Zmiany w SIO 2014 cz.1

System Informacji Oświatowej

Zmiana ustawy o SIO (pilna?)

Krzysztof.Slugocki@gmail.comhttps://sites.google.com/site/krzysztofslugocki/ 501 091 995

Prezentacja ta jest przedmiotem praw autorskich i o ile nie jest to stwierdzone inaczej, jest udostępniana na licencji Creative Commons Uznanie Autorstwa 3.0 Polska

…wybrane fragmenty prezentacji (cz. 1; szkolenia 2014)

Krzysztof.Slugocki@gmail.comhttps://sites.google.com/site/krzysztofslugocki/ 501 091 995

http://prezi.com/user/egocki/http://www.slideshare.net/egocki

2

Zmiana ustawy – obowiązek (?) gromadzenia danych w nowym SIO

Problemy organizacyjne, prawne i techniczneKonieczność ochrony danych osobowych w nowym SIO

Krzysztof.Slugocki@gmail.comhttps://sites.google.com/site/krzysztofslugocki/ 501 091 995

Niewinny system

Krzysztof.Slugocki@gmail.com 4

Wicedyrektor CIE broni SIO i twierdzi, że w zasadzie jest OK

„Prowadzenie dwóch systemów informacji oświatowej przez kolejne trzy lata będzie nieodczuwalne dla użytkowników”Sławomir Borowski, zastępca dyrektora Centrum Informatycznego Edukacji.

http://www.samorzad.pap.pl/

Komunikat CIE (12.08.2013) • Komunikat w sprawie sprawozdawczości w systemie informacji oświatowej• Szanowni Państwo Dyrektorzy szkół i placówek oświatowych oraz Kierownicy

innych podmiotów zobowiązanych do przekazywania danych do systemu informacji oświatowej,

• uprzejmie przypominamy, że obowiązek sprawozdawczości w systemie informacji oświatowej według stanu na dzień 10 i 30 września 2013 r. wykonują Państwo przekazując dane w dotychczas funkcjonującym systemie, tzw. „starym SIO".

• Jednocześnie uprzejmie przypominamy, że w 2013 roku System Informacji Oświatowej funkcjonuje dwutorowo - w wersji obecnie używanej do sprawozdawczości oraz w wersji modernizowanej, tzw. „nowym SIO".

• Na bieżąco rozwijana jest aplikacja nowego SIO, do której należy wprowadzać dane w miarę udostępniania funkcjonalności. (Informacje o udostępnieniu kolejnych funkcjonalności będą publikowane na stronie www.sio.men.gov.pl dedykowanej nowemu SIO).

Krzysztof.Slugocki@gmail.com 5

Stary SIO – do sprawozdawczości! Nowy SIO – do czego?

Obowiązek?

• „Na bieżąco rozwijana jest aplikacja nowego SIO, do której należy wprowadzać dane w miarę udostępniania funkcjonalności.”

• …ale…

• …w prawie brak zapisu o konieczności wprowadzania danych w miarę udostępniania funkcjonalności;

• …w prawie brak zapisu regulującego udostępnianie (kolejnych) funkcjonalności.

Krzysztof.Slugocki@gmail.com 6

Projekt zmiany ustawy o SIO

• MEN przedstawiło projekt nowelizacji ustawy o systemie informacji oświatowej.

• Okazało się, że nowy system jest wadliwy i potrzebne jest wydłużenie funkcjonowania starego,

• który... „nagle” przestał być wadliwy. • Zasada: stary SIO ma być wzorcem do weryfikacji

prawidłowości danych zawartych w nowym SIO.• Przez kolejne trzy lata systemy mają na tej zasadzie

funkcjonować równolegle.

Krzysztof.Slugocki@gmail.com 7

Obowiązek gromadzenia danych?Różne aspekty

Krzysztof.Slugocki@gmail.com 8

Terminy (wybrane) wpisane w ustawę mijają! …i co?

