26
บทท1 ความรู้เบ้องต้นเก่ยวกับฐานข้อมูล (Introduction to Database System) เป็นท่ทราบกันดาเทคโนโลยสารสนเทศและการส่อสาร ( Information & Communication Technology : ICT) มบทบาทตอชตประจาวันของผู คนเป็นอยางมาก โดยเฉพาะอยางย่งในการดาเนนการทางธุรกจ หากหนวยงานใดมการจัดการเก่ยวกับ ระบบสารสนเทศท่ดอมมความไดเปรยบในการตัดสนใจในการดาเนนงาน หรอกจการ ตาง ๆ เทคโนโลยสารสนเทศ เป็นการนาความรูวทยาศาสตรมาประยุกตในการใชหรอ จัดการกับสารสนเทศอยางเป็นระบบและรวดเร็ว เพ่อใหเกดประโยชนตอบุคคล กลุ บุคคลหรอองคกร โดยอาศัยเทคโนโลยานคอมพวเตอร รวมกับเทคโนโลยานการ ่อสารและโทรคมนาคม ่งเป็นวธท่จะสงขอมูลจากท่หน่งไปยังอกท่หน่ง เพ่อการ แลกเปล่ยนหรอเผยแพรขอมูลและสารสนเทศไดอยางรวดเร็วทันตอการใชประโยชน รัฐบาลไดเห็นความสาคัญของระบบเทคโนโลยทางดานคอมพวเตอรและ ระบบส่อสาร จงประกาศใหป พ.ศ. 2538 เป็น ปแหงเทคโนโลยสารสนเทศไทย และได ลงทุนโครงการพ นฐานดานเทคโนโลยสารสนเทศเป็นจานวนมาก เชน ขยายระบบโทรศัพท ขยายเครอขายส่อสาร สรางระบบฐานขอมูลทะเบยนราษฎร และระบบการจัดเก็บภาษ วยคอมพวเตอร เป็นตน ระบบสารสนเทศประกอบไปดวยการรวบรวมขอมูลความจรงท่เก่ยวของกับการ แสดงคุณลักษณะของวัตถุหรอเหตุการณ เชบัตรประจาตัวประชาชน จะมรายการ แสดงขอมูลประวัตสวนตัว เรยกวาขอมูลดบ ( Raw Data) หลังจากนันนาขอมูลดบท่ไดมา านกระบวนการ เชน เรยงลาดับ คานวณ จัดกลุ ม หรอสรุปผลเพ่อสรางเป็นรายงาน หรอ จัดใหอยู ในรูปแบบท่เหมาะสมตอการนาเสนอของหนวยงาน เรยกขอมูลดบท่ผาน กระบวนการน วา สารสนเทศ (Information) สมัยกอนการเก็บรวบรวมขอมูลจะอยู ในรูปแฟมขอมูลทังสน แตเม่อโลกมการ พัฒนาขน ขอมูลท่ตองจัดเก็บมอยู เป็นจานวนมาก การจัดเก็บขอมูลจะใชแตเพยง

บทที่1 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับฐานข้อมูล (Introd

Embed Size (px)

Citation preview

บทท 1

ความรเบองตนเกยวกบฐานขอมล

(Introduction to Database System)

เปนททราบกนดวา เทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร ( Information &

Communication Technology : ICT) มบทบาทตอชวตประจ าวนของผคนเปนอยางมาก

โดยเฉพาะอยางยงในการด าเนนการทางธรกจ หากหนวยงานใดมการจดการเกยวกบ

ระบบสารสนเทศทด ยอมมความไดเปรยบในการตดสนใจในการด าเนนงาน หรอกจการ

ตาง ๆ

เทคโนโลยสารสนเทศ เปนการน าความรวทยาศาสตรมาประยกตในการใชหรอ

จดการกบสารสนเทศอยางเปนระบบและรวดเรว เพอใหเกดประโยชนตอบคคล กลม

บคคลหรอองคกร โดยอาศยเทคโนโลยดานคอมพวเตอร รวมกบเทคโนโลยดานการ

สอสารและโทรคมนาคม ซงเปนวธทจะสงขอมลจากทหนงไปยงอกทหนง เพอการ

แลกเปลยนหรอเผยแพรขอมลและสารสนเทศไดอยางรวดเรวทนตอการใชประโยชน

รฐบาลไดเหนความส าคญของระบบเทคโนโลยทางดานคอมพวเตอรและ

ระบบสอสาร จงประกาศใหป พ.ศ. 2538 เปน ปแหงเทคโนโลยสารสนเทศไทย และได

ลงทนโครงการพนฐานดานเทคโนโลยสารสนเทศเปนจ านวนมาก เชน ขยายระบบโทรศพท

ขยายเครอขายสอสาร สรางระบบฐานขอมลทะเบยนราษฎร และระบบการจดเกบภาษ

ดวยคอมพวเตอร เปนตน

ระบบสารสนเทศประกอบไปดวยการรวบรวมขอมลความจรงทเกยวของกบการ

แสดงคณลกษณะของวตถหรอเหตการณ เชน บตรประจ าตวประชาชน จะมรายการ

แสดงขอมลประวตสวนตว เรยกวาขอมลดบ (Raw Data) หลงจากนนน าขอมลดบทไดมา

ผานกระบวนการ เชน เรยงล าดบ ค านวณ จดกลม หรอสรปผลเพอสรางเปนรายงาน หรอ

จดใหอยในรปแบบทเหมาะสมตอการน าเสนอของหนวยงาน เรยกขอมลดบทผาน

กระบวนการนวา สารสนเทศ (Information)

สมยกอนการเกบรวบรวมขอมลจะอยในรปแฟมขอมลทงสน แตเมอโลกมการ

พฒนาขน ขอมลทตองจดเกบมอยเปนจ านวนมาก การจดเกบขอมลจะใชแตเพยง

ค ว า ม ร เ บ อ ง ต น เ ก ย ว ก บ ฐ า น ข อ ม ล | 2

แฟมขอมลเทานน อาจจะไมเพยงพอทจะสนบสนนใหท างานเปนไปอยางมประสทธภาพ

จงมการน าเสนอแนวความคดระบบฐานขอมลขน เพอจดการงานทเกยวของกบขอมล ใหม

ประสทธภาพสงสดเทาทจะท าได

1. ขอมล (Data)

1.1 ความหมายของขอมล

พจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน ฉบบป พ.ศ. 2525 ไดใหความหมายของ

