Upload
marije-teerling
View
965
Download
1
Embed Size (px)
DESCRIPTION
Presentatie gegeven bij de Gemeente Apeldoorn op 25 juni 2009.
Citation preview
Kanalen in Balans
Sturen van klanten naar het voorkeurskanaal
Dr. Marije L. Teerling
Inhoud
• Kanalen in Balans
• Kanaalsturing – definitie
• De kern van kanaalsturing – de instrumenten
• Omschrijving
• Waardering burger
• Voorbeelden & best practices per instrument
• Lessen van de voorhoede
• Stappenplan kanaalsturing
• Ervaringen van de ZET gemeenten
• Ervaringen van de IND
www.kanaleninbalans.nl – Gemeente Apeldoorn – 25 juni 20092
• Multichannelvraagstuk bij de overheid
• Oplossingsgericht onderzoek
• Kanaalsynchronisatie
• voor de klant consistente informatie over alle kanalen en
diensten
• Kanaalsturing
• klant verleiden tot gebruik van het kostenefficiënte kanaal
(veelal elektronische dienstverlening)
Kanalen in Balans
www.kanaleninbalans.nl – Gemeente Apeldoorn – 25 juni 20093
Kanaalsturing - definitie
• Definitie kanaal (klant)sturing:
• Het inzetten van middelen (instrumenten) om het gedrag van
burgers in de door de organisatie gewenste richting te sturen.
• Doel van kanaal (klant)sturing:
• Verandering van keuzes en gedrag bij burgers.
– Bijvoorbeeld: gebruik website om informatie te zoeken in plaats
van bellen.
• Hoe van kanaal (klant) sturing:
• Door middel van een sturingsplan gericht inzetten van
instrumenten om burgers te verleiden.
– Bijvoorbeeld: vermindering van de baliebezoeken voor uittreksels
door gratis online uittreksels breed te communiceren.
www.kanaleninbalans.nl – Gemeente Apeldoorn – 25 juni 20094
De kern van sturing – de instrumenten
• Communicatie• Het beïnvloeden van kanaalvoorkeuren van burgers door middel van
informatieoverdracht.
• Doelstelling in termen van kennis, houding en gedrag.
• Nut• Aantrekkelijkheid stimuleren door financieel voordeel, tijdwinst, en/of
betere zoekmogelijkheden en informatie.
• Doelstelling in termen van beleving van het nut (prijs of tijdvoordeel).
• Restrictie
• Het beperken of uitbreiden van de toegankelijkheid van kanalen.
• Doelstelling in termen van verkrijgbaarheid en/of verplichting.
• Product
• Adoptie stimuleren door een beter elektronisch aanbod.
• Doelstelling in termen van kwaliteit.
www.kanaleninbalans.nl – Gemeente Apeldoorn – 25 juni 20095
Kanaalsturingsinstrumenten
www.kanaleninbalans.nl – Gemeente Apeldoorn – 25 juni 20096
Restrictie
www.kanaleninbalans.nl – Gemeente Apeldoorn – 25 juni 20097
Verplichting Toegankelijkheid
Restrictie
• Mogelijkheid te sturen op:
• Toegankelijkheid: stellen van specifieke voorwaarden aan het
gebruik van het kanaal.
• Verplichting: het verplicht stellen van het gebruik van een
bepaald kanaal.
• Best practices
• Zorg voor een goede elektronische dienstverlening met een
interface die is afgestemd of de burger.
• Zorg voor ondersteuning van burgers die dat nodig hebben.
• Effecten
• Alleen op afspraak a/d balie betere planning & bezetting
personeel. Geen zicht effecten op kanaalgebruik.
www.kanaleninbalans.nl – Gemeente Apeldoorn – 25 juni 20098
Nut
www.kanaleninbalans.nl – Gemeente Apeldoorn – 25 juni 20099
Financieel voordeel Zoeken & informatie
Nut
• Mogelijkheden te sturen op:
• Financiële aspecten : zoals de prijs of winkansen.
• Tijd : de moeite in termen van tijd die iemand moet doen om
de dienst via een bepaald kanaal te kunnen afnemen.
• Zoeken en informatie : alle kosten gerelateerd aan het bepalen
waar en hoe een bepaalde dienst afgenomen kan worden.
• Best practices
• Maak het afnemen van digitale diensten zo simpel mogelijk.
• Blijf de klant meerdere opties aanbieden.
• Effecten
• Kadaster 80% online. Echter financiële voordelen sterk
afhankelijk efficiency en automatische afhandeling.
www.kanaleninbalans.nl – Gemeente Apeldoorn – 25 juni 200910
Kwaliteit
Product
www.kanaleninbalans.nl – Gemeente Apeldoorn – 25 juni 200911
Assistentie
Assortiment
Product
• Mogelijkheid te sturen op:
• Kwaliteit en continuïteit
• Het online assortiment diensten
• Assistentie en functionaliteit
• Co-development.
