Sudan Polis Teşkilatı Kriminal Polis Laboratuarı Bilişim Suç Çalışmaları Birimi Kurulması Bağlamında Bilişim Suçlarıyla Mücadele,

© Guven SEKER, V.1.0/Subat-2007. 1


Güven ŞEKER1

Sudan Polis Teşkilatı Kriminal Polis Laboratuarı Bilişim Suç Çalışmaları Birimi

Kurulması Bağlamında Bilişim Suçlarıyla Mücadele, Adli Bilişim

I. Giris

Bilgisayar ve internet kullanimi gunumuzde hizla artmaktadir, bunun iki

nedeni vardir, hizli ve kolayca internete erisim ve bilgisayarin ucuza mal olmasidir.

Bu durum gunluk ve is hayatimizda fazlasiyla bilgisayar ve otomatik servisler ile

karsi karsiya gelmemiz onlardan yardim almamiz veya islem yapmamiz seklinde

ortaya cikmakta, artik yuz yuze konusma veya toplanti yapma islemleri unutulmaya

yuz tutmaktadir, bu durum insanlar arasindaki mesafeyi arttirmakta ayni zamanda

isimsizligi ortaya cikartirken, bilisim suclarina ayri bir uygun alani ortaya

koymaktadir.

Bilisim suclari program ve veri gibi araclarin kullanilmasi yolu ile

bilgisayarda islenen suclari kapsar ve bunlar islenen sucta, islem araclari olarak

kullanilir, sistem kiriciligi, yetkisiz hizmet kullanimi, DOS (denial of service)

saldirilari bu gibi araclardandir. “Siber suclar” deyimi elektronik iletisim araclari

kullanilarak islenen suc faaliyetlerini aciklamak icin kullanilan bir deyimdir. En

onemli ornek siber – dolandiricilik ve kimlik hirsizligidir bunlar cesitli metotlar

kullanilarak yapilir ve bu metotlar cevrim ici digerlerinin faaliyetlerini gizlice izleme

teknolojilerini kullanma yolu ile yapilir (spoofing, pharming, phishing2). Bilgi

1Baskomiser, Yazar Halen UNMIS (Birlesmis Milletler Sudan Misyonu) de Polis Danışmanı ve Eğiticisi olarak gorev yapmaktadir, ayrıca Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Yönetimi Anabilim Dalı Doktora Öğrencisidir. Calisma ile ilgili görüş ve önerileriniz için; [email protected]. 2Spoofing; http uzerinden yanlis bilgiler vererek bir internet sitesine onaylanmamis bir baglanti saglama. Pharming; bu tip sistem kiricilarin amaci konu olan internet sitesinin trafigini bir diger sahte siteye yonlendirmedir. Bu teknik kurbanin makinesindeki ana dosyanin degistirilmesi yolu ile olabilecegi gibi, kurbanin DNS servis saglayicisinin belli yollar ile yaniltilmasi seklinde de yapilabilir. Pharming kelimesi ingilizce ciftcilik(farming) ve phishing kelimelerinden turetilmistir. Phishing;"Password" (Şifre) ve "Fishing" (Balık avlamak) kelimelerin birleşmesiyle kullanılan illegal yollarla bir kişinin şifresini veya kredi kartı detaylarını öğrenmesine denir. "Phisher" diye tanımlanan şifre avcıları, genelde e-mail vb. yollarla şahıslara ulaşır ve onların kredi kartı vb. detaylarını sanki resmi bir kurummuş gibi isterler. Bu "av" a karşılık veren kullanıcıların da hesapları, şifreleri vb. özel bilgileri çalınmaktadır. Örnek olarak; format açısından resmi bir banka konseptinde bir e-mail alınır, ve bu e-mail'de şifre, kredi kartı numarası vb. bilgilerin verilmesi önerilir. (Kaynak; http://en.wikipedia.org/wiki, (06.02.2007))


teknolojileri kullanilarak suc islemenin bircok sekli vardir, taciz etmek, karalama,

pornografi, siber terorizm, endustriyel casusluk, gibi.