“ขอมล” วาหมายถง ขอเทจจรง หรอ สงทถอ หรอ ยอมรบวาเปนขอเทจจรง ส าหรบใช

เปนหลกอนมานหาความจรง หรอการค านวณ หรอ “ขอมล” อาจจะหมายถง ขาวสาร

เอกสาร ขอเทจจรงเกยวกบบคคล สงของ หรอ เหตการณทมอยในรปของสญลกษณ

ตางๆ เชน ตวเลข ภาษา ภาพ ทมความหมายเฉพาะตว ยงไมมการประมวลไมเกยวกบ

การน าไปใชไดอยางมประสทธภาพ (ไพโรจน คชชา, 2542 และ สลยทธ สวางวรรณ,

2546) ไดใหความหมายของ “ขอมล” วาเปนขอเทจจรงทไดรบการรวบรวม หรอปอนเขาส

ระบบ อาจจะใชแทนเหตการณทเกดขนในองคกร หรอใชแทนลกษณะของสงแวดลอม

กอนทจะถกน าไปด าเนนการ ใหอยในรปแบบทเขาใจ และใชประโยชนได

ความหมายของขอมลจากพจนานกรมค าศพทคอมพวเตอรขอมลจะหมายถง กลม

ตวอกขระ เมอน ามารวมกนแลวมความหมายอยางใดอยางหนงทมคาควรทจะเกบไวเพอ

จะไดน ามาใชในโอกาสตอ ๆ ไป อาจเปนตวอกษร ตวเลข หรอสญลกษณใด ๆ กได ท

สามารถน าไปประมวลผลดวยคอมพวเตอรได

อาจกลาวโดยสรปไดวา “ขอมล” คอ ขอเทจจรงทยงไมผานการประมวลผลนนเอง

ซงขอมลสามารถหาไดจากแหลงขอมลตาง ๆ เชน โทรทศน หนงสอพมพ วทย คอมพวเตอร

หรอรอบ ๆ ตวกได

1.2 ประเภทของขอมล

ขอมลมลกษณะอย 2 แบบ คอ ขอมลทค านวณไมได ไดแก ตวอกษร ตวเลข

รปภาพ รหสประจ าตวนสต และขอมลทค านวณได ไดแก ตวเลขทมความหมายใน

การค านวณ

อาจจะสรปไดวา ลกษณะของขอมลจะเปนขอมลดบ และยงไมมเนอหา ขอมล

อาจจะปรากฏในรปแบบใดกได อาจจะใชประโยชนไดหรอไมกได อาจจะเปนสญลกษณ

ค ว า ม ร เ บ อ ง ต น เ ก ย ว ก บ ฐ า น ข อ ม ล | 3

รปภาพ หรอเสยง ในทางสถต ขอมลจะตองมจ านวนมาก เพอเปนการแสดงถงลกษณะ

ของกลม ๆ หนงหรอสวนรวม ทสามารถน าไปเปรยบเทยบและตความหมายได ตวเลข

หรอขอความเพยงหนวยเดยวไมถอวาเปนขอมลสถต เชน น าหนกของมานะ คอ 60

กโลกรม ไมถอวาเปนขอมลสถต แตถาเปนการชงน าหนกของนสตทงชนหรอทงกลม ถอ

เปนขอมลสถต ขอมล แบงไดหลายประเภทตามเกณฑในการจ าแนก เชน

1.2.1 จ าแนกตามลกษณะการเกบขอมล เชน

1) ขอมลจากการนบ (Counting Data) เชน จ านวนนกเรยนทเขา

ชมนทรรศการงานสปดาหวทยาศาสตร ขอมลทไดจะเปนเลขจ านวนเตม

2) ขอมลจากการวด (Measurement Data) เชน น าหนก ความสง

นสตแตละคน ขอมลทไดจะมลกษณะเปนเศษสวนหรอจดทศนยม

3) ขอมลจากการสงเกต (Observation Data) เปนขอมลทไดจาก

การสงเกต หรอการตดตาม

4) ขอมลจากการสมภาษณ (Interview Data) เปนขอมลทไดจาก

การ ถามตอบโดยตรงระหวางผสมภาษณ และผถกสมภาษณ

1.2.2 จ าแนกตามลกษณะขอมล เชน

1) ขอมลเชงปรมาณ (Quantitative Data) เปนขอมลทแสดงความ

แตกตางในเรองของปรมาณ หรอขนาด สามารถวดออกมาเปน ตวเลข บอกไดวามคามาก

หรอมคานอย เชน อาย ความสง น าหนก อณหภม ระยะทาง จ านวนนสต ฯลฯ แบงไดเปน

2 ประเภท คอ

บตรประจ าตวประชาชน

(Thai national ID Card)

เลขประจ าตวประชาชน xxxxxxxxxxxxx

(Identification Number)

ชอตวชอสกล xxxxxxxxxxxxxxxx

เกดวนท xxxxxxxxxxxxxxx

ศาสนา xxxxxxxxxxxxx

ทอย xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx

วนออกบตร xxxxxxxx วนบตรหมดอาย

xxxxxxxxx

ภาพท 1.1 แสดงตวอยางขอมลบตรประจ าตวประชาชน

ค ว า ม ร เ บ อ ง ต น เ ก ย ว ก บ ฐ า น ข อ ม ล | 4

ขอมลแบบไมตอเนอง (Discrete Data) เปนขอมลทอยใน

รปของตวเลขจ านวนเตมทมความหมาย เชน จ านวนคน สตว พช และสงของ เปนตน

ขอมลแบบตอเนอง (Continuous Data) เปนขอมลทอยใน

รปของตวเลขทมคาไดทกคาในชวงทก าหนด และมความหมาย เชน คะแนนความสง

น าหนก เปนตน

2) ขอมลเชงคณภาพ (Qualitative Data) เปนขอมลทไมไดอยใน

รปของตวเลขโดยตรง แตอยในรปแสดงคณลกษณะทแตกตางกนของสงนน เชน เพศ (เพศ

ชาย เพศหญง) ศาสนา (พทธ ครสต อสลาม ฯลฯ) สถานภาพสมรส (โสด หมาย สมรส)

อาชพ (หมอ คร วศวกร ทนายความ เกษตรกร ฯลฯ) คณภาพสนคา (ดมาก ด ปานกลาง

ฯลฯ) เปนตน

1.2.3 จ าแนกตามการจดการขอมล เชน

1) ขอมลดบ (Raw Data) เปนขอมลทไดจาการเกบ แตยงไมไดจด

รวบรวมเปนหม เปนกลม หรอจดเปนพวก

2) ขอมลทจดเปนกลม (Group Data) เปนขอมลทเกดจากการน า

ขอมลดบมารวบรวมเปนหมวดหม หรอเปนกลม

1.2.4 จ าแนกตามแหลงทมาของขอมล เชน

1) ขอมลปฐมภม (Primary Data) เปนขอมลทไดมาจากการทผใช

ขอมลเปนผท าการเกบขอมลโดยตรง เชน จากการสมภาษณ หรอ การสงเกต ขอมล

ประเภทนจะเปนขอมลทมความนาเชอถอมากทสด เพราะมรายละเอยดตรงตามทผใช

ตองการ แตจะเสยเวลาและคาใชจายในการเกบ

2) ขอมลทตภม (Secondary Data) เปน ขอมลท ไ ดมาจาก

แหลงขอมลทมผเกบรวบรวมไวแลวอยางเปนระบบ แลวน ามาเปนขอมลโดยไมตองลงมอ

ในการด าเนนการเกบรวบรวมเอง มกจะเปนขอมลทผานการวเคราะหเบองตนมาแลว ผใช

น ามาใชไดเลย เปนการประหยดทงเวลาและคาใชจาย แตบางครงอาจจะไมตรงกบความ

ตองการของผใช เพราะมรายละเอยดไมเพยงพอ อาจจะท าใหผทน ามาใช สรปผล

ผดพลาดไปได

ค ว า ม ร เ บ อ ง ต น เ ก ย ว ก บ ฐ า น ข อ ม ล | 5

1.2.5 จ าแนกตามมาตรของการวด เชน

1) มาตรวดนามบญญต (Nominal Scale) เปนการวดคาทงาย

สะดวกตอการใชและการวเคราะห เพราะใชความแตกตางของสงทตองการวดจ าแนก

ออกเปนกลมๆ แตละกลมจะมความเทาเทยมกน คาทก าหนดใหแตละกลมจะไมม

ความหมาย ไมสามารถน ามาค านวณได เชน อาชพ กลมทมอาชพ แพทย อาจจะแทนดวย

เลข 1 พยาบาลแทนดวยเลข 2 และ อาจารย แทนดวยเลข 3 เปนตน ตวเลข 1, 2 หรอ 3

ทใชแทนกลมตาง ๆ ถอเปนตวเลขในระดบนามบญญตไมสามารถน ามาบวก ลบ คณ หาร

หรอหาสดสวนได

2) มาตรวดอนดบ (Ordinal Scale) เปนการวดโดยการจดอนดบ

ทหรอต าแหนงของสงทตองการวด มลกษณะคลายกบมาตรานามบญญต คอสามารถ

จดเปนกลมได แตไมสามารถบอกระยะหางระหวางกลมได มาตรวดอนดบสามารถ

จดล าดบกอนหลงของตวแปรได

การวดระดบนเปนตวเลขทบอกความหมายในลกษณะมาก หรอ

นอย สง หรอ ต า เกง หรอ ออน กวากน แตละกลมจะมความแตกตางกน โดยพจารณา

จากล าดบดวย นนคอสามารถบอกไดวา กลมใดมากกวาหรอนอยกวากลมใด แตไม

สามารถบอกปรมาณความมากกวาหรอนอยกวาเปนเทาใด และคาทก าหนดใหแตละกลม

ไมสามารถน ามาค านวณได เชน ในการประกวดงานนวตกรรม มานะไดรางวลชนะเลศ

มานไดรองชนะเลศอนดบ 1 สมชายไดรองชนะเลศอนดบ 2 ตวเลขอนดบทแตกตางกนไม

สามารถบอกถงปรมาณความแตกตางได

3) มาตรวดอนตรภาค (Interval Scale) เปนการวดทสามารถแบง

สงทตองการศกษาออกเปนเปนชวง ๆ ได โดยทแตละชวงมขนาดหรอระยะหางเทากน ท า

ใหสามารถบอกระยะหางของชวง และบอกไดวามากหรอนอยกวากนเทาใด เชน อณหภม

คะแนน หรอ IQ ซงตวเลขเหลาน บวก ลบ ได แต คณ หาร ไมได และเลขศนย “0” ของ

ขอมลชนดน เปน ศนยสมมต ไม ใ ชศนยแท (Absolute Zero) เ ชน สมศรไดคะแนน

ภาษาองกฤษ “0” ไมไดหมายความวาสมศรไมมความรภาษาองกฤษ แตเปนเพยงตวเลขท

บอกวาสมศรท าขอสอบภาษาองกฤษไมได

4) มาตรวดอตราสวน (Ratio Scale) เปนการวดทสมบรณทสด

โดยแบงสงทศกษาออกเปนชวง ๆ เหมอนมาตรวดอนตรภาค แตละชวงมระยะหางเทากน

ค ว า ม ร เ บ อ ง ต น เ ก ย ว ก บ ฐ า น ข อ ม ล | 6

สามารถบอกความแตกตางในเชงปรมาณได และ ศนย “0” ของขอมลชนดนเปนศนยแท

และสามารถน าตวเลขนมา บวก ลบ คณ หาร หรอหาอตราสวนได เชน น าหนก ความสง

และ อาย เชน มนสตระดบปรญญาเอก 0 คน ซงจะหมายความวา ไมมนสตระดบ

ปรญญาเอกเลย

1.2.6 จ าแนกตามเวลาของการเกบรวบรวมขอมล จะแบงได 2 ชนด

1) ขอมลอนกรมเวลา (Time - series Data) เปนขอมลทถกเกบ

รวบรวมตามล าดบเวลาทเกดขนตอเนองไปเรอย ๆ เชน จ านวนประชากรของประเทศไทย

ในแตละป จ านวนนสตคณะเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารในแตละป เปนตน ขอมล

