปนการท าสงครามเพอแยงชงความเปนใหญเหนอเขมร

• สมยสมเดจพระเจาอยหวทายสระ อยธยาสงเสรมหนนหลงพระธรรมราชา(ราชวงศเขมร) ญวน สงเสรมหนนหลงนกแกวฟาจอก(ราชวงศเขมรอกฝายหนง)

• ความขดแยงในเขมรท าใหอยธยากบญวนตองสรบกน ผลดกนแพ ผลดกนชนะ จนสนสดอยธยา

ความสมพนธกบหวเมองมลาย

เมองส าคญ คอ ปตตาน ไทรบร กลนตน ตรงกาน มะละกา

มความสมพนธ ทางดานการคาตอกน

อยธยาสมพนธกบมลาย

ตงแตสมยอยธยาตอนตน

อยธยาเคยสงกองทพ

ไปตมะละกา

ความสมพนธกบจน

• มความสมพนธกนในลกษณะของรฐบรรณาการ

• ชาวจนเคยมารบราชการในอยธยา เปนแรงงานในส าเภา เปนผคดบญช

ความสมพนธกบญปน

• เปนความสมพนธเพอประโยชนทาง ดานการคา

• โชกน อเอยาส ไดสงคณะทต

ดาบซามไร ชดเกราะ มาถวาย

สมเดจพระเอกาทศรถ

• เรอส าเภาอยธยาเขาไปคาขายในญปนได

• สมยสมเดจพระเจาทรงธรรมเกด

ความบาดหมางกบทหารอาสาญปน

สมเดจพระเจาทรงธรรมยดราชสมบตจากสมเดจพระศรเสาวภาคยและจบพวกขนนางไปส าเรจโทษ รวมทงออกญาพระนายไว(ทหารอาสาญปน) ยามาดา นางามาสา(ออกญาเสนาภมข) ชวยกระชบความสมพนธ สมยพระเจาปราสาททอง มชาวญปนกอการรายในกรงศรฯ จงถกปราบอยางเดดขาด

ความสมพนธของเปอรเซย(อหราน)

• เปนความสมพนธดานการคา

• เขามาตงแตสมยสมเดจพระเอกาทศรถถงสมยสมเดจ

พระนารายณ

• เปดโอกาสใหชาวเปอรเซยรบราชการในอยธยาได

• เฉกอะหมดรตนธบดเปนกรมทาขวา

• พระยาศรนวรตน ดแลการคาของอยธยากบเปอรเซยและอนเดย

• หลงสมยสมเดจพระนารายณไมมหลกฐานปรากฏ

ความสมพนธระหวางกรงศรอยธยากบชาตตะวนตก

ชาตตะวนตกทเขามาตดตอสมพนธกบกรงศรอยธยาม จดมงหมายทส าคญ ไดแก -ชาวตะวนตกทมาตดตอจะเรมดวยการขอมไมตรทางการคา สรางความเขาใจและปฏบตตอกนโดยสจรต อยธยาจงไดรบ ผลประโยชน โดยเฉพาะอยางยงผลประโยชนทางดานการคา

-การมสมพนธตอกนท าใหไทยมโอกาสรบวทยาการและ เทคโนโลยตางๆ จากชาตตะวนตกและบคคลทมความร พฒนาอาณาจกรกรงศรอยธยาในหลายดานดวยกน ไดแก ดานการแพทย ดานการศกษา ดานการกอสราง ดาน บคคลากร

ขบวนแหพระราชสาสนของสมเดจพระนารายณมหาราช ไปถวายพระเจาหลยสท14แหงฝรงเศส

ความสมพนธกบชาตตะวนตก

อยธยา

โปรตเกส

ฮอลนดา

องกฤษ ฝรงเศส

สเปน

ความสมพนธกบโปรตเกส

• เปนความสมพนธดานการคา ดานการเมอง ดานการทหาร ดานวฒนธรรม

• เรมเขามาสมยสมเดจพระรามาธบดท 2 และใหโปรตเกสเขามาเปนทหารอาสา และซอปนมาใช

• มการท าสญญาใหคาขายและตงถนฐานได

ความสมพนธกบฮอลนดา

• เปนความสมพนธทางดานการคาและการเมอง

ความสมพนธกบองกฤษ

• เปนความสมพนธทางดานการคาและการเมอง

ความสมพนธกบฝรงเศส

• เรมจากความสมพนธทางการเมองกอน และพฒนาเปนความสมพนธทางการคาและการเมอง

ความสมพนธกบสเปน

• สวนใหญเปนความสมพนธทางการคา

ความสมพนธระหวางประเทศสมยกรงธนบร

1. ความสมพนธกบพมา ความสมพนธระหวางไทยกบพมาในสมยกรงธนบร จะปรากฎในรปของความขดแยง การท าสงคราม โดยไทยเปนฝายตงรบการรกรานของพมา หลงจากไดรกเอกราช ตองท าสงครามกบพมาถง 9 ครง สวนใหญพมาเปนฝายปราชย

