View
603
Download
2
Embed Size (px)
DESCRIPTION
Boek, uitgegeven ter ere van 10 jaar Melba in Nederland, met daarin achtergronden van Melba en verhalen en ontwikkeling van professionals die al langere tijd met het systeem werken.
Citation preview
AperitiefVoorwoord van Mariëtte van Hooff over het hoe en waarom van dit boek 5
AmuzeHoe kennen we de naam Melba? 6
VoorgerechtTien Jaar Melba in Nederland 7
HoofdgerechtenDe Chefkoks Mariëtte van Hooff 10 Peer Bos 12Chef de Rang Marianne Eijgenraam 13Werkpost Suzon Spierings 14 Anneke de Geus 16 Anja Beelen 18 Ellen Polak 20 Anne de Graaf-Pothof 22
TussengerechtRecept Melba-Toast 23
Hoofdgerechten Trainers Annelies van Bree 24 Ingrid Esbeukman 26 Joost Roorda 28 Joyce Bennema 30 Sara Zwetsloot 32 Mark van de Weijer 34 Harm Rademaekers 36 Irma Scholtens 38 Angela Linders 40 Hester van ‘t Blik 42
TussengerechtCasus Danny 43
Hoofdgerechten Sleutelfiguren Louis van Herk 44 Erik Timmer 46 Anne-Marie van Boeckel-Bonekamp 48
Jo van den Heuvel 50
NagerechtRecept Peche Melba 52
Tot slot 54
Aperitief
5
Werken in beweging
Melba in veranderende tijden
Er was eens... aan het eind van de negentiende eeuw een vermaarde Franse
chef-kok, Escoffier, die van toneel en opera hield. Hij noemde een aantal van
zijn gerechten naar beroemde zangeressen en toneelspeelsters. ‘Peche Melba’
en ‘Melba-Toast’ zijn twee gerechten die genoemd zijn naar de Australische
operazangeres Dame Nellie Melba, die in die tijd wereldberoemd was en
regelmatig in Parijs verbleef.
Wie het Melba-systeem nog niet kent, zal hier ongetwijfeld ook als eerste aan
denken. Melba heeft in dit geval echter niets met eten te maken,
maar met methodisch handelen in het kader van arbeids(re)integratie.
Sinds 2001 wordt Melba in Nederland op de markt gebracht door Van Hooff
Arbeidskundig Advies. In 10 jaar tijd zijn vele mensen opgeleid en gecertificeerd
middels een vierdaagse cursus. Melba wordt door het hele land breed toegepast
binnen verschillende soorten organisaties en door verschillende beroepsbeoefe-
naren. Wat zij gemeen hebben: het zijn allemaal professionals die hun cliënten,
leerlingen, klanten, medewerkers of werknemers zo goed mogelijk willen
ondersteunen bij het participeren in onze maatschappij. Participeren door het
verrichten van arbeid in welke vorm dan ook.
De verspreiding van Melba is als een zich uitbreidende olievlek: in een bepaalde
regio begint een organisatie met Melba te werken en vervolgens sluiten andere
organisaties zich aan. Dit is voor ons het beste teken dat Melba voor veel organi-
saties en professionals een positieve bijdrage levert aan hun werk. Zonder het
enthousiasme van de toepassers was het nooit zo ver gekomen, sommigen
spreken zelfs over een ‘Melba-virus’.
In dit boek staan een aantal van deze professionals centraal. Allemaal ambassa-
deurs van Melba. De mensen van Werkpost Eindhoven waren letterlijk de eerste
cursisten. Hoe is het hen vergaan? Zijn ze nog steeds met Melba aan de slag?
Anderen hebben zich, nadat ze zelf met het systeem aan de slag zijn gegaan,
ontwikkeld tot Melba-trainer om hun kennis te delen met anderen. Wie zijn dit?
Wat doen ze nog meer? En tot slot zijn er nog enkele sleutelfiguren die vele
anderen met het Melba-virus besmet hebben.
Naast de mensen die aan het woord komen, zijn er natuurlijk nog veel meer
mensen die een belangrijke rol gespeeld hebben of nog spelen. Als dank voor
iedere ambassadeur van Melba dit Melba-receptenboek, waarin zichtbaar wordt
hoe divers de achtergrond en werksituatie van de professional in dit vakgebied
is. En hoe mensen, die zich inzetten voor de ontwikkeling van hun doelgroep,
zich zelf ook ontwikkelen!
Mariëtte van Hooff
Van Hooff Arbeidskundig Advies
Licentiehouder Melba en Ida
November 2011
Amuze
Dame Nellie Melba (1861 – 1931) was een Australische
sopraan. Haar echte naam was Helen Porter Mitchell;
ze ontleende haar kunstenaarsnaam aan haar geboortestad
Melbourne. Ze werd geboren in een muzikale familie en
ging naar een prestigieuze privé-school, waar haar
muzikale talent naar voren kwam.
In 1886 vertrok ze naar Europa en probeerde een carrière
als operazangeres op te bouwen. Ze volgde zanglessen bij
de gevierde Madame Marchesi in Parijs. Na haar operade-
buut in 1887 in Brussel volgden internationale successen in
alle vooraanstaande operahuizen en werd ze de ‘grande
dame’ van Covent Garden in Londen. In 1902 begon haar
eerste tour in Australië en Nieuw Zeeland, waar ze als een
beroemdheid werd ontvangen. In de eerste Wereldoorlog
zette ze zich in voor het werven van fondsen voor gewonde
soldaten. Ze werd in 1918 en 1927 koninklijk onderscheiden.
Na enkele malen afscheid genomen te hebben, gaf ze haar
allerlaatste concerten in 1928 in Australië.
Haar naam wordt geassocieerd met twee gerechten, het
dessert Pêche Melba, en de Melbatoast. Beide zijn bedacht
door de chef-kok Auguste Escoffier van de Ritz hotels, de
grondlegger van de moderne Franse keuken.
Ook kent men in Australië de uitdrukking ‘more comebacks
than Nellie Melba’, wat verwijst naar haar vele afscheids-
concerten. Het Melba Memorial Conservatorium of Music in
Melbourne is naar haar vernoemd, evenals de Melba Hall
van de Universiteit van Melbourne en haar portret staat op
het Australische biljet van 100 dollar.
VOOrGereCHt
Tien Jaar Melba in Nederland
binnen verschillende bedrijven en verschillende branches is
gebleken dat een groot aantal sleutelkwalificaties een
essentiële rol spelen bij het functioneren op een werkplek.
Na toepassing bij verschillende doelgroepen en onderzoek
naar validiteit en betrouwbaarheid bleven er uiteindelijk
29 sleutelkwalificaties over. Melba wordt tot op heden in
Nederland voornamelijk ingezet bij de re-integratie en
rehabilitatie van mensen met een arbeidsbeperking. In Duits-
land wordt Melba meer toegepast bij werving en selectie op
de open arbeidsmarkt, bijvoorbeeld in de auto-industrie.
Kennismaking met melbaEind jaren ’90 richtte de arbeidskunde zich nog voornamelijk
op het verkrijgen van inzicht in het fysiek en motorisch
handelen van een kandidaat. MTM, MAST, Ruward en MTP
zijn hierbij bekende begrippen. De gedragsmatige invloed
op het functioneren was naar mijn idee een nog onderbe-
lichte kant. In mijn zoektocht naar aanvulling stuitte ik
toevallig op de Melba-methodiek in Duitsland.
Wat blijkt? Met Melba wordt het daadwerkelijk functione-
ren in de praktijk in kaart gebracht. Dit functioneren (het
arbeidsgedrag) wordt natuurlijk door een groot aantal
factoren beïnvloed. Melba biedt de mogelijkheid om het
arbeidsgedrag op meerdere momenten of in verschillende
situaties vast te leggen. Hierdoor kunnen ontwikkelingen en
verschillen in presteren zichtbaar gemaakt worden waardoor
je meer zicht krijgt op de omstandigheden waaronder
iemand juist goed of slecht functioneert. En daardoor is het
mogelijk om heel gerichte adviezen te geven voor het
treffen van aanpassingen in een specifieke arbeidssituatie (in
taak, begeleiding of werkomgeving). Maar ook kunnen
adviezen worden gegeven ten aanzien van ontwikkeldoelen
wanneer wordt verwacht dat bepaalde arbeidsvaardigheden
nog kunnen verbeteren door middel van training.
Ook krijgt de persoon zelf meer inzicht in zijn/haar gedrag,
bekeken vanuit het perspectief van de eisen die in een
Wat is melba?De afkorting Melba staat voor Merkmalprofile zur
Eingliederung von Leistungsgewandelter und Behinderter
in Arbeit. Of vrij vertaald: profielensysteem voor de
arbeids inpassing van mensen met verminderde prestatie
of beperkingen.
Melba is een systeem voor het in kaart brengen van de
capaciteiten van een medewerker (cliënt, leerling, enz.)
en/of het in kaart brengen van de eisen van een werkplek,
uitgaande van 29 basisvaardigheden. Melba geeft inzicht in
aspecten die te maken hebben met cognitief functioneren,
sociale kenmerken, kenmerken voor de manier van
werkuitvoering, schoolse vaardigheden en psychomotori-
sche kenmerken. Ongeacht het soort werk wat je doet of
het niveau waarop je dat werk uitvoert: je moet in een
arbeidssituatie in een bepaalde mate over deze sleutel-
kwalificaties beschikken (of het nu om handelingen in het
kader van dagactiviteiten gaat of om een functie als
trajectbegeleider). De sleutelkwalificaties zijn zorgvuldig
en nauwkeurig gedefinieerd, zowel wat betreft capacitei-
ten als functievereisten. Ze worden op een vijfpuntschaal
gescoord, waarbij de score 3 staat voor het niveau van de
gemiddelde werknemer en de gemiddelde functie in
Nederland. Het capaciteiten- en eisenprofiel kunnen los van
elkaar worden ingezet en zijn gestandaardiseerde instru-
menten. De profielen kunnen echter ook vergeleken
worden waardoor het mogelijk is gericht advies te geven
met betrekking tot plaatsing of werkplekaanpassing.
Naarmate deze match immers beter is, is de kans op
duurzame plaatsing groter.
Waar komt melba vandaan?Het systeem is vanaf 1986 in Duitsland aan de Universiteit
van Siegen door arbeidspsychologen ontwikkeld in opdracht
van het Duitse Bundesministerium für Arbeit und Sozialord-
nung. Uit het onderliggend onderzoek naar 450 functies
6-7
gemiddelde werksituatie worden gesteld.
Het op meerdere momenten en in verschillende situaties
kunnen vastleggen van arbeidsgedrag past bij de visie van
assessment als cyclisch/doorlopend proces. Dus niet een
éénmalige momentopname, maar een ‘groei-assessment’.
Melba biedt de mogelijkheid om de (potentiële) werknemer
te volgen waardoor hij/zij steeds een stapje dichter bij het
benutten van zijn/haar arbeidsmogelijkheden komt. Het
mooiste is wanneer dit al op school begint.
Melba bestaat inmiddels 10 jaar in Nederland. In het najaar
van 2001 werden de eerste officiële cursussen gegeven. Al in
het jaar daarna werd ook het aan Melba verbonden diagnos-
tisch instrument, de Ida (Instrumentarium voor de Diagnos-
tiek van Arbeidsvaardigheden), een koffertje met 14
arbeids vaardigheidstoetsen op verschillende niveaus,
vertaald en aangepast voor de Nederlandse situatie.
GebruikMelba is breed inzetbaar in het arbeidsproces en voor vele
disciplines bruikbaar. De afgelopen 10 jaar is Melba uitge-
groeid tot een groep van ongeveer 1300 actieve toepassers,
werkzaam bij uiteenlopende organisaties variërend van
scholen voor speciaal onderwijs, sociale werkvoorziening,
jobcoachorganisaties en UWV tot revalidatiecentra.
Waarvoor zetten zij Melba (en eventueel Ida) zoal in?
- Intake; hulpmiddel bij het gerichter vragen stellen en
dóórvragen, bepalen of en welk vervolgonderzoek
nodig is.
- Diagnose en praktijk-assessment; doelgericht inzetten
van hulpmiddelen om antwoord te kunnen geven op een
gerichte onderzoeksvraag, zoals vragenlijsten, Ida,
Worksamples.
- Handelingsplan/arbeidstoeleiding/IOP/leerwerkperiode/
arbeidsontwikkeling: opstellen van ontwikkeldoelen op
basis van Melba en volgen van de ontwikkeling.
- Ondergrensbepaling SW, begeleiden aanvraag Wajong.
- Matching naar ander werk of regulier werk; als de
persoon goed in kaart is gebracht kan er met dezelfde
‘Melba-bril’ naar een concrete werkplek worden gekeken.
Wat vraagt de werkplek eigenlijk? Wat is wel of niet
passend, waar moet begeleiding op gericht zijn en/of wat
moet worden aangepast in de functie?
- Jobcoaching; doordat het functioneren van de persoon in
kaart gebracht wordt kan de begeleiding heel specifiek
zijn. Punten van over- of onderbelasting bij matching met
de werkplek geven aanleiding tot aanpassing van het werk
of verdere ontwikkeling en training.
- Inhoudelijke functie-analyse. Voor matching, maar ook om
mensen bewust te maken wat er op een werkplek eigenlijk
gevraagd wordt, en/of om werkplekken met elkaar te
kunnen vergelijken en/of om te zien of nieuwe werkzaam-
heden wel uitgevoerd kunnen worden door het huidige
cliëntenbestand.
- Onderbouwing van loonwaardebepaling. De arbeids-
deskundige gaat uit van de categorieën productie,
begeleidingsbehoefte en inzetbaarheid. Deze kunnen
verder geoperationaliseerd worden met bepaalde Melba-
items.Over- of onderbelasting op die items maakt inzichte-
lijk waarom wordt gekozen voor bepaalde percentages.
effektenUit de begeleiding en coaching van toepassers komt
duidelijk naar voren dat Melba een ‘kapstok’ is, die het
kijken naar de cliënt verscherpt, het rapporteren verduide-
lijkt en communicatie met cliënt, andere begeleiders en
professionals vergemakkelijkt. Het dwingt om intuïtieve
kennis zichtbaar te maken.
Naast positieve effecten voor het werk van de professional in
zijn/haar contacten met de cliënt zijn er ook op organisatie-
niveau effecten, namelijk verbetering van de overdracht in
brede zin (intern en extern, tastbaar en procesmatig). De
aanwezige kennis schuilt niet meer alleen in de hoofden van
de professionals, maar is overdraagbaar geworden. Daarnaast
kunnen op organisatieniveau gegevens gegenereerd worden
met betrekking tot arbeidsvaardigheden van cliëntgroepen
en de binnen het bedrijf aanwezige werkzaamheden.
Door toepassing in een breder netwerk wordt de communi-
catie met andere organisaties bevorderd, zoals gebeurt in de
regio Eindhoven. Melba kan interdisciplinair worden
toegepast. Bijvoorbeeld: Ergon in Eindhoven, De Risse in
Weert en WVK in Bladel werken in meer of mindere mate
met Melba, maar ook de praktijkscholen, ZML-scholen, AOT
De Berkenschutse in Heeze, Stg. Neos (dak- en thuislozen),
De Boei (psychiatrie), evenals enkele kleinere jobcoachorga-
nisaties. Ook bij de gemeente Eindhoven en het UWV
werkbedrijf is Melba bekend. Hierdoor kan de loopbaan van
een cliënt met Melba bij wijze van spreken worden gevolgd
“De aanwezige kennis is overdraagbaar geworden”
van school tot pensioen. De overdraagbaarheid van het
systeem levert kwalitatieve monitoring in alle fases van
iemands loopbaan. Dit scheelt tijd (en dus geld) en biedt
de aansluiting die nodig is voor het daadwerkelijk kunnen
werken naar vermogen.
De toekomstDe verschillende werkvelden zijn voortdurend in ontwikke-
ling, in meer of mindere mate als gevolg van steeds verande -
rende wetgeving. Met de komst van de Wet Werken Naar
Vermogen, die waarschijnlijk in 2013 in werking zal treden,
gaan we weer een nieuwe fase in. In deze wet staat het
beoordelen van arbeidsvermogen centraal, net als bij de
Wajong. Al gaat dit wel op een andere manier gebeuren dan
nu het geval is. Het wordt echter alleen maar van meer
belang om gedegen, eenduidige en gestandaardiseerde
informatie met betrekking tot een persoon beschikbaar te
hebben. Melba kan een essentiële rol spelen bij het inzichte-
lijk maken van het arbeidsvermogen van personen in het
kader van de nieuwe wetgeving.
In combinatie met de komende bezuinigingen vraagt dit
om een kritische kijk op re-integratie in het algemeen.