ประเภทนจะเกบรวบรวมตอเนองกนไปเปนระยะเวลาหลายเดอน หลายป ขนอยกบความ

เหมาะสมในการน าไปใชประโยชน ท าใหมองเหนแนวโนมของเรองตาง ๆ นนได ขอมล

ประเภทนจะมบทบาทชวยในการตดสนใจ การพยากรณ หรอการวางแผนความตองการ

ในอนาคตได

2) ขอมลภาคตดขวาง (Cross-Sectional Data ) เปนขอมลทเกบ

รวบรวม ณ เวลาใดเวลาหนงเทานน เพอประโยชนในการศกษาวจย เชน ความพงพอใจตอ

การใชบรการหองสมดคณะเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร อยางไรกตามในการจด

ประเภทของขอมลตามทกลาวมาน จะขนอยกบวตถประสงคในการน าขอมลไปวเคราะห

และน าไปใชประโยชนดวย

1.2.7 แบงตามสภาพของขอมลทเกยวของกบกลมตวอยาง เชน

1) ขอมลสวนบคคล (Personal Data) หมายถง ขอมลทเกยวกบ

ขอเทจจรงสวนตวของกลมตวอยาง เชน ชอ-สกล วนเดอนปเกด อาย เพศ สญชาต

ศาสนา อาชพ เปนตน

2) ขอมลสงแวดลอม (Environmental Data) หมายถง ขอมลทเปน

ขอเทจ จรงเกยวกบสงแวดลอมของกลมตวอยาง เชน ลกษณะทองถนทกลมตวอยางอาศย

3) ขอมลพฤตกรรม (Behavioral Data) หมายถง ขอมลทเปน

คณลกษณะของกลมตวอยาง เชน คณลกษณะดานความสามารถทางสตปญญา ตวอยาง

ผลสมฤทธทาง การเรยน ความรความเขาใจ การวเคราะห ความถนด ความสนใจ ความ

วตกกงวล ความเชอ แรงจงใจ การปฏบต การกระท าสงตาง ๆ

ค ว า ม ร เ บ อ ง ต น เ ก ย ว ก บ ฐ า น ข อ ม ล | 7

1.2.8 จ าแนกตามการน าไปใชกบคอมพวเตอร เชน

1) ขอมลตวเลข (Numeric Data) หมายถง ขอมลทเปนจ านวน

ตวเลข สามารถน าไปค านวณได เชน อาย คะแนน เงนเดอน ราคาสนคา เปนตน

2) ขอมลตวอกษร (Text Data) หมายถง ขอมลทเปนตวอกษร ทง

ตวอกษรภาษาไทย ภาษาองกฤษ และภาษาตางประเทศ รวมถงสญลกษณตาง ๆ เชน ชอ

นามสกล ท อย เลขบตรประจ าตวประชาชน หมายเลขโทรศพท ทะเบยนรถยนต เปนตน

3) ขอมลเสยง (Audio Data) หมายถง ขอมลทสามารถรบรดวย

การไดยน หรอทเปนเสยงตาง ๆ จดเกบอยในสอคอมพวเตอร สามารถแสดงผลขอมลเสยง

ดวยล าโพง เชน เสยงดนตร เสยงพด

4) ขอมลภาพ (Images Data) หมายถง ขอมลทเปนภาพอาจเปน

ภาพนง เชน ภาพถาย ภาพวาด อาจเกบไวในคอมพวเตอร หรอแฟลชไดรฟ

5) ขอมลภาพเคลอนไหว (Video Data) หมายถง ขอมลทเปน

ภาพเคลอนไหวตาง ๆ ทถายดวยกลองวดโอ หรอภาพทท าจากโปรแกรมตาง ๆ เปนตน

การรวบรวมขอมลเปนจดเรมตนของการด าเนนงาน การรวบรวมขอมลทดจะได

ขอมลทรวดเรว ถกตอง ครบถวน ดงนนความรวดเรวของการใชงานขอมลจงผกพนกบอย

กบเทคโนโลย ขอมลท เกบรวบรวมไวในระบบคอมพวเตอรจะถกเรยกใชเพอการ

ประมวลผลโดยโปรแกรมประยกตตาง ๆ อาจอยในรปแบบของแฟมขอมล หรอ ไฟล (File)

และในรปแบบของฐานขอมล

ขอมลทเกบอาจจะเปนแฟมขอมลเพยงแฟมเดยว หลายแฟม หรออยในรปของ

ฐานขอมลซงจะเปนการรวมแฟมขอมลทมความสมพนธกนตงแตหนงแฟมขนไป น ามา

เกบไวในทเดยวกนในหนวยเกบขอมลส ารอง เชน ฮารดดสก (Hard Disk)

จะเหนไดวาขอมลมความส าคญตอชวตของมนษยมาตงแตสมยโบราณ การเกบ

ขอมลและ การใชขอมลของมนษยในสมยกอนจะใชวธการงาย ๆ เชนสงเกตแลวถายทอด

บอกตอกนมาเปน ทอด ๆ จนกลายเปนองคความรโดยไมรตว และเปนททราบและเขาใจ

กนดวามขอมลอยรอบตวเรามากมาย ขอมลเหลานมาจากหลายแหลง เชน หนงสอพมพ

วทย โทรทศน อนเตอรเนท หรอแมกระทงการสอสารระหวางบคคล จงมผกลาววายคน

เปนยคสารสนเทศ ขอมล จงเปนสงทมความส าคญหรอกลาวไดวา ขอมลเปน “หวใจ”

ของการท างาน ทกประเภท เพราะขอมลจะเปนแหลงของความรทเราน าไปใชประโยชนกน

ค ว า ม ร เ บ อ ง ต น เ ก ย ว ก บ ฐ า น ข อ ม ล | 8

มาก ทงการพจารณาและการตดสนใจในทก ๆ เรอง พอจะสรปไดวาประโยชนของขอมลท

ส าคญ ๆ เชน เพอการเรยนร การศกษาวจย การสอสารรวมทง ประโยชนเพอการ

ตดสนใจและการวางแผน

2. สารสนเทศ (Information)

2.1 ความหมายของสารสนเทศ

สารสนเทศ หมายถงขอมลหรอผลลพธทเกดจากการน าขอมลมาผานกระบวนการ

ตาง ๆอยางมระบบ จนไดสงทเปนประโยชน มคณคาและสาระ หรอมเนอหาและรปแบบ

ทเหมาะสมตามความตองการของผใช กระบวนการหรอวธการประมวลผลอาจจะเปน

วธการงาย ๆ เชน หาคาเฉลย หรอวธทซบซอนใชเทคนคขนสง เพอเปลยนแปลงสภาพ

ขอมลทวไปใหอยในรปแบบทมความสมพนธ มความเกยวของกน เพอน าไปใชประโยชนใน

การตดสนใจหรอตอบปญหาตาง ๆ ได

ขอมลสารสนเทศไมไดจ ากดเฉพาะเพยงตวเลขเพยงอยางเดยวเทานน แตอาจจะ

ประกอบ ดวยขอมลเอกสาร เสยง หรอรปภาพตาง ๆ แตจดเนอเรองใหอยในรปทม

ความหมาย แหลงทมาของขอมลสารสนเทศ อาจจะเปนขอมลทเกดขนภายในองคกร

หรอขอมลทเกดขนภายนอกองคกร หรอขอมลของหนวยงานอนกได

การปฏบตงานในปจจบน จะมความซบซอนมากขนกวาเดมมาก ท าใหการจดการ

และ การประมวลผลขอมลดวยมอ เปนวธการทไมสะดวก และชา อาจจะผดพลาดได

ปจจบนหนวย งานตาง ๆ จงตองท าการจดเกบและการประมวลผลขอมลดวยระบบ

อเลกทรอนกส มความตองการสารสนเทศทหลากหลาย โดยใชคอมพวเตอรและอปกรณ

สนบสนนในการจดการขอมล เพอใหการท างานถกตองและรวดเรวขน

2.2 ระบบสารสนเทศ (Information System)

