View
238
Download
2
Category
Preview:
Citation preview
© NSTDA 2015
www.nstda.or.th
1
การศกษาแนวทางการพฒนา
วสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมของประเทศไทย
ชวงการจดตงธรกจใหมดวยกระบวนการบมเพาะธรกจ
โดย
ทรงพล มนคงสจรต
ฝายพฒนาเทคโนโลยอตสาหกรรม ส านกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต
© NSTDA 2015
www.nstda.or.th
2
SMEs เปนพลงในการขบเคลอนเศรษฐกจของประเทศ ขอมล พ.ศ. 2556*
มลคา GDP ของประเทศไทย = 11.90 ลานลานบาท
(ขยายตวจากปกอนหนา 2.9%)
มลคา GDP ของ SMEs = 4.45 ลานลานบาท
(ขยายตวจากปกอนหนา 3.8%)
GDP ของ SMEs มมลคาเปน 37.4% ของ GDP ของ
ประเทศไทย
อตราการขยายตวของ GDP ของ SMEs มากกวาอตรา
ขยายตวของประเทศ
* ขอมลจากรายงานสถานการณ SMEs ป 2557 ของ ส านกงานสงเสรมวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม
© NSTDA 2015
www.nstda.or.th
3
SMEs เปนพลงในการขบเคลอนเศรษฐกจของประเทศ
“SMEs are the Engine of Growth.”
* รปภาพจาก http://www.infonet.com.br/
© NSTDA 2015
www.nstda.or.th
4
แตทวา... SMEs เกดงาย ตายเรว
* ขอมลจากรายงานสถานการณ SMEs ป 2557 ของ ส านกงานสงเสรมวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม
การจดตงและยกเลกกจการนตบคคล*
© NSTDA 2015
www.nstda.or.th
5
การบมเพาะธรกจ (Business Incubation)
* รปภาพจาก http://www.youthvillage.co.za/
นยามของการบมเพาะธรกจ*: “A controlled environment that fosters the care, growth, and protection of a new venture at an early stage before it is ready for traditional means of self-sustaining operation.”
* Chinsomboon O.M., Incubators in the New Economy, Sloan School of Management, MIT Master's Degree Thesis, June 2000.
การบมเพาะธรกจชวยใหผประกอบการด าเนนธรกจไดอยาง
มนคง มงคง และ ยงยน
© NSTDA 2015
www.nstda.or.th
6
ประวตศาสตรหนวยบมเพาะธรกจของโลก
พ.ศ. 2502 เกดหนวยบมเพาะธรกจแหงแรกของโลกท Batavia Industrial Cluster สหรฐอเมรกา
พ.ศ. 2528 เกดการจดตง National Business Incubation Association (NBIA) มสมาชกเรมตนเปนหนวยบมเพาะธรกจ 40 แหงในสหรฐอเมรกา
พ.ศ. 2558 NBIA เปลยนชอเปน INBIA และมสมาชกเปนหนวยบมเพาะธรกจ 2,000 แหงจากทวโลก
© NSTDA 2015
www.nstda.or.th
7
ประวตศาสตรหนวยบมเพาะธรกจของไทย
พ.ศ. 2545 สวทช. จดตงศนยบมเพาะธรกจ
พ.ศ. 2548 สกอ. จดตงและด าเนนการหนวยบมเพาะวสาหกจในสถาบนอดมศกษา (University Business Incubator: UBI) จ านวน 25 แหง
พ.ศ. 2558 ม UBI จ านวน 63 แหงทวประเทศไทย ด าเนนการเปนเครอขายตามภมภาค 9 เครอขาย
© NSTDA 2015
www.nstda.or.th
8
กจกรรมของหนวยบมเพาะธรกจในประเทศไทย
• การประชาสมพนธ/การสรางความตระหนก (Awareness)
• กจกรรมเตรยมความพรอมกอนเขารบการบมเพาะ (Pre-incubation)
• การอบรม/สมมนาทกษะทางธรกจ เชน การตรยมแผนธรกจ (Business Model)
• กจกรรมการบมเพาะธรกจ (Incubation)
• การใหค าปรกษาทางเทคโนโลย/การเงน/ธรกจ (Consultancy)
• การสนบสนน/เชอมโยงแหลงเงนทน และการจบคธรกจ (Business Matching)
