Upload
aneida-bajraktari
View
2.273
Download
6
Embed Size (px)
DESCRIPTION
Citation preview
04/09/23
Studimi dhe parashikimi i mjedisit, analiza
konkurruese
04/09/23
Përmbajtja e kapitullit Vlerësimi i Natyrës së Mjedisit Njohja dhe Parashikimi i Influencave të Mjedisit Zgjedhja e variablave kritikë të mjedisit Klasifikimi i mjedisit të largët Analiza PEST Parashikimi i mjedisit Metoda e skenarëve Analiza e riskut Planifikimi i rastit Analiza e mjedisit konkurrues Mjedisi i afërt i organizatës
04/09/23
Procesi i manaxhimit strategjik
Planifikimi strategjik
Krijimi ifilozofisë sëorganizatës
Përcaktimi imisionit tëorganizatës
Kapitulli II
Zgjedhja dhevlerësimi i
alternativavestrategjike
Kapitulli VI
Studimi dheparashikimi
i mjedisit
Analizakonkurru-
ese
Analiza emjedisit tëbrendshëm
Kapituli IIIKapitulli IV
Formulimi i
objek-tivave
dheidentifiki
mi ialternati
vavestrategji
ke
Kapit. V
Zbatimi istrategjisë
Kapitulli VII
Kontrolli istrategjisë
Kapitulli VIII
Manaxhimi indryshimeve
Kapitulli IX
Zbatimi dhe vleresimi i strategjisë
Feedback
04/09/23
Figura 3.1: Identifikimi i fuqive, dobësive, shanseve dhe kërcënimeve
Njohja dheparashikimi i
mjedisit
Analizakonkurruese
Analiza ebrendshme
organizacionale
Shanset dhekërcënimet ndaj
organizatës
Fuqitë dhedobësitë e
organizatës
04/09/23
Vlerësimi i natyrës së mjedisit
Njohja dhe parashikimi i influencave
Identifikimi i forcave kyce konku-
rruese përmes analizës
strukturore
Identifikimi i pozicionit
strategjik përmes analizës
Identifikimi i shanseve
dhe kërcënimeve
Pozicionistrategjik
të mjedisit
së mjedisit të afërt
Figura 3.2. Stadet e influencave të mjedisit
04/09/23
Vlerësimi i Natyrës së Mjedisit
Sa i pasigurt është mjedisi? Cilat janë arësyet e kësaj pasigurie? Sa mundemi ne ta kontrollojmë këtë
pasiguri?
Figura 3.4: Rritja e pasigurisë në varësi të natyrës së mjedisit
Konditastatike
Nivel i ulëtpasigurie
Rritja epasigurisë
04/09/23
Shkalla e ndryshimit Stabël Dinamik
I th
jesh
të
Kutiza 1
Mjedis i qëndrueshëm dhe i parashikueshëm
Mjedis me pak komponentë
Komponentët janë të ngjashëm dhe mbeten të njejtë
Pak nevojë për për studim të thelluar të komponentëve
Kutiza 2
Mjedis dinamik dhe i paparashikueshëm
Mjedis me pak komponentë
Komponentët janë të ngjashëm por në proces ndryshimi të vazhdueshëm
Pak nevojë për për studim të thelluar të komponentëve
Sh
ka
lla e
ko
mp
lek
sit
eti
t
ko
mp
lek
s
Kutiza 3
Mjedis i qëndrueshëm dhe i parashikueshëm
Mjedis me shumë komponentë
Komponentët nuk janë të ngjashëm dhe mbeten të njejtë
Nevojë shumë e madhe për për studim të thelluar të komponentëve
Kutiza 4
Mjedis dinamik dhe i paparashikueshëm
Mjedis me shumë komponentë
Komponentët nuk janë të ngjashëm dhe ndryshojnë vazhdimisht
Nevojë shumë e madhe për studim të thelluar të komponentëve
04/09/23
Figura 3.3 Tri llojet e mjedisit të jashtëm të organizatës
Mjedisi i largët Ekonomik Social Teknologjik Politik Ekologjik
Mjedisi i industrisë Kërcënimi i hyrësve të rinj Fuqia e furnitorëve potencialë Fuqia e blerësve potencialë Produktet zëvendësuese Rivaliteti konkurrues