ระบบสารสนเทศ หมายถง กระบวนการประมวลผลขอมลดบทมอย ใหอยในรป

ของขอมลหรอสารสนเทศทเปนประโยชนสงสด เพอเปนขอสรปทใชสนบสนนการตดสนใจ

ของผบรหาร การประมวลผลขอมลตาง ๆ ในสมยกอนจะใชคนเปนผด าเนนการ มการ

เกบรวบรวมในแฟมขอมล ระบบสารสนเทศรนแรก ๆ มกจะเปนการเกบในรปแฟมเอกสาร

ทแยกเปนหมวดหมโดยมผรบผดชอบกบขอมลนน ๆ ตอมาไดมการคดคนเครอง

ค ว า ม ร เ บ อ ง ต น เ ก ย ว ก บ ฐ า น ข อ ม ล | 9

คอมพวเตอรขนเพอชวยในการประมวลผลขอมลทรวดเรวแมนย า ท าใหระบบสารสนเทศ

สมยใหมเรมเกดขนนบแตนนเปนตนมา

คอมพวเตอรทมความสามารถสงในการประมวลผลขอมล ท าใหการเกบรวบรวม

และ การประมวลผลสามารถสรางระบบสารสนเทศทมประสทธภาพ กระบวนการทท า

ใหเกดสารสนเทศเรยกวา การประมวลผลสารสนเทศ (Information Processing) และเรยก

วธการประมวลผลสารสนเทศดวยเครองมอทางอเลกทรอนกส วา เทคโนโลยสารสนเทศ

ซงหมายถงเทคโนโลยทกรปแบบทน ามาประยกต ในการประมวลผลขอมล การจดเกบ

การสอสาร และการสงผานสารสนเทศ โดยระบบทางกายภาพจะประกอบไปดวย

คอมพวเตอร อปกรณตดตอสอสาร และระบบเครอขาย และระบบนามธรรมจะเกยวของ

กบการจดรปแบบการปฏสมพนธดานสารสนทศ ทงภายในและภายนอกระบบใหด าเนน

รวมกนไดอยางประสทธภาพ

ขอมลสารสนเทศ ในปจจบนจะแตกตางไปจากในอดตมากเพราะขอมล

สารสนเทศจะมอยทกหนทกแหง ไมใชเฉพาะแตในคอมพวเตอรเทานน และขอมลไมใชเปน

แคตวหนงสอ (Text) แตยงรวมไปถงขอมลในรปของ มลตมเดย (Multimedia) ทกรปแบบ

มนษยไดน าเอาเทคโนโลยสมยใหมมาปรบปรงขอมลสารสนเทศใหเกดประโยชนเปนอยาง

มาก เพอทจะบรรจขอมลสารสนเทศเหลานลงในระบบสารสนเทศรนใหม ๆ ท าให

วทยาการดานนมการพฒนาการทรวดเรวตามกระแสความตองการ ดงนนการเรยนร

เกยวกบ การจดการฐานขอมลจงเปนสงทจ าเปนอยางยงในยคเทคโนโลยสารสนเทศหรอ

ยคโลกาภวฒน

2.3 คณลกษณะของสารสนเทศทด

2.3.1 มความถกตองแมนย า (Accuracy) ไมมความผดพลาด เชอถอได

2.3.2 มความเปนปจจบน (Up to Date) ทนตอการเปลยนแปลงทด าเนน

ไปอยางรวดเรว เพอการน าไปใชประโยชนไดจรง

2.3.3 ทนเวลา (Timely) ทนตอความตองการของผใช

2.3.4 มความสมบรณ(Complete)เทยงตรง(Relevant) เชอถอได (Reliable)

2.3.5 สอดคลองกบความตองการของผใช ผใชมความพงพอใจ

2.3.6 มรปแบบการน าเสนอ (Presentation) ทมประโยชน เขาใจงาย

เหมาะสมกบผใช หรอผทเกยวของ

ค ว า ม ร เ บ อ ง ต น เ ก ย ว ก บ ฐ า น ข อ ม ล | 10

2.3.7 สามารถตรวจสอบหรอพสจนได (Verifiable)

2.3.8 มความกะทดรด (Conciseness) ชดเจน (Clarity) ไมคลมเครอ

2.3.9 สะดวกในการเขาถง (Accessible) ผใชสามารถเขาถงขอมลไดงาย

ในรปแบบ และเวลาทเหมาะสมตามความตองการของผใช

2.3.10 มความยดหยน (Flexible) สามารถน าไปใชไดกบบคคลหลายกลม

หลายเปาหมาย หรอหลายวตถประสงค

2.3.11 มความปลอดภย (Secure) มระบบรกษาความปลอดภยเพอ

ปองกนการเขาถงขอมลโดยไมไดรบอนญาตในการเขาถงของผไม

มสทธใชสารสนเทศ

ภาพท 1.2 แสดงตวอยางสารสนเทศ

(ทมา : http://wwmms.up.ac.th/research/login)

ค ว า ม ร เ บ อ ง ต น เ ก ย ว ก บ ฐ า น ข อ ม ล | 11

2.4 ประโยชนของสารสนเทศและระบบสารสนเทศ

2.4.1 ลดความซ าซอน

2.4.2 ท าใหเกดความคด ความรและความเขาใจ

2.4.3 ใชในการวางแผนการบรหารงาน และประกอบการตดสนใจ

2.4.4 เขาถงสารสนเทศทตองการไดอยางรวดเรวทนตอความตองการ

2.4.5 ชวยในการวางแผนและก าหนดเปาหมายในการด าเนนงาน

2.4.6 ชวยในการตรวจสอบประเมนผลการด าเนนงาน

2.4.7 ลดคาใชจาย ลดขนตอนในการท างาน

2.4.8 เพมประสทธภาพ และศกยภาพในการแขงขนทางธรกจ

ค าวาขอมล และสารสนเทศ มกจะใชสลบกนอยบอย ๆ สองค านมความหมาย

แตกตางกนพอสมควร เ ชน การท าแบบสอบถามความเหนตาง ๆ ของน สตตอ

สภาพแวดลอมในมหาวทยาลย สวนทเปนขอมลคอ แบบสอบถามทแจกใหนสตแตละคน

ตอบแสดงความคดเหนของตนเอง จากนนจะท าการรวบรวมแบบสอบถามทงหมดแลว

น ามาประมวลผลทางสถต และแสดงออกมาเปนขอมลสรปผลตาง ๆ ทแสดงภาพรวมของ

ความคดเหนของนสต ซงกคอสารสนเทศ นนเอง

3. ระบบแฟมขอมล (File System)

