Path analysis of locus of control, symptoms of depression and suicidal ideation on academic achievement: The role of gender as moderator

Archi

ve o

f SID

148-59، صفحه 1390 تابستان، )2( 13سال ي اصول بهداشت رواني مجله

ي پژوهشيمقاله :افسردگي و پيشرفت تحصيلي بر افكار خودكشي نتحليل مسير منبع كنترل، نشانگا

كنندگي جنستعديل نقش

زهرا فدايي*ــ ــد روان يكارشناســـــ ــيارشـــــ شناســـــ

،خـــانواده يدرمـــاني، پژوهشـــكدهخـــانواده دانشگاه شهيد بهشتي، تهران

احمد عاشوريشناسي باليني، انسـتيتو دانشجوي دكتري روان

پزشكي تهران، دانشـگاه علـوم پزشـكي روان ايران، تهران

زهرا هوشياريــدازه يكارشناســ گيــري، ارشــد ســنجش و ان

دانشگاه عالمه طباطبايي، تهران

بالل ايزانلو دانشجوي دكتري تخصصي سنجش و

گيري، دانشگاه تهراناندازه

:مولف مسئول*

، دانشگاه شهيد بهشتي، تهرانايران، ي خانوادهپژوهشكده

02122431814 :تلفن[email protected]

28/5/89: وصولتاريخ 25/2/90: تاريخ تاييد

خالصه دهد كه مشكالت مربوط به بهداشت رواني شناسي نشان ميمطالعات شيوع: مقدمه

لذا اين پژوهش با . ترين مسائل آموزش عالي استدر بين دانشجويان، يكي از عمدههدف بررسي نقش منبع كنترل، نشانگان افسردگي و پيشرفت تحصيلي بر افكار

.خودكشي دانشجويان انجام شد

پژوهش حاضر از نوع همبستگي و بر حسب نوع استفاده از نتايج، : كارروشنفر از دانشجويان دانشگاه تهران در سال تحصيلي 250اي شاملنمونه. كاربردي است

هاي افكار اي انتخاب و با مقياساي چند مرحلهبه روش خوشهاست كه 88-1387 كنترل راتر موردو منبع ) UCDI(، افسردگي دانشجويان )SIS(خودكشي

هاي مذكور با استفاده از هاي به دست آمده از مقياسداده. گيري قرار گرفتنداندازه . افزار ليزرل تحليل شدندروش تحليل مسير به كمك نرم

بين و مالك حاكي از آن است نتايج بررسي همبستگي بين متغيرهاي پيش: هايافتهدر ماتريس همبستگي دو متغيره يكسان كه جهت رابطه در هر دو گروه دختر و پسر

ي بين متغيرها در دو گروه داري ضرايب و ميزان واريانس تبيين شدهاما معني. است . دختر و پسر متفاوت است

هاي منبع كنترل، ميزان ها حاكي از ضرورت توجه به متغيريافته :گيرينتيجه. خودكشي دانشجويان استها با افكار افسردگي و پيشرفت تحصيلي و ارتباط آن

ي جهت حفظ و ارتقاي بهداشت رواني، پيشرفت تحصيلي دانشجويان و ارايهخدمات مناسب بهداشت رواني بايد به نقش اثربخشي اين متغيرها توجه شده و در

.هاي غربالگري و پايش سالمت رواني دانشجويان مد نظر قرار گيرندآزمون

، دانشجويان ،، پيشرفت تحصيليخودكشيافكار ، افسردگي :هاي كليديواژه كنترلمنبع

:نوشتپي

انجام شـده و بـا منـافع نويسـندگان و بدون حمايت مالي نهاد خاصي شهيد بهشتي تهراندانشگاه شناسيي رواندانشكدهي پژوهشي اين مطالعه پس از تاييد كميته . گرددقدرداني مي ها را تكميل نمودند،نامهپرسشتمام دانشجويان كه از همكاري . ارتباطي نداشته است

www.SID.ir

Archi

ve o

f SID

Journal of Fundamentals of Mental Health Summer 2011, Vol. 13, No. 2(50), P. 148-59

Original Article

Path analysis of locus of control, symptoms of depression and suicidal ideation on

academic achievement: The role of gender as moderator Abstract

Introduction: Epidemiology studies show that prevalence related to mental health problems among university students is the main problem in the higher education system. In this study, the role of locus of control, symptoms of depression and suicidal ideation on the academic achievement of students has been investigated. Materials and Methods: For this purpose, Suicidal Ideation Scale (SIS), Student Depression (UCDI) and Locus of Control Rotter (LOC) were administrated on a sample includes 250 students of Tehran University in 2008-2009 scholastic years who selected by multistage cluster sampling method. Data obtained from these scales was analyzed by Lisrel software with path analysis method. Results: Results of correlation between predictor and criteria variables suggests that the direction of relationship in bi-variate correlation matrix for both male and female is the same, but, its strong and explained variances by variables in two groups are different. Conclusion: Results indicated the necessity of considering to locus of control, depression and academic achievement and their relationship with suicidal thoughts in students. To maintain and promotion mental health, increasing academic achievement and providing appropriate mental health services for university students; effectiveness role of these variables in mental health screening and monitoring of students should be considered. Keywords: Depression, Educational achievement, Locus of control, Students, Suicidal ideation

*Zahra Fadaei MS.c. in psychology of familial therapy, Family Research Institute, Shahid Beheshti University, Tehran Ahmad Ashouri Assistant professor of psychology, Guilan University Zahra Hooshyari Assistant professor of neurosurgery, Trauma Research Center, Guilan University of Medical Sciences Balal Ezanloo Psychiatrist and attendant of Counseling Department of Guilan University of Medical Sciences *Corresponding Author: Family Research Institute, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran Tel: +982122431814 [email protected] Received: Aug. 19, 2010 Accepted: May. 15, 2011

Acknowledgement: This study was approved by the research committee of faculty of psychology of Shahid Beheshti University. No grant has supported the present study and the authors had no conflict of interest with the results. Vancouver referencing: Fadaei Z, Ashouri A, Hooshyari Z, Ezanloo B. Path analysis of locus of control, symptoms of depression and suicidal ideation on academic achievement: The role of gender as moderator. Journal of Fundamentals of Mental Health 2011; 13(2): 148-59.

www.SID.ir

Archi

ve o

f SID

انو همكار زهرا فدايي 1390 تانتابس، )2(13 ي اصول بهداشت رواني، سال مجله 150

مقدمه يدهي دربارهبه عنوان افكار خودگزارش 1افكار خودكشي

اي از يك ميل مبهم با نفوذ براي مردن تا دامنه در ،خودكشيتوانند به اين افكار مي .شودكامل خودكشي تعريف مي ينقشه

و حوادث تنشخواهي جهت رهايي از فرياد كمك صورت تبديل شوند 2يبه رفتار خودتخريب ،غير قابل تحمل و اجتناب

3گرايانهخودكشي ها اكثريت رفتارهايپژوهشطبق ). 1(، گرايانهو افكار خودكشي اندريزي شدهبرنامه قبلاز ) 88%(

حتي بعد 4خودكشي هدر مورد اقدام ب مؤثري يكنندهبينيپيش به عبارتي،. است افسردگي انندشناختي ماز كنترل عوامل روان