Mjedisi Operues Konkurrentët Kreditorët Klientët Puna Furnitorët
FIRMA
Forcat ekonomike: shëmbuj të variablave që duhen monitoruarForcat ekonomike: shëmbuj të
variablave që duhen monitoruar
•Të ardhurat disponibël•Normat e interesit•Norma inflacionit•Tendencat e papunësisë•Nivelet e taksave•Konditat ekonomike jashtë vendit•Ciklet e biznesit•Tendenca e GNP-së•Oferta e parasë
Forcat politike, qeveritare dhe ligjore: shëmbuj të variablave që duhen monitoruar
Forcat politike, qeveritare dhe ligjore: shëmbuj të variablave që duhen monitoruar
•Rregullat dhe vendimet e qeverisë•Tarifat speciale•Ligjet e mbrojtjes së mjedisit•Relacionet me vendet e huaja•Rregullat e import eksportit•Zgjedhjet lokale dhe qendrore •Legjislacioni i monopoleve•Politika e taksave•Ligji mbi tregëtinë e jashtëme•Ligji i punësimit•Stabiliteti i qeverisë
04/09/23
Faktorët politikë
Ekzistojnë katër opsione bazë.
• Mos bëj asgjë
• Dil nga biznesi apo tregu
• Modifiko strategjinë e kompanisë.
• Përpiqu të influencosh mbi faktorët
politikë.
Forcat sociale, kulturore, demografike, dhe mjedisore: shëmbuj të variablave që duhen
monitoruar
Forcat sociale, kulturore, demografike, dhe mjedisore: shëmbuj të variablave që duhen
monitoruar
•Ndryshimet demografike sipas moshës, racave dhe zonave
•Qëndrimet ndaj kohës së pushimit
•Niveli mesatar i edukimit
•Ndryshimet rajonale në shije dhe preferenca
•Interesat për mjedisin natyror
•Shpërndarja e të ardhurave
•Ndryshimet e ciklit të jetës
•Shkalla e konsumimit
04/09/23
Mjedisi Teknologjik
Shpenzimet e qeverisë në kërkime Përpjekjet teknologjike të qeverisë dhe
industrisë Zhvillimet dhe zbulimet e reja Shpejtësia e transferimit të teknollogjisë
• Ritmet e vjetërimit
04/09/23
Faktoret teknologjike të mjedisit
• Cilën teknologji të përdorim dhe kur ta përdorim atë.
• Si të manaxhojmë tranzicionin nga një teknologji në tjetrën.
• Si të përgatitim kompaninë për ndryshime teknologjike.
04/09/23
1. Cilët faktorë të mjedisit po ndikojnë në organizatën tonë? 2. Cilët prej këtyre faktorëve paraqesin më tepër rëndësi sot?
po në vitet e ardhshme? Politik/ligjor Legjislacioni i monopoleve Ligjet mbi mbrojtjen e
mjedisit Politika e taksave Ligji mbi tregëtinë e
jashtëme Ligji i punësimit Stabiliteti i qeverisë
Ekonomik Ciklet e biznesit Tendenca e GNP-së Normat e interesit Oferta e parasë Të ardhurat që disponohen Kosto e energjisë
Social/kulturor Demografia e popullsisë Shpërndarja e të ardhurave Ndryshimet e ciklit të jetës Sjellja në punë dhe pushim Shkalla e konsumimit Nivelet e edukimit
Teknologjik Shpenzimet e qeverisë në
kërkime Përpjekjet teknollogjike të
qeverisë dhe industrisë Zhvillimet dhe zbulimet e reja Shpejtësia e transferimit të
teknollogjisë Ritmet e vjetërimit
Pasqyra 3.1: Analiza Pest
04/09/23
PEST• Politike: zhvillimet politike lokale, kombëtare dhe
ndërkombëtare – si dhe në çfarë mënyre do të ndikojnë ato mbi organizatën?
• Ekonomike: cilat janë problemet ekonomike kryesore – si kombëtare ashtu edhe ndërkombëtare – që mund të ndikojnë mbi organizatën?