Krzysztof.Slugocki@gmail.com 99

09.04.201310.04.201307.06.201315.06.2013

10.09.201310.10.2013

…i pstro?

Główne zagadnienia obecnego funkcjonowania nSIO

• Czego w nowym SIO robić nie należy?• Co zmienia nowelizacja ustawy o SIO.• „Nowy SIO” – gromadzenie danych jednostkowych. Dane jednostkowe jako dane

osobowe. Istota istnienia i funkcjonowania nowego SIO w kontekście ODO.• Konieczność zagwarantowania bezpieczeństwa – warunki techniczne

gromadzenia, przekazywania, pozyskiwania (przetwarzania) danych w SIO2 – konieczność organizowania przestrzegania prawa ochrony danych osobowych.

• Gromadzenie danych w „dłuuuuuuuuuuuuuugim” okresie przejściowym.• Obowiązki administratora bazy danych. Obowiązki operatora SIO.• Rodzaj i zakres danych gromadzonych w SIO – dane identyfikacyjne i dane

dziedzinowe (dane osobowe dotyczące uczniów i nauczycieli).• Procedura uzyskania dostępu do bazy danych SIO – wybrane problemy.• Ochrona danych osobowych – wybrane problemy prawne, organizacyjne

i techniczne w aspekcie bieżących funkcjonalności aplikacji nowego SIO.

Krzysztof.Slugocki@gmail.com 10

Główne pytania • …• Przetwarza się w szczególności w SIO dane osób (uczniów, nauczycieli) – …a kiedy, jak, dlaczego

i na jakiej podstawie dane identyfikacyjne i dziedzinowe stają się danymi osobowymi? • Co to znaczy „chronić” dane osobowe uczniów i nauczycieli gromadząc je w SIO? Co robić – aby

wyszło na to, że się je chroni?• Kto i w jakim zakresie odpowiada za błędy związane z przetwarzaniem, przekazywaniem,

udostępnianiem, przechowywaniem i gromadzeniem danych w nowym SIO?• Co, kto, kiedy i jak ma czynić? Czego czynić nie należy (aspekty techniczne)?• Na czym polega konieczność ochrony danych osobowych w kontekście nowego SIO? Jak

dochodzi do naruszenia prawa w trakcie pracy z nowym SIO?• Czy upoważnienia do dostępu do bazy danych SIO są poprawne? Jak uczynić je poprawnymi?• Problematyka zgód na przetwarzanie danych osobowych (pozyskiwanie, przechowywanie itp.).• W których formularzach (w funkcjonowaniu aplikacji SIO) dochodzi do naruszenia prawa?• Czy instrukcja lub tekst na stronie internetowej zastępuje, uzupełnia lub staje się prawem?• Gdzie szukać odpowiedzi na pytania dotyczące problematycznych aspektów funkcjonowania

aplikacji SIO?• …

Krzysztof.Slugocki@gmail.com 11

Przesłanie…

• Nowy SIO był i pozostaje czyniony • …„na próbę?!”, • ale w tej próbie są gromadzone prawdziwe

dane osobowe uczniów i nauczycieli…

Krzysztof.Slugocki@gmail.com 12

Przesłanie…

• „…próba” okazuje się na tyle wadliwa, że trzeba zmienić prawo – a narzędzie?!

• …a narzędzie wciąż pozostaje to samo…

• …i tu jest problem – gromadzicie dane osobowe w wadliwym systemie?

• „wadliwość” w kontekście prawa, organizacji pracy i technologii

Krzysztof.Slugocki@gmail.com 13

Przesłanie…

• „Ważniejszym jest i pozostaje stary SIO.”• …w uzasadnieniu do ustawy o nowym SIO (2011), stary SIO został

uznany za wadliwy, • w uzasadnieniu do zmiany ustawy (2013) – wadliwym (stary SIO)

już nie jest?!• …w nowym SIO (teraz ten jest wadliwym, ale „w zasadzie

wszystko jest OK”) jednak także należy wprowadzać dane!– Ale już minęła przełomowa prawem usankcjonowana data:

09.04.2013 – i co?• Niech użytkowników nowego SIO cechuje postawa spokoju i dystansu.• W najbardziej komfortowej sytuacji są ci, którym nie udało się niczego zrobić

w nowym SIO?!