تنوع و ،شدت از خطي ي، تابعخودكشياحتمال اقدام به ميزان ،اقدام به خودكشي سويياز ). 2( مدت افكار خودكشي است

).3( دهدرا افزايش مي 5خطر خودكشي موفقگرا در نوجوانان و جوانان يكي از خودكشي هايرفتار

1950هاي بعد از سال. سالمت رواني است يمشكالت عمدهگرايانه خودكشي جهان شاهد افزايش روزافزون رفتارهاي

و شامل افكار خودكشي، اقدام به خودكشي، رفتار خودتخريبيبه نحوي است، خودكشي موفق در بين نوجوانان و جوانان بوده

گرا در نرخ رفتارهاي خودكشي 1990تا 1950هاي از سال كهدر ). 4-6(بيشتر شده است سه برابر هسال 15-19نوجوانان

15الي 8گرا علت مرگ و مير يهاي اخير رفتار خودكشسال سال با احراز 18-40سال و جوانان 12-18درصد از نوجوانان

مردان دانشجو بيش ). 1،13- 7(پنجم بوده است تادوم يرتبهخودكشي كامل در مردان و كننداز زنان دانشجو خودكشي مي

چنين ميزان هم .برابر بيش از زنان است 5 ،سال 22تا 15سنين بيش از خودكشي افراد گيسال 22و 21در سنين خودكشي

).14(باشد سال مي 26سال و باالتر از 18كمتر از يگرايانهآمار جهاني رفتارهاي خودكشيبا توجه به ميزان

شناسان و روانهر چه بيشتر ختنوجوانان و جوانان، فهم و شنارفتارهاي سازساز و زمينهعوامل خطراز پزشكانروان

و درماني انهمات پيشگيري خديهارابراي گرايانه يخودكش

1Suicidal Ideation 2Self-destructive Behavior

3Suicide Behavior 4Suicide Attempt

5Successful Suicide

بسياري از نوجوانان و جوانان و حتي ). 15(نمايد مي ضروريتهديد به خودكشي دارند با يا بزرگساالني كه مشغوليت فكري

فشار رواني مواجهايجاد اعتنايي، تمسخر و تداوم منابع بيه ب اين افراد تنهابرخورد شود كه نحويها به ند و اگر با آنهست

دنبال جلب توجه هستند، افكار خود را به صورت تكانشي يا بنا بر اين بررسي عوامل ). 16(كنند يم عمل تعمدي تبديل به

خطرزاي خودكشي در بين دانشجويان به خصوص ) 18،17(هاي رواني مثل افسردگي و مكان كنترل بايستپيش

ناختي در مطالعات شهاي بررسي روانترين زمينهاز عمدههاي موردي دانشجويان غربالگري كلي دانشجويان و بررسي

. داراي نشانگان افكار و اقدام به خودكشي است تترين علعمدهرا به عنوان ها افسردگي برخي پژوهش

). 19-22( اندمطرح نمودهشناختي افكار خودكشي روانكشي نيز خود ابدر ارتباط هستند افسردگي امتغيرهايي كه ب مستقيم اثر هميشه به صورت نوع اين رابطهاما مرتبط هستند،

حمايت نتايج مطالعات نشان داده است كه. )23(نبوده است اجتماعي دوستان، خانواده و ساير افراد منجر به كاهش فشار

دانشجوياني كه داراي افكار . شودرواني و افكار خودكشي ميي و عملكرد تحصيلي از حمايت اجتماع ،خودكشي هستند

كه كنترل رسد افراديبه نظر مي ).22(تري برخوردارند پايينمشكالت را و گيرندفعاالنه به دست مي امور زندگي خود را

كمتر در معرض، كنندبه درستي ارزيابي و مديريت ميو ن سبك برخورداي. گيرندنظير افسردگي قرار مي ياختالالتمنبع . كنترل اشاره دارد منبع هومحوادث زندگي به مف مديريت

ها، موفقيت افرادباشد كه اعتقادات فرد مي از كنترل شامل نظاميها و رويدادهاي مهم زندگي خود را وابسته و منسوب شكست

ي كنترل دروني و بيروني را دو جنبه 6راتر. دانندبه آن ميفرد علت رويدادهاي زندگي ،در كنترل بيروني .كندمعرفي مي

در حالي ،بيندرا وابسته به عوامل بيروني يا قدرت ديگران ميپيشامدها و حوادث زندگي را در كنترل ،كه در كنترل دروني

7مقياس لوينسون در. داندها ميو خود را مسئول آن ديدهخود ، قدرت ديگران و عامل بعد كنترل دروني سه ،كنترلمنبع براي

6Rotter 7Lewinsohn

www.SID.ir

Archi

ve o

f SID

Fundamentals of Mental Health, 13(2), Summer 2011 151 افسردگي و پيشرفت تحصيلي نتحليل مسير منبع كنترل، نشانگا

كنترل به عنوان يك منبع .)17(گرفته شده است شانس در نظر ،)26،25(، اضطراب )24( افسردگيبا ويژگي شخصيتي نه تنها

بلكه در ، )18(مرتبط است هاابتال به بيماريو افكار خودكشي توجهها كانون سالاشته است و براي سزايي دهسهم بنيز درمان

.بوده استپژوهشگران حاكي از آن ي افكار خودكشي مطالعات انجام شده در حوزه

است كه ارتباطي قوي بين منبع كنترل بيروني، افسردگي و در مجموع، پيش از اين تاثيرگذاري، . خودكشي وجود دارد

خود متغيرهاي افسردگي و مكان كنترل بيروني نيز با هم در توان گفت بين اين متغيرها ارتباط به عبارتي مي. ارتباط هستند

دهد كه مطالعات نشان مي ).28،27(اي وجود دارد گانهسهي ما از جهان پيراموني شامل اتفاقات ميزان كنترل ادراك شده

ي داده و پيش روي ما به شدت تحت تاثير تجارب روزمره رويو كيفيت ) 29(هاي آتي زندگي ماست و همين مسئله برنامه

اين كنترل ادراك . دهدرا تحت تاثير قرار مي) 30(ها انجام آنشدت و نوع اشتغاالت ذهني و احساس ما را در شده ميزان،

از سويي بيماري و احساس ). 31(دهد مورد خودمان شكل ميبيماري و سالمت كلي ما تحت تاثير همين افكار است

در مجموع، نتايج مطالعات حاكي از آن است كه ). 33،32(سالمت اختصاصي و عمومي جسماني و رواني ما تحت تاثير

مان در مورد شدت، ميزان و جهت كنترل ما تافكار و احساساي بر اساس مطالعات، رابطه). 35،34(روي وقايع بيروني است بر

هاي سالمت داري بين مكان كنترل دروني و شاخصهمنفي معنيچون افسردگي، سازگاري تحصيلي و اجتماعي وجود دارد هم

ي بيننتايج برخي از مطالعات ديگر، حاكي از رابطه). 36( ).38،37(مكان كنترل با پيشرفت تحصيلي است

ي افسردگي، ي كيفيت رابطههاي انجام شده در زمينهپژوهشمكان كنترل و پيشرفت تحصيلي با افكار خودكشي و ارتباط

ها به تفكيك جنسيت در قالب يك تحليل مسير، ساختاري آنهاي چنان در مراحل ابتدايي است و براي تدوين فرضيههم

وري اين متغيرها و تبيين اصي در خصوص مسير كنشاختصهاي دانشجويي ي متغيرها با هم، به خصوص در نمونهنوع رابطه