• Sociale: cilat janë tendencat sociale të zhvillimit që mund të ndikojnë në mënyrën si operon organizata dhe çfarë ato nënkuptojnë për të ardhmen?
• Teknologjike: sa ndryshimi i teknologjisë mund të ndikojë në ndryshimin e avantazhit konkurrues!
04/09/23
Influencat kyçe tëjashtëme
Konkurentët
A B C
Jetë e shkurtërteknollogjike
+ +shpenzime në kër-kim zhvillim dhepjesë e lartë tregu
_ _nivel i ulët investi-mesh në kërkimzhvillim dhe pjesëe ulët tregu
+shpenzime nëkërkim zhvillimdhe pjesë relati-visht e mirë tregu
Konvergimi ikërkesave tëklientëve
+ +planifikim i për-qëndruar i produ-ktit
_ _produkte të ndry-shme nga shumëSBU
+ +planifikim i për-qëndruar i pro-duktit
Hyrja e furni-zimeve dhespecialistëve ngavende të ndry-shme
_poltika të gjetjes(të kërkimit) tëpërqëndruara
+rrjete më të gjëratë njësive operuese
_ _politika të gjetjes(zbulimit) të për-qëndruara.Tradicionalishtsigurimi i stafitbrenda vendit
Pasqyra 3.2: Analiza e ndikimit
04/09/23
Matrica e prioritetit të faktorëve
Një mënyrë për të identifikuar dhe analizuar zhvillimet në mjedisin e jashtëm është përdorimi i matricës së prioritetit të faktorëve. Në këtë mënyrë:
• Identifiko një numër tendencash që kanë lindur në mjedisin e largët. Nëse këto tendenca ndodhin, përcaktojnë profilin e kompanisë në të ardhmen.
• Vlerësoni probabilitetin e ndodhjes së këtyre tendencave nga i ulët në i lartë.
• Përpiquni të përcaktoni ndikimin e secilit faktor në kompaninë tuaj.
04/09/23
Matrica e prioritetit të faktorëve-2
Probabiliteti ndikimitL M U
L
----
----
---
----
----
---
----
----
---
----
----
---
Prioritet ilartë
Prioritetmesatar
M
----
----
----
----
----
----
----
----
----
----
----
……………………….
Prioritet iulët
Pro
babi
lite
ti n
dod
hjes
U………………………
04/09/23
ANALIZA E FAKTOREVE TE JASHTEM (EFAS)
FAKTORET STRATEGJIKE TEJASHTEM:(SHANSET / KERCENIMET)
PESHA RENDITJA PIKET EPONDER-
UARA
KOMENTE
SHANSET:
KERCENIMET:
5 4 3 2 1
Jashtezakonisht Mbi mesataren Mesatare Nden mesatare Dobet
04/09/23
Matrica e prioritetit të faktorëve-3
Kompania A Kompania B Faktorët strategjikë
Pesha
Renditja Pikët e ponderua
ra
Renditja Pikët e ponderua
ra
Totali
1 2 3 4 5 6 1. 2. 3. 4. 5.
04/09/23
04/09/23
Shembull i kompanisë Maytag 1995
Faktorët e jashtëm Pesha Rendi-tja
Pikët e ponde ruara
Komente
Shanset Integrimi ekonomik i komunitetit
Europian Zhvillimet demografike favorizuese –
kërkesa për pajisje cilësore Zhvillimi ekonomik i Azisë Hapja e Europës Lindore Tendenca për Superstore Kërcënimet Rritja e rregullave të qeverisë Konkurrencë e fuqishme në US Whirlpool dhe Electrolux janë fuqizuar Produkte të reja Kompanitë Japoneze të pajisjeve.
0.20 0.10 0.05 0.05 0.10 0.10 0.10 0.15 0.05 0.10
4 5 1 2 2 4 4 3 1 2
0.80 0.50 0.05 0.10 0.20 0.40 0.40 0.45 0.05 0.20
Blerja e Hoover Cilësia e Maytag Prezencë e ulët e Maytag Do të kërkojë kohë Maytag ka dobësi në këtë kanal E pozicionuar mirë E pozicionuar mirë Dobësia e Hoover në global E diskutueshme E vetmja prezencë aziatike në Australi
Pikët totale 1.00 3.15 Mesatarja 3.15 tregon se Maytag është pak mbi mesataren e industrisë.
