DE Conferentie 2004 Frank van Exter

The Ballad of East and West

East is East and

West is West,

and never

the twain shall meet

Rudyard Kipling

Where the twain shall meet….

… op het snijvlak van het roerende en onroerende erfgoed

1 december 2004Drs. Frank W. van Exter

(programmadirecteur Amr/Monarch)

Structuur lezing

• Inzicht in geografische informatiesystemen

• Ontsluiting data in kennisinfrastructuur

• Samenhang met documentaire informatiesystemen

• Ontsluiting roerend en onroerend erfgoed in samenhang mogelijk

Belvedere

Cultuurhistorie als uitgangspunt voor ruimtelijke planvormingsprocessen. Het doel van Belvedere is:

• verbetering van de kwaliteit van de leefomgeving• behoud van het cultureel erfgoed

Het credo van Belvedere is behoud door ontwikkeling

Interdepartementaal initiatief

Het programma Belvedere telt tientallen projectenonder auspiciën van:

• Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen• Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit• Ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en

Milieubeheer• Ministerie van Verkeer en Waterstaat

Eén van de vele projecten

KICH staat voor kennisinfrastructuur cultuurhistorie,het samenwerkingsverband tussen vierkennisinstituten cultuurhistorie:

• RDMZ• ROB• Expertisecentrum LNV• Alterra

Doelstelling KICH

• Het in de kaart zichtbaar maken van cultuurhistorische waarden in de ruimtelijke ontwerpen en planvorming

• Het ontwerpen van een kennisinfrastructuur, waarin door middel van dynamische koppelingen en unieke zoeksleutels een groot aantal partners hun gegevens in samenhang kunnen ontsluiten via internet en intranet (webbrowsing; webmapping; XML; GML)

Bestemmingsplan Vlissingen Buitengebied, in combinatie met archeologische monumenten

Problematiek KICH

Het voordeel van één informatietaal

Samenhangende ontsluiting in één kennisinfrastructuur

DURP, de weg naar integratie

VROM nam al zes jaar geleden het initiatief totnormalisatie, harmonisatie en standaardisatie in dewereld van geografische informatiesystemen (GIS)

• Nauwe samenwerking in de ruimtelijke ordening op het gebied van digitale uitwisseling ruimtelijke plannen (DURP)

• Zowel interdepartementale (VROM, LNV, V&W, VROM) samenwerking als via convenanten met rijk, provincies, gemeenten en het kadaster

Definitie geo-object

FenomeenEen waarneembaar verschijnsel.

ObjectEen object is een abstractie van een fenomeen uit de werkelijkheid.

Geo-objectIs een object dat impliciet of expliciet geassocieerd is met een locatie relatief ten opzichte van het aardoppervlak.

Algemeen geldend

Sector specifiek

Organisatie specifiek

NEN3610

IMR

O

IMW

A

GR

IM

IMK

ICH

TO

P10N

L

IM . .

Uitwisseling

Harmonisatie van informatiemodellen

Harmonisatie van metadata

• Zoeken op basis van dezelfde attributen• Betekenisvol kunnen zoeken• Aansluiting beleid elektronische overheid (Dublin

core, NL metadata profiel)• ISO 19115 (metadatastandaard voor geo-

informatie)

Dublin Core

• 1 TITLE

• 2 CREATOR

• 3 SUBJECT

• 4 DESCRIPTION

• 5 PUBLISHER

• 6 CONTRIBUTOR

• 7 DATE

• 8 TYPE

• 9 FORMAT

• 10 IDENTIFIER

• 11 SOURCE

• 12 LANGUAGE

• 13 RELATION

• 14 COVERAGE

• 15 RIGHTS

• 16 AUDIENCE

Samenhang documentaire informatie met geo-informatie

Ontsluiting van cultuurhistorische informatie

Ik wil mijn monumentale huis uitbreiden met een aanbouw met bestemming: kantoor. Welke procedure moet ik volgen en welke vergunningen heb ik nodig?Zijn mijn investeringen verantwoord in het licht van bestemmingsplannen? Spelen er nog andere factoren?