Er zal (nog) effectiever en efficiënter gewerkt moeten gaan
worden. Een kwalitatieve en goed onderbouwde aanpak is
hierbij noodzakelijk om tijd en geld te besparen.
8-9
Melba blijft verder kijken naar nieuwe toepassingen die
aansluiten op de vraag in de markt. Zo wordt er in het kader
van een ESF-project van gemeente Gennep en Intos met
betrekking tot bijstandsgerechtigden gewerkt aan een
screening om re-integratiesucces te voorspellen.
Samen met de mensen van ADAPT re-integratie gaan we
kijken naar een koppeling tussen Executieve Vaardigheden
en de Ida onderdelen. Om zo Ida verder uit te kunnen
breiden.
In november 2009 is er door Research voor Beleid in
opdracht van de Raad voor Werk en Inkomen een eerste
onderzoek uitgevoerd ter inventarisatie van methoden om
loonwaarde te meten. Momenteel loopt vervolgonderzoek
(publicatie verwacht na januari 2012). Melba is min of meer
expliciet gekoppeld aan een aantal van de in het onderzoek
meegenomen methoden. Momenteel zijn we bezig om
samen met Competensys te kijken of Melba de basis kan
worden voor Loonbalans.
Ook de komende jaren zullen we volop aan de slag blijven,
om samen met de toepassers kwaliteit van toepassingen te
waarborgen en verdere ontwikkelingen in gang te zetten.
De huidige digitale mogelijkheden en sociale media maken
uitwisseling en kennisdeling gelukkig steeds makkelijker.
Melba, door en voor professionals!
Uitreiking van het 1000ste Melba-certificaat
Mariëtte van Hooff, licentiehouder Melba en Ida
Eindelijk een systeem wat past bij onze visie!
We hebben zelfs nog een opzet ge-
maakt voor promotieonderzoek en
contact gezocht met Prof. Nijhuis van
Universiteit Maastricht. Maar het blijkt
lastig om financiering te vinden (het is
in die tijd onduidelijk waar de uitvoe-
ring van de Wajong zal komen liggen.
Niemand wil een onderzoek financie-
ren naar een groep die misschien on-
der de verantwoordelijkheid van een
andere organisatie gaat vallen).
In 1998 besluit ik als zelfstandige te
gaan werken en me vooral te richten
op het geven van trainingen op het
gebied van arbeidskunde en arbeids-
kundige assessmentinstrumenten.
Bij het geven van een cursus in Eupen,
in Duitstalig België, komt onze zoek-
tocht ter sprake. Toevallig heeft men
daar net een cursus Melba gevolgd en
krijg ik de goede raad om toch maar
eens in Duitsland ten rade te gaan.
melba als ‘paraplu’ voor het methodisch en systematisch handelenIn 2000 volg ik zelf de cursus Melba in
Duitsland. Daarna zijn Peer en ik met
het systeem gaan werken en het wordt
ons snel duidelijk dat we niet opnieuw
het wiel hoeven uit te vinden. Dit sys-
teem past namelijk precies bij onze
visie. Wij zien assessment binnen het
(re)integratieproces als een cyclisch
proces, dat in alle fases door blijft
lopen en dat de (potentiële) werkne-
mer telkens weer een stapje dichter
brengt bij het optimaal benutten van
mogelijkheden. Vandaar dat wij kiezen
voor de term groei-assessment. En
Melba blijkt in dat proces zeer bruik-
Halverwege de jaren negentig ben ik als coördinator en arbeidskundige van de Leerlingwerkplaats Helmond naarstig op zoek naar een instrument om arbeidsvaar-digheden van leerlingen goed te kunnen beschrijven. Een zoektocht waarin ik in contact kom met Peer Bos, als GZ-psycholoog werkzaam bij het arbeidsonderzoeks- en trainingscentrum (AOT) van De Berkenschutse in Geldrop. Hij is bezig met dezelfde zoektocht. Op dat moment kunnen we dat wat we zoeken niet vinden. We besluiten om zelf een systeem te gaan ontwikkelen...
reCept
Ingrediënten
Naam: Mariëtte van Hooff
Organisatie: Van Hooff Arbeids-
kundig Advies
functie: arbeidsonderzoeker,
trainer, ontwikkelaar
melba leren kennen in: 2000
Bij: Universiteit Siegen
Kwaliteit: voorstellingsvermogen
Lievelingsgerecht: hutspot
De CHefKOKs
10-11
August Escoffier luistert
naar zijn idool op de radio.
baar als ‘paraplu’ voor het methodisch
en systematisch handelen! Met Melba
als referentiekader neem je telkens
weer opnieuw gefundeerde beslissin-
gen over vervolgstappen, de inzet van
andere testen, of het raadplegen van
andere deskundigen.
ChampagneOnze ervaringen monden uit in verde-
re contacten met Frau Dr. Anke Kleff-
mann van de Universiteit Siegen en
een kennismakingsgesprek, tenminste
dat denken we. Bij aankomst zit er
echter een heuse examencommissie
van 5 personen die ons even aan de
tand voelen over hoe wij dat in Ne-
derland gaan aanpakken. Schijnbaar
doorstaan we de test goed, want na
enige tijd komt zowaar de champagne
op tafel! En tevens een licentie voor
het verder mogen verspreiden van
Melba in Nederland. Hierna volgt de
correctie van de vertaling van Melba
in het Nederlands (met dank aan
Suzon Spierings!) en de eerste proef-
cursus bij Het Brugproject / Werkpost
Eindhoven in juni 2001. In het najaar
van 2001 geven we de eerste drie
officiële cursussen.
Ontwikkeling en coachenPeer maakt in de tussentijd enkele
carrièrestappen en werkt inmiddels
bij Adapt re-integratie, waar hij zich
voornamelijk bezig houdt met de
opzet en ontwikkeling van Adapt,
het begeleiden van zijn team bij het
uitvoeren van arbeidsonderzoeken en
het geven van cursussen en de verdere
ontwikkeling van Melba. Ik ben als
zelfstandige blijven werken, al is mijn
taak wel veranderd. Van alles zelf
doen -cursussen organiseren en geven,
onderzoek doen, offertes maken,
rekeningen schrijven en kantoormate-
riaal bestellen- naar randvoorwaarden
scheppen voor de cursussen, netwer-
ken, ontwikkelen en het uitvoeren
van arbeidsonderzoek. Mijn partner
heeft het administratieve en orga-
nisatorische deel overgenomen. Zelf
wil ik me in de komende jaren meer
gaan concentreren op ontwikkeling
en coachen.
1300 gecertificeerde toepassersWat begon als een voorzichtige
poging van een tweetal om andere
professionals te ondersteunen bij hun
werk, is nu, 10 jaar later, uitgemond
in een groep van ongeveer 1300 ge-
certificeerde toepassers, werkzaam bij
uiteenlopende organisaties, variërend
van scholen voor speciaal onderwijs,
sociale werkvoorziening, jobcoach-
organisaties en UWV tot revalidatie-
centra. Het Melba-team Nederland is
gegroeid tot twaalf trainers, allemaal
deskundige professionals die in hun
eigen dagelijkse praktijk binnen het
werkveld van (re)integratie werkzaam
zijn en ingehuurd worden om hun
deskundigheid te delen. Maar dat
alles is niet mogelijk zonder de inzet
van al die Melba-toepassers, die door
hun enthousiasme anderen besmet
hebben met het ‘Melba-virus’.
“Na enige tijd komt de champagne op tafel!”
• Dankzij Melba kan ik een persoon beter doorgronden in zijn doen, denken,
maar ook zeker in zijn ‘laten’.
• Dankzij Melba weet ik dat een mens o.a. bestaat uit 29 kwalificaties en dat zijn
werkplek eisen aan hem stelt.
• Dankzij Melba kan ik die persoon vertellen welke eisen aan hem worden ge-
steld en of hij daaraan kan voldoen.
• Dankzij Melba weet ik dat ‘arbeid’ te toetsen is.
• Dankzij Melba heb ik een kader van waaruit ik een eerste aanzet heb om de
psychische belastbaarheid van de persoon in beeld te brengen, te krijgen.
• Dankzij Melba heb ik een kader om doelgericht werkgedrag in beeld te
brengen
• Dankzij Melba ga ik beseffen dat we andere instrumenten in moeten gaan
zetten om een adequater beeld van de persoon met betrekking tot arbeid,
gedrag en stress te vormen.
• Dankzij Melba ben ik tot bezinning gekomen; het arbeidsproces begint met
arbeidsidentiteit.
Peer Bos, licentiehouder Melba en Ida
De ontwikkeling van Melba heeft mij als persoon en mijn leven behoorlijk beïnvloed
reCept
Ingrediënten
Naam: Peer Bos
Organisatie: ADAPT re-integratie
functie: leidinggevende, psycholoog
melba leren kennen in: 2000
Via: Mariëtte
Kwaliteit: assertiviteit/
weerbaarheid
Lievelingsgerecht: bamisoep
De CHefKOKs
12
Marianne Eijgenraam, Melba-team
Er gaat heel wat vooraf aan een cursus
reCept
Ingrediënten
Naam: Marianne Eijgenraam
Organisatie: Van Hooff
Arbeidskundig Advies
functie: account manager
melba leren kennen in: 2000
Via: Mariëtte
Kwaliteit: assertiviteit/
weerbaarheid
Lievelingsgerecht: vitello tonnato
CHef De rANG
13
Na een carrière als organisatieadviseur bij Vluchtelingenwerk Nederland, werkt Marianne Eijgenraam sinds 2005 bij Van Hooff Arbeidskundig Advies, voor 16 uur per week. Zij is inmiddels gepensioneerd, maar wil betrokken blijven bij maatschap-pelijke ontwikkelingen.
zetten, bevestigingen sturen, deel-
nemerslijst maken, deelnemers door-
geven aan accommodatie, rekeningen
versturen, iedereen invoeren in onze
administratie en zo kan ik nog even
doorgaan. En dan moet het nog
beginnen! Natuurlijk moeten ook het
cursusmateriaal en de handboeken
tijdig op de juiste plaats zijn.
Als men zegt dat Melba veel tijd kost,
dan klopt dat helemaal: ik heb net
genoeg aan mijn 16 uur! Zeker voor
vakanties is het toch wel stressen om
alles goed te regelen.
Gelukkig gaat tegenwoordig veel via
de website, tenminste als uw juiste
mailadres bij ons bekend is!
Door mijn werkzaamheden ken ik
veel Melba-toepassers bij naam, maar
de gezichten erbij niet. Want ik ben
financieel, organisatorisch en admi-
nistratief bezig. Dus ik zie de mail
binnenkomen, of sta u telefonisch te
woord, tenminste als het niet om de
inhoud gaat.
Uit vragen als: “Wilt u mij daarvan op
de hoogte houden?” blijkt dat som-
mige mensen nog denken dat ze een
van de weinige Melba-toepassers zijn.
Terwijl er meer dan 1700 zijn inge-
voerd in onze administratie!
Voor er een cursus start, is er al heel
wat werk verricht: plannen van de
data met trainer(s) en accommoda-
tie, inschrijfformulier op de website
HOOfDGereCHteN
Ik ben begonnen met mijn eerste
Melba-map op te zoeken. Voorin wat
plastic hoesjes, waarin onder andere
de tekening van ‘de persoon’ die met
zijn arbeidsidentiteit (wensen en mo-
gelijkheden) in beeld gebracht wordt,
ten opzichte van de kwaliteit van de
arbeidssituatie, die bepaald wordt
door arbeidsvoorwaarden, arbeidsin-
houd, arbeidsomgeving en arbeids-
verhoudingen. De 4 A’s. Het willen en
kunnen ten opzichte van het mogen
en moeten. “Melba richt zich hierbij
op de sleutelkwalificaties waarover
de werknemer beschikt”.
essentieDeze tekening heeft door de jaren
heen zijn waarde niet verloren,
evenals de termen die inmiddels in
mijn geheugen gegrift staan, zoals
arbeidsidentiteit, eigen effectiviteit en
natuurlijk de tekening waarin de
zevende dwerg gezocht wordt. Is ’t nu
wel of niet Sneeuwwitje? Ik gebruik al
deze termen en de tekeningen nog
steeds als ik informatie geef over
Melba en tijdens de introductiecursus-
sen. En ook al is er inmiddels veel
veranderd, deze hulpmiddelen maken
nog steeds de essentie duidelijk.
Deze map, de voorloper van het
huidige Melba-handboek, staat vol
verbeteringen doordat alles zo slecht
vertaald is vanuit het Duits. Dat is
meteen mijn eerste klus voor Mariëtte,
het nakijken van de map op taalfou-
ten en zinsbouw en deze corrigeren,
zodat ze alles opnieuw foutloos kan
laten drukken in Duitsland. Ook later
heb ik nog heel wat vertalingen van
‘Fähigkeitsdefinitionen’ en ‘Anforde-
rungsdefinitionen’ gezien.
Suzon begint als medewerken van Het Brugproject met cursussen arbeidskundige technieken en systemen zoals MAST 1, 2, 3 en de Ruwardtoets. In 2001 wordt ze warm gemaakt voor een duidelijke, valide en goed werkbare methodiek om capaci-teiten van de persoon en functies in beeld te brengen. De Melba-methodiek.
Suzon Spierings, voormalig Werkpost medewerker, tevens Melba-team
Daarmee geef je dan ook een heel goed beeld van iemand
reCept
Ingrediënten
Naam: Suzon Spierings
Organisatie: Ergon
functie: P&O consulent
melba leren kennen in: 2001
Bij: Werkpost
Kwaliteiten: omschakeling,
teamwork
BereidingstijdArbeidsintensief in vergelijking
met afgaan op gevoel
Lievelingsgerecht: Thaïs
14-15
August Escoffier wil een
heerlijke maaltijd klaar maken
voor zijn idool Nellie Melba.
ArbeidsintensiefDe methodiek intrigeert me. Ik vind
’t leuk om ermee te werken, ik snap
waar ’t om draait en weet ‘m te
gebruiken. Het kostte me toen veel
meer tijd om een goed profiel te
maken dan nu, maar het gaf en geeft
een goede en complete beschrijving
van de persoon die in beeld gebracht
wordt, waardoor ik menig maal het
compliment heb gekregen dat er
eindelijk eens een goed verslag lag,
waarin de persoon zich herkent en
waarin duidelijk staat wat wel en niet
mogelijk is op het gebied van werk.
“Het kost zoveel tijd’ en “Het verslag
is zo uitgebreid”, zijn opmerkingen
die je veel terug hoort. Dat klopt.
Maar daarmee geef je dan ook een
heel goed beeld van iemand, welke
capaciteiten iemand heeft, waar zijn
‘kunnen’ door wordt beïnvloed, hoe
zijn gezondheid hierbij een rol kan
spelen en hoe zijn functie eruit moet
zien. En hoe je het werken en de
begeleiding aan kunt passen om hem
toch goed te laten functioneren. Door
de tijd heeft het computerprogramma
het wat gemakkelijker gemaakt en
leer je er sneller mee werken. Maar
het blijft arbeidsintensief. Tenmin-
ste… als je nog van mening bent dat
je dit allemaal aan de hand van je
onderbuikgevoel op één A-viertje in
kunt vullen!
eén van de gezichten van melbaSinds mijn certificering 2001 ben ik
bij elke functie die ik heb gehad met
Melba blijven werken. Ook nu als
personeels- en ontwikkelingsconsulent
bij de Sociale Werkvoorziening, komt
’t bijna dagelijks in mijn werk terug.
Ergon heeft ervoor gekozen om Melba
als een vast onderdeel van het
ontwik kelingsgericht werken te
gebruiken. Elke werknemer heeft een
individueel ontwikkelingsplan waarbij
het capaciteitenprofiel een vast
onderdeel is. Ik ben betrokken
geweest bij het implementatietraject,
ben bezig geweest om het computer-
programma samen met anderen
hierop in te richten, heb leidinggeven-
den en voorwerkers gecoacht en geef
informatie aan andere Sociale
Werkvoorzieningen die geïnteresseerd
zijn en bij Ergon willen komen kijken.
Daarnaast geef ik zo nu en dan samen
met andere trainers themadagen, met
Melba als uitgangspunt. Ook ontwik-
kel ik samen met Mariëtte hulpmidde-
len die het gebruik van Melba in
diverse situaties aanvullen.
Voor velen ben ik één van de gezich-
ten van Melba geworden. Ik heb er
voor gekozen om dit zo te laten en te
blijven werken met Melba. Omdat ik
het een goede methodiek vindt, er
graag mee werk, graag wil blijven
ontwikkelen en het niet kan laten
om me voor Melba en het werk van
Mariëtte te blijven inzetten.