แนวคดในการจดการขอมลไดเกดขนมานานแลว ซงเปนไปตามเทคโนโลยท

พฒนาขนในแตละยคแตละสมย การจดการขอมลไดเรมจากการบนทกขอมลซงอาจเปน

การบนทกลงในสมดหรอในกระดาษเพอบนทกขอมลชวยในการจดจ า เมอตองการเรยกด

ขอมลทเคยบนทกไวกจะพลกหนาสมดไปยงเลขหนาทตองการเพอดรายละเอยด

3.1 ประเภทของแฟมขอมล

ขอมลทบนทกไวสามารถแบงประเภทของแฟมขอมลออกเปน 2 ประเภทตาม

รปแบบ การจดท า คอ แฟมขอมลทจดท าดวยมอ และ แฟมขอมลคอมพวเตอร

ค ว า ม ร เ บ อ ง ต น เ ก ย ว ก บ ฐ า น ข อ ม ล | 12

3.1.1 ประเภทของแฟมขอมลแบงตามรปแบบการจดท า

1) แฟมขอมลทจดท าดวยมอ เมอมขอมลเพมขน กมการพฒนา

รปแบบการจดเกบขอมลใหมระบบมากขนตามไปดวย มการบนทกลงในแฟมเอกสารตางๆ

ทจดไวเปนหมวด เปนหมมการจดสารบญ และจ าเปนตอง มอปกรณหรอเครองมอทใช

จดเกบแฟมเอกสารเหลานน เพอใหเกดความปลอดภยยงขนเชนมตเกบเอกสาร ซงกมทง

ขนาดเลกและขนาดใหญใหเลอกใชงานตามความเหมาะสมเพอเกบแฟมเอกสารเหลานน

รวมทงอาจจะมการท าดชนเพอใหการคนหาขอมลมความรวดเรวมากยงขน

การจดเกบขอมลลงในแฟมตาง ๆ น าไปเกบไวในตเกบเอกสารอยางมดชด และ

ปลอดภย เปนการจดเกบขอมลทท ากนมานานตงแตสมยกอนจนถงสมยปจจบน ซงบาง

หนวยงานกยงคงด าเนนการกนอย การจดเกบเอกสารในลกษณะน จะพบวาจ านวนต

เอกสารจะเพมมากขน เรอย ๆ ท าใหการคนหาขอมลเกดความลาชา

2) แฟมขอมลคอมพวเตอร การน าคอมพวเตอรมาใชในการ

จดเกบขอมลจะชวยไดมากในกรณทหนวยงานมขอมลเปนจ านวนมาก เพราะจะท าให

สามารถจดเกบขอมลไดเปนปรมาณมาก เพยงแคท าการบนทกขอมลทตองการเกบลงใน

สอบนทกขอมลตาง ๆ ซงมอยหลายชนด เชน ดสก (Disk) ฮารดดสก (Hard Disk) ซดรอม

(CD ROM) หรอ เทป (Tape) เปนตน ขอมลทบนทกลงในสอบนทกขอมลเหลาน เทยบได

ขอมลนสต ขอมลอาจารย ขอมลพนกงาน ขอมลลงทะเบยน ขอมลงานวจย ขอมลรางวลนสต

ฐานขอมล

เจาหนาท

อาจารย

นสต

ภาพท 1.3 แสดงตวอยางฐานขอมล

ค ว า ม ร เ บ อ ง ต น เ ก ย ว ก บ ฐ า น ข อ ม ล | 13

กบปรมาณของตเกบเอกสารเปนจ านวนมาก และทส าคญคอท าให คนหาหรอเรยกใช

ขอมลไดรวดเรว มขอมลทถกตองทนสมย สามารถออกแบบแฟมขอมล และท าการ

พฒนาไดงาย

3.1.2 ประเภทของแฟมขอมล; แบงตามลกษณะการจดเกบและการใชงาน

1) แฟมขอมลหลก (Master File) เปนแฟมขอมลหรอไฟลทจดเกบ

ขอมลทมกจะไมมรายการเปลยนแปลง หรอมสภาพทคอนขางคงท เชน แฟมขอมลประวต

นกศกษาซงจะประกอบ ดวยขอมลตาง ๆ เชน รหสนกศกษา ชอ-สกล ทอย คณะวชา

สาขาวชา หรอแฟมขอมลสนคาทประกอบดวย รหสสนคา ชอสนคา บรษทผผลต ราคา

ซงการปรบปรงแกไขขอมลในแฟมขอมลหลก เพอใหทนสมยนน สามารถท าได 3 รปแบบ

ดวยกน คอ การเพม (Insert) การลบออก (Delete) และการแกไข (Modify) เชน การ

เพมระเบยนของนกศกษาในกรณทเปนนกศกษาใหม การลบระเบยนของนกศกษาท

ลาออก การเปลยนทอยของนกศกษา เปนตน

2) แฟมขอมลปรบปรง (Transaction File) เปนไฟล หรอ แฟมท

จดเกบขอมลการด าเนนธรกรรมประจ าวนทมกมความเคลอนไหวอยเสมอเชน แฟมขอมล

การลงทะเบยนเรยนของนสตทจะตองมการลงทะเบยนเรยนในทก ๆ ภาคการศกษา

แฟมขอมลรายการฝากถอนเงนในบญชลกคาธนาคาร หรอแฟมขอมลรายการใบสงซอ

สนคา เปนตน

3) แฟมขอมลเอกสาร (Document File) เปนแฟมขอมลเอกสาร

หรอไฟลรายงาน (Report File) ตาง ๆ ทเคยผานกระบวนการพมพดวยโปรแกรมมากอน

และท าการจดเกบในรปของแฟมขอมลเอกสารดวยการส าเนาเกบไวในคอมพวเตอร เมอ

ตองการใชงานกสามารถเรยกขนมาใชงานไดอยางรวดเรว เพราะไมตองผานโปรแกรม

เพอประมวลเปนรายงานอก

4) แฟมขอมลตาราง (Table File) เปนแฟมขอมลตารางทใช

ส าหรบใน การอางอง (Reference) เพอใชงานรวมกน โดยขอมล ตาง ๆ ทจดเกบลงในไฟล

นคอนขางคงทหรอมกไมคอยเปลยนแปลงใด ๆ เชน ตารางภาษ ตารางขอมลคณะ

ตารางสาขาวชา และ ตารางรหสไปรษณย เปนตน

ค ว า ม ร เ บ อ ง ต น เ ก ย ว ก บ ฐ า น ข อ ม ล | 14

3.2 โครงสรางแฟมขอมล (Data Structure)

โครงสรางแฟมขอมลประกอบดวยโครงสรางเรยงล าดบจากหนวยทเลกทสดไปยง

หนวยทใหญขน ดงน

3.2.1 บท (Binary Digit หรอ Bit) เปนหนวยขอมลทมขนาดเลกทสด ทเกบ

อยในหนวยความจ าภายในคอมพวเตอร ซงเปนขอมลทเครองคอมพวเตอรสามารถเขาใจ

และน าไปใชงานได ประกอบดวยเลขฐานสอง (Binary Digit) บทจะมอยเพยงหนงในสอง

สถานะเทานนคอ เลข 0 หรอ เลข 1 อยางใดอยางหนง

3.2.2 ไบท (Byte) หรอ อกขระ (Character) คอหนวยของขอมลทน าบท

หลาย ๆ บทมารวมกน แทนดวย ตวเลข หรอ ตวอกษร หรอ สญลกษณพเศษ 1 ตว เชน

ก,ข…...ฮ, 0,1,2….9, A, B,C….Z และ สญลกษณพเศษอน ๆ เชน &, @ , $, + , % ฯลฯ

โดยตวอกษร 1 ตวจะแทนดวยบท 8 บท เนองจากวา 1 บทจะสามารถใชแทนรหสไดเพยง

หนงในสองสถานะเทานน (คอ 0 กบ 1) ดงนนจ าเปนตองน าบทหลาย ๆ บทมารวมกนเปน

ไบท เชน ตวอกษร A เมอเกบอยในคอมพวเตอรจะเกบเปน 1000001 สวนตวอกษร B

จะเกบเปน 1000010 เปนตน จงท าใหสามารถสรางรหสแทนขอมลขนเพอใชส าหรบแทน

อกษรทแตกตางกนไดถง 256 ตวดวยกน

3.2.3 ฟลด (Field) หรอ เขตขอมล คอการน าตวอกขระตงแตตวหนงขนไป

มารวมกนเพอใหเกดความหมาย เชน อายเลขประจ าตว ชอสกล ทอย หมายเลขโทรศพท

เปนตน

3.2.4 เรคคอรด (Record) หรอ ระเบยน หมายถงการน าเอาฟลดจ านวน

หลายฟลดทมความสมพนธกนมารวมกนเปนกลม เชน นสตแตละคนจะมขอมลทเกยวกบ

รหสนสต ชอ สกล เพศวนเดอนปเกด ทอย คณะวชา และสาขาวชา เปนตน ขอมลใน

ลกษณะนคอ 1 เรคคอรด ดงนน 1 เรคคอรด จะตองมอยางนอยหนงฟลดหรอมากกวา

นน เพอใชในการอางองขอมลในเรคคอรดนน ๆ

3.2.5 แฟมขอมล หรอ ไฟล (File) คอ เรคคอรดจ านวนหลาย ๆ เรคคอรด

ทเกยวของในเรองเดยวกนมารวมกน เปนกลมของเรคคอรด เชน แฟมขอมลนสตป 1

จ านวน 50 คน ทกคนจะมขอมล เชน ชอ สกล เพศ อาย เกรดเฉลย ฯลฯ ขอมลทงหมดน

ของนสต 50 คนน เรยกวา แฟมขอมล

ค ว า ม ร เ บ อ ง ต น เ ก ย ว ก บ ฐ า น ข อ ม ล | 15

3.2.6 ฐานขอมล (Database) เปนการเกบรวบรวมไฟลหลาย ๆ ไฟลท

เกยวของมาไวรวมกน

รหส

นสต

ชอ-สกล อาย

(ป)

คะแนน

เฉลย

ทอย หมายเลข

โทรศพท

55120001 นายมานะ ซอตรง 18 2.56 17 อ.เมอง พะเยา 0815553333

55120002 น.ส.แพรว ใจงาม 19 3.01 24 อ.เมอง พะเยา 0891456788

55120003 น.ส.นดา รกเรยน 19 1.89 75 อ.เมอง พะเยา 0908889999

55120006 นายขยน อดทน 20 2.00 11 อ.เมอง พะเยา 0857776634

ฟลด

เรคคอรด

แฟมขอมลนสต

นสต

ภาพท 1.4 แสดงโครงสรางแฟมขอมลทเรยงล าดบตามขนาด

แฟมขอมล

เรคคอรด(record)

) (

เรคคอรด(record) เรคคอรด(record)

ฟลด(field) ฟลด(field)

บต(bit) บต(bit)

ไบต(byte) ไบต(byte)

ค ว า ม ร เ บ อ ง ต น เ ก ย ว ก บ ฐ า น ข อ ม ล | 16

3.3 วตถประสงคการจดสรางโครงสรางแฟมขอมล

การจดโครงสรางแฟมขอมล เปนเทคนคทใชส าหรบการจดการระเบยน

แฟมขอมลเพอการเขาถงและจดเกบแฟมขอมลลงบนอปกรณสอบนทกขอมลส ารอง

(Secondary Storage) มวตถประสงคในการจดสรางโครงสรางแฟมขอมลดงน

3.3.1 เพอท าใหการคนหา และการเขาถงขอมลมความรวดเรวขน

3.3.2 เปนการใชอปกรณจดเกบขอมลไดอยางมประสทธภาพ

3.3.3 เปนการปองกนขอมลทอาจสญเสย

3.3.4 เพอรองรบการเตบโตของขอมล

3.3.5 เพอความปลอดภยจากผใชทไมมสทธใชงาน

3.4 รปแบบการจดโครงสรางแฟมขอมล

3.4.1 โครงสรางแฟมขอมลแบบเรยงล าดบ (Sequential File Organization)