Krzysztof.Slugocki@gmail.com 14

perswazyjny przekaz MEN(CIE)… (chwilowo zaniechany)

Krzysztof.Slugocki@gmail.com 15

…nie działa! …i to przez Ciebie!

…dlatego pamiętaj o starym

SIO!

Obecnie: …staramy się – jest już coraz lepiej!

Krzysztof.Slugocki@gmail.com 16

…a w tle – GIODO, NIK, RPO, media…

Krzysztof.Slugocki@gmail.com 17

Dz. U. z 2011 r. nr 139 poz. 814

Krzysztof.Slugocki@gmail.com 18

W SIO są przetwarzane dane osobowe art. 3 ust. 2

Krzysztof.Slugocki@gmail.com 19

Art. od 10 do 29 – lista, wykaz, spis – nazw danych osobowych

Krzysztof.Slugocki@gmail.com 20

uodo art. 26 ust. 1 • Administrator danych przetwarzający dane powinien dołożyć

szczególnej staranności w celu ochrony interesów osób, których dane dotyczą, a w szczególności jest obowiązany zapewnić, aby dane te były:

• 1) przetwarzane zgodnie z prawem,• 2) zbierane dla oznaczonych, zgodnych z prawem celów

i niepoddawane dalszemu przetwarzaniu niezgodnemu z tymi celami, z zastrzeżeniem ust. 2,

• 3) merytorycznie poprawne i adekwatne w stosunku do celów, w jakich są przetwarzane,

• 4) przechowywane w postaci umożliwiającej identyfikację osób, których dotyczą, nie dłużej niż jest to niezbędne do osiągnięcia celu przetwarzania.

Krzysztof.Slugocki@gmail.com 21

Bieżący stan prawny• Ustawa o nowym SIO weszła w życie 30.04.2012• 05.04.2012 – projekt ustawy o zmianie ustawy o SIO2• 30.04.2012 – rozporządzenie w sprawie minimalnych wymagań technicznych…• 30.04.2012 – rozporządzenie w sprawie procedury weryfikacji…• 31.08.2012 – ustawa o zmianie ustawy o SIO• 01.09.2012 – ustawa o zmianie ustawy o systemie oświaty (art. 6 zmienia ustawę o SIO)

• 01.09.2012 – rozporządzenie w sprawie szczegółowego zakresu danych…• 01.01.2013 – rozporządzenie w sprawie szczegółowego zakresu danych

dziedzinowych…• 09.04.2013 – do tego dnia należy zgromadzić dane (art. 10 – 30)• 05.09.2013 – projekt zmiany ustawy (z 22.08.2013) skierowany do Stałego

Komitetu Rady Ministrów• 01.01.2014 – zmiana ustawy (stary SIO do 01.03.2017)• Dane mają być gromadzone w miarę udostępniania kolejnych funkcjonalności –

brak przepisu prawa, z którego taki stan ma wynikać!