“Ik kan het niet laten me in te blijven zetten voor Melba en het werk van Mariëtte”
HOOfDGereCHteN
Hoe heb je melba leren kennen?Het begon eigenlijk al eerder met de
cursus Arbeidskundige Technieken;
dat was mijn eerste kennismaking met
Mariëtte van Hooff en met een andere
kijk op ‘mensen aan het werk’.
Het vervolg was Melba, waarmee alles
wat je zag, vertaald werd naar papier
en op die manier inzichtelijk en over-
draagbaar werd.
Wat was de intentie van het gaan werken met melba?Voor mij was het belangrijkste om
het observeren aan te scherpen en
een zo helder mogelijk beeld te kun-
nen schetsen van de arbeidsmogelijk-
heden en onmogelijkheden van mijn
klantjes. Ik heb veel gebruik gemaakt
van de SL capaciteitenformulieren.
Toen het Brugproject veranderde in
Werkpost Eindhoven, waar ik werkte
als trajectconsulent, behoorde het
matchen tot mijn hoofdtaken.
Welke stappen heb je sindsdien gezet?In 2002 ben ik voor mezelf begonnen;
ik miste de vrijheid en het buiten-
werk. Ik werd zelfstandig ondernemer
en startte een Zorgkwekerij. Inmid-
dels ben ik bijna 10 jaar gelukkige
eigenaar van Planterij de Pimpernel
in Waalre. Een bijzondere kwekerij op
een bijzondere plek met bijzondere
mensen om me heen.
Wat zijn de ontwikkelingen binnen je bedrijf?De Pimpernel is volwassen geworden:
van 1 medewerker (=deelnemer) naar
30 medewerkers, van 1 personeelslid
naar 4 betaalde krachten en van
1 vrijwilliger naar 5 vrijwilligers in de
Anneke de Geus werkte bij het Brugproject, de voorloper van Werkpost, op de kwekerij met een buitenploeg. Eerst met mensen met een verstandelijke beperking in het kader van arbeidsmatige dagbesteding,later ontwikkelde zich dat veel meer naar arbeidstraining en arbeidstoeleiding.
Anneke de Geus, voormalig Werkpost medewerker
Wat je eenmaal geleerd hebt, raak je niet meer kwijt
reCept
Ingrediënten
Naam: Anneke de Geus
Organisatie: Planterij De Pimpernel
functie: Eigenaar Zorgkwekerij
melba leren kennen in: 2001
Bij: Werkpost
Kwaliteit: probleemoplossing
BereidingstijdVeel
Lievelingsgerecht: pompoensoep
16-17
Nellie Melba, de wereld
beroemde operazangers.
begeleiding. Daarnaast nog een aan-
tal technische vrijwilligers en mensen
die additioneel werk doen.
Zakelijk: van 1000 planten naar 70.000
planten.
Hoe past melba daarbinnen?We hebben een heel brede doelgroep
en zo af en toe zit er een klantje bij
waarvan ik denk: die zou wel eens
kunnen doorstromen. Een Melba-
capaciteitenprofiel helpt me dan om
mijn verhaal te onderbouwen.
Het Melba-eisenprofiel werk ik op
papier niet uit, maar het zit wel in
mijn hoofd: dagelijks maken wij een
planning en proberen we zo goed
mogelijk passend werk per persoon
aan te bieden.
Wat heeft het werken met melba je opgeleverd? Wat je eenmaal geleerd hebt, raak je
niet meer kwijt. Ik blijf altijd kijken
naar ‘mensen aan het werk’: wat past
bij de persoon, wat past bij zijn mo-
gelijkheden, waar heeft hij plezier
in, wat zijn kwaliteiten, waar zitten
de valkuilen en wat kunnen we nog
leren?
Ik kan niet zeggen dat ik zonder Mel-
ba geen eigen bedrijf was begonnen,
maar ik weet wel dat het een aanvul-
ling is geweest op mijn kennis en
ervaringen tot dan toe. Ik heb leuke
herinneringen aan de themadagen.
Dan krijg ik altijd een reüniegevoel.
Bovendien is op de eerste terugkom-
dag mijn eerste kleinzoon geboren,
ook dat vergeet ik nooit meer, ik was
die dag te laat en helemaal van de
wap. (Niet veel opgestoken die dag,
sorry Mariëtte.)
zie je een toekomst voor melba, gezien alle ontwikkelingen?Ja, want er blijven altijd mensen met
beperkingen en ik zie het als onze
taak om hen werkplezier te bieden.
Dat kan alleen als het werk passend is
bij de persoon en de persoon passend
is in de werkomgeving.
“Melba is een aanvulling geweest op mijn kennis”
HOOfDGereCHteN
Het Brugproject gaf vorm aan het
traject van school naar werk en van
dagbesteding naar werk voor mensen
met een verstandelijke beperking. Er
werkten werkleiders, onderzoekers en
ook jobcoaches, die de mensen extern
een vorm van dagbesteding boden. Bij
Werkpost wordt de doelgroep
uitgebreid naar mensen met een WSW
indicatie en mensen met een grotere
afstand tot de arbeidsmarkt. In de
overgangsperiode is gezocht naar een
instrument dat gebruikt kan worden
bij diagnostiek en tevens naar een
methodiek die arbeidsvaardigheden
duidelijk in beeld kon brengen.
De kwaliteit van de dienstverlening neemt een grote sprongDe keuze valt op Melba. Mariëtte
kennen we al van andere arbeidskun-
dige cursussen. Alle medewerkers
worden in april 2001 in company
geschoold. We krijgen provisorische
handboeken, want er de officiële
handboeken zijn nog niet klaar. In het
najaar komt Peer Bos bij Werkpost
werken. Samen met Mariëtte en Peer
worden verschillende formats ontwik-
keld en aangepast die toepasbaar zijn
in ons werkveld. De kwaliteit van de
dienstverlening neemt een grote
sprong. De verslagen worden op Melba
leest geschoeid en er is duidelijkheid
naar de opdrachtgever.
Na Werkpost ben ik bij Stichting Sterk
in Werk gaan werken. Sterk in Werk is
een onderdeel van Koraal Groep en
houdt zich bezig met arbeidstoeleiding
Anja Beelen werkt in 2001 bij Het Brugproject in Eindhoven, een onderdeel van Stichting Meare (inmiddels Lunet zorg) als coördinator van de jobcoaches. Tijden veranderen en er ontstaat een samenwerking tussen Ergon bedrijven en Stichting Meare die uitmondt in een nieuwe stichting: Werkpost. De doelgroep wordt uitgebreid en diagnostiek wordt steeds belangrijker.
Anja Beelen, voormalig Werkpost medewerker
Werkgevers krijgen heldere handvatten aangereikt wat baan-behoud ten goede komt
reCept
Ingrediënten
Naam: Anja Beelen
Organisatie: Sterk in Werk
(Koraalgroep)
functie: manager arbeidsintegratie
melba leren kennen in: 2001
Bij: Werkpost
Kwaliteiten: leiderskwaliteit,
verantwoording
BereidingstijdHet levert tijdwinst op
Lievelingsgerecht: Thaïs
18-19
August Escoffier raakt
geïnspireerd voor een
culinaire creatie.
voor jongeren en jong volwassen met
een beperking of belemmering en/of
een grote afstand tot de arbeids-
markt. We werken in Brabant, Zeeland
en Limburg en hebben ongeveer 1200
cliënten. Sterk in Werk was zoekende
naar een methode om arbeidsvaardig-
heden beter in beeld te brengen en
ook om naar de opdrachtgevers én
cliënten een duidelijk beeld te
scheppen. Mijn ervaringen met Melba
resulteerden in een training voor
werkleiders, jobcoaches en arbeidsdes-
kundige. Maar ook voor een aantal
leerkrachten van Saltho onderwijs
(ook onderdeel van Koraal Groep),
zodat iedereen die zich bezig houdt
met arbeid dezelfde taal spreekt.
In mijn huidige functie als manager
arbeidsintegratie heb ik nog elke dag
te maken met Melba. Alle verslagen
zijn op de Melba leest geschoeid.
Opdrachtgevers en cliënten krijgen
een helder verslag met daarin de
mogelijkheden wat betreft arbeid.
elke werkleider, elke jobcoach en elke arbeidsdeskundige spreekt dezelfde taalDagelijks worden er aan jongeren
binnen de leerwerkbedrijven worksam-
ples aangeboden om hun arbeidsvaar-
digheden in beeld te brengen en de
ontwikkelpunten te verhelderen.
Vacatures worden in kaart gebracht en
er wordt met Melba gematched. Elke
werkleider, elke jobcoach en elke
arbeidsdeskundige spreekt dezelfde
taal. Nieuwe mensen worden opgeleid
en anderen krijgen verdiepingscursus-
sen aangereikt. Ook breder wordt er
gewerkt met Melba. Zo is er zojuist een
project afgerond met een aantal
collega stichtingen om te kijken of we
jongeren een EVC certificaat kunnen
laten halen en hoe dit te vertalen in
Melba-termen. Inmiddels hebben
8 jongeren een certificaat behaald,
een mooie prestatie.
Melba is een manier om arbeidsvaar-
digheden in beeld te brengen. Het
geeft houvast, het vraagt een bepaalde
manier van kijken en denken. Melba
ondersteunt de dagelijkse praktijk. Het
levert tijdwinst op. Op een concrete
snelle manier worden mogelijkheden
duidelijk en kan er een goede stage-
plaats of werkplek gezocht worden.
Werkgevers krijgen heldere handvat-
ten aangereikt wat baanbehoud ten
goede komt. En dat is toch het
uiteindelijk doel.
“Melba leert je anders kijken en denken”
Cliënt van Sterk in Werk
HOOfDGereCHteN
Sinds begin dit jaar heb ik de overstap
gemaakt naar P&M Arbeidsreïntegra-
tie. We begeleiden mensen naar werk,
bijvoorbeeld via zgn. voorschakeltra-
jecten (interventie – loopbaanoriën-
tatie- psychische weerbaarheid ver-
groten). We begeleiden mensen ook
tijdens verzuim. Als mensen uitvallen
binnen een dienstverband begeleiden
we in opdracht van de werkgever.
Verder doen we outplacement, job-
coaching en re-integratie vanuit de
WIA. We begeleiden voornamelijk
mensen die om psychische redenen
arbeidsongeschikt zijn (of waren).
Daarnaast 45-plussers. We coachen
en bemiddelen naar werk.
Hiernaast heb ik samen met een col-
lega coach ons eigen coach bureau:
ID Coaching. Hier kunnen bedrijven
en/of particulieren een beroep doen
op individuele coaching of coaching
in een groep. Vanwege onze diverse
achtergrond (mijn collega is naast
coach oefen/bewegingstherapeut, ik
heb GGZ en HRM ervaring), kunnen
we een brede doelgroep begeleiden
en indien wenselijk adviseren.
Coaching op de werkplek is groeiende.
De werkdruk wordt hoger. Er is een
groeiende vraag naar hoogopgeleide
coaches, die werknemers kunnen
begeleiden bij het behoud van hun
baan. Bij werkgevers wordt vanuit
de overheid een steeds grotere druk
gelegd op het intensief re-integreren
van hun werknemers. Het zoeken naar
passend werk vergt creativiteit, kwa-
liteit en een hoge betrokkenheid met
en bij de vraag van de klant. Daarbij
Ook Ellen Polak werkte bij het Brugproject / Werkpost en leerde daar Melba ken-nen. Na een functie als personeel en ontwikkelingsconsulent bij Ergon werkt zij nu voornamelijk als coach bij P&M Arbeidsreïntegratie en bij haar eigen coach bureau.
Ellen Polak, voormalig Werkpost medewerker
Uiteindelijk geeft het de klant een werkplek die past bij zijn capaciteiten
reCept
Ingrediënten
Naam: Ellen Polak
Organisatie: P&M Arbeidsreïnte-
gratie/ID coaching
functie: coach
melba leren kennen in: 2001
Bij: Werkpost
Kwaliteiten: voorstellingsvermogen,
energetische inzet
BereidingstijdKwaliteit is investeren
Lievelingsgerecht: sotoh en sajoer
boontjes op Indische wijze
20-21
August Escoffier gaat
ijverig aan de slag.
aansluiten vergt blijvende ontwik-
keling van de coaches! Stilstaan is
achteruitgaan.
Melba past daar prima in, maar er
moet ook snel doorgepakt worden
op software mogelijkheden en snel-
heid waarmee het product praktisch
toepasbaar wordt. Dit zou het gebruik
stimuleren.
Op dit moment is mijn Melba-kennis
op de achtergrond aanwezig en niet
zichtbaar in rapportages of verslagen.
Wel heb ik me de methodiek zo eigen
gemaakt, dat het onderdeel uitmaakt
van mijn manier van werken. Zonder
dat ik dit expliciet benoem.
Door het werken met Melba spreekt
men dezelfde taal. Dat geeft helder-
heid in vraag en antwoord en biedt de
werknemer een hogere kwaliteit bij
de aansturing. Het eisenprofiel heb ik
in praktijk echter zelden echt toege-
past. Het zit wel in mijn hoofd, maar
ik heb praktisch geen eisenprofiel
gemaakt van werkplekken, om zo ook
via de methodiek formeel te toetsen
of de matching klopt.
Uiteindelijk geeft het de klant een
werkplek die past bij zijn capaciteiten.
Dus een hogere tevredenheid voor
alle partijen. Voor de leidinggevende
is het prettig inzichtelijk te hebben
waar iemands aandachtspunten en/of
ontwikkelmogelijkheden liggen.
Er is veel kritiek geweest op het imple-
menteren van Melba in het bedrijfsle-
ven; in het begin lijkt het veel werk.
Nadat het meer bekend is en zowel
inhoudelijk als praktisch uitvoerbaar
is, begrijpt men het en ontstaat de
vertaalslag op de werkvloer. De aan-
sturing verloopt dan methodisch =
professioneel.
Melba kost in eerste instantie veel tijd,
maar dat is zo bij iedere methodiek
die je je eigen maakt en net toepast.
Kwaliteit is investeren. Daarna kun je
bij de oogst het resultaat beoordelen.
Er is zeker een toekomst voor Melba,
als het maar trendy blijft (innovatief
in uitstraling en gebruiksvriendelijk-
heid e.d.)
“Melba maakt onder-deel uit van mijn manier van werken”
HOOfDGereCHteN
reCept
Ingrediënten
Naam: Anne de Graaf-Pothof
Organisatie: De Boei
functie: manager
melba leren kennen in: 2001
Bij: Werkpost
Kwaliteit: leiderskwaliteit, kritisch
beoordelen
BereidingstijdHet is een denkraam
Lievelingsgerecht: tapas,
salade met een mals biefstukje
Anne de Graaf-Pothof, voormalig Werkpost medewerker
Melba is voor mij net als leren schrijven geweest
nodig heeft om in te leren. En die
punten worden werkpunten in de
praktijk waarbij vooral de mensen zelf
rapporteren en vertellen. Men kijkt
zelf terug op de leerpunten aan de
hand van de Melba-definities. Hier-
door ontstaat zelfinzicht en motivatie
om verder te ontwikkelen.
Denkraam Gebruik ik in mijn huidige functie
als manager van De Boei de Melba-
methodiek nog?
Ja. Niet in de feitelijke zin, maar het
heeft mij een denkraam gebracht.
Het heeft me woorden gegeven om
observaties te kunnen beschrijven. Om
verschillen aan te geven, ook al zijn ze
nog zo klein. En dat is iets wat belang-
rijk is in mijn werk.
Melba is voor mij net als leren schrij-
ven geweest, alleen kon ik me deze
keer verheugen op het resultaat. En
zo was het ook!
Melba leren, de cursus, maar ook het
werken in de strakke voorgestruc-
tureerde omgeving van Werkpost
vond ik wel eens zwaar. Het is mijn
hogeschool voor methodisch werken
geweest.
zelfinzicht en motivatie om verder te ontwikkelenEn zoals het vaak is met scholen, en
ook met Melba, vind ik de vrije toe-
passing het mooist.
In praktische zin ben ik gecharmeerd
door de wijze waarop Melba werd
toegepast bij Boei&deKunst. Zij pak-
ten die items eruit waar de betref-
fende mens in wil leren, dan wel het
Weet je, ooit leerde ik letters schrijven. Wat een magie! En toen moest ik leren schrijven, netjes binnen de lijntjes. Verschrikkelijk, ik kon immers al schrijven.Daarna ontdekte ik dat anderen konden lezen wat ik had geschreven en dat aan elkaar schrijven wat sneller ging dan een opsomming van losse letters. Wat een ervaring en wat fijn dat ze mij hadden leren schrijven.
tusseNGereCHt
22-23
Ingrediënten1 witte casino boterham (zo dik als
gesneden brood) voor 4 toastjes
Voorbereiden circa 5 - 10 minuten (plus opwarmen
van de grill)
Bereidingstijdcirca 5 minuten (plus opwarmen van
de grill)
Melba-Toast
VoorbereidenRooster de boterham in een broodrooster (of op een bakplaat circa 10 centime-
ter onder een hete ovengrill ) aan beide zijden licht bruin. Maak de boterham
niet te donker, als de buitenkant hard is en net een kleurtje heeft is hij goed,
de binnenkant moet zacht blijven.