Bu konuda devletlerin yasal duzenlemelerinin yerine getirilmesi mutlak

olmazsa olmaz gerekliliklerden biridir. Bilgisayar yolu ile islenen suclar daha cok

yeni suclar olmakla birlikte dijital cag denen donemimizde ozellikle bilgisayarin

sinirlari olmayan bilgi toplumu icinde oneminin gittikce artmasi bu suclarin onemini

birkez daha ortaya koymaktadir. Bilgisayarin suc islemek icin kullanilmasi sadece

yeni yollar meydana getirir bunlar elektronik araclarin bir vasita olarak klasik

suclarda suc islemek icin kullanilmasini ortaya cikarir. Bu durumda var olan hukuk

kurallari uygun ve yeterli olmaz, ornegin; suc durumundaki konusma dili kabul

edilemez, yargilanma hakki konulari meydana gelebilir ve cezalar ayrilamaz3.

Bilgisayar suclarinin kolay islenebilmesi ve yasal olarak artik gelismis teknoloji ve

teknikler ile tespit edilebilmesi suclular ve suc ile mucadele edenler acisindan dikkat

edilmesi gereken onemli noktalar olarak ortaya cikmistir. Sudan Cumhuriyeti poliside

gelisen teknolojik yenilikler ve bu yenilikleri art niyetli olarak kullananlara karsi

polisiye yontem, teknik ve taktikleri ogrenme ve uygulama acisindan yeterli olmaya

gayret gostermektedirler.

II.Dijital, Bilgisayar Kriminolojik Incelemeleri ve Siber Kriminoloji

Dijital Bilim gelismis ulkelerde uzerinde calisilan nispeten yeni bir bilimdir.

Bilgisayar kriminolojik incelemesinin benzeri anlaminda turetilmistir, tanim icinde

butun digital teknolojiyi icermektedir. Bilgisayar kriminolojik incelemesi “bilgisayar

sistemindeki dellilerin bulunmasi ve toplanmasi icin kullanilan arac ve tekniklerin

tumu” olarak tanimlanir, dijital kriminolojik inceleme ise, “suc ile ilgili yada planli

operasyonlari aksatma ihtimali olan durumu onceden belirlemeye yardimci olan

bilimsel ve ispat edilmis metolardan uretilen ve dijital kaynaktan elde edilen dijital

delillerin koruma, toplama, onaylama, tanimlama, analiz etme, aciklama yolu ile

belgeleme ve sunma islemidir”.

3 Warren Chik (2006), "Challenges to Criminal Law Making in the New Global Information Society: A Critical Comparative Study of the Adequacies of Computer-Related Criminal Legislation in the United States, the United Kingdom and Singapore", presented at the VI Computer Law World Conference, 6-8 September 2006, www.law.ed.ac.uk/ahrb/complaw/docs/chik.doc, (03.02.2007).


Dijital kriminolojik inceleme yaygin duruma gelmistir, cunku adli kolluk

modern hayatta sadece bilgisayar sistemlerinde degil ayni zamanda suc faaliyeti

degisik dijital araclar ile de islenmektedir. Bu gun bilgisayar kriminolojik

incelemeleri belirli bir yerden belirli metotlar ile dellileri elde etmeye yonelik

calismaktadirlar, oysa dijital kriminolojik incelemeler butun dijital aygitlari (keza

gelecek dijital teknolojileride) kapsayacak sekilde modellendirilmelidir. Ne yazikki

halen adli gorevlilerin deneyimleri, sistem yoneticileri ve sifre kiricilarin

gelistirdikleri arac ve prosedurler disinda standart ve tutarli dijital kriminolojik

inceleme metodolojisi bulunmamaktadir4.

Bilgisayar kriminolojik incelemesi kurtarma, dogrulama, eger bilgisayar

kullanimi ile ilintili bir dava varsa elektronik verilerin analizi, artik verilerin

incelenmesi, teknik analiz ile verilerin dogrulanmasi yada bilgisayar kullanimi ve

bilgilerin ozelliklerinin teknik aciklanmasinda kullanilan ozel tekniklerdir.

Bilgisayar kriminolojik incelenmesi normal veri toplanmasi ve son kullanici

yada sistem destek personeline uygun olarak sunulmasinin otesinde ozel uzmanlik

gerektirir. Bu surec siklikla bilgisayar sistemlerinin arastirlimasini icerir yani

kanunsuz yada resmi olmayan faaliyetlerde kulllanilip kullanilmadiginin tespit

edilmesine calisilir. Cogunlukla bilgisayar kriminal uzmanlari veri depolama araclari,

hard diskler, compact diskler (CD) ve diger kati halli veri depolama araclari uzerinde

(solid state devices) veri incelemesi yaparlar.