04/09/23
Parashikimi
Mënyra më e mirë për të krijuar
të ardhmen është ta krijosh
atë.
04/09/23
Metodat e parashikimit• Parashikimet ekonomike
- Modelet ekonometrike
- Modelet logjike
- Gjykimi i opinionit të manaxherëve
• Parashikimet politike - ADL
• Parashikimet teknologjike - Brainstorming
- Metoda Delphi
• Parashikimet sociale - Metoda e skenarëve
04/09/23
11-
12-
13-
14-
15-
16-
17-
18-
19-
20-
1980 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90
B
Volumi i shitjeve(milion $)
Ac
Figura 3.5: Analiza e tendences
04/09/23
Ekonomitë me rritje më të madhe në botëVendi GDP GDP/person Popullsia Rritja GDP Inflacioni Tigrat
Kina 897 bil $ 720$ 1.24 bil 9.5% 12% Hong Kong 171 bil $ 27,130$ 6.32 mil 5% 6.1%
Malejzia 96 bil $ 4,543$ 21.2 mil 7.8% 3.9% Singapori 102 bil $ 32,878$ 3.1 mil 6.9% 1.6%
Korea Jugut 544 bil $ 11,910$ 45.6 mil 7.3% 4.4% Tajlanda 202 bil $ 3,250$ 62.1 mil 7.1% 4.4%
Pranë-tigrave
Filipinet 86 bil $ 1,200$ 71.2 mil 5.8% 7.5% Rep. Çeke 57 bil $ 5,570$ 10.3 mil 5.5% 8.2% Argjentina 297 bil $ 8,470$ 35 mil 2.2% 1.8%
Kili 83 bil $ 5,680$ 14.5 mil 5.5% 6.2% Tajvani 305 bil.$ 14,090$ 21.6 mil 5.7% 3.5%
Vietnami 28 bil. $ 360$ 77.1 mil 7.9% 8.7% Indonezia 246 bil. $ 1,210$ 203.3 mil 7.2% 7.0%
04/09/23
Katër rregullat e brainstorming
• Kriticizmi eshte i
ndaluar
• Mirepritet shprehja e
ideve
• Kerkohet sasi
• Kerkohet kombinim
dhe permiresim idesh
04/09/23
Teknika Delphi
Përdor ekspertët për bërjen e parashikimeve rreth ngjarjeve të së ardhmes pa nevojën e takimeve të përbashkëta
04/09/23
Avantazhet dhe disavantazhet eteknikës Delphi
Avantazhet1. Ajo eliminon nevojën për mbledhjen e anëtarëve.2. Redukton influencën e faktorëve psikologjikë.3. Anëtarët e panelit kanë kohën e nevojshme për dhenien e
përgjigjeve të sakta.4. Ajo shmang probleme ndërpersonale si lufta për fuqi apo
rivalitetet e lidershipit.5. Ajo përdoret edhe për anëtarë të panelit që ndodhen mjaft larg
njeri tjetrit.
Disavantazhet1. Cilësia e rezultateve varet nga cilësia e anëtarëve të panelit.2. Varet shumë nga aftësia e kordinatorit për të hartuar
pyetsorët.3. Nuk eliminon faktorin psikologjik të shumicës.4. Kërkon shumë kohë. Mund të kalojnë ditë apo javë nga një
raund në tjetrin.5. Interesi dhe motivimi i anëtarëve të grupit mund të ulet nëse ky
proces zgjat shumë.
04/09/23
Skenarët
Skenarët dhe parashikimet ndryshojnë thellësisht nga njeri tjetri. Parashikimet supozojnë që e ardhmja mund të parashikohet. Skenarët ndërtohen mbi supozimin që e ardhmja nuk mund të parashikohet.
04/09/23
Stadet kryesore për ndërtimin e një skenari janë si më poshtë:
Së pari është e nevojshme të identifikohen supozimet kyçe, ose
forcat, që do të merren në shqyrtim.