• การสนบสนนบรการอน ๆ เพอการเขาสตลาด (Commercialization)
• กจกรรมเสรมสรางธรกจทมศกยภาพหลงการบมเพาะ (Post-Incubation)
• การเปดตลาดตางประเทศ หรอการเขาตลาดหลกทรพย (Acceleration)
© NSTDA 2015
www.nstda.or.th
9
ผลการด าเนนงานของ UBI ป พ.ศ. 2552 – 2557
ผลการด าเนนงาน*
จ านวนบรษทจดตงใหม (Start-up Companies)
จ านวนบรษทเตมรปแบบ (Spin-off Companies)
รวมทงสน
ป พ.ศ. 2552 – 2553
103 51 154
ป พ.ศ. 2554 – 2555
120 44 164
ป พ.ศ. 2556 – 2557
124 67 191
รวมทงสน 347 162 509
* หมายเหต: ผลการด าเนนงานของ UBI จ านวน 56 แหงทวประเทศ ซงมบคลากรประมาณ 235 คน
© NSTDA 2015
www.nstda.or.th
10
ปจจยทสงผลถงความส าเรจ (และปญหา) ของการบมเพาะธรกจ
ปจจยภายใน
• ตวชวดความส าเรจ (Key Performance Indicator: KPI)
• งบประมาณ (Budget)
• บคลากร (Human Resource)
ปจจยภายนอก
• ผประกอบการ (Entrepreneur)
• ระบบนเวศ (Ecosystem)
ผประกอบการ
คน
เงน งาน
ระบบนเวศ
© NSTDA 2015
www.nstda.or.th
11
ตวชวดความส าเรจ (KPI) ของโครงการหนวยบมเพาะวสาหกจในสถาบนอดมศกษา
(ปงบประมาณ พ.ศ. 2556)
Track
KPI
Research Based
Business
General Technology
Business
Creative Business Innovative Service
Business
บรษทจดตงใหม
Start-up Companies
รายไดไมนอยกวา
120,000 บาทตอป
รายไดไมนอยกวา
120,000 บาทตอป
รายไดไมนอยกวา
120,000 บาทตอป
รายไดไมนอยกวา
120,000 บาทตอป
บรษทเตมรปแบบ
Spin-off Companies
รายไดไมนอยกวา
1,000,000 บาทตอป
รายไดไมนอยกวา
600,000 บาทตอป
รายไดไมนอยกวา
600,000 บาทตอป
รายไดไมนอยกวา
600,000 บาทตอป
มการจดทะเบยนเปนนตบคคล
มระบบการจดจางบคลากรทชดเจน โดยมหลกฐานการจางงาน
มอตราก าไรขนตน (Gross Profit Margin) ไมนอยกวารอยละ 20
การรบบรการจาก
สถาบนการเงน
จ านวนผประกอบการไดรบบรการจากสถาบนการเงนไมนอยกวารอยละ 10 ของจ านวนผประกอบการท
ผานการประเมนระดบบรษทเตมรปแบบ (Spin-off Companies) ของเครอขาย
กจกรรมสรางความ
ตระหนก
กจกรรมสรางความตระหนกและจตวญญาณความเปนผประกอบการ (Entrepreneurial Spirit) ไมนอยกวา
5 กจกรรม
กจกรรมเตรยมความ
พรอมประกอบธรกจ
มการจดตงชมรมผประกอบการนกศกษา มสมาชกไมนอยกวา 50 คน และมกจกรรมด าเนนงานตามแผน
ประจ าปของชมรมฯ โดยมผเขารวมไมนอยกวา 200 คน
© NSTDA 2015
www.nstda.or.th
12
ตวชวดความส าเรจไมสอดคลองกบสภาพทเปนอย
• KPI ของ UBI ในสถาบนอดมศกษา (ก าหนดโดย สกอ.) คอ บรษท Start-up หรอ บรษท Spin-off ทมรายไดตอปตามเกณฑ และมอตราก าไรขนตน (Gross Profit Margin) ตามเกณฑ
• ธรกจในอตสาหกรรมทตางกน ใชเวลาในการหารายไดตางกน และมคาเฉลยของรายไดและอตราก าไรขนตนตางกน
• KPI มลกษณะเปน University/Incubator-oriented ไมใช Customer/Incubatee-oriented
แนวทางการแกปญหา: ปรบตวชวดเชงปรมาณ ใหเปนตวชวดเชงคณภาพทมความยดหยนตามสภาพธรกจ โดยอาจพจารณาการพฒนาศกยภาพในการด าเนนธรกจหลงการบมเพาะเทยบกบกอนการบมเพาะ
งาน
© NSTDA 2015
www.nstda.or.th
13
งบประมาณไมเพยงพอและไมแนนอน • แหลงทมาของงบประมาณของหนวยบมเพาะธรกจในประเทศไทย ไดแก
• ส านกงานคณะกรรมการการอดมศกษา (สกอ.)