Bilgisayar Kriminal Uzmanlari;

1. Belgelerin5 yada diger dijital delillerin kaynaklarinin belirlenmesi.

2. Dellilerin saklanmasi.

3. Delillerin analiz edilmesi.

4. Bulunanlarin sunulmasi, konularinda faaliyet gosterirler.

Bilgisayar kriminolojik incelemelerin mahkemelerce kabul edilebilmesi icin

standart delil sistematiginde calismalarini yerine getirmeleri gerekmektedir. Boylece

4 Mark Reith, Clint Carr, GREGG Gunsch (2002), “An Examination of Digital Forensic Models”, International Journal of Digital Evidence, Fall 2002, V:1, Issue:3. 5 Fotograf, teyp kayitlari, filimler ve yazdirilmis e-postalar dokuman dellilerin cesitlerindendir.


bilgisayar kriminal uzmanlari sadece teknik boyut yada sadece kanuni boyutlu

olmayip tekno-hukuk formunda gorevlerini yerine getirmelidirler6.

Bilgisayar kriminolojik inceleme birimi cogunlukla adalet mekanizmasindan

faydalanir. 1984’ lerde Amerikan Federal Burosu labratuvarlari ve diger hukuk

sorusturma ve arastirma burolari bilgisayar delillendirmesi incelemesi ile ilgili olarak

programlar gelistirmeye basladilar. Federal Buro Bilgisayar Analiz ve Mudahale Timi

(CART) adi altinda bir birim kurarak gitiikce cogalan sekilde arastirmacilari ve

savcilari dogru adrese yonlendirecek destek calismalarina baslamislardir. Federal

Buro Bilgisayar Analiz ve Mudahale Timi (CART) Fedaral Buro icinde fonksiyonu,

ve genel organizasayon yapisi icinde diger birimlerin tersine sadece merkezde

bulunmakta ve baska benzer bir yapilanma ne Amerika’da nede baska bir ulkede

bulunmamaktadir.

Savci ve adli mekanizmalar tarafindan erken problem olarak tespit edilen,

kaynaklarin belirlenmesi ve organizasyon tarafindan bu belirli kaynaklarin bilgisayar

delillerinin ortaya cikartilmasi gererektiginin alti cizilmistir. Bu kaynaklar genellikle

daireden disariya sacilir gibi dagitilmaktaidi. Bugun artik bu uzmanlarin bir labratuvar

ortaminda calisma sistemine dogru hareket ettikleri gozlenmektedir. 1995 yilinda

Amerikan gizli servisi tarafindan yapilan calismaya gore dairelerin %48’ i bilgisayar

kriminal labratuvarlarina sahipken elde edilen bilgisayar delillerinin %68’ i bu

labratuvarlara incelenmek uzere gonderilmistir. Bilgisayar kriminallistik inceleme

ihtiyacinin kontrollu ve programli bir yol ile saglandigi belirlenmistir. Ayrica bu

durum sunu gostermistirki ayni hukuk birimlerinin %70’ i yazili bir yonetmelik

olmaksizin bu isi yerine getirmektedirler7.

Elektronik delil elde etme isi davaci ve profesyonel servis saglayicilarin ilgisi

ile birlikte ozel sektorde buyuk bir ticaret alani olarak ortaya cikmistir. Bir dava

acildigi zaman “elektronik kesif” sadece davaci tarafindan bir formda sunulur, bunun

ile ilgili yapilacak elektronik delil elde etme isi teknoloji ile ici ice olan uzmanlar ve

hukuk alaninda bu is ile ugrasan uzmanlar tarafindan yerine getirilebilecektir8.

6 Computer Forensic, http://en.wikipedia.org/wiki/Computer_forensics, (24.01.2007). 7 Carrie Morgan Whitcomb (2002), “An Historical Perspective of Digital Evidence: A Forensic Scientist’s View”, International Journal of Digital Evidence, Spring 2002, V:1, Issue:1. 8 Tom Talleur (2002), “Digital Evidence: The Moral Challenge”, International Journal of Digital Evidence, Spring 2002, V:1, Issue:1.