Wacht even tot de boterham vast gepakt kan worden en snijd daarna de korst er
rondom af.
Snijd de boterham met een scherp mes in twee dunne sneetjes. Snijd de boter-
ham - rondom (tussen de harde buitenkanten door het binnenste zachte kruim
heen) - vanaf de buitenkant naar het midden toe in om te voorkomen dat de
randen afbrokkelen.
Snijd de dunne sneetjes - diagonaal doormidden (elk sneetje in twee driehoeken)
Tip: Gooi de afgesneden korstjes niet weg, schuif ze straks al de toast geroosterd
wordt ook even onder de grill tot ze krokant zijn. Laat ze afkoelen en verpulver
ze, het is prima paneermeel!
BereidenZet de ovengrill aan.
Leg de driehoekjes brood met de zachte, witte kant naar boven op een bakplaat.
Schuif de bakplaat op circa 10 centimeter afstand onder de hete ovengrill en blijf
opletten, het roosteren is een kwestie van enkele minuten.
De toastjes trekken eerst krom. Wacht tot de omhoog gekrulde punten licht
bruin zijn en haal op dat moment de bakplaat met toast onder de grill uit.
Keer de toastjes en leg ze met de bolle kant naar boven. (Tip: De toast is zo dun
dat de hitte van de grill er dwars doorheen gaat, ze worden daardoor haast
gelijktijdig aan de boven en onderkant bruin, de afstand tot de grill is bepalend
voor welk deel van het kromme toastje het eerst bruin wordt.)
Schuif de bakplaat weer onder de grill en rooster de toastjes verder tot ze hele-
maal krokant en lichtbruin zijn, let goed op en keer of kantel de toast (indien
nodig) nog een keer als sommige stukken te bruin dreigen te worden.
Als u dit recept kunt lezen (PW 3)
kunt u aan de slag. Vervolgens
concentreert u zich (PW 2) om de
essentiële informatie te filteren en
om uw werkstappen te bepalen
(werkplanning, helaas nauwelijks
nodig, SL gebruiken!) Als u zich niet
kunt voorstellen (PW 2) wat ‘niet te
donker’, of wat ‘van de buitenkant
naar het midden toe doorsnijden’
inhoudt, dan is de kans op misluk-
king groot (frustratietolerantie
PW 2). Bij het snijden heeft u zeker
fijne motoriek nodig (PW 3). Bij het
roosteren is, indien u tussendoor
gestoord wordt en een praatje
maakt, ook enige oplettendheid
nodig (PW 2) en indien u daar niet
over beschikt is weer frustratietole-
rantie vereist. Mocht u dit alles naar
uw mening (kritische controle PW 2)
tot een goed einde gebracht hebben,
hoeft u niet assertief/weerbaar te
zijn om anderen tot eten aan te
zetten.
HOOfDGereCHteN
groeid tot een bijna gelijkwaardige
poot in de onderneming. Ik ben
inmiddels een van de trainers binnen
het Netwerk Leven in je Lijf, een
landelijke groep trainers die intensie-
ve trainingen lichaamswerk verzorgt.
Ook geef ik trainingen Mindfulness,
in groepen voor volwassenen en vanaf
najaar 2011 ook aan kinderen tussen
10 en 17 jaar.
Nog steeds nieuwe vragenAls Melba-trainer heb ik vanaf 2006
vele groepen opgeleid, van het diepe
zuiden van België tot in Groningen.
Melba trainen betekent intensief met
de methodiek bezig zijn. Het is
bijzonder dat er nog steeds (voor mij)
nieuwe vragen gesteld worden. Het
blijft een uitdaging om daar een
Mariette kende ik al via mijn oplei-
ding arbeid- en organisatiesociologie
aan de universiteit van Tilburg. Bij
Arbeidsvoorziening gaf ik zelf een
methodiektraining, de Kwalificerende
Intake (Kwint) genaamd. In 2005
informeer ik nader wat Melba inhoudt
en tijdens de cursus blijkt het een
veelomvattend en solide systeem,
uitgebreider en concreter dan de
Kwint. De keuze van de items en
categorieën maakt voor mij duidelijk
dat alles wat met arbeid te maken
had aan bod komt. Het feit dat
expliciet gestreefd wordt om uitspra-
ken te doen gebaseerd op het gedrag
van een toekomstige werknemer
maakt de uitkomsten ook meer solide.
Sinds 2007 heb ik mijn eigen pand;
inmiddels is de therapiepoot uitge-
Toen Annelies van Bree in 2005 de Melba-cursus volgde was zij net gestart met haar eigen bedrijf: re-integratiecoaching en op heel kleine schaal lichaamsgeoriën-teerde psychotherapie. Vanuit haar achtergrond binnen Arbeidsvoorziening had zij al kennisgemaakt met tal van methodieken die het ’aanbod’ op de arbeidsmarkt in beeld trachten te brengen.
Annelies van Bree, Melba-team
Ik werk er aan dat mensen zelf genoeg bagage krijgen
reCept
Ingrediënten
Naam: Annelies van Bree
Organisatie: Inneractie
functie: lichaamsgericht therapeut,
coach
melba leren kennen in: 2005
Kwaliteit: kritisch beoordelen
BereidingstijdTijd investeren om het eigen te
maken
Lievelingsgerecht: Grieks, bifteki
24-25
De creaties van August
Escoffier: Melbatoast en
Pêche Melba.
passend antwoord op te geven.
In de groep roept iemand wel eens:
“Wat weet ik nog veel niet van mijn
cliënt, moet ik dat allemaal weten?”
Ik vind dit een prettige opmerking, je
krijgt door Melba meer zicht op wat
de reguliere arbeidsmarkt vraagt. En
in relatie daarmee bepaal je wat
belangrijk is om te weten. Melba is
geen strak keurslijf, maar ondersteunt
keuzes! Ik vind het heerlijk om
mensen zelf verantwoordelijk te
maken voor hun beslissingen.
En om uit te leggen wat Melba kan
betekenen voor de leerlingen en
cliënten die begeleid worden. Een
doel is voor mij ook steeds, dat zij zelf
ook iets mee krijgen van de metho-
diek. Dat ze meer zicht krijgen op
zichzelf en weten waar men op de
arbeidsmarkt op let. Bovendien
kunnen de resultaten van het werken
met Melba gebruikt worden in
rapportages, die hen dan ook weer
ondersteunen.
melbabril Als mensen zeggen dat Melba zo veel
tijd kost geef ik aan dat ze moeten
beginnen met het uitwerken van 3 tot
4 casussen, als je het uitgebreid doet
zelfs maar 2. Dan ben je al een heel
eind met de implementatie van Melba
in je eigen werkproces. En dan kun je
al bijna niet anders meer dan door de
Melba-bril kijken. Het scheelt wel of
er meer mensen in je organisatie met
Melba werken.
Verder is Melba een instrument met
veel toepassingsmogelijkheden. Als je
daar zicht op krijgt, ontdek je dat
Melba te gebruiken is in alle stappen
van je begeleiding, dat je door Melba
continu de vinger aan de pols van het
proces kunt houden. Het geeft je
bijvoorbeeld criteria op basis waarvan
jij beslissingen neemt over het traject
van de cliënt.
Denken vanuit de inhoudIk denk dat er op de markt plaats blijft
voor dit instrument. Eigenlijk is er
geen nieuw instrument nodig (zoals
zo vaak gebeurt, het ene instrument
wordt vervangen door een soortgelijk
nieuw instrument met nieuwe
woorden). Melba kan m.i. nog jaren
mee. Ik denk vaak vanuit de inhoud
van Melba in het traject met cliënten.
Ontwikkeling is mogelijk op de
‘werkuitvoeringskenmerken’. Wat is er
mogelijk vanuit de cognitieve
kenmerken in combinatie met de
“Melba is geen strak keurslijf, maar ondersteunt keuzes!”
sociale kenmerken? De nieuwe
ontwikkelingen binnen de neurofysio-
logie/psychologie/biologie wijzen er
op dat er verbindingen zijn tussen
cognitieve kenmerken en bijvoorbeeld
het ontstaan van emoties. Dit heeft
invloed op de emotieregulering. Hoe
kun je mensen begeleiden om zelf op
te komen (assertiviteit) om hun
cognitieve beperkingen op de
werkvloer te managen? Mensen meer
inzicht laten krijgen in zichzelf en hen
handvatten geven richting zelfred-
zaamheid. Ik werk er aan dat mensen
zelf genoeg bagage krijgen (en dat
wij daar als begeleiders ook in geloven),
zodat ze niet levenslang door een
jobcoach begeleid hoeven te worden.
HOOfDGereCHteN
De organisatie had de intentie dat we
er allemaal mee zouden gaan werken:
binnen de trajectbegeleiding, binnen
de beschutte werkplekken, binnen het
assessment. Het was ook een beetje
een kwestie van: het is iets nieuws en
wij willen daarin voorloper zijn. Een
aantal afdelingen heeft het werken
met Melba lang volgehouden, maar
het werd te vrijblijvend. Je mocht er
mee werken als je wilde, maar het
hoefde niet…. Uiteindelijk werkt al-
leen de afdeling assessment er nog
structureel mee.
Ik heb Melba pas echt leren kennen
door er zelf training in te gaan geven
en te ervaren wat werken met Melba
doet met mensen en een organisatie.
Eigenlijk ben ik het daardoor pas echt
op waarde gaan schatten.
sinds 2 jaar eigen trainingsburoIk werkte in die tijd als trajectbegelei-
der, maar ging steeds meer trainingen
geven aan onze cliëntgroep. Daar
kwam toen mijn interesse voor het
geven van de Melbatrainingen bij en
eigenlijk ben ik me langzaamaan gaan
bekwamen in het trainers- en coa-
chingsvak. Nu heb ik sinds 2 jaar mijn
eigen trainingsbureau, Esbeukman
Training & Coaching (www.esbeuk-
mantenc.nl). Ik geef Melbatrainingen,
ontwikkel trainingen in opdracht,
geef teamtrainingen op het gebied
van samenwerking en communica-
tie. Verbinding maken en delen zijn
daarin belangrijke peilers.
Wat ik nu met Melba doe is het geven
van de trainingen, kennismakingsda-
gen en themadagen. Daarnaast denk
Ingrid werkt in 2002 bij DaAr in Apeldoorn. Een organisatie die zich bezighoudt met re-ntegratie van mensen met een psychische en/of psychiatrische beperking. Melba heeft zij leren kennen middels de cursus. Vooraf heeft ze geen idee wat ze eigenlijk gingen doen.
Ingrid Esbeukman, Melba-team
De voldoening die de vierde dag mij brengt is elke keer weer een heel prettige ervaring
reCept
Ingrediënten
Naam: Ingrid Esbeukman
Organisatie: Esbeukman T&C
functie: trainer en coach
melba leren kennen in: 2002
Bij: DaAr
Kwaliteiten: contactvaardigheid,
weerbaarheid
BereidingstijdAfhankelijk van je doel
Lievelingsgerecht: pizza
26-27
Melbatoast wordt nog
steeds gemaakt, maar niet
meer door Escoffier.
ik mee over ontwikkelingsstappen die
gemaakt kunnen en moeten worden
om Melba een zo volledig en bruik-
baar mogelijk instrument te maken.
De momenten waarop de kwartjes en soms hele euro’s vallenWat het werken met Melba mij heeft
opgeleverd? Enthousiasme voor het
instrument, enthousiasme voor het
werkgebied, enthousiasme en betrok-
kenheid bij mens- en arbeidsontwik-
keling. Daarnaast fijne contacten, een
kijkje in verschillende keukens. Maar
ook de mogelijkheid me verder in
het vak als trainer te bekwamen en
te merken dat dít het vak is dat ik wil
doen! Uiteindelijk heeft het me zelfs
opgeleverd dat ik hierdoor de stap
heb gezet om als zelfstandig trainer
verder te gaan, onder mijn eigen
naam, met mijn eigen bureau.
Wat me vooral opvalt is het reactie-
patroon van deelnemers tijdens de
cursus…de momenten van wanhoop
(dit leren we nooit, ik dacht dat ik het
snapte..), de ‘aha-momenten’, de mo-
menten waarop de kwartjes en soms
hele euro’s vallen. Het is bij iedere
groep weer een vergelijkbaar proces…
soms kan je de klok erop gelijk zetten.
Persoonlijk beleef ik er erg veel plezier
aan om het leerproces van de groep
te volgen en te sturen. Ik wéét dat het
helemaal goed gaat komen en ik kan
ze in dat vertrouwen meenemen en
op weg laten gaan. De voldoening die
de 4de dag (dag van presentaties en
certificering) mij brengt is elke keer
weer een heel prettige ervaring.
Doel heiligt de middelenAls mensen zeggen dat Melba veel
tijd kost dan antwoord ik dat ze daar
gelijk in hebben! En daarna daag ik
ze uit om met elkaar te kijken naar de
toepassingsmogelijkheden. Zodra je
Melba tot hoofddoel verheft en het
als middel tot…uit het oog verliest,
verzand je al gauw in de begrippen,
de beschrijvingen en alle lijstjes die te
gebruiken zijn.
Elke keer weer stel ik mensen de
vraag: wat is je doel, hoe kun je Melba
daarin gebruiken en wát gebruik je
van Melba? Vervolgens ervaren men-
sen dat als ze er op deze manier mee
aan de slag kunnen en ze het IDEE
loslaten dat Melba alleen maar méér
werk en tijd betekent, ze tijdwinst er-
varen. En enthousiast zijn over de vele
mogelijkheden die Melba biedt m.b.t.
de begeleiding van cliënten, mede-
werkers of leerlingen én de onderlin-
ge communicatie met collega’s.
“Melba droeg eraan bij dat ik voor mezelf ben begonnen”
eenduidig instrumentMelba heeft absoluut toekomst. Juist
met alle ontwikkelingen die er zijn is
het belangrijk een eenduidig instru-
ment te hebben dat zoveel in zich
heeft. Ik ben er van overtuigd dat een
goed geïmplementeerde Melba zo
veel meer doet voor een organisatie
dan alleen maar een goed systeem
erbij.
De effecten op samenwerking en
onderlinge communicatie, betrok-
kenheid en commitment is in mijn
beleving een hele belangrijke én zeer
waardevolle ‘bijwerking’.
HOOfDGereCHteN
Voor Melba gebruikten we een zelf
ontwikkeld evaluatieformulier om
onze observaties en adviezen vast te
leggen. We zetten een serie kruisjes
en schreven daarbij met de hand een
losse opmerking – dat kon toen nog…
KwaliteitslagIn 2002 kwamen we op het spoor van
Melba en hebben we de cursus ge-
volgd. We hadden duidelijk behoefte
aan verdieping en wilden een grotere
nadruk leggen op methodisch werken.
We merkten al snel dat Melba aan
onze verwachtingen voldeed. Direct
na de cursus werd Melba één van de
kernen van onze methodiek – en dat
is nog steeds zo.
Onze trajecten en rapportages kregen
meer diepgang en onze opdracht-
gevers gingen een duidelijk groter
belang hechten aan onze observaties
en verslaglegging.
Met behulp van de Melba-methodiek
slaagde Prakton er in een kwaliteits-
slag te maken.
OntwikkelingAls ik nu terug kijk was de Melbacursus
één van de eerste concrete stappen in
de ontwikkeling die Prakton door-
gemaakt heeft in de afgelopen tien
jaar. We groeiden van een arbeids-
trainingscentrum, naar een compleet
re-integratiebedrijf, dat alle aspecten
zelf in huis heeft: van assessment en
(groeps)trainingen tot jobhunting en
jobcoaching. Sinds vijf jaar is het bege-
leiden van mensen met autisme één
van onze specialismen. We werken
intussen voor een veel bredere groep
opdrachtgevers, gemeenten, UWV,
werkgevers (eerste en tweede spoor)
etc.
Prakton, re-integratiebedrijf in Kampen, gebruikt Melba sinds 2002. Op dat moment was het een arbeidstrainingscentrum dat werkte in opdracht van scholen, andere re-integratiebedrijven en gemeenten. Joost Roorda was daar toen nog als werk-begeleider in dienst.