• ส านกงานเลขานการคณะกรรมการสงเสรมกจการอทยานวทยาศาสตร (สอว.)
• หนวยงานตนสงกดของหนวยบมเพาะธรกจ
• ส าหรบ สกอ. งบประมาณแบงจายเปนงวด ตามจ านวนโครงการทผานการประเมน
• สกอ. ตงงบประมาณในรปแบบ “โครงการ” (ระยะเวลา 2 ปตอโครงการ) ซงอาจสนสดได
แนวทางการแกปญหา: ส าหรบ สกอ. และหนวยงานตนสงกด – ก าหนดงบประมาณสนบสนนการบมเพาะอยางตอเนองเพอสรางทกษะความเปนผประกอบการ (Entrepreneurial Skills) ใหแกบณฑต
ส าหรบหนวยบมเพาะ – หางบประมาณจากแหลงอน หรอหารายไดจากการเกบคาบรการ
เงน
© NSTDA 2015
www.nstda.or.th
14
ทกษะความเปนผประกอบการ (Entrepreneurial Skills)
Entrepreneur Intrapreneur
Start-up Qualified Work-force
เปนหนงในลกษณะทพงประสงคของ
“บณฑต”
• มความคดสรางสรรค (Creativity)
• สรางนวตกรรม (Innovation)
• การปรบตวเขากบสถานการณ (Adaptability)
© NSTDA 2015
www.nstda.or.th
15
กรณศกษา: Stanford University และ Silicon Valley
• Stanford Industrial Park (Stanford Research Park) เปนพนทของมหาวทยาลย
เปดใหบรษทเอกชนเชาเพอด าเนนการดานการวจยและธรกจ ตงแตป ค.ศ. 1951
• บรษทเปนแหลงจางงานของบณฑต ในขณะทมหาวทยาลยกสามารถบรการงานวจย
ใหแกบรษทดวย ถอเปนการไดประโยชนทงสองฝาย
• ตวอยางของบรษทผเชาในชวงแรก ไดแก Hewlett-Packard, Eastman Kodak,
General Electric และ Lockheed Corporation
• ศษยเกาเลอกจดตงบรษทใหมในพนทของมหาวทยาลย เพอใชประโยชนจาก
มหาวทยาลย และบรจาคเงนเพอบ ารงมหาวทยาลยเมอบรษทประสบความส าเรจ
• มหาวทยาลยและบรษทนบเปนองคประกอบทส าคญของ Silicon Valley
© NSTDA 2015
www.nstda.or.th
16
บคลากรขาดทกษะและไมเพยงพอ
• เจาหนาทบมเพาะธรกจมจ านวนนอย
• เจาหนาทบมเพาะไมมประสบการณ ไมมทกษะ และไมมแนวทางในการ
พฒนางานในสายอาชพ
• อตราการลาออกสง (High Turnover Rate)
แนวทางการแกปญหา: สรางความมนคงในสายอาชพ และมกระบวนการฝกอบรมและพฒนาบคลากรทเหมาะสม (Train-the-Trainer Model)
คน
© NSTDA 2015
www.nstda.or.th
17
ตวอยางโครงการ: Thailand Technology Fellows Program
• จดโดย IMBA Program มหาวทยาลยธรรมศาสตร รวมกบ สวทน.
