วัณโรค (Tuberculosis)

ผจดท า

• นายกตตวฒน นาวรตนวทยา เลขท5 ม.4/4• นางสาวกาญจนา คมอนวงศ เลขท19 ม.4/4• นางสาวปภาว จ าเรญพานช เลขท20 ม.4/4• นางสาวสนศา เพชรนล เลขท21 ม.4/4• นางสาวกาญจนา มวงค า เลขท34 ม.4/4

เสนออาจารยฉววรรณ นาคบตร

• วณโรค• อาการแสดงของโรค วณโรค• สาเหตอาการของวณโรค• วธปองกน

วณโรคเปนโรคตดตอทางเดนหายใจมาตงแตอดต ปจจบนโรคนไดรบความสนใจจากองคการอนามยโลก เนองจากอตราการตดเชอเรมมากขนและมเชอทดอยามากขน ประมาณวาปหนงจะมคนตดเชอใหมประมาณ 8 ลานคนและเสยชวตประมาณ 3 ลานคนตอปเชอทเปนสาเหตเชอวณโรคมอยหลายสายพนธไดแก-M. tuberculosis complex

-M. tuberculosis

-M. bovis

-M africnum

-M. microti

-M. canetti

คนทตดเชอวณโรคมอาการไดหลายรปแบบ บางคนอาจจะไมมอาการบางคนอาจจะมอาการมากทงนขนกบปจจยดงตอไปน

1. ปจจยทตวผปวย

-ไดแกอายส าหรบเดกและคนสงอายจะมความรนแรงมากกวาคนหนมสาว

-สภาวะของภมคมกนของผ ปวย เชนคนทเปนโรคเอดส คนทรบประทานยากดภม ขาดอาหาร

-โรคทพบรวม เชนโรคถงลมโปงพอง เบาหวาน

-การฉดวคซนปองกนวณโรค

2. ปจจยดานตวเชอโรค-ความรนแรงของตวเชอ-ต าแหนงทเกดโรค3.ปฎกรยาระหวางผปวยและตวเชอโรค มปฎกรยามากกจะเกดอาการมาก เชนไขหรอไอเปนตน-ต าแหนงทเกดโรค-ความรนแรงของโรค

กอนหนาทจะมการระบาดของโรคเอดสเราจะพบวาวณโรคจะเปนทปอดประมาณรอยละ85 สวนอกรอยละ15จะเปนวณโรคทปอดและนอกปอด แตหลงจากทมโรคเอดสพบวารอยละ 38เปนวณโรคปอด รอละ 30 เปนวณโรคนอกปอด รอยละ 32 เปนทงวณโรคปอดและนอกปอด

1.ไขเรอรง, ผอมลง, เบออาหาร, ออนเพลย2.ไอ, เสมหะ, หอบเหนอย, เจบอก3.ไอเปนเลอด4.ตอมน าเหลองโต คล าไดกอนบรเวณรกแรและคอ5.ตบ มาม โต, คล ากอนไดในทอง6.ปวดศรษะ, หมดสต ชกเกรง

เกดจากเชอแบคทเรย Mycobacterium tuberculosis ซงเปน acid fast bacillus (AFB) ยอมตดสแดง ซงจะมอยในปอดของผ ปวยทไมไดรบการรกษา

การระบาดเดก มกจะไดรบเชอจากผใหญทเปนวณโรคระยะแพรเชอ โดยเชอจะออกมา

กบการไอ จาม ท าใหเชอกระจายในอากาศ ในหองททบอบแสง เชอวณโรคอาจมชวตอยไดถง 1 สปดาห ถาเสมหะทมเชอลงสพนทไมมแสงแดดสอง เชออาจอยไดในเสมหะแหงไดนานถง 6 เดอน เชอจะกระจายอยในอากาศ และเขาสรางกายทางการหายใจเอาเชอเขาไป บางครงเชออาจผานจากแมไปยงลกในทองโดยผานทางรกได

สวนใหญโรคนจะเปนกบเดกทมฐานะยากจน อยในชมชนแออด ผทตดเชอแตไมมอาการ และตรวจไมพบวณโรคในปอดโดย X-rays จะ ทราบวาตดเชอวณโรคไดโดยการทดสอบทเบอรควลนจะใหผลบวก ผปวยวณโรคในผใหญสวนใหญจะเคยตดเชอมาในระยะเดก ปจจยเสยงทจะท าใหผตดเชอเกดมอาการของโรคไดแก การตดเชอในวยทารก และในวยหนมสาว การสมผสกบผตดเชอ(ไดรบเชอเพมขน) ภาวะภมคมกนบกพรองโดยเฉพาะการตดเชอ HIV ผตดยาเสพตด และโรคขาดอาหาร

• อยในทโลง อากาศถายเทสะดวก• ไมคลกคล สมผสใกลชดกบผปวยวณโรคทอยในระยะแพรเชอ

• ฉดวคซน BCG ตงแตแรกคลอด• ไมกระจายเชอไปสผอน เชน ไมไอ จาม รดผอน • ไมใชของใชสวนตว ไดแก ผาเชดหนา ผาเชดตว รวมกบผอน• ไมบวนเสมหะลงพนทแสงแดดสองไมถง • มรายงานผปวยเปนวณโรคในระยะตดตอ สามารถแพรเชอวณโรคกบผรวม

โดยสารเครองบน flight เดยวกนไดจ านวนหลายคน

ถามอาการนาสงสย หรอผดปกต หรอสมผสใกลชดควรปรกษาแพทย เพอพจารณารบยาปองกนวณโรคสวนใหญของเดกทตดเชอ จะไมมอาการของโรคเมอทดสอบทเบอรควลนไดผลบวก (ซงเปนการแสดงวาเดกตดเชอวณโรค) การตรวจ X-rays ของ ปอดกจะไมพบผดปกตในระยะแรก ถาเดกมสขภาพและภาวะโภชนาการด โรคจะยงไมเกดขนทนทเมอไดรบเชอ อาการทจะพบไดเรวทสดประมาณ 1-6 เดอนหลงตดเชอ ทจะพบไดบอย คอ มตอมน าเหลองโตทขวปอด ทคอ และทอนๆ แลวจงพบผดปกตทปอดและอวยวะอนๆ