هدف اصلي پژوهش حاضر تبيين ارتباط . نابسنده استافكار خودكشي، منبع ي بين متغيرهاي افسردگي،چهارگانه

ي آن به تفكيك دو گروه كنترل و پيشرفت تحصيلي و مقايسه .تر و پسر در دانشجويان استدخ

كار روش پژوهشهاي مورد استفاده، روش با توجه به اهداف و آزمون

حاضر از نوع همبستگي و بر حسب نوع كاربرد نتايج توسط رواني دانشجويان، خدمات بهداشت گاندهندريزان و ارايهبرنامه

دانشجويان تمامشامل پژوهش يجامعه .است پژوهشي كاربردي 1387-88كارشناسي دانشگاه تهران در سال تحصيلي ع مقطاز ايچند مرحلهاي خوشه گيرينمونه با استفاده از روش. بود

هاي ادبيات، علوم، هاي دانشگاه تهران دانشكدهبين دانشكدهشناسي و علوم تربيتي به صورت تصادفي فني، مديريت، روان

ها انشكدهسپس براي اجراي پژوهش به اين د. انتخاب شدندي هر مراجعه و با اخذ مجوز اجرا از واحد آموزش و دبيرخانه

هاي مقطع كارشناسي به دانشكده، چند كالس از ميان كالسي با مراجعه به هر كالس با ارايه. تصادف انتخاب گرديد

توضيحات اوليه به دانشجويان و اعالم اين مسئله كه شركت در اطالعات شخصي و اين پژوهش كامال اختياري است و

ها نيز نزد تيم نامهمشخصات فرد ثبت نشده، محتويات پرسشها به افراد گروه نمونه نامهپژوهش ناشناس خواهد ماند، پرسش

گروه نفر به عنوان 250 ،دانشجويانكل از بين كه. ارايه شد 214اعتبار، هاي بينامهپاسخ حذف از پس شدند و نمونه انتخاب

ها به كمك داده. تجزيه و تحليل قرار گرفت نامه موردپاسخو استنباطي ) انحراف معيارميانگين و (هاي توصيفي روش

. تحليل شد 72/8 1افزار ليزرلبا استفاده از نرم) تحليل مسير(

:هاي به كار رفته در اين مطالعه عبارت بودند ازنامهپرسشداراي خودكشي مقياس افكار ):SIS( 2خودكشي مقياس افكار

خودتخريبي، احساس گناه و مقياسخردهپنج و الئوس 38نااميدي و احساس حقارت، انزواطلبي و فقدان رابطه، ركود و

توسط مقياس افكار خودكشي. استايستايي و افسردگي 457 يدر يك نمونه تدوين و فر، حبيبي و بشارتي محمد

ابي قرار مورد هنجاري هاي تهراننفري از دانشجويان دانشگاهمقياس كل يضرايب آلفاي كرونباخ براي نمره. گرفته است

1 Lisrel 2Suicide Ideation Scale

www.SID.ir

Archi

ve o

f SID


SIS هاي احساس مقياسبراي هر يك از خردهو 93/0 برابر با، 84/0 ، نااميدي و احساس حقارت83/0 گناه و خودتخريبي

در و 73/0 ، ركود و ايستايي80/0 انزواطلبي و فقدان رابطه يدهندهكه نشانست ا 72/0برابر با افسردگي مقياسخرده

بازآزمايي براي اعتبار. باشندمقياس مي مناسبهمساني دروني براي هر يك از خردهو 89/0برابر با SISمقياس كل ينمره

، نااميدي و 87/0 هاي احساس گناه و خودتخريبيمقياس، ركود و 84/0 ، انزواطلبي و فقدان رابطه85/0 احساس حقارت

باشند مي82/0برابر با افسردگي مقياسهدر خرد و 81/0 ايستايي. استبخش مقياس بازآزمايي رضايت اعتبار يدهندهكه نشان

از طريق اجراي SIS خودكشي مقياس افكار 1روايي همزماناصلي يناكامي بك روي كل نمونه ينامههمزمان پرسش

افكار 2روايي تفكيكي .شدداري مشاهده و نتايج معنيمحاسبه و ) نفر 50( هاي دو گروه معتاداز طريق مقايسه نمرهخودكشي

دار بين دو گروه ي تفاوت معنيدهندهنشان) نفر 457( دانشجوبر طبق كه باشد ها ميمقياسدر كل مقياس و هر يك از خرده

تمامكل و يمتوسط افكار خودكشي در نمرهنتايج، .)39( است دهبو گروه دانشجو از گروه معتاد بيشتر در هازيرمقياسنامه اين پرسش :(USDI) 3افسردگي دانشجويان ينامهپرسش

وال است كه توسط ئس 30و شامل دهيخودگزارش صورتبهگيري احساسات و رفتار مربوط به اندازهبراي 4كواجا و بريدن

طراحي گذشته يافسردگي در دانشجويان در طول دو هفتهسط حبيبي، كواجا، در ايران تواين مقياس . )40(شده است

. دهقاني، مرادي و فدايي ترجمه، انطباق و هنجاريابي شده استساختار داراينامه اين پرسشحاكي از آن بود كه نتايج مطالعه

7و انگيزش تحصيلي 6هيجاني، عامل شناختي5سه عاملي رخوت است كه آلفاي كرونباخ براي كل مقياس و هر يك از عوامل

روايي . گزارش گرديد 94/0و 91/0، 94/0، 87/0به ترتيب DASS8مقياس افسردگي خردهاين آزمون با يمالكي همگرا

1Convergent Validity 2Discriminant Validity

3University Student Depression Inventory

4Khawaja and Bryden 5 Lethargy

6Cognition Emotional Motivation

7Academic motivation 8Depression Anxiety Stress Scale

نشان )LSS( 9مقياس رضايت از زندگي روايي واگرا با ودانشجويي يگروه نمونه در بخشيرضايت نتايج يدهنده

ي سازه روايي ايراني هنجاريابي يمطالعه در). 41( استراليايي بودهيجاني شناختي عامل رخوت، هايمقياسخرده اعتبار و يدتاي مورد

92/0، 89/0 برابر با كل به ترتيب يو انگيزش تحصيلي و نمره روايي واگراي اين مقياس با پرسش). 41(برآورد شد 84/0و با افسردگي آنروايي همگراي و 10ي شادكامي آكسفوردنامه

).39(بود بخشي در حد رضايت SISو افكار خودكشي بك ماده است كه توسط 29اين مقياس شامل :كنترل مقياس منبع

تدوين گرديده است و هر ماده داراي دو 1966راتر در سال به آنگذاري نمره و باشدجمله به صورت الف و ب مي

فرد بيشتر يرو هر چه نمره از اين .است صورت صفر و يكترل بيروني كن شود، بيانگر گرايش آزمودني به سمت منبع

كنترل منبع به معنايميانگين تر ازنمرات بااللذا . خواهد بودكنترل دروني منبعبه معناي ميانگين تر ازبيروني و نمرات پايين

مقياس يضريب اعتبار اوليه .شودميها در نظر گرفته آزمودنيبه روش ، 65/0كنترل با استفاده از روش تنصيف برابر با منبع

زماني يو با روش بازآزمايي با فاصله 73/0دسون كودر ريچار روايي افتراقي مقياس منبع. دست آمده استه ب 72/0يك ماه