• เปนการสราง “ผร” (Fellows) เพอดแลและเปนพเลยงใหแกผประกอบการใหม โดยใชหลกสตรทเรยกวา Metamorphosis Model
• มการจด Thailand Innovation Boot Camp (ระยะเวลา 3 วนครง) เพอสรางผร
และผประกอบการในคราวเดยวกน (Train-the-Trainer Model)
© NSTDA 2015
www.nstda.or.th
18
ผประกอบการไมพรอมและไมมคณสมบตทเหมาะสม
• การคดเลอกผประกอบการ
• ผประกอบการไมเชอ/ไมปฏบตตามค าแนะน าของเจาหนาทบมเพาะ/ทปรกษา
• ลกษณะของผประกอบการในประเทศไทย
• จากผลส ารวจ Global Entrepreneurship and Development Index (GEDI)
ป ค.ศ. 2015 ประเทศไทยถกจดอยในอนดบท 68 จาก 130 ประเทศทวโลก
แนวทางการแกปญหา: ส าหรบหนวยบมเพาะ – ปรบวธการคดเลอกผประกอบการโดยเนนรบผประกอบการทมความพรอมและมศกยภาพในการเขารบการบมเพาะ
ส าหรบนโยบายภาครฐ – สงเสรมใหผประกอบการมศกยภาพสงขน
ผประกอบการ
© NSTDA 2015
www.nstda.or.th
19
Process
Innovation
High
Growth
Internationalization
* ขอมลและแผนภาพจาก http://thegedi.org/countries/thailand
GEDI: 14 Pillar Comparison - Thailand
© NSTDA 2015
www.nstda.or.th
20
ตวอยางโครงการ: โครงการสนบสนนการพฒนาสมรรถภาพในการเลอกและรบเทคโนโลย (STAMP)
• ด าเนนการโดย โครงการสนบสนนการพฒนาเทคโนโลยของอตสาหกรรมไทย (ITAP) สวทช.
• เปนการน ากลมผประกอบการเดนทางไปศกษาดงานเทคโนโลยทเกยวของในตางประเทศ
• ผลประโยชนทไดรบ
• เพมความมงมนสความเปนสากล (Internationalization Aspiration)
• เพมความสามารถในการซมซบเทคโนโลย (Technology Absorption)
• สรางเครอขายของผประกอบการ (Networking)
© NSTDA 2015
www.nstda.or.th
21
ตวอยางโครงการ: BU Start-up Project
• ด าเนนการโดยมหาวทยาลยกรงเทพ
• เปนหลกสตรพเศษทน านกศกษาจากตางคณะมาเรยนรรวมกน (ภายใน
ระยะเวลา 1-2 ภาคการศกษา) เพอเกดการบรณาการองคความรและการท างานเปนทมเพอใหไดผลงานนวตกรรมทใชไดจรง โดยใชแนวความคด “Creative Convergence”
• ผลประโยชนทไดรบ:
• การสรางลกษณะความเปนผประกอบการ
• การสรางเครอขายของผประกอบการในอนาคต
© NSTDA 2015
www.nstda.or.th
22
ระบบนเวศไมเอออ านวย
• มขอจ ากดในการเขาถงแหลงเงนทนประเภทตาง ๆ (Seed Funding, Angel
Investor, Venture Capital, Crowdfunding, Business Loan, Stock
Market – Initial Public Offering: IPO)
• ทปรกษา/ผเชยวชาญเฉพาะสาขามไมเพยงพอ
• ขาดความสะดวกในการประกอบธรกจ (กฏระเบยบและขอบงคบซบซอน)
แนวทางการแกปญหา: ส าหรบนโยบายภาครฐ - ออกมาตรการจงใจนกลงทนประเภทตาง ๆ ทเออตอการสรางบรษทจดตงใหม - บรณาการฐานขอมลผเชยวชาญ/บรการอน ๆ ทเกยวของกบการบมเพาะธรกจ (อาจจดตงหนวยประสานงาน หรอ หนวยบมเพาะแหงชาต National Incubation Center) - ผอนปรนหรอปรบกฏระเบยบขอบงคบส าหรบบรษทจดตงใหมใหเกดความสะดวกมากขน