• Best practices:
• Stap voor stap de digitale dienstverlening opbouwen.
• Een duidelijke visie op de organisatie en dienstverlening.
• Effecten
• IBG / Kadaster: bulk klantencontacten online waardoor
reductie aantal medewerkers maar ook complexere vragen
aan de telefoon en balie.
www.kanaleninbalans.nl – Gemeente Apeldoorn – 25 juni 200912
Communicatie
www.kanaleninbalans.nl – Gemeente Apeldoorn – 25 juni 200913
Grootschalige
communicatie
Persoonlijke communicatie
Communicatiemoment
Communicatie
• Meest gebruikte instrument
• Geschikt voor meerdere doeleinden
• Massacommunicatie breed publiek, simpele boodschap (je
regelt het snel op xyz.nl).
• Doelgroepcommunicatie specifieke doelgroep, van simpele
tot specifieke boodschap.
• Persoonlijke communicatie individuen, specifieke
boodschap (ga voor uw kinderbijslagaanvraag naar www…nl).
• Best practices
• Zorg voor een uniforme boodschap in alle communicatie.
• Zet de voordelen van het e-kanaal af tegen de nadelen van de
traditionele kanalen.
• Effecten
• Zeer weinig effectmetingen!!! Effect is wisselend.
www.kanaleninbalans.nl – Gemeente Apeldoorn – 25 juni 200914
Kanaalsturingspilots
Restrictie
SVB kinderbijslag
IND vreemdelingen
Nut
Gemeente Zwolle
SVB SMS
IND EU burgers &
kennismigranten
Activerium Apeldoorn
Product
Gemeente Emmen
UWV Chat
IND naturalisanten &
asielzoekers
Communicatie
SVB kinderbijslag
SVB SMS
ZET gemeenten (Zwolle, Emmen
& Tilburg)
IBG e-assistentie
www.kanaleninbalans.nl – Gemeente Apeldoorn – 25 juni 200915
Wat leert de voorhoede ons?
• Wereld aan mogelijkheden om als organisatie te sturen.
• Van persoonlijke communicatie tot het leveren van een excellente
digitale dienstverlening.
• Er is een grote variatie aan kanaalsturingsinstrumenten.
• Veel leuke voorbeelden en initiatieven om van te leren.
• Resultaten uit KiB pilots
• Rapport Kanaalsturing
• Pas op met verkeerde aannames over de burger.
• Kennis van de burger is de sleutel tot betere kanaalsturing!
• Goede sturing naar het elektronische kanaal afhankelijk van:
• Goed elektronisch aanbod & ontsluiting van de diensten
• De inzet van een combinatie van verschillende instrumenten
www.kanaleninbalans.nl – Gemeente Apeldoorn – 25 juni 200916
Waar liep de voorhoede tegen aan?
• Goede dienstverlening en efficiëntie kunnen hand in hand
gaan. Kanaalsturing zorg voor:
• Beter begeleiden van klanten naar het juiste kanaal
• Verlichting duurdere kanalen
• De interne organisatie geeft richting en beperkingen
• Sturing is onmogelijk als intern de boel niet op orde is
• Projectleider kanaalsturing is van doorslaggevend belang
• Korte versus lange termijn acties worden bepaald door waar
de organisatie staat
• Effectmetingen zijn cruciaal om succes te bepalen en
worden nog al eens vergeten!
• Duidelijke effecten creëren draagvlak voor nieuwe projecten.
www.kanaleninbalans.nl – Gemeente Apeldoorn – 25 juni 200917
Kanaalsturing – stap voor stap
1. Zet het kader aan de hand van de
dienstverleningstrategie
2. Ken je klanten, kanalen en diensten
3. Identificeer sturingsmogelijkheden
op verschillende niveaus
4. Bepaal waar je naartoe wilt met
sturing
5. Werk de sturingsmogelijkheden uit
op dienst (proces) niveau
6. Vul de sturingsacties concreet in
7. Inventariseer haalbaarheid en
impact
8. Zet de effectmetingen per actie op
9. Evalueer de acties en pas het plan
zonodig aan
www.kanaleninbalans.nl – Gemeente Apeldoorn – 25 juni 200918
Klant, Kanaal & Dienst (proces)
Service strategie
Sturings-acties
Stap 1. Dienstverleningsstrategie
• Afbakening waarbinnen het sturingsplan dient te vallen.
• Aansluiting bij de missie en visie op dienstverlening.