Siber Kriminoloji denilince adli arastirma mekanizmasina ait bir kavram

anlasilmaktadir. Bu kavram dijital ve bilgisayar kriminolojik incelemeleri bu anlamda

bircok akademik calisma ve ticari arac gelisimi bu alanda polis dedektiflerini kabul

edilebilir delillendirme gereklilikleri ile bulusturmaya calisir. Bu arastirma ve

sorusturma sureci ve surec icin gerekli araclari suphelinin depolama birimleri ve ilgili

donanimlar uzerinde yapilan fiziksel olarak zapt etme, imajini alma islemi (physical

seizing and imaging), bu islemi ayri bir yere alinmis imaj uzerinde analizin zaman

periyodunun belirlenmesi ile dijital bilgilerin ortaya cikartilmasi ve sunulmasini

uygulamaktan ibarettir9.

III.Sudan ve UNMIS-BM Sudan Misyonu Hakkinda Genel Bilgiler

Sudan Cumhuriyeti, yuzolcumu 2.505.813 km2, nufusu 40 milyon, resmi dili

Arapça, fakat ulkenin güneyinde İngilizce yaygın olan ayrica 115 kabile dili

konuşulan bir Dogu Afrika ülkesidir. Sudan kuzeyden Misir, kuzeydogudan

Kizildeniz, dogudan Etyopya, güneyden Kenya, Uganda ve Zaire, batidan Orta Afrika

Cumhuriyeti ve Çad, kuzeybatidan da Libya'yla çevrilidir.

Ana ihracat maddeleri, petrol ve sıvılaştırılmış gaz, canlı hayvan, et, susam,

pamuk, şeker, Arap zamkı, altın, tabaklanmış deri. Ana ithalat maddeleri ise sanayi

malları, makine ve teçhizat, tekstil ürünleri, buğday ve buğday unu, ulaşım araç-

gereçleri, gıda ve içecek maddeleri, tütün mamulleri, ilaç ve kimyasal ürünler, çay,

kahve, yağlardan olusmaktadir10.

İlk çağlarda Nubya olarak adlandırılan Sudan, eski Mısırlıların yerleştiği bir

bölgeydi. Bölge halkının altıncı yüzyılda Koptik Hristiyanlığı kabulünden sonra Nil

kıyılarında kurulan krallıklar, on dördüncü yüzyılda Müslüman Araplarca

fethedilmiştir. On altıncı yüzyılda Mısır'ın Yavuz Sultan Selim tarafından

fethedilmesinden sonra Osmanlı kuvvetleri bugünkü Sudan'ın kuzey bölgelerine kadar

inmiştir. 1821 yılında Mısır Hidivi Mehmet Ali Paşa tarafından fethedilen Sudan'daki

Osmanlı egemenliği 1885 yılında sona ermiştir. Ozellikle Sudan’daki Turk yonetimi

9 Joseph Giordano, Chester Maciag (2002). “Cyber Forensic:A Military Operations Perspective”, International Journal of Digital Evidence, Summer 2002, V:1, Issue:2. 10 Sudan Facts, https://www.cia.gov/cia/publications/factbook/geos/su.html, (03.02.2007).


sayesinde Sudan’ da kullanilan arapca icine cok sayida Turkce kelime girdigi gibi,

Sudan’ daki Turk yonetimi ile Nubya Nil Vadisi ve Darfur birlesmis, ulkede merkezi

bir yonetim kurulabilmistir11. Turk yonetiminden sonra kurulan mehdi devleti, 1899

yılında yerini İngiliz - Mısırlilara bırakmıştır. Sudan 1 Ocak 1956 tarihinde

bağımsızlığına kavuşmuştur. Bağımsızlığın ardından cesitli nedenlerden dolayi iç

savas baslamistir. Genel itibariyle Müslüman - Arap kuzeyliler ile Animist ve

Hristiyan güneyliler arasında ihtilafın yaşandığı ülke iç savaşa ve askeri darbelere

sahne olmuştur.

Birlesmis Milletler Sudan Misyonu, Sudan`da acilmasi planlanan BM Baris

Misyonuna yonelik rapor hazirlamak, taraflari bir araya getirmek suretiyle barışa

zemin hazırlamak, imzalanmış olan ateşkesin devamını sağlamak ve misyon icin

gerekli alt yapiyi olusturmak amaciyla BM Guvenlik Konseyinin 11 Haziran 2004

tarihinde 1547 sayili kararina dayanarak tesis edilmis bir hazirlik misyondur.