Klant

GoogleGoogle

Trefwoord=monument,vergunning,bestemmingsplan

+ Eenvoudig implementeerbaar+ Snel aan de slag+ Geen grote investeringen- Ongecontroleerde zoekresultaten- Geen relaties- Hoop werk

Warehouse

Relationele data

Transactionele data

Documentaire data

Zoeken op basis van metadata

Bouwvergunning Bouwvergunning

Vergunning voor de bouw van... Bouwvergunning

?

Klant

MetadataMetadata

Metadata=Vergunning

Gecontroleerde zoektermen

+ Gecontroleerd zoeken+ Betere zoekresultaten+ Minder werk - Investeren in een gecontroleerde lijst - Investeren in metadatamodel - Onvoldoende relaties over informatie

Warehouse

Relationele data

Transactionele data

Documentaire data

De wereld van de cultuurhistorie

Ontologie

VERGUNNING

MONUMENT

BESTEMMINGSPLAN

BOUWBESLUIT

INSTANTIE

LANDSCHAP

MOLEN

  leer van de algemene eigenschappen van de dingen

Zoeken op basis van ontologie

Bouwvergunning BOUWVERGUNNING

Vergunning voor de bouw van...

BOUWVERGUNNING

?

Klant

OntologieOntologie

VERGUNNING

BOUWVERGUNNING

NIEUWBOUWVERGUNNING HERBOUWVERGUNNING

DAKKAPEL KANTOOR SERRE

Gecontroleerde zoektermen Ontologie / kennismodel

Vergunning voor de...

+ Optimaal zoeken+ Weinig werk+ Voldoende relaties - Investeren in een ontologie

Warehouse

Stappenplan Metadata/Ontologie

Bronnen

• Welke bronnen zijn er?

• Bepaal functionaliteiten

• Bepaal structuur

• Integratie / schema ontwikkeling

Woordenschat (ontologie)

• Welke vocabulaires?

• Bepaal structuur

• Integratie / schema ontwikkeling

• Invoer inhoud - testset

Resultaten

• Bronontsluiting (indexeren, rubriceren, etc)

• Relaties tussen verschillende bronnen (Geo, documentaire informatie)

• Standaardisatie bij creatie en uitbreiding nieuwe bronnen– Gecontroleerde invoer: termen– Gecontroleerde structuur: informatieschema’s

Op het snijvlak van ….

• Normalisatie, harmonisatie en standaardisatie maken ontsluiting van het roerende en onroerende erfgoed in samenhang mogelijk

• Geografische en documentaire informatie kunnen via één kennisinfrastructuur ontsloten worden– coverage

– lokatie

– harmoniseren van domeintabellen/ontologie

… het roerende en onroerende erfgoed

• “De verbouwing van het Rijksmuseum staat in het teken van de harmonie tussen het gebouw en de daarin gehuisveste collecties”

• “Uitgangspunt bij de verbouwing is het terugbrengen van licht, lucht en architectonische helderheid in het gebouw”

• “Overal voel je het gebouw, een Rijksmonument, maar de voorwerpen hebben het primaat. Zij zijn de hoofdbewoners gebleven”

Naar het webportaal…

De plek voor informatie over cultuurhistoriedata op de kaart

- bladeren (browsen)

- bevragen van data (maken selecties)

- gebruiken van datasets (downloaden)

experts in de almanak

- op regio, thema & tijdsperiode

documenten & projecten

- documentsystemen

- projectenbanken

Trefpunt voor cultuurhistorici

• Gerichte vragen/contacten– zoeken in de almanak

(experts)• Wisselende contacten

– prikbord: vraag en aanbod• Virtuele zeepkist

– forum voor meningen en discussie

Hoe werkt ‘t?

• Een “internet browser”• Navigatie• Zoeken en vinden• Bekijken (www.kich.nl/nulversie)• Anoniem of geregistreerd

Zoeken (en vinden)

• Over alle informatie zoeken (geïntegreerd)• Gestructureerd zoeken op de drie KICH

zoekingangen:– thema– gebied– Periode

• Zoeken op basis van ontologie

14 COVERAGE

14 COVERAGE

Discussie en/of vragen