Krzysztof.Slugocki@gmail.com 22

Mapa „wchodzenia” w życie nowego SIO

Krzysztof.Slugocki@gmail.com 23

I II III IV V

01.03.2014

01.03.2017

Mapa terminów 2014

24Krzysztof.Slugocki@gmail.com

Mapowanie nowego SIO do i po 09.04.2013

Krzysztof.Slugocki@gmail.com 25

Mapa terminów po 09.04.2013

Krzysztof.Slugocki@gmail.com 26

Zmiana ustawy o SIO

27Krzysztof.Slugocki@gmail.com

Krzysztof.Slugocki@gmail.com 28

1) w art. 7:a) w ust. 1 w pkt 11 lit. b otrzymuje brzmienie:„b) nazwa i adres siedziby organu prowadzącego oraz jego numer identyfikacyjny REGON, a w przypadku osoby fizycznej prowadzącej szkołę lub placówkę oświatową – jej imię (imiona), nazwisko, numer PESEL i adres zamieszkania, oraz numer telefonu, numer faksu, adres poczty elektronicznej i strony internetowej;”,b) w ust. 1a w pkt 4 lit. b otrzymuje brzmienie:„b) nazwa i adres siedziby organu prowadzącego oraz jego numer identyfikacyjny REGON, a w przypadku osoby fizycznej prowadzącej zespół – jej imię (imiona), nazwisko, numer PESEL i adres zamieszkania, oraz numer telefonu, numer faksu, adres poczty elektronicznej i strony internetowej;”;

Zmiana w art. 50

• Art. 50. 1. Raz w roku, według stanu na dzień 30 września, na podstawie danych zawartych w zbiorach danych szkół i placówek oświatowych, zbiorach danych innych jednostek wykonujących zadania z zakresu oświaty, zbiorach danych uczniów oraz zbiorach danych nauczycieli, zgromadzonych w bazie danych SIO, są sporządzane:

• 1) zestawienia zawierające dane dotyczące liczby uczniów i liczby etatów nauczycieli, niezbędne do dokonania podziału części oświatowej subwencji ogólnej między poszczególne jednostki samorządu terytorialnego;

• 2) zestawienia zawierające dane niezbędne do celów statystyki publicznej.

• 2. Zestawienia, o których mowa w ust. 1 pkt 1, są udostępniane w bazie danych SIO jednostkom samorządu terytorialnego oraz ministrom prowadzącym szkoły i placówki oświatowe w dniu 7 października, a jeżeli dzień ten wypada w dniu ustawowo wolnym od pracy, w najbliższym dniu roboczym.

• 3. Jednostki samorządu terytorialnego oraz ministrowie prowadzący szkoły i placówki oświatowe, w terminie 30 dni od dnia udostępnienia w bazie danych SIO zestawień, o których mowa w ust. 1 pkt 1, potwierdzają prawdziwość danych zawartych w zestawieniach.

Krzysztof.Slugocki@gmail.com 29

2) w art. 50 ust. 1–3 otrzymują brzmienie:„1. Raz w roku, według stanu na dzień 30 września, a w przypadku zakładów kształcenia nauczycieli i kolegiów pracowników służb społecznych według stanu na dzień 10 października, na podstawie danych zawartych w zbiorach danych szkół i placówek oświatowych, zbiorach danych innych jednostek wykonujących zadania z zakresu oświaty, zbiorach danych uczniów oraz zbiorach danych nauczycieli, zgromadzonych w bazie danych SIO, są sporządzane:1) zestawienia zawierające dane dotyczące liczby uczniów i liczby etatów nauczycieli, niezbędne do dokonania podziału części oświatowej subwencji ogólnej między poszczególne jednostki samorządu terytorialnego;2) zestawienia zawierające dane niezbędne do celów statystyki publicznej.2. Zestawienia, o których mowa w ust. 1 pkt 1, są udostępniane w bazie danych SIO jednostkom samorządu terytorialnego oraz ministrom prowadzącym szkoły i placówki oświatowe w dniu 17 października, a jeżeli dzień ten wypada w dniu ustawowo wolnym od pracy, w najbliższym dniu roboczym.3. Jednostki samorządu terytorialnego oraz ministrowie prowadzący szkoły i placówki oświatowe, w terminie 30 dni roboczych od dnia udostępnienia w bazie danych SIO zestawień, o których mowa w ust. 1 pkt 1, potwierdzają prawdziwość danych zawartych w zestawieniach.”;

Art. 105: 01.03.2014 01.03.2017

• Art. 105. W okresie od dnia wejścia w życie ustawy do dnia 1 marca 2014 r. w celach, o których mowa w art. 1 ust. 1,funkcjonuje system informacji oświatowej, o którym mowa w ustawie z dnia 19 lutego 2004 r. o systemie informacji oświatowej (Dz. U. Nr 49, poz. 463, z 2005 r. Nr 64, poz. 565 oraz z 2007 r. Nr 42, poz. 273), zgodnie z organizacją i na zasadach działania określonych w art. 106—118.