Joost Roorda, Melba-team
Prakton: kwaliteitsslag door Melba
reCept
Ingrediënten
Naam: Joost Roorda
Organisatie: Prakton
functie: assessor
melba leren kennen in: 2002
Kwaliteit: voorstellingsvermogen
BereidingstijdVerdient zich terug
Lievelingsgerecht: jachtschotel
28-29
Sinds 2001 heeft Melba
nog een andere betekenis.
In de ontwikkeling blijft Prakton
trouw aan zijn roots als arbeidstrai-
ningscentrum. We blijven sterk gefo-
cust op de praktijk: wat werkt nu écht
voor onze cliënt in de werkpraktijk?
Wat kan hij/zij écht? En we zijn nog
steeds gericht op het bieden van diep-
gang en kwaliteit in onze resultaten.
een nieuwe faseIntussen bereiden we ons voor op de
nieuwe uitdagingen die veranderend
overheidsbeleid en de Wet Werken
naar Vermogen ons stelt. Bij alle
onzekerheden is al wel duidelijk dat
deze toekomst van ons vraagt, dat we
kosten- en tijdtechnisch efficiënter
gaan werken.
Prakton is hard aan de slag om in dit
proces de kwaliteit en betrokkenheid
op onze cliënten en opdrachtgevers
vast te houden. Daarin gaan we nau-
wer samenwerken met ons moeder-
bedrijf IMpact.
Prakton en IMpact geven opnieuw
Melba een belangrijke rol. We zijn
overtuigd dat het gebruik van een
kwaliteitsinstrument als Melba zich
terugverdient. Daardoor kunnen we
onze cliënt en SW-medewerker beter,
sneller en preciezer op een echt pas-
sende werkplek plaatsen. Een kort,
maar precies assessment aan de hand
van o.a. Melba en vervolgens training
op benodigde aspecten zijn kernele-
menten in onze aanpak. Want wij
van Prakton blijven mensen van de
praktijk.
Prakton en Melba? Dat blijft een
goede match.
“Wij zijn ervan over-tuigd dat Melba zich terugverdient”
HOOfDGereCHteN
Hoe heb je melba leren kennen?Destijds via Inovat, de vereniging
voor arbeidskundigen. In 2000 en
2001 heb ik MAST 1,2 en 3 gevolgd.
Melba en Ida leken mij een welkome
aanvulling. Ik heb de cursus zelf eind
2002 gevolgd. Doel was het verder
professionaliseren van mijn werk als
arbeidskundige. Ik ben er meteen in
de praktijk mee aan de slag gegaan
en het is nog steeds de rode draad in
mijn manier van werken.
Welke stappen heb je sindsdien gezet?In 2005 ben ik mijn eigen bedrijf
begonnen. Nog vele jaren naast een
parttime loondienstverband, maar
sinds januari 2011 als volledig zelf-
standige. Vanuit Weg naar Werk bied
ik Loopbaanbegeleiding, Arbeidsdiag-
nostiek en Verliesbegeleiding.
Binnen de Arbeidsdiagnostiek is Melba
nog steeds leidend in mijn manier
van werken. Verder bied ik coaching,
counseling en training om de drie-
hoek ‘mens, werk en gezondheid’ zo
goed mogelijk op elkaar af te stemmen.
Wat zijn de ontwikkelingen binnen jouw werkveld?Veel veranderingen en bezuinigingen
aan de onderkant van de arbeidsmarkt.
Een goede diagnose wordt des te
belangrijker. De weg naar werk wordt
hiermee snel helder. Dit bespaart een
hoop tijd en geld.
Wat heeft het werken met melba je opgeleverd? Melba is voor mij het beste kader
om capaciteiten en eisen in onder te
brengen. De grootste toegevoegde
waarde zit voor mij in de items onder
Tot 2002 was Joyce Bennema werkzaam als Hoofd Opleiding, Vorming en Training bij Sociale Werkvoorziening Fivelingo in Appingedam. In de zomer van 2002 ver-huisde zij naar Den Haag en ging zij werken bij Sociale Werkvoorziening Patijnen-burg in Naaldwijk. Vanaf juni 2005 heeft zij haar eigen praktijk ‘Weg naar Werk’.
Joyce Bennema, Melba-team
Een goede diagnose wordt belang rijker
reCept
Ingrediënten
Naam: Joyce Bennema
Organisatie: Weg naar werk
functie: arbeidskundige, loopbaan-
begeleider, verlieskundige
melba leren kennen in: 2002
Kwaliteiten: leren/onthouden,
lezen
BereidingstijdAlle begin is moeilijk
Lievelingsgerecht: de Spaans
keuken
30-31
Melba is ook de naam van
een profielensysteem.
“Melba helpt om je werk professioneel te doen!”
de categorie ‘ Cognitieve kenmerken’.
Inzicht in deze aspecten is vaak zeer
verhelderend voor alle partijen. Het
vraagt kennis en deskundigheid om
deze aspecten daadwerkelijk goed te
kunnen analyseren, maar het maakt
vaak het onbegrijpelijke begrijpelijk.
Oorzaken van disfunctioneren zijn uit-
eindelijk vaak terug te herleiden naar
het ontbreken van bepaalde cognitie-
ve vaardigheden. Met de uitkomsten
wordt het mogelijk om aanpassingen
en ontwikkeldoelen te formuleren,
zodat er echt werk gemaakt kan wor-
den van ‘passend werk’.
persoonlijke ervaringen als melbatrainer?Vanaf eind 2005 ben ik gestart met
het geven van Melba-trainingen.
Mijn eerste groep, samen met
Mariëtte, was bij De Hartekampgroep
in Heemstede. Hier ben ik daarna nog
meerdere keren terug geweest voor
het geven van Melba en Ida trainin-
gen en bijscholingsdagen. De eerste
groep vergeet je niet meer!
Ik vind het nog altijd leuk om te zien
dat er met Melba kwartjes bij mensen
gaan vallen. Het biedt inzicht en over-
zicht. Zelfs bij mensen die al jaren-
lange ervaring hebben als consulent,
P&O-er, arbeidsdeskundige etc.
Als mensen zeggen dat melba veel tijd kost, wat zeg je dan?Wat is het je waard? Alle begin is
moeilijk. Als je enthousiast bent over
de methodiek dan is het een kwestie
van doen. Natuurlijk kost het in het
begin meer tijd, maar dat geldt voor
alle nieuwe dingen.
Naarmate je vaker met Melba werkt is
het geen kwestie meer van de Melba-
bril opzetten, maar zul je hem nooit
meer afzetten. Het wordt een manier
van kijken, die jou en je klanten veel
kan opleveren. En dit zeg ik vanuit
eigen praktijkervaring.
zie je een toekomst voor melba, gezien alle ontwikkelingen die er zijn?Mensen met beperkingen en ge-
zondheidsproblemen zullen er altijd
blijven. Werkgevers zullen een steeds
belangrijkere rol gaan krijgen in het
bieden van passend werk. Hier ligt
dan ook een grote markt voor Melba.
Het helder krijgen van mogelijkheden
en aandachtspunten is naar mijn idee
de eerste stap in een re-integratie-
traject en daarin heeft Melba een
hoop te bieden.
HOOfDGereCHteN
Wat is de intentie van het gaan werken met melba?Melba speelt een centrale rol in de
diagnostiek en de arbeidstoeleiding
op mijn werk. In eerste instantie is het
voor mij een manier om op methodi-
sche wijze cliënten naar passende
arbeid toe te leiden. Ook in de ver-
slaglegging van dit proces werkt
Melba ondersteunend. Na een tijdje
kwam er voor mij het uitvoeren van
arbeidskundig onderzoek bij.
Het was als nieuwbakken jobcoach
voor mij heel prettig om te kunnen
werken aan de hand van een metho-
de, die voorziet in tools om de belang-
rijke processtappen van arbeidstoel-
eiding zorgvuldig te doorlopen. Het
arbeidskundig onderzoek heeft mijn
interesse aangewakkerd voor diagnos-
tiek. De eerste stappen werden gezet
met Ida en de Valpars.
Welke stappen heb je sindsdien gezet?Na jobcoach werd ik trajectconsulent
waarbij mijn werkinhoud zich met
name richt op het doen van arbeids-
kundig en psychologisch onderzoek.
Ergens in het proces ben ik benaderd
om als Melba-trainer aan de slag te
gaan. Een bijzonder leuke afwisseling
binnen het geheel. In 2008 startte ik
met de opleiding Orthopedagogiek
aan de Universiteit in Leiden.
Ik ben nog steeds hard aan het werk
bij Adapt, maar nu als orthopedagoog.
Daarnaast werk ik anderhalve dag als
ambulant behandelaar bij Dichterbij.
En zo nu en dan verzorg ik een Melba-
cursus.
Sara volgt eerst de opleiding SPH aan de Avans Hogeschool in Breda. Wanneer zij als jobcoach bij Adapt re-integratie gaat werken, komt ze in aanraking met Melba. Tijdens de inwerkweken staat Melba centraal en volgt het hele team de cursus, informeel, bij Peer Bos. Ongeveer een jaar later volgt ze de cursus formeel bij Joyce.
Sara Zwetsloot, Melba-team
De kracht ligt in de zorgvuldigheid
reCept
Ingrediënten
Naam: Sara Zwetsloot
Organisatie: ADAPT re-integratie
functie: orthopedagoog
melba leren kennen in: 2005
Kwaliteiten: spreken, voorstellings-
vermogen
BereidingstijdKwaliteit gaat voor kwantiteit
Lievelingsgerecht: linzensalade
32-33
Melba wordt gebruikt om
capaciteiten in kaart te
brengen.
Wat zijn de ontwikkelingen binnen jouw organisatie?In reactie op de vele veranderingen
wordt steeds gezocht naar de juiste
insteek met een juist product. Het
blijft leuk om dit in teamverband
vorm te geven. Momenteel zijn we
bezig met een goed gefundeerd
samenwerkingsverband binnen onze
regio, om cliënten te ondersteunen
om stappen te maken op de participa-
tieladder. Het werken naar vermogen
wordt hierin verwerkt.
Hoe past melba daarbinnen? Melba blijft een rode draad in het
arbeidskundig onderzoek en in de
arbeidstoeleiding bij Adapt. In team-
verband zijn we in de praktijk aan
het experimenteren met de koppe-
ling van Ida aan neuropsychologisch
onderzoek. Wat hebben we nodig
om zorgvuldige uitspraken te kunnen
doen over het werken naar vermogen
van een cliënt? Welke uitspraken kun-
nen we doen over de handelingsvaar-
digheden? Leuke materie, daar komen
we wel uit.
Wat heeft het werken met melba je opgeleverd? In eerste instantie voor mij houvast
en helderheid tijdens de bange eerste
jobcoachdagen. Daarna een instru-
ment dat mijn nieuwsgierigheid en
interesse voor diagnostiek mede heeft
gewekt. Door het geven van Melba-
cursussen heb ik mijn trainersvaar-
digheden kunnen ontwikkelen. Ten
aanzien van mijn werkomgeving wil
ik het voordeel van het methodisch
werken benoemen.
Als mensen zeggen dat melba veel tijd kost, wat zeg je dan?Ja. Natuurlijk, als je bedreven bent in
de materie gaat het relatief snel maar
uiteindelijk ligt de kracht van Melba
voor mij niet in de snelheid. Meer de
zorgvuldigheid waardoor je een per-
soon op een gefundeerde manier kan
ondersteunen in het proces van, naar,
of uit arbeid.
zie je een toekomst voor melba, gezien alle ontwikkelingen die er zijn?Zeker. Melba heeft een sterk funda-
ment en er zijn proactieve ontwikke-
laars betrokken.
“Ik heb mijn trainers-vaardigheden kunnen ontwikkelen.”
HOOfDGereCHteN
Tijdens het volgen van de cursus blijkt
Melba wel een matchingsinstrument,
maar niet met de door mij gewenste
voorspellende kwaliteiten: je kunt op
basis van een Melba-onderzoek niet
voorspellen op welke beroepen een
cliënt zal passen. Desondanks ben ik
toch gegrepen door het Melba-virus.
Als jobcoach voor mensen met NAH
blijkt Melba een perfect instrument
voor het opstellen van een persoons-
profiel, eisenprofiel en coachingsplan
(als logische uitkomst van de mat-
ching).
In 2004 maak ik de overstap naar een
expertisebureau in de letselschade.
Als re-integratieconsulent blijkt Melba
ook hier goed bruikbaar. In 2005 volg
ik ook de Ida opleiding. Twee jaar
later, in 2007, besluit ik te starten met
een eigen re-integratiebureau, Werk-
motief. Nu, bijna vijf jaar later, is het
Melba-onderzoek een van de instru-
menten die ik inzet, vaak bij haalbaar-
heidsonderzoeken: kan onze mede-
werker deze functie nog wel aan?
Standaard gebruik ik Melba bij het
opstellen van een profielschets, dat in
nagenoeg elk re-integratietraject aan
de orde komt. Zeer bruikbaar vind ik
Melba bij ‘probleemdossiers’, cliënten
waarbij je het gevoel hebt dat je vast-
loopt en de vinger niet op de oorzaak
daarvan kunt leggen. Na het maken
van een Melba-analyse kom ik altijd
weer een stap verder!
Het inzetten van Melba en Ida helpt
me bij het objectief inschatten van
mijn cliënten. Soms schat ik de vaar-
digheden van cliënten te hoog in,
maar meestal wordt ik tijdens een
Melba-onderzoek verrast door de
kwaliteiten die mensen laten zien.
In 2003 werkt Mark van de Weijer bij Stichting Start Kans, de jobcoachorganisatie van de Start Holding. Uit nieuwsgierigheid en enthousiasme geeft hij zich op voor de Melba-cursus. Eindelijk een matchingsinstrument!
Mark van de Weijer, Melba-team
Het bespreken van de resultaten versterkt mensen
reCept
Ingrediënten
Naam: Mark van de Weijer
Organisatie: Werkmotief
functie: arbeidscoach
melba leren kennen in: 2003
Kwaliteiten: ordenend vermogen,
bevattingsvermogen
BereidingstijdAfhankelijk van hoe je het inzet
Lievelingsgerecht: nagerechten
34-35
Of om de eisen van
functies te analyseren.
Je merkt dat het bespreken van de re-
sultaten mensen versterkt, ze krijgen
er meer zelfvertrouwen van.
Een voordeel van het zelfstandig
ondernemerschap is dat ik naast mijn
werk ook Melba-trainingen kan
geven. Het geven van een training
is voor mij een uitje, even ‘boven’ je
werk hangen en kennis delen. Ook
maak je kennis met veel mensen uit
verschillende organisaties. Mensen die
allemaal in de re-integratiebranche
werken, maar vanuit een andere
achtergrond.
Na tien jaar is Melba nog steeds
actueel denk ik. Lay-outs kunnen
veranderen, maar de basis van Melba
is solide en bruikbaar. Gezien het feit
dat steeds meer diverse organisaties
Melba kennen en gebruiken zeg ik:
op naar het 20-jarig jubileum!
“Melba helpt bij het objectief inschatten van mijn cliënten”
HOOfDGereCHteN
Ik ging op zoek via internet en al snel
kwam ik in contact met Mariëtte van
Hooff. Ik ben vervolgens gaan praten
met een aantal organisaties die al
met Melba werkten en werd steeds
enthousiaster.
In mijn eigen werk van arbeidsdes-
kundige Wajong bij UWV was ik
namelijk op zoek naar een manier
om de informatie die aanwezig is op
de scholen voor speciaal onderwijs,
met betrekking tot de capaciteiten
van leerlingen/toekomstige cliënten
van UWV zoveel mogelijk in heldere
en eenduidige taal ter beschikking te
krijgen. Zodat verzekeringsartsen en
arbeidsdeskundigen van UWV daar-
mee verder kunnen in de beoorde-
ling van de arbeidsmogelijkheden en
de arbeidsongeschiktheid. En zodat
vervolgens ook andere organisaties
in de keten van school naar werk met
die informatie verder kunnen, bij-
voorbeeld sociale werkvoorzieningen,
re-integratiebedrijven, jobcoachorga-
nisaties etc. Dit alles ten gunste van de
cliënt, zodat zijn of haar arbeidsver-
mogen zo goed mogelijk inzichtelijk
wordt gemaakt.
mister melbaIk schreef een projectplan voor UWV
en ging aan de slag met de uitvoering
daarvan.
