Tempo team-eenheidsstatuut arbeiders-bedienden

www.tempo-team.be

interim | inhouse services | search & selection | hr services

Tempo Team

Eenheidstatuut arbeiders/bedienden

27 juni 2012


www.tempo-team.be

Opzet rondetafel over het eenheidsstatuut

De visie van arbeidsmarkt experten:

•Philippe Melis, social & public affairs manager Tempo-Team– stelt de resultaten bevraging werkgevers & werknemers voor– opinie van Tempo-Team, dat meer dan 72.000 arbeiders en

bedienden per jaar tewerk stelt

•Stefan Nerinckx, advocaat-vennoot gespecialiseerd in arbeidsrecht bij Field Fisher Waterhouse en docent arbeidsrecht HUB

– analyse juridische impact van het eenheidsstatuut voor bedrijven, arbeiders en bedienden

– aanzet voor betaalbare ontslagregeling

•Guy Van Gyes, verantwoordelijke van de Onderzoeksgroep Arbeid en Organisatie en subdivisiehoofd van de Subdevisie Arbeid en Organisatie bij het HIVA

– lessen uit vergelijking met andere EU landen die statuut reeds eenmaakten


www.tempo-team.be

Methodologie

• Representatieve steekproef – 201 HR Managers

• 93 KMO (tot 100 werknemers)• 108 grote bedrijven (+100 werknemers)

– 527 werknemers• 227 arbeiders• 300 bedienden

• Kwantitatieve peiling– naar de perceptie van de verschillende aspecten van het

eenheidsstatuut

• Onderzoek uitgevoerd in opdracht van Tempo-Team door InSites Consulting in maart/april 2012


www.tempo-team.be

Achterliggende feiten


www.tempo-team.be

Historiek eenheidsstatuut is weinig geruststellend

• Arrest Grondwettelijk Hof verplicht gelijkschakeling / harmonisering

• EU verplicht gelijkschakeling

• Uiterste deadline: 8 juli 2013

• Sociale partners vinden geen vergelijk

• Geen consensus in de regering: niet onderhandeld bij regeerakkoord

• Sinds 19 jaar aanslepende kwestie sinds arrest van het Arbitragehof in 1993 dat toen al de ongelijkheid veroordeelde


www.tempo-team.be

Resultaten bevraging eenheidsstatuut


www.tempo-team.be

Amper 1 op 3 gelooft in slaagkans regering

KMO's Grote bedrijven Arbeiders BediendenTotaal

Arbeiders meest vragende partij

Werknemers willen ‘best of both worlds’

Werkgevers weinig/niet bereid extra kost op zich te nemen

KMO’s minst bereid tot concessies

Haalbaarheid wordt betwijfeld


www.tempo-team.be

Maximalistische werknemers versus minimalistische werkgevers


Grote kloof tussen WN & WG inzake gelijkschakeling opzegtermijnen en proefperiode

Ontslagmotivatie door meerderheid gewenst;

Cf NL wil dit opnieuw afschaffen!

Weinig draagvlak voor nieuwe opzegtermijnen


www.tempo-team.be

KMO’s beducht voor gevolgen afschaf carensdag


KMO’s meest gevoelig voor extra kost

Weinig vrees voor meer absenteïsme

Meerderheid werkgevers tegen afschaffing

Bijna 1 op 2 KMO’s wil carensdag voor bedienden invoeren


www.tempo-team.be

Conclusies


www.tempo-team.be

Kloof tussen werkgevers en werknemers is groot• Arbeiders meest vragende partij voor ‘best of both

worlds’

• Werknemers weinig/niet bereid tot concessies

• Helft bedrijven heeft het moeilijk met eenheidsstatuut

• KMO’s meest beducht voor (financiële) impact carensdag

• Enkel consensus bij werknemers & werkgevers over gelijkschakeling uitbetaling loon en vakantiegeld

• Ernstige vragen bij haalbaarheid = regering & sociale partners moeten tandje bijsteken


www.tempo-team.be

Tot slot


www.tempo-team.be

Eenheidsstatuut mag concurrentiekracht & tewerkstelling niet bedreigen

• ‘Best of both worlds’ = kost afwentelen op werkgevers en overheid– hogere arbeidskost – (nog) minder concurrentievermogen– duurdere sociale zekerheid