Krzysztof.Slugocki@gmail.com 30

3) art. 105 otrzymuje brzmienie:„Art. 105. W okresie od dnia wejścia w życie ustawy do dnia 1 marca 2017 r. w celach, o których mowa w art. 1 ust. 1, funkcjonuje również system informacji oświatowej, o którym mowa w ustawie z dnia 19 lutego 2004 r. o systemie informacji oświatowej (Dz. U. Nr 49, poz. 463, z 2005 r. Nr 64, poz. 565 oraz z 2007 r. Nr 42, poz. 273), zgodnie z organizacją i na zasadach działania określonych w art. 106–118.”;

Art. 112: zmiany dotyczą starego SIO

• Art. 112. 1. Dane w bazach danych oświatowych są aktualizowane i przekazywane według stanu na dzień 30 września 2012 r. oraz 31 marca i 30 września 2013 r., z zastrzeżeniem ust. 2—5.

• 2. Danych, o których mowa w art. 107 ust. 2 pkt 1–3, nie aktualizuje się i nie przekazuje się w 2013 r.

• 3. Dane, o których mowa w art. 107 ust. 6, są aktualizowane i przekazywane według stanu na dzień 31 marca 2013 r.

• 4. Dane, o których mowa w art. 107 ust. 3 pkt 3, są aktualizowane i przekazywane według stanu na dzień 30 września 2012 r. i 2013 r.

• 5. Dane w bazach danych oświatowych prowadzonych przez zakłady kształcenia nauczycieli oraz kolegia pracowników służb społecznych są aktualizowane i przekazywane według stanu na dzień 10 października 2012 r. oraz 31 marca i 10 października 2013 r.

Krzysztof.Slugocki@gmail.com 31

4) art. 112 otrzymuje brzmienie:„Art. 112. 1. Dane w bazach danych oświatowych są aktualizowane i przekazywane według stanu na dzień 30 września 2012 r. oraz na dzień 31 marca i 30 września w latach 2013–2016, z zastrzeżeniem ust. 2–5.2. Danych, o których mowa w art. 107 ust. 2 pkt 1–3, nie aktualizuje się i nie przekazuje w latach 2013–2016.3. Dane, o których mowa w art. 107 ust. 6, są aktualizowane i przekazywane według stanu na dzień 31 marca w latach 2013–2016.4. Dane, o których mowa w art. 107 ust. 3 pkt 3, są aktualizowane i przekazywane według stanu na dzień 30 września w latach 2012–2016.5. Dane w bazach danych oświatowych prowadzonych przez zakłady kształcenia nauczycieli oraz kolegia pracowników służb społecznych są aktualizowane i przekazywane według stanu na dzień 10 października 2012 r. oraz na dzień 31 marca i 10 października w latach 2013–2016.”;

Art. 113: zmiany dotyczą starego SIO

• Art. 113. 1. Dane, o których mowa w art. 107 ust. 3 pkt 1 lit. c, ust. 4 pkt 1 lit. a—g, i, k, l i pkt 2, są dodatkowo aktualizowane i przekazywane według stanu na dzień 10 września 2012 r. i 2013 r.

Krzysztof.Slugocki@gmail.com 32

5) w art. 113 ust. 1 otrzymuje brzmienie:„1. Dane, o których mowa w art. 107 ust. 3 pkt 1 lit. c, ust. 4 pkt 1 lit. a–g, i, k, l i pkt 2, są dodatkowo aktualizowane i przekazywane według stanu na dzień 10 września w latach 2012–2016.”;

Zmiany w art. 127

• Art. 127. 1. Uczelnie mogą pozyskiwać z bazy danych SIO dane do celów rekrutacji na studia wyższe, począwszy od rekrutacji na rok akademicki 2014/2015.