เปนการจดแฟมขอมลซงระเบยนภายในแฟมขอมลจะถกบนทกโดยเรยงหรอไมเรยง

ตามล าดบคยฟลด (Key Field) กได เชนแฟมขอมลนสต อาจจะก าหนดใหรหสของนสตเปน

คย ดงนนในการเรยงระเบยนเพอเกบขอมลลงในแฟม ขอมลกจะเรยงล าดบตามรหสนสต

ภาพท 1.5 แสดงโครงสรางแฟมขอมลแบบล าดบของเทปแมเหลก

ขอมลจะถกบนทกลงในสอบนทกขอมลในต าแหนงทอยตด ๆ กน การน าขอมลมา

ใชของโครงสรางแฟมขอมลแบบล าดบจะตองอานขอมลไปตามล าดบ ไมสามารถเขาถง

ขอมลโดยตรงได โครงสรางแฟมขอมลแบบน จะบนทกระเบยนเรยงไปตามล าดบ เชน

เรคอรดท 1 เรคอรดท 3 เรคอรดท 2

580619 นายมานะ อดทน 580621 นางสาววไล โสภา 580620 นายสะอาด ใจด

แฟมขอมลนสต แบบเรยงล าดบ

ค ว า ม ร เ บ อ ง ต น เ ก ย ว ก บ ฐ า น ข อ ม ล | 17

จากระเบยนท 1 ไปจนถงระเบยนท N การอานระเบยนกจะตองอานแบบตอเนองตามล าดบ

เชนกน เชน ถาตองการอานระเบยนท 5 กจะตองเรมอานตงแตระเบยนท 1, 2, 3, 4 กอน

เปนตน ในการเกบขอมลแบบนสวนมากมกจะใชเทปแมเหลกเปนสอในการเกบขอมล

เพราะราคาถกและเหมาะกบการเรยกใชขอมลนนบอย ๆ แตกมขอเสยคอการเขาถงขอมล

จะชา เพราะขอมลตองถกเรยงล าดบกอน

3.4.2 โครงสรางของแฟมขอมลแบบสม (Direct/Random Access File) เปน

ลกษณะโครงสรางแฟมขอมลทเขาถงขอมลไดโดยตรง เมอตองการอานคาระเบยนใด ๆ

สามารถท าการเลอกหรออานคาระเบยนนนไดทนท ไมจ าเปนตองผานระเบยนแรก ๆ

เหมอนกบแฟมขอมลแบบเรยงล าดบ โดยการเขาถงขอมลจะใชวธการทเรยกวา แฮชชง

(Hashing) โดยจะน าคาคยฟลดไปค านวณหาต าแหนงของระเบยนทเกบขอมล ท าใหการ

เขาถงขอมลไดรวดเรวกวาปกต จะมการจดเกบในสอทมลกษณะการเขาถงไดโดยตรง

ประเภทจานแมเหลก เชน ดสเกตต, ฮารดดสก หรอ CD-ROM เปนตน

3.4.3 โครงสรางแฟมขอมลแบบล าดบดชน (Index Sequential File) เปน

วธการเกบขอมล โดยแตละระเบยนในแฟมขอมลจะมคาของคยฟลดทใชเปนตวระบระเบยน

นน และจดท าดชนหรอตารางดชนไวส าหรบคนหาขอมลแตละระเบยน คลายกบ

การจดท าสารบญหนงสอ โดยทคาคยฟลดแตละระเบยนจะตองไมซ ากนกบคาคยฟลดอน

ในแฟมขอมลเดยวกน เพราะการจดโครงสรางแฟมขอมลแบบนจะใชคยฟลดเปนตวเขาถง

ขอมล ขอมลในแฟมจะถกแบงออกเปนชวง ๆ หรอเปนเซกเมนต (Segment) โดยมดชนเปน

ตวบอกวาขอมลทตองการอยทเซกเมนตใด

การเกบขอมลสวนมากมกจะใชจานแมเหลกเปนหนวยเกบขอมล สามารถเขาถง

ขอมลโดยตรง การเกบขอมลโดยวธนจะท าใหเขาถงระเบยนทตองการไดเรวขน เพราะจะ

อานขอมลเพยงแคเซกเมนตเดยว ไมตองอานทงแฟมขอมล

ค ว า ม ร เ บ อ ง ต น เ ก ย ว ก บ ฐ า น ข อ ม ล | 18

ตารางท 1.1 แสดงลกษณะของการจดโครงสรางแฟมขอมลแบบเรยงล าดบ แบบสม และ

แบบล าดบดชน

รปแบบ

โครงสรางแฟมขอมล ลกษณะการจดโครงสราง

1. แบบเรยงล าดบ

ประกอบดวยระเบยนท จดเรยงไปตามล าดบและ

บนทกลงในสอบนทกขอมลในต าแหนงทตดกน การ

น าขอมลมาใชจะตองอานขอมลไปตามล าดบ

2. แบบสม

การเขาถงขอมลจะใชวธการ hashing โดยจะน าคา

คยฟลดไปค านวณหาต าแหนงของระเบยนทเกบ

ขอมล

3. แบบดชน

มการจดเกบขอมลตารางดชนเพอใชในการระบ

ต าแหนงของแฟมขอมลท าใหสามารถเขาถง

แฟมขอมลโดยตรงได

ภาพท 1.6 แสดงโครงสรางแฟมขอมลแบบดชน

(ทมา : http://cse.csusb.edu/tongyu/courses/cs460/notes/file.php )

ค ว า ม ร เ บ อ ง ต น เ ก ย ว ก บ ฐ า น ข อ ม ล | 19

ตารางท 1. 2 แสดงขอไดเปรยบและขอเสยเปรยบของการจดโครงสรางแฟมขอมล

แบบเรยงล าดบ แบบสม และแบบล าดบดชน

3.5 ปญหาทเกดขนในการใชแฟมขอมล

ปญหาทเกดขนในการใชแฟมขอมล ทพบกนม 3 ประเดนส าคญคอ ความซ าซอน

ของขอมล (Data Redundancy) รปแบบทไมตรงกน ( Incompatible File Formats) และ

ความยงยากในการเขาถงขอมล

3.5.1 ความซ าซอนของขอมล (Data Redundancy)

รปแบบโครงสราง

แฟมขอมล ขอไดเปรยบ ขอเสยเปรยบ

1. แบบเรยงล าดบ 1. เปนวธทเขาใจงาย เพราะการเกบ

จะเรยงตามล าดบ

2. เหมาะกบงานประมวลผลทมการ

อานขอมลตอเนอง

3.ประหยดพนทในการเกบขอมล

4. สรางแฟมขอมลใหมท าไดงาย

5. เหมาะส าหรบขอมลท ไมมการ

แกไขบอย

1. เสยเวลาในการปรบปรงเพราะ

ตองอานทกรายการ

2. ตองมการจดเรยงขอมลทเขามา

ใหม ใ ห อ ย ใ นล า ด บ เด ย วก น ใ น

แฟมขอมลหลกกอนประมวลผล

3. การท างานชาเพราะขอมลจะถก

เรยงล าดบกอน

4 . ไมสามารถ เข าถ งข อมล ได

โดยตรง

2. แบบสม 1. สามารถท างานไดรวดเรวไมตอง

เรยงล าดบขอมล

2. เหมาะกบงานทตองการแกไข

รายการเปนประจ า

1. ไมเหมาะกบงานประมวลผลทอาน

ขอมลปรมาณมาก

2. การเขยนโปรแกรมเพอคนหา

ขอมลจะซบซอน

3. แบบดชน 1. สามารถบนทก เรยกขอมลและ

ปรบปรงขอมลทตองการไดโดยตรง

2. ทราบต าแหนงของขอมลโดย ไม

ต อ ง อ า น ข อ ม ล ท ล ะ ร ะ เ บ ย น

3. การปรบปรงและแกไขขอมล

สามารถท าไดทนท

1. สนเปลองเนอทในหนวยความจ า

ส ารองขอมล

2. ตองมการส ารองขอมล เพราะ

โอกาสทขอมลจะมปญหาเกดไดงาย

3. การเขยนโปรแกรมเพอคนหา

ขอมลจะซบซอน มคาใชจายสง

ค ว า ม ร เ บ อ ง ต น เ ก ย ว ก บ ฐ า น ข อ ม ล | 20

ความซ าซอนของขอมล หมายถงการทมขอมลเดยวกน ถกจดเกบไวมากกวาหนง

แหง เนองจากความยงยากในการรวบรวมขอมลมาไวทเดยวกน อาจจะท าใหเกดความ

ผดพลาดของขอมล (Data Anomalies) กลาวคอเมอมความตองการในการเ พม

เปลยนแปลงแกไข และลบขอมลทมความซ าซอนท าใหตองมการเปลยนแปลงคาในฟลด

หลายแหง แทนทจะกระท าเพยงทเดยวเทานน สงผลใหขอมลเดยวกนทจดเกบไวหลายแหง

มเนอหาไมตรงกน ตวอยางขอผดพลาดทเกดจากความซ าซอนของขอมล เชน

1) ขอผดพลาดจากการเพมขอมล (Insertion Anomalies) ใน

กรณทม การเพมขอมล เชน มนสตเพมเขามา คอ นายมานะ เรยนด และไดมการเพม

ขอมลนสตคนดงกลาวไวในแฟมขอมลนสตฝายทะเบยน หากฝายหองสมดจะท าการเพม

ขอมลสมาชกจะตองกรอกชอสมาชกใหตรงกนกบชอนสตจากแฟมขอมลฝายทะเบยน แต

หองสมดมการกรอกขอมลผดพลาด จากชอนายมานะ เรยนด เปนชอนายมาน เรยนด ท า

ใหเมอมการตรวจสอบขอมลเกดการเขาใจผดวานสตดงกลาวเปนคนละคนกน เปนตน

2) ขอผดพลาดจากการลบขอมล (Deletion Anomalies) ในกรณ

ทมการลบขอมล เชนมนสตชอ นายมานะ เรยนด ไดลาออกจากมหาวทยาลย ดงนน

มหาวทยาลยจงท าการจ าหนายชอนสตคนนออกจากแฟมขอมล แตหองสมดยงไมไดม

การลบขอมลนสตคนนออกจากแฟมขอมลสมาชกสงผลให นายมานะ เรยนด ยงม

สถานะภาพเปนสมาชกของหองสมดอย ทงทไมมไดลาออกจากมหาวทยาลยไปแลว ซงถอ

เปนสงทไมถกตอง

3) ขอผดพลาดจากการแกไขขอมล (Modification Anomalies)