• Fixatie op maximaliseren opzegtermijnen is ongezond– mobiliteit in België is al zeer laag tov buurlanden en zal

wellicht verder dalen als opzegtermijnen voor arbeiders toenemen

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%

Ik ben op zoek naar een nieuwe job in een ander bedrijf

Ik ben van plan om in de nabije toekomst vanwerkgever te veranderen

Ik ben op zoek naar een nieuwe job in het bedrijfwaarvoor ik momenteel werk

Total België Nederland Luxemburg Duitsland Portugal


www.tempo-team.be

Eenheidsstatuut mag concurrentiekracht & tewerkstelling niet bedreigen

• Out of the box denken is wenselijk– Flexicurity – Arbeidsmarkt meer mobiel maken– Activering stimuleren– Eenheidsstatuut moet in lijn liggen met modernisering

arbeidsmarkt


www.tempo-team.be

Dank u!

16

Arbeiders versus Bedienden! Harmonisatie? Eenheidsstatuut? …..

Stefan Nerinckx, PartnerCo-head Employment & Benefits department at FFW Brussels

Professor employment law at the University College Brussels

27 juni 2012

17

Arbeiders vs. bedienden

• Inleiding

• Arrest Grondwettelijk Hof 7 juli 2011

• Eenheidsstatuut

• Besluit en tips

18


• Inleiding

– een arbeider is in weze een bediende

– conventioneel toekennen van een bediende statuut

– eenheidsstatuut

19


• Arrest van het Grondwettelijk Hof van 7 juli 2011

– Twee prejudiciële vragen:

– Arrest:

• Schending van het gelijkheids- en niet-discriminatiebeginsel:

- Onderscheid tussen arbeiders en bedienden op basis van de voornamelijk manuele resp. intellectuele aard van het werk is niet objectief en kan niet redelijk worden verantwoord

- Tijd van wetgever voor geleidelijke harmonisering is niet onbegrensd

• Tijdelijke handhaving van de gevolgen van artikelen 52 (carensdag) en 59 (opzeggingstermijnen voor arbeiders) van de Arbeidsovereenkomstenwet tot en met 8 juli 2013

- Ter voorkoming van rechtsonzekerheid en ernstige financiële moeilijkheden voor een groot aantal werkgevers

– Gevolgen van een arrest gewezen op een prejudiciële vraag: algemeen

• Algemeen

• Voor het ontslagrecht

• Voor arbeids- en socialezekerheidsrecht in het algemeen

20

Eenheidsstatuut: poging tot ……eenheid

21

Eenheidsstatuut

• De arbeidsovereenkomst en de andere hieraan verbonden gevolgen:– Vakantie

– Proeftijd

– Eindejaarspremie

– Carensdag

– Aanvullende verzekeringen

– Loonbeleid

– Uitbetalingsmodaliteiten

22

Eenheidsstatuut

• Vakantie

• Proeftijd

arbeiders bedienden

15,38% lonen vakantiedienstjaar + gelijkgesteld loon

Betaald door de vakantiekas

Normale bezoldiging + 92% van de brutowedde van de vakantiemaand

Betaald door de werkgever

arbeiders bedienden

Minimum 7 kalenderdagen tot maximum 14 kalenderdagen

Brutoloon minder of gelijk aan 37.721 EUR op jaarbasis = 6 maanden

Brutoloon meer dan 37.721 EUR op jaarbasis = 12 maanden

23

Eenheidsstatuut

• Eindejaarpremie

• Gewaarborgd inkomen - carensdag

arbeiders bedienden

CAO

In principe verschillend per Paritair Comité

CAO

In principe verschillend per Paritair Comité

arbeiders bedienden

Carensdag (minder dan 14 dagen ziek = eerste ziektedag is een niet betaalde carensdag

Geen carensdag

Gewaarborgd inkomen eerste 30 kalenderdagen van arbeidsongeschiktheid

24

Eenheidsstatuut

Gevolg

• Loon: benchmark bedrijven/ zou de meerkost tussen de 10 en 20% bedragen

• Arbeidsduur: flexibiliteit van bedienden kan inboeten

• Verleden afkopen: niet uitgesloten dat het verleden moet geregulariseerd worden

Voorstel tot oplossing

• Clusteren van activiteiten – verloning koppelen aan gemeenschappelijke activiteiten