9 Ocak 2005’ te ulkede 21 yildir suregelen hem siyasi hemde ekonomik olarak

Sudan halkina cok pahaliya malolan, 2 milyon insanin hayatini kaybettigi, 4 milyonun

evinden oldugu ve bunlardan 600.000’nin komsu ulkerlere siginmaci olarak gocettigi

1983 yilinda patlak veren bir ic savasi sona erdirecek olan “Kapsamli Baris

Anlasmasi” Sudan Hukumeti ve ulke guneyinde hukumet guclerine karsi savasan

“Sudan Halkının Kurtuluş Hareketi/Ordusu (SPLM/A)” arasinda imzalandi.

Sudan Birleşmiş Milletler Misyonu (UNMIS) 24 Mart 2005 tarih ve 1590

sayılı Güvenlik Konseyi kararı ile kurulmuştur. UNMIS’ in Sudandaki gorev kapsami

asagida siralanmistir:

• Taraflarca imzalanmış olan Kapsamlı Barış Antlaşmasının (CPA)

desteklenmesi

• Sudan devleti sinirlari icindeki mülteciler, evsizler, insani yardim bekleyenlere

yardim etme ve gerekli koordinasyonu saglama

• Taraflara mayın arama konularında yardim etme

• Uluslararası yardımlari desteklemek, koordine etmek ve yardimlarin ihtiyac

sahiplerine ulasmasi icin gerekli lojistik destegi saglamak 11 Konu ile ilgili detatyli bilgi icin bkz., Numan Hazar (2003), Kuresellesme Surecinde Afrika ve Turkiye –Afrika Iliskileri, Yeni Turkiye Yayinlari, Ankara, s.108-109, ayrica Osmanli Devletinin 19.yy sonlarina dogru Sudan’ eyaletine bagli Hattiustuva (Ekvator) Vilayetini kurmus bu vilayet bugunku Uganda Devletinin topraklarini icine almaktaydi.


• Insan haklarını desteklemek, korumak ve yukseltmek

• Kadın ve çocuklar ile ilgili olarak gerekli duyarliligi olusturmak ve

uluslararasi toplulugun konuyla ilgili destegini temin etmek.

Bu dogrultuda gorev yapan Birlesmis Milletler Polis Bolumunun gorev alani,

Guvenlik Konseyi, 1590 ve 1574 Sayili kararlarina gore yapilandirilmistir. Birlesmis

Milletler Polisi;

• Polis Personelinin Konuslanmasi

• Gelistirme

• Afrika Birligi Misyonunu Destekleme

• Reform ve Yeniden Yapilandirma

• Kapasite Artirma

• Egitim ve Degerlendirme Sistemi Kurma gorevlerini yerine getireme

• Gozlemleme/Degerlendirme, faaliyetlerini yerine getirmektir.

A.Ulkede Internet ve Bilgisayar Durumu

Sudan Internete 1997 yilindan beri bagli bulunmaktadir. Bu yildan itibaren

internet kullanici sayisi hizla artmaktadir. 2006 yili itibari ile Sudan’da 600,000’ den

fazla internet kullanicisi oldugu tahmin edilmektedir.

Sudan internet girisi (Gateway) ve yonetimi Telekominikasyon Bakanligi

Milli Telekominikasyon Tuzel kisiligi yonetimi altinda Sudan Telekominikasyon

Sirketi tarafindan saglanmaktadir (Sudatel).

Sudatel iki adet internet baglantisina sahiptir, bir tanesi VSAT baglantisi

40Mbps ve digeri Port-Sudan’dan deniz kablo baglantisidir (200 Mbps ).

Sudatel yaklasik 10 internet servis saglayicisi ile internet hizmetini verirken,

Internet servis saglayicilari, dial up internet baglantisi hizmetini 2002 yilindan

itibaren devlet tesviki ile ucretsiz vermektedir. Ayrica 2004 yili itibari ile DSL

baglantisi buyuk sehirlerde verilmeye baslanmistir. Sudatel’in uluslararasi internet

erisimindeki tekeli 2005 Ekim itibari ile kalkmistir.