ครงส าคญทสด คอ ศกอะแซหวนกตเมองเหนอ พ.ศ.2318 ครงนนเจาพระยาจกร (รชกาลท 1) และเจาพระยาสรสห สองพนองไดรวมกนปองกนเมองพษณโลกอยางสดความสามารถ แตพมามก าลงไพรพลเหนอกวาจงตหกเอาเมองได

2.ความสมพนธกบกมพชา เขมรเคยเปนประเทศราชของไทยมาแตสมยอยธยา หลงจากกรงศรอยธยาเสยแกพมาในป พ.ศ.2310แลวพระเจาตากสนกเอกราชไดส าเรจ ปราบดาภเษกขนเปนกษตรยเขมรไมยอมสงเครองราชบรรณาการมาถวายอางวาสมเดจพระเจาตากสนมหาราชไมใชเชอพระวงศพระเจาแผนดนกรงศรอยธยา สมเดจพระเจาตากสนมหาราชโปรดใหพระยาอภยรณฤทธ (ทองดวง) และพระยาอนชตราชา (บญมา) น าทพไปตเขมรใน พ.ศ.2312 แตไมส าเรจเพราะเขมรแกลงปลอยขาววาสมเดจพระเจาตากสนมหาราชเสดจสวรรคต พระยาอภยรณฤทธและพระยาอนชตราชาจงยกทพกลบ ตอมาป พ.ศ.2314โปรดใหพระยาจกรยกทพไปตเขมรอก และไดเขมรกลบมาเปนประเทศราชของไทย

3. ความสมพนธระหวางไทยกบลาว ไทยท าสงครามขยายอาณาเขตไปถงลาว 2 ครง คอ ตเมองจ าปาศกด และตเมองเวยงจนทรครงหลง ไทยไดอญเชญพระแกวมรกตและพระบางมายงไทย โดยสมเดจเจาพระยามหากษตรยศก

ลานนา

ไทยพยายามขบไลพมาออกไปจากลานนาไดส าเรจ แตไมสามารถรกษาลานนาไวได เพราะเมอทพกรงธนบรออกจากลานนา ทพพมากเขามาคกคามลานนาอก สมเดจพระเจาตากสนมหาราชคงทรงพจารณาเหนวาลานนาเปนเมองซงพมาใชเปนฐานทพเสมอ ทกครงทพมายกทพมาตเมองไทย ทกครงทพมามารบไทย กใชลานนาเปนคลงเสบยงอาหาร จงตองทรงยกทพไปตเชยงใหม ในป

พ.ศ. 2317 หลงจากนนลานนากเปนอสระ โดยมกรงธนบรคมกนอย

มลาย

หวเมองไดแกปตตาน ไทรบร กลนตน และ ตรงกาน เคยเปนเมองขนของไทยมาตลอด เพงมาแยกตวเมอกรงศรอยธยาแตก เมอป

พ.ศ. 2310 สวนเมองปตตาน และ ไทรบร ในตอนตนสมยกรงธนบรนน ยงสวามภกดอย มาแขงขอทหลง สมเดจพระเจาตากสนมหาราชทรงตไดเมองนครศรธรรมราช สงขลา พทลง แตมไดยกทพไปตเมองมลาย มแตคดอบายใหเจาพระยานครศรธรรมราชไปยมเงนเมองปตตาน และไทรบร ส าหรบทจะซอเครองศตราวธเมองละ 1,000 ชง เพอหยงทาทพระยาไทรบร และ พระยาปตตาน ดวาจะท าประการใด แตทงสองเมองไมยอมใหขอยม สมเดจพระเจาตากสนกมไดทรงยกทพไปต เพราะทรงพจารณาเหนวา ขณะนนเปนการเกนก าลงของพระองคทจะยกทพไปปราบ จงปลอยใหหวเมองมลายเปนอสระ

ความสมพนธกบจน

สวนใหญเปนเรองการคาขายกบจน ในสมยกรงธนบร ปรากฎวามส าเภาของพอคาจน เขามาตดตอคาขายตลอดรชกาลและทางไทยกไดเอาใจใสในการทะนบ ารงการคาขายทางเรอนอยางมาก สมเดจพระเจาตากสนทรงสงส าเภาหลวงออกไปท าการตดตอคาขายกบเมองจนอยเสมอ จงนบวาจนเปนชาตทส าคญทสดทเราตดตอทางการคาดวยในสมยกรงธนบร สมเดจพระเจาตากสนมหาราชทจะใหจนยอมรบฐานะและเพอใหไทยไดเปดคาขายกบจน เปนการฟนฟเศรษฐกจและท าใหฐานะของสมเดจพระเจาตากสนมหาราชมนคงขนดวย