• Uitbreiding en herziening KB 10/2/65

• Zie rechtspraak bij her-kwalificatie van statuut; arrest EHJ Barber; wetgever

25

Eenheidsstatuut - ontslag - voorstel

• Redelijke en objectieve criteria met een breed draagvlak

– Beoogd doel: noodzakelijke termijn om een gelijkwaardige betrekking te vinden

– Concurrentieel

– Transparant

– Aanzetten tot het zoeken van een (nieuwe) betrekking

– Stimulans voor een langere carrière

26

Eenheidsstatuut - ontslag - voorstel

• Opdeling tussen werknemers met een jaarlijks brutosalaris minder of gelijk aan 37.721 euro of meer dan 37.721 euro

• Duur opzegtermijn in lijn met Oeso Landen en maximale vergoeding gelijk aan 15 maanden

• ‘Ontslagkrediet’– stimulans tot werk zoeken

• Ontslagvergoeding in maandelijkse uitbetalingen

• outplacement (algemeen) + tewerstellingscel

– stimulans langer werken

• Sociale zekerheid en fiscaal vriendelijk bij niet opname van de opzegvergoeding

- Via een aanvullend pensioen

27

Eenheidsstatuut - ontslag – voorstelbruto jaarloon minder of gelijk aan 37.721 euro

Anciën-niteit

Anciën-niteit

2,5

12,5

22,5

2,5

12,5

22,5

Voorstel NerinckxVoorstel Nerinckx

3

8

13

3

8

13

Voorstel Prof

Rauws

Voorstel Prof

Rauws

2

12

18

2

12

18

Nieuw voorstel Claeys & Engels


2

12

12

2

12

12

Formule Claeys 2011 (1)


4

12

21

4

12

21

Wettelijk minimum

bedienden

Wettelijk minimum

bedienden

3

9

15

3

9

15

CAOnr. 75

arbeiders

CAOnr. 75

arbeiders

1,32

2,11

4,25

1,32

2,11

4,25

PC 116arbeidersPC 116

arbeiders

1,38

3,92

6,33

1,38

3,92

6,33


arbeiders

0,46

0,92

1,85

0,46

0,92

1,85

(1) Parameters voor berekening formule Claeys 2011: leeftijd 40 jaar – loon 31.468 euro bruto. (2) Opzeggingstermijn in maanden

28

Eenheidsstatuut - ontslag – voorstelbruto jaarloon > 37.721 euro

(1) Parameters voor berekening formule Claeys 2011: leeftijd 40 jaar – loon 43.975 euro bruto (d.i. de som van 37.721 EUR en het verschil tussen 31.467 euro en 37.721 euro).

(2) Opzeggingstermijn in maanden

Anciën-niteit

Anciën-niteit

2.5

12.5

22.5

2.5

12.5

22.5

Voorstel NerinckxVoorstel Nerinckx

3,45Afgerond:

3,5

9,95Afgerond:

10

16,45Afgerond:

16,5

3,45Afgerond:

3,5

9,95Afgerond:

10

16,45Afgerond:

16,5

Voorstel Prof.

Rauws

Voorstel Prof.

Rauws

2

12

18

2

12

18



2

12

12

2

12

12



4

13

21

4

13

21

Wettelijk minimum

bedienden

Wettelijk minimum

bedienden

3

9

15

3

9

15

CAOnr. 75

arbeiders

CAOnr. 75

arbeiders

1,32

2,11

4,25

1,32

2,11

4,25


arbeiders

1,38

3,92

6,33

1,38

3,92

6,33


arbeiders

0,46

0,92

1,85

0,46

0,92

1,85

29

Eenheidsstatuut - Besluit

• Besluit:

– Vraag is niet of er een eenheidsstatuut komt maar wanneer

– Niet alleen de individuele arbeidsvoorwaarden zullen wijzigen maar ook collectieve

– Opmaken van een inventarisatie en audit met identificatie van knelpunten

• O.a. sociale overlegorganen, loonpakketten, aanvullende pensioenregelingen, arbeidsovereenkomsten, collectieve arbeidsovereenkomsten,…

• Opstellen actieplan m.b.t. maatregelen tot harmonisering

• Implementatie van maatregelen tot harmonisering

• Waarom nu ageren:

– Geen verrassingseffect en voor voldongen feiten staan

– Gelijkschakeling kan nu gekoppeld worden aan voorwaarden

– Spreiding in de tijd

– Rechtszaken vermijden

30

Dank U! Stefan NerinckxAttorney – Partner

Co-head Employment & Benefits dept.