Sudatel telekominikasyon isine 1993 yilinda kamu kurumu olarak baslamis ve

750 milyon dolarlik bir sermaye ile kurulmustur. Bircok sehir ve ozellikle sinir

kasabalarinda yapilandirilmis olan 6778 Km uzunlugunda fiber optic kablolama,

karasal kablolama ile 1.708.800 telefon hat kapasitesi, 1.327.004 hatli digital dagitici,

kirsal alanlara(Shamalia and Shendi, Jabal Jari, Managil, Beyaz Nil, Mavi Nil, Port

Sudan, El Fao and Halfa El Jaddidah) uydu baglantisi ile erisim ve daha sonra karasal

kablolama ile dagitim yapilmaktadir. Ayrica 2006 Kasim ayi itibari ile Ingiliz

Telekominikasyon ve bir Fransiz sirketi olan Alcatel ile anlasma yapilarak12 yeni

calismalara baslanilmistir13.

Emirates Telekominikasyon A.S. (Etisalat) tarafindan yapilandirilan Canar

Telekominikasyon sirketi 2005 kasim ayi itibari ile hizmet vermeye baslamistir.

Ozellikle 2007 yili itibari ile buyuk kampanyalar ile kablosuz ve genis bant internet

hizmeti vermeye baslayan Canar, fiber optik kablo baglantisi, DSL ve kablosuz

baglanti, veri ve telefon servisleri vermeye baslamistir14.

Yuksek Egitim ve Arastirma Bakanligi tarafindan hazirlanan ve kurulma

asamasina gecilen 50 universite ve yuksek okula ag uzerinden internet, e-kutuphane,

e-posta ve video konferans calismasi bircok kurumda tamamlanmis durumdadir.

Sudan’ da uzun yillar suren ic savasin sonunda yapilan baris antlasmasi ile

ozellikle Guney Sudan’da ciddi sekilde bir telekominikasyon buyumesi

beklenilmektedir. Ozellikle kablolamanin ulke buyuklugu goz onune alindiginda

zorlugu dusunulurse, kablosuz hizmet veren internet baglantisinin ciddi sekilde

yeniden yapilandirilan Guney Sudan’daki devlet kurumlari, sivil toplum orgutleri, ve

is adamlari acisindan buyuk onem tasidigi asikardir.

Gelecek 10 yilda petrol uretiminde, barisin devam ederek kurumlarin calisma

kapasitesinin artmasi ve uluslararasi iliskilerin artmasi ile telekominikasyonun cok

hizli bir sekilde gelisecegi dusunulmektedir. Ayrica bilgisayar ve bilgisayar

teknolojisine olan ilgi baskentteki bu alanda faaliyet gosteren ticari isletmelerin 12 Sudatel, http://en.wikipedia.org/wiki/Sudatel, (02.02.2007). 13 Daha fazla bilgi icin lutfen bakiniz, http://www.sudatel.net/en/atopic.asp?artID=336. 14 About Us Canar Communications Company Launches Its Network, http://www.canar.sd/portal/page?_pageid=35,116339&_dad=portal&_schema=PORTAL, (02.02.2007).


coklugundan anlasilabilecegi gibi bircok kamu kurulusunda bilgisayar ve bilgisayar

teknolojileri hizli sekilde yayginlasmaktadir.

Ozellikle yeni servis ve hizmetlerin ulkede ticari olarak sunulmasi ile birlikte

bu alana olan ilgide artacaktir, burda onemli olan nokta kisisel bilgisayar kullanimi ile

ilgili onumuzdeki yillarda devletin ve uluslararasi kuruluslarin yapacagi kaynak

aktarimi ve propagandadir.

B.Polis Teskilatinda Durum

Genel olarak Sudan polis teskilatinda bilgisayar orta ve ust seviyeli amir

sinifinda yaygin olarak kullanilmakta ve kullanim ile ilgili polis teskilati gerek Ribat

Universitesi gerekse ozel kuruluslar ile ortaklasa bilgisayar okur yazarligi kurslari

duzenlemektedir. Ulkede onceki yillar itibari ile ozellikle Turkiye’dekine benzer

devlet destekli taksit ile bilgisayar kampanyasi sayesinde devlet memurlarinin bir

cogunda bilgisayar bulunmakla birlikte ve kullanim ile ilgili yaygin istek vardir.

Genelde hizmet ici ve temel polis egitiminde verilen kurslardaki bilgisayar egitimi

yogunluk olarak az ve yetersiz gozlenmistir. Suc ve suclarla mucadele eden polisin bu

noktada temel bilgisayar okur yazarligi sahibi olmasi gerekliligi yadsinamaz bir

gercektir.