Inmiddels wordt Melba in het UWV-
district waar ik werk veel gebruikt en
wel in de hele keten van school naar
werk. Daar ben ik trots op en nog
steeds heel blij mee. Het leverde mij
binnen en buiten UWV al heel snel de
titel ‘Mister Melba’ op en met enige
regelmaat ontving ik symbolisch een
pak toast van dit merk. Heel smake-
lijk! In heel het land - zowel binnen
De eerste keer dat Harm Rademaekers van Melba hoort, is hij op bezoek bij een collega arbeidsdeskundige in Antwerpen. Die onder andere werkt in letselschade-zaken voor arbeidsrechtbanken in België. Hij vertelt over Melba en hoe hij Melba gebruikt…
Harm Rademaekers, Melba-team
Een aanrader voor elke arbeidsdeskundige
reCept
Ingrediënten
Naam: Harm Rademaekers
Organisatie: UWV werkbedrijf /
Raad!
functie: arbeidsdeskundige Wajong,
beleidsmedewerker
melba leren kennen in: 2004
Door: Belgische collega
Kwaliteiten: zorgvuldigheid,
werkplanning
BereidingstijdZorgvuldigheid en kwaliteit kost tijd
Lievelingsgerecht: Dal Bhat
36-37
Er zijn verschillende
toepassingen mogelijk.
als buiten UWV - werd ik gevraagd
te vertellen over mijn ervaringen met
Melba. Dit heeft mij veel opgeleverd
want ik raakte in gesprek met heel
veel verschillende mensen en organi-
saties in Nederland die bezig zijn met
arbeidsmogelijkheden van mensen,
met arbeids(re)-integratie, met ar-
beidsrevalidatie, met opleiden, met
loopbaanplanning etc. Daar heb ik
heel veel van geleerd.
In Nederland heeft Melba - zeker in
de laaste 5 jaar - een enorme groei
doorgemaakt en ik weet ook dat er
inmiddels heel wat arbeidsdeskundi-
gen in het land zijn die Melba kennen
en gebruiken. Zelf ben ik al enkele
jaren actief als Melba-trainer en cer-
tificeerder en heb inmiddels al aardig
wat mensen in het land opgeleid en/
of gecertificeerd in deze mooie en
waardevol methodiek. Een metho-
diek ook die in ontwikkeling blijft
en doorontwikkeld wordt. En dat is
nodig in deze tijden van verandering
en nieuwe inzichten.
essentiële rol Inmiddels werk ik - naast mijn werk
als arbeidsdeskundige bij UWV- als
arbeidsdeskundig beleidsmedewerker
bij het Expertise Centrum Sociaal Me-
dische Zaken van UWV in Amsterdam.
Ben daar vooral bezig met de Wet
Werken naar Vermogen die in 2013
geïntroduceerd gaat worden. Ook in
deze wet staat het beoordelen van
arbeidsvermogen centraal. Al gaat dit
wel op een andere manier gebeuren
dan nu het geval is bij de Wajong.
En ook hier kan het gebruik van
Melba een essentiële rol spelen bij het
inzichtelijk maken van het arbeids-
vermogen van cliënten. Dat blijf ik
promoten, steeds in het belang van
de cliënt.
Wat ik vaak te horen krijg is dat het
gebruik van Melba veel tijd kost. Maar
wat is veel tijd? Je brengt met Melba
het arbeidsvermogen van een mens
in beeld. Dat is niet iets wat je in een
uurtje doet. Het is een vak en het
vraagt een zorgvuldige en gedegen
afweging van een complex aan facto-
ren en variabelen. Realiseer je dat dit
voor de cliënt ook grote persoonlijke
en/of financiële consequenties kan
hebben! Zorgvuldigheid en kwalteit
zijn dan ook vereist. En dat kost nu
eenmaal tijd.
“Het leverde mij al heel snel de titel ‘Mister Melba’ op”
HOOfDGereCHteN
Irma Scholtens, Melba-team
Er wordt nooit ‘zomaar’ gewerkt, maar altijd met een doel
Ik ben op zoek gegaan naar instru-
menten die er al waren, want om
het wiel opnieuw uit te gaan vinden,
leek me niet logisch. Zo kwam ik via
een collega in contact met Werkpost.
Daar is de Melba-systematiek breed
ingevoerd. Uiteindelijk lijkt die mij het
meest geschikt, omdat Melba dieper
gaat en ook een bredere inzetbaar-
heid heeft.
De bedoeling was om aan de cliënt te
vragen welk soort werk men wil gaan
doen en dan te kijken naar wat er al
aan mogelijkheden zijn en wat er nog
nodig is aan training of scholing. Het
blijkt echter heel lastig voor cliënten
te kiezen welk werk men wil doen.
De blik is toch heel vaak gericht op
‘wat er al is’, of het beeld is niet reëel.
Daarom hebben we, naast een gron-
dige Melba-analyse, ook een traject
ingezet naar verkenning van werk-
soorten. Dus eerst onderzoeken wat
iemand wérkelijk wil.
Melba blijkt in de praktijk heel handig
om te onderbouwen waarom iemand
wel of niet naar een betaalde baan
kan. En welke begeleidings- en om-
gevingsfactoren belangrijk zijn in die
nieuwe situatie.
Het idee van de ‘maakbaarheid’ van
de individuele klant is iets verschoven.
De cliënt kan zich verder ontwikke-
len, maar het is ook belangrijk om de
haalbaarheid van de situatie in kaart
te brengen en een goed begeleidings-
plan mee te geven.
Irma Scholtens werkt bij de voorloper van Dichterbij, Vizier, als fysiotherapeute. Haar wordt gevraagd om een nieuw project op te zetten, waarbij mensen met een verstandelijke beperking een ontwikkeltraject aangeboden krijgen om te groeien in hun mogelijkheden op het gebied van dagbesteding en werk. Tevens is de vraag om hiervoor een methodiek op te zetten. De bedoeling is om dit zelf te ontwikkelen, maar…
reCept
Ingrediënten
Naam: Irma Scholtens
Organisatie: Dichterbij
functie: leidinggevende Prismaas,
beleidsmedewerker
melba leren kennen in: 2001
Kwaliteiten: energetische inzet,
omschakeling
BereidingstijdNiet meer dan ongeveer 20 minuten
t.o.v. wel professioneel- maar niet
Melba- handelen
Lievelingsgerecht: gebraden kip
38-39
Is de werknemer geschikt
voor deze functie?
Inmiddels ben ik leidinggevende
van Prismaas en ook van het cursus-
huis voor cliënten van Dichterbij. En
werk ik als beleidsmedewerker op
het Kenniscentrum voor Dagbeste-
ding en Werk van Dichterbij, met als
aandachtsgebied het grensgebied
tussen werk en dagbesteding. Daar-
naast geef ik af en toe een themadag
Melba, vooral gericht op de SL.
steeds bredere doelgroepWe zien een verschuiving van mensen
met vooral een verstandelijke beper-
king, naar allerlei verschillende men-
sen aan de onderkant van de arbeids-
markt, die komen voor onderzoek
en/of training. De doelgroep wordt
steeds breder en de vragen ook. We
zijn blij dat we voor Melba gekozen
hebben om zo die brede vraagstelling
te kunnen beantwoorden.
Prismaas is volledig opgezet vanuit
Melba als onderliggend systeem. Alle
medewerkers zijn gecertificeerd en
spreken met elkaar de Melba-taal.
De werkzaamheden worden ingezet
t.b.v. onderzoek of training op Melba-
items. Er wordt dus nooit ‘zomaar’
gewerkt, maar altijd met een doel,
heel methodisch.
Daarnaast zijn de arbeidstrainers in-
tensief bezig met het ontwerpen van
Worksamples. Sommige items kunnen
niet in gebruikelijke werkzaamhe-
den worden onderzocht of getraind.
Daarom heb ik, samen met Mariëtte,
een aantal toetsen ontwikkeld die
de Melba-items op SL niveau goed in
kaart brengen.
mensen hoeven niet meer te mislukkenWat we doen en wat we zeggen is
goed onderbouwd. De eisen aan de
nieuwe werk- of dagbestedingplek
zijn helder. Mensen hoeven niet meer
te mislukken omdat we op intuïtie
denken dat het wel kan. En áls het niet
goed gaat, kunnen we snel de vinger
op de zere plek leggen, zodat de per-
soon niet ter discussie komt te staan,
maar bepaalde capaciteiten, of bepaal-
de eisen van de werkplek. Melba helpt
om je werk professioneel te doen!
Als mensen zeggen dat Melba veel
tijd kost, dan zeg ik dat het net is
als bij autorijden, of het leren van
een vreemde taal: als je het daarna
dagelijks gebruikt kost het bijna geen
energie en geen tijd. Maar als je het
moeilijk vindt en daarom alleen maar
inzet als het absoluut nodig is, moet
je het bijna weer opnieuw leren. Dán
kost Melba veel tijd. Ik beweer altijd
dat je in 20 minuten een analyse kunt
maken als je de gegevens van de
betrokkene goed op een rijtje hebt.
Maar dat op een rijtje zetten van die
gegevens moet tóch, althans als je
professioneel wilt handelen.
“Melba helpt om je werk professioneel te doen!”
Voor de toekomst zie ik twee richtingen:
• Melba krijgt een sterke toekomst,
omdat het geringe budget dát nog
beschikbaar is aantoonbaar effec-
tief moet worden ingezet en Melba
daar een belangrijke bijdrage aan
kan leveren (zowel in effectieve
plaatsingen als ook in het bepalen
van een werkelijke loonwaarde)
• Melba wordt gezien als een te
arbeidsintensief instrument en
men richt zich op ‘lange halen, snel
thuis’, met de hoop dat als je veel
goedkope plaatsingen doet er vast
wel een aantal geslaagde plaatsin-
gen tussen zitten.
Zolang we bij Prismaas aan arbeids-
analyse, training en scholing doen,
zal ik het instrument blijven hanteren.
Tenzij er een nóg beter instrument
komt, want perfect is ook Melba (nog)
niet.
HOOfDGereCHteN
Hoe heb je melba leren kennen?In september 2004 ben ik bij Ergon
begonnen als kwartiermaker: de orga-
nisatie rijp maken voor arbeidsontwik-
keling. Vermaatschappelijking van de
persoon staat voorop, een werkplek
buiten de muren van het SW-bedrijf is
de ambitie. Er is een gedegen keuze
gemaakt voor een methode die de
omslag van een productiegericht SW-
bedrijf naar een arbeidsontwikkelor-
ganisatie kan ondersteunen. Hiervoor
hebben we een aantal criteria opge-
steld: een methode met wetenschap-
pelijke onderbouwing die voor de
gesubsidieerde én reguliere arbeids-
markt voldoet, bij meerdere organi-
saties wordt gehanteerd en levend
wordt gehouden door de gebruikers.
Een methode ook die consulenten,
(traject)begeleiders én leidinggeven-
den handvatten biedt voor het meten
van voortgang én voor begeleiding
van mensen. Onder meer deze criteria
leiden eenduidig naar Melba.
Voldoet melba? Zelf heb ik een ontwikkeling doorge-
maakt van ‘streng in de leer’ naar een
aanpak waarbij je datgene onder-
zoekt waarmee je het traject verant-
woord kan starten en de fase van
simulatiewerk zo snel mogelijk achter
je kan laten.
In organisaties waar ik Melba heb
ingevoerd zie je na zo’n twee jaar dat
de methode is ingedaald, afhankelijk
van hoe breed en diep de implemen-
tatie is gegaan en hoeveel mensen er
zijn opgeleid. Op enig moment wordt
het kijken met de ‘Melba-bril’ je twee-
de natuur, ook privé in de opvoeding
Angela Linders werkt binnen het vakgebied HRM. Zo werkte zij o.a. als personeels-adviseur bij de Kinderbescherming. Ze heeft Melba leren kennen in 2004 bij Ergon, het SW-bedrijf in Eindhoven.
Angela Linders, Melba-team
Na zo’n twee jaar is de methode ingedaald
reCept
Ingrediënten
Naam: Angela Linders
Organisatie: Maal8 Mens Organisa-
tie Ontwikkeling
functie: HRM adviseur
melba leren kennen in: 2004
Kwaliteit: werkplanning
BereidingstijdVastleggen kost veel tijd en daar
zit de winst
Lievelingsgerecht: oesters met
roze champagne
40-41
Zijn er aanpassingen
nodig?
van kinderen bij voorbeeld!
Ik ervaar dat de twee invalshoeken
Melba heel krachtig maken: én capa-
citeiten én eisen, en dat dit resultaat-
gerichte arbeidsontwikkeling mogelijk
maakt. Voor detacheringsplekken en
begeleid werken plekken is het een
must om Melba volledig te hanteren.
Er zijn meer matchingsmethodes, die
veelal hun eigen digitale systeem met
zich meebrengen, ik heb die allemaal
niet nodig. Spelen met Melba is veel
handiger en een goede werkplek-
analyse met Melba geeft inzicht in
alle functies en wat je moet aanpas-
sen voor die ene medewerker. Melba
geeft ook zicht op productieproces-
sen: met Melba in de hand heb je zo
een checklist waarmee je de werkge-
ver kan interviewen op arbeidsinhoud,
-omstandigheden en -verhoudingen.
In een kort tijdsbestek weet je wat
voor werk er beschikbaar is op een al
of niet gesubsidieerde arbeidsplek.
Welke stappen heb je verder gezet? Vanaf 2007 werk ik als zelfstandige
in Maal8 Mens Organisatie Ontwik-
keling. Bij verschillende SW-bedrijven
heb ik arbeidsontwikkeling mee
ingevoerd. Ik heb mijn hart liggen bij
de training van de uitvoerders van
arbeidsontwikkeling: de werkleiders
op de werkplek die dag in dag uit met
de mensen bezig zijn. Het is een sport
om ze te overtuigen en als ik na de
training nog eens terugkom bij ‘mijn’
cursisten, dan ben ik altijd positief
verrast over de mate waarin ze Melba
gebruiken.
In 2010 ben ik samen met Henk Loos,
gestart met het ontwikkelen van een
digitaal systeem voor methodiek en
procesmanagement van arbeidsont-
wikkeling, MiM (Methode in Mensont-
wikkeling), hét systeem voor resultaat-
gerichte arbeidsontwikkeling! Voor
mij zijn de twee pijlers van arbeids-
ontwikkeling het bedrijfsproces en de
methode en die komen in MiM samen.
Het is een complete leidraad voor de
professional. De eerste arbeidsontwik-
kelorganisaties zijn nu met MiM gaan
werken.
Wat zeg je als mensen zeggen dat melba veel tijd kost?De methode zoals die in de opleiding
wordt aangereikt is een kennisma-
king, het werken leer je in de praktijk.
In het begin leer je veel nieuwe
“Voor detacherings-plekken is Melba een must”
dingen. Na gemiddeld tien trajecten
heb je de methode aardig in de vin-
gers. Er moet niet te veel tijd zitten
tussen het volgen van de cursus en het
toepassen.
Ik ga ook na hoeveel tijd er werd
besteed aan een intake, diagnose,
traject in de situatie vóór Melba. Dat
blijkt vaak erg veel te zijn, vooral het
vastleggen van je werk kost veel tijd
en daar zit juist de winst bij Melba. Er
moet dan wel duidelijkheid zijn over
ieders taken, bevoegdheden en ver-
antwoordelijkheden en er moet een
klantvriendelijk CVS zijn.
zie je een toekomst voor melba?Ik zie een grote toekomst voor Melba
in relatie tot de WWNV. Dan moet
Melba wel een eenvoudige manier
ontwikkelen voor de berekening van
loonwaarde. Voorlopig lijkt het erop
dat de overheid niet kiest voor één
methode voor loonwaardebepaling.
Zelf werk ik ook hierbij overigens met
Melba en noem het dan geen loon-
waardebepaling maar een onderbou-
wing van de loonwaarde.
HOOfDGereCHteN
In 2006 ben ik als jobcoach gaan wer-
ken bij Adapt. Ook daar is Melba basis
voor jobcoaching, arbeidstoeleiding
en arbeidsdiagnostiek. Het doel is om
methodische te werk te gaan en uit
te gaan van kwaliteiten in plaats van
beperkingen.
‘melbabril’Toen heb ik officieel de cursus gevolgd
bij Joyce. Ik had veel steun aan de
‘Melba-bril’ waarmee ik naar cliënten
leerde kijken. Het helpt om concrete
doelen te stellen en om uit te gaan
van mogelijkheden. Uniformiteit krijgt
bijvoorbeeld vorm door Melba te
implementeren in rapportageformats.
Van jobcoach werd ik trajectconsulent
en daarna ben ik als psycholoog gaan
werken. Ik ben in mijn werk vooral
bezig met arbeidskundig en psycho-
logisch onderzoek. In de diagnostiek
ondersteunen Melba en Ida mij in
het concretiseren van arbeidsgedrag
en -resultaat. Daarnaast geef ik af en
toe Melba en Ida cursussen. Ik ben
onlangs begonnen met een cursus
cognitieve gedragstherapie en ga me
meer richten op behandeling.