Docent arbeidsrechtHogeschool Universiteit Brussel

Tel: +32 (0) 477 61 81 [email protected]

This document is confidential and prepared solely for your information. Therefore you should not, without our prior written consent, refer to or use our name or this document for any other purpose, disclose them or refer to them in any prospectus or

other document, or make them available or communicate them to any other party. No other party is entitled to rely on our document for any purpose whatsoever and thus we accept no liability to any other party who is shown or gains access to this

document.

mailto:[email protected]

Des

ign

Cha

rles

& R

ay E

ames

- H

ang

it al

l ©

Vitr

a

Eenheidsstatuut: commentaar/reflecties bij studie Tempo-Teamkijkend naar anderen

Guy Van Gyes

Kijken naar anderen

• Oostenrijkse hervorming – 2003 – Abfertigung neu– In Oostenrijk stort de werkgever 1,53 procent van het brutoloon in een individuele

spaarpot die beheerd wordt door een speciale Vorsorgekasse (ontslagfondskas). Wie minstens drie jaar heeft bijgedragen tot het systeem, kan bij gedwongen ontslag of ontslag in onderlinge overeenstemming het gespaarde geld opnemen. Dat is echter niet verplicht. De werknemer kan het bedrag ook op de rekening laten staan en het belastingvrij meenemen naar het ontslagfonds van een nieuwe werkgever. Het gaat hier dus over een rugzaksysteem waarbij een werknemer kan beschikken over een zelf opgespaarde ontslagvergoeding. Als hij vrijwillig vertrekt, heeft hij geen recht op een cashuitkering maar blijft het bedrag volgens het rugzakprincipe op een rekening staan. Dat betekent dat een werknemer bij verandering van werk zijn rechten meeneemt.

• Luxemburg – 2009 – Eengemaakt statuut (bediende als norm)

08-04-23 32

… bij de problematiek

• BHV-syndroom

• Focus enger dan in andere landen– Ontslagbescherming/vergoeding– Geen sociale zekerheid, inkomenskwestie– Ontslagmacht, ontslagvrijheid WG groot: motivatieplicht of

ontslagvergoeding tout-court

• Tegenstellingen groter– Verschillen groot tussen twee statuten, ihb. Ontslag– Institutionele setting op geënt– Symbooldossier door de lange aansleep en de juridisering

(onderhandelingen starten niet met een blanco-blad)

08-04-23 33

… bij de enquête-resultaten

• Algemene stellingen = principes

• Meerderheid bij alle bevraagde groepen voor:– Gelijk statuut = rechtvaardig– Behoud van verworven rechten– Motivatieplicht bij ontslag

• Best of both worlds? Eerder procedurale rechtvaardigheid en gelijkheid

• Niet enkel ontslagregeling, ook absenteïsme (cf. Lux case)

08-04-23 34

…. bij de conclusies

• Niet enkel in kost-termen denken, ook winsten– Administratieve vereenvoudiging– Inkomenszekerheid => vraag

• Mobiliteitskwestie– Meer mobiliteit goed? => kostprijs en andere– Impact van ontslagvergoeding? Cf. Oostenrijks voorbeeld

08-04-23 35

… bij de politieke uitdaging

• Afkicken van het BHV-syndroom

• Focus verbreden of fragmenteren (kan optie 2 nog?)– WN: Inkomenszekerheid; andere statuten– WG: voorbij de fixatie op kosten– Koppeling met andere dossiers– Spreiding in de tijd

• Tegenstellingen ontmijnen– ‘Het is geen revolutie’: cijfermateriaal– Principes eerst (cf. Lux.: lagere bediende als norm zonder

meerkost voor economie)– Duidelijke politieke stellingname als stok achter de deur (na

trade-off in regering?)

08-04-23 36

Dank u!

Guy Van Gyesonderzoeksleider

hoofd onderzoeksgroepArbeid en Organisatie

08-04-23 37

Career

Tempo team-eenheidsstatuut arbeiders-bedienden