اساس همبستگي نمرات آن با راتر، بر بيرونيدروني كنترلتعيين و در 11كراوان-نمرات مقياس رضايت اجتماعي مارلو

هاي دانشجويان دانشگاه ها شاملمتنوعي از آزمودني ينمونهمحاسبه شده است كه وهايودر ايالت ا زندانيان و مختلف

بود متغير 41/0تا 16/0دست آمده از ه ضرايب همبستگي بضريب و) 43( 75/0در ايران ضريب اعتبار بازآزمايي ). 42(

ضريب روايي . گزارش شده است )44( 70/0آلفاي آن برابر با با معدل تحصيلي همبستگي كنترل بر اساس افتراقي مقياس منبع

برابر با ضريب آلفاي كرونباخ، -22/0 برابر بادانش آموزان مقياس عزت نفس و ضريب روايي همزمان اين مقياس با 84/0

61/0به ترتيب 13هاريس-پيرز يو خودپنداره 12كوپر اسميت ).45(است هبه دست آمد 72/0و

9Life Satisfaction Scale

10Oxford Happiness Questionnaire 11Marlow-Crown Social Desirability Scale 12Cooper smith Self-Esteem Inventory 13Piers-Harris Self-Esteem Inventory

www.SID.ir

Archi

ve o

f SID


نتايجده حالت هاي گمشدادهها نشان داد كه ي دادهتحليل اوليه

ها را تشكيلدرصد كل داده 5تصادفي داشته و كمتر از از تحليل كنار گذاشته 1روش فهرستي توسطند كه هدمي

كل در ينرمال بودن در هر سه مقياس و نمره يفرضيه. شدند 2اسميرنف-كولموگروفآزمون توسطدو گروه دختر و پسر

.ه بودفرضيبررسي و نتايج حاكي از برقراري اين

به تفكيك جنسيت دانشجويانهاي توصيفي آماره - 1جدول هاآزمودني

افكار هاآماره جنسيت خودكشي

منبعپيشرفت افسردگي كنترل

تحصيلي 63/15 46/73 12/10 88/60 ميانگين پسر

انحراف معيار

79/14 67/5 52/22 67/2

86/16 32/64 60/10 60/55 ميانگين دخترانحراف معيار

57/13 15/4 68/18 47/2

، به تفكيك جنسيت دانشجويانماتريس همبستگي -2جدول

پايين يو نيمه )نفر 101(مربوط به دختران صلياباالي قطر ينيمه )نفر 111( مربوط به پسران صلياقطر

افكار متغير خودكشي

پيشرفت تحصيلي

منبع كنترل

افسردگي

**83/0 **55/0 -26/0 1 افكار خودكشي -22/0 **-38/0 1 *-27/0 شرفت تحصيليپي

**50/0 1 *-21/0 **78/0 كنترلمنبع

1 **88/0 **-27/0 **82/0 افسردگي

05/0 داري در سطحمعني* 01/0 داري در سطحمعني**

ان پسراز گروه نمونه را درصد 9/51به طور كلي در اين مطالعه از اين تعداد دادند كهتشكيل مي اندخترآن را درصد 1/48و . بودند درصد بومي تهران 5/35درصد ساكن خوابگاه و 5/64

ميانگين وسال 27و حداكثر 17سن افراد گروه نمونه حداقلميانگين و انحراف 1 يدر جدول شماره .بود 04/21برابر با

كنترل، نشانگان افسردگي، معيار هر يك از متغيرهاي منبعآورده لي به تفكيك جنسيت افكار خودكشي و پيشرفت تحصي

كنترل، نشانگان بين منبع يبراي بررسي رابطه. ستشده ا

1List Wise

2Kolmogrov-Smirnov Test

افسردگي، افكار خودكشي و پيشرفت تحصيلي به تفكيك تعيين و براي ) 2 جدول(جنسيت از ماتريس ضريب همبستگي

افزار ليزرل از روش تحليل مسير با نرماثرات متغيرها بر يكديگر بين بررسي همبستگي بين متغيرهاي پيشنتايج .استفاده گرديد

و مالك، حاكي از آن است كه جهت رابطه در هر دو گروه اما . دختر و پسر در ماتريس همبستگي دو متغيره، يكسان است

داري ضرايب و ميزان واريانس تبيين شده بين متغيرها در معنيبراي مثال همان طور كه . دو گروه دختر و پسر متفاوت است

شود ميزان همبستگي بين مشاهده مي 2ي ل شمارهدر جدوو در پسران ) 83/0(افسردگي با افكار خودكشي در دختران

و بين منبع كنترل با پيشرفت تحصيلي در بين دختران ) 82/0(در . دار نبودبه لحاظ آماري معني) -21/0(و پسران ) -38/0(

اي هر ادامه، تحليل مسير به تفكيك مسيرهاي بين متغيرها بر) X( كنترل اثر مستقيم منبع .يك از دو گروه ارايه شده است

و پسر داراي همبستگي دانشجويان دختر) Y1( روي افسردگيبه عبارتي در هر دو گروه پسر و دختر . 3داري استمثبت معني

با افزايش مقدار منبع كنترل يعني نزديك شدن به طيف كنترل يابد و مقدار واريانس تبيين بيروني، ميزان افسردگي افزايش مي

و 77/0شده افسردگي در گروه پسران و دختران به ترتيب كنترل حاكي از آن است كه اثر مستقيم منبعنتايج .بود 23/0

)X (روي پيشرفت تحصيلي )Y3 (دانشجويان دختر )24/0 - =r (دار و روي پيشرفت تحصيلي داراي همبستگي منفي معني

مستقيم اثر غير. دار استغير معني) r= -01/0(دانشجويان پسر روي پيشرفت ) Y1( از طريق افسردگي) X( كنترل منبع

و پسر داراي همبستگي منفي دانشجويان دختر) Y3( تحصيليدر هر دو دهد كهنتايج اثرات كلي نشان مي .داري استمعني

كنترل يعني نزديك گروه پسر و دختر با افزايش مقدار منبعو يف كنترل بيروني، ميزان افسردگي افزايشبه ط نشد

ييابد و مقدار واريانس تبيين شدهپيشرفت تحصيلي كاهش مي

و Xبين از نمادنشان دادن متغيرهاي پيشبراي 5و 4، 3، 2در تمامي جداول : توجه٣مقادير داخل پرانتز . استفاده شده است Yبراي نشان دادن متغيرهاي مالك از نماد

براي مشخص كردن متغيرهاي .داري ضرايب مسير استبراي معني tمقدار آزمون

استفاده شده است هايي در سمت راست نماد بين و مالك از زيرنويسمختلف پيشو Yبه Xني ضريب مسير از به مع X→Y، )نشانگر پيشرفت تحصيلي 3Yمثال (

.است مقادير ضرايب مسير از نوع ضرايب استاندارد نشده

www.SID.ir

Archi

ve o

f SID


پيشرفت تحصيلي تحت تاثير مجموع اثرات مستقيم و غيركنترل و افسردگي روي پيشرفت تحصيلي در مستقيم منبع

).3جدول ( بود 20/0و 13/0پسران و دختران به ترتيب

روي ) X(كنترل آن است كه اثر مستقيم منبع نتايج حاكي ازدانشجويان پسر داراي همبستگي مثبت ) Y2(افكار خودكشي