ขอมลตาง ๆ ไมใชสงทไมมการเปลยนแปลงหรออยคงทตลอดไป เชน กรณทนสตรหส

55251003 นายมานะ เรยนด ไดเปลยนชอใหมเปน นายนตพงษ เรยนด ทางฝายทะเบยน

มหาวทยาลย จงด าเนนการเปลยนแปลงชอดงกลาว แตในขณะเดยวกนทางหองสมดไมได

มการเปลยนแปลงชอใด ๆ ขอมลฝายทะเบยนและขอมลหองสมดจงไมถกตองตรงกน

3.5.2 มรปแบบทไมตรงกน (Incompatible File Formats) เมอโครงสราง

ขอมลถกฝงตว (Embedded) ดวยโปรแกรมประยกต โครงสรางขอมลกจะขนอยกบภาษา

ของโปรแกรมประยกตนน เชนโครงสรางขอมลทสรางดวยภาษา COBOL อาจมความ

แตกตางจากโครงสรางของไฟลขอมลทสรางดวยภาษา C และเปนการยากส าหรบการน า

ไฟลทงสองมาประมวลผลรวมกน

ค ว า ม ร เ บ อ ง ต น เ ก ย ว ก บ ฐ า น ข อ ม ล | 21

3.5.3 ความยงยากในการเขาถงขอมล ถาแตละหนวยงาน มการจดเกบ

ขอมลแยกกน คอจดเกบขอมลของตนเอง จะเปนการยากส าหรบการเขาถงขอมลได

โดยตรง โปรแกรมเมอรจ าเปนตองเขยนโปรแกรมดวยการน าขอมลทเกบแยกกน แลว

น ามาประมวลผลรวมกน ดงน นหากผ ใ ชตองการรายงานเ พมเตม ตองวาจาง

โปรแกรมเมอรใหเขยนโปรแกรมใหม นนหมายถงตองเสยคาใชจายเพมขนนนเอง

4. ระบบฐานขอมล (Database System)

ฐานขอมล เปนการจดเกบขอมลทมความสมพนธกน น ามาเกบรวบรวมใหอยในท

เดยวกนอยางเปนระบบ ท าใหผใชสามารถใชขอมลทเกยวของรวมกนได เปนการลด

ความซ าซอนของขอมล ขอมลมความถกตอง นาเชอถอ และเปนมาตรฐานเดยวกน นน

คอฐานขอมลคอระบบ การเกบขอมลทรวบรวมไวอยางมระบบและมความสมพนธในการ

เรยกฐานขอมลมาใชงานตามจดประสงคตาง ๆ

ในยคสารสนเทศ ฐานขอมล เปนหวใจส าคญของระบบสารสนเทศเพอการบรหาร

(Management Information System หรอ MIS )เพราะวาสารสนเทศทด และมคณภาพจะ

มาจากขอมลทด จะตองมความทนสมย เชอถอได และถกจดเกบอยางเปนระบบ ผใช

สามารถเขาถงและใชประโยชนขอมล ไดอยางสะดวกและรวดเรว ดงนนฐานขอมลจงเปน

สวนประกอบส าคญ ทชวยใหระบบสารสนเทสมความสมบรณ และปฏบตงานไดอยางม

ประสทธภาพ

4.1 ระบบฐานขอมล

ระบบฐานขอมล หรอนยมเรยกกนวา DBMS เปนการจดเกบฐานขอมลทมความ

สมพนธกนตงแตสองฐานขอมลขนไปรวมเขาไวดวย กนอยางเปนระบบ หรอหมายถงระบบ

ทรวบรวมขอมลตาง ๆ ทเกยวของกนเขาไวดวยกนเปนกลมของขอมล เพอแกปญหาความ

ซ าซอนของขอมล งายตอการคนหา การบ ารงรกษาและการเรยกดขอมล

อาจจะกลาวไดวาระบบฐานขอมล หมายถง กลมของขอมลทมความสมพนธกน

น ามาจดเกบในทเดยวกน โดยขอมลอาจเกบไวในแฟมขอมลเดยวกนหรอแยกเกบเปน

หลายแฟมขอมล แตตองมการสรางความสมพนธระหวางขอมลเพอประสทธภาพในการ

จดการขอมล เชน มความเปนอสระของขอมล การใชขอมลรวมกน แกไขปญหาความ

ซ าซอนของขอมล เพมความปลอดภยใหกบขอมล และใหงายตอการคนหา มขอมลท

ค ว า ม ร เ บ อ ง ต น เ ก ย ว ก บ ฐ า น ข อ ม ล | 22

ถกตองนาเชอถอได ปจจบนค าวา “ฐานขอมล”ไดเขามามบทบาทเปนอยางสงในยคของ

เทคโนโลยสารสนเทศ หากหนวยงานใดน าเทคโนโลยฐาน ขอมลมาใช ยอมไดเปรยบค

แขงขนในเชงการคา หมายถงความสามารถในการน าขอมลทรวบรวมไวในฐานขอมลมาใช

ประโยชนดวยการเรยกดรายงานสรปผลขอมลประจ าชวงเวลาตาง ๆ รวมถงการน าขอมล

มาใชประกอบการตดสนใจทางธรกจและการวางแผน

4.2 องคประกอบของระบบฐานขอมล

องคประกอบของระบบฐานขอมล ประกอบดวย ขอมล (Data) ฮารดแวร

(Hardware) ซอฟตแวร (Software) และ บคลากร (Personnel)

4.2.1 ฮารดแวร หมายถง อปกรณตาง ๆ ทประกอบกนขนเปนเครอง

คอมพวเตอร มลกษณะเปนโครงรางทสามารถมองเหนดวยตาและสมผสได เชน จาน

แมเหลก หนวยประมวลผล หนวยความจ าหลก จอภาพ คยบอรด เครองพมพ และ I/O

device เปนตน ซงสามารถแบงออก เปนสวนตาง ๆ ตามลกษณะการท างาน ได 4 หนวย

คอ หนวยรบขอมล (Input Unit), หนวยประมวลผลกลาง (Central Processing Unit :

CPU), หนวยแสดงผล (Output Unit) และหนวยเกบขอมลส ารอง (Secondary Storage) โดย

อปกรณแตละหนวยมหนาทการท างานแตกตางกน

ฮารดแวร เปนองคประกอบแรกของระบบสารสนเทศ ซงฮารดแวรนจะหมายถง

อปกรณตาง ๆ ทาง คอมพวเตอรท ใชในการเกบขอมลและประมวลผลขอมลเพอสราง

สารสน เทศ ขน ไ ด แก เ คร อ งคอมพว เตอร ซ งอาจ เป น ไ ดต ง แต เ คร อ ง ระดบ

ไมโครคอมพวเตอร มนคอมพวเตอร ไปจนถง เมนเฟรม คอมพวเตอร นอกจากน

สารสนเทศ ยงสามารถถกเกบอยในระบบเครอขาย (Network) ซงเปนการเชอมโยง

ไมโครคอมพวเตอรหลายตวเขาดวยกน

4.2.2 ซอฟตแวร หมายถงสวนทไมสามารถสมผสไดโดยตรง เปน

โปรแกรมหรอชดค าสงทถกเขยนขนเพอสงใหเครองคอมพวเตอรท างาน จงเปรยบเสมอน

เปนตวเชอมระหวางผใช และเครองคอมพวเตอร ถาไมมซอฟทแวรกจะไมสามารถใช

คอมพวเตอรท าอะไรได โดยทว ๆ ไป ซอฟทแวร จะเปนโปรแกรมทถกพฒนาขนมาเพอ

การท างานในเรองใดเรองหนงโดยเฉพาะ เชน โปรแกรมการลงทะเบยนเรยนของนสต

โปรแกรมการจองตวเครองบน เปนตน ซงอาจใชภาษาในการพฒนาโปรแกรม เชน ภาษา

จาวา (JAVA) ภาษาซ (C) และ ภาษาพเอชพ (PHP) เปนตน

ค ว า ม ร เ บ อ ง ต น เ ก ย ว ก บ ฐ า น ข อ ม ล | 23

4.2.3 บคลากร (Personnel) ระบบสารสนเทศจะไมสามารถปฏบตงาน

ตาง ๆ เองไดถาไมมคนเปนผจดการ ซงสามารถ แบงบคลากรเกยวกบระบบสารสนเทศ

ออกเปนประเภทตาง ๆ ดงตอไปน

1) ผใชงาน (Users) จะเปนผใหขอมลความตองการในการน า

คอมพวเตอรมาใชงานในหนวยงาน หรอเปนผใชระบบคอมพวเตอรทไดพฒนาขน หรอใช

โปรแกรมประยกตอน เปนผทน าสารสนเทศทเกดจากระบบ คอมพวเตอรไปใช

2) ผพฒนาโปรแกรมประยกต (Application Programmer) ไดแก

บคลากรทมหนาทเกยวกบการเขยนและพฒนาโปรแกรมประยกตตาง ๆ เพอสงงานให

คอมพวเตอรท าการประมวลผลและสรางสารสนเทศในระบบงานใด ๆ เปนตน โดยการน า

ผลทนกวเคราะหระบบไดออกแบบไว ผพฒนาโปรแกรมประยกต จะตองท าการทดสอบ

แกไขโปรแกรม ตดตง และบ ารง รกษาโปรแกรมทพฒนาขน

3) ผดแลระบบ (System Administrator) จะท าหนาทควบคม

ระบบดาน ฮารดแวร เชน ดแลระบบฐานขอมล ควบคมเครองคอมพวเตอรใหสามารถ

ปฏบตงานไดอยางราบรนไมมปญหา หรอคอยแกไขปญหาทอาจจะเกดขนจากการ

ปฏบตงานของคอมพวเตอร ตลอดจนบ ารงรกษาและแกไขปญหาทอาจเกดขนกบฐาน

ขอมลคอมพวเตอรขององคการ

4.3 คณลกษณะของฐานขอมล (Characteristics of Database)