• Eshtë e rëndësishme të njihen tendencat historike të supozimeve që do të merren në shqyrtim, ndikimi i tyre në
konditat e tregut dhe strategjitë e organizatës.
Skenarët ndërtohen duke shqyrtuar nga pikpamja logjike ngjarjet e së ardhmes dhe duke marrë për bazë tre variante të mundshme: skenar që merr parasysh një mjedis të pafavorshëm, skenar që merr parasysh një mjedis të favorshëm, dhe skenar që merr parasysh një mjedis të
ndërmetëm.
04/09/23
Skenarët për standartizimin në vitin 2010
Standartizimii udhëhequr
nga tregu
Teknologji e lartë nënjë konkurrencë të
egër
Standartizim iudhëhequr nga
qeveria
1998 2010
04/09/23
“Ligjet” e parashikimit për manaxhimin-
Mos parashiko gjera që nuk ka nevojë të parashikohen.
Fleksibiliteti i manaxhimit dhe përgjigja ndaj gabimeve të parashikimit është më e rëndësishme se parashikimi në vetvete.
Parashikimi duhet të jetë i shkruar.
Edhe parashikimet më të mira reduktojnë vetëm një pjesë të pasigurisë me të cilën ndeshet manaxhimi.
04/09/23
“Ligjet” e parashikimit për manaxhimin-2 Shpesh metodat e thjeshta të parashikimit
çojnë në rezultate më të mira se ato të sofistikuarat.
Zgjidhe metodën e parashikimit sipas problemit që të paraqitet.
Prodhimi dhe përmirësimi i parashikimeve janë një proces i vazhdueshëm.
04/09/23
“Ligjet” e parashikimit për manaxhimin-3 Suksesi i parashikimit përcaktohet nga njerëzit
(si prodhuesit ashtu edhe përdoruesit).
• Përgjegjësia për procesin e parashikimit duhet të jetë plotësisht e përcaktuar.
Për të përcaktuar metodën e parashikimit që do të përdoret duhet të mbahen parasysh nevojat e përdoruesit. Ju nuk mund të ofroni një gjë që nuk nevojitet.
04/09/23
“Ligjet” e parashikimit për manaxhimin-4 Përpara se të përdoret një parashikim,
metoda e përdorur duhet të njihet mirë. Ju nuk mund të ndizni një makineri që nuk dini ta fikni.
Parashikimi duhet të jetë i lehtë për tu kuptuar dhe përdorur.
• Sa më e shkurtër periudha e parashikimit aq më i vogël do të jetë gabimi i bërë.
04/09/23
Ligjet e vlerësimit
• Asnjë metodë parashikimi nuk mund të jetë absolutisht korrekte.
• Një metodë parashikimi është më e mirë se tjetra nëse madhësia e gabimit të saj është me e vogël se metoda tjetër.
• Një metodë parashikimi është më e mirë se tjetra nëse ajo është më pak e kushtueshme në përdorim se metoda tjetër.
• Një metodë parashikimi është më e mirë se tjetra nëse ajo kërkon më pak kohë për tu zbatuar se metoda tjetër.
04/09/23
Planifikimi i rastit
Planet e rastit janë përgatitje për tëndërmarrë disa veprime, kur dhe në rast sendodh një ngjarje apo situatë që nukpërfshihet në planet strategjike.
Egzistojnë 4 avantazhe të planifikimit të rastit:
1. Ai i ndihmon firmat të mos gjënden të papërgatitura ndaj
ngjarjeve të papritura.
2. Redukton pasigurinë dhe vonesat në rastin e ndodhjes së një
ngjarje të papritur.
3. Përgjigjet e firmës ndaj ngjarjeve të papritura do të jenë të
menduara dhe racionale.
4. Manaxherët do të detyrohen të mendojnë në termat e
rezultateve të mudshme dhe jo të rezultateve të sigurta.
Elementët kyç në planifikimin e rastit janë:
1. Identifiko ngjarjet e rastit.
2. Çfarë do të ndodhë nëse?
3. Cilat janë pikat delikate?.