به عبارتي در هر .استدار معنيغير دختر در گروه دار و معنينزديك كنترل يعني مقدار منبع پسر و دختر با افزايش دو گروه

ابد و يافزايش مي به طيف كنترل بيروني، ميزان افسردگي نشدپيشرفت تحصيلي، افكار خودكشي افزايش ميزان كاهش با

يابد و مقدار واريانس تبيين شده افكار خودكشي تحت تاثير ميكنترل، افسردگي و مستقيم منبع مجموع اثرات مستقيم و غير

و 61/0پيشرفت تحصيلي در گروه پسران و دختران به ترتيب روي افكار )Y1( مستقيم افسردگي اثر ).4جدول ( بود 75/0

پسرداراي همبستگي مثبت دختر و دانشجويان) Y2( خودكشي طريق از) Y1( افسردگي غيرمستقيم اثر .است داريمعني

دانشجويان ) Y2( روي افكار خودكشي) Y3( پيشرفت تحصيلي دار است و مقداردختر و پسر داراي همبستگي مثبت غيرمعني

فكار خودكشي تحت تاثير مجموع ا يواريانس تبيين شدهاثرات مستقيم و غير مستقيم افسردگي و پيشرفت تحصيلي در

).5جدول ( بود 73/0و 28/0گروه پسران و دختران به ترتيب

برمستقيم منبع كنترل اثرات مستقيم و غير يمحاسبه -3لجدو به تفكيك جنسيت ي افسردگيبه واسطه پيشرفت تحصيلي

مسير ضرايب جنسيت نوع اثر -01/0)-05/0( پسران مستقيم

3YX -24/0** )-32/2( دختران → -32/0 **)-96/1( پسران مستقيمغير

31 YYX →→ -13/0 *)-43/2( دختران

-33/0 **)-44/3( پسران كلي -37/0 **)-00/4( دختران

داري در سطحمعني** ،)3Y(پيشرفت تحصيلي ،)1Y( افسردگي، )X(كنترل منبع .است 05/0 داري در سطحمعني* 01/0

به تفكيك جنسيتو پيشرفت تحصيلي افسردگي يبه واسطه مستقيم منبع كنترل روي افكار خودكشي غير اثرات مستقيم و يمحاسبه -4جدول

نوع اثر دختران پسران

ضرايب مسير ضرايب مسير مستقيم

2YX → )18/2( *27/0 2YX → )38/0-( 02/0-

1- مستقيمغير 21 YYX →→

-2 231 YYYX →→→ -3 23 YYX →→

)09/4( ** 46/0 -1 21 YYX →→

-2 231 YYYX →→→ -3 23 YYX →→

)40/5( **44/0

43/0 ** )62/4( 74/0**)32/11( كلي 05/0 در سطح داريمعني* 01/0داري در سطحمعني** )Y3(پيشرفت تحصيلي، )Y1(افسردگي، )Y2(افكار خودكشي، )X(كنترل منبع

) Y3( روي پيشرفت تحصيلي) Y1( اثر مستقيم افسردگي

.دار استعنيدانشجويان دختر و پسر داراي همبستگي منفي م به عبارتي در هر دو گروه با افزايش افسردگي، ميزان پيشرفت

ييابد و مقدار واريانس تبيين شدهمي كاهش تحصيلي 08/0 و 14/0خودكشي در گروه پسران و دختران به ترتيب

روي افكار خودكشي) Y3( اثر مستقيم پيشرفت تحصيلي. بود)Y2 (دار و روي في معنيدانشجويان دختر داراي همبستگي من

به عبارتي در .بود داريمعنغير دانشجويان پسر افكار خودكشيكاهش پيشرفت تحصيلي، افكار خودكشي گروه دختران با

خودكشي در ييابد و مقدار واريانس تبيين شدهافزايش مي .بود 017/0و 005/0گروه پسران و دختران به ترتيب

مستقيم افسردگي روي غير اثرات مستقيم و يمحاسبه -5 جدول به تفكيك جنسيت ي پيشرفت تحصيليبه واسطه افكار خودكشي

مسير ضرايب جنسيت نوع اثر

50/0** )93/3( پسران مستقيم

21 YY → 82/0 ** )87/13( دختران

03/0 )91/0( پسران مستقيمغير

231 YYY →→ 04/0 )76/1( دختران

51/0 ** )18/4( پسران كلي

83/0 ** )62/14( دختران

داري در معني**، )Y3(پيشرفت تحصيلي، )Y2(افكار خودكشي، )Y1(افسردگي 05/0 داري در سطحمعني* 01/0 سطح

www.SID.ir

Archi

ve o

f SID


گيريبحث و نتيجهدر دو افكار خودكشيعوامل مؤثر بر با بررسي پژوهش حاضر

ت كه بين منبع كنترل بيروني گروه دختر و پسر حاكي از آن اسداري با ي مثبت و معنيبا افسردگي و افكارخودكشي رابطهاز طرف ديگر بين منبع . توجه به اثرات مستقيم وجود دارد

دار در كنترل بيروني با پيشرفت تحصيلي اثر مستقيم منفي معنيبه طور خالصه، . دار در پسران به دست آمددختران و غير معني

گفت كه در گروه دختران، منبع كنترل بيروني با توان ميي دار و با پيشرفت تحصيلي رابطهي مثبت معنيافسردگي رابطه

ي منبع كنترل با افكار خودكشي دار دارد و رابطهمنفي معنيي اثر مستقيم منبع اما در گروه پسران رابطه. دار نبودمعني

دار و با ت معنيكنترل بيروني با افسردگي و افكار خودكشي مثبنتايج اين مطالعه در مورد . دار بودپيشرفت تحصيلي غير معني

پهلوان پيشرفت تحصيلي با مطالعات حيدري كنترل با ارتباط منبع، بيابانگرد )47( 2، كالنسر)37( 1، هاورتون، انگر و كوبز)46(نژاد ، سليمان)51(، مهدويان )50( ، دودانگه)49(، شلويري )48(

توان گفت در تبيين اين يافته مي. همسو است) 52(اي و شهرآرافراد داراي كنترل دروني در مقايسه با افراد داراي كنترل بيروني در برخورد با تكاليف پيش رو كارآمدتر، باپشتكارتر و

تر و در يادگيري تر و قابل انعطافاز لحاظ شناختي، فعالعالوه بر . ندقوانين الزم براي مسائل ضروري كارآمدتر هست

ها در مقايسه با افراد داراي كنترل بيروني در صدد اين، آنكنند پيامدهاي آوري اطالعات بيشتري هستند و سعي ميجمع

).53(بيروني را كنترل كنند

تبيين ديگر براي وجود ارتباط بين منبع كنترل با پيشرفت چنان هم. تحصيلي، مربوط به عزت نفس و خودپنداره است

ژوهش بيابانگرد و دودانگه نشان داده است بين منبع كنترل كه پي مثبت و مسئوليت شخصي براي دروني و خودپنداره

). 50،48(پيامدهاي تحصيلي ارتباط وجود دارد

دهند كه افراد داراي كنترل دروني رفتار ها نشان ميپژوهشدانند و مسئوليت اعمال خود را تحت تاثير نيروهاي دروني مي

بنا بر اين افراد داراي منبع كنترل دروني به . پذيرندرا مي خود

1Howerton, Enger and Cobbs 2Kalsner

سبب درك و پذيرش مسئوليت نسبت به پيامدهاي اعمال خويش و تالش و اميد براي رسيدن به موفقيت از پيشرفت