Melba heeft mij met name het belang
van methodisch werken doen inzien.
Het heeft me een houvast geboden in
mijn werkzaamheden. Daarnaast heb
ik de kans gekregen om trainingen te
geven, waarvan ik veel heb geleerd en
wat ik een leuke afwisseling vind. Ida
biedt mij in de diagnostiek een verta-
ling naar de praktijk.
Melba kost je tijd, vooral in het begin.
Je zult er in moeten investeren om het
je eigen te maken. Wanneer dit gelukt
is, kost het veel minder tijd en levert
het kwaliteit op.
Melba bestaat niet voor niks al 10 jaar,
het is een methodiek die overeind
blijft. Ook de nieuwe ontwikkelingen
brengen weer vraagstukken met zich
mee waar Melba een waardevolle
bijdrage aan kan leveren.
In 2001 begint Hester met haar studie arbeid- en organisatiepsychologie aan de Universiteit van Tilburg. Tijdens haar afstudeerstage in 2004 bij Werkpost heeft ze de nodige kennis opgedaan over Melba, deze zit verweven in de (jobcoach)trajec-ten en de arbeidsdiagnostiek.
Hester van ’t Blik, Melba-team
Het is een methodiek die overeind blijft
reCept
Ingrediënten
Naam: Hester van ‘t Blik
Organisatie: ADAPT re-integratie
functie: psycholoog
melba leren kennen in: 2004
Door: stage bij Werkpost
Kwaliteiten: teamwork, voorstel-
lingsvermogen
BereidingstijdTijd investeren om het eigen te
maken
Lievelingsgerecht: Italiaans
42-43
Casus Danny
tusseNGereCHt
Danny is een jongeman van 27 jaar. Hij heeft speciaal onderwijs gevolgd (4 verschillende scholen), van de middelbare school werd hij afgeschopt of hij zag er zelf geen heil meer in.
Danny heeft nu een metselcertificaat en een heftruckcertificaat. Maar...dit heeft
hem nog niets opgeleverd, want Danny kan geen werk vasthouden. Hij heeft
heel wat baantjes gehad, steeds van korte duur. Hij hing op straat, leerde slechte
vrienden kennen en kwam in de kleine criminaliteit terecht.
Danny heeft een redelijke intelligentie, maar structurele, functionele beper-
kingen in persoonlijk en sociaal functioneren. Hij heeft moeite met gezag, is
eigenzinnig en tegendraads, gaat liever zijn eigen gang. Hij vertoont kenmer-
ken van adhd en asperger. Wel wil hij graag zijn leven beteren en hoopt nu
dat hij op korte termijn tot de WSW doelgroep gaat behoren. Danny kan goed
verwoorden wat hij nodig heeft om te kunnen functioneren. Het gaat om één
aanspreekpunt, een begeleider die hem structuur biedt en er voor zorgt dat hij
niet gaat flippen, want Danny raakt gauw in paniek als zaken niet lopen zoals
hij verwacht had. Van belang is dan dat hij even apart genomen wordt en tot
rust gebracht wordt. Hierna kan Danny weer prima aan de slag. Dankzij een ge-
meentelijk project mag hij in het kader van arbeidsgewenning werkzaamheden
binnen de SW uitvoeren. De capaciteiten van Danny en randvoorwaarden om te
kunnen functioneren zijn met Melba goed in kaart gebracht. Momenteel werkt
hij alweer 4 maanden in het groen/grijs en houdt hij zich bezig met bestraten.
Dit geeft hem nu enige structuur en stabiliteit in zijn leven.
De WSW indicatie is aangevraagd en dit geeft Danny toekomstperspectief...
denkt hij. Dat het nu ook wankelt in SW land, is hem (nog) niet helemaal duide-
lijk. Als Danny een indicatie krijgt, komt hij op de wachtlijst en kan hij de komen-
de 2 jaar nog niet aan het werk. Ook kan hij zijn indicatie verliezen, want wat
gaat er gebeuren vanaf 2013? Een groep die terecht komt binnen een beschutte
setting en een groep waar van verwacht wordt dat die regulier kan werken...
kan een regulier bedrijf zo’n jongen als Danny erbij hebben, gezien de begelei-
dingstijd en randvoorwaarden die nodig zijn?
Met dank aan Heidy Daatzelaar
HOOfDGereCHteN
Het blijkt namelijk niet zo belang-
rijk om ogenschijnlijk voor de hand
liggende zaken te weten te komen,
zoals bijvoorbeeld bij een timmer-
man, of dat hij/zij de hamer nog goed
kan hanteren, of de zaag. Het is veel
belangrijker om beter te kunnen
duiden hoe de cognitieve processen
bij een persoon verlopen. Hoe is de
omschakeling, het concentratievermo-
gen, hoe efficiënt gaat men te werk?
Kortom het gaat om tal van processen
binnen de cognitieve domeinen, die
bepalen op welke manier je wat doet
en hoe je een opdracht uitvoert en
verwerkt.
Het gaat meestal om onzichtbaar letselJuist bij de doelgroep NAH, waar het
in de meeste gevallen gaat om on-
zichtbaar letsel. Deze mensen kunnen
vaak verbaal imponeren en de indruk
wekken over veel capaciteiten te
beschikken, maar kunnen dat dan in
de praktijk niet waarmaken. Verbaal
en performaal handelen blijken twee
heel verschillende dingen en het is dus
belangrijk om dat in kaart te brengen.
Als je dat dan weet en vervolgens
ook kunt aangeven wat een functie
vereist, kan je bekijken of de functie
passend is, of dat er aanpassingen
van de functie nodig en mogelijk zijn.
Duidelijk wordt welke randvoorwaar-
den nodig zijn om optimaal te kunnen
presteren en of het mogelijk is voor
Louis van Herk is medeoprichter van HEADwerk, re-integratiebureau voor mensen met een niet aangeboren hersenletsel. In 2001 is hij op zoek naar een instrument, waarmee hij de (nog) aanwezige arbeidscapaciteiten van mensen met een niet aan-geboren letsel (NAH) beter in kaart kan brengen. De bij hem bekende instrumenten lijken allemaal op een of andere manier niet helemaal te voldoen.
Louis van Herk, sleutelfiguur Melba
Verbaal en performaal handelen blijken twee verschillende dingen
reCept
Ingrediënten
Naam: Louis van Herk
Organisatie: HEADwerk
functie: projectleider
melba leren kennen in: 2001
Kwaliteit: probleemoplossing
BereidingstijdHet arbeidsintegratieproces
wordt bekort
Lievelingsgerecht: een dubbele
whiskey
44-45
Melba kijkt naar 29
capa citeiten en eisen.
de persoon in kwestie om te kunnen
voldoen aan het eisenprofiel van de
functie. Binnen Melba vind ik daar
antwoorden.
Het instrumentarium blijkt uitstekend te werkenMelba is een volledig geïntegreerd
onderdeel van de ontwikkelde metho-
diek arbeidsintegratie voor mensen
met een niet aangeboren hersenletsel.
Deze methodiek vraagt een multidis-
ciplinaire aanpak. Gespecialiseerde
medewerkers, met jarenlange erva-
ring in het ondersteunen en begelei-
den van mensen met NAH, hebben
inmiddels kennis gemaakt met Melba,
al dan niet uitgebreid met Ida. Het
instrumentarium blijkt in de praktijk
uitstekend te werken.
De succesvolle aanpak is vervolgens
samen met het UWV als project opge-
pakt en momenteel wordt deze (met
Melba als onderdeel) landelijk door
andere partijen ook gebruikt.
Daarnaast hebben we Melba ingezet
om de mentale belastbaarheid van
mensen met NAH in kaart te bren-
gen. Vrijwel iedereen met NAH heeft
te maken met - naast de cognitieve
problematiek- een beperkte mentale
belastbaarheid. Men is eerder moe.
We hebben zelf een aantal worksam-
ples ontwikkelend, waarmee een
aantal Melba-kernkwaliteiten tot
uitdrukking komen. Door het observe-
ren van de uitvoering, in relatie met
de benodigde energie, is steeds beter
aan te geven hoe iemand belastbaar
is. Hieruit komen adviezen naar voren
waar men in de toekomst rekening
mee kan houden.
‘trail and errorgehalte’ gereduceerdHet Melba-systeem vraagt in eerste
instantie een flinke tijdsinvestering.
Als het Melbaprofiel met randvoor-
waarden voor het functioneren een-
maal bekend is, reduceert dit het ‘trail
and errorgehalte’ echter aanzienlijk,
wordt het arbeidsintegratieproces
verkort en borgt het uiteindelijk de
interventie door duurzaamheid van de
plaatsing.
“Melba wordt ingezet om mentale belast-baarheid te meten”
Erik Timmer, sleutelfiguur Melba
Met Melba worden de gevolgen duidelijk van arbeidshandicap binnen regulier werk
reCept
Ingrediënten
Naam: Erik Timmer
Organisatie: Jobstap
functie: assessor, projectleider
melba leren kennen in: 2005
Door: pilot UWV
Kwaliteit: zorgvuldigheid
BereidingstijdHet kost tijd om keuzes goed te
leren onderbouwen
Lievelingsgerecht: de Mediterrane
keuken
HOOfDGereCHteN
Het MTP lijkt in zijn opzet op Melba,
maar is erg gericht op de werkzaam-
heden voor WSW en dan vooral op
motorische productievaardigheid. Ik
ben toen op zoek gegaan naar alter-
natieve systemen die zich meer op
basisvaardigheden richten en waarbij
er meer aandacht is voor de cognitie
van de cliënt. Dit vind ik in Melba.
Maar omdat het MTP nog niet zo lang
zijn intrede had gedaan bij ’s Heeren-
loo is Melba daar pas veel later in
gebruik genomen, maar toen werkte
ik al elders.
In 2005 heb ik de Melba-cursus ge-
volgd toen ik als jobcoach werkte bij
Jobstap. Die cursus is georganiseerd
in het kader van een pilot van UWV
Nijmegen. Daarin werd onderzocht
welke meerwaarde Melba kan heb-
ben bij het indiceren van Wajonge-
ren. Aan deze regionale pilot deden
verzekeringsartsen en arbeidsdeskun-
digen van het UWV mee, aangevuld
met consulenten van MEE, leraren
van PRO-scholen en jobcoaches van
jobcoachorganisaties. Na de cursus
Melba en Ida heb ik de cursus Prakti-
sche Arbeidsdiagnostiek bij Peer Bos
gevolgd. Daarna ben ik opgeleid als
arbeidsdeskundige. In deze rol ben ik
verantwoordelijk voor de ontwikke-
ling van het methodisch werken bin-
nen Jobstap.
potentiële mogelijkhedenNa de cursus Melba/Ida heb ik een
assessment-toolkit opgebouwd, met
Ida als basis voor worksamples. Dit
assessment slaat aan, omdat de re-
Erik Timmer maakt kennis met arbeidskunde bij ’s Heerenloo Kwadrant in Ermelo. Daar werkt hij dan op een arbeidstrainingsafdeling met het Model Test Programma (MTP). Alle taken heeft hij volgens dat systeem geanalyseerd. De vaardigheden van cliënten analyseert hij met behulp van een assessment (waaronder MAST-1/Ruward).
46-47
Bijvoorbeeld frustratie
tolerantie.
sultaten een goed beeld geven van
de potentiële mogelijkheden van
mijn cliënten. En daarmee een goede
richting geven aan de manier van
coachen. Het management van Job-
stap heeft toen vastgesteld dat Melba
een belangrijk en nuttig hulpmiddel
is voor de begeleiding van cliënten.
Alle cliënten moeten een Melbaprofiel
krijgen.
Keuzes specifiek onderbouwenIn 2009 ben ik met het project ‘Job-
stap in de Steigers’ gestart. Dit project
is erop gericht om het begeleiden op
competenties met behulp van Melba
vorm te geven. Dit moet leiden tot
een meer toekomst gerichte bege-
leiding, waardoor de cliënt zich echt
kan profileren op basis van zijn/haar
mogelijkheden. Hiervoor heb ik het
4V-model opgezet. Melba loopt hier
doorheen als rode draad. De V’s staan
voor Verzamelen (intake), Verbeteren
(jobcoahing), Vastleggen (portfolio)
en Verzilveren (EVC) van aanwezige
benutbare capaciteiten.
De implementatie blijkt een moei-
zame weg. Een veel gehoorde klacht
is dat Melba veel tijd kost. En dat het
moeilijk is. Zonder enige nuance zijn
deze argumenten best wel waar. Maar
het is natuurlijk niet de bedoeling dat
elke cliënt van de één op de andere
dag een compleet vastgesteld Melba-
profiel heeft. Toch blijft dat idee vrij
hardnekkig hangen. Men ontdekt
dat Melba een behoorlijk verfijnd en
transparant beeld kan creëren van de
mogelijkheden en aandachtspunten
van de cliënten. Door de hoeveelheid
informatie die het kan geven moet je
keuzes specifiek onderbouwen. Dat
is moeilijk en het kost tijd om dat te
leren.
spannende tijden voor alle partijenDoordat Jobstap met het 4V-model
werkt aan de employabiliteit van onze
cliënten, denk ik dat we toekomst-
bestendig bezig zijn. Maar het zijn
spannende tijden voor alle partijen
die werken met mensen met een ar-
beidshandicap. De regering lijkt een
arbeidshandicap weg te relativeren
met als argumenten dat jongeren hun
verantwoordelijkheid moeten nemen
en dat er werk genoeg is. Door de
vaardigheden van cliënten te moni-
toren met behulp van Melba kunnen
we duidelijk maken wat de gevolgen
zijn van een arbeidshandicap voor het
uitvoeren van regulier werk.
Ik heb een pilot georganiseerd, waar-
in we Melba gebruiken om de vereiste
competenties uit een MBO-kwalifica-
tiedossier te bewijzen voor een EVC
traject. Dit heeft de interesse gewekt
van het landelijk overkoepelende
orgaan van de kenniscentra. Zij willen
gaan verkennen op welke manier
Melba kan helpen bij het diagnosti-
ceren van leerlingen voor een gericht
arbeidsintegratie.
Ik ben enthousiast over Melba. Dit
komt doordat het een systeem is
waarmee in behoorlijke mate objec-
tief gekeken kan worden naar vaar-
digheden. Als de cliënt weet waartoe
hij of zij in staat is en daarop kan en
durft te vertrouwen, dan maakt dat
hem of haar een serieuze concurrent
op de arbeidsmarkt.
“Melba creëert een verfijnd en transparant beeld”
HOOfDGereCHteN
Hoofddoel is dat de cliënt zelfver-
trouwen krijgt en zich sterk genoeg
voelt om zijn of haar leven op eigen
kracht positief te veranderen. Op deze
manier functioneert DaAr als brug
tussen psychiatrie en de maatschappij.
Rond 1998 zijn we vanuit GGNet (toen
nog Spatie) gestart met de opdracht
om een assessment op te zetten. We
hebben destijds onze eigen observa-
tielijnen op papier gezet en diverse
werkmodules ontwikkeld. We zijn lid
geworden van INOVAT, de landelijke
vereniging voor arbeidskundigen. Die
informeerde ons over een uitgebreid
observatiesysteem afkomstig uit Duits-
land en we volgden een lezing van
Frau Dr. Anke Kleffmann.
In 2001 hebben we met de assesso-
ren de Melba-cursus gevolgd, hierin
vonden we veel wat aansluit bij onze
doelgroep. Waardoor we samen met
de cliënt zijn of haar capaciteiten in-
zichtelijk kunnen maken, gerelateerd
aan een functie of vrijwilligerswerk en
daadoor ook kunnen matchen.
Vervolgens hebben we ook de Ida cur-
sus gevolgd; Ida is een goede aanvul-
ling op onze eigen worksamples.
Het is belangrijk dat je dezelfde taal
spreekt
Vanuit ons enthousiasme en door het
inzicht wat door Melba wordt gebo-
den werd het zinvol geacht om Melba
binnen de rest van de organisatie te
introduceren. DaAr heeft verschillen-
de afdelingen die hun eigen bijdrage
leveren aan het re-integratieproces
van cliënten met GGZ problematiek.
Hierbij is het belangrijk dat je dezelf-
de taal spreekt en naar dezelfde
dingen kijkt. Omdat Melba hier goed
Anne-Marie werkt bij DaAr, een onderdeel van GGNet, een organisatie voor geeste-lijke gezondheidszorg. DaAr ondersteunt mensen bij hun zoektocht naar zichzelf en een plek in deze maatschappij. Dat kan zijn op het gebied van werk, opleiding, uitkering, of het hervinden van balans en zingeving.