ระบบนเวศ
© NSTDA 2015
www.nstda.or.th
23
ตวอยางแหลงเงนทน Startup ในประเทศไทย: “500 TukTuks”
• เปนกองทนมลคา 10 ลานดอลลารสหรฐ (ประมาณ 300 ลานบาท)
• เปนกองทนยอยในเครอ 500 Startups ของสหรฐอเมรกา
• เลอกลงทนเฉพาะในบรษทจดตงใหมทท าธรกจดานอนเทอรเนต (IT, software,
e-commerce) ระดบ Seed Stage (รบเงนลงทนกอนแรก)
• ให เงนทน, ความรดานการเงน (จากพเลยง/ผเชยวชาญ) และโอกาสในการ
เชอมโยงกบเครอขาย (Connection) ของ 500 Startups ทวโลก
• มงหวงใหบรษททไดรบการลงทนเตบโตในระดบภมภาคเอเซย และระดบโลก
* รปภาพจาก http://e27.co/500-startups-launches-us10m-micro-fund-to-nurture-thailands-startups-20150429/
© NSTDA 2015
www.nstda.or.th
24
ตวอยางการอบรมการบมเพาะธรกจโดยภาคเอกชน: Disrupt University
• หลกสตร Disrupt MBA เปนการอบรมแบบผสมผสานระหวางการบรรยายและการ
ทดลองปฏบต โดยมเนอหาคลายกบรายวชาของ Stanford MBA รวมกบการ
น าเสนอประสบการณจากบรษทชนน าใน Silicon Valley
• หลกสตรครอบคลมการหาไอเดยนวตกรรม, แปลงนวตกรรมเปนผลตภณฑตนแบบ,
ออกแบบรปแบบการด าเนนธรกจ, แปลงรปแบบการด าเนนธรกจใหเปน Startup
และ ระดมทนเพอสนบสนน Startup
• ระยะเวลาอบรม 4 วน ทก ๆ เสารหรออาทตย สปดาหละ 1 ครงเปนเวลา 4 สปดาห
• คาเลาเรยน 35,000 บาท
• ผลประโยชนจากการอบรม: ความร และ เครอขายของผเรยนรวมรน
* ขอมลจาก http://disruptuniversity.com/
© NSTDA 2015
www.nstda.or.th
25
ขอเสนอแนะรปแบบของหนวยบมเพาะทเหมาะสมในประเทศไทย รปแบบ รปแบบท 1
(มหาวทยาลย)
รปแบบท 2
(หนวยงานภาครฐ)
รปแบบท 3
(เอกชน)
ลกษณะการ
ด าเนนงาน
ไมแสวงหาผลก าไร (แตแสวงหา
ผลประโยชนในรปแบบอน)
ไมแสวงหาผลก าไร (แตแสวงหา
ผลประโยชนในรปแบบอน)
เปนไดทงแบบแสวงหาผลก าไร
(หรอผลประโยชนในรปแบบอน)
และแบบไมแสวงหาผลก าไร
แหลงทมาของ
งบประมาณและ
รายได
งบประมาณจากภาครฐ (เชน สกอ. และ/หรอ หนวยงานตนสงกด) และ/หรอ เงนสนบสนนจากหนวยงานพนธมตร อาจเรยกเกบคาบรการบมเพาะและคาเชาพนทส านกงาน
งบประมาณจากภาครฐ (หนวยงานตนสงกด) และ/หรอ เงนสนบสนนจากหนวยงานพนธมตร อาจเรยกเกบคาบรการบมเพาะและคาเชาพนทส านกงาน
งบประมาณจากบรษทตนสงกด (ถาม) เรยกเกบคาบรการบมเพาะและคาเชาพนทส านกงาน
ลกษณะเดนทเปนไป
ไดในการบมเพาะ
ธรกจ
เนนการบมเพาะธรกจส าหรบ
ผประกอบการในพนท (Area-
based Incubation) หรอ ตาม
กลมเทคโนโลยทมหาวทยาลยม
ความเชยวชาญ
เนนการบมเพาะธรกจตามกลม
เทคโนโลยทหนวยงานมความ
เชยวชาญ (Cluster-based
Incubation)
เนนการบมเพาะธรกจเพอการ
ควบรวมกจการ (Merger and
Acquisition) หรอการสราง
ผลตอบแทนใหแกนกลงทน
(Return on Investment) หรอ
การสรางธรกจใหม (Spin-off)
© NSTDA 2015
www.nstda.or.th
26
กรณศกษา: Shanghai Upper Bio-tech Pharma Co., Ltd.