การเมองระหวางประเทศ

ความสมพนธกบโปรตเกส การคาขายกบโปรตเกส ปรากฏในจดหมายเหตของบาทหลวงฝรงเศสซง

เขามาอยในกรงธนบรครงนน เมอเดอนกนยายน พ.ศ. 2322 มเรอแขกมวรจากเมองสรต ซงขณะนนเปนเมองขนของโปรตเกส เขามาคาขาย ณ กรงธนบรดวยและวาทภเกตเวลานนมพวกโปรตเกสครงชาตอย 2-3 คน อยในความปกครองของบาทหลวงฟรงซสแกงของโปรตเกส จงแสดงวา ในสมยกรงธนบรนนเราไดมการตดตอคาขายสมาคมกบชาวโปรตเกสอยบาง โดยทางเราไดเคยสงส าเภาหลวงออกไปคาขายยงประเทศอนเดยจนถงเขตเมองกว เมองสรต

อนเปนอาณานคมของโปรตเกสอยในครงนนดวยเหมอนกน

การเมองระหวางประเทศ

ความสมพนธกบองกฤษ

ในตอนปลายสมยกรงธนบร บรรดาฝรงชาตตาง ๆ ทเดนทางเขามาคาขายในเอเชย มการแยงชงอ านาจกน ทางการคาเปนอนมาก ดวยเหตน องกฤษจงมความประสงคทจะไดสถานทตงส าหรบท าการคาขาย แขงกบ

พวกฮอลนดา ทางดานแหลมมลายสกแหงหนง องกฤษเหนวาเกาะหมาก (ปนง) มความเหมาะสม จงไดพยายามเจรจาเกลยกลอมกบพระยาไทรบร

ผมอ านาจปกครองเกาะนอยเพอจะขอเชา ในป พ.ศ. 2319 กะปตนเหลก (ฟรานซสไลท) เจาเมองเกาะหมาก ไดสงปนนกสบเขามาถวายสมเดจพระเจาตากสน จ านวน 1,400 กระบอก พรอมดวยสงของเครองราชบรรณาการตางๆ

ความสมพนธกบฮอลนดา ป พ.ศ. 2313 ชาวฮอลนดาจากเมองปตตาเวย (จาการตา) และ พวกแขก

เมองตรงกาน ไดเขาเฝาฯ สมเดจพระเจาตากสนมหาราช เพอถวายปนคาบศลาจ านวน 2,200 กระบอก และ ตนไมเงนตนไมทอง

ความสมพนธกบลานชาง

การทไดลานชางมาเปนประเทศราชเพราะมการท าสงครามขยายอาณาเขตถง 2 ครง

1. ตเมองจ าปาศกด พ.ศ. 2319 พระเจาตากสน จงโปรดใหเจาพระยาจกร(ทองดวง) เปนแมทพยกไปปราบ เจาพระยาสรสหยกทพไปชวย สามารถต

เมองจ าปาศกดได พระเจาตากสนจงโปรดใหเจาพระยาจกร(ทองดวง)

เลอนบรรดาศกดเปน "สมเดจเจาพระยามหากษตรยศก”

2. พ.ศ. 2321 ไทยตเมองเวยงจนทน

พระเจาตากสนเหนวา ลาวไดละเมดอธปไตยของไทย จงโปรดใหสมเดจเจาพระยามหากษตรยศกฯ และเจาพระยาสรสหฯ ยกทพไปตเมองเวยงจนทน ต เมองเวยงจนทนนาน 4 เดอนจงส าเรจ ไทยจงไดเมองเวยงจนทนและหลวงพระบาง เปนประเทศราช เสรจจากสงครามในครงน สมเดจเจาพระยามหากษตรยศกฯ ไดอญเชญ พระแกวมรกต มาประดษฐาน ณ วดอรณราชวราราม (วดแจง) หรอวดพระแกวในสมยกรงธนบร

พระแกวมรกต

เอกสารอางอง ความสมพนธระหวางประเทศสมยกรงธนบร เอกสารออนไลน เขาถงไดจาก(9/6/55)http://culture4queen.exteen.com/20080203/entry-1

ความสมพนธระหวางประเทศสมยกรงธนบร เอกสารออนไลน เขาถงไดจาก(9/6/55)

http://www.sainampeung.ac.th/chalengsak/units/unit4/chapter4/chaptor4_0/Thonburi_History7.htm

สโขทย เอกสารออนไลน เขาถงไดจาก (9/6/55) http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%AA%E0%B8%B8%E0%B9%82%E0%B8%82%E0%B8%97%E0%B8%B1%E0%B8%A2

อยธยา เอกสารออนไลน เขาถงไดจาก (9/6/55)

http://historia.exteen.com/20080109/entry-1

http://www.thaigoodview.com/node/29909

เอกสารอางอง

จดท าโดย นายรชตะ ศรกลชย เลขท 3 นางสาวบศรนทร ประทมโทน เลขท 9 นางสาวสธาสน สายทอง เลขท 14 นางสาวณฏฐาพร ศรชยค า เลขท 16 นางสาวพนตนนท โรจนศภมตร เลขท 19 ชนมธยมศกษาปท 6/1 เสนอ ครสายพณ วงษารตน โรงเรยนจฬาภรณราชวทยาลย เชยงราย