ي بين منبع از سوي ديگر، رابطه. تحصيلي بااليي برخوردارندربوط باشد تواند به اين مسئله مكنترل و پيشرفت تحصيلي مي

كه دانشجوياني كه داراي منبع كنترل دروني هستند موفقيت در . دهندي اول به توانايي خود نسبت مييك درس را در مرحله

ي دوم، اين توانايي را به تمام دروس و عملكردهاي در مرحلهدهند و اين مسئله باعث ايجاد احساس شخصي خود تعميم ميين بعد عاطفي باعث بهبود ها شده و همرضايت شخصي در آن

).50،48(گرددها ميعملكرد شناختي آن

ي منبع كنترل با نتايج پژوهش حاضر در خصوص رابطه 3افسردگي و افكار خودكشي همسو با مطالعات ايكند و لستر

) 17( 5و كالرك) 54(، لستر )18( 4، چيوكيوتا و استيلز)28(توان گفت كه افسردگي در در تبيين اين يافته مي. باشدمي

زاي اغلب موارد نوعي واكنش نسبت به رويدادهاي تنشانتقال از دبيرستان به دانشگاه براي بسياري از . زندگي است

هايي از ايننمونه). 55-59(زا است تنشدانشجويان موقعيتي تغيير در ساختار روابط با والدين و خانواده شاملزا تنش عوامل

يادگيري ،برقراري روابط جديد ،هااز آن خصوص جداييبه هاي درسي براي محيط تحصيلي جديد و پذيرش و عادت

ها و آمادگي. باشندمي تمرين استقالل به عنوان يك بزرگسالزا همواره تنشهاي فرد براي مقابله با اين عوامل توانمندي

ي دانشجويانمورد توجه متخصصان بهداشت و سالمت روانپيامدهاي دتوانمي ي افرادهاشايستگيافزايش .بوده است

زا را كاهش و بر پيامدهاي مطلوب مانند تنشنامطلوب عوامل به همان ميزان كه . سالمت رواني و موفقيت تحصيلي بيافزايد

زا نشان دهد، ي نامناسبي در برابر رويدادهاي تنشفرد مواجههابل ي قنكته .پذيري بيشتري را متحمل خواهد شدآسيب ،كننددر اغلب افرادي كه اقدام به خودكشي مي مشاهده

كثرت وقايع منفي زندگي، از دست دادن واقعي يا ذهني شريك عاطفي يا اشخاص مهم زندگي، طلب حمايت و مراقبت و كسب اطمينان از ديگران و مشكالت عاطفي ناشي از

3Akande and Lester 4Chioqueta and Stiles 5Clarke

www.SID.ir

Archi

ve o

f SID


ي تنش هاي عمدهيكي از پيامد ).60(است دوري خانواده ي افراد افسرده، گذشته. دانشجويي، افسردگي است زندگي

خود و توانايي انجام عمل در آينده را به شكل منفي ارزيابي كنند و هميشه خودانتقادي و انتظار شكست در پيامد امور را مي

كنند نمايي ميها را بزرگشكست. گيرندبراي خود در نظر ميعملكردشان هاي خود و سازي موفقيتو در جهت ناارزنده

هاي اين گونه طرز فكر و بايستيكي از پيش. كنندعمل ميها در برخورد با جهان عملكرد سبك تبيين و منبع كنترل آن

به عبارتي، منبع كنترل بيروني افراد افسرده در . بيروني استاين . شودها ميطول زمان باعث ايجاد توهم عدم كنترل در آن

. كنداندگي آموخته شده ايجاد ميها درمتوهم به راحتي در آني براساس مدل درماندگي آموخته شده) 61( 1از نظر سليگمنهاي افسردگي افراد پيامد يادگيري محيطي به افسردگي، مولفه

ها به عبارتي، آن. دست آمده از عدم كنترل بر محيط استاند و هيچ نقش كنند كه در جهان بيروني درماندهاحساس ميبا ) 62(از طرف ديگر، بك . ر دنياي بيروني ندارنداثرگذاري ب

هاي جديدي از ي مدل شناختي از افسردگي، جنبهارايهپذيري از نظر او، اين افراد مسئوليت. افسردگي را نشان داد

ها و پيامدهاي منفي دارند و نكات بااليي براي قبول شكستچنين در نهايت، . بينندتر ميمنفي زندگي را بيشتر و بزرگ

اعتقادي به مرور زمان و با تراكم تجارب منفي، افكار تشديد افراد را در اين خودسرزنشي و تمايل به خودتنبيهي

ها را شانس و ها را به خود و موفقيتاين افراد شكست. كندميكنند و به مرور اين مسئله باعث تشديد دنياي بيروني تلقي مي

ودكشي و اقدام به افكار خ. شودها ميافسردگي در آنخودكشي در دانشجويان در اغلب موارد با اختالل افسردگي

افكار خودكشي حالتي است كه به وقوع هرگونه . استمرتبط هاي انديشه طيفي از اين افكار. داللت دارد خودتخريبي يانديشه

مبهم در مورد امكان خاتمه دادن به زندگي تا خودكشي كامل .)22(گيرد را در بر مي

هاي پژوهش حاضر حاكي از آن است كه يكي ديگر از يافتهمنبع كنترل داراي اثر مستقيم بر ميزان افسردگي دانشجويان دختر و پسر است كه البته شدت اين رابطه در پسران شديدتر از

1Seligman

اين نتيجه همسو با اين نقطه نظر است كه افرادي . دختران استها خارج است دست آن كنند كنترل امور زندگي ازكه فكر مي

ها به وسيله عواملي غير از و رويدادهاي مهم زندگي آن. خودشان اداره مي شود، بيشتر در معرض افسردگي قرار دارند

امور زندگي خويش اعتقاد به كنترل بيروني تسلط افراد را بر شان را براي بهبود امور به حداقلهايتالش كم كرده و

الت افسردگي و استيصال افزايشرساند و در نتيجه حامي دهند كه منبع كنترل از طريق چنين نشان مينتايج هم. يابدمي

اين مسئله . متغير افسردگي بر پيشرفت تحصيلي تاثير منفي داردبه اين دليل است كه به تبع اين كه وضعيت خلقي تحت تاثير

گيرد، رويدادهاي مهم زندگي نظير منبع كنترل قرار ميبه همان صورت كه . گرددتحصيلي نيز از آن متاثر مي پيشرفت

كند كنترل امور از دست وي خارج و وابسته فرد احساس ميكاهش . كندبه عوامل بيروني است، خلق وي كاهش پيدا مي

به اين معنا كه به . ي متقابلي با رويدادهاي منفي داردخلق رابطهه دنبال دارند، همان ميزان كه رويدادهاي منفي كاهش خلق را ب

گيري و يا تشديد وقايع ناخوشايند كاهش خلق نيز در شكلكند اين مسئله زماني اهميت پيدا مي. يك عامل اثرگذار است

هاي خود را وابسته به عوامل ها و موفقيتكه فرد شكستبيروني بداند و براي بهبود اوضاع تالشي نكند و از آن جايي

ترين ابعاد زندگي يك يكه پيشرفت تحصيلي يكي از اصلدانشجو است تحت تاثير عواملي نظير منبع كنترل و افسردگي،