คณลกษณะทดของฐานขอมลจะตองมความสามารถในการจดการทหลากหลาย

และทส าคญจะตองมคณลกษณะดงน คอ

4.3.1 ความสามารถในการจดเกบขอมล (Data Storage) การเรยกคน

(Retrieve) การแกไขเปลยนแปลงขอมล (Update) การลบขอมล (Delete) และการสราง

ขอมลเพมเตม (Add)

4.3.2 การมขอมลซ าซอนกนนอยทสด (Minimum Redundancy) เปน

คณลกษณะ ทส าคญประการหนงของฐานขอมล การน าขอมลทงหมดมารวมกนตดสวนท

ซ ากนทงไปใหเหลออยเพยงแหงเดยว จะท าใหปญหาขอมลไมตรงกนลดนอยลงหรอหมด

ไปได

ค ว า ม ร เ บ อ ง ต น เ ก ย ว ก บ ฐ า น ข อ ม ล | 24

4.3.3 ใชขอมลรวมกน (Data Sharing) การน าขอมลทงหมดมารวมกน

อยเพยงแหงเดยว สามารถแบงขอมลใชรวมกนไดระหวางผใชหลาย ๆ คน รวมทงการใช

ขอมลเดยวกนในเวลาพรอม ๆ กนไดอกดวย

4.3.4 ความถกตองของขอมล (Data Integrity) รกษาความสมพนธ

(Relationship) ของขอมลภายในฐานขอมลใหมความถกตองอยเสมอ ฐานขอมลมระบบ

คอยตรวจสอบกฎเกณฑหรอเงอนไขตาง ๆ (Integrity Rules) ทกครงทมการแกไขขอมล

หรอเพมเตมขอมลเขาไปในระบบฐานขอมลนน

4.3.5 ความเปนอสระของขอมล (Data Independence) หมายถงการท

โปรแกรมเปนอสระจากการเปลยนแปลงโครงสรางขอมลทางดานกายภาพ (Physical Data

Independence) และทางดานตรรกะภาพ (Logical Data Independence) ท าใหแกปญหา

ความขดแยงของขอมลได

4.3.6 ความปลอดภยของขอมล (Data Security) ฐานขอมลจะมระบบ

รกษาความปลอดภยของขอมลสง โดยระบบบรหารจดการฐานขอมลจะก าหนดสทธใน

การใชงานของผใช เชนตรวจสอบรหสผาน (Password) ของผใชกอนทจะเขาสระบบ

หลงจากนนจะตรวจสอบวาผใชมสทธใชขอมลไดมากนอยเพยงใด ระบบบรหารจดการ

ฐานขอมลจะไมยอมใหโปรแกรมใด ๆ เขาถงขอมลไดโดยไมผานระบบ

4.3.7 การส ารองขอมลและการกคนขอมล (Data Backup and Recovery)

การส ารองขอมลและการกคนขอมล เปนสงจ าเปนอยางยงของระบบฐานขอมล เพอให

ผใชระบบฐานขอมลมนใจวาขอมลทจดเกบอยในเครองคอมพวเตอรไมไดเสยหาย ยงม

ความสมบรณอยตลอดเวลา ผบรหารฐานขอมลสามารถใชค าสงส ารองขอมลและค าสงก

คนขอมลได

4 .4 ประโยชนของระบบฐานขอมล

4.4.1 ลดความซ าซอนของขอมล เนองจากขอมลมการจดเกบเปนฐาน

ขอมลไวทสวนกลางท าใหลดความซ าซอน และชวยแกปญหาความขดแยงกนของขอมลได

4.4.2 การบรหารจดการฐานขอมลท าไดงาย เนองจากมการจดเกบขอมล

ไวทสวน กลาง มผบรหารฐานขอมล (Database Administrator: DBA) ท าใหการจดการ

ขอมลท าไดงาย รวมทงสามารถก าหนดมาตรฐานของขอมลได

ค ว า ม ร เ บ อ ง ต น เ ก ย ว ก บ ฐ า น ข อ ม ล | 25

4.4.3 สามารถใชฐานขอมลรวมกนได เนองจากโครงสรางการจดเกบ

ขอมลในฮารดดสกถกก าหนดดวย DBMS และผใชแตละคนจะตองใชงานผาน DBMS

4.4.4 มความเปนอสระระหวางขอมลกบโปรแกรม เนองจากการใชงาน

ตาง ๆ จะตองใชงานไวเพยงทเดยวจง ชวยแกปญหาความขดแยงกนของขอมลได

4.4.5 มความปลอดภยของขอมลสง เนองจากขอมลแตละขอมลจะม

ความ ส าคญไมเทากน ดงนนจงตองมการก าหนดสทธในการใชงาน โดยผบรหาร

ฐานขอมล เปนผก าหนดผมสทธใชงานขอมล เชน รหสผใช และ รหสผาน

ฐานขอมลเปนศนยรวมของขอมลทมความสมพนธกน มระบบการจดหมวดหม

ของขอมลทมแบบแผนซงกอใหเกดฐานขอมลทเปนแหลงรวมของขอมลจากแผนกตาง ๆ

และจดเกบไวอยางเปนระบบภายในฐานขอมลชดเดยว ผใชงานตาง ๆ ในแตละแผนก

สามารถใชขอมลสวนกลางนเพอน าไปประมวลผลรวมกนได และสนบสนนการใชงาน

ฐานขอมลรวมกนท าใหไมเกดความซ าซอนในขอมล ระบบแฟมขอมลและแนวคดของ

ฐานขอมลสามารถชวยแกไขปญหาตาง ๆ อนทเกดขนจากการประมวลผลดวยวธ

แฟมขอมลได

5. คลงขอมล (Data Warehouse)

จะเหนไดวาในการด าเนนชวตในปจจบนนเกยวของกบฐานขอมลแทบทงสน ดงนน

องคการหรอ หนวยงานธรกจตาง ๆ ในปจจบนตางกเลงเหนถงความส าคญของฐานขอมล

ซงนอกจากจะเกบบนทกขอมลประจ าวนของสวนตาง ๆ แลวฐานขอมลทจะเกบในแตละ

วนนยงสามารถเกบรวบรวมไวและสามารถน ามาใชประโยชนในการตดสนใจในการ

ด าเนนการทางธรกจได ซงในปจจบนกไดมการจดเกบขอมลขนาดใหญซงเรยกวา

“คลงขอมล” เพอเปนขอมลทใชส าหรบในการวเคราะหขอมล การตดสนใจ รวมทงการ

พยากรณใชเชงธรกจ

เนองจากในหนวยงานตาง ๆ ไมวาจะเปนภาครฐหรอเอกชน หรอองคกรธรกจ

หนวยงานเหลานไมไดมฐานขอมลเพยงฐานขอมลเดยว ตองประกอบไปดวยฐานขอมล

หลายฐานขอมล การท าคลงขอมลจงมความ ส าคญ เพราะคลงขอมลจะชวยใหขอมลท

เกดขนประจ าวนทมจ านวนมากลดนอยลง จนเปนขอมลการสรป สามารถประมวลผล

ค ว า ม ร เ บ อ ง ต น เ ก ย ว ก บ ฐ า น ข อ ม ล | 26

โตตอบไดทนทในแตละดาน เปนประโยชนอยางยงในการตดสนใจของผบรหาร เพราะได

ขอมลเฉพาะสงทสนใจ และตรงประเดน

เมอระบบแฟมขอมลไดมการใชงานจนถงระดบหนงท าใหทราบปญหาตางๆ

ตามมามากมายในดานความยดหยนและความไมคลองตวในหลายๆดาน ววฒนาการของ

เทคโนโลย การจดระบบขอมลกไดเกดขนใหม โดยมแนวคดทจะจดการขอมลแบบใหมท

มประสทธภาพโดยรวมดกวา รวมทงมความยดหยนและความคลองตวสงขน นนกคอ

แนวคดระบบฐานขอมลปกตแลวขอมลหรอแฟมขอมลจะเปนแฟมขอมลทถกจดเกบแบบ

กระจายไปตามหนวยงานหรอแผนกตาง ๆ โดยแตละแผนกตางกจะมกระบวนการจดเกบ

แฟมขอมลเปนของตนเอง แตแนวความคดของฐานขอมลจะตรงกนขามกบวธแฟมขอมล

********************