Krzysztof.Slugocki@gmail.com 33

6) w art. 127 ust. 1 otrzymuje brzmienie:„1. Uczelnie mogą pozyskiwać z bazy danych SIO dane do celów rekrutacji na studia wyższe, począwszy od rekrutacji na rok akademicki 2017/2018.”;

Art. 130: dotyczy starego SIO

• Art. 130. 3. W okresie od dnia 1 stycznia 2014 r. do dnia 31 grudnia 2017 r. jednostce samorządu terytorialnego nie przysługuje zwiększenie części oświatowej subwencji ogólnej, o której mowa w art. 33 ust. 1 pkt 2 ustawy, o której mowa w art. 104 niniejszej ustawy, za lata 2010—2013, jeżeli nieprawdziwe dane zostały przekazane do systemu informacji oświatowej, o którym mowa w ustawie wymienionej w ust. 1, i jednostka samorządu terytorialnego otrzymała część oświatową subwencji ogólnej w kwocie niższej od należnej.

Krzysztof.Slugocki@gmail.com 34

7) w art. 130:a) ust. 2 otrzymuje brzmienie:„2. Jednostce samorządu terytorialnego nie przysługuje zwiększenie części oświatowej subwencji ogólnej, o której mowa w art. 33 ust. 1 pkt 2 ustawy, o której mowa w art. 104, za lata 2007–2016, jeżeli nieprawdziwe dane zostały przekazane do systemu informacji oświatowej, o którym mowa w ustawie wymienionej w ust. 1, lub zostały podane w sprawozdaniu, którego obowiązek sporządzenia wynikał z odrębnych przepisów, i jednostka samorządu terytorialnego otrzymała część oświatową subwencji ogólnej w kwocie niższej od należnej.”,b) uchyla się ust. 3;

Art. 132 i 101: dotyczą starego SIO

• Art. 132. Art. 101 traci moc z dniem 1 marca 2016 r.

• Rozdział 11 Przepisy karne• Art. 101. 1. Kto wbrew obowiązkowi nie

prowadzi baz danych oświatowych, o których mowa w art. 107 ust. 2—4, albo, będąc obowiązanym do przekazywania danych do baz danych oświatowych, nie przekazuje tych danych, albo przekazuje dane niezgodne z prawdą, podlega karze grzywny.

• 2. Orzekanie w sprawach o czyny, o których mowa w ust. 1, następuje w trybie przepisów ustawy z dnia 24 sierpnia 2001 r. — Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia.

Krzysztof.Slugocki@gmail.com 35

8) art. 132 otrzymuje brzmienie:„Art. 132. Art. 101 traci moc z dniem 1 marca 2019 r.”.

Przypadek negatywnej weryfikacji danych identyfikacyjnych

Krzysztof.Slugocki@gmail.com 36

• Zmiany przepisów umożliwiają przekazanie do bazy danych SIO danych dziedzinowych ucznia lub nauczyciela, którego dane identyfikacyjne nie zostały pozytywnie zweryfikowane z danymi w zbiorze PESEL.

• Należy podejmować działania zmierzające do wyjaśnienia stanu faktycznego, tj. ustalenia właściwych danych identyfikacyjnych ucznia lub nauczyciela.– (

http://sio.men.gov.pl/index.php/aktualnosci1/komunikaty/277-weryfikacja-danych-w-zbiorze-pesel)

• …i niezwłocznie przekazać do bazy danych SIO właściwe dane. • Dane identyfikacyjne i dane dziedzinowe zgromadzone w bazie danych SIO,

mimo braku pozytywnej weryfikacji z danymi w zbiorze PESEL, – będą przechowywane do czasu pozytywnej weryfikacji tych danych, – nie dłużej jednak niż sześć miesięcy. – Po tym terminie dane będą usuwane z bazy danych SIO.

…”dzieło sztuki” pod projektem zmiany ustawy o sio

Krzysztof.Slugocki@gmail.com 37

• …koniec cz. 1

Krzysztof.Slugocki@gmail.com 38