.بسيار اثرپذير استنتايج نشان داد كه اثر مستقيم منبع كنترل روي افكار خودكشي

افكار خودكشي ناشي .دار استدر گروه پسران مثبت و معنيروي از نوعي استيصال و درماندگي است و استيصال در آن جا

دهد كه فرد هر تالشي را براي رسيدن به نتيجه مطلوبميآموزد كه كنترل اين حالت كم كم به فرد مي .داندفايده ميبي

ي وي خارج است و در نتيجه ها از عهدهامور و اداره كردن آنكنترل بيروني بر فرد غالب شده و استيصال رفتاري ناشي از آن،

زا به سمت افسردگي و سپس افت فرد را در موارد بسيار آسيبعملكرد و در بسياري از موارد در جهت افكار خودتخريبي

در پژوهش حاضر نيز اثر غير مستقيم منبع . كندهدايت ميكنترل از طريق افسردگي و پيشرفت تحصيلي بر افكار

www.SID.ir

Archi

ve o

f SID


تايج حاكي از آن بود كه اثر مستقيم ن .خودكشي مشاهده شدن دختر و پسر روي افكار شجويانافسردگي در بين دا

بر طبق نتايج تحقيقات . دار و مثبت استمعني ،خودكشيترين شاخص ترين و شناخته شدهمشاهده شده، افسردگي مهم

در . بيني افكار خودكشي و اقدام به خودكشي استدر پيشي يك افسردگي شديد و درمان واقع خودكشي آخرين مرحله

ي چ تمايلي براي ادامهنشده است كه در آن حالت، فرد هيي مستقيم كنندهبينياين افسردگي يك پيشبرزندگي ندارد، بنا

دهند كه هر چند نتايج نشان مي. افكار خودكشي استداري دارد، اما افسردگي بر پيشرفت تحصيلي تاثير منفي و معني

ي پيشرفت تحصيلي بر افكار اثر غير مستقيم آن به واسطهست كه همان طور كه بيان شد يك متغير دار نيخودكشي معني

. بيني ميزان افكار خودكشي استقوي و بدون واسطه در پيشهاي منبع ي متغيربه طور كلي نتايج حاكي از اهميت و رابطه

كنترل، ميزان افسردگي و پيشرفت تحصيلي با افكار خودكشي هاي پيشگيري در جهت حفظ و بايد در اجراي برنامه. است

ي هداشت رواني، پيشرفت تحصيلي دانشجويان، ارايهارتقاي بهاي ي بهداشت رواني و در مطالعات و برنامهخدمات بهينه

غربالگري سالمت رواني دانشجويان، مداخله بر اساس اين در اين پژوهش جمعيت مورد بررسي، . متغيرها مد نظر باشد

اي هتعميم آن به جمعيت دانشجويان دانشگاه تهران بوده است وهاي شود بررسيمحدوديت رو به رو است و پيشنهاد مي ديگر با

.هاي ديگر نيز انجام گيردمشابه در جمعيت

References 1.Anderson RN. Deaths: Leading causes for 2000. National vital statistics Reports, 50(16): 1-85. 2. Lewinsohn PM, Rohde P, Seeley JR. Psychosocial risk factors for future adolescent suicide attempts. J Cons Clin Psychol 1994; 62(2): 297-305. 3. Brent DA, Oquendo M, Birmaher B, Greenhill L, Kolko D, Stanley B, et al. Familial pathways to early-onset suicide attempt: Risk for suicidal behavior in offspring of mood-disordered suicide attempters. Arch Gen Psychiatry 2002; 59: 801-7. 4. Remafedi G, French S, Story M, Resnick MD, Blum R. The relationship between suicide risk and sexual orientation: Results of a population-based study. Am J Pub Health 1998; 88: 57-60. 5. Center for Disease Control and Prevention. Attempted suicide among high school students-United States 1990. Morb and mort weekly Report 1991; 40: 633-5. 6. Centers for Disease Control and Prevention. Youth risk behavior surveillance-United States, 1999. Morbidity and mortality weekly Report 2000; 49: 1-96. 7. Span MN. External locus of control as a predictor for suicide risk in African American teenagers. Ph.D. Dissertation. George Washington University: Columbian college of arts and sciences, 2005: 34-45. 8. Center for Disease Control and Prevention. Morbidity and mortality weekly report, 2003. . [cited 2010 Feb 10]. Available from: URL; http://www.cdc.gov/mmwr/ index.html. 9. New Zealand Health Information Service (NZHIS). Health Statistics: Suicide all ages 2004. [cited 2010 Feb 10]. Available from: URL; http://www.nzhis.govt.nz/ stats/suicidefacts1.html. 10. Blakely TA, Collings SCD, Atkinson J. Unemployment and suicide: Evidence for a causal association? J Epidemiol Community Health 2003; 57: 594-600. 11. Beautrais AL, Colling SCD, Ehrhardt P, Henare K. Suicide prevention: A review of evidence of risk and protective factors and points of effective intervention. Christchurch, New Zealand: Canterbury Suicide Project, Christchurch School of Medicine and Health Sciences, 2005: 1-82. 12. Beautrais AL. Gender issues in youth suicidal behavior. Emerg Med 2002; 14: 35-42. 13. Fergusson DM, Beautrais AL, Horwood LJ. Vulnerability and resiliency to suicidal behaviors in young people. Psychol Med 2003; 33: 61-73. 14. Panaghy L, Hamid H, Abaulmasomy FZ, Sohrabi F. [Frequency of student suicide and its relationship with demographic characteristics in the legal centers across the country]. Proceedings of 4th Congress of Students, Mental Health; 2008; May, Shiraz University, Counseling Office, Shiraz, Iran, 2008. (Persian) 15. Kosky R, Silburn S, Zubrick SR. Are children and adolescents who have suicidal thoughts different from those who attempt suicide? J Nerv Mental Dis 1990; 178(1): 38-43.