Ayrica bilisim suclari ile alakali etiksel calismalar bunun yaninda hukuki

calismalar ile ilgili isteklilik olmakla beraber henuz etkin bir calisma baslatilabilmis

degildir.

Sudan da bilisim suclari ile ilgili henuz herhangi bir hukuki duzenleme

bulunmamaktadir, nitekim bu konuda McConnell International adli sirket tarafindan

hazirlanan raporada15 belirtilmistir. Raporda ayrica Sudan devletinin bilisim suclari

ile ilgili hukuk adamlari, savcilar, avukatlar, bilisim uzmanlari ve ilgililerin bir araya

gelecegi ve karsilikli hukuki duzenlemelerin tartisilacagi bir calisma toplantisi yapma

istekliliginin oldugu ortaya konmustur16.

15 McConnell International LLC (2000), Cyber Crime . . . and Punishment? Archaic Laws Threaten Global Information, December, http://www.mcconnellinternational.com/services/cybercrime.htm, (02.02.2007). 16 Mohamed EL Bashir Ahmed, www.isoc.sd, (02.02.2007).


IV.UNMIS Polis Birimi Sudan Polis Teskilati Bilisim Suclari Proje Calismasi

Birlesmis Milletler Polis birimi olarak Sudan polis teskilatina Siber suc

alaninda karsilikli olarak egitim verilmesi kararlastirilmis bu dogrultuda Ekim - 2006

itibari ile calismalara baslanmistir. Ilk olarak Sudan Polisi Kriminal Labratuvari orta

dereceli polis amirlerine (10 Polis Memuru) 10 gun sureli temel bilisim suclari takibi

ile ilgili program hazirlanarak, bu alandaki terminoloji ve yaklasimlar konusunda

bilgilenmeleri saglanmistir. Ozellikle bu ilk kursta kursiyerlerin oldukca ilgili

olduklari fakat temel bilgisayar okur yazarliklarinin yetersizliginden asil suc ve suc

takibi konularina yeterince deginilememistir.

Benzer icerikli fakat genisletilmis 15 gunluk bir kursta Polis Akademisi, Polis

Kriminal Labratuvari ve diger birimlerden gelen (20 Polis Memuruna) temel

bilgisayar bilgisi, bilgisayar donanim ve ag bilgisi ve teknik anlamda bilisim suclari

ile ilgili bir kurs duzenlenmistir.

Bu kurslarin yaninda bilisim suclari ile ilgili olarak hazirlanan proje

kapsaminda calismalara baslanilmistir. Ilk olarak daha onceden katilinan kurslar

sayesinde durum analizi yapilmis ve bu dogrultuda bir yol haritasi olusturulmaya

calisilmistir. Proje ile varilmasi amaclanan nokta;

• Bilisim suclari ile ilgili hukuki bir temel yaklasim olusturma

• Saglanabilirse Internet servis saglayicilari ve adli mekanizmalar ile iliski

kurma

• Yargilama ve siber kriminolojik inceleme ile adli mekanizmada delil ve

delillendirme ile ilgili prosedur calismasina kaynak teskil edebilme

• Bilgisayar ve elektronik verilerin arastirlimasi ve ortaya konmasi ile ilgili

pratik operasyonel calismalar yapma(ozellikle konu ile ilgil program ve pratik

tekniklerin kullanilmasi).

Sonucta projenin amaci bilisim suclari kontrol sistemi kurulmasi ile ilgili bir

temel calismayi baslatmaktir, bu amaca varmak icin;

• Elde edilen her firsatta bu konunun gelisme ve sucla mucadele konusundaki

onemini ortaya koyma,


• Ozellikle bilisim suclari ile ilgili kabul edilebilir, adil ve uluslararasi adli

mekanizmalar ile isbirlikci bir hukuk sisteminin oneminin belirtme,

• Bilisim suclari konusunda ozel/kamu isbirliginin onemini aciklama ve

bilgi/altyapi guvenligi ihlallerini izah etme,

• Bilgisayar sistemleri ve veri arama ve belirleme ile ilgili is akis semalari ve

prosedur calismasi, gibi onemli noktalar uzerinde surekli durulmaya gayret

gosterilecektir.

