Embed Size (px)
Citation preview
Goi-nafarrera arkaiko eta zaharreko testuen edizio eta azterketa berrirantz
Urtzi Reguero Ugarte(UPV/EHU)
Hizkuntzalari Euskaldunen I. Topaketak.
2013/07/04
Goi-nafarrera arkaiko eta zaharra aztertzeko eta testu zaharren edizio berria egiteko proiektua.
Helburu hirukoitza: ◦ Goi-nafarrerazko testu zaharren edizio berriak.◦ Hizkuntza azterketa: fonologia, morfologia, sintaxia eta hiztegia.
◦ Inguruan dituen gainerako dialektoekin duen harremana.
Filologia, hizkuntzalaritza eta dialektologia uztarturik.
1. Aurkezpena eta lanaren helburuak
2Hizkuntzalari Euskaldunen I.
Topaketak
Muga kronologikoa◦ Lakarrak (1997) eta Gorrotxategik & Lakarrak (2001).
◦ 1545etik 1600era eta 1600etik 1745era.◦ Muga: Lizarraga Elkanokoa.
Muga geografikoa◦ Bonaparte eta bi goi-nafarrerak.◦ Burunda, Aezkoa.◦ Gipuzkoako nafarrera eta Nafarroako gipuzkera.
◦ Zaraitzu, Erronkari.
2. Goi-nafarrera arkaikoa eta zaharra zedarriztatzen
3Hizkuntzalari Euskaldunen I.
Topaketak
Goi-nafarrera arkaikoa:◦ Gutunak.◦ Ezkontza hitz emateak.◦ Bertso eta koplak.
Goi-nafarrera zaharra:◦ Beriainen Tratatua (1621) eta Dotrina (1626). Elizalderen Dotrina (1735).
◦ 1609an sarituak izan ziren Ezkurra, Aldaz eta Elizalderen olerkiak.
◦ XVIII. mende hasieran Muruzabalen agertutako testu batzuk.
3. Corpusa
4Hizkuntzalari Euskaldunen I.
Topaketak
Orain artekoak TAV, Contr. eta ETZ.
Irizpide bateraturik gabe.
Edizio eta azterketa berriak. Adibideak:◦ Simancaseko gutunak.◦ Zannettoren kredoa.◦ Muruzabalgo sermoiak.
4. Zergatik edizio eta azterketa berriak?
5Hizkuntzalari Euskaldunen I.
Topaketak
Floristan Imizcoz◦ Jauna: oray puntuan erezebitu dut presenta/requin aurquituco duen carta hoy, zoinna / baita ene cousin capitene Meriteinnec bidaldua./ Dio ezen eregeren magestateac eman diola / compania bat eta zenbait picqua bidalzeaz / merchede dagiodala.
Satrustegi◦ Jauna, oray puntuan erezebitu dut presenta/requin aurquituco duen carta hory, zoinn / baita ene cousin capitene meriteinnec / bidaldua; dio, ezen eregeren magestateac eman diola / combania bat eta zenbait picqua bidalzeaz / merchede dagiodala
López Martín◦ Iauna oray puntuan erezebitudut presenta reguin aurguituco duen carta horis zoima haita ene cousin capitene meriteinnec hidaldio ezen eregeren magestateac emandiola companiabat eta zenbait piegua bidalzeaz merchede dagiodala
5. Adibideak (I): Simancaseko gutunak
6Hizkuntzalari Euskaldunen I.
Topaketak
Vinson1. Sinistasendut Jaun poderosoaren vaytan.
4. … Crucificatu, ucandusen yl, eta orciucandusen.
8. Sinistasendut Spiritu sanduaren vaytan.
11. Araguiaren resuscitatean
Mitxelena
1. Sinistasendut Jaun poderosoaren vaytan.
4. … Crucificatu, ucandusen yl, eta orciucandusen.
8. Sinistasendut Spiritu sanduaren vaytan.
11. Araguiaren resuscitatean
Zannetto
1. Sinestasendut Jaun poderosoaren vaytan.
4. … Crucificatu, ucandusen yl, eta orsiucandusen.
8. Sinestasendut Spiritu sanduaren vaytan.
11. Araghiaren resuscitacean
6. Adibideak (II): Zannettoren kredoa
7Hizkuntzalari Euskaldunen I.
Topaketak
Hizkuntzalari Euskaldunen I. Topaketak 8
A TESTUA
Soziatiboan: -requinInstrumentala: -zZanZeradeDezu Geroaldian –go-gandik
B TESTUA
Soziatiboan: -requiInstrumentala: -s Zen ZaraDuzugeroaldian –en-ren baitarik
7. Adibideak (III): Muruzabal
9Hizkuntzalari Euskaldunen I.
Topaketak
Testuen edizio berriak egiteko beharra.
Hauen azterketa sistematikoa egiteko beharra.
Ikuspegi zabalago batetik begiratzea, hau da, testua gainerako testuekin alderatzeko beharra.
8. Ondorioa
10Hizkuntzalari Euskaldunen I.
Topaketak
Eskerrik asko!