www.SID.ir

Archi

ve o

f SID


16. Perkins DF, Hartless G. An ecological risk factor examination of suicide ideation and behavior of adolescents. J Adolesc Res 2002; 17(1): 3-36. 17. Clarke D. Neuroticism: Moderator or mediator in the relation between locus of control and depression. Pers Individ Dif 2004; 37: 245-58. 18. Chioqueta AP, Stiles TC. Personality traits and the development of depression, hopelessness, and suicide ideation. Pers Individ Dif 2005; 38: 1283-91. 19. Carlson GA, Cantwell DP. Suicidal behavior and depression in children and adolescents. J Am Acad Child Psychiatr 1982; 21: 361-8. 20. Henriksson MM, Aro HM, Marttunen MJ, Heikkinen ME, Isomets ET, Kuoppasalmi KI, et al. Mental disorders and co-morbidity in suicide. Am J Psychiatry 1993; 150(6): 935-40. 21. Groholt B, Ekeberg O, Wichstrom L, Haldorssen T. Suicide among children and younger and older adolescents in Norway: A comparative study. J Am Acad Children Adolesc Psychiatry 1998; 37(5): 473-81. 22. Izadi S, Mohammad-Zadeh R. [Comparing students with suicidal ideation and without suicidal ideation in Mazandaran University based on social support and academic performance]. Proceedings of 4th Congress of Students, Mental Health; 2008; May, Shiraz University, Counseling Office, Shiraz, Iran, 2008. (Persian) 23. Zhu H, Karolewicz B, Nail E, Stockmeier CA, Szebeni K, Ordway GA. Normal [3H] flunitrazepam binding to GABAA receptors in the locus control in major depression and suicide. Bra Res 2006; 1125: 138-46. 24. Roger CM, Ho TJ, Cheak A, Mak A. Depression and anxiety, health locus of control and quality of life among gouty arthritis males. Brain Behav Immun 2008; 22: 8-14 25. Sperling MR, Schilling CA, Glosser D, Tracy JI, Asadi-Pooya AA. Self perception of seizure precipitants and their relation to anxiety level, depression, and health locus of control in epilepsy. Seizure 2008; 17: 302-7. 26. Asadi-pooya AA, Schilling CA, Glosser DT, Joseph I, Sperling MR. Health locus of control in patients with epilepsy and its relationship to anxiety, depression, and seizure control. Epilepsy Behav 2007; 11: 347-50. 27. Lester D. Why people kill themselves. A 2000 summary of research on suicide.: Charles Thomas publisher.1-384. 28. Akande A, Lester D. Suicidal preoccupation, depression and locus of control in Nigerians and Americans. Pers Individ Dif 1994; 16: 979-89. 29. O'Leary A. Self-efficacy and health: Behavioral and stress-physiological mediation. Cogn Ther Res 1992; 16: 229-45. 30. Schmitz B, Skinner E. Perceived control, effort, and academic performance: Interindividual, intraindividual and multivariate time-series analyses. J Pers Soc Psychol 1993; 64: 1010-28. 31. Seligman MEP. Helplessness: On development, depression and death. New York: W. H. Freeman; 1992: 1-250. 32. Bandura A, Cio D, Taylor CB, Brouillard ME. Perceived self efficacy in coping with cognitive stressors and opioid activation. J Pers Soc Psychol 1988; 55: 479-88. 33. Bandura A, Taylor CB, Williams SL, Mefford IN, Barchas JD. Catecholamine secretion as a function of perceived coping self-efficacy. J Cons Clin Psychol 1985; 53: 406-14. 34. Kamen LP, Seligman MEP. Explanatory style and health. Cur Psychol Res Rev 1987; 6: 207-8. 35. Peterson C, Seligman MEP, Vaillant G. Pessimistic explanatory style is a risk factor for physical illness: A thirty-five year longitudinal study. J Pers Soc Psychol 1988; 55: 23-7. 36. Njus DM, Brockway JH. Perceptions of competence and locus of control for positive and negative outcomes: Predicting depression and adjustment to college. Pers Individ Dif 1999; 26: 531-48. 37. Howerton DL, Enger JM, Cobbs CR. Locus of control and achievement for at-risk adolescent black males. High School J 1993; 76: 210-14. 38. Rose R, hall C, Bolen l. Locus of control and college students' motivation to learning. Psychol Rep 1996; 53: 212-21. 39. Mohammadifar MA, Habibi M, Besharat MA. [Scale construction and standardization of thought suicides among students]. Journal of psychological science 2005; 4(4): 339-61. (Persian)

www.SID.ir

Archi

ve o

f SID


40. Khawaja NG, Bryden KJ. The development and psychometric investigation of the university student depression inventory. J Affect Dis 2006; 96: 21-9. 41. Habibi M, Khawaja NG, Dehghani M, Moradi S, Fadaee Z. Confirmatory factor analysis and psychometric properties of university students depression inventory-Iranian version (USDI-IR). J Affect Dis. In press 2011. 42. Rotter JB. Applications of social learning theory personality. New York: Holt Rihenhart and Winston; 1972: 1-624. 43. Darabi J. [A comparison study of attribution style in a sample of rural and urban students and its relationship with academic achievement]. MA. Dissertation. Shiraz: Shiraz University, College of education, 1994: 55 .(Persian) 44. Chary-Hussein M. [Comparing locus of control in Shahed and non-Shahed high school students in Jiroft city]. MA. Dissertation. Shiraz: Shiraz University, College of education, 1996: 45-100. (Persian) 45. Oglidous T. [Relationship locus of control with family environment]. MA. Dissertation. Shiraz: Shiraz University, College of education, 1997: 55. (Persian) 46. Heydari-Pahlavan A, Mahjoub H, Zarabian MK. [Relationship between internal locus of control-external depression and academic performance of students in Hamadan University of Medical Sciences]. Iraninan Psychiatry and Clinical Psychology 1999; 4(4): 23-31. (Persian) 47. Kalsner L. The influence of development and emotional factors on success in college. Higher Education Extension Service Review 1992; 302: 251-74. 48. Biabangard I. [Relationship between locus of control and self-esteem and academic achievement in third year high school male students]. MA. Dissertation. Teacher Training University, College of psychology and educational sciences, 1992. (Persian) 49. Shalviry G. [Relationship between maternal characteristics and locus of control with child academic achievement of boys and girls in Tehran city in the fourth grade of elementary school]. MA. Dissertation. Teacher Training University, College of psychology and educational sciences, 1998. (Persian) 50. Dodangeh M. [Relationship between anxiety, locus of control and academic achievement in science Qazvin city boys]. MA. Dissertation. Teacher Training University, College of psychology and educational sciences, 1997. (Persian) 51. Mahdavian A. [Relationship between academic achievement with self-esteem with and locus of control in the third year of high school students of Mashhad]. MA. Dissertation. Tehran: Tehran University, College of psychology, 1995. (Persian) 52. Soleiman-Nezhad A, Shahr-Aray M. [Locus of control and self-regularity relationship with academic achievement]. Journal of psychology and educational sciences 2001, 31(2): 175-98. (Persian) 53. Farahani MN. [Rotter,s social learning theory, the explanation of locus of control]. Educational research 1998; 5(1): 21-35. (Persian) 54. Lester D. Depression and suicide in college students and adolescents. Pers Individ Dif 1990; 7: 757-8. 55. Brooks JH, Du Bois DL. Individual and environmental predictors of adjustment during the first year of college. J College Student Dev 1995; 36: 347-60. 56. Pratt MW, Hunsberger B, Pancer SM, Alisat S, Bowers C. Facilitating the transition to university: Evaluation of a social support discussion intervention program. J College Student Dev 2000; 41: 427-41. 57. Perry RP, Hladkyj S, Pekrun RH, Pelletier ST. Academic control and action control in the achievement of college students: A longitudinal field study. J Educ Psychol 2001; 93: 776-89. 58. Ross SE, Niebling BC, Heckert TM. Sources of stress among college students. College Student J 1992; 32: 312-7. 59. Gall TL, Evans DR, Bellerose S. Transition to first year university: Pattern of change in adjustment across life domains and time. J Soc Clin Psychol 2000; 19: 544-67. 60. Hoseiniani A, Moradi AR, Yaryary F. [Personality disorders and suicide attempts in the Iranian students]. Proceedings of the 3rd Congress of Students Mental Health; 2006; May, University of Science and Technology. Counseling office, 2006. (Persian) 61. Seligman M. Helplessness. San Francisco: Freeman; 1975: 1-250. 62. Beck AT, Alford BA. Depression: Causes and treatments. University of Pennsylvania; 1967: 1-32.

www.SID.ir

Documents

Path analysis of locus of control, symptoms of depression and suicidal ideation on academic achievement: The role of gender as moderator