Bepaal de focus waar je mee verder gaat; bijvoorbeeld
administratieve lastenverlichting of de klant centraal.
www.kanaleninbalans.nl – Gemeente Apeldoorn – 25 juni 200919
Stap 2. Ken je klanten, diensten en
kanalen
• Verzamel kennis over de huidige situatie m.b.t. klanten,
diensten en kanalen
• Zorgt voor een basis van feiten, niet alleen creatieve ideeën.
Inventariseer eerst kennis in de organisatie! Vaak is er meer
dan verwacht.
www.kanaleninbalans.nl – Gemeente Apeldoorn – 25 juni 200920
Stap 3. Identificeer mogelijkheden op
verschillende niveau’s
• Kanaalsturing kan plaatsvinden op verscheidene niveaus;
dienstverlening als geheel, doelgroep, dienst.
• Identificeer mogelijkheden op verscheidene niveaus
Deze stap is nog brainstormen: wees creatief, denk breed en
onbeperkt!
www.kanaleninbalans.nl – Gemeente Apeldoorn – 25 juni 200921
Afsprakenservice filmpjeTilburg
Stap 4. Bepaal waar je naartoe wilt met sturing
• Adresseer waarom er te weinig gebruik maakt van de
digitale dienstverlening en zet je doelen.
• Kijk ook terug naar stap 1 voor het vaststellen van je doelen.
Maak je doelen SMART en probeer niet alles in één keer te
doen.
www.kanaleninbalans.nl – Gemeente Apeldoorn – 25 juni 200922
Stap 5. Werk de sturing uit op dienstniveau
• Bepaal op dienst niveau het klantproces en welke kanalen daar
over het algemeen bij gebruikt worden.
Betrek expertise van verschillende afdelingen om een goed beeld
van het dienstverleningsproces te krijgen.
www.kanaleninbalans.nl – Gemeente Apeldoorn – 25 juni 200923
Stap 6. Vul de sturingsacties concreet in
• Werk de concrete sturingmogelijkheden per doelgroep of
klantdienstcombinatie uit in een actieplan.
• Geef aan hoe elk van de acties bijdragen aan het doel.
Maak een duidelijk onderscheid tussen lange en korte termijn
sturingsacties. Realiseer eerst de korte termijn acties!
www.kanaleninbalans.nl – Gemeente Apeldoorn – 25 juni 200924
Stap 7. Haalbaarheid en impact
• Inventariseer de haalbaarheid op korte en lange termijn van
de verschillende acties.
• Bekijk nauwkeurig wat de gevolgen voor de organisatie zijn!
Durf keuzes te maken! Bespreek de ideeën intern bij
verschillende stakeholders.
www.kanaleninbalans.nl – Gemeente Apeldoorn – 25 juni 200925
Stap 8. Zet de effectmetingen per actie op
• Stel per actie (dienst/doelgroep) een meetplan op. Meet
zowel voor als na de actie (dezelfde) indicatoren die
aangeven of de actie effect heeft gehad.
Nieuwe metingen opzetten kost veel tijd. Inventariseer eerst
wat er al ‘standaard’ gemeten wordt in de organisatie.
www.kanaleninbalans.nl – Gemeente Apeldoorn – 25 juni 200926
Stap 9. Evaluatie en aanpassing
• Evalueer de acties aan de hand van de metingen. Is de
doelstelling gehaald? Wat kan in de toekomst eventueel
anders?
Zorg dat de techniek goed staat voordat je met sturing naar
het internet begint!
www.kanaleninbalans.nl – Gemeente Apeldoorn – 25 juni 200927
SVB kinderbijslag
•Pilot succes; verandering werkwijze
•Site mag niet onbereikbaar zijn
•Herinneringsbrief voor non-gebruik
•Verbetering procedure DigiD
Gemeente Zwolle
•Eerste succesjes mbt gratis uittreksel online
•Techniek (website) mag niet falen
Wat levert het stappenplan op:
• Duidelijke en praktische inzichten over klanten, diensten,
kanalen
• Op feiten gebaseerd kanaalsturingsplan met opties voor de
lange en de korte termijn
• Een actieplan dat bij de organisatie past
• Kennis over het opstellen van effectiviteitmetingen rondom
kanaalsturing
• Inzicht in de effecten van kanaalsturing voor de eigen
organisatie
www.kanaleninbalans.nl – Gemeente Apeldoorn – 25 juni 200928
Gemeente Tilburg:
Zorg voor goede begeleiding als je een novice bent
op het gebied van kanaalsturing!
Bedankt voor uw aandacht!
Voor verdere informatie
• Dr. Marije L. Teerling
• 053 – 485 04 80
• 06 16 606 867
• www.kanaleninbalans.nl
• Rapport “Kanaalsturing ten
gunste van het digitale kanaal”
www.kanaleninbalans.nl – Gemeente Apeldoorn – 25 juni 200929