Proje kapsaminda ayrica a) uluslararasi sozlesmeler, Turkiye Cumhuriyetinin

bilisim suclari ile ilgili hukuki duzenlemeleri, b) bilisim suclari arastirma ve

delillendirme ile ilgili pratik olay bazli calismalar yapilmasi, c) birim kurulmasi

sonrasinda birlikte ulusal servis saglayicilari ve uluslararasi organizasyonlar ile

irtibata gecilmesi, d) bilisim suclari ile iliskili uluslararasi kabul edilebilir arastirma ve

tespit etme surec yonetimleri hazirlanmasi e) bu konu ile ilgili etkili ozel/kamu

isbirligi rehber hazirlama f) siber suclar ile ilgili ulusal internet sayfasi hazirlanmasi

g) GoS polisi Bilisim Suclari birimini koordine etme ve yardimci olma.

Proje ile birlikte;

Ileri seviye uluslararasi adli duzenleme ornegi olacak

• GoS polisi bilisim suclari olaylarini arastirabilecek

• Siber suclara karsi mucadele veren bir birimin olmasi bu alanda faaliyet

gosterenleri caydirabilecek (Organize suclar, spam mail ceteleri, teror ve kara

para aklama faaliyeti icinde olanlar)

• Sudan da kamu – ozel isbirligi gelisecek

• Bilisim suclari konusunda uluslararasi iliskiler gelisecek.

V.Sonuc

Bilisim Suclari nitelik itibari ile tum dunya insanini etkileyebilecek sonuclar

doguran kuresel nitelikli suclardandir, bu alanda diger ulkeler ile isbirligi ve ayni

zamanda ulkemizdeki teknik, taktik ve sistemlerin baska ulkelerde ve ozellikle Sudan

Cumhuriyeti gibi ulkemizle cok guclu kulturel ve tarihi baglari bulunan bir ulke ile

gerceklestirilmis olmasi onem arzetmektedir. Bu ornek proje ile sonucta karsilikli

fayda doguracak calismalarin yapilabilmesi onemlidir, umariz bu calismalar dunya

barisi acisindan ve suc ile mucadele eden adli mekanizmalar acisindan basari ile

sonuclandirilir.


Kaynaklar

About Us Canar Communications Company Launches Its Network,

http://www.canar.sd/portal/page?_pageid=35,116339&_dad=portal&_schema=PORT

AL, (02.02.2007).

Carrie Morgan Whitcomb (2002), “An Historical Perspective of Digital Evidence: A

Forensic Scientist’s View”, International Journal of Digital Evidence, Spring 2002,

V:1, Issue:1.

Computer Forensic, http://en.wikipedia.org/wiki/Computer_forensics, (24.01.2007).

Mark Reith, Clint Carr, GREGG Gunsch (2002), “An Examination of Digital Forensic

Models”, International Journal of Digital Evidence, Fall 2002, V:1, Issue:3.

McConnell International LLC (2000), Cyber Crime . . . and Punishment? Archaic

Laws Threaten Global Information, December,

http://www.mcconnellinternational.com/services/cybercrime.htm, (02.02.2007).

Mohamed El Bashir Ahmed, www.isoc.sd, (02.02.2007).

Warren Chik (2006), "Challenges to Criminal Law Making in the New Global

Information Society: A Critical Comparative Study of the Adequacies of Computer-

Related Criminal Legislation in the United States, the United Kingdom and

Singapore", presented at the VI Computer Law World Conference, 6-8 September

2006, www.law.ed.ac.uk/ahrb/complaw/docs/chik.doc, (03.02.2007).

Numan Hazar (2003), Kuresellesme Surecinde Afrika ve Turkiye –Afrika Iliskileri,

Yeni Turkiye Yayinlari, Ankara, s.108-109.

Sudan Facts, https://www.cia.gov/cia/publications/factbook/geos/su.html,

(03.02.2007).

Tom Talleur (2002), “Digital Evidence: The Moral Challenge”, International Journal

of Digital Evidence, Spring 2002, V:1, Issue:1.


Sudatel, http://en.wikipedia.org/wiki/Sudatel, (02.02.2007).

http://en.wikipedia.org/wiki, (06.02.2007).

Documents

Sudan Polis Teşkilatı Kriminal Polis Laboratuarı Bilişim Suç Çalışmaları Birimi Kurulması Bağlamında Bilişim Suçlarıyla Mücadele,