• บรษท SME ของจน ผผลตและจ าหนายเครองมอทดสอบทางการแพทยประเภท
Point of Care Testing ใหแกโรงพยาบาลมากกวา 3,000 แหงในประเทศจน
(ในป ค.ศ. 2014 บรษทมรายไดมากกวา 25 ลานดอลลารสหรฐ)
• บรษทจดตงศนยบมเพาะธรกจภายในพนทของบรษท โดยใหบรการพนทส านกงาน
และหองปฏบตการแกบรษท Start-up ดาน Bio-tech ของจน จ านวน 30 แหง
• บรษทสามารถรวมลงทนในลกษณะ Angel Investment รวมไปถงการควบรวม
กจการกบบรษท Start-up ทมศกยภาพ (กลยทธ “Outside-In”)
* ดขอมลของบรษทเพมเตมไดจาก http://www.poct.cn/en/default.aspx
© NSTDA 2015
www.nstda.or.th
27
ขอเสนอแนะดานโครงสรางพนฐานและบคลากรของหนวยบมเพาะ
• โครงสรางพนฐาน
• อาคารส านกงาน
• พนทส านกงาน (ใหเชา) ส าหรบผเขารบการบมเพาะธรกจ
• สงอ านวยความสะดวกในการด าเนนธรกจ
• บคลากร
• ผจดการ (และ ผชวยผจดการ)
• เจาหนาทบมเพาะธรกจ
• เจาหนาทบรหารงานทวไป
© NSTDA 2015
www.nstda.or.th
28
ขอเสนอแนะดานกจกรรมของหนวยบมเพาะ
• การสรางความตระหนก และการประชาสมพนธเชงรก
• การเตรยมความพรอมกอนการบมเพาะ
• การอบรมเชงปฏบตการเกยวกบแผนธรกจและการด าเนนธรกจเบองตน
• กจกรรมการบมเพาะ
• การใหบรการพเศษส าหรบบรษททมศกยภาพสง
• การเตรยมความพรอมไปเปดตลาดตางประเทศ หรอการเขาสตลาดหลกทรพย
• การสรางเครอขายของผประกอบการและนกลงทน
• การจดสมมนา/แลกเปลยนความคดเหน/เลยงอาหาร ทงอยางเปนทางการและอยางไมเปน
ทางการ โดยเปดโอกาสใหมการสนทนาระหวางผเขารวมงานใหมากทสด
© NSTDA 2015
www.nstda.or.th
29
ประเดนขอเสนอแนะเพมเตมจากการประชมระดมความคดเหน
• ประเดนปญหาและอปสรรค
• ปจจยภายใน: งาน, เงน, คน (และ ???)
• ปจจยภายนอก: ผประกอบการ, ระบบนเวศ (แหลงเงนทน, กฏระเบยบ, ฯลฯ) (และ ???)
• ประเดนรปแบบของหนวยบมเพาะทเหมาะสมส าหรบประเทศไทย
• ภายในมหาวทยาลย/ภายนอกมหาวทยาลย
• รฐ/เอกชน
• ไมแสวงหาผลก าไร/แสวงหาผลก าไร/แสวงหาผลประโยชนในรปแบบอน ๆ
• Outside-In/Inside-Out
• กจกรรมทควรด าเนนการ
• ขอเสนอแนะอน ๆ
© NSTDA 2015
www.nstda.or.th
30
แผนการด าเนนงานของโครงการ
• วนองคารท 6 ตลาคม พ.ศ. 2558: จดประชมระดมความคดเหน (Public Hearing) ณ หอง CHYNA ชน 12 โรงแรมเซนทราเซนทรลสเตชน กรงเทพฯ
เวลา 8:30 – 13:00 น.
• ชวงสปดาหท 3 ของเดอนตลาคม พ.ศ. 2558: น าสงรางรายงานทเพมเตมขอมล
จากการระดมความคดเหน และ Action Plan แกคณะท างาน
• ชวงสปดาหท 1 ของเดอนพฤศจกายน พ.ศ. 2558: จดประชมคณะท างานเพอพจารณารายงานและ Action Plan (ขอเชญคณะท างานเขารวมประชม)
• ชวงสปดาหท 2 ของเดอนพฤศจกายน พ.ศ. 2558: น าสงรายงานฉบบสมบรณพรอม Action Plan แก สวทน.
© NSTDA 2015
www.nstda.or.th
31
ขอบคณครบ
A Driving Force for National Science and Technology Capability
ฝายพฒนาเทคโนโลยอตสาหกรรม ส านกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต 111 อทยานวทยาศาสตรประเทศไทย ถนนพหลโยธน ต าบลคลองหนง อ าเภอคลองหลวง จงหวดปทมธาน 12120
Recommended