Anne-Marie van Boeckel-Bonekamp, sleutelfiguur Melba
We zijn voortdurend op zoek naar de perfecte match
reCept
Ingrediënten
Naam: Anne-Marie van Boeckel-
Bonekamp
Organisatie: DaAr, Functionele
Diagnostiek
functie: arbeidsonderzoeker
melba leren kennen in: 2001
Door: Inovat
Kwaliteit: contactvaardigheid
BereidingstijdHet je eigen maken kost tijd en
vereist ervaring
Lievelingsgerecht: pittige pizza
48-49
Als capaciteiten en eisen
goed zijn afgestemd
kunnen we toasten!
bij aansluit, hebben collega’s de
Melba-cursus ook gevolgd, waardoor
we op eenzelfde manier naar de capa-
citeiten van de cliënt kijken.
Het bleek wel dat het je eigen maken
van Melba zeer veel tijd kost en erva-
ring vereist. Binnen de organisatie is
een eigen werksysteem met de Melba-
items gemaakt, waardoor het geheel
overzichtelijker wordt. Melba-profielen
worden nog altijd als leidraad gebruikt
binnen DaAr.
Om mensen succesvol te (re)activeren
en (re)integreren zijn we voortdurend
op zoek naar de perfecte match.
Melba is een goed bruikbare metho-
diek. Innoveren binnen DaAr Functio-
nele Diagnostiek zal blijven doorgaan,
want het is belangrijk om de ontwik-
kelingen te blijven volgen.
Het kan een goede aanvulling zijn
om Ida (onderdelen) te digitaliseren,
zodat cliënten eigentijds ondersteund
worden bij het onderzoeken van hun
mogelijkheden en capaciteiten.
“Melba-profielen worden nog altijd als leidraad gebruikt”
Jo van den Heuvel, sleutelfiguur Melba
Om het verschil te zien heb je een referentie-kader nodig
Door het anders gaan kijken naar
leerlingen en hun vaardigheden,
besefte ik dat arbeidsvoorbereiding
anders aangepakt moest worden en
dat er meer bij komt kijken dan alleen
motoriek. Dat er een goed referentie-
kader nodig is, om gericht te kijken,
te ontwikkelen en vast te leggen.
Kwaliteit moet je kunnen meten.
Daarom heb ik eind 2001 de Melba-
cursus gevolgd, nadat ik een presen-
tatie heb bezocht van Frau Dr. Anke
Kleffmann, georganiseerd door Inovat.
Na afloop dacht ik: hier kunnen, nee,
moeten we meer mee.
Gebruik van melbaIk ben het vak AAV (Algemene
Arbeidstraining en Vorming), in de
vorm van een arbeidstrainingscentrum
op gaan zetten. Het ‘riemen maken’ is
veranderd in ‘werken bij de leerwerk-
plaats’, waar we zo gericht mogelijk
werken aan bepaalde basiscompeten-
ties. De Melba-items vormen in principe
het uitgangspunt. Als leerlingen
binnenkomen, ligt hun werkbrief al
klaar, met daarop duidelijk aangege-
ven aan welke taak én aan welke com-
petentie er gewerkt moet worden. Aan
het einde van de les beoordeelt de
leerling zichzelf. Daarna wordt
besproken hoe het gegaan is en wat
de volgende keer als trainingspunt
aan bod komt. Leerlingen worden op
hun eigen verantwoordelijkheid
aangesproken.
Na de cursusHet moeilijkste is om als je enthousiast
van de cursus terugkomt goed te zien
waar je Melba kunt toepassen. En om
de directie te overtuigen dat het
misschien wel extra formatie kost,
Jo van de Heuvel is binnen en buiten het onderwijs werkzaam geweest en als hij in 1995 bij de Rijzert gaat werken, bestaat de arbeidsvoorbereiding uit ‘riemen maken’. Een aantal van zijn collega’s volgen de Mast cursus, hij raakt geïnspireerd door de manier van kijken en volgt zelf de cursus Arbeidskundige technieken.
reCept
Ingrediënten
Naam: Jo van den Heuvel
Organisatie: Praktijkschool
De Rijzert
functie: projectleider ESF,
kwaliteitscoördinator
melba leren kennen in: 2001
Via: Mariëtte
Kwaliteit: energetische inzet
BereidingstijdHet past in een andere werkwijze
Lievelingsgerecht: zelf gebakken
Pan Aceita
HOOfDGereCHteN
50-51
maar zeker meerwaarde oplevert.
Je komt terug in een andere wereld,
die jou niet meer begrijpt. Ik heb het
in eerste instantie binnen mijn
vakgebied toe kunnen passen.
Daarvoor moest ik leren zien hoe de
Melba-items op de leerwerkplaats hun
plek kunnen krijgen. Wat doen we al,
waar trainen we eigenlijk op, wat
ontbreekt er nog? Wat je traint is
afhankelijk van hoe je het werk
aanbiedt, niet zozeer van het werk
zelf. Als ik iemand in een hoekje
neerzet met montagewerk en ‘m alles
van voor tot achter uitleg, vraag ik
andere dingen, dan als ik iemand met
hetzelfde werk in een kleine groep
neerzet en zeg: “Dit moet het worden,
over zoveel tijd moeten jullie er
zoveel gemaakt hebben.” Om dat
verschil te zien heb je een referentie-
kader nodig.
Het volgende punt is dat je de
moeilijke taal van Melba om moet
zetten in voor leerlingen (én ouders)
begrijpelijke bewoordingen. Een item
wat op dit moment weer volop de
aandacht heeft. En je moet het op een
bepaalde manier gaan vastleggen.
Je moet daar een vorm voor vinden,
waarmee je dingen kunt volgen.
We doen dit digitaal in een soort
competentie leerlingvolgsysteem.
introductie bij anderenVervolgens moet het ook z’n plek
krijgen bij collega’s. Deze manier van
kijken vraagt om een andere werk-
wijze. Het per les registreren en
bespreken met leerlingen is nieuw,
mensen moeten heel gericht gaan
kijken, een globale indruk is niet meer
voldoende. Het is geen extra werk na
school, je moet al tijdens de les aan
het einde direct terugkoppelen naar
de leerling. Ze rechtstreeks aanspreken.
Inmiddels hanteren mijn collega’s van
de meeste praktijkvakken een
soortgelijke werkwijze. Na elke 9 tot
10 weken wordt een overzicht per
leerling uitgedraaid en worden de
verschillen besproken, is er vooruit-
gang of niet, waardoor worden
verschillen tussen vakgebieden
veroorzaakt, wat betekent dat voor
het vervolg, enz. Als je iets tegen
komt wat een leerling echt niet kan,
wordt dat verder niet meer ingevuld.
Het is onzin om te werken aan iets
wat niet meer verandert. Dat wordt
dan vastgelegd als iets waar je
rekening mee moet houden.
In eerste instantie was de werkwijze
erg van mij afhankelijk. Dat is nu niet
meer zo, de voedingsbodem is gelegd,
ook anderen hebben de cursus gevolgd.
Ik ben inmiddels een maand met
vroegpensioen. Om betrouwbaarheid
van scores te verkrijgen én te houden
is het nodig dat er steeds meer
team leden wegwijs worden gemaakt
in Melba. De werkwijze en de gehan-
teerde items kennen ze al. Nu is het
“Ze leren dat het een middel is om een hoger doel te bereiken”
nog een kwestie van het borgen van
de kwaliteit.
Wat is tegengevallenDe tijd die het hele proces kost is me
tegen gevallen, ik ben misschien wat
ongeduldig, maar het kost zoveel tijd
om de neuzen dezelfde kant op te
krijgen. Er zijn collega’s die echt
keihard werken, maar niet altijd
adequaat. Veranderen van werkwijze
is moeilijk. Ook is het moeilijk om
kwaliteit te handhaven: hoe houden
we het geheel actueel, hoe houden
we het proces cyclisch i.p.v. lineair,
het is immers nooit af.
Wat het oplevertAls eerste heeft het heel veel werk-
vreugde voor mezelf opgeleverd.
Geweldig om de ontwikkeling van
arbeidstoeleiding mee vorm te geven.
De leerlingen worden veel meer
aangesproken op de wijze waarop ze
recht hebben, waar ze iets mee kunnen
én waar ouders iets mee kunnen. Het
afzetten van de leerling ten opzichte
van de ‘normaal vaardige werknemer’
schept duidelijkheid.
De leerlingen gaan met meer plezier
naar AAV, of naar een praktijkvak.
Ze leren dat het slechts een middel is
om een hoger doel te bereiken: goed
toegerust zijn om deel te nemen aan
de maatschappij, als mens en als
werknemer.
Daarnaast levert het meerwaarde op
voor de gehele school, het heeft mede
geleid tot een nieuw leerlingvolgsys-
teem en is een vast onderdeel in het
IOP ( individueel ontwikkel plan).
Arbeid vraagt meer dan fijne motoriek
NAGereCHt
Pêche Melba kan op verschillende manieren worden klaargemaakt, variërend van zeer eenvoudig tot culinair. Escoffier gebruikte alleen verse perziken en zou de variant uit blik nooit gewaardeerd hebben. De slagroom, die men er in Nederlandse restaurants meestal bij krijgt, maakt nadrukke-lijk geen deel uit van zijn creatie.
Peche Melba
52-53
eenvoudige versie:
Ingrediënten voor 1 portie3 bollen vanille roomijs
halve perzik
frambozensaus
geschaafde amandelen
Bereidingstijd10 minuten
Doe de bollen roomijs in een ijscoupe met de perzik.
Schenk er frambozensaus overheen. Bestrooi met geschaaf-
de amandelen.
Dit recept stelt in termen van Melba niet zo heel veel
eisen. Het boodschappen doen vereist nog de meeste
vaardigheden, maar dat laten we even buiten beschou-
wing (werkplanning, lezen, voorstellingsvermogen); het
bereiden zal nog het meest een beroep doen op fijne
motoriek (PW 2).
Bereidingswijze
In Melba-termen wordt het nu spannend… hier komt wel
wat meer bij kijken (lezen van zinnen en vaktermen PW
3, bevattingsvermogen verschillende maten PW 3) en er
is zeker kans op mislukken (frustratietolerantie PW 3).
En zonder voorstellingsvermogen (PW 3) kom je niet aan
eidooiers, weet je niet wat ‘beetje bij beetje’ is, of hoe
warm matige hitte moet zijn. En als je niet kunt plan-
nen (PW 2) zijn je gasten al weg voor je toetje klaar is.
Jammer dat die vanillestokjes opengesneden en uitge-
schraapt moeten worden, anders zou je met beperkte
fijne motoriek (PW 2) een aardig eind komen.
iJs Doe de eieren en de eidooiers samen met de suiker in een
kom. Roer het mengsel glad totdat het bijna wit is. Ver-
warm de melk met de opengesneden en uitgeschraapte
vanillestokjes op een laag vuur. Roer de hete melk daarna
beetje bij beetje door het mengsel. Schenk het mengsel in
een pan als de ingrediënten goed met elkaar zijn ver-
mengd. Verwarm het mengsel (compositie) bij een matige
hitte en onder voortdurend roeren 10 minuten bij een tem-
peratuur van max. 82°C (pasteuriseren). De compositie mag
Culinaire versie:
Ingrediënten- vanille-ijs
- halve perziken
- 2 dl frambozensaus
- munt en oublierolletjes
Vanille-ijs:
4 eidooiers
2 eieren
250 gram kristalsuiker
zaadjes van 2 vanillestokjes
800 gram volle melk
300 gram slagroom
Frambozensaus:
200 gram frambozen
2 eetlepels water
50 gram poedersuiker
sap van een halve citroen
beslist niet koken. Passeer het geheel door een puntzeef,
zodat de vanillestokjes verwijderd worden. Nu de slagroom
door de compositie roeren. Laat het tot 20°C. afkoelen, dit
gaat het snelst in een bak met ijswater. Daarna afgedekt
met plasticfolie 4 uur in de koelkast laten rijpen. Het ijs kan
nu afgedraaid worden in de machine volgens gebruiksvoor-
schriften van de ijsmachine.
Hè verdorie, wat is een puntzeef? En ik heb helemaal
geen ijsmachine. En nu? Heb ik toch nog probleemop-
lossing nodig… PW 2, gelukkig kan ik het opzoeken op
internet. Maar dat vereist weer andere vaardigheden!
En wat is pocheren nu weer? Hoe lang moet dat?
perzikenIn de schil gepocheren in water met suiker en/of vanille.
Door ze pas na het pocheren te ontvellen, krijgen de perzi-
ken een mooiere kleur.
frambozensausWas de frambozen, verwijder de kroontjes en laat ze goed
uitlekken. Breng het water, de poedersuiker en het citroen-
sap in een pan aan de kook. Voeg de frambozen toe en
breng het mengsel opnieuw aan de kook. Schuim de vloei-
stof af met een schuimspaan en neem de pan van het vuur.
Laat de saus, afgedekt, buiten de koelkast afkoelen. Pureer
de saus met een staafmixer tot een homogene massa. Men
kan de saus eventueel zeven. Bewaar de saus afgedekt in
de koelkast. Enkele dagen houdbaar. Voor een onvergete-
lijke smaak kan men een klein beetje likeur door de saus
roeren, maar niet te veel.
Het is nodig om zelf verschillende beslissingen te nemen
(zelfstandigheid 3) en dan moet je ook nog met machi-
nes werken, omgaan met hete en koude ingrediënten,
hygiëne in acht nemen en niet te veel alcohol in de saus
verwerken of deze tijdens het bereiden in te grote hoe-
veelheid nuttigen (verantwoording PW 3).
OpmaakSchep in gekoelde glazen drie bollen vanille-ijs. Snijd de
perziken in partjes en verdeel deze over het ijs. Schenk de
frambozensaus eroverheen en garneer met een takje munt
en oublierolletjes.
Even proeven of het goed smaakt (kritische controle
PW 2), maar niet te veel… Nog meer voorstellingsvermo-
gen nodig, hoeveel saus moet er over, hoe moet het er
uitzien? Tot slot is nog ordenend vermogen vereist, voor
alles weer op z’n plek hangt en staat en de keuken weer
netjes opgeruimd is. En enige assertiviteit om huisgenoten
te beletten om vroegtijdig met hun toetje aan de haal te
gaan komt zeker van pas.
Tot slot
NAGereCHt
‘Werken in beweging - Melba in veranderende tijden’, zo luidt de titel van ons
congres op 4 november 2011. Een congres om met elkaar in contact te komen
en stil te staan bij wat er de afgelopen jaren bereikt is. Maar ook bij wat er de
komende tijd gaat veranderen op het snijvlak van school, zorg en arbeid.
Melba is nu 10 jaar in Nederland in gebruik en Melba ontwikkelt zich verder.
Instrumenten, organisaties en cliënten ontwikkelen zich en krijgen alle aandacht.
Maar hoe zit het eigenlijk met de professionals die Melba-toepassen? In dat kader
hebben we dit ‘receptenboek’ gemaakt.
Uit de voorgaande verhalen kunt u opmaken dat de betrokken professional ieder
op zijn of haar eigen wijze met Melba heeft kennisgemaakt en ermee aan de
slag is gegaan. Maar ook op eigen wijze heeft bijgedragen aan de verspreiding
van Melba. En zich ook op eigen wijze zelf verder ontwikkelt!
Uit de enthousiaste bijdragen is te lezen dat zij er alle vertrouwen in hebben
dat Melba ook de komende jaren een rol van betekenis zal spelen, op organisatie-
niveau, voor de professional, maar uiteindelijk zeker ook voor de klant, cliënt,
medewerker of leerling.
Ik wil alle betrokkenen hartelijk bedanken voor hun bijdrage aan dit recepten-
boek, maar vooral voor hun inzet en toewijding door de jaren heen! Daarnaast
veel dank aan alle mensen van wie geen recept is opgenomen, maar wiens rol als
verspreider van het Melba-virus essentieel is geweest (en hopelijk nog lang zal
zijn) door een enthousiaste en adequate inzet van het systeem.
Mariëtte van Hooff
Van Hooff Arbeidskundig Advies
Licentiehouder Melba en Ida
54
Colofontekst Basistekst geïnterviewden
Elk stuk weerspiegelt de eigenheid van de schrijver.
Dit hebben we zoveel mogelijk geprobeerd te handhaven.
eindredactie Marion van der Wal, Mariëtte van Hooff
fotografie Marianne Eijgenraam, Mariëtte van Hooff
Met dank aan Sterk in Werk en Licom
Ontwerp en productie Diddums, vorm met inhoud, Helmond
Van Hoo�
Arbeidskundig Advies
Van Hooff Arbeidskundig Advies
Jkvr. Van der Brugghenstraat 56
5708CC Helmond
0492